15/Jun/2025

🩺 Glucophage 1000 mg – Τι είναι και σε τι χρησιμεύει;

Το Glucophage 1000 mg περιέχει μετφορμίνη, ένα από τα πιο διαδεδομένα φάρμακα για τη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Ανήκει στην κατηγορία των Biguanides και χορηγείται κυρίως σε άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα ή ινσουλίνη.

⚙️ Μηχανισμός Δράσης της Μετφορμίνης

🚫 Μειώνει την ηπατική παραγωγή γλυκόζης
📉 Αυξάνει την ευαισθησία των μυών στην ινσουλίνη
🔄 Επιβραδύνει την απορρόφηση γλυκόζης από το έντερο

💊 Δοσολογία – Πώς λαμβάνεται το Glucophage 1000 mg;

Ενδείξεις	Συνηθισμένη Δόση
Ενήλικες με ΣΔΤ2	1 δισκίο 1–2 φορές ημερησίως με το φαγητό
Μέγιστη ημερήσια δόση	3000 mg (σε διαιρεμένες δόσεις)

✅ Η δόση πρέπει να προσαρμόζεται εξατομικευμένα από τον γιατρό με βάση τις τιμές γλυκόζης.

📋 Συγκριτικός Πίνακας

Χαρακτηριστικό	Glucophage 500 mg	Glucophage 850 mg	Glucophage 1000 mg	Glucophage XR (παρατεταμένης αποδέσμευσης)
Σκοπός	Έναρξη θεραπείας	Ενδιάμεση δόση	Υψηλή δόση	Καλύτερη ανοχή – λιγότερες παρενέργειες
Συχνότητα	2–3 φορές/ημέρα	1–2 φορές/ημέρα	1–2 φορές/ημέρα	1 φορά/ημέρα (συνήθως το βράδυ)
Έναρξη δόσης	Ναι (standard)	Μετά την ανοχή στα 500 mg	Σε ασθενείς με καλή ανοχή	Εναλλακτική για άτομα με γαστρεντερικά προβλήματα
Παρενέργειες	Ήπιες ΓΕΔ	Πιο έντονες	Αυξημένος κίνδυνος γαστρεντερικών	Ελάχιστες – βραδεία αποδέσμευση
Ασθενείς με νεφρική δυσλειτουργία	Χρήση με προσοχή αν eGFR > 45	Όχι κάτω από eGFR 60	Όχι κάτω από eGFR 60	Ασφαλέστερη επιλογή σε ήπια ΧΝΑ
Ενδείκνυται σε GDM / PCOS	Ναι	Πιθανώς	Όχι ως αρχική επιλογή	Ναι – ειδικά σε δυσανεξία
Μορφή	Λευκό δισκίο	Λευκό/γκρι δισκίο	Επιμήκες δισκίο	Επικαλυμμένο δισκίο βραδείας αποδέσμευσης

⚠️ Παρενέργειες του Glucophage (με βαθμίδες συχνότητας)

Πολύ συχνές (>10%)

Διάρροια
Ναυτία
Κοιλιακός πόνος

Συχνές (1–10%)

Απώλεια όρεξης
Μεταλλική γεύση στο στόμα

Σπάνιες (<0.1%)

Γαλακτική οξέωση (επείγουσα κατάσταση!)
Δερματικές αντιδράσεις
Αναιμία από έλλειψη βιταμίνης B12

📌 Η γαλακτική οξέωση είναι σπάνια αλλά δυνητικά θανατηφόρα. Αναζητήστε επείγουσα ιατρική φροντίδα αν παρουσιαστούν συμπτώματα όπως ταχύπνοια, μυϊκοί πόνοι, ζάλη ή υπνηλία.

🧪 Εργαστηριακές Εξετάσεις σε Ασθενείς που Λαμβάνουν Glucophage 1000 mg

Η μετφορμίνη, ως φάρμακο πρώτης γραμμής για τον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, απαιτεί τακτική παρακολούθηση με αιματολογικό και βιοχημικό έλεγχο, κυρίως για αποφυγή σπανίων αλλά σοβαρών επιπλοκών όπως η γαλακτική οξέωση.

🧾 Πριν την έναρξη Glucophage:

Εξέταση	Σκοπός
🧪 Σάκχαρο νηστείας (FPG)	Επιβεβαίωση διάγνωσης ΣΔ2
🧪 HbA1c	Αποτύπωση μέσου σακχάρου 3 μηνών
🧪 eGFR / Κρεατινίνη ορού	Έλεγχος νεφρικής λειτουργίας (μη χορήγηση αν eGFR < 30 ml/min/1.73m²)
🧪 SGOT, SGPT (τρανσαμινάσες)	Έλεγχος ηπατικής λειτουργίας
🧪 Γενική αίματος	Εντοπισμός αναιμίας (HbA1c αλλοιώνεται σε σιδηροπενία)
🧪 Βιταμίνη B12	Έλεγχος πριν την έναρξη, αν υπάρχει υπόνοια ανεπάρκειας

🧪 Εργαστηριακές Εξετάσεις σε Ασθενείς που Λαμβάνουν Glucophage 1000 mg

🧾 Πριν την έναρξη Glucophage:

Εξέταση	Σκοπός
🧪 Σάκχαρο νηστείας (FPG)	Επιβεβαίωση διάγνωσης ΣΔ2
🧪 HbA1c	Αποτύπωση μέσου σακχάρου 3 μηνών
🧪 eGFR / Κρεατινίνη ορού	Έλεγχος νεφρικής λειτουργίας (μη χορήγηση αν eGFR < 30 ml/min/1.73m²)
🧪 SGOT, SGPT (τρανσαμινάσες)	Έλεγχος ηπατικής λειτουργίας
🧪 Γενική αίματος	Εντοπισμός αναιμίας (HbA1c αλλοιώνεται σε σιδηροπενία)
🧪 Βιταμίνη B12	Έλεγχος πριν την έναρξη, αν υπάρχει υπόνοια ανεπάρκειας

⚠️ Πότε να διακοπεί προσωρινά η μετφορμίνη:

Πριν από αξονική τομογραφία με σκιαγραφικό
Σε επείγουσα νοσηλεία ή εγχειρήσεις
Αν eGFR πέσει κάτω από 30 ml/min/1.73m²
Αν εμφανιστούν συμπτώματα οξέωσης ή βαριάς λοίμωξης

🧠 Σημείωση: Η παρακολούθηση της βιταμίνης Β12 είναι συχνά παραμελημένη, όμως η χρόνια χρήση Glucophage μπορεί να προκαλέσει ήπια μειωμένη απορρόφηση, οδηγώντας σε νευρολογικά συμπτώματα ή μεγαλοβλαστική αναιμία.

🥗 Διατροφή & Glucophage 1000 mg

Τι να τρώτε – Τι να αποφεύγετε – Χρήσιμες συμβουλές

Η σωστή διατροφή είναι καθοριστικός παράγοντας για την αποτελεσματικότητα της μετφορμίνης. Η φαρμακευτική αγωγή δεν υποκαθιστά τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά, ειδικά όταν συνοδεύεται από ισορροπημένη διατροφή.

✅ Συνιστώμενες Διατροφικές Πρακτικές

Συμβουλή	Επεξήγηση
🍽️ Λήψη του φαρμάκου με φαγητό	Μειώνει τις στομαχικές διαταραχές
🥦 Διατροφή χαμηλή σε υδατάνθρακες (LOW-GI)	Συμβάλλει στον καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο
🥬 Μικρά & συχνά γεύματα	Ρυθμίζουν την απορρόφηση γλυκόζης
🚰 Άφθονο νερό (1.5–2 L/ημ.)	Αποτρέπει την αφυδάτωση και στηρίζει νεφρική λειτουργία
🏃‍♂️ Συνδυασμός με άσκηση	Ενισχύει τη δράση του φαρμάκου και μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη

🍽️ Λίστα Συνιστώμενων Τροφών

🥦 Μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών, σπανάκι
🥑 Αβοκάντο, ελαιόλαδο, ανάλατοι ξηροί καρποί
🐟 Λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλα)
🥚 Αυγά (με μέτρο)
🥣 Βρώμη, κινόα, κριθάρι (χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη)
🍓 Μούρα, φράουλες, ροδάκινα
🍋 Λεμόνι, ξύδι (βελτιώνουν την ινσουλινοευαισθησία)

❌ Τροφές & Συνήθειες που ΠΡΕΠΕΙ να αποφεύγονται

Glucophage αδυνάτισμα — Glucophage
Αδυνάτισμα

Τρόφιμο / Ποτό	Γιατί να αποφεύγεται
🍰 Ζάχαρη, γλυκά, αναψυκτικά	Προκαλούν αιφνίδιες αυξήσεις γλυκόζης
🍞 Λευκό ψωμί, ζυμαρικά, πατάτες	Πολύ υψηλός γλυκαιμικός δείκτης
🍟 Τηγανητά, trans λιπαρά	Προκαλούν αντίσταση στην ινσουλίνη
🍺 Αλκοόλ (ιδίως νηστικοί)	Μπορεί να προκαλέσει υπογλυκαιμία και να αυξήσει τον κίνδυνο γαλακτικής οξέωσης
🚭 Κάπνισμα	Επιδεινώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη

⚠️ Ειδικά Θέματα

📉 Νηστεία & Glucophage

Δεν συνιστάται λήψη μετφορμίνης με άδειο στομάχι
Ιδανικά, λήψη με κύριο γεύμα (π.χ. μεσημεριανό)

🧃 Γλυκαντικά:

Συστήνονται φυσικά (π.χ. στέβια), όχι ασπαρτάμη σε υπερβολή

💊 Συμπληρώματα:

Μαγνήσιο, χρώμιο & βιταμίνη B12 μπορεί να ωφελήσουν σε μακροχρόνια λήψη Glucophage

📌 Τι να θυμάστε:

🧠 Η μετφορμίνη ΔΕΝ προκαλεί υπογλυκαιμία μόνη της – αλλά η κακή διατροφή μπορεί να την προκαλέσει

⚠️ Το αλκοόλ και η παράλειψη γευμάτων αυξάνουν τον κίνδυνο επιπλοκών

📈 Glucophage & Απώλεια Βάρους

Προκαλεί τελικά η μετφορμίνη αδυνάτισμα;

Η μετφορμίνη (Glucophage), αν και δεν είναι επίσημα εγκεκριμένο φάρμακο αδυνατίσματος, έχει αποδειχθεί σε πολλές μελέτες ότι μπορεί να οδηγήσει σε ήπια έως μέτρια απώλεια βάρους, ειδικά όταν συνδυάζεται με διατροφικές και υγιεινοδιαιτητικές παρεμβάσεις.

