Τι είναι το σάκχαρο, ποια είναι τα φυσιολογικά όρια νηστείας και μεταγευματικά, πώς γίνεται σωστά η εξέταση, τι επηρεάζει τις τιμές και πότε πρέπει να μιλήσετε με γιατρό. Απλά, κατανοητά και φιλικά προς τον/την ασθενή.
Το σάκχαρο (γλυκόζη) αίματος είναι η βασική «ενέργεια» που χρησιμοποιεί το σώμα.
Ο οργανισμός κρατά τις τιμές σε συγκεκριμένα όρια με τη βοήθεια ορμονών, κυρίως της ινσουλίνης.
Όταν το σύστημα ρύθμισης δυσκολεύεται (π.χ. ινσουλινοαντίσταση ή ανεπαρκής παραγωγή ινσουλίνης), οι τιμές ανεβαίνουν και με τον καιρό μπορεί να εμφανιστεί προδιαβήτης ή σακχαρώδης διαβήτης.
👉 Με απλά λόγια:
Νηστείας: τιμή μετά από ώρες χωρίς φαγητό.
Μεταγευματικό: 1–2 ώρες μετά το γεύμα.
Tυχαίο: οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας.
2️⃣ Είδη μέτρησης: νηστείας, μεταγευματικό, τυχαίο
Σάκχαρο νηστείας (FPG): Μετά από 8–12 ώρες χωρίς φαγητό. Χρησιμοποιείται για έλεγχο προδιαβήτη/διαβήτη.
Μεταγευματικό (PP): Μετριέται συνήθως 2 ώρες μετά την έναρξη γεύματος. Δείχνει πώς «αντιδρά» το σώμα στα γεύματα.
Τυχαίο: Χρήσιμο στην κλινική πράξη όταν υπάρχουν συμπτώματα (πολυουρία, δίψα, απώλεια βάρους).
Κατ’ οίκον μέτρηση με γλυκοζόμετρο/CGM: για διαβητικούς/ες, βοηθά στη ρύθμιση της αγωγής και των γευμάτων.
3️⃣ Πώς γίνεται η εξέταση & σωστή προετοιμασία
Δείγμα: Φλεβικό αίμα (εργαστήριο) ή σταγόνα από δάκτυλο (κατ’ οίκον).
Νηστεία: Για σάκχαρο νηστείας χρειάζονται 8–12 ώρες χωρίς φαγητό (νερό επιτρέπεται). Αποφύγετε αλκοόλ/βαρύ δείπνο το προηγούμενο βράδυ.
Καφές/κάπνισμα: Καλύτερα όχι πριν την αιμοληψία (μπορεί να επηρεάσουν).
Φάρμακα: Μην διακόπτετε τίποτα χωρίς οδηγία. Ενημερώστε το εργαστήριο αν λαμβάνετε κορτιζόνη, διουρητικά, β-αποκλειστές κ.ά.
Ασθένεια/στρες: Ενδέχεται να ανεβάσουν πρόσκαιρα τις τιμές.
💡 Tip: Αν παρακολουθείτε σάκχαρο στο σπίτι, σημειώνετε ώρα, τι φάγατε, άσκηση, φάρμακα. Βοηθά πολύ τον/την γιατρό στην ερμηνεία.
4️⃣ Τιμές αναφοράς (πίνακας)
Οι τιμές είναι ενδεικτικές για ενήλικες. Η τελική ερμηνεία γίνεται από τον/την γιατρό σας και το δικό σας εργαστήριο.
Κατηγορία
Σάκχαρο νηστείας (mg/dL)
2 ώρες μετά γεύμα (mg/dL)
Σχόλιο
Φυσιολογικό
< 100
< 140
Υγιής ρύθμιση γλυκόζης
Προδιαβήτης
100–125
140–199
Αλλαγές τρόπου ζωής & παρακολούθηση
Διαβήτης*
≥ 126
≥ 200
*Απαιτείται επιβεβαίωση ή συμβατά συμπτώματα
Σημείωση: Οι στόχοι με γνωστό διαβήτη εξατομικεύονται. Ρωτήστε τον/την γιατρό σας.
