🔍 Τι είναι η Προεκλαμψία;

Η προεκλαμψία είναι μια σοβαρή επιπλοκή της κύησης που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση υπέρτασης (αρτηριακής πίεσης >140/90 mmHg) και πρωτεϊνουρίας (παρουσία πρωτεΐνης στα ούρα) μετά τη 20ή εβδομάδα της κύησης σε προηγουμένως υγιείς γυναίκες.

Αν και η αιτία της δεν είναι πλήρως κατανοητή, η προεκλαμψία πιστεύεται ότι σχετίζεται με δυσλειτουργία του πλακούντα, ανεπαρκή αιμάτωση και υπερδραστηριότητα του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο, όπως πρόωρο τοκετό, αποκόλληση πλακούντα, ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια, ακόμη και σε εκλαμψία, δηλαδή την εμφάνιση σπασμών.

Η προεκλαμψία αφορά περίπου το 5-8% των κυήσεων παγκοσμίως και αποτελεί σημαντική αιτία μητρικής και περιγεννητικής νοσηρότητας και θνησιμότητας.

📈 Συχνότητα

• Εμφανίζεται συνήθως στο τρίτο τρίμηνο, αν και μπορεί να παρουσιαστεί και νωρίτερα.
• Συχνότερη σε γυναίκες που κυοφορούν για πρώτη φορά.
• Αυξάνεται σε δίδυμες κυήσεις ή σε γυναίκες με ιστορικό υπέρτασης, διαβήτη ή αυτοάνοσων νοσημάτων.

📌 Διαφορά από Εκλαμψία

Η εκλαμψία είναι η επιπλοκή της προεκλαμψίας που συνοδεύεται από σπασμούς (επιληπτική κρίση) χωρίς άλλη νευρολογική αιτία. Αποτελεί ιατρικό επείγον και απαιτεί άμεση παρέμβαση.

🔄 Συσχέτιση με HELLP syndrome

Το σύνδρομο HELLP (Hemolysis, Elevated Liver enzymes, Low Platelets) θεωρείται μια σοβαρή παραλλαγή της προεκλαμψίας, με σημαντική θνησιμότητα και υψηλό βαθμό επιπλοκών.

📂 Είδη Προεκλαμψίας

Η προεκλαμψία δεν είναι μία ενιαία κλινική οντότητα, αλλά περιλαμβάνει διαφορετικές μορφές με ποικίλη βαρύτητα και πρόγνωση. Η κατάταξή της βοηθά τους ιατρούς να εκτιμήσουν τον κίνδυνο και να σχεδιάσουν την κατάλληλη αντιμετώπιση.

1. 🕒 Πρώιμη έναντι Όψιμης Προεκλαμψίας

• Πρώιμη Προεκλαμψία: Εμφανίζεται πριν την 34η εβδομάδα. Συνήθως σοβαρότερη και με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών.
• Όψιμη Προεκλαμψία: Εμφανίζεται μετά την 34η εβδομάδα. Συχνότερη, με ηπιότερη πορεία συνήθως.

2. ⚠️ Ήπια έναντι Σοβαρής Προεκλαμψίας

Η βαρύτητα της προεκλαμψίας εκτιμάται βάσει αρτηριακής πίεσης, ποσότητας πρωτεΐνης στα ούρα και ύπαρξης επιπλοκών.

3. 🔬 Προεκλαμψία χωρίς Πρωτεϊνουρία

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί προεκλαμψία χωρίς ανιχνεύσιμη πρωτεΐνη στα ούρα, αλλά με ενδείξεις δυσλειτουργίας άλλων οργάνων, όπως:

• Νεφρική ανεπάρκεια (κρεατινίνη >1.1 mg/dL)
• Ηπατική δυσλειτουργία (SGOT/SGPT ↑)
• Θρομβοκυτταροπενία (<100.000/μL)
• Οίδημα πνευμόνων
• Οπτικές ή εγκεφαλικές διαταραχές

4. 📌 Χρόνια Υπέρταση με Προεκλαμψία

Ονομάζεται και προεκλαμψία υπερκείμενη σε χρόνια υπέρταση. Πρόκειται για γυναίκες με προϋπάρχουσα υπέρταση που αναπτύσσουν νέα πρωτεϊνουρία ή επιδείνωση της πίεσης ή οργανικές επιπλοκές κατά την εγκυμοσύνη.