🔬 Μηχανισμοί μέσω των οποίων επιδρά στο βάρος:

Μηχανισμός	Επίδραση
⬇️ Μείωση ηπατικής παραγωγής γλυκόζης	Λιγότερη ινσουλίνη – λιγότερη λιπογένεση
⬇️ Αύξηση ευαισθησίας στην ινσουλίνη	Μείωση λιπώδους ιστού, ιδίως σπλαχνικού
⬇️ Ελάττωση της όρεξης	Καταστολή ορεξιογόνων πεπτιδίων
⬇️ Επιβράδυνση γαστρικής κένωσης	Πιο γρήγορος κορεσμός, λιγότερη κατανάλωση
⬆️ Ενεργοποίηση ΑΜΡ-κινασών (AMPK)	Μεταβολική ενίσχυση – λιποκαύση

📊 Πόσο βάρος χάνουν οι ασθενείς;

Κατηγορία	Μέση απώλεια βάρους με Glucophage
ΣΔ2 (με διατροφή)	1,5–3 κιλά σε 6 μήνες
PCOS γυναίκες	2–4 κιλά σε 3–6 μήνες
Προδιαβητικοί	1–2 κιλά σε 6 μήνες
Παχύσαρκοι χωρίς διαβήτη	Μικρή απώλεια – μόνο με δίαιτα

🧠 Η μέγιστη απώλεια παρατηρείται τους πρώτους 6 μήνες. Μετά το βάρος σταθεροποιείται ή επανέρχεται εάν δεν συνοδευτεί από αλλαγή τρόπου ζωής.

🔍 Τι λένε οι μελέτες;

Diabetes Prevention Program (DPP)
➤ Η μετφορμίνη οδήγησε σε μέση απώλεια 2,1 kg σε 1 χρόνο.
➤ Η διατροφή και άσκηση ήταν υπερδιπλάσια αποτελεσματικά σε βάρος και γλυκαιμία.
PCOS Consensus (ESHRE/ASRM)
➤ Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είχαν βελτίωση BMI και εμμήνου ρύσεως.

⚖️ Glucophage vs Εμπορικά “φάρμακα αδυνατίσματος”

Φάρμακο	Κατηγορία	Απώλεια βάρους
Glucophage	Αντιδιαβητικό	-2 έως -4 kg
Ozempic	GLP-1 αγωνιστής	-6 έως -15 kg
Saxenda	GLP-1	-5 έως -12 kg
Orlistat	Λιπάση blocker	-3 έως -6 kg

Συμπέρασμα: Το Glucophage δεν αντικαθιστά φάρμακα για παχυσαρκία, αλλά βοηθά ήπια, ιδίως σε άτομα με ινσουλινοαντίσταση.

✔️ Πότε το Glucophage βοηθά στο αδυνάτισμα;

Ναι	Όχι
Άτομα με αντίσταση στην ινσουλίνη	Άτομα με φυσιολογική ινσουλιναιμία
PCOS με υπερινσουλιναιμία	Κανονικού βάρους χωρίς διαβήτη
Προδιαβήτης με κοιλιακή παχυσαρκία	Άτομα χωρίς καμία διαταραχή γλυκόζης

❗ Προσοχή

Δεν συνιστάται για “off-label” χρήση σε υγιείς παχύσαρκους
Απαραίτητη η τακτική παρακολούθηση για ανεπιθύμητες ενέργειες
Η απώλεια βάρους χωρίς διατροφή είναι ήπια ή ανύπαρκτη

🤰 Glucophage στην Εγκυμοσύνη & Γαλουχία

Είναι ασφαλές; Πότε συνιστάται; Τι να προσέχετε;

Η μετφορμίνη χρησιμοποιείται ολοένα και συχνότερα κατά την εγκυμοσύνη και το θηλασμό, ιδίως σε γυναίκες με:

Διαβήτη κύησης (GDM)
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
Προϋπάρχοντα Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2

Αν και παραδοσιακά η ινσουλίνη θεωρούνταν η μόνη ασφαλής επιλογή, σύγχρονες μελέτες υποστηρίζουν τη χρήση της μετφορμίνης σε πολλές περιπτώσεις, υπό ιατρική επίβλεψη.

✅ Glucophage στην Εγκυμοσύνη – Τι Ισχύει;

Περίπτωση	Χρήση μετφορμίνης
Διαβήτης κύησης (GDM)	Επιλογή δεύτερης γραμμής (μετά από διατροφή)
ΣΔ Τύπου 2 πριν την εγκυμοσύνη	Συνεχίζεται σε κάποιες περιπτώσεις, ή αντικαθίσταται με ινσουλίνη
Σύνδρομο PCOS	Μπορεί να συνεχιστεί ώς το 1ο τρίμηνο για πρόληψη αποβολών
Προδιαβήτης / υπερινσουλιναιμία	Σε επιλεγμένα περιστατικά με παρακολούθηση

👶 Glucophage κατά τη Γαλουχία (Θηλασμός)

Η μετφορμίνη απεκκρίνεται στο μητρικό γάλα σε πολύ χαμηλές συγκεντρώσεις. Οι διαθέσιμες μελέτες δείχνουν ότι:

Δεν προκαλεί υπογλυκαιμία στα βρέφη
Δεν σχετίζεται με διαταραχές ανάπτυξης
Δεν ανιχνεύεται σε σημαντικά επίπεδα στο αίμα του βρέφους

Glucophage Κύηση

💡 Οι διεθνείς οδηγίες (ACOG, ADA, WHO) επιτρέπουν τη συνέχιση του Glucophage κατά το θηλασμό.

🍼 Πρακτικές Οδηγίες:

Οδηγία	Λεπτομέρεια
Λήψη με το κυρίως γεύμα	Μειώνει παρενέργειες
Παρακολούθηση του βρέφους	Βάρος, σίτιση, ευερεθιστότητα
Συνδυασμός με θηλασμό	Ενθαρρύνεται (δεν υπάρχει κίνδυνος)

🧠 Συμπερασματικά:

	Εγκυμοσύνη	Γαλουχία
Επιτρέπεται;	✅ Με ιατρική παρακολούθηση	✅ Πολύ χαμηλή απέκκριση
Είναι φάρμακο πρώτης επιλογής;	❌ Όχι – η ινσουλίνη παραμένει η βάση	❗ Ναι – δεν απαιτεί διακοπή
Πότε διακόπτεται;	Σε παθολογικά eGFR, έμετο, κετόνες	Μόνο αν υπάρξει αντίδραση στο βρέφος (πολύ σπάνια)

📊 Τι δείχνουν οι μελέτες

Metformin in Gestational Diabetes (MiG Trial)
➤ Συγκρίθηκε με ινσουλίνη σε έγκυες με GDM
➤ Το Glucophage δεν συσχετίστηκε με αυξημένα ποσοστά συγγενών ανωμαλιών
➤ Νεογνά είχαν μικρότερο βάρος γέννησης και λιγότερη ανάγκη για υπογλυκαιμική υποστήριξη
Cochrane Review 2018
➤ Επάρκεια στοιχείων για ασφάλεια στη μητέρα και το έμβρυο
➤ Εξαιρετικό προφίλ ανεκτικότητας

📌 Παρ’ όλα αυτά, η χρήση της πρέπει να εξατομικεύεται – ειδικά σε γυναίκες με νεφρική ανεπάρκεια ή αυξημένο κίνδυνο για γαλακτική οξέωση.