5️⃣ Συμπτώματα υψηλού & χαμηλού σακχάρου
Υψηλό σάκχαρο (υπεργλυκαιμία):
Δίψα, συχνά ούρα (ιδίως νύχτα), ξηροστομία
Κόπωση, θολή όραση, πονοκέφαλος
Ανεξήγητη απώλεια βάρους (όταν είναι πολύ υψηλό)
Χαμηλό σάκχαρο (υπογλυκαιμία):
Τρέμουλο, εφίδρωση, πείνα, πονοκέφαλος
Ταχυκαρδία, άγχος, σύγχυση
Αν υποψιάζεστε υπογλυκαιμία: Μετρήστε σάκχαρο & πάρτε 15g γλυκόζης (χυμός/δισκία), επανέλεγχος σε 15′
6️⃣ Τι επηρεάζει τις τιμές (συνήθειες, φάρμακα, στρες)
Διατροφή: Μεγάλα γεύματα πλούσια σε απλούς υδατάνθρακες «ανεβάζουν» απότομα το σάκχαρο.
Άσκηση: Ρίχνει το σάκχαρο, αλλά έντονη άσκηση μπορεί να το ανεβάσει παροδικά λόγω ορμονών.
Ύπνος & στρες: Λίγος ύπνος/έντονο στρες αυξάνουν τα επίπεδα.
Αλκοόλ: Μπορεί να προκαλέσει υψηλά ή χαμηλά ανάλογα με την ποσότητα/συνοδευτικά.
Φάρμακα: Κορτικοστεροειδή ↑, κάποια διουρητικά ↑, β-αποκλειστές «κρύβουν» υπογλυκαιμία. Πάντα ενημερώνετε τον/την γιατρό.
Ασθένεια/λοίμωξη: Συχνά ανεβάζει τις τιμές (sick day rules).
7️⃣ Σάκχαρο & εγκυμοσύνη (OGTT)
Στην εγκυμοσύνη ελέγχουμε τη ρύθμιση της γλυκόζης γιατί επηρεάζει τη μητέρα και το έμβρυο.
Συνήθως γίνεται καμπύλη σακχάρου (OGTT) με 75g γλυκόζης μεταξύ 24ης–28ης εβδομάδας.
Ο/Η γυναικολόγος καθορίζει ακριβώς το πρωτόκολλο και τα όρια.
💡 Συμβουλή: Αν έχετε παράγοντες κινδύνου (π.χ. προηγούμενος διαβήτης κύησης, παχυσαρκία), ο έλεγχος μπορεί να γίνει νωρίτερα.
8️⃣ Παρακολούθηση & στόχοι (HbA1c & eAG)
Το καθημερινό σάκχαρο δείχνει την «στιγμή». Για τη συνολική εικόνα χρησιμοποιούμε τη HbA1c (μέσος όρος 2–3 μηνών).
Μπορούμε να την «μεταφράσουμε» σε μέσο σάκχαρο (eAG) με τον τύπο: eAG ≈ 28,7 × HbA1c − 46,7.
Στους περισσότερους ενήλικες με διαβήτη, στόχος HbA1c ~<7% (εξατομίκευση ανά ηλικία/υπογλυκαιμίες/συνοσηρότητες).
Χρήσιμη η χρήση CGM (συνεχής καταγραφή) για να δούμε «χρόνο εντός στόχου» (TIR) και διακυμάνσεις.
Σωστή λήψη φαρμάκων όπως ορίστηκε από τον/την γιατρό (δοσολογία, ώρα, υπογλυκαιμίες).
🍽️ Μικρές ιδέες γευμάτων: ομελέτα με λαχανικά & ψωμί ολικής · σαλάτα + φακές · κοτόπουλο με λαχανικά & καστανό ρύζι · γιαούρτι 2% με καρύδια & κανέλα.
🔟 Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
❓ Χρειάζεται νηστεία για να ελέγξω σάκχαρο;
👉 Για νηστείας ναι (8–12 ώρες). Για μεταγευματικό μετράμε 2 ώρες μετά το γεύμα.
❓ Έχω νηστείας 110 mg/dL. Έχω διαβήτη;
👉 Όχι. 100–125 mg/dL είναι προδιαβήτης. Χρειάζονται αλλαγές τρόπου ζωής και παρακολούθηση.
❓ Μπορώ να ρίξω το σάκχαρο μόνο με διατροφή/άσκηση;
👉 Σε προδιαβήτη συχνά ναι. Σε διαβήτη μπορεί να χρειαστούν και φάρμακα/ινσουλίνη.
❓ Γιατί δεν συμφωνούν τα «σπιτικά» με του εργαστηρίου;
👉 Τα γλυκοζόμετρα έχουν επιτρεπτές αποκλίσεις. Προσέξτε τεχνική/καθαριότητα και συγκρίνετε περιοδικά με εργαστηριακή μέτρηση.