🧬 Αίτια & Παράγοντες Κινδύνου

Η ακριβής αιτιολογία της προεκλαμψίας παραμένει ασαφής, ωστόσο οι περισσότερες μελέτες ενοχοποιούν διαταραχές στην πλακουντιακή ανάπτυξη και αγγειακή ρύθμιση, σε συνδυασμό με ανοσολογικές και γενετικές παραμέτρους.

📉 Πλακουντιακή Δυσλειτουργία

Η ανεπαρκής τροφοβλαστική διείσδυση στις σπειροειδείς αρτηρίες της μήτρας οδηγεί σε κακή αιμάτωση του πλακούντα. Αυτό προκαλεί υποξία και απελευθέρωση αγγειοδραστικών ουσιών που προκαλούν:

• Αγγειοσύσπαση
• Αύξηση αρτηριακής πίεσης
• Αγγειακή διαπερατότητα και οίδημα
• Πρωτεϊνουρία

🧠 Ανοσολογικοί Μηχανισμοί

Η μητρική ανοσολογική απάντηση στο “ξένο” έμβρυο και πλακούντα μπορεί να είναι παθολογική, ιδιαίτερα στις πρώτες κυήσεις ή όταν υπάρχει ασυμβατότητα HLA μεταξύ μητέρας-πατέρα.

🧬 Γενετικοί Παράγοντες

• Οικογενειακό ιστορικό προεκλαμψίας (μητέρα, αδελφή)
• Γενετικές παραλλαγές που σχετίζονται με τη φλεγμονώδη απάντηση ή την αγγειογένεση (π.χ. VEGF, sFlt-1, PIGF)

📋 Παράγοντες Κινδύνου

Η παρουσία ενός ή περισσότερων από τους παρακάτω παράγοντες αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης προεκλαμψίας:

☢️ Περιβαλλοντικοί Παράγοντες

Παρότι δεν είναι πλήρως αποδεδειγμένοι, μερικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως το στρες, η ανεπαρκής λήψη ασβεστίου, η καθιστική ζωή και η κακή διατροφή θεωρούνται πιθανόν εμπλεκόμενοι.

⚠️ Συμπτώματα Προεκλαμψίας

Η προεκλαμψία μπορεί να ξεκινήσει χωρίς εμφανή συμπτώματα, ιδίως σε ήπια μορφή. Ωστόσο, καθώς εξελίσσεται, προκαλεί συγκεκριμένα σημεία και συμπτώματα που χρήζουν άμεσης ιατρικής παρακολούθησης.

📌 Κύρια Συμπτώματα

• Υψηλή αρτηριακή πίεση (>140/90 mmHg): μπορεί να εντοπιστεί μόνο με μέτρηση και να μην προκαλεί ενοχλήσεις αρχικά.
• Πρωτεϊνουρία: συνήθως δεν έχει συμπτώματα, αλλά διαπιστώνεται σε εξέταση ούρων.
• Οίδημα (πρήξιμο): κυρίως στο πρόσωπο, τα άκρα ή τις γάμπες. Μπορεί να θεωρηθεί φυσιολογικό στην κύηση, όμως η απότομη εμφάνιση είναι ύποπτη.
• Αύξηση βάρους: απότομη και ασυνήθιστη αύξηση λόγω κατακράτησης υγρών.

❗ Συμπτώματα που υποδηλώνουν σοβαρή μορφή

• Δυνατός πονοκέφαλος που δεν υποχωρεί με παρακεταμόλη
• Διαταραχές όρασης: θολή όραση, σκοτεινά σημεία, φωτοφοβία
• Πόνος στο ανώτερο δεξιό τεταρτημόριο της κοιλιάς (ήπαρ)
• Ναυτία ή/και έμετοι
• Αίσθημα δύσπνοιας (πνευμονικό οίδημα)
• Μείωση της διούρησης ή σκοτεινά ούρα

🧠 Νευρολογικά συμπτώματα

Σε προχωρημένες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστούν:

• Επιληπτικοί σπασμοί (εκλαμψία)
• Απώλεια συνείδησης
• Ψυχική σύγχυση

🔍 Επισήμανση για τις Εγκύους

Καμία γυναίκα δεν πρέπει να αγνοεί επίμονο πονοκέφαλο, πρήξιμο, ξαφνική αύξηση βάρους ή προβλήματα όρασης κατά την κύηση. Η έγκαιρη ιατρική εξέταση είναι κρίσιμη.

