D-Dimer: Εξέταση για Θρόμβωση – Οδηγός για Ασθενείς 🩸
Τι είναι το D-Dimer, πότε ζητείται, ποια είναι τα ενδεικτικά όρια και πώς ερμηνεύεται. Απλός, patient-friendly οδηγός για θρόμβωση, πνευμονική εμβολή και σχετικές καταστάσεις.
📑 Περιεχόμενα
- 1️⃣ Τι είναι το D-Dimer;
- 2️⃣ Γιατί γίνεται η εξέταση;
- 3️⃣ Πώς γίνεται & χρειάζεται προετοιμασία;
- 4️⃣ Πόσο αξιόπιστο είναι & τι δείχνει;
- 5️⃣ Τιμές, μονάδες & ερμηνεία (πίνακας)
- 6️⃣ Υψηλό D-Dimer – Συχνές αιτίες
- 7️⃣ Χαμηλό/φυσιολογικό D-Dimer – Τι σημαίνει;
- 8️⃣ Ηλικιακά προσαρμοσμένο όριο (>50 ετών)
- 9️⃣ Κύηση & Μετεγχειρητική περίοδος
- 🔟 D-Dimer & COVID-19
- 1️⃣1️⃣ Πνευμονική Εμβολή & Εν τω Βάθει Θρόμβωση
- 1️⃣2️⃣ Πότε να μιλήσω άμεσα με γιατρό
- 1️⃣3️⃣ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
- 1️⃣4️⃣ 📌 Σε 1 λεπτό – Τι να θυμάστε
1️⃣ Τι είναι το D-Dimer;
Το D-Dimer είναι ένα μικρό προϊόν διάσπασης του θρόμβου. Όταν σχηματιστεί θρόμβος αίματος (π.χ. στις φλέβες του ποδιού ή στους πνεύμονες), ο οργανισμός τον «διαλύει» και απελευθερώνει D-Dimer στο αίμα.
Έτσι, αυξημένη τιμή μπορεί να δείχνει ότι υπάρχει ενεργή διαδικασία θρόμβωσης/ινωδόλυσης.
2️⃣ Γιατί γίνεται η εξέταση;
- Σε ύποπτη θρόμβωση φλεβών κάτω άκρων (DVT) – πόνος, οίδημα, ερυθρότητα στο πόδι.
- Σε ύποπτη πνευμονική εμβολή (PE) – αιφνίδια δύσπνοια, ταχυκαρδία, πόνος στο στήθος.
- Σε διερεύνηση ανεξήγητης δύσπνοιας μαζί με άλλες εξετάσεις (π.χ. NT-proBNP, Τροπονίνη).
- Σπανιότερα για παρακολούθηση σε διαταραχές πήξης, πάντα με ιατρική καθοδήγηση.
3️⃣ Πώς γίνεται & χρειάζεται προετοιμασία;
- Δείγμα: Φλεβικό αίμα.
- Νηστεία: Δεν απαιτείται.
- Χρόνος: Τα αποτελέσματα είναι συνήθως διαθέσιμα την ίδια ημέρα.
4️⃣ Πόσο αξιόπιστο είναι & τι δείχνει;
Το D-Dimer έχει πολύ καλή αρνητική προγνωστική αξία: όταν είναι χαμηλό, βοηθά να αποκλείσουμε θρόμβωση σε ασθενείς χαμηλής ή μέτριας κλινικής πιθανότητας.
Όταν όμως είναι υψηλό, δεν σημαίνει απαραίτητα θρόμβωση (μπορεί να αυξηθεί και σε πολλές άλλες καταστάσεις). Γι’ αυτό η ερμηνεία γίνεται πάντα μαζί με συμπτώματα, εξέταση και, αν χρειαστεί, απεικόνιση (π.χ. υπέρηχος φλεβών, αξονική πνευμόνων).
5️⃣ Τιμές, μονάδες & ερμηνεία (πίνακας)
Οι μονάδες που χρησιμοποιούνται πιο συχνά είναι ng/mL FEU ή μg/L FEU (FEU = Fibrinogen Equivalent Units). Πολλά εργαστήρια θεωρούν ως ενδεικτικό αρνητικό όριο τα <500 ng/mL FEU (ή <0.5 mg/L FEU). Τα όρια διαφέρουν ανά μέθοδο/εργαστήριο.
| Τιμή D-Dimer (FEU) | Ερμηνεία (ενδεικτική) | Σχόλιο |
|---|---|---|
| < 500 ng/mL (0.5 mg/L) | Αρνητικό | Σε χαμηλή/μέτρια πιθανότητα, αποκλείει συχνά DVT/PE |
| 500–2000 ng/mL | Οριακό–μέτρια αύξηση | Απαιτείται κλινική εκτίμηση/ενδεχομένως απεικόνιση |
| > 2000 ng/mL | Υψηλή αύξηση | Υψηλή πιθανότητα θρόμβωσης ή άλλης σοβαρής κατάστασης |
Σημείωση: Τα παραπάνω είναι ενδεικτικά. Ακολουθείτε πάντα τα όρια του δικού σας εργαστηρίου.
6️⃣ Υψηλό D-Dimer – Συχνές αιτίες
- Θρόμβωση (DVT) ή Πνευμονική Εμβολή (PE).
- Μετεγχειρητική κατάσταση, τραύμα, πρόσφατη νοσηλεία ή κατάκλιση.
- Κύηση (φυσιολογική αύξηση), προχωρημένη ηλικία.
- Λοιμώξεις/φλεγμονές (π.χ. βαριά λοίμωξη, σήψη) – δείτε και CRP, ΤΚΕ.