❓ Πόσο συχνά να ελέγχω;
👉 Εξαρτάται από τη διάγνωση/θεραπεία. Ο/Η γιατρός θα ορίσει (π.χ. καθημερινά στο σπίτι αν παίρνετε ινσουλίνη, ή περιοδικά στο εργαστήριο).
1️⃣1️⃣ Πότε να μιλήσω άμεσα με γιατρό
Τυχαίο σάκχαρο ≥ 200 mg/dL με συμβατά συμπτώματα.
Επαναλαμβανόμενα πολύ υψηλά ή πολύ χαμηλά στο σπίτι.
Έντονη δίψα/πολυουρία, εμέτοι, υπνηλία ή σύγχυση.
Είστε έγκυος ή σχεδιάζετε εγκυμοσύνη.
Το κείμενο είναι ενημερωτικό και δεν αντικαθιστά ιατρική συμβουλή. Για εξατομικευμένο πλάνο, συμβουλευτείτε τον/την γιατρό σας.
🔎 Θέλετε να μάθετε περισσότερα;
Δείτε αναλυτικά για τον Έλεγχο Σακχάρου Αίματος, πώς γίνεται, ποια είναι τα όρια και πώς να προετοιμαστείτε σωστά.
Η Καμπύλη Σακχάρου, γνωστή και ως Δοκιμασία Ανοχής στη Γλυκόζη από το Στόμα (Oral Glucose Tolerance Test – OGTT), είναι μια εργαστηριακή εξέταση που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση:
Προδιαβήτη
Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2
Διαβήτη Κύησης (GDM)
Στόχος της είναι να μετρήσει πώς ο οργανισμός ανταποκρίνεται σε μια ποσότητα γλυκόζης που προσλαμβάνεται από το στόμα, παρακολουθώντας τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε προκαθορισμένα χρονικά σημεία.
Καμπύλη Σακχάρου Διαδικασία
🩺 Πότε και σε Ποιους Συνιστάται η Καμπύλη Σακχάρου;
Η OGTT προτείνεται όταν υπάρχουν υποψίες διαταραχής του μεταβολισμού της γλυκόζης, αλλά και σε περιπτώσεις:
✅ Ενδείξεις για OGTT:
Κατηγορία
Πότε γίνεται
Ενήλικες
Όταν το σάκχαρο νηστείας είναι 100–125 mg/dL
Προδιαβήτης
Για επιβεβαίωση δυσανεξίας στη γλυκόζη
Εγκυμοσύνη
Στην 24η–28η εβδομάδα, για διάγνωση διαβήτη κύησης
Παιδιά με παχυσαρκία
Αν υπάρχουν άλλοι μεταβολικοί παράγοντες
Οριακή HbA1c
Όταν δεν αρκεί για διάγνωση (5.7–6.4%)
ΣΔ τύπου MODY/LADA
Σε συνδυασμό με αντισώματα
🧾 Τι Ελέγχει η Εξέταση;
Η καμπύλη σακχάρου ελέγχει την ικανότητα του οργανισμού να “αντιμετωπίσει” μια μεγάλη δόση γλυκόζης. Αν ο μεταβολισμός είναι φυσιολογικός, το σάκχαρο ανεβαίνει προσωρινά και στη συνέχεια επανέρχεται. Αν όχι, μένει αυξημένο για παρατεταμένο διάστημα.
📌 Είναι πιο ευαίσθητη από τη μέτρηση νηστείας ή την HbA1c στην ανίχνευση προδιαβήτη και διαβήτη κύησης.
Ποια είναι η Διαδικασία της Καμπύλης Σακχάρου;
Η διαδικασία είναι τυποποιημένη και περιλαμβάνει:
🔄 Βήμα-Βήμα
Προετοιμασία νηστείας για τουλάχιστον 8 ώρες (χωρίς φαγητό, μόνο νερό)
Λήψη αίματος νηστείας (σημείο 0)
Χορήγηση 75g γλυκόζης διαλυμένης σε 250–300 ml νερού
Αναμονή υπό παρακολούθηση (χωρίς φαγητό ή νερό, χωρίς περπάτημα)
Δεύτερη αιμοληψία μετά από 2 ώρες (OGTT 2h)
➡️ Σε εγκύους, γίνεται OGTT 3 σημείων:
νηστείας
1 ώρα
2 ώρες
🥤 Τι Είναι το Ρόφημα Γλυκόζης;
Το διαγνωστικό ρόφημα είναι διάλυμα καθαρής γλυκόζης (75g) σε νερό – έχει γλυκιά γεύση (συχνά εσπεριδοειδών) και πίνεται εντός 5 λεπτών.