📅 Πότε εμφανίζονται τα συμπτώματα;

• Συνήθως μετά τη 20ή εβδομάδα κύησης
• Σε κάποιες περιπτώσεις η προεκλαμψία μπορεί να εμφανιστεί και μετά τον τοκετό (επιλόχεια προεκλαμψία)

📌 Επιλόχεια Προεκλαμψία

Η προεκλαμψία μπορεί να εμφανιστεί εντός των πρώτων 48 ωρών μετά τον τοκετό και σε σπάνιες περιπτώσεις έως και την 6η εβδομάδα λοχείας.

🧪 Διάγνωση Προεκλαμψίας

Η διάγνωση της προεκλαμψίας βασίζεται κυρίως σε κλινικά και εργαστηριακά κριτήρια μετά την 20ή εβδομάδα κύησης. Η έγκαιρη αναγνώριση είναι κρίσιμη για την πρόληψη επιπλοκών.

📋 Διαγνωστικά Κριτήρια (ACOG – American College of Obstetricians and Gynecologists)

Για να τεθεί η διάγνωση προεκλαμψίας απαιτείται:

• Αρτηριακή Πίεση ≥140/90 mmHg σε δύο μετρήσεις με 4 ώρες διαφορά ΚΑΙ
• Πρωτεϊνουρία ≥300 mg σε συλλογή ούρων 24ώρου ή λόγος πρωτεΐνης/κρεατινίνης ≥0.3 ή ≥+1 στη γενική ούρων (dipstick)

Εάν δεν υπάρχει πρωτεϊνουρία, η προεκλαμψία μπορεί να διαγνωστεί εφόσον υπάρχουν ενδείξεις δυσλειτουργίας οργάνων:

• Θρομβοκυτταροπενία (<100.000/μL)
• Αύξηση τρανσαμινασών (SGOT/SGPT)
• Νεφρική δυσλειτουργία (κρεατινίνη >1.1 mg/dL ή διπλασιασμός της βάσης)
• Πνευμονικό οίδημα
• Εγκεφαλικές ή οπτικές διαταραχές

🧪 Βασικές Εξετάσεις Αίματος & Ούρων

📈 Εξειδικευμένοι Βιοδείκτες (σε επιλεγμένες περιπτώσεις)

• sFlt-1 / PlGF ratio: Ο λόγος ανάμεσα σε δύο πρωτεΐνες που εμπλέκονται στην αγγειογένεση. Έχει προγνωστική αξία σε οριακές περιπτώσεις προεκλαμψίας.
• Uterine artery Doppler: Έλεγχος ροής μητριαίων αγγείων με υπερηχογράφημα (20–24 εβδομάδες) για αξιολόγηση κινδύνου.

📌 Ημερήσια Παρακολούθηση Πίεσης

Σε γυναίκες με ιστορικό υπέρτασης ή ύποπτα συμπτώματα, μπορεί να ζητηθεί μέτρηση της αρτηριακής πίεσης στο σπίτι 2-3 φορές την ημέρα.

🩺 Πότε χρειάζεται νοσηλεία;

• Πίεση >160/110 mmHg
• Σημεία σοβαρής οργανικής βλάβης
• Μειωμένη κινητικότητα του εμβρύου
• Αμφιβολία για διάγνωση ή ανάγκη στενής παρακολούθησης

🚨 Επιπλοκές της Προεκλαμψίας

Η προεκλαμψία, ιδιαίτερα όταν είναι σοβαρή ή παραμένει αδιάγνωστη και αθεράπευτη, μπορεί να οδηγήσει σε πολυοργανική ανεπάρκεια και σοβαρές επιπλοκές τόσο για τη μητέρα όσο και για το έμβρυο.

