ChatGPT-Image-Jul-10-2025-04_03_47-PM.jpg

FOX (FoodXplorer): Πλήρης Οδηγός για το Τεστ Τροφικής Αλλεργίας και Δυσανεξίας

 

🔬 Τι είναι το FOX (FoodXplorer) test;

ΤΤο FOX (FoodXplorer) test είναι μια σύγχρονη αιματολογική εξέταση που αναλύει την ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού σε τρόφιμα και συστατικά, μέσω της ταυτόχρονης μέτρησης:

  • IgE αντισωμάτων (σχετίζονται με άμεσες τροφικές αλλεργίες)

  • IgG4 αντισωμάτων (σχετίζονται με καθυστερημένες ευαισθησίες ή δυσανεξίες)

🔬 Βασίζεται σε multiplex τεχνολογία biochip (microarray), επιτρέποντας την ανάλυση άνω των 280 τροφών από ένα απλό δείγμα αίματος.


FOX -ΤΕΣΤ

✅ Πλεονεκτήματα FOX:

  • Ανιχνεύει και αλλεργίες και δυσανεξίες, σε αντίθεση με άλλα τεστ που εξετάζουν μόνο IgE

  • Χρησιμοποιεί τεχνολογία υψηλής ευαισθησίας

  • Δεν απαιτεί έκθεση ή κατανάλωση των ύποπτων τροφών

  • Είναι ασφαλές για παιδιά και εγκύους

  • Χρειάζεται μόνο μια απλή αιμοληψία


👩‍⚕️ Σε ποιους απευθύνεται;

Το τεστ είναι χρήσιμο για άτομα που παρουσιάζουν:

  • 📌 Εξανθήματα, άσθμα, ρινίτιδα (πιθανή IgE αλλεργία)

  • 📌 Χρόνια κόπωση, ημικρανίες, φούσκωμα (πιθανή IgG4 ευαισθησία)

  • 📌 Ανεξήγητα γαστρεντερικά ή δερματικά συμπτώματα

  • 📌 Υποψία για σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) ή φλεγμονώδης νόσος εντέρου (IBD)

⚙️ Πώς λειτουργεί το FOX test;

Το FOX (FoodXplorer) είναι μια εξελιγμένη εξέταση ανοσολογικής απόκρισης που βασίζεται σε τεχνολογία multiplex biochip (microarray). Πρόκειται για μια πλατφόρμα υψηλής ανάλυσης, που επιτρέπει την ταυτόχρονη ανίχνευση αντισωμάτων IgE και IgG4 έναντι εκατοντάδων τροφών και συστατικών, χρησιμοποιώντας μόνο ένα μικρό δείγμα αίματος.

🔬 Μηχανισμός λειτουργίας:

  1. Το δείγμα αίματος εφαρμόζεται πάνω σε ειδική βιομάτρα (biochip), η οποία περιέχει προσδεδεμένα αντιγόνα τροφών (π.χ. αυγό, γάλα, ξηροί καρποί, φρούτα, δημητριακά).

  2. Αν στο αίμα υπάρχουν ειδικά αντισώματα (IgE ή IgG4) για κάποιο από αυτά τα τρόφιμα, θα συνδεθούν με τα αντίστοιχα σημεία στη βιομάτρα.

  3. Εφαρμόζεται ειδική φθορίζουσα ανίχνευση (fluorescence detection) ώστε να καταγραφεί η παρουσία και η ένταση της ανοσολογικής αντίδρασης.

  4. Τα δεδομένα αναλύονται από προηγμένο λογισμικό και δημιουργείται ένα ποσοτικό προφίλ για κάθε τροφή, με αποτελέσματα σε επίπεδα: Χαμηλό – Μέτριο – Υψηλό.

🧠 Τι μετρά:

  • IgE: Αντισώματα που υποδεικνύουν άμεση αλλεργία (τύπου I), με συμπτώματα όπως εξανθήματα, δύσπνοια, άσθμα, αναφυλαξία.