- Κακοήθειες, ηπατική νόσος.
7️⃣ Χαμηλό/φυσιολογικό D-Dimer – Τι σημαίνει;
Σε ασθενείς με χαμηλή ή μέτρια κλινική πιθανότητα για DVT/PE, ένα αρνητικό D-Dimer (σύμφωνα με το όριο του εργαστηρίου)
συνήθως αρκεί για να αποκλειστεί η θρόμβωση χωρίς περαιτέρω απεικόνιση.
Εάν η κλινική πιθανότητα είναι υψηλή, μπορεί να χρειαστεί απεικόνιση ακόμη κι αν το D-Dimer είναι χαμηλό.
8️⃣ Ηλικιακά προσαρμοσμένο όριο (>50 ετών)
Σε άτομα άνω των 50 ετών, πολλοί ιατροί χρησιμοποιούν ηλικιακά προσαρμοσμένο αρνητικό όριο (σε μονάδες FEU):
Ηλικία × 10 ng/mL (π.χ. 70 ετών → 700 ng/mL). Αυτό μειώνει τα «ψευδώς θετικά» στους ηλικιωμένους, αλλά η εφαρμογή του γίνεται από τον/την γιατρό με βάση το κλινικό σενάριο.
9️⃣ Κύηση & Μετεγχειρητική περίοδος
Στην κύηση και αμέσως μετά τον τοκετό, το D-Dimer είναι συχνά αυξημένο χωρίς να υπάρχει θρόμβωση.
Παρόμοια, μετά από χειρουργείο ή τραύμα οι τιμές ανεβαίνουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις η διάγνωση βασίζεται κυρίως στην κλινική εκτίμηση και την απεικόνιση.
🔟 D-Dimer & COVID-19
Σε λοίμωξη COVID-19 το D-Dimer μπορεί να είναι αυξημένο λόγω φλεγμονής και διαταραχών πήξης.
Η αυξημένη τιμή δεν σημαίνει αυτόματα ότι υπάρχει θρόμβωση, αλλά συχνά οδηγεί σε στενότερη παρακολούθηση.
Η ερμηνεία γίνεται μαζί με άλλες εξετάσεις (π.χ. CRP, Γενική Αίματος) και την κλινική εικόνα.
1️⃣1️⃣ Πνευμονική Εμβολή & Εν τω Βάθει Θρόμβωση
Το D-Dimer είναι εργαλείο διαλογής. Αν υπάρχει υψηλή υποψία για πνευμονική εμβολή (PE) ή εν τω βάθει θρόμβωση (DVT),
ο/η γιατρός μπορεί να ζητήσει απεικόνιση (π.χ. αξονική αγγειογραφία πνευμόνων, CTPA, ή υπέρηχο φλεβών) ανεξάρτητα από την τιμή D-Dimer.
Για πόνο στο στήθος/δύσπνοια αξιολογούνται επίσης Τροπονίνη και NT-proBNP για καρδιά.
1️⃣2️⃣ Πότε να μιλήσω άμεσα με γιατρό
- Αιφνίδια δύσπνοια, πόνος στο στήθος, αιμόπτυση, ταχυκαρδία/λιποθυμία.
- Οίδημα/πόνος σε μία γάμπα, θερμή ή κοκκινισμένη περιοχής.
- Πρόσφατο χειρουργείο/ακινησία με συμπτώματα συμβατά με θρόμβωση.
1️⃣3️⃣ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
❓ Χρειάζεται νηστεία για D-Dimer;
👉 Όχι. Η αιμοληψία μπορεί να γίνει οποιαδήποτε ώρα.
❓ Έχω D-Dimer 700 ng/mL και είμαι 70 ετών. Είναι ανησυχητικό;
👉 Με ηλικιακά προσαρμοσμένο όριο (70×10=700 ng/mL) η τιμή μπορεί να θεωρηθεί αρνητική, αν η κλινική πιθανότητα είναι χαμηλή. Ζητήστε ιατρική εκτίμηση.
❓ Μπορεί να είναι υψηλό χωρίς θρόμβωση;
👉 Ναι: κύηση, μετεγχειρητικά, λοιμώξεις/φλεγμονές, ηλικία, κακοήθειες κ.ά.
❓ Ένα αρνητικό D-Dimer αποκλείει πάντα την εμβολή;
👉 Όχι. Σε υψηλή υποψία χρειάζεται απεικόνιση ακόμη κι αν το D-Dimer είναι αρνητικό.
1️⃣4️⃣ 📌 Σε 1 λεπτό – Τι να θυμάστε
- Το D-Dimer βοηθά στον αποκλεισμό θρόμβωσης σε ασθενείς χαμηλής/μέτριας πιθανότητας.
- Υψηλή τιμή δεν σημαίνει πάντα θρόμβωση· απαιτείται κλινική εκτίμηση και συχνά απεικόνιση.
- Λάβετε υπόψη ηλικία, κύηση, χειρουργείο και λοιμώξεις που μπορούν να αυξήσουν την τιμή.
- Για δύσπνοια/πόνο στο στήθος αξιολογούνται επιπλέον Τροπονίνη και NT-proBNP.
Το άρθρο είναι ενημερωτικό και δεν αντικαθιστά ιατρική συμβουλή. Η διάγνωση/θεραπεία καθορίζονται από τον/την θεράποντα ιατρό.
🔎 Χρειάζεστε έλεγχο για θρόμβωση;
Κάντε D-Dimer και, όπου χρειάζεται, συνδυάστε με Γενική Αίματος,
CRP, Τροπονίνη και
NT-proBNP για ολοκληρωμένη εκτίμηση.
ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!
https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/