👩 Επιπλοκές για τη Μητέρα

• Εκλαμψία: Η πιο σοβαρή εξέλιξη, με εμφάνιση επιληπτικών σπασμών και απώλεια συνείδησης. Χρήζει άμεσης νοσηλείας.
• HELLP Syndrome: Συνδυασμός αιμόλυσης, ηπατικής δυσλειτουργίας και θρομβοκυτταροπενίας. Απειλητικό για τη ζωή.
• Αποκόλληση πλακούντα: Απότομη και επικίνδυνη αποκόλληση, με αιμορραγία, κίνδυνο για το έμβρυο και τη μητέρα.
• Οξύ νεφρικό σύνδρομο: Νεφρική ανεπάρκεια από ισχαιμία και υποογκαιμία.
• Ηπατική ρήξη: Σπάνια αλλά εξαιρετικά επικίνδυνη επιπλοκή με σοβαρή ενδοκοιλιακή αιμορραγία.
• Πνευμονικό οίδημα: Κατακράτηση υγρών στους πνεύμονες, με δύσπνοια και υποξία.
• Διάχυτη ενδαγγειακή πήξη (DIC): Διαταραχή της πήξης του αίματος που οδηγεί σε αιμορραγίες ή θρομβώσεις.
• Αρρυθμίες – καρδιακή δυσλειτουργία λόγω υπέρτασης και καταπόνησης.
• Μητρική θνητότητα: Σε ανεπτυγμένες χώρες είναι σπάνια (<1%), αλλά παραμένει αιτία θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο.

👶 Επιπλοκές για το Έμβρυο

• Ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξης (IUGR): Από ανεπαρκή πλακουντιακή αιμάτωση.
• Πρόωρος τοκετός: Λόγω ανάγκης πρόωρης γέννας για προστασία της μητέρας.
• Χαμηλό βάρος γέννησης (<2500 g)
• Υποξία / εμβρυϊκή δυσχέρεια: Μειωμένη παροχή οξυγόνου από τον πλακούντα.
• Αποβολή / ενδομήτριος θάνατος: Σπανιότερη αλλά υπαρκτή επιπλοκή.
• Σύνδρομο αναπνευστικής δυσχέρειας νεογνού (RDS): Ιδιαίτερα σε πρόωρα βρέφη.
• Επιπλοκές από εισαγωγή σε ΜΕΝΝ: Παρατεταμένη νοσηλεία και αυξημένος κίνδυνος λοιμώξεων.

🧠 Μακροχρόνιες Επιπτώσεις

Η προεκλαμψία δεν τελειώνει πάντα με τον τοκετό. Οι γυναίκες που την εμφάνισαν έχουν αυξημένο κίνδυνο για:

• Χρόνια υπέρταση
• Κατάθλιψη μετά τον τοκετό
• Καρδιοαγγειακή νόσο αργότερα στη ζωή
• Νεφρική βλάβη

📌 Σημαντικό

Η προεκλαμψία δεν είναι μόνο μια προσωρινή επιπλοκή της κύησης αλλά και ένδειξη αυξημένου καρδιομεταβολικού κινδύνου για το μέλλον. Η παρακολούθηση των γυναικών μετά την κύηση είναι καθοριστική.

🛡️ Πρόληψη

Αν και η προεκλαμψία δεν μπορεί να προληφθεί πλήρως, υπάρχουν επιστημονικά τεκμηριωμένα μέτρα που μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης ή επιδείνωσής της – ιδιαίτερα σε γυναίκες υψηλού κινδύνου.

📋 Τακτική Προγεννητική Παρακολούθηση

• Τακτικές μετρήσεις αρτηριακής πίεσης
• Έλεγχος ούρων για πρωτεΐνη σε κάθε επίσκεψη
• Υπερηχογραφήματα για παρακολούθηση εμβρυϊκής ανάπτυξης
• Παρακολούθηση βάρους και οιδημάτων
• Καταγραφή εμβρυϊκών κινήσεων από τη μητέρα

💊 Φαρμακολογική Πρόληψη (σε επιλεγμένες περιπτώσεις)

Για γυναίκες υψηλού κινδύνου προτείνεται:

• Ασπιρίνη χαμηλής δόσης (75–150 mg): Ξεκινά μεταξύ 12ης–16ης εβδομάδας και συνεχίζεται έως την 36η εβδομάδα. Μειώνει τον κίνδυνο πρώιμης προεκλαμψίας έως και 60%.
• Συμπληρώματα ασβεστίου (1.0–1.5 g/ημ): Ιδιαίτερα σε πληθυσμούς με χαμηλή διαιτητική πρόσληψη ασβεστίου.
• Έλεγχος σακχάρου και πίεσης: Ιδίως σε γυναίκες με σακχαρώδη διαβήτη ή υπέρταση.