  • IgG4: Αντισώματα που σχετίζονται με καθυστερημένη ευαισθησία (δυσανεξία), η οποία εκδηλώνεται με χρόνια κόπωση, φούσκωμα, ημικρανίες, δερματικά, ή γαστρεντερικά προβλήματα.

fox vs rast
fox vs rast

✅ Πλεονεκτήματα της λειτουργίας του FOX:

  • Ακριβής, πολυπαραμετρική μέτρηση IgE & IgG4 από το ίδιο δείγμα

  • Ταυτόχρονη ανάλυση 280+ τροφών

  • Δεν απαιτείται προηγούμενη κατανάλωση ή πρόκληση

  • Υψηλή αναπαραγωγιμότητα και αξιοπιστία

  • Μη επεμβατική, γρήγορη διαδικασία


🧪 Πώς γίνεται η εξέταση FOX;

Η εξέταση FOX (FoodXplorer) πραγματοποιείται εύκολα, μέσω απλής αιμοληψίας, χωρίς την ανάγκη για νηστεία ή άλλη ειδική προετοιμασία (εκτός εξαιρέσεων). Το δείγμα αποστέλλεται σε εξειδικευμένα εργαστήρια όπου εφαρμόζεται η προηγμένη τεχνολογία multiplex microarray biochip.

🔬 Βήματα της διαδικασίας:

  1. 📌 Αιμοληψία: Γίνεται λήψη 4–6 mL φλεβικού αίματος
  2. 📦 Αποστολή: Το δείγμα αποστέλλεται σε εργαστήριο με τεχνολογία FOX (π.χ. R-Biopharm, ImuPro)
  3. 🧪 Ανάλυση: Εξετάζονται τα επίπεδα ειδικών IgE και IgG4 αντισωμάτων
  4. 📈 Αποτελέσματα: Εκδίδεται αναφορά εντός 5–7 εργάσιμων ημερών με:
    • 🔍 Πίνακες με τιμές ανά τροφή
    • 📊 Έγχρωμο γράφημα (Χαμηλό – Μέτριο – Υψηλό)
    • 📃 Επεξηγήσεις και πιθανές οδηγίες αποκλεισμού τροφών

📄 Μορφή αποτελεσμάτων:

Το τελικό αποτέλεσμα παραδίδεται συνήθως σε ψηφιακή μορφή (PDF) και περιλαμβάνει:

  • 📁 Αναλυτικό report ανά τροφή
  • 📊 Χρωματική ένδειξη σοβαρότητας (IgE/IgG4)
  • 📌 Δυνατότητα δημιουργίας εξατομικευμένου διατροφικού πλάνου

Η εξέταση είναι ανώδυνη, σύντομη και ιδανική για όλες τις ηλικίες, ενώ δεν απαιτεί προηγούμενη έκθεση στις ύποπτες τροφές.


📄 Τι περιλαμβάνουν τα αποτελέσματα;

  • Αναλυτικό προφίλ με επίπεδα IgE και IgG4 για κάθε τροφή

  • Έγχρωμο γράφημα με ενδείξεις (Χαμηλό, Μέτριο, Υψηλό)

  • Συνοδευτικές διατροφικές οδηγίες για αποφυγή/δοκιμαστική αποχή

  • Συμβουλευτικό υπόμνημα για ιατρική εκτίμηση


✅ Η μέθοδος θεωρείται πολύ πιο ολοκληρωμένη σε σύγκριση με παλαιότερα τεστ (RAST, ELISA) και είναι ιδανική για περιπτώσεις χρόνιων ή μη ειδικών συμπτωμάτων.

🍎  Πίνακας Τροφών & Συστατικών που εξετάζονται

ΚατηγορίαΠαραδείγματα Τροφών
ΓαλακτοκομικάΑγελαδινό γάλα, Καζεΐνη, Ορό γάλακτος, Κατσικίσιο, Τυρί
ΑυγάΑσπράδι, Κρόκος
Ψάρια & ΘαλασσινάΓαρίδα, Σολομός, Μπακαλιάρος, Μύδι, Τόνος
Ξηροί ΚαρποίΑμύγδαλο, Καρύδι, Φουντούκι, Φιστίκι, Κάσιους
ΔημητριακάΣιτάρι, Κριθάρι, Σίκαλη, Βρώμη, Καλαμπόκι
ΦρούταΜήλο, Μπανάνα, Φράουλα, Ακτινίδιο, Ροδάκινο
ΛαχανικάΝτομάτα, Καρότο, Πατάτα, Σπανάκι
ΜπαχαρικάΚανέλα, Μουστάρδα, Σησάμι
ΛοιπάΜαγιά, Καφές, Κακάο, Λεκιθίνη σόγιας, Μέλι

Η πλήρης λίστα περιλαμβάνει συνήθως 280+ αλλεργιογόνα και είναι εξατομικευμένη ανά εργαστήριο (π.χ. ImuPro, microarray FOX πλατφόρμα).