⚠️ Προφυλάξεις

Θέμα	Σύσταση
eGFR < 45 ml/min	Αποφυγή
Υποθυρεοειδισμός ή ηπατοπάθεια	Χρήση με προσοχή
Παράλειψη γευμάτων	Μπορεί να αυξήσει ναυτία
Εμετοί εγκυμοσύνης	Αύξηση κινδύνου γαλακτικής οξέωσης (σπάνια)

🔄 Αντενδείξεις

Νεφρική ανεπάρκεια (GFR <30 ml/min)
Σοβαρή ηπατική νόσος
Καρδιακή ανεπάρκεια (μη ελεγχόμενη)
Κατάχρηση αλκοόλ
Πρόσφατη χρήση σκιαγραφικών μέσων (π.χ. αξονική)

❗ Αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα

Κατηγορία	Παράδειγμα	Συνέπεια
Σκιαγραφικά	Ιωδιούχα	Κίνδυνος γαλακτικής οξέωσης
Διουρητικά	Φουροσεμίδη	Υπονατριαιμία, νεφρική δυσλειτουργία
NSAIDs	Ιβουπροφαίνη	Νεφρική επιβάρυνση
Γλυκοκορτικοειδή	Πρεδνιζολόνη	Αύξηση σακχάρου

📚 Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

👉 Πόσο γρήγορα δρα το Glucophage;

Το Glucophage χρειάζεται **λίγες ημέρες** για να ξεκινήσει να δρα, με **πλήρες αποτέλεσμα** σε 1-2 εβδομάδες.

👉 Μπορώ να το παίρνω μακροχρόνια;

Ναι, **με συνεχή ιατρική παρακολούθηση**, το Glucophage μπορεί να χρησιμοποιείται επί χρόνια.

👉 Μπορώ να πίνω αλκοόλ ενώ παίρνω Glucophage;

Καλό είναι να **αποφεύγεται**, γιατί αυξάνει τον **κίνδυνο γαλακτικής οξέωσης**.

👉 Τι να κάνω αν ξεχάσω μια δόση;

Πάρτε τη δόση μόλις το θυμηθείτε, **εκτός αν πλησιάζει η επόμενη**. Μην πάρετε διπλή δόση.

👉 Ποια η διαφορά μεταξύ Glucophage και Glucophage XR;

Το Glucophage XR είναι **παρατεταμένης αποδέσμευσης**, με λιγότερες γαστρεντερικές ενοχλήσεις.

Πρόσθετες Ερωτοαπαντήσεις!!

1. Πότε αρχίζει να δρα το Glucophage;

Η δράση της μετφορμίνης ξεκινά μέσα σε λίγες ημέρες, αλλά το μέγιστο αποτέλεσμα στην ρύθμιση του σακχάρου συνήθως εμφανίζεται μετά από 1-2 εβδομάδες καθημερινής χρήσης.

2. Ποια είναι η καλύτερη ώρα για να το πάρω;

Το Glucophage 1000 mg συνιστάται να λαμβάνεται **κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά το φαγητό**, για να μειωθούν οι γαστρεντερικές παρενέργειες.

3. Μπορώ να το συνδυάσω με άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα;

Ναι. Η μετφορμίνη συνδυάζεται συχνά με **σουλφονυλουρίες, DPP-4 αναστολείς, GLP-1 αγωνιστές ή ινσουλίνη**, ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς και την κρίση του γιατρού.

4. Είναι ασφαλές για ηλικιωμένους;

Ναι, αλλά χρειάζεται **συχνός έλεγχος της νεφρικής λειτουργίας** (GFR), επειδή σε ηλικιωμένα άτομα υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος γαλακτικής οξέωσης.

5. Προκαλεί υπογλυκαιμία;

Η μετφορμίνη **δεν προκαλεί υπογλυκαιμία από μόνη της**. Ωστόσο, ο κίνδυνος αυξάνεται όταν συνδυάζεται με άλλα αντιδιαβητικά (π.χ. ινσουλίνη ή σουλφονυλουρίες).

6. Τι να κάνω αν εμφανίσω διάρροια ή στομαχικές διαταραχές;

Οι γαστρεντερικές ενοχλήσεις είναι συχνές, ειδικά στην αρχή. Μπορεί να βοηθήσει η λήψη μετά το φαγητό ή η αλλαγή σε **μορφή παρατεταμένης αποδέσμευσης (Glucophage XR)**.

7. Πρέπει να σταματήσω το Glucophage πριν από χειρουργείο ή αξονική με σκιαγραφικό;

Ναι. Συνήθως συνιστάται **διακοπή 48 ώρες πριν και μετά** από χορήγηση σκιαγραφικών μέσων ή σοβαρές επεμβάσεις, σε συνεννόηση με γιατρό.

8. Πόσο καιρό μπορώ να το παίρνω;

Μπορεί να χρησιμοποιείται **εφ’ όρου ζωής**, εφόσον δεν υπάρχουν αντενδείξεις (π.χ. νεφρική ανεπάρκεια) και υπάρχει τακτική παρακολούθηση.

9. Πόσο συχνά πρέπει να κάνω εξετάσεις;

– Σάκχαρο αίματος: συχνά, όπως ορίζει ο γιατρός – HbA1c: κάθε 3–6 μήνες – Κρεατινίνη/GFR: κάθε 6–12 μήνες – Βιταμίνη Β12: ετησίως

10. Μπορώ να πάρω Glucophage στην εγκυμοσύνη;

Η χρήση στην εγκυμοσύνη επιτρέπεται **μόνο κατόπιν εντολής γιατρού** και συνήθως αντικαθίσταται από ινσουλίνη. Δεν συνιστάται αυτοβούλως χρήση σε εγκυμοσύνη ή απόπειρα σύλληψης.

11. Τι είναι το Glucophage XR και πότε το προτιμάμε;

Το **Glucophage XR** είναι σκεύασμα **παρατεταμένης αποδέσμευσης**, που απορροφάται πιο αργά και έχει **λιγότερες γαστρεντερικές παρενέργειες**. Συνιστάται σε άτομα που δυσκολεύονται με τις παρενέργειες της απλής μετφορμίνης.

12. Η μετφορμίνη βοηθά στην απώλεια βάρους;

Μπορεί να προκαλέσει **ελαφριά απώλεια βάρους** σε μερικούς ασθενείς, κυρίως λόγω μείωσης της όρεξης και βελτίωσης της ινσουλινοαντίστασης. Δεν προορίζεται όμως ως φάρμακο αδυνατίσματος.

13. Υπάρχει σχέση με καρκίνο ή μακροχρόνιες βλάβες;

Δεν έχει αποδειχθεί συσχέτιση της μετφορμίνης με καρκίνο. Σε μακροχρόνια χρήση, μπορεί να προκαλέσει **ανεπάρκεια βιταμίνης B12**, όχι όμως άλλες σοβαρές βλάβες με κατάλληλη παρακολούθηση.

14. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε προδιαβήτη;

Ναι, η μετφορμίνη μπορεί να χορηγηθεί και σε **άτομα με προδιαβήτη** υψηλού κινδύνου (π.χ. παχυσαρκία, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών) για πρόληψη διαβήτη τύπου 2.

15. Ποια μορφή Glucophage είναι κατάλληλη για μένα;

Αυτό καθορίζεται από τον γιατρό ανάλογα με: – **Ανοχή στο φάρμακο** – **Αντίσταση στην ινσουλίνη** – **Ηλικία & νεφρική λειτουργία** – **Συνοδά φάρμακα**

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

📚 Βιβλιογραφία – Glucophage 1000 mg (Μετφορμίνη)

🔬 Διεθνείς Πηγές & Κατευθυντήριες Οδηγίες

American Diabetes Association (ADA)
Standards of Medical Care in Diabetes – 2024
https://diabetesjournals.org/care
National Institute for Health and Care Excellence (NICE, UK)
Type 2 diabetes in adults: management [NG28]
https://www.nice.org.uk/guidance/ng28
PubMed Central – Metformin Review
Metformin: Mechanisms of action and use in clinical practice
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7967853/
UpToDate® – Metformin in the treatment of adults with type 2 diabetes mellitus
https://www.uptodate.com/ (απαιτεί συνδρομή)

🇬🇷 Ελληνικές Πηγές & Κατευθυντήριες Οδηγίες

Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία (ΕΔΕ)
Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Χορήγηση Αντιδιαβητικών Φαρμάκων (2023)
https://www.ede.gr
ΕΟΦ – Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων
Περίληψη Χαρακτηριστικών Προϊόντος: Glucophage 1000 mg
https://www.eof.gr
Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών (ΙΣΑ)
Ανασκόπηση για τη μετφορμίνη και τον ΣΔ2
https://www.isathens.gr
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης – Τμήμα Ιατρικής
Εργασίες φοιτητών και άρθρα σχετικά με μετφορμίνη
https://www.med.auth.gr
Πανεπιστήμιο Αθηνών – Τμήμα Φαρμακευτικής
Φαρμακολογική ανάλυση μετφορμίνης, μηχανισμός δράσης
https://www.pharm.uoa.gr

📝 Κλινικές Μελέτες / Journals

Diabetes, Obesity and Metabolism Journal
Comparison of metformin and sulfonylureas as initial therapy
https://dom-pubs.onlinelibrary.wiley.com
BMJ (British Medical Journal)
Effectiveness and safety of metformin in real-world patients
https://www.bmj.com

Παντελής Αναγνωστόπουλος

04/Jun/2025

🧬 Τι Είναι το Σάκχαρο Αίματος;

Το σάκχαρο (ή γλυκόζη) είναι το κύριο είδος ζάχαρης στο αίμα μας.

Παρέχει ενέργεια στα κύτταρα
Προέρχεται από την τροφή (υδατάνθρακες)
Ρυθμίζεται από την ινσουλίνη και άλλες ορμόνες (γλυκαγόνη, κορτιζόλη)

Η ισορροπία ανάμεσα στην παραγωγή και την κατανάλωση γλυκόζης είναι απαραίτητη για τη μεταβολική υγεία.