🥦 Διατροφή & Τρόπος Ζωής

• Υγιεινή διατροφή: με έμφαση σε φρούτα, λαχανικά, πρωτεΐνες και χαμηλό αλάτι
• Μείωση επεξεργασμένων τροφίμων και έτοιμων γευμάτων
• Καθημερινή ήπια άσκηση (περπάτημα, yoga για εγκύους)
• Αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ
• Επαρκής ύπνος και διαχείριση άγχους

🩺 Γυναίκες Υψηλού Κινδύνου – Ποιοι είναι;

• Ιστορικό προεκλαμψίας σε προηγούμενη κύηση
• Πολύδυμη κύηση (δίδυμα, τρίδυμα)
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Χρόνια υπέρταση
• Χρόνια νεφρική νόσος
• Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος / σύνδρομο αντιφωσφολιπιδίων
• BMI >30
• Μητέρες άνω των 40 ετών ή κάτω των 18

🧬 Προγεννητικός έλεγχος / screening

Σε ορισμένα κέντρα προσφέρεται προληπτικός έλεγχος με υπερηχογράφημα Doppler και αιματολογικούς δείκτες (PlGF, PAPP-A) για εκτίμηση του κινδύνου προεκλαμψίας κατά το 1ο τρίμηνο.

🧠 Συμβουλή

Αν μια γυναίκα ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου, η πρόληψη πρέπει να ξεκινά ΠΡΙΝ την εγκυμοσύνη, με ρύθμιση χρόνιων νοσημάτων και γενικό έλεγχο υγείας.

💊 Θεραπεία & Αντιμετώπιση

Η προεκλαμψία δεν μπορεί να θεραπευτεί πλήρως όσο παραμένει ο πλακούντας εντός της μήτρας. Ωστόσο, η ιατρική αντιμετώπιση στοχεύει στη σταθεροποίηση της κατάστασης και την παράταση της κύησης όσο το δυνατόν περισσότερο, διασφαλίζοντας την υγεία της μητέρας και του εμβρύου.

📅 Αντιμετώπιση Ανάλογα με την Εβδομάδα Κύησης

• <34 εβδομάδες: Συντηρητική αντιμετώπιση με στόχο την παράταση της κύησης – χορήγηση κορτικοστεροειδών για πνευμονική ωρίμανση του εμβρύου.
• 34–36 εβδομάδες: Εξαρτάται από τη βαρύτητα. Σε σοβαρές περιπτώσεις προτείνεται τοκετός.
• >37 εβδομάδες: Συνήθως προγραμματισμένος τοκετός.

🩺 Αντιυπερτασική Αγωγή

Χρησιμοποιείται όταν η αρτηριακή πίεση είναι ≥160/110 mmHg ή επιμένει ≥150/100 mmHg με συμπτώματα.

• Labetalol: Πρώτης γραμμής σε κύηση
• Nifedipine: Χορηγείται από του στόματος
• Methyldopa: Μακράς δράσης, ασφαλής στην κύηση
• Hydralazine: IV σε επεισόδια κρίσης

Αντενδείκνυνται: ACE αναστολείς, ARBs, και διουρητικά λόγω κινδύνου για το έμβρυο.

🧠 Πρόληψη Εκλαμψίας

Η χρήση θειικού μαγνησίου (MgSO₄) προτείνεται για πρόληψη ή αντιμετώπιση σπασμών σε σοβαρή προεκλαμψία ή εκλαμψία.

• Δοσολογία: αρχική δόση 4–6 g IV bolus και στη συνέχεια 1–2 g/h συνεχής έγχυση
• Παρακολούθηση αντανακλαστικών, αναπνοής, διούρησης – κίνδυνος υπερμαγνησιαιμίας

💉 Κορτικοστεροειδή

Χορηγούνται για επιτάχυνση πνευμονικής ωρίμανσης του εμβρύου όταν απαιτείται πρόωρος τοκετός (<34 εβδομάδες)

• Betamethasone: 12 mg IM, 2 δόσεις ανά 24 ώρες
• Dexamethasone: 6 mg κάθε 12 ώρες για 4 δόσεις

🏥 Νοσηλεία

• Απαραίτητη για σοβαρή προεκλαμψία ή υποψία επιπλοκών
• Συνεχής παρακολούθηση πίεσης, νεφρικής και ηπατικής λειτουργίας
• Παρακολούθηση εμβρύου με NST (non-stress test) και BPP (bio-physical profile)

🛏️ Ανάπαυση

Δεν συνιστάται πλέον από όλες τις κατευθυντήριες οδηγίες, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις ήπιας μορφής μπορεί να προταθεί σχετική ξεκούραση και αποφυγή άγχους.