🧬  IgE vs IgG4 – Ποια η διαφορά;

Το FOX test είναι μοναδικό γιατί μετρά και τα δύο είδη αντισωμάτων:

  • IgE: Αντισώματα που σχετίζονται με άμεσες αλλεργικές αντιδράσεις (π.χ. εξανθήματα, αναφυλαξία, ρινίτιδα)
  • IgG4: Αντισώματα που συνδέονται με καθυστερημένες αντιδράσεις ή τροφική δυσανεξία (π.χ. κόπωση, φούσκωμα, IBS, ημικρανίες)

Η διαφορά τους είναι θεμελιώδης στην κατανόηση των άμεσων vs καθυστερημένων ανοσολογικών απαντήσεων.

ΧαρακτηριστικόIgEIgG4
Τύπος ΑντίδρασηςΆμεση (τύπου Ι)Καθυστερημένη (τύπου ΙΙΙ/IV)
Χρόνος ΕμφάνισηςΛεπτά έως ώρεςΏρες έως ημέρες
ΣυμπτώματαΕξάνθημα, οίδημα, αναφυλαξία, άσθμαΚόπωση, φούσκωμα, ημικρανίες, IBS
Συνήθη ΤεστRAST, Prick, ALEXELISA, FOX
Ανοσολογικός ΡόλοςΥπεραντίδραση (αλλεργία)Ρύθμιση ανοχής (ή υπεραντίδραση σε χρόνιο ερεθισμό)

Η ταυτόχρονη μέτρηση και των δύο τύπων στο FOX προσφέρει ολοκληρωμένη εκτίμηση και είναι χρήσιμη σε περιπτώσεις όπου η τυπική αλλεργική διάγνωση αποτυγχάνει να εξηγήσει τα συμπτώματα.

📊  Σύγκριση FOX vs ALEX vs RAST

Ακολουθεί πίνακας σύγκρισης των τριών κυριότερων αιματολογικών μεθόδων για τον έλεγχο τροφικών αλλεργιών και δυσανεξιών:

ΧαρακτηριστικόFOX (FoodXplorer)ALEX (Allergy Xplorer)RAST
ΤεχνολογίαMicroarray multiplex (IgE + IgG4)Microarray multiplex (IgE + CCD blockers)ELISA (IgE μόνο)
ΑντισώματαIgE & IgG4IgEIgE
Εύρος Ανάλυσης280+ τροφές & συστατικά295 αλλεργιογόνα (τροφικά & περιβαλλοντικά)1–30 τροφές ανά εξέταση
Αξιολόγηση Δυσανεξίας✅ (IgG4)
Ανάλυση Επιτόπων✅ (component resolved)
Χρόνος Αποτελέσματος5–7 ημέρες3–6 ημέρες5–10 ημέρες
Κόστος (ενδεικτικό)220–300 €220–300 €30–60 €/τροφική ομάδα
Παιδιατρική Χρήση✅ (άνω των 6 μηνών)

Το FOX test υπερέχει όσον αφορά την ολιστική προσέγγιση (αλλεργία + δυσανεξία) με τεχνολογία υψηλής ευαισθησίας, αποτελώντας την πλέον ολοκληρωμένη επιλογή για διατροφική αξιολόγηση.

👶 Χρήση του FOX test σε Παιδιά & Εγκύους

🧒 Παιδιά και Βρέφη

Το FOX test μπορεί να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια σε παιδιά ηλικίας άνω των 6 μηνών. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα δεν είναι σαφώς αλλεργικά αλλά σχετίζονται με:

  • ⛔ Δυσανεξία στο γάλα, αυγό ή δημητριακά
  • 📌 Χρόνιες διάρροιες ή κοιλιακά άλγη
  • 😴 Ανεξήγητη κόπωση ή ευερεθιστότητα
  • 🧴 Εξανθήματα ή ατοπική δερματίτιδα

Η μη επεμβατική φύση της εξέτασης, που απαιτεί μόνο μια μικρή ποσότητα αίματος, την καθιστά κατάλληλη για παιδιά ακόμα και όταν δεν συνεργάζονται καλά με άλλες μορφές δοκιμών (π.χ. skin prick test).