⚙️ Πώς Ρυθμίζεται το Σάκχαρο;

Ορμόνη	Δράση	Πηγή
🧪 Ινσουλίνη	Μειώνει σάκχαρο – αποθήκευση σε κύτταρα	Πάγκρεας (β-κύτταρα)
🧪 Γλυκαγόνη	Αυξάνει σάκχαρο – διάσπαση γλυκογόνου	Πάγκρεας (α-κύτταρα)
🧪 Κορτιζόλη	Αυξάνει σάκχαρο σε στρες	Επινεφρίδια
🧪 Αδρεναλίνη	Άμεση αύξηση σακχάρου σε stress	Επινεφρίδια

🧪 Εξετάσεις Σακχάρου

1️⃣ Σάκχαρο Νηστείας (Fasting Glucose)

8–12 ώρες νηστεία
Εξέταση ρουτίνας για προδιαβήτη/διαβήτη

2️⃣ Τυχαίο Σάκχαρο

Οποιαδήποτε στιγμή
Όριο: >200 mg/dL + συμπτώματα → πιθανός διαβήτης

3️⃣ Καμπύλη Γλυκόζης (OGTT)

75g γλυκόζης από το στόμα
Μέτρηση νηστείας + 1 ώρα + 2 ώρες
Χρήσιμη στην εγκυμοσύνη

4️⃣ HbA1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη)

Δείχνει τον μέσο όρο σακχάρου των τελευταίων 3 μηνών
Αξιόπιστη για διάγνωση & παρακολούθηση

🔢 Φυσιολογικές Τιμές Σακχάρου

Εξέταση	Φυσιολογικό	Προδιαβήτης	Διαβήτης
Νηστείας	< 100 mg/dL	100–125	≥ 126
OGTT (2h)	< 140	140–199	≥ 200
HbA1c	< 5.7%	5.7–6.4%	≥ 6.5%

⚠️ Απαιτείται επιβεβαίωση με δεύτερη εξέταση για διάγνωση.

Σάκχαρο HbA1c

📈 Υπεργλυκαιμία – Τι Είναι;

Είναι η αύξηση της γλυκόζης αίματος πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα.

🩺 Αίτια:

Σακχαρώδης διαβήτης
Στρες (χειρουργείο, λοίμωξη)
Φάρμακα (κορτικοειδή, αντιψυχωσικά)
Ορμονικές διαταραχές (π.χ. Cushing)

⚠️ Επιπτώσεις:

Δίψα, συχνοουρία, κόπωση
Απώλεια βάρους
Σε χρόνια μορφή → διαβητική κετοξέωση, μικροαγγειακές βλάβες

📉 Υπογλυκαιμία – Συμπτώματα & Αντιμετώπιση

Σάκχαρο <70 mg/dL
Επικίνδυνη τιμή: <54 mg/dL

🧠 Συμπτώματα:

Τρέμουλο, ταχυκαρδία, εφίδρωση
Πείνα, σύγχυση
Επιθετικότητα, σπασμοί, απώλεια συνείδησης

🆘 Τι να κάνετε:

15g απλών υδατανθράκων (χυμός, γλυκό)
Μέτρηση μετά από 15 λεπτά

Αν δεν βελτιωθεί → Επανάληψη ή γλυκαγόνη / Ιατρική βοήθεια

🩺 Σάκχαρο και Διαβήτης

Τύποι διαβήτη:

Τύπος	Περιγραφή	Σάκχαρο Νηστείας	HbA1c
👶 Τύπου 1	Αυτοάνοση καταστροφή β-κυττάρων	Υψηλό	Υψηλό
🧓 Τύπου 2	Ινσουλινοαντίσταση + μείωση έκκρισης	Αυξάνεται προοδευτικά	Υψηλό
🤰 Κύησης	Παροδική υπεργλυκαιμία στην εγκυμοσύνη	>92 mg/dL	n/a
🧬 MODY, LADA	Γενετικοί/άτυποι	Μεταβλητό	Διαγνωστικά χρήσιμο

🤰 Σάκχαρο στην Εγκυμοσύνη

Η υπεργλυκαιμία στην κύηση μπορεί να οδηγήσει σε:

🧬 Μακροσωμία εμβρύου
🤱 Περιγεννητικές επιπλοκές
🔁 Αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 στη μητέρα

Κριτήρια OGTT στην εγκυμοσύνη (75g):

Χρονικό σημείο	Τιμή
Νηστείας	≥ 92 mg/dL
1 ώρα	≥ 180 mg/dL
2 ώρες	≥ 153 mg/dL

✅ Αν μία τιμή είναι παθολογική → διάγνωση διαβήτη κύησης.

🧒 Σάκχαρο σε Παιδιά και Εφήβους

Διαβήτης τύπου 1: συχνός σε παιδιά
Έλεγχος με HbA1c, σακχάρου νηστείας, αντισώματα (ICA, GAD)

⚠️ Αυξάνεται και η παχυσαρκιακή υπεργλυκαιμία λόγω κακής διατροφής.

🍽️ Διατροφή και Σάκχαρο Αίματος: Ο Τροχός της Γλυκαιμικής Ρύθμισης

Η διατροφή αποτελεί το θεμέλιο λίθο για τη ρύθμιση του σακχάρου, ειδικά σε άτομα με προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2. Η σωστή επιλογή τροφών μπορεί να μειώσει ή να σταθεροποιήσει τη γλυκαιμία χωρίς φάρμακα.

✅ Τροφές που Βοηθούν στη Ρύθμιση του Σακχάρου

🥗 Λαχανικά με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη: μπρόκολο, σπανάκι, αγγούρι, κολοκυθάκια
🌾 Δημητριακά ολικής άλεσης: βρώμη, κινόα, μαύρο ρύζι
🥜 Ξηροί καρποί & σπόροι: καρύδια, αμύγδαλα, λιναρόσπορος
🐟 Λιπαρά ψάρια: σολομός, σκουμπρί, σαρδέλα
🧴 Ελαιόλαδο: πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά
🍎 Μέτρια ποσότητα φρούτων: μήλο, αχλάδι, φράουλες, μούρα
🧘‍♂️ Νερό και αφεψήματα χωρίς ζάχαρη

❌ Τροφές που Αυξάνουν το Σάκχαρο

🍭 Ζάχαρη & γλυκά: σοκολάτες, καραμέλες, κέικ
🍞 Επεξεργασμένοι υδατάνθρακες: λευκό ψωμί, μακαρόνια, μπισκότα
🥤 Αναψυκτικά & έτοιμοι χυμοί
🍟 Fast food: τηγανητές πατάτες, πίτσες, burger
🍺 Αλκοόλ, ειδικά μπύρα και ποτά με ζάχαρη

🧠 Συμβουλές Κλινικού Διαιτολόγου

📏 Μικρά και συχνά γεύματα κάθε 3–4 ώρες
🔢 Υπολογισμός γλυκαιμικού δείκτη (GI) και γλυκαιμικού φορτίου (GL)
🥗 Ποικιλία και χρώμα στο πιάτο
🧂 Περιορισμός αλατιού – η υπέρταση συχνά συνυπάρχει
💧 Ενυδάτωση: 1.5–2 λίτρα νερό την ημέρα
🧾 Καταγραφή γευμάτων βοηθά στην παρακολούθηση

📊 Γλυκαιμικός Δείκτης: Χρήσιμος Οδηγός

Τρόφιμο	Γλυκαιμικός Δείκτης (GI)	Κατηγορία
Μήλο	38	Χαμηλός
Λευκό ψωμί	75	Υψηλός
Μακαρόνια ολικής	40–50	Μέτριος
Ρύζι μπασμάτι	58	Μέτριος
Πατάτα φούρνου	85	Υψηλός
Όσπρια (φακές)	32	Χαμηλός

🏃‍♀️ Τρόπος Ζωής

🚶‍♂️ Άσκηση 150 λεπτά/εβδομάδα
😴 Καλός ύπνος
📉 Έλεγχος βάρους
🧘‍♂️ Διαχείριση stress

💊 Φαρμακευτική Αγωγή για Σάκχαρο

Κατηγορία	Φάρμακο	Δράση
💉 Ινσουλίνες	ταχείας, βασικής δράσης	Χορηγούνται κυρίως σε τύπου 1
💊 Biguanides	Metformin	Μείωση ηπατικής γλυκόζης
💊 DPP-4 αναστολείς	Sitagliptin, Vildagliptin	Ρύθμιση ινκρετινών
💊 SGLT2 αναστολείς	Empagliflozin	Απέκκριση γλυκόζης από τα ούρα
💊 GLP-1 αγωνιστές	Liraglutide	Καταστολή όρεξης, απώλεια βάρους

✅ Η επιλογή γίνεται εξατομικευμένα ανάλογα με τύπο διαβήτη, ηλικία, συνοσηρότητες.

💊 Εμπορικά Ονόματα Φαρμάκων για το Σάκχαρο

Τα φάρμακα για τη ρύθμιση του σακχάρου χρησιμοποιούνται κυρίως στον διαβήτη τύπου 2, αλλά και σε περιπτώσεις διαβήτη κύησης ή τύπου 1 (με ινσουλίνη). Παρακάτω παρουσιάζονται οι κύριες φαρμακολογικές κατηγορίες με τα συχνότερα εμπορικά ονόματα στην Ελλάδα και ΕΕ.

