🔬 Ορισμός:

Εμμηνόπαυση: η φυσιολογική φάση κατά την οποία οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν τα κύρια ορμονικά στεροειδή (οιστρογόνα και προγεστερόνη), με αποτέλεσμα τη μόνιμη παύση της περιόδου και τη λήξη της γονιμότητας.

📅 Πότε συμβαίνει;

• Η μέση ηλικία εμφάνισης της εμμηνόπαυσης είναι τα 51 έτη (παγκόσμιος μέσος όρος).

• Μπορεί να εμφανιστεί νωρίτερα (πρόωρη εμμηνόπαυση πριν τα 40) ή καθυστερημένα (μεταεμμηνόπαυση μετά τα 55).

---

🧬 Τι προκαλεί την εμμηνόπαυση;

Η εμμηνόπαυση προκαλείται φυσικά από τη γήρανση των ωοθηκών και τη μείωση των ωοθυλακίων που παράγουν οιστρογόνα και προγεστερόνη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα:

• Παύση της ωορρηξίας

• Διακοπή της εμμήνου ρύσεως

• Εμφάνιση συμπτωμάτων εμμηνόπαυσης

---

🔥 Συμπτώματα Εμμηνόπαυσης:

1. Εξάψεις και νυχτερινή εφίδρωση

2. Αλλαγές διάθεσης, άγχος ή κατάθλιψη

3. Αϋπνία και διαταραχές ύπνου

4. Κολπική ξηρότητα και πόνος στην επαφή

5. Μειωμένη λίμπιντο (σεξουαλική επιθυμία)

6. Απώλεια οστικής πυκνότητας (οστεοπόρωση)

7. Αύξηση βάρους, ειδικά στην κοιλιακή χώρα

8. Διαταραχές μνήμης και συγκέντρωσης

   🩺 Στάδια Εμμηνόπαυσης:

   Στάδιο	Περιγραφή
   Περιεμμηνόπαυση	Χρόνια πριν την εμμηνόπαυση, με ακανόνιστο κύκλο και πρώιμα συμπτώματα
   Εμμηνόπαυση	12 μήνες χωρίς περίοδο – η επίσημη «διάγνωση»
   Μετεμμηνόπαυση	Η φάση μετά την εμμηνόπαυση – συνεχίζονται οι ορμονικές αλλαγές

🧠 Είναι ασθένεια;

Όχι! Η εμμηνόπαυση δεν είναι ασθένεια αλλά φυσιολογική βιολογική μετάβαση στη ζωή κάθε γυναίκας. Ωστόσο, μπορεί να συνοδεύεται από προβλήματα υγείας ή ποιότητας ζωής, που αξίζουν φροντίδα και θεραπευτική υποστήριξη.

🧠 Τι προκαλεί κατάθλιψη στην εμμηνόπαυση;

Η εμμηνόπαυση χαρακτηρίζεται από σημαντική πτώση των επιπέδων οιστρογόνων και προγεστερόνης, ορμονών που παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης.

Βιολογικοί παράγοντες:

• 📉 Μείωση οιστρογόνων → λιγότερη σεροτονίνη και ντοπαμίνη

• 🧬 Ορμονικές διακυμάνσεις προκαλούν ευαισθησία στη διάθεση

• 💤 Διαταραχές ύπνου που επιδεινώνουν την ψυχική υγεία

Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες:

• 🧓 Αίσθηση «γήρανσης» και αλλαγής ρόλων

• 💔 Προβλήματα σχέσεων ή μοναξιά

• 👩‍👧‍👦 Απομάκρυνση παιδιών από το σπίτι (σύνδρομο άδειας φωλιάς)

• 💼 Συνταξιοδότηση ή αλλαγή επαγγελματικής ταυτότητας

• 🧍‍♀️ Αλλαγές στην εικόνα σώματος

🩺 Ποια είναι τα συμπτώματα κατάθλιψης στην εμμηνόπαυση;

• Συνεχής θλίψη, κενότητα, απελπισία

• Απώλεια ενδιαφέροντος για ευχάριστες δραστηριότητες

• Αλλαγές στον ύπνο (αϋπνία ή υπερυπνία)

• Αίσθημα ενοχής ή ανεπάρκειας

• Ευερεθιστότητα, άγχος ή εκνευρισμός

• Κούραση, αδυναμία συγκέντρωσης

• Αλλαγές στην όρεξη (ανορεξία ή υπερφαγία)

• Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας (σε βαριές περιπτώσεις)

📊 Πόσο συχνή είναι;

• Περίπου 20-25% των γυναικών παρουσιάζουν κατάθλιψη ή έντονη μελαγχολία κατά την περιεμμηνόπαυση και τα πρώτα χρόνια της μετεμμηνόπαυσης.