Σε εγκυμοσύνη, μερικές φορές χρησιμοποιούνται 50g στην αρχική δοκιμασία screening (π.χ. Sullivan test).
📊 Φυσιολογικές Τιμές στην Καμπύλη Σακχάρου (OGTT)
Οι φυσιολογικές τιμές ποικίλλουν ανάλογα με το αν το άτομο είναι έγκυος ή όχι. Ακολουθούν οι τυπικές τιμές για τους ενήλικες και για εγκύους, όπως ορίζονται από τον ΠΟΥ, ADA και την Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία.
📌 Αν το σάκχαρο είναι ≥ 200 mg/dL σε οποιοδήποτε σημείο με συμπτώματα → θεωρείται διαγνωστικός για ΣΔ.
🤰 Εγκυμοσύνη – Καμπύλη 75g / 3 σημείων (OGTT)
Χρονική στιγμή
Φυσιολογική τιμή (mg/dL)
Νηστείας
< 92
1 ώρα
< 180
2 ώρες
< 153
✅ Αν μία ή περισσότερες τιμές υπερβαίνουν τα παραπάνω όρια → διάγνωση Διαβήτη Κύησης (GDM)
🔬 Ερμηνεία Αποτελεσμάτων Καμπύλης Σακχάρου
Η ερμηνεία διαφέρει ανάλογα με την πληθυσμιακή ομάδα και το συνολικό προφίλ του ασθενούς (BMI, ηλικία, ιστορικό, κ.λπ.).
✅ Τύποι Διαταραχών
Εύρημα
Ερμηνεία
Μόνο τιμή νηστείας 100–125
Διαταραχή γλυκόζης νηστείας (IFG)
Μόνο τιμή 2ωρης ≥ 140
Διαταραγμένη ανοχή γλυκόζης (IGT)
Συνδυασμός IFG + IGT
Μεγάλος κίνδυνος για ΣΔ2
Τιμή 2 ωρών ≥ 200
Σαφής διάγνωση Διαβήτη
Σε έγκυο: ≥1 παθολογική τιμή
Διαβήτης Κύησης (GDM)
📉 Υπογλυκαιμία κατά τη διάρκεια OGTT;
Μερικά άτομα παρουσιάζουν αντιδραστική υπογλυκαιμία μετά τη λήψη γλυκόζης:
Πτώση σακχάρου < 70 mg/dL
Συμπτώματα: τρέμουλο, ιδρώτας, πείνα, κόπωση
✳️ Δεν είναι συχνό, αλλά παρατηρείται σε νεαρά άτομα ή άτομα με γρήγορη ινσουλινική απάντηση.
🤰 OGTT στην Εγκυμοσύνη – Πότε και Γιατί Γίνεται
Η Καμπύλη Σακχάρου στην εγκυμοσύνη είναι η πιο σημαντική εξέταση για τον εντοπισμό Διαβήτη Κύησης (GDM). Οι ορμονικές αλλαγές στη διάρκεια της κύησης προκαλούν φυσιολογική αντίσταση στην ινσουλίνη. Αν το πάγκρεας δεν ανταποκριθεί επαρκώς, προκύπτει υπεργλυκαιμία.
🕒 Πότε Γίνεται;
✅ 24η–28η εβδομάδα κύησης
✅ Νωρίτερα (16η–20η εβδομάδα) αν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου:
Παράγοντας Κινδύνου
Παράδειγμα
Παχυσαρκία
BMI >30
Προηγούμενος GDM
Ναι
Ιστορικό μακροσωμίας εμβρύου
>4000g
Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ
Ναι
PCOS
Πολυκυστικές ωοθήκες
🧪 Διαδικασία OGTT 75g / 3 Σημείων (σε έγκυο)
Λήψη αίματος νηστείας
Χορήγηση 75g γλυκόζης
Αιμοληψία στις 1 και 2 ώρες
Χρονικό Σημείο
Τιμή Αναφοράς
0h (νηστείας)
< 92 mg/dL
1h
< 180 mg/dL
2h
< 153 mg/dL
❗ Αν έστω και μία τιμή είναι υψηλή → διάγνωση διαβήτη κύησης
🩺 Γιατί Είναι Σημαντική;
Ο διαβήτης κύησης σχετίζεται με:
Μακροσωμία εμβρύου (βάρος >4kg)
Υπογλυκαιμία νεογνού
Καισαρική τομή
Υπέρταση μητέρας / προεκλαμψία
Αυξημένο κίνδυνο ΣΔ2 σε μητέρα και παιδί
➡️ Αντιμετωπίζεται με διατροφή, παρακολούθηση και, σε κάποιες περιπτώσεις, ινσουλίνη.