🧬 Διγουανίδια

Δραστική ουσία	Εμπορικά ονόματα
Metformin	Glucophage®, Glucophage XR®, Gluformin®, Siofor®, Metforal®, Merckformin®

🔬 DPP-4 Αναστολείς

Δραστική ουσία	Εμπορικά ονόματα
Sitagliptin	Januvia®, Ristfor® (με μετφορμίνη)
Vildagliptin	Galvus®, Galvumet®
Saxagliptin	Onglyza®
Linagliptin	Trajenta®, Jentadueto® (με metformin)

🚽 SGLT2 Αναστολείς

Δραστική ουσία	Εμπορικά ονόματα
Dapagliflozin	Forxiga®, Xigduo® (με metformin)
Empagliflozin	Jardiance®, Synjardy®
Canagliflozin	Invokana®
Ertugliflozin	Steglatro®, Segluromet®

🧪 GLP-1 Αγωνιστές

Δραστική ουσία	Εμπορικά ονόματα
Liraglutide	Saxenda® (παχυσαρκία), Victoza® (διαβήτης)
Semaglutide	Ozempic®, Wegovy®
Dulaglutide	Trulicity®
Exenatide	Byetta®, Bydureon®

💉 Ινσουλίνες

Τύπος	Παραδείγματα
Ταχείας δράσης	Humalog®, NovoRapid®, Apidra®
Βασική (μακράς δράσης)	Lantus®, Toujeo®, Levemir®, Tresiba®
Μίγματα	Humalog Mix®, NovoMix®, Insuman Comb®

🔄 Άλλες κατηγορίες

Κατηγορία	Εμπορικά ονόματα
Sulfonylureas	Amaryl® (glimepiride), Diamicron® (gliclazide), Glurenorm®
Thiazolidinediones	Actos® (pioglitazone)
Glinides	Novonorm® (repaglinide)

⚠️ Σημείωση: Η χρήση των φαρμάκων γίνεται πάντα με ιατρική συνταγή και εξατομικευμένη αξιολόγηση. Πολλά σκευάσματα κυκλοφορούν σε συνδυασμούς με μετφορμίνη ή άλλα αντιδιαβητικά.

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

📍 Ποιο είναι το φυσιολογικό σάκχαρο νηστείας;

Φυσιολογική τιμή είναι κάτω από 100 mg/dL. Από 100 έως 125 mg/dL θεωρείται προδιαβήτης, ενώ ≥126 mg/dL υποδηλώνει πιθανό σακχαρώδη διαβήτη (χρειάζεται επιβεβαίωση).

🧪 Τι είναι το HbA1c και πότε γίνεται;

Είναι η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη που δείχνει το μέσο όρο του σακχάρου των τελευταίων 3 μηνών. Χρησιμοποιείται για τη διάγνωση και παρακολούθηση του διαβήτη.

🍽️ Ποια διατροφή βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου;

Μια διατροφή με φυτικές ίνες, ολικής άλεσης δημητριακά, λαχανικά, καλά λιπαρά (π.χ. ελαιόλαδο) και ελεγχόμενη πρόσληψη υδατανθράκων είναι ιδανική για τη ρύθμιση της γλυκόζης.

🤰 Τι σημαίνει διαβήτης κύησης και πώς ελέγχεται;

Είναι η υπεργλυκαιμία που εμφανίζεται κατά την εγκυμοσύνη. Διαγιγνώσκεται με την καμπύλη γλυκόζης (OGTT) και απαιτεί ειδική διατροφή ή/και ινσουλίνη.

🧒 Μπορεί ένα παιδί να έχει διαβήτη;

Ναι, κυρίως τύπου 1. Τα παιδιά χρειάζονται εντατικό έλεγχο και παρακολούθηση από παιδοενδοκρινολόγο. Σε παχύσαρκα παιδιά μπορεί να εμφανιστεί και τύπου 2.

💊 Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται για το σάκχαρο;

Χρησιμοποιούνται ινσουλίνες, μετφορμίνη, GLP-1 αγωνιστές, SGLT2 αναστολείς και άλλα αντιδιαβητικά, ανάλογα με τον τύπο διαβήτη και τις ανάγκες του ασθενούς.

📉 Τι να κάνω σε υπογλυκαιμία;

Κατανάλωσε 15g απλών υδατανθράκων (π.χ. 1/2 ποτήρι χυμό), επανέλεγξε μετά από 15 λεπτά και επανάλαβε αν χρειάζεται. Αν επιμένει → γλυκαγόνη ή ιατρική βοήθεια.

📚 Βιβλιογραφία

American Diabetes Association. Standards of Medical Care in Diabetes – 2024. Diabetes Care. 2024;47(Suppl 1):S1–S350.
World Health Organization (WHO). Classification of diabetes mellitus 2019. Geneva: World Health Organization; 2019.
International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 10th edition. Brussels, Belgium: IDF; 2021.
National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Type 2 diabetes in adults: management (NG28). Published: 2 December 2015. Last updated: 9 June 2022.
World Health Organization (WHO). Diagnostic criteria and classification of hyperglycaemia first detected in pregnancy. Geneva: WHO; 2013.
Nathan DM, et al. Translating the A1C assay into estimated average glucose values. Diabetes Care. 2008;31(8):1473–1478.
Beck RW, et al. The Fallacy of Average: How Using HbA1c Alone to Assess Glycemic Control Can Be Misleading. Diabetes Care. 2019;42(5):979–981.
Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία. Κατευθυντήριες οδηγίες για τη διάγνωση και διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη. Αθήνα, 2022.
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης – Ιατρική Σχολή. Διαβήτης και Μεταβολικά Νοσήματα, Εκδόσεις 2021.
The Endocrine Society. Hormonal Regulation of Glucose Homeostasis. Endocrine Reviews. 2022;43(3):403–432.

Παντελής Αναγνωστόπουλος

04/Jun/2025

🧬 Τι Είναι η HbA1c;

Η HbA1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη) είναι μια μορφή αιμοσφαιρίνης στην οποία έχει προσκολληθεί γλυκόζη. Η μέτρησή της παρέχει εκτίμηση του μέσου επιπέδου σακχάρου στο αίμα των τελευταίων 2–3 μηνών.

🧪 Πώς Σχηματίζεται η HbA1c;

Όταν η γλυκόζη στο αίμα αυξάνεται, συνδέεται μη ενζυμικά με την αιμοσφαιρίνη στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται γλυκοζυλίωση. Η αιμοσφαιρίνη A1c είναι το κύριο υποείδος που γλυκοζυλιώνεται και αποτελεί περίπου το 90% της HbA1.

Δεδομένου ότι τα ερυθρά ζουν περίπου 120 ημέρες, η HbA1c αντικατοπτρίζει τη μέση γλυκαιμική κατάσταση του οργανισμού κατά το τρίμηνο που προηγήθηκε.

📈 Γιατί Είναι Σημαντική στον Διαβήτη;

Η HbA1c είναι καθιερωμένο εργαλείο για:

📌 Διάγνωση σακχαρώδη διαβήτη
🔄 Παρακολούθηση γλυκαιμικού ελέγχου
🎯 Αξιολόγηση αποτελεσματικότητας θεραπείας
🧩 Πρόβλεψη μακροχρόνιων επιπλοκών

🗓️ Πότε Γίνεται η Εξέταση;

Η HbA1c συνιστάται:

Κατά τη διάγνωση του διαβήτη τύπου 2
Κάθε 3 μήνες για την αξιολόγηση της πορείας
Σε παιδιά και εφήβους με διαβήτη τύπου 1
Κατά την εγκυμοσύνη (με προσοχή – δείτε παρακάτω)
Σε προδιαβητικά άτομα για πρόληψη εξέλιξης

🧾 Ερμηνεία Αποτελεσμάτων

📊 Πίνακας 1: Τιμές HbA1c και Κλινική Σημασία

HbA1c (%)	Ερμηνεία
≤ 5.6%	Φυσιολογική
5.7–6.4%	Προδιαβήτης
≥ 6.5%	Διαβήτης

Σημείωση: Για τη διάγνωση απαιτείται επιβεβαίωση με επαναληπτική μέτρηση ή άλλη εξέταση.

👨‍⚕️ Φυσιολογικές Τιμές HbA1c (ανά Ομάδα)

📊 Πίνακας 2: Φυσιολογικά Όρια

Πληθυσμός	Στόχος HbA1c
Ενήλικες χωρίς διαβήτη	< 5.7%
Ενήλικες με διαβήτη τύπου 2	≤ 7.0% (συνήθως)
Παιδιά με διαβήτη τύπου 1	7.0–7.5%
Εγκυμοσύνη (1ο τρίμηνο)	< 6.0%

🔄 HbA1c και Θεραπεία

Η εξέταση HbA1c βοηθά στον προσδιορισμό της αποτελεσματικότητας της θεραπείας:

📉 Αντίσταση στην ινσουλίνη: αξιολόγηση παρέμβασης
💊 Ρύθμιση φαρμάκων: μεταβολές δοσολογίας
🔬 Πρόληψη επιπλοκών (νεφροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια κ.λπ.)

⚠️ Συχνές Παρανοήσεις

❌ «Είχα κανονικό σάκχαρο νηστείας, άρα όλα καλά.»
➡️ Μπορεί να έχετε αυξημένη HbA1c.
❌ «Μπορώ να ρυθμίσω την HbA1c σε 1 εβδομάδα πριν τον έλεγχο.»
➡️ Όχι! Αντικατοπτρίζει μέσες τιμές 3 μηνών.