• Οι γυναίκες με ιστορικό κατάθλιψης, προεμμηνορυσιακού συνδρόμου ή επιλόχειας κατάθλιψης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο.

💡 Πώς αντιμετωπίζεται η κατάθλιψη στην εμμηνόπαυση;

🔹 Μη φαρμακευτικά μέτρα:

• 🧘‍♀️ Mindfulness, yoga, διαλογισμός

• 🚶‍♀️ Καθημερινή άσκηση (βελτιώνει τα επίπεδα σεροτονίνης)

• 🗣️ Ψυχοθεραπεία (γνωσιακή – συμπεριφορική θεραπεία, CBT)

• 💬 Ομαδική συμβουλευτική ή ομάδες υποστήριξης

• 📆 Ρουτίνα και υγιείς συνήθειες ύπνου και διατροφής

🔹 Φαρμακευτική αγωγή:

• Αντικαταθλιπτικά (SSRIs, SNRIs)

• Ορμονική θεραπεία υποκατάστασης (ΟΘΥ) – μπορεί να βοηθήσει σε συνδυασμό ή σε ήπιες περιπτώσεις

• Φυτικά σκευάσματα (π.χ. St John’s Wort – με ιατρική συμβουλή)

❗ Σημείωση: η επιλογή θεραπείας πρέπει να γίνεται ατομικά, με αξιολόγηση από γιατρό ή ψυχίατρο.

📍 Πότε να ζητήσω βοήθεια;

Αναζήτησε ιατρική υποστήριξη όταν:

• Η διάθεση επηρεάζει την καθημερινή λειτουργικότητα

• Η θλίψη διαρκεί πάνω από 2 εβδομάδες

• Υπάρχουν αυτοκτονικές σκέψεις ή απώλεια ενδιαφέροντος για τη ζωή

• Δεν βοηθούν οι δικές σου προσπάθειες διαχείρισης

🌸 Τελικό μήνυμα:

Η κατάθλιψη στην εμμηνόπαυση δεν είναι αδυναμία, ούτε «υστερία» – είναι υπαρκτό και θεραπεύσιμο φαινόμενο. Με σωστή διάγνωση και υποστήριξη, μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία και η γυναίκα να ξαναβρεί την ισορροπία και τη δύναμή της.

💊 Υπάρχει θεραπεία;

Δεν υπάρχει «θεραπεία» για την εμμηνόπαυση, αφού δεν είναι νόσος, αλλά υπάρχουν:

• Ορμονική Θεραπεία Υποκατάστασης (ΟΘΥ)

• Μη ορμονικές θεραπείες για εξάψεις, κατάθλιψη, ξηρότητα

• Συμπληρώματα διατροφής (ασβέστιο, βιταμίνη D, φυτοοιστρογόνα)

• Ψυχολογική υποστήριξη

📌 Συμπέρασμα:

Η εμμηνόπαυση είναι μια νέα αρχή, που μπορεί να φέρει αλλαγές, αλλά και δυνατότητα επαναπροσδιορισμού. Με σωστή ενημέρωση, υγιεινή ζωή και υποστήριξη, οι γυναίκες μπορούν να ζήσουν αυτή τη φάση με δύναμη, ισορροπία και σεβασμό στο σώμα τους. 🌸

🔬 Ορμονικές Αλλαγές στην Εμμηνόπαυση

• Πτώση οιστρογόνων → ξηρότητα, ευαισθησία κόλπου
• Μείωση προγεστερόνης → διαταραχές ύπνου, άγχος
• Μείωση ανδρογόνων (π.χ. τεστοστερόνης) → μειωμένη libido