🤰 Εγκυμοσύνη

Η εγκυμοσύνη είναι περίοδος σημαντικών ορμονικών και ανοσολογικών αλλαγών. Το FOX μπορεί να βοηθήσει σε:

  • ✅ Ανίχνευση τροφικών ευαισθησιών που προκαλούν πεπτικά ή δερματικά συμπτώματα
  • ✅ Αξιολόγηση δυσανεξιών που σχετίζονται με φούσκωμα, καούρα, δυσπεψία
  • ✅ Σύνταξη εξατομικευμένου διατροφικού πλάνου για την αποφυγή επιβλαβών τροφών

Η εξέταση είναι απολύτως ασφαλής κατά την κύηση, καθώς δεν απαιτεί νηστεία, φαρμακευτική διακοπή ή έκθεση σε αλλεργιογόνα. Επιπλέον, δεν επιβαρύνει το ανοσοποιητικό ή το έμβρυο.

Σε συνεργασία με αλλεργιολόγο ή διατροφολόγο, τα αποτελέσματα του FOX μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση μιας σταθερής, ισορροπημένης και ασφαλούς διατροφής σε αυτή τη σημαντική περίοδο της ζωής.

👼 FOX test σε Νεογνά, Βρέφη και Θηλάζουσες

🍼 Νεογνά & Βρέφη

Το FOX test δεν συνιστάται σε νεογνά κάτω των 6 μηνών, καθώς το ανοσοποιητικό τους σύστημα είναι ανώριμο και οι μετρήσεις IgE/IgG4 ενδέχεται να μην είναι αξιόπιστες.

Ωστόσο, σε βρέφη 6–12 μηνών με σοβαρά συμπτώματα (π.χ. υποψία αλλεργίας στο γάλα, διάρροιες, ατοπική δερματίτιδα), η εξέταση μπορεί να γίνει υπό ιατρική καθοδήγηση.

  • 📌 Ιδανικά, συνοδεύεται από παιδοαλλεργιολογική εκτίμηση
  • 📌 Το δείγμα μπορεί να ληφθεί με προσεκτική φλεβοκέντηση (ελάχιστος όγκος αίματος)

🤱 Διατροφή Θηλάζουσας Μητέρας

Σε περιπτώσεις όπου το βρέφος εμφανίζει ενδείξεις τροφικής αντίδρασης μέσω του μητρικού γάλακτος, μπορεί να εξεταστεί η θηλάζουσα μητέρα με το FOX test για:

  • 🔎 Ανίχνευση τροφών που περνούν στο μητρικό γάλα και προκαλούν αντιδράσεις
  • 🥦 Καθοδήγηση για προσωρινό αποκλεισμό π.χ. γαλακτοκομικών, αυγού, ξηρών καρπών
  • 📋 Δημιουργία εξατομικευμένης υποαλλεργικής διατροφής για τη μητέρα

Η εφαρμογή του FOX στην θηλάζουσα μητέρα είναι ασφαλής και μπορεί να συμβάλει στη μείωση των συμπτωμάτων του βρέφους (κολικοί, εξανθήματα, αναγωγές, εντερική δυσφορία).

✅ Οδηγίες Πριν την Εξέταση FOX (FoodXplorer)

Για τη μέγιστη αξιοπιστία των αποτελεσμάτων, καλό είναι να τηρηθούν ορισμένες βασικές οδηγίες πριν από την αιμοληψία:

  • Δεν απαιτείται νηστεία
  • Αποφύγετε την έντονη κατανάλωση αλκοόλ την προηγούμενη ημέρα
  • Αποφύγετε αντιισταμινικά 48 ώρες πριν (κατόπιν ιατρικής σύστασης)
  • Μην αλλάξετε απότομα τη διατροφή σας την εβδομάδα πριν την εξέταση
  • Πιείτε αρκετό νερό πριν την αιμοληψία (καλύτερη φλεβοκέντηση)
  • Ενημερώστε το εργαστήριο για τη χρήση φαρμάκων (π.χ. κορτιζόνη, βιολογικούς παράγοντες)

Η εξέταση είναι ταχύτατη (λιγότερο από 10 λεπτά), χωρίς καμία ενόχληση, και συνήθως πραγματοποιείται με μία απλή αιμοληψία σε ιδιωτικό διαγνωστικό κέντρο.

💰 Πού Γίνεται και Πόσο Κοστίζει το FOX Test στην Ελλάδα;

📍 Πού Διατίθεται;

Το FOX test διατίθεται σε επιλεγμένα ιδιωτικά διαγνωστικά εργαστήρια και αλλεργιολογικά ιατρεία στην Ελλάδα. Συχνά απαιτείται συνεργασία με εξειδικευμένα αλλεργιολογικά κέντρα ή αποστολή του δείγματος στο εξωτερικό (Γερμανία, Αυστρία κ.ά.).