🤰 HbA1c στην Εγκυμοσύνη

Η HbA1c δεν συνιστάται για διάγνωση διαβήτη κύησης (εκεί προτιμώνται καμπύλες γλυκόζης). Ωστόσο:

Μπορεί να εκτιμηθεί στο 1ο τρίμηνο
Στόχος: <6.0%
Υψηλές τιμές σχετίζονται με συγγενείς ανωμαλίες και αποβολές

🧒 HbA1c στα Παιδιά: Τι Πρέπει να Ξέρουν οι Γονείς

🔍 Πότε γίνεται η εξέταση σε παιδιά;
- 👶 Στα παιδιά με κλινικές ενδείξεις διαβήτη τύπου 1: πολυουρία, πολυδιψία, απώλεια βάρους
- 🧁 Σε παχύσαρκα παιδιά με ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη στην οικογένεια
- 📉 Σε παιδιά με χαμηλό ανοσολογικό κατώφλι για αυτοάνοσες νόσους (π.χ. θυρεοειδίτιδα Hashimoto, κοιλιοκάκη)
- ⚠️ Σε παιδιά με προδιαβήτη ή μεταβολικό σύνδρομο
📊 Πίνακας: Ερμηνεία HbA1c σε παιδιά

HbA1c (%)	Ερμηνεία	Ενέργεια
≤ 5.6%	Φυσιολογική	Ρουτίνα
5.7–6.4%	Προδιαβητικό εύρος	Διατροφή, άσκηση, παρακολούθηση
≥ 6.5%	Πιθανός διαβήτης	Επιβεβαιωτική διάγνωση με OGTT, αντισώματα

🎯 Θεραπευτικοί στόχοι HbA1c σε παιδιά με διαβήτη τύπου 1

Ηλικία	Στόχος HbA1c (%)
< 6 ετών	7.5–8.5% (αποφυγή υπογλυκαιμίας)
6–12 ετών	7.5%
13–19 ετών	≤ 7.5%

✅ Σύμφωνα με ADA & ISPAD (2023)

💡 Σημεία προσοχής

Η HbA1c δεν υποκαθιστά τη μέτρηση γλυκόζης νηστείας ή την OGTT σε παιδιά με υποψία προδιαβήτη
Οι συχνές υπογλυκαιμίες μπορεί να “κρύβουν” τις πραγματικές διακυμάνσεις σακχάρου
Η χρήση συνεχούς καταγραφής γλυκόζης (CGM) ενισχύει την αξιολόγηση HbA1c στα παιδιά με ΣΔ1
Η εφηβεία συνοδεύεται από ορμονική ινσουλινοαντίσταση, οδηγώντας συχνά σε παροδικά υψηλότερες HbA1c

🍽️ HbA1c και Διατροφή: Ο Ρόλος της Διατροφής στη Γλυκαιμική Ρύθμιση

Η διατροφή αποτελεί βασικό παράγοντα επηρεασμού της HbA1c, τόσο σε διαβητικούς όσο και σε προδιαβητικούς ασθενείς. Η μέση γλυκαιμική επιβάρυνση των τροφών καθορίζει το ποσοστό της HbA1c μέσω της σταθερής επίδρασης στη γλυκόζη πλάσματος.

✅ Τι Μειώνει τη HbA1c

🥦 Μη επεξεργασμένοι υδατάνθρακες: Φακές, φασόλια, βρώμη, κινόα
🥗 Δίαιτα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη: Πατάτες βραστές (όχι τηγανητές), ψωμί ολικής
🧘‍♂️ Μείωση θερμιδικής πρόσληψης σε υπέρβαρα άτομα
💧 Επαρκής ενυδάτωση
🥜 Υγιεινά λιπαρά: Ελαιόλαδο, αβοκάντο, ξηροί καρποί
🕒 Διαλείπουσα νηστεία (σε επιλεγμένους ασθενείς με ιατρική καθοδήγηση)

❌ Τι Αυξάνει τη HbA1c

🍭 Ζάχαρη και επεξεργασμένοι υδατάνθρακες: Γλυκά, σιρόπια, λευκό ψωμί
🥤 Αναψυκτικά (ειδικά τα κανονικά – όχι light)
🍟 Fast food με υψηλή θερμιδική και λιπιδαιμική επιβάρυνση
🍺 Αλκοόλ: Ασταθής επίδραση – μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει προσωρινά
🛋️ Καθιστική ζωή χωρίς άσκηση μετά το γεύμα

🔢 Ποσοτική Εκτίμηση

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της ADA, κάθε 1% μείωση της HbA1c μπορεί να επιτευχθεί με 5–10% απώλεια βάρους και βελτίωση της ποιότητας υδατανθράκων στη δίαιτα.

📦 Χρήσιμα Διατροφικά Μοντέλα

Πρότυπο Διατροφής	Συσχέτιση με HbA1c
Μεσογειακή Δίαιτα 🇬🇷	✅ Μείωση 0.3–0.5% HbA1c
DASH Diet	✅ Οφέλη σε υπέρβαρους και υπερτασικούς
Vegan (φυτοφαγική)	✅ Μείωση 0.4–0.7% HbA1c
Western Diet	❌ Αύξηση της HbA1c και του κινδύνου προδιαβήτη

🧃 Προσοχή στα Ροφήματα

Νερό: ✅
Καφές χωρίς ζάχαρη: ✅
Χυμοί φρούτων: ⚠️ (ακόμα και 100% φυσικοί, αυξάνουν τη γλυκαιμία)
Smoothies με φρούτα & λαχανικά: ✅ με μέτρο
Γάλα: ⚠️ σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να έχει γλυκαιμική επίδραση

🧑‍⚕️ Συμβουλές Κλινικού Διαιτολόγου

🍽️ Μικρά & συχνά γεύματα με ισορροπημένο γλυκαιμικό φορτίο
🧂 Περιορισμός του νατρίου – έμμεση επίδραση μέσω υπέρτασης
🧴 Χρήση μη θερμιδογόνων γλυκαντικών (π.χ. στέβια, ερυθριτόλη)
📈 Παρακολούθηση γλυκαιμικού δείκτη (GI) και γλυκαιμικού φορτίου (GL)

🔍 HbA1c vs Σάκχαρο Νηστείας

Σύγκριση	HbA1c	Σάκχαρο Νηστείας
Τι μετρά	Μέση τιμή 3μήνου	Τιμή εκείνη τη στιγμή
Επηρεάζεται από	Αναιμία, αιμοσφαιρινοπάθειες	Πρόσφατο φαγητό, stress
Αξιοπιστία	Υψηλή, αλλά με εξαιρέσεις	Χρήσιμη σε συνδυασμό

❗ Πότε Είναι Μη Αξιόπιστη η HbA1c;
Η HbA1c ενδέχεται να είναι ανακριβής σε:
- ⚠️ Αναιμία
- ⚠️ Αιμοσφαιρινοπάθειες (π.χ. Μεσογειακή)
- ⚠️ Χρόνια αιμορραγία
- ⚠️ Νεφρική ανεπάρκεια
- ⚠️ Μεγάλη αλλαγή στον ρυθμό αναγέννησης των ερυθρών
❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🩸 Τι δείχνει ακριβώς η HbA1c;

Η HbA1c αντικατοπτρίζει τον μέσο όρο των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα κατά τους τελευταίους 2–3 μήνες. Μετρά το ποσοστό αιμοσφαιρίνης που έχει γλυκοζυλιωθεί, δηλαδή έχει συνδεθεί με γλυκόζη.

📅 Πόσο συχνά πρέπει να γίνεται η εξέταση HbA1c;

Για άτομα με διαβήτη: κάθε 3 μήνες (ή κάθε 6 μήνες αν η γλυκαιμία είναι καλά ρυθμισμένη). Για άτομα χωρίς διαβήτη: μόνο εφόσον υπάρχει υποψία ή παρακολούθηση προδιαβήτη.

🤰 Είναι αξιόπιστη η HbA1c κατά την εγκυμοσύνη;

Όχι για διάγνωση διαβήτη κύησης. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο στο 1ο τρίμηνο για εκτίμηση προηγούμενης ρύθμισης. Στη συνέχεια προτιμώνται καμπύλες σακχάρου.

👶 Τι σημαίνει αυξημένη HbA1c σε παιδί;

Εάν είναι ≥6.5%, υπάρχει υποψία διαβήτη τύπου 1 και πρέπει να γίνει επιβεβαίωση με OGTT και έλεγχος αυτοαντισωμάτων. Η προδιάθεση μπορεί να φανεί και από τιμές 5.7–6.4%.

📉 Μπορεί να πέσει η HbA1c μόνο με διατροφή;

Ναι. Σε άτομα με προδιαβήτη, η αλλαγή τρόπου ζωής (διατροφή, άσκηση, μείωση βάρους) μπορεί να μειώσει την HbA1c κατά 0.5–1.5% χωρίς φαρμακευτική αγωγή.

🩺 Πότε δεν είναι αξιόπιστη η HbA1c;

Σε περιπτώσεις αναιμίας, αιμοσφαιρινοπαθειών, χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας, αιμορραγιών ή μετάγγισης. Επίσης, σε άτομα με ταχεία εναλλαγή ερυθρών αιμοσφαιρίων.