👶 OGTT σε Παιδιά & Εφήβους
Η δοκιμασία ανοχής γλυκόζης μπορεί να εφαρμοστεί και σε παιδιά ή εφήβους όταν:
Υπάρχει παχυσαρκία (BMI >95η )
Υπάρχουν δύο επιπλέον παράγοντες κινδύνου:
Ιστορικό ΣΔ2 στους γονείς
Υπέρταση
Δυσλιπιδαιμία
Acanthosis nigricans (μελαχρωματική υπερκεράτωση)
Δοσολογία:
1.75g γλυκόζης ανά κιλό βάρους, με μέγιστο τα 75g
Φυσιολογικές Τιμές για Παιδιά (σύμφωνα με ADA):
Χρονικό Σημείο
Τιμή
0h
< 100 mg/dL
2h
< 140 mg/dL
🧪 Τιμές ≥ 200 mg/dL → διάγνωση ΣΔ
📝 Πώς να Προετοιμαστείτε για την Καμπύλη Σακχάρου
Η σωστή προετοιμασία είναι κρίσιμη για αξιόπιστα αποτελέσματα.
✅ Προετοιμασία πριν την εξέταση:
Οδηγία
Λεπτομέρεια
Διατροφή
3 ημέρες πριν: κανονική δίαιτα, όχι υποθερμιδική
Νηστεία
8–12 ώρες πριν (μόνο νερό επιτρέπεται)
Φάρμακα
Ενημέρωση ιατρού για πιθανή διακοπή/μετάθεση
Κάπνισμα
Απαγορεύεται τουλάχιστον 12 ώρες πριν
Καφεΐνη
Αποφεύγεται την ημέρα της εξέτασης
Φυσική δραστηριότητα
Αποφεύγεται έντονη άσκηση πριν/κατά τη διάρκεια
❌ Συχνά Λάθη που Αλλοιώνουν τα Αποτελέσματα της Καμπύλης Σακχάρου
Η ακρίβεια της OGTT εξαρτάται από τη σωστή προετοιμασία και σωστή εκτέλεση της εξέτασης. Ακολουθούν τα πιο κοινά σφάλματα:
Σφάλμα
Συνέπεια
✅ Λιγότερες από 8 ώρες νηστείας
Ψευδώς αυξημένα αποτελέσματα
✅ Αλλαγή στη διατροφή πριν την εξέταση
Ψευδώς “φυσιολογική” καμπύλη
✅ Καφές/κάπνισμα πριν την εξέταση
Διεγείρουν κατεχολαμίνες → αύξηση σακχάρου
✅ Φυσική άσκηση λίγο πριν
Αλλάζει μεταβολισμό της γλυκόζης
✅ Φάρμακα που επηρεάζουν τη γλυκόζη (π.χ. κορτιζόνη)
Πλασματική υπεργλυκαιμία
✅ Εμετός κατά τη διάρκεια
Άκυρη η δοκιμασία – χρειάζεται επανάληψη
✅ Πόση λιγότερης από 75g γλυκόζης
Ψευδώς φυσιολογικά αποτελέσματα
📌 Συμβουλή: Αν νιώσετε αδιαθεσία, ενημερώστε άμεσα το προσωπικό του εργαστηρίου.
📌 Ενδείξεις για Εξέταση Καμπύλης Σακχάρου (OGTT)
Η OGTT συνιστάται όταν υπάρχει υποψία μεταβολικής δυσανεξίας στη γλυκόζη, και σε περιπτώσεις όπου άλλες εξετάσεις δεν είναι επαρκώς διαγνωστικές.