Ορισμένα διαγνωστικά κέντρα που προσφέρουν το FOX ή αντίστοιχο multiplex IgE/IgG4 test:

💳 Κόστος FOX Test

Τύπος FOX ΠροφίλΑριθμός ΤροφώνΕνδεικτική Τιμή (€)
Βασικό Προφίλ90–120 τροφές150–180 €
Ενισχυμένο Προφίλ180–220 τροφές200–240 €
Πλήρες Προφίλ280+ τροφές250–290 €

Οι τιμές διαφέρουν ανάλογα με το εργαστήριο, την τεχνολογία που χρησιμοποιείται και την αναφορά (pdf, έντυπο, εξατομικευμένες συστάσεις).

Δεν καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ, αλλά ενδέχεται να καλυφθεί μέσω ιδιωτικής ασφάλισης υγείας.

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🧪 Τι εξετάζει ακριβώς το FOX test;

Το FOX μετρά ειδικά IgE και IgG4 αντισώματα έναντι 280+ τροφών και συστατικών, προσδιορίζοντας την ύπαρξη άμεσης αλλεργίας ή καθυστερημένης ευαισθησίας (δυσανεξίας).

🍼 Είναι κατάλληλο για παιδιά;

Ναι, συνιστάται σε παιδιά άνω των 6 μηνών. Ιδανικό σε περιπτώσεις ανεξήγητων εξανθημάτων, δυσπεψίας, ή ρινικών συμπτωμάτων.

🤰 Μπορώ να κάνω το FOX test κατά την εγκυμοσύνη;

Ναι. Το τεστ είναι ασφαλές και δεν επηρεάζει την εγκυμοσύνη. Είναι χρήσιμο για διατροφική αξιολόγηση και καθοδήγηση κατά την κύηση.

📆 Πόσος χρόνος απαιτείται για τα αποτελέσματα;

Η επεξεργασία διαρκεί περίπου 5–7 εργάσιμες ημέρες από την αιμοληψία.

🍔 Πρέπει να καταναλώσω τις ύποπτες τροφές πριν την εξέταση;

Όχι απαραίτητα. Η παρουσία αντισωμάτων ανιχνεύεται ακόμη και χωρίς πρόσφατη κατανάλωση, εφόσον έχει υπάρξει έκθεση στο παρελθόν.

📄 Είναι το αποτέλεσμα κατανοητό για μη ειδικούς;

Ναι. Περιλαμβάνει έγχρωμα γραφήματα, επίπεδα αντισωμάτων (Χαμηλό/Μέτριο/Υψηλό) και επεξηγηματικές σημειώσεις για κάθε τροφή.

📉 Τι σημαίνει αν έχω υψηλό IgG4 σε κάποια τροφή;

Υψηλό IgG4 υποδηλώνει πιθανή καθυστερημένη ευαισθησία ή δυσανεξία. Συνιστάται δοκιμαστικός αποκλεισμός της τροφής και παρακολούθηση συμπτωμάτων.

💊 Επηρεάζουν τα φάρμακα την εξέταση;

Ορισμένα φάρμακα (όπως κορτικοστεροειδή ή βιολογικοί παράγοντες) μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα αντισωμάτων. Ενημερώστε το γιατρό ή το εργαστήριο.

💡 Πόσο αξιόπιστο είναι το FOX test;

Το FOX χρησιμοποιεί τεχνολογία biochip με υψηλή επαναληψιμότητα και ειδικότητα. Τα αποτελέσματα είναι αξιόπιστα όταν συνδυάζονται με ιατρική αξιολόγηση.

🥦 Μπορεί να εντοπιστεί δυσανεξία σε υγιεινά τρόφιμα;

Ναι. Ακόμη και “υγιεινά” τρόφιμα όπως μπανάνα, μπρόκολο ή ντομάτα μπορεί να προκαλέσουν αυξημένη ανοσολογική αντίδραση (ιδίως σε IgG4). Το FOX βοηθά στον εντοπισμό τέτοιων ατομικών ευαισθησιών.

🍽 Τι να κάνω αν ανιχνευτεί υψηλό IgE ή IgG4 σε τροφή που τρώω συχνά;

Σε συνεργασία με γιατρό ή διατροφολόγο μπορεί να συσταθεί δοκιμαστική αποχή 4–8 εβδομάδων και στη συνέχεια επαναεισαγωγή με καταγραφή συμπτωμάτων.

🔁 Πόσο συχνά πρέπει να γίνεται το FOX test;

Συνήθως μία φορά είναι αρκετή. Επανέλεγχος μπορεί να γίνει μετά από 6–12 μήνες σε περίπτωση αλλαγών στη διατροφή ή σε χρόνιες παθήσεις (IBS, αυτοάνοσα).