📊 Υπάρχει αντιστοιχία HbA1c με μέση τιμή γλυκόζης;

Ναι. Π.χ. HbA1c 6% αντιστοιχεί περίπου σε μέση γλυκόζη 126 mg/dL. Υπάρχουν ειδικοί μετατροπείς (eAG calculators) για ακριβή υπολογισμό.

🧬 Η HbA1c επηρεάζεται από τα φάρμακα;

Ναι. Ινσουλίνη, μετφορμίνη, σουλφονυλουρίες και άλλα φάρμακα επηρεάζουν τη μέση γλυκόζη και επομένως την HbA1c. Επίσης, κάποια φάρμακα που επηρεάζουν τον χρόνο ζωής των ερυθρών κυττάρων μπορεί να δώσουν παραπλανητικά αποτελέσματα.

📚 Βιβλιογραφία

American Diabetes Association. Standards of Medical Care in Diabetes—2024. Diabetes Care. 2024;47(Suppl. 1):S1-S212. https://diabetesjournals.org/care
World Health Organization (WHO). Use of Glycated Hemoglobin (HbA1c) in the Diagnosis of Diabetes Mellitus. 2011. https://www.who.int
Sacks DB et al. Guidelines and Recommendations for Laboratory Analysis in the Diagnosis and Management of Diabetes Mellitus. Clin Chem. 2011;57(6):e1–e47.
International Society for Pediatric and Adolescent Diabetes (ISPAD). 2022 ISPAD Clinical Practice Consensus Guidelines: Diabetes in Childhood and Adolescence. Pediatric Diabetes.
Nathan DM, Kuenen J, Borg R, et al. Translating the A1C Assay Into Estimated Average Glucose Values. Diabetes Care. 2008;31(8):1473–1478.
Ceriello A, et al. The HbA1c and glucose targets for diabetes control: A consensus report of the ADA and the EASD. Diabetologia. 2023.
National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Type 2 Diabetes in Adults: Management. NICE guideline [NG28], 2023.
International Diabetes Federation (IDF). IDF Diabetes Atlas, 10th edition, 2021.
Stratton IM et al. Association of glycaemia with macrovascular and microvascular complications of type 2 diabetes (UKPDS 35). BMJ. 2000;321:405–412.
Monnier L, Colette C. Glycemic variability: should we and can we prevent it? Diabetes Care. 2008;31 Suppl 2:S150–4.

Παντελής Αναγνωστόπουλος

28/May/2025

🔍 Τι είναι η HbA1c;

Η εξέταση HbA1c, γνωστή και ως γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, είναι ένας από τους πιο αξιόπιστους δείκτες για την παρακολούθηση του σακχαρώδους διαβήτη (ΣΔ). Αντικατοπτρίζει τη μέση συγκέντρωση γλυκόζης στο αίμα κατά τους τελευταίους 2-3 μήνες.

Η αιμοσφαιρίνη είναι μια πρωτεΐνη στα ερυθρά αιμοσφαίρια που μεταφέρει οξυγόνο. Όταν το σάκχαρο στο αίμα είναι αυξημένο, ένα μέρος του ενώνεται με την αιμοσφαιρίνη, σχηματίζοντας τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c).

⚗️ Πώς γίνεται η εξέταση;

Η HbA1c μετριέται με μια απλή αιμοληψία, χωρίς να απαιτείται νηστεία. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμη γιατί δεν επηρεάζεται από παροδικές αυξήσεις ή μειώσεις σακχάρου λόγω άγχους, λήψης τροφής ή άσκησης.

📊 Τιμές HbA1c και ερμηνεία

Επίπεδα HbA1c (%)	Ερμηνεία
< 5.7	Φυσιολογικά επίπεδα
5.7 – 6.4	Προδιαβήτης
≥ 6.5	Σακχαρώδης Διαβήτης
≥ 7.0	Κακή ρύθμιση σε ήδη διαγνωσμένο ΣΔ

🧠 Στόχος για άτομα με διαβήτη: Συνήθως <7%, αλλά εξατομικεύεται ανάλογα με την ηλικία, συννοσηρότητες και διάρκεια νόσου.

🧬 Γιατί είναι σημαντική η εξέταση HbA1c;

Μακροπρόθεσμος δείκτης ελέγχου του διαβήτη
Αξιόπιστη ακόμα και σε ημέρες με φυσιολογικό σάκχαρο

Χρήσιμη για τη διάγνωση του προδιαβήτη και του διαβήτη τύπου 2

👶 HbA1c στα παιδιά και τους εφήβους

Η χρήση της HbA1c στα παιδιά έχει ιδιαιτερότητες:

Σε παιδιά με ΣΔ1, ο στόχος είναι συνήθως <7.5%.
Σε περιπτώσεις παχυσαρκίας ή οικογενειακού ιστορικού, η μέτρηση της HbA1c μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση πρώιμου ΣΔ2.
Τα παιδιά παρουσιάζουν μεγαλύτερες διακυμάνσεις, οπότε χρειάζεται συνδυασμός με μετρήσεις γλυκόζης.

🤰 HbA1c και εγκυμοσύνη

Κατά την κύηση, η HbA1c έχει περιορισμούς:

Η διάγνωση του διαβήτη κύησης γίνεται με καμπύλη γλυκόζης, όχι HbA1c.
Η HbA1c χρησιμοποιείται για να εκτιμηθεί ο προϋπάρχων διαβήτης στην αρχή της εγκυμοσύνης.
Ο στόχος είναι HbA1c <6% στο 1ο τρίμηνο για μείωση του κινδύνου αποβολής ή εμβρυϊκών ανωμαλιών.

💉 HbA1c στον Διαβήτη Τύπου 1 (ΣΔ1)

Στον ΣΔ1, η HbA1c είναι κρίσιμη για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της ινσουλινοθεραπείας.

Στόχος: HbA1c <7% ή 7.5%, εξατομικευμένα.
Συνεχής παρακολούθηση με HbA1c ανά 3 μήνες.
Συνδυάζεται με μετρήσεις CGM (Continuous Glucose Monitoring).

🩺 HbA1c στον Διαβήτη Τύπου 2 (ΣΔ2)

Χρησιμοποιείται τόσο για διάγνωση όσο και για παρακολούθηση.
Στόχος: HbA1c <7%, ή <6.5% σε νέα διαγνωσθέντες χωρίς συννοσηρότητες.
Αν είναι >8%, προτείνεται εντατικοποίηση θεραπείας.

🥗 Διατροφή και HbA1c: Τι να τρώτε για να μειώσετε τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη

Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της HbA1c, ιδιαίτερα στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) και προδιαβήτη. Οι σωστές διατροφικές επιλογές μπορούν να μειώσουν μέχρι και 1-2 μονάδες HbA1c σε διάστημα λίγων μηνών!

✅ Τι πρέπει να περιλαμβάνει το διατροφικό πλάνο

🥦 Φυτικές ίνες
Λαχανικά, όσπρια, φρούτα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη (π.χ. μήλο, φράουλα, βατόμουρα), δημητριακά ολικής.
🥜 Υγιεινά λιπαρά
Ελαιόλαδο, ωμοί ξηροί καρποί, σπόροι (λιναρόσπορος, chia), αβοκάντο.
🍗 Άπαχη πρωτεΐνη
Ψάρια, αυγά, κοτόπουλο χωρίς πέτσα, φυτικές πηγές όπως φακές και φασόλια.
🍽️ Χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης (GI)
Τρόφιμα που δεν προκαλούν απότομη αύξηση γλυκόζης: βρώμη, κριθάρι, κινόα, φαγόπυρο, μαύρο ρύζι.
💧 Επαρκής ενυδάτωση
Τουλάχιστον 6–8 ποτήρια νερό ημερησίως.

❌ Τι να αποφεύγετε

🧁 Απλά σάκχαρα
Ζάχαρη, γλυκά, σιρόπια, αναψυκτικά, μπισκότα.
🍞 Επεξεργασμένοι υδατάνθρακες
Λευκό ψωμί, ζυμαρικά από λευκό αλεύρι, πατάτες.
🥓 Κορεσμένα και trans λιπαρά
Τηγανητά, αλλαντικά, fast food.
🍻 Αλκοόλ
Ειδικά ποτά με ζάχαρη (λικέρ, cocktail).

🍽️ Δείγμα ημερήσιου διατροφικού πλάνου (για άτομα με ΣΔ2)

Γεύμα	Τρόφιμα
Πρωινό	Βρώμη με κανέλα, μούρα, και γάλα αμυγδάλου χωρίς ζάχαρη
Σνακ	Μια χούφτα ωμοί ξηροί καρποί και ένα μήλο
Μεσημεριανό	Ψάρι στη σχάρα, σαλάτα με ελαιόλαδο, καστανό ρύζι
Σνακ	Γιαούρτι χαμηλών λιπαρών ή βραστά αυγά
Βραδινό	Σούπα λαχανικών με φακές και φρυγανιά ολικής

🧠 Συμβουλές για επιτυχημένο διατροφικό έλεγχο HbA1c

✍️ Ημερολόγιο τροφίμων: Καταγράψτε τι τρώτε για καλύτερο έλεγχο.
🍽️ Μικρά και συχνά γεύματα: Ρυθμίζουν καλύτερα τη γλυκόζη.
🧘 Αποφυγή στρες & υπερφαγίας.
🕒 Σταθερές ώρες γευμάτων.
🧃 Αποφυγή χυμών και ροφημάτων με ζάχαρη – ακόμη και φυσικών.