🔍 1. Ενήλικες (Μη έγκυες)
Κατάσταση
Σχόλιο
Σάκχαρο νηστείας 100–125 mg/dL
Για αποκλεισμό ή επιβεβαίωση προδιαβήτη
Οριακή HbA1c (5.7%–6.4%)
Δεν επαρκεί για διάγνωση → OGTT απαραίτητη
Ιστορικό οικογενούς διαβήτη
Ιδιαίτερα σε συγγενείς πρώτου βαθμού
Παχυσαρκία / αυξημένος ΔΜΣ >30
Με ή χωρίς άλλα μεταβολικά σύνδρομα
Πολυκυστικές Ωοθήκες (PCOS)
Πολύ συχνή συνύπαρξη με ινσουλινοαντίσταση
Ανθεκτική υπέρταση ή δυσλιπιδαιμία
Πιθανή συνυπάρχουσα γλυκαιμική διαταραχή
Προηγούμενη διαταραχή ανοχής στη γλυκόζη
Έλεγχος εξέλιξης προς ΣΔ2
🤰 2. Εγκυμοσύνη (Προληπτικός έλεγχος για GDM)
Η OGTT είναι ενδεδειγμένη εξέταση για όλες τις εγκύους, και επιβάλλεται:
Χρονικό σημείο
Περιγραφή
24η – 28η εβδομάδα κύησης
Καθολικός έλεγχος
16η – 20η εβδομάδα
Αν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες Κινδύνου για GDM (διαβήτη κύησης):
Παχυσαρκία
Προηγούμενη μακροσωμία εμβρύου (>4 kg)
Προηγούμενος διαβήτης κύησης
Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ
Πολυκυστικές ωοθήκες
Προηγούμενο ανεξήγητο ενδομήτριο θάνατο
👶 3. Παιδιά & Έφηβοι
Η OGTT εφαρμόζεται σε παιδιά όταν υπάρχουν ενδείξεις πρώιμου μεταβολικού συνδρόμου ή παχυσαρκίας.
Ενδείξεις στα παιδιά
Περιγραφή
BMI >95η ΕΘ
Παχυσαρκία
Acanthosis nigricans
Δερματική ένδειξη ινσουλινοαντίστασης
Ιστορικό διαβήτη σε γονέα ή αδελφό
Αυξημένος κίνδυνος
Δυσλιπιδαιμία ή υπέρταση
Σε συνδυασμό με παχυσαρκία
Συμπτώματα ΣΔ (πολυουρία, πολυδιψία)
Άμεση ανάγκη για διάγνωση
💉 4. Άλλες Καταστάσεις
Κατηγορία
Εφαρμογή OGTT
HIV+ ασθενείς
Επηρεάζονται από αντιρετροϊκά
Άτομα με χρόνια κορτιζόνη
Π.χ. άσθμα, αρθρίτιδα – αυξημένος κίνδυνος υπεργλυκαιμίας
Σύνδρομο Cushing / ακρομεγαλία
Έλεγχος δυσανεξίας στη γλυκόζη
Μετά από παγκρεατίτιδα
Πιθανή καταστροφή β-κυττάρων
🍽️ Οδηγίες πριν την εξέταση
Για να είναι τα αποτελέσματα της καμπύλης σακχάρου όσο το δυνατόν πιο ακριβή, είναι σημαντικό να ακολουθούνται συγκεκριμένες προφυλάξεις:
Ακολουθήστε κανονική δίαιτα για τουλάχιστον 3 ημέρες πριν την εξέταση, περιλαμβάνοντας επαρκή υδατάνθρακες (≥150g/ημέρα).
Πραγματοποιήστε νηστεία 8–12 ωρών πριν την εξέταση (επιτρέπεται μόνο νερό).
Αποφύγετε υπερβολική σωματική δραστηριότητα, άγχος και έντονη άσκηση το προηγούμενο 24ωρο.
Μην καπνίσετε και μην καταναλώσετε καφέ πριν ή κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
Ενημερώστε τον γιατρό σας αν λαμβάνετε φάρμακα που μπορεί να επηρεάζουν τη γλυκόζη αίματος.
Παραμείνετε καθιστοί και ήρεμοι κατά τη διάρκεια της εξέτασης (διάρκεια: 2–3 ώρες).
💡 Αν είστε έγκυος, ακολουθήστε αυστηρά τις οδηγίες του γυναικολόγου ή διαβητολόγου σας σχετικά με τη νηστεία και τη διατροφή πριν την εξέταση.
