🧬 Αντισώματα anti-GAD – Φιλικός Οδηγός για Ασθενείς

1️⃣ Τι είναι τα αντισώματα anti-GAD;

Τα αντισώματα anti-GAD είναι ειδικές πρωτεΐνες που παράγει το ανοσοποιητικό σύστημα
και στρέφονται εναντίον του ενζύμου αποκαρβοξυλάση του γλουταμικού οξέος (GAD).
Το ένζυμο αυτό παίζει βασικό ρόλο στη λειτουργία των β-κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη.

Η παρουσία τους στο αίμα είναι ένας δείκτης ότι το ανοσοποιητικό «επιτίθεται» λανθασμένα στα κύτταρα του παγκρέατος.
Έτσι, συνδέονται στενά με την εμφάνιση αυτοάνοσου διαβήτη.

2️⃣ Γιατί γίνεται η εξέταση;

Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει την εξέταση όταν υπάρχει υποψία ότι τα συμπτώματα ή οι τιμές σακχάρου οφείλονται σε
αυτοάνοση διαδικασία. Χρησιμοποιείται για:

• Διάγνωση διαβήτη τύπου 1 σε παιδιά ή εφήβους.
• Διάκριση LADA από διαβήτη τύπου 2 σε ενήλικες.
• Αξιολόγηση κινδύνου εμφάνισης διαβήτη σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό.
• Εκτίμηση ασθενών με ύποπτα νευρολογικά ή άλλα αυτοάνοσα συμπτώματα.

3️⃣ Σχέση με Σακχαρώδη Διαβήτη

Τα anti-GAD είναι θετικά σε πάνω από το 70–80% των ατόμων με διαβήτη τύπου 1.
Σε ενήλικες που διαγιγνώσκονται αρχικά με διαβήτη τύπου 2 αλλά έχουν θετικά anti-GAD,
συνήθως πρόκειται για LADA, μια βραδέως εξελισσόμενη μορφή αυτοάνοσου διαβήτη.

Αυτό έχει μεγάλη σημασία γιατί οι ασθενείς με LADA μπορεί αρχικά να ρυθμίζονται με χάπια,
αλλά μέσα σε λίγα χρόνια χρειάζονται ινσουλίνη.
Ο εντοπισμός των αντισωμάτων βοηθά στον καλύτερο σχεδιασμό θεραπείας από την αρχή.

4️⃣ Άλλες παθήσεις που σχετίζονται

Εκτός από τον διαβήτη, τα αντισώματα anti-GAD μπορεί να ανιχνευθούν και σε άλλες καταστάσεις, όπως:

• Σύνδρομο Stiff-Person: σπάνια νευρολογική πάθηση που προκαλεί μυϊκή δυσκαμψία.
• Άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, π.χ. θυρεοειδίτιδα Hashimoto ή κακοήθης αναιμία.

Παρότι η εξέταση δεν αποτελεί «διάγνωση» από μόνη της, σε συνδυασμό με το ιστορικό και άλλες εξετάσεις
δίνει πολύτιμες πληροφορίες στον γιατρό.

5️⃣ Πώς γίνεται η εξέταση;

Η διαδικασία είναι απλή αιμοληψία. Δεν χρειάζεται νηστεία, εκτός αν ζητηθούν ταυτόχρονα άλλες εξετάσεις.
Το αίμα αναλύεται σε ειδικό εργαστήριο με ανοσολογικές μεθόδους που ανιχνεύουν την παρουσία αντισωμάτων anti-GAD.

6️⃣ Τι δείχνουν τα αποτελέσματα;

– Αρνητικό αποτέλεσμα: Δεν ανιχνεύθηκαν anti-GAD. Δεν αποκλείει όμως τελείως τον διαβήτη τύπου 1,
καθώς μπορεί να υπάρχουν άλλα αντισώματα (anti-IA2, anti-ZnT8).
– Θετικό αποτέλεσμα: Υποδηλώνει αυξημένη πιθανότητα αυτοάνοσου διαβήτη.

Ο γιατρός θα συνεκτιμήσει τις τιμές σακχάρου, HbA1c, C-πεπτιδίου και άλλα κλινικά στοιχεία.
Η παρουσία anti-GAD είναι κυρίως διαγνωστικός δείκτης και όχι μέσο παρακολούθησης.

7️⃣ Τι να θυμάμαι – Πρακτικές συμβουλές

• Η εξέταση anti-GAD βοηθά στον σωστό τύπο διάγνωσης διαβήτη.
• Δεν χρησιμοποιείται για να ρυθμίζουμε τη θεραπεία, αλλά για να κατευθύνει τη διάγνωση.
• Σε θετικό αποτέλεσμα, ο γιατρός μπορεί να προτείνει στενότερη παρακολούθηση και πιθανή έναρξη ινσουλίνης.
• Αν έχετε οικογενειακό ιστορικό, μιλήστε με τον γιατρό σας για το πότε αξίζει να γίνει η εξέταση.

9️⃣ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)