🥇 Διατροφικά πρότυπα που βοηθούν:

Μεσογειακή διατροφή
Δίαιτα DASH
Πλούσια σε φυτικά τρόφιμα και χαμηλή σε επεξεργασμένα προϊόντα
👶 Παιδιά με ΣΔ1 και διατροφή για έλεγχο της HbA1c
Η διατροφή σε παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 (ΣΔ1) στοχεύει στην:
- ⚖️ Ισορροπία μεταξύ υδατανθράκων – ινσουλίνης – δραστηριότητας
- ⏱️ Συχνή κατανάλωση μικρών γευμάτων
- 📏 Μέτρηση υδατανθράκων (carb counting)
Συνιστώμενα τρόφιμα:
- 🥚 Πρωτεΐνη (αυγά, κοτόπουλο, ψάρι)
- 🥦 Πολλά λαχανικά & φρούτα με χαμηλό GI
- 🍚 Δημητριακά ολικής & όσπρια
📌 Οι γονείς πρέπει να συνεργάζονται με παιδοενδοκρινολόγο και κλινικό διαιτολόγο για εξατομικευμένο πρόγραμμα.
🤰 Διατροφή στην εγκυμοσύνη με διαβήτη και στόχος HbA1c
Κατά την εγκυμοσύνη (είτε υπάρχει ΣΔ1/ΣΔ2 είτε πρόκειται για διαβήτη κύησης):
- 🎯 Στόχος HbA1c: <6% στο 1ο τρίμηνο (αν είναι ασφαλές)
- 🩸 Ο γλυκαιμικός έλεγχος μειώνει τον κίνδυνο αποβολής, μακροσωμίας και εκ γενετής ανωμαλιών
Διατροφικές οδηγίες:
- 🍞 Μικρά γεύματα κάθε 3-4 ώρες
- 🚫 Αποφυγή επεξεργασμένων υδατανθράκων
- 🍽️ Συνδυασμός υδατανθράκων + πρωτεΐνης για σταθερή γλυκόζη
- 💧 Επαρκής ενυδάτωση & ήπια άσκηση (με ιατρική έγκριση)
📌 Η διατροφή πρέπει να εξατομικεύεται με διαιτολόγο εξειδικευμένο στην διαβητική κύηση.
🔬 Επιστημονικές μελέτες & πηγές (διατροφή και HbA1c)
1. Evert AB, et al. (2022). Nutrition Therapy for Adults With Diabetes or Prediabetes. Diabetes Care; 45(9): 1871–1890.
  https://doi.org/10.2337/dci22-0017
2. American Diabetes Association (2024). Standards of Care in Diabetes – Medical Nutrition Therapy.
  https://diabetesjournals.org/care
3. Diana N., et al. (2021). Low-Glycemic Index Diets and HbA1c in Children With Type 1 Diabetes. Pediatrics.
  https://doi.org/10.1542/peds.2021-050763
4. Zhang C, et al. (2020). Dietary pattern during pregnancy and risk of gestational diabetes mellitus. British Journal of Nutrition; 123(8): 973-983.
  https://doi.org/10.1017/S0007114519003209
5. McEvoy CT, et al. (2014). Maternal diet and glycemic outcomes in pregnancy. The Lancet Diabetes & Endocrinology; 2(9): 687-689.
  https://doi.org/10.1016/S2213-8587(14)70147-7

⏱️ Πόσο συχνά πρέπει να γίνεται η HbA1c;

Κάθε 3 μήνες σε άτομα με διαβήτη.
Κάθε 6 μήνες αν ο έλεγχος είναι καλός και σταθερός.
Ετησίως ή κατ’ εκτίμηση, σε άτομα με προδιαβήτη.

❗️Παράγοντες που επηρεάζουν την HbA1c

Η HbA1c μπορεί να παραποιείται από:

Αιματολογικές διαταραχές (π.χ. αναιμία, αιμοσφαιρινοπάθειες)
Νεφρική νόσο
Χρόνια ηπατικά νοσήματα
Εγκυμοσύνη
Ορισμένα φάρμακα (π.χ. ερυθροποιητίνη)

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🔹 Τι είναι η HbA1c και τι δείχνει;

Η HbA1c είναι η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη και δείχνει τον μέσο όρο σακχάρου στο αίμα των τελευταίων 2-3 μηνών. Είναι βασικό εργαλείο για τη διάγνωση και παρακολούθηση του διαβήτη.

🔹 Χρειάζεται νηστεία για να κάνω την εξέταση HbA1c;

❌ Όχι. Η HbA1c μπορεί να μετρηθεί ανά πάσα στιγμή της ημέρας, ανεξαρτήτως γεύματος.

🔹 Μπορεί η HbA1c να διαγνώσει διαβήτη;

✅ Ναι. Αν η τιμή HbA1c είναι ≥6.5%, είναι ενδεικτική σακχαρώδους διαβήτη, ενώ τιμές μεταξύ 5.7-6.4% υποδεικνύουν προδιαβήτη.

🔹 Είναι η HbA1c κατάλληλη για την εγκυμοσύνη;

🍼 Όχι για διάγνωση διαβήτη κύησης. Χρησιμοποιείται μόνο στο 1ο τρίμηνο για εκτίμηση προϋπάρχοντος διαβήτη. Η καμπύλη σακχάρου είναι η ενδεδειγμένη εξέταση για διαβήτη κύησης.

🔹 Τι επηρεάζει την αξιοπιστία της HbA1c;

🧪 Παράγοντες όπως:

Αναιμία
Αιμοσφαιρινοπάθειες
Χρόνιες παθήσεις νεφρών ή ήπατος
Εγκυμοσύνη
Ορισμένα φάρμακα
μπορούν να αλλοιώσουν τα αποτελέσματα.

🔹 Ποια είναι η φυσιολογική τιμή HbA1c;

📊 Φυσιολογική θεωρείται η τιμή <5.7%. Ανάλογα με την ηλικία, την ύπαρξη διαβήτη και τις συνοδές παθήσεις, ο στόχος HbA1c μπορεί να διαφέρει.

🔹 Ποια είναι η διαφορά HbA1c και γλυκόζης νηστείας;

Η HbA1c δείχνει μακροχρόνια εικόνα, ενώ η γλυκόζη νηστείας δείχνει τη συγκέντρωση σακχάρου τη συγκεκριμένη στιγμή. Η HbA1c είναι πιο αξιόπιστη για γενικό έλεγχο.

🔹 Πόσο συχνά πρέπει να γίνεται η εξέταση HbA1c;

⏱️ Συνιστάται:

Κάθε 3 μήνες σε άτομα με διαβήτη
Κάθε 6 μήνες αν ο έλεγχος είναι καλός
1 φορά/έτος σε προδιαβήτη ή υψηλού κινδύνου άτομα

🔹 Μπορεί η HbA1c να μειωθεί με διατροφή;

✅ Ναι. Ισορροπημένη διατροφή, άσκηση και απώλεια βάρους μπορούν να μειώσουν αποτελεσματικά την HbA1c σε άτομα με προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2.

🔹 Ποια είναι η κατάλληλη διατροφή για μείωση HbA1c;

🥦 Προτείνεται:

Χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης
Φυτικές ίνες
Αποφυγή επεξεργασμένων υδατανθράκων
Μείωση trans λιπαρών
Μεσογειακή διατροφή

🧠 Χρήσιμες συμβουλές για ασθενείς

💬 Συζητήστε με τον γιατρό σας τον στόχο HbA1c που σας ταιριάζει.
📈 Μη βασίζεστε μόνο στη μέτρηση σάκχαρου νηστείας.
📅 Τηρείτε τις συστάσεις παρακολούθησης κάθε 3-6 μήνες.

📚 Βιβλιογραφία

American Diabetes Association (ADA). Standards of Medical Care in Diabetes—2024. Diabetes Care. 2024;47(Suppl 1):S1–S200. https://doi.org/10.2337/dc24-S001
World Health Organization (WHO). Use of glycated haemoglobin (HbA1c) in the diagnosis of diabetes mellitus. WHO/NMH/CHP/CPM/11.1. Geneva: WHO; 2011.
International Diabetes Federation (IDF). Global Guideline for Type 2 Diabetes. 2022 update. https://www.idf.org
National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Type 2 diabetes in adults: management. NICE guideline [NG28]. Published: 2 December 2015, last updated: 2022. https://www.nice.org.uk/guidance/ng28
Mayo Clinic. HbA1c test. Overview and clinical relevance. Available at: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/a1c-test/about/pac-20384643
Nathan DM, et al. Translating the A1C Assay Into Estimated Average Glucose Values. Diabetes Care. 2008 Aug;31(8):1473–8. https://doi.org/10.2337/dc08-0545
International Federation of Clinical Chemistry (IFCC). Standardization of HbA1c measurement. https://www.ifcc.org
American Association of Clinical Endocrinologists (AACE). Clinical Practice Guidelines for Developing a Diabetes Mellitus Comprehensive Care Plan – 2022.
Ceriello A. Postprandial hyperglycemia and diabetes complications. Diabetes Care. 2008;31 Suppl 2:S190–S195.
Bergenstal RM, et al. Comparative effectiveness of CGM vs. usual care in type 1 diabetes. JAMA. 2010;303(14):1407–1414.

Newer Posts

Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…