Οι δύο πιο διαδεδομένες εξετάσεις για τη διάγνωση και την παρακολούθηση του σακχαρώδη διαβήτη είναι:
Η HbA1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη)
Η OGTT (Oral Glucose Tolerance Test – Καμπύλη σακχάρου)
Παρότι και οι δύο εξετάσεις αφορούν τη ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα, διαφέρουν σημαντικά στη μεθοδολογία, τη χρησιμότητα και την ευαισθησία τους.
📊 Συγκριτικός Πίνακας HbA1c vs OGTT
Χαρακτηριστικό
HbA1c
OGTT (Καμπύλη Σακχάρου)
Τύπος εξέτασης
Μακροχρόνια μέση τιμή σακχάρου (~3 μήνες)
Απόκριση οργανισμού σε χορήγηση 75g γλυκόζης
Προετοιμασία
Δεν απαιτεί νηστεία
Απαιτεί 8–12 ώρες νηστείας + ειδική διαδικασία
Χρονική διάρκεια
1 αιμοληψία
2–3 αιμοληψίες σε διάστημα 2 ωρών
Χρησιμότητα
Παρακολούθηση σακχάρου μακροπρόθεσμα
Διάγνωση προδιαβήτη, διαβήτη, GDM
Ευαισθησία για προδιαβήτη
Χαμηλότερη
Υψηλότερη
Κόστος
Σχετικά χαμηλό
Υψηλότερο λόγω πολλαπλών δειγμάτων
Επηρεάζεται από;
Αναιμία, αιμοσφαιρινοπάθειες
Στρες, φάρμακα, φυσική κατάσταση
Κατάλληλη για εγκύους;
Όχι
Ναι – βασική εξέταση για GDM (διαβήτης κύησης)
Ομοιότητες – Διαφορές – Πότε επιλέγεται κάθε μία
Οι δύο πιο διαδεδομένες εξετάσεις για τη διάγνωση και την παρακολούθηση του σακχαρώδη διαβήτη είναι:
Η HbA1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη)
Η OGTT (Oral Glucose Tolerance Test – Καμπύλη σακχάρου)
Παρότι και οι δύο εξετάσεις αφορούν τη ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα, διαφέρουν σημαντικά στη μεθοδολογία, τη χρησιμότητα και την ευαισθησία τους.
📌 Πότε Επιλέγεται η Καθεμία;
✅ HbA1c
Για διάγνωση ΣΔ2 σε ενήλικες χωρίς συμπτώματα
Για παρακολούθηση μακροχρόνιας ρύθμισης σακχάρου
Όταν δεν μπορεί να γίνει νηστεία
✅ OGTT
Όταν η HbA1c είναι οριακή (5.7–6.4%)
Όταν υπάρχει ισχυρή υποψία διαταραχής γλυκόζης αλλά φυσιολογική HbA1c
Για διάγνωση διαβήτη κύησης
Σε άτομα με παχυσαρκία, PCOS, οικογενειακό ιστορικό διαβήτη
Σε παιδιά και εφήβους με κίνδυνο για ΣΔ2
⚠️ Σε Ποιες Περιπτώσεις η HbA1c Είναι Μη Αξιόπιστη;
Κατάσταση
Εξήγηση
Αναιμία (π.χ. σιδηροπενική)
Ψευδώς αυξημένη HbA1c
Αιμοσφαιρινοπάθειες (π.χ. Μεσογειακή αναιμία)
Αλλοιώνει τη μέτρηση
Χρόνια νεφρική νόσος
Μειωμένη αξιοπιστία
Εγκυμοσύνη
Δεν αντικατοπτρίζει σωστά μεταβολές σακχάρου
🎯 Στις παραπάνω περιπτώσεις, η OGTT (καμπύλη σακχάρου ) υπερέχει και πρέπει να προτιμάται για διάγνωση.
❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Πονάει η καμπύλη σακχάρου;
Όχι. Περιλαμβάνει αιμοληψίες και κατανάλωση γλυκόζης. Μπορεί να προκαλέσει δυσφορία λόγω νηστείας ή γλυκύτητας του ροφήματος.
Πόσο διαρκεί η εξέταση;
Περίπου 2–3 ώρες συνολικά.
Μπορώ να πιω νερό;
Ναι, μικρές ποσότητες επιτρέπονται, εκτός αν ο γιατρός πει διαφορετικά.
Πόσο κοστίζει;
Ιδιωτικά κυμαίνεται από 15–30 ευρώ.
Είναι ασφαλής για το έμβρυο;
Ναι, είναι απολύτως ασφαλής και συνιστάται σε όλες τις εγκυμοσύνες.