❤️ Σεξουαλικότητα και Εμμηνόπαυση

Η σεξουαλική επαφή μπορεί να επηρεαστεί από:

• Ξηρότητα κόλπου και λέπτυνση ιστού (κολπική ατροφία)
• Μειωμένη λίπανση και πόνος (δυσπαρευνία)
• Αλλαγές στην ερωτική επιθυμία (libido)
• Ψυχολογικοί παράγοντες: ανασφάλεια, στρες, κατάθλιψη

Επιπλέον:

🔻 Ποιότητα σεξουαλικής ζωής

Η ποιότητα της σεξουαλικής ζωής στην εμμηνόπαυση επηρεάζεται από:

• Αλλαγές στην αυτοεικόνα (π.χ. αύξηση βάρους, αλλαγή δέρματος)
• Μείωση αυτοπεποίθησης
• Αίσθημα “απόσυρσης” από τη σεξουαλική δραστηριότητα λόγω κοινωνικών ταμπού

🧠 Ψυχοσυναισθηματικοί παράγοντες

Η ψυχολογία παίζει τεράστιο ρόλο στη σεξουαλικότητα:

• Η κατάθλιψη και το άγχος μειώνουν την ερωτική επιθυμία
• Η έλλειψη συντροφικότητας ή η κακή επικοινωνία δυσχεραίνουν τη σεξουαλική ζωή
• Η εσωτερική πίεση να “αποδείξει” η γυναίκα ότι παραμένει ενεργή μπορεί να οδηγήσει σε απόσυρση

👫 Ρόλος του/της συντρόφου

• Η ενσυναίσθηση και η ανοιχτή επικοινωνία είναι θεμελιώδη εργαλεία
• Σύντροφοι που αποδέχονται τις αλλαγές και ενθαρρύνουν τη γυναίκα έχουν πιο ικανοποιητική κοινή σεξουαλική ζωή
• Η σεξουαλικότητα δεν σημαίνει μόνο διείσδυση – μπορεί να εκφραστεί με χάδια, φροντίδα και τρυφερότητα

📊 Στατιστικά:

• Πάνω από το 60% των γυναικών στην εμμηνόπαυση αναφέρουν αλλαγές στη σεξουαλική επιθυμία
• Πάνω από το 40% αντιμετωπίζουν κολπική ξηρότητα
• Το **80% δηλώνει ότι δεν έχει μιλήσει ποτέ στον γιατρό της για σεξουαλική δυσκολία

Ορμονικές:

• Συστηματική HRT: οιστρογόνα + προγεστερόνη
• Τοπικά οιστρογόνα (κολπικά gel, δακτύλιοι)
• DHEA: για libido

Μη ορμονικές:

• Laser CO2: αναζωογόνηση κόλπου
• PRP (πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια)
• Υαλουρονικό οξύ: τοπικά

🌿 Φυσικές Θεραπείες και Συμπληρώματα

• Φυτοοιστρογόνα (σόγια, λιναρόσπορος)
• Βιταμίνη D, βιταμίνη E
• Ωμέγα-3 λιπαρά
• Maca, Ginseng

🧠 Ψυχολογική και Συναισθηματική Διάσταση

• Στήριξη από τον σύντροφο
• Επικοινωνία – ενίσχυση οικειότητας
• Ψυχοθεραπεία, θεραπεία ζεύγους

🌍 Πολιτισμικές και Θρησκευτικές Αντιλήψεις

• Ταμπού γύρω από τη γυναικεία σεξουαλικότητα
• Η εμμηνόπαυση ως “τέλος” ή ως “νέα αρχή”;
• Αντιλήψεις ανά ήπειρο και θρησκευτική παράδοση

💭 Εμμηνόπαυση, Ψυχολογία και Αλκοόλ – Συχνές Ερωτήσεις

🔹 1. Πώς επηρεάζει η εμμηνόπαυση την ψυχολογία μιας γυναίκας;

Η εμμηνόπαυση προκαλεί σημαντικές ορμονικές αλλαγές, ιδίως μείωση των οιστρογόνων, που επηρεάζουν τη διάθεση, τη συναισθηματική σταθερότητα και την αντοχή στο άγχος. Πολλές γυναίκες βιώνουν:

• Καταθλιπτικά συμπτώματα 😔

• Ευερεθιστότητα

• Αίσθημα απόσυρσης ή μοναξιάς

• Μειωμένη αυτοεκτίμηση

• Διαταραχές ύπνου

Η καλή ενημέρωση και η ψυχολογική υποστήριξη είναι σημαντικά για τη διαχείριση των συναισθημάτων αυτής της περιόδου.