🥼 Πρέπει να γίνει και από αλλεργιολόγο ή αρκεί ένα μικροβιολογικό;

Η εξέταση μπορεί να γίνει σε μικροβιολογικό, αλλά η ερμηνεία των αποτελεσμάτων πρέπει να γίνεται από αλλεργιολόγο ή εξειδικευμένο ιατρό.

📉 Μπορεί το αποτέλεσμα να δείξει «ψευδώς θετικά»;

Σπάνια, αλλά ναι. Παράγοντες όπως πρόσφατες λοιμώξεις, χρόνια φλεγμονή ή λήψη φαρμάκων μπορεί να επηρεάσουν την ακρίβεια. Για αυτό απαιτείται ιατρική αξιολόγηση.

🥗 Χρειάζεται να συνδυάσω το FOX με διατροφικό ημερολόγιο;

Απολύτως. Ένα διατροφικό ημερολόγιο πριν και μετά το τεστ βοηθά στην τεκμηρίωση της σχέσης τροφών–συμπτωμάτων και στη βελτιστοποίηση της διατροφής.

📚 Βιβλιογραφία & Πηγές

    • Ελληνική Εταιρεία Αλλεργιολογίας.
      www.allergy.org.gr
    • ImuPro Greece – Τεστ Διατροφικών Ευαισθησιών IgG.
      https://imupro.gr
    • R-Biopharm AG – FOX FoodXplorer Technology Overview.
      https://food.r-biopharm.com/products/foodxplorer/
    • EFSA – European Food Safety Authority, Food Allergies and Intolerances.
      efsa.europa.eu
    • Sicherer, S. H. & Sampson, H. A. (2018). Food allergy: A review and update on epidemiology, pathogenesis, diagnosis, prevention, and management.
      Journal of Allergy and Clinical Immunology, 141(1), 41–58.
      DOI Link
    • Ελληνική Διατροφολογική Εταιρεία – Διαχείριση Δυσανεξιών.
      www.diatrofologiki.gr
    • National Institute of Allergy and Infectious Diseases (NIAID), Guidelines for Food Allergy Diagnosis.
      niaid.nih.gov

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

 


Τρόπος-αιμοληψίας-Τεχνική.jpg

🔍 Τι είναι η Αιμοληψία;

Η αιμοληψία είναι η διαδικασία συλλογής δείγματος αίματος από τον οργανισμό για διαγνωστικούς ή θεραπευτικούς σκοπούς. Αποτελεί μια από τις πιο συχνές ιατρικές πράξεις, απαραίτητη για:

  • Βιοχημικές και αιματολογικές εξετάσεις

  • Εντοπισμό λοιμώξεων

  • Παρακολούθηση χρόνιων νοσημάτων (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης)

  • Έλεγχο φαρμακευτικής αγωγής (π.χ. INR σε ασθενείς με αντιπηκτικά)


👨‍⚕️ Προετοιμασία πριν την αιμοληψία

Για τον ασθενή:

  • Νηστεία: 8-12 ώρες εάν απαιτείται (π.χ. γλυκόζη, λιπίδια)

  • Ενυδάτωση: καλό επίπεδο υγρών βοηθά στην ευκολότερη φλεβοκέντηση

  • Ανάπαυση: ιδανικά 10-15 λεπτά πριν την αιμοληψία

Για τον επαγγελματία υγείας:

  • Πλύσιμο χεριών & χρήση αποστειρωμένων γαντιών

  • Επιλογή σωστού εξοπλισμού (σύριγγα, βελόνα, τουρνικέ, σωληνάριο)

  • Επαλήθευση στοιχείων ασθενούς και ετικέτα στο δείγμα


💉 Τεχνική Φλεβοκέντησης (Venipuncture)

Βήμα 1: Επιλογή φλέβας

Η μέση κυβιτική φλέβα είναι η πιο συχνή επιλογή λόγω σταθερότητας και μεγέθους.

Βήμα 2: Εφαρμογή τουρνικέ

Τοποθετείται 7–10 εκ. πάνω από το σημείο παρακέντησης. Προσοχή: όχι πάνω από 1 λεπτό.

Βήμα 3: Αντισηψία δέρματος

Με αλκοολούχο διάλυμα σε κυκλικές κινήσεις — τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα.

Βήμα 4: Διάνοιξη φλέβας

Η βελόνα εισάγεται υπό γωνία 15–30° με τη λοξή επιφάνεια προς τα πάνω (bevel up).