Πρέπει να γίνει σε κάθε εγκυμοσύνη;
Ναι. Ακόμη και αν δεν υπάρχει ιστορικό διαβήτη, συνιστάται προληπτικά μεταξύ 24–28 εβδομάδων.
Ποια είναι η διαφορά OGTT και απλής μέτρησης σακχάρου;
Η OGTT δείχνει πώς ανταποκρίνεται το σώμα σε φόρτιση με γλυκόζη, ενώ η απλή μέτρηση δίνει μια στιγμιαία τιμή.
Τι σημαίνει προδιαβήτης στην καμπύλη σακχάρου;
Είναι μια προειδοποιητική κατάσταση με τιμές γλυκόζης πάνω από το φυσιολογικό αλλά όχι διαβητικές. Αντιστρέφεται με δίαιτα και άσκηση.
Πότε χρειάζεται επανάληψη της εξέτασης;
• Σε νέες εγκυμοσύνες
• Αν εντοπιστεί προδιαβήτης ή τάση προς διαβήτη
• Μετά από παθολογικά ευρήματα σε προγεννητικό έλεγχο
Τι είναι η OGTT και γιατί είναι πιο “ειδική” από το σάκχαρο νηστείας;
Η OGTT μετρά όχι μόνο τη γλυκόζη νηστείας αλλά και την ανταπόκριση του οργανισμού σε φόρτο γλυκόζης. Είναι πιο ευαίσθητη για την ανίχνευση προδιαβήτη ή διαβήτη κύησης.
Πονάει η εξέταση ή είναι επικίνδυνη;
Όχι. Είναι ασφαλής, απαιτεί μόνο αιμοληψίες και πρόσληψη γλυκόζης. Μπορεί να προκληθεί ήπια ναυτία ή υπογλυκαιμία σε σπάνιες περιπτώσεις.
Μπορώ να φάω πριν την OGTT;
Όχι. Πρέπει να έχει προηγηθεί νηστεία τουλάχιστον 8 ωρών. Μπορείτε να πιείτε μόνο νερό.
Μπορώ να πάω μόνος/η μου ή χρειάζεται συνοδός;
Καλό είναι να έχετε συνοδό, καθώς μερικά άτομα εμφανίζουν υπογλυκαιμία ή ζάλη μετά την εξέταση.
Είναι υποχρεωτική στην εγκυμοσύνη;
Ναι. Η OGTT μεταξύ 24ης–28ης εβδομάδας είναι προτεινόμενη από όλους τους διεθνείς και ελληνικούς φορείς για την έγκαιρη διάγνωση του διαβήτη κύησης.
Μπορώ να πάρω τα φάρμακά μου το πρωί της εξέτασης;
Εξαρτάται. Ρωτήστε τον γιατρό σας. Ιδιαίτερα αν λαμβάνετε φάρμακα που επηρεάζουν τη γλυκόζη (π.χ. κορτιζόνη, διουρητικά), ίσως χρειαστεί διακοπή ή προσαρμογή.
Αν έχω ναυτία και δεν μπορώ να πιω τη γλυκόζη;
Η εξέταση διακόπτεται και επαναλαμβάνεται άλλη μέρα. Υπάρχουν επίσης διαφορετικές γεύσεις ροφημάτων – ζητήστε εναλλακτική.
📌 Θέλετε να κάνετε Καμπύλη Σακχάρου (OGTT);
Στο Μικροβιολογικό Λαμία πραγματοποιούμε την εξέταση με ασφάλεια και αξιοπιστία, σύμφωνα με τα διεθνή πρωτόκολλα.
National Institute for Health and Care Excellence (NICE, UK) NG3 – Diabetes in pregnancy: management from preconception to the postnatal period https://www.nice.org.uk/guidance/ng3
American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) Practice Bulletin No. 190: Gestational Diabetes Mellitus https://www.acog.org/clinical
🇬🇷 Ελληνικές Επιστημονικές Πηγές
Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία (ΕΔΕ) Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αντιμετώπιση του Διαβήτη https://www.ede.gr
Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) Επιδημιολογικά στοιχεία και ενημέρωση για τον διαβήτη https://eody.gov.gr
Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών (ΙΣΑ) Διαβήτης στην εγκυμοσύνη – Οδηγός για γυναικολόγους και ενδοκρινολόγους https://www.isathens.gr
Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία Διαβήτης Κύησης – Οδηγίες παρακολούθησης και θεραπείας https://www.endo.gr
Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…
