🔬 Τι είναι τα D-διμερή;

Τα D-διμερή (D-Dimers) είναι πρωτεϊνικά θραύσματα που σχηματίζονται κατά τη διάσπαση του σταθεροποιημένου ινώδους, δηλαδή ενός θρόμβου αίματος. Αποτελούν βιοδείκτη της ενεργοποίησης του μηχανισμού πήξης και ινωδόλυσης.

📌 Με απλά λόγια:
Όταν ο οργανισμός σχηματίζει και διασπά έναν θρόμβο, παράγονται D-διμερή στο αίμα.

⚙️ Πήξη – Ινώδες – Ινωδόλυση

Ο φυσιολογικός μηχανισμός θρόμβωσης και διάλυσης του θρόμβου περιλαμβάνει:

1. 🩹 Τραυματισμό αγγείου ➝ ενεργοποίηση αιμοπεταλίων

2. ⚙️ Ενεργοποίηση παράγοντα πήξης ➝ σχηματισμός ινώδους

3. 🔄 Έναρξη ινωδόλυσης ➝ αποικοδόμηση ινώδους ➝ D-διμερή

📉 Άρα, υψηλά D-διμερή σημαίνουν ότι ο οργανισμός αντιμετωπίζει αυξημένο σχηματισμό & λύση θρόμβων.

📈 Πότε ζητείται η εξέταση D-Dimer;

Η εξέταση D-Dimer γίνεται σε ύποπτα περιστατικά όπως:

• 🫁 Πνευμονική Εμβολή (ΠΕ)

• 🦵 Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT)

• ❤️ Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο (ACS)

• 🦠 COVID-19

• 🧪 Καρκίνος

• 🤰 Εγκυμοσύνη με ύποπτη θρομβοφιλία

• 🧓 Ηλικιωμένοι με αιφνίδια δύσπνοια/πόνο στο στήθος

• 💉 Παρακολούθηση θεραπείας με αντιπηκτικά

🧪 Πώς γίνεται η εξέταση;

• Με αιμοληψία από φλεβικό αίμα

• Δεν απαιτεί νηστεία

• Χρόνος αποτελέσματος: 1–3 ώρες

• Συχνά συνοδεύεται από απεικονιστικό έλεγχο (π.χ. triplex, CT-angiography)

📊 Φυσιολογικές τιμές D-Dimer

📌 Σημείωση: Σε ηλικιωμένους χρησιμοποιείται το age-adjusted D-Dimer:

Ηλικία x 10 (για άτομα >50 ετών)

📌 Τι σημαίνει αυξημένο D-Dimer;

Η αύξηση υποδηλώνει ενεργοποίηση του μηχανισμού πήξης, αλλά δεν είναι ειδική:

Κατάσταση	D-Dimer
Πνευμονική Εμβολή (ΠΕ)	↑↑↑
Φλεβική Θρόμβωση (DVT)	↑↑
Καρκίνος	↑
COVID-19 σοβαρή	↑↑↑
Μετά από χειρουργείο/τραύμα	↑
Ηπατική νόσος	↑
Εγκυμοσύνη (3ο τρίμηνο)	↑
Καρδιακή ανεπάρκεια	↑
Σήψη	↑↑↑
Εγκεφαλικό επεισόδιο	↑

🧠 Ευαισθησία και Ειδικότητα

Παράμετρος	D-Dimer
✅ Ευαισθησία	Πολύ υψηλή (>95%)
❌ Ειδικότητα	Χαμηλή – πολλά ψευδώς θετικά
Χρήση	Ιδανικό για αποκλεισμό φλεβικής θρόμβωσης

📌 Αν το D-Dimer είναι αρνητικό σε ασθενή χαμηλού κινδύνου, μπορεί να αποκλειστεί η ΠΕ (Πνευμονική εμβολή) ή ΔΕΠ (διάχυτη ενδαγγειακή πήξη) χωρίς άλλες εξετάσεις.

🔍 Τι προκαλεί ψευδώς θετικό D-Dimer;

• Μεγάλη ηλικία

• Εγκυμοσύνη

• Φλεγμονή/λοίμωξη

• Κακοήθειες

• Χειρουργείο πρόσφατο

• Ηπατική νόσος

• Ρευματολογικές καταστάσεις

---

🧑‍⚕️ Ερμηνεία σε Κλινικό Πλαίσιο

• Σε ασθενή με δύσπνοια και ταχύπνοια, αυξημένο D-Dimer ➝ CT αγγειογραφία για ΠΕ

• Σε ασθενή με πόνο στη γάμπα, D-Dimer υψηλό ➝ triplex κάτω άκρων

• Σε COVID-19 ➝ Δείκτης βαρύτητας και κινδύνου για θρόμβωση

---

👩‍🍼 D-Dimer στην Εγκυμοσύνη

Το D-Dimer φυσιολογικά αυξάνεται κατά την κύηση, ιδιαίτερα στο 3ο τρίμηνο.