Βήμα 5: Συλλογή αίματος

Με σύστημα κενού (vacutainer) ή με σύριγγα, γεμίζοντας τα σωληνάρια με τη σωστή σειρά (δες παρακάτω).

Βήμα 6: Αφαίρεση και πίεση

Αφαιρείται η βελόνα και εφαρμόζεται άμεσα πίεση με βαμβάκι για 2–5 λεπτά.


🧪 Σωληνάρια – Τύποι και σειρά χρήσης

Χρώμα ΚαπακιούΠρόσθετοΧρήση
Αιματηρό/κόκκινοΚανέναΒιοχημικός έλεγχος
Μπλε (citrate)ΑντιπηκτικόINR, PT, PTT
Πράσινο (heparin)ΑντιπηκτικόΗλεκτρολύτες, αέρια
Μωβ (EDTA)ΑντιπηκτικόCBC, αιματοκρίτης
Γκρι (fluoride)Αναστολέας γλυκόλυσηςΓλυκόζη

🚨 Επιπλοκές & Κίνδυνοι

  • Αιμάτωμα: από διάτρηση της φλέβας ή κακή πίεση μετά την αφαίρεση

  • Λιποθυμία: αγγειοκινητική αντίδραση, ιδίως σε φοβικούς ασθενείς

  • Φλεβίτιδα: τοπικός ερεθισμός φλέβας

  • Αιμόλυση δείγματος: κακή τεχνική (π.χ. ισχυρή αναρρόφηση ή ανακάτεμα)


👶 Αιμοληψία σε παιδιά & βρέφη

  • Πτέρνα (heel stick) για βρέφη <6 μηνών

  • Μικρές φλέβες: χρήση butterfly system

  • Χρήση αναλγητικής κρέμας (EMLA) 1 ώρα πριν


🤰 Αιμοληψία στην Εγκυμοσύνη

Συχνές εξετάσεις:

  • Γενική αίματος

  • Σίδηρος, φερριτίνη

  • Ομάδα αίματος & Rhesus

  • Εξετάσεις λοίμωξης (HBsAg, HIV, VDRL)

👉 Η φλεβοκέντηση γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή λόγω ορμονικών επιδράσεων στο αγγειακό δίκτυο.


🧾 Μεταφορά και Αποθήκευση

  • Άμεσα στο εργαστήριο (<2 ώρες)

  • Θερμοκρασία: ανάλογα την εξέταση (π.χ. ψυχρή αλυσίδα για γλυκόζη)

  • Μείξη με το πρόσθετο με ήπιες αναστροφές (όχι ανακίνηση)


❌ Συχνά Λάθη & Πώς να τα Αποφύγετε

ΛάθοςΛύση
Λανθασμένο τουρνικέ >1′Χρονισμός με ρολόι
Χρήση λάθος σωληναρίουΠροετοιμασία κατά σειρά
Μη αντισηψίαΤυπική εφαρμογή πριν τη βελόνα
Μη ετικετοποίησηΤαυτοποίηση άμεσα μετά

📋 Τυποποίηση & Πρωτόκολλα

  • ISO 15189 για ιατρικά εργαστήρια

  • Οδηγίες CLSI (Clinical Laboratory Standards Institute)

  • Πρωτόκολλα ΕΟΔΥ και ΕΣΥ για αιμοληψία & βιοασφάλεια


❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🔹 Πονάει η αιμοληψία;

Η διαδικασία προκαλεί συνήθως ήπιο και στιγμιαίο πόνο ή “τσούξιμο”. Οι περισσότεροι ασθενείς αισθάνονται απλώς μια μικρή ενόχληση που διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα.

🔹 Πόσο αίμα συλλέγεται στην αιμοληψία;

Ανάλογα με τις εξετάσεις, συνήθως συλλέγονται 5–15 ml αίματος. Σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. αιμοδοσία ή καλλιέργειες), απαιτείται μεγαλύτερη ποσότητα.

🔹 Πρέπει να είμαι νηστικός/ή πριν την αιμοληψία;

Ναι, για συγκεκριμένες εξετάσεις όπως το σάκχαρο, τα λιπίδια, ο σίδηρος και η ινσουλίνη, απαιτείται νηστεία 8–12 ωρών. Για άλλες εξετάσεις, όπως γενική αίματος, δεν είναι απαραίτητη.