🔹 2. Είναι φυσιολογικό να νιώθω άγχος ή θλίψη στην εμμηνόπαυση;

Ναι, απολύτως. Η ορμονική αστάθεια, σε συνδυασμό με κοινωνικά και προσωπικά θέματα (γήρανση, αλλαγή ρόλων, εφηβεία παιδιών), οδηγεί πολλές γυναίκες σε συναισθηματικές διακυμάνσεις.

🔹 3. Πώς επηρεάζει το αλκοόλ την εμμηνόπαυση;

Η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί:

• Να επιδεινώσει τα εξάψεις και τη νυχτερινή εφίδρωση

• Να επηρεάσει αρνητικά τον ύπνο

• Να εντείνει την κατάθλιψη και το άγχος

• Να επιταχύνει την απώλεια οστικής πυκνότητας

• Να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και καρκίνου του μαστού

👉 Για τις γυναίκες στην εμμηνόπαυση, η μέτρια έως ελάχιστη κατανάλωση (π.χ. 1 ποτό την ημέρα ή λιγότερο) θεωρείται πιο ασφαλής.

🔹 4. Το αλκοόλ μπορεί να βοηθήσει στη διάθεση;

Αν και προσωρινά μπορεί να προκαλέσει αίσθημα χαλάρωσης ή ευφορίας, το αλκοόλ δρα ως κατασταλτικό του κεντρικού νευρικού συστήματος και μπορεί μακροπρόθεσμα να επιδεινώσει την κατάθλιψη και τις κρίσεις πανικού. Δεν είναι ενδεδειγμένο ως τρόπος αντιμετώπισης ψυχολογικών συμπτωμάτων.

🔹 5. Ποια είναι η σχέση της κατάθλιψης με τα οιστρογόνα;

Τα οιστρογόνα παίζουν ρόλο στη ρύθμιση της σεροτονίνης και ντοπαμίνης, δύο βασικών νευροδιαβιβαστών για τη διάθεση. Η απότομη μείωση των οιστρογόνων μπορεί να πυροδοτήσει ή να εντείνει καταθλιπτικά επεισόδια.

🔹 6. Τι μπορώ να κάνω για να προστατεύσω την ψυχική μου υγεία κατά την εμμηνόπαυση;

• 🧘‍♀️ Ασκήσεις mindfulness / yoga

• 🚶‍♀️ Καθημερινή φυσική δραστηριότητα

• 🥗 Ισορροπημένη διατροφή

• 🗣️ Συμβουλευτική / ψυχολογική υποστήριξη

• 🧠 Ορμονική θεραπεία (σε επιλεγμένες περιπτώσεις)

• 🛌 Υγιεινός ύπνος

🔹 7. Είναι ασφαλές να πίνω λίγο κρασί στην εμμηνόπαυση;

Μικρή και περιστασιακή κατανάλωση (1 ποτήρι κόκκινο κρασί με φαγητό) μπορεί να έχει ορισμένα οφέλη (π.χ. αντιοξειδωτικά). Όμως δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέσο καταπράυνσης της διάθεσης ή των συμπτωμάτων.

🔹 8. Πότε πρέπει να αναζητήσω βοήθεια από ειδικό;

Αν νιώθεις:

• Έντονη θλίψη ή απελπισία

• Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες

• Σκέψεις αυτοκτονίας ή απόγνωσης

• Εξάρτηση από ουσίες ή αλκοόλ για να νιώσεις καλύτερα

τότε είναι απαραίτητο να απευθυνθείς σε ψυχολόγο, ψυχίατρο ή γυναικολόγο.

📌 Tip: Συνδύασε τη γνώση του σώματός σου με τη φροντίδα του νου σου. Η εμμηνόπαυση είναι ένα φυσιολογικό στάδιο ζωής – με υποστήριξη, μπορεί να γίνει ευκαιρία προσωπικής ανανέωσης. 🌺