📌 Δεν χρησιμοποιείται μόνο του για διάγνωση ΠΕ/DVT σε έγκυο.

---

🧒 D-Dimer σε Παιδιά

• Χρήσιμο για αποκλεισμό φλεβικής θρόμβωσης σε παιδιά με καθετήρες

• Πρέπει να συνδυάζεται με απεικονιστικό έλεγχο λόγω χαμηλής ειδικότητας

---

🧓 D-Dimer σε Ηλικιωμένους

• Συχνά αυξημένο λόγω φυσιολογικής φλεγμονώδους αντίδρασης

• Χρήση age-adjusted τιμών (π.χ. 70 ετών ➝ όριο 700 ng/mL)

---

💊 D-Dimer και Αντιπηκτικά

• Χρησιμοποιείται για παρακολούθηση ανταπόκρισης

• Μετά τη διακοπή αγωγής, παραμένει υψηλό ➝ πιθανή υποτροπή θρόμβωσης

---

🧬 D-Dimer και Καρκίνος

• Αυξημένο σε πολλούς τύπους καρκίνου

• Ενδέχεται να σχετίζεται με χειρότερη πρόγνωση

• Δεν χρησιμοποιείται για διάγνωση καρκίνου, αλλά ως βοηθητικός δείκτης

---

🧠 D-Dimer σε COVID-19

• Υψηλά επίπεδα D-Dimer σχετίζονται με:

  • ➤ Βαρύτερη νόσηση

  • ➤ Αυξημένο κίνδυνο πνευμονικής εμβολής

  • ➤ Κακή πρόγνωση

📌 Χρησιμοποιείται για:

• Ένδειξη νοσηλείας

• Απόφαση χορήγησης αντιπηκτικών

  ❓ Εκτεταμένο FAQ – D-Dimer

  🔹 Τι είναι το D-Dimer με απλά λόγια;

  Είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται όταν διαλύεται ένας θρόμβος στο αίμα.

  ---

  🔹 Πότε είναι επικίνδυνο ένα υψηλό D-Dimer;

  Όταν συνοδεύεται από συμπτώματα όπως δύσπνοια, πόνος στο στήθος ή στα κάτω άκρα.

  ---

  🔹 Μπορεί να είναι υψηλό χωρίς σοβαρή πάθηση;

  Ναι. Σε εγκυμοσύνη, λοιμώξεις, καρκίνο, φλεγμονές, ηλικιωμένους.

  ---

  🔹 Πώς μειώνεται το D-Dimer;

  Δεν υπάρχει άμεσο φάρμακο. Μειώνεται όταν αντιμετωπιστεί η υποκείμενη αιτία (θρόμβωση, λοίμωξη, κ.λπ.).

  ---

  🔹 Είναι προληπτική εξέταση;

  Όχι. Χρησιμοποιείται διαγνωστικά, όχι προληπτικά.

  ---

  🔹 Είναι το D-Dimer καρκινικός δείκτης;

  Όχι. Μπορεί να αυξάνεται στον καρκίνο, αλλά δεν είναι ειδικός δείκτης.

  📚 Βιβλιογραφία

  1. Adam SS, Key NS, Greenberg CS. (2009). D-dimer antigen: current concepts and future prospects. Blood. 113(13):2878–2887.

  2. Righini M, Van Es J, Den Exter PL, et al. (2014). Age-adjusted D-dimer cutoff levels to rule out pulmonary embolism: the ADJUST-PE study. JAMA. 311(11):1117–1124.

  3. Konstantinides SV, Meyer G, Becattini C, et al. (2020). 2020 ESC Guidelines for the diagnosis and management of acute pulmonary embolism. Eur Heart J. 41(4):543–603.

  4. Thachil J, Tang N, Gando S, et al. (2020). ISTH interim guidance on recognition and management of coagulopathy in COVID-19. Journal of Thrombosis and Haemostasis. 18(5):1023–1026.

  5. Palareti G, Cosmi B. (2010). D-dimer testing in diagnosis, risk assessment and recurrence prediction of venous thromboembolism. Intern Emerg Med. 5(3):219–225.

  6. Schutgens REG. (2018). Role of D-dimer testing in clinical practice and recent developments. Seminars in Vascular Medicine.

  7. British Committee for Standards in Haematology (BCSH). (2022). Guidelines on D-Dimer interpretation in venous thromboembolism.

  8. Mayo Clinic Staff. (2023). D-dimer test: What you need to know. https://www.mayoclinic.org

  9. Kabrhel C, et al. (2016). Evaluation of D-dimer levels for ruling out pulmonary embolism in patients with suspected COVID-19. Academic Emergency Medicine.

  10. American College of Physicians (ACP). (2021). Venous thromboembolism: Clinical strategies for diagnosis and management.EP

  ---

  ---