🔹 Τι μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα;

Παράγοντες όπως η κακή τεχνική (αιμόλυση), λανθασμένος χρόνος εφαρμογής τουρνικέ, πρόσφατη άσκηση, λήψη τροφής ή φαρμάκων μπορεί να αλλοιώσουν τα αποτελέσματα.

🔹 Υπάρχουν κίνδυνοι από την αιμοληψία;

Ναι, αν και σπάνια. Περιλαμβάνουν αιμάτωμα, φλεβίτιδα, αιμόλυση δείγματος, ζάλη ή λιποθυμία. Όταν η διαδικασία γίνεται σωστά, ο κίνδυνος είναι ελάχιστος.

🔹 Μπορεί να γίνει αιμοληψία σε παιδιά;

Ναι. Σε βρέφη γίνεται συχνά με “τσίμπημα” στη φτέρνα. Σε μεγαλύτερα παιδιά χρησιμοποιούνται ειδικές μικρές βελόνες και butterfly συστήματα. Ηρεμία και συνεργασία είναι σημαντικές.

🔹 Υπάρχουν ειδικές οδηγίες για εγκύους;

Η αιμοληψία στην εγκυμοσύνη είναι ασφαλής και πολύ συχνή. Πραγματοποιείται για έλεγχο αναιμίας, Rhesus, λοιμώξεων κ.ά. Χρειάζεται προσοχή στην επιλογή φλέβας λόγω ευθραυστότητας.

🔹 Τι είναι η αιμόλυση και πώς αποφεύγεται;

Αιμόλυση είναι η καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο δείγμα. Συμβαίνει από υπερβολική πίεση, λάθος αναρρόφηση ή ανακίνηση. Αποφεύγεται με ήπια τεχνική και σωστή μεταχείριση.

🔹 Τι γίνεται αν το δείγμα πήξει;

Το δείγμα είναι άχρηστο για τις περισσότερες εξετάσεις. Χρειάζεται νέα αιμοληψία, συνήθως με νέο σωληνάριο με σωστό αντιπηκτικό.

🔹 Πώς μπορώ να αποφύγω τη λιποθυμία;

Ενημερώστε το προσωπικό εάν έχετε ιστορικό λιποθυμίας. Ξαπλώστε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας και παραμείνετε ενυδατωμένοι. Ηρεμία και βαθιές αναπνοές βοηθούν.

🔹 Πονάει η αιμοληψία;

Η ενόχληση είναι συνήθως ελάχιστη και διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα.

🔹 Πόσο αίμα συλλέγεται;

Συνήθως 5–15 mL, ανάλογα τις εξετάσεις.

🔹 Πρέπει να είμαι νηστικός/ή;

Ναι για γλυκόζη, λιπίδια, σίδηρο – όχι για γενική αίματος.

🔹 Τι να προσέξω μετά την αιμοληψία;

Αποφύγετε έντονη άσκηση για 1 ώρα και κρατήστε την περιοχή καθαρή.

🔹 Τι σημαίνει “αιμόλυση δείγματος”;

Καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο σωληνάριο — καθιστά το δείγμα άκυρο.

📚 Εκτεταμένη Βιβλιογραφία

#ΠηγήΣύνδεσμος
1WHO – Best Practices in Phlebotomy (2010)WHO Link
2CLSI GP41-A7 – Venipuncture GuidelinesCLSI Link
3Phlebotomy Essentials – McCall, Tankersley (2020)
4Tietz Textbook of Clinical Chemistry (2017)
5Henry’s Clinical Diagnosis (2022)
6ISO 15189:2012 – Medical Laboratory StandardsISO Link
7ΕΟΔΥ – Κατευθυντήριες Οδηγίες ΑιμοληψίαςΕΟΔΥ
8Ελληνική Εταιρεία Αιματολογίας – ΠρωτόκολλαΕΕΑ
9Υπουργείο Υγείας – Βιοασφάλεια
10ΕΕΝΕΠ – Θεωρία & Πράξη ΑιμοληψίαςΕΕΝΕΠ
11Παπαγεωργίου Ι. – Μοριακή Διαγνωστική (2021)
12Νοσηλευτική Επιθεώρηση – Αιμοληψία (2021)
13ΕΚΠΑ – Εκπαίδευση ΑιμοληψίαςΕΚΠΑ
14Ιατρική Σχολή Κρήτης – ΠρωτόκολλαUOC



Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…



Social networks







Τηλέφωνο


2231066841

6972860905



©2023 Παντελής Αναγνωστόπουλος. All rights reserved.

X
Μικροβιολογικό Εργαστήριο Λαμία
Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.