👶 Τοκετός

Η οριστική θεραπεία της προεκλαμψίας είναι ο τοκετός. Η απόφαση βασίζεται:

• Στη βαρύτητα της νόσου
• Στην ηλικία κύησης
• Στην εμβρυϊκή κατάσταση
• Στην ανταπόκριση στη θεραπεία

Ο τοκετός μπορεί να γίνει είτε φυσιολογικά είτε με καισαρική, ανάλογα με τις μαιευτικές ενδείξεις.

📌 Παρακολούθηση μετά τον τοκετό

• Συνέχιση παρακολούθησης αρτηριακής πίεσης
• Σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται αντιυπερτασική αγωγή για εβδομάδες
• Η προεκλαμψία μπορεί να επιμείνει ή να εμφανιστεί και μετά τον τοκετό (postpartum preeclampsia)

👶 Προεκλαμψία και Τοκετός

Ο τοκετός είναι η οριστική θεραπευτική λύση για την προεκλαμψία, καθώς η νόσος σχετίζεται άμεσα με την παρουσία του πλακούντα. Ωστόσο, η απόφαση για το πότε και πώς θα πραγματοποιηθεί πρέπει να σταθμιστεί προσεκτικά, λαμβάνοντας υπόψη τη σοβαρότητα της νόσου και την ηλικία κύησης.

📅 Χρονισμός του Τοκετού

• >37 εβδομάδες: Προτείνεται τοκετός ανεξαρτήτως βαρύτητας της προεκλαμψίας.
• 34–37 εβδομάδες: Ο τοκετός εξαρτάται από την πορεία της μητέρας και του εμβρύου. Σε σοβαρή προεκλαμψία προτιμάται η πρόκληση τοκετού ή καισαρική.
• <34 εβδομάδες: Αντιμετώπιση με στόχο την παράταση της κύησης με στενή παρακολούθηση. Τοκετός μόνο αν υπάρξει επιδείνωση.

📈 Ενδείξεις για Επείγουσα Γέννηση

Ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, ο τοκετός κρίνεται απαραίτητος όταν:

• Η αρτηριακή πίεση είναι ανεξέλεγκτη παρά τη θεραπεία
• Υπάρχει εμβρυϊκή δυσχέρεια (παθολογικά NST, μειωμένες κινήσεις)
• Εκδηλώνεται εκλαμψία ή HELLP syndrome
• Εμφανίζεται αποκόλληση πλακούντα
• Εμφανίζεται σοβαρή νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια

👩‍⚕️ Τρόπος Τοκετού

• Φυσιολογικός τοκετός: Εφόσον δεν υπάρχουν αντενδείξεις και η μητέρα και το έμβρυο είναι σταθεροί.
• Καισαρική τομή: Αν υπάρχει εμβρυϊκή δυσχέρεια, μη ευνοϊκή μαιευτική εικόνα ή απότομη επιδείνωση.

🍼 Τοκετός σε Προεκλαμψία με Πρόωρη Κύηση

Όταν απαιτείται πρόωρος τοκετός λόγω σοβαρής προεκλαμψίας, εφαρμόζεται:

• Χορήγηση κορτικοστεροειδών για πνευμονική ωρίμανση
• Θειικό μαγνήσιο για νευροπροστασία
• Τοκετός σε εξειδικευμένο κέντρο με μονάδα νεογνών (ΜΕΝΝ)

📌 Παρακολούθηση κατά τον Τοκετό

Κατά τη διάρκεια του τοκετού απαιτείται:

• Συνεχής καρδιοτοκογραφική παρακολούθηση (NST)
• Συχνή μέτρηση αρτηριακής πίεσης
• Παρακολούθηση διούρησης (καθετήρας Foley)
• Έτοιμη ομάδα ανάνηψης νεογνού (εφόσον πρόκειται για πρόωρο)

🤱 Μετά τον Τοκετό

Η αρτηριακή πίεση ενδέχεται να παραμείνει υψηλή για ημέρες ή εβδομάδες και πρέπει να παρακολουθείται στενά. Ο κίνδυνος επιλόχειας προεκλαμψίας ή εκλαμψίας συνεχίζει να υπάρχει μέχρι και την 6η εβδομάδα μετά τον τοκετό.

🌿 Ζωή μετά την Προεκλαμψία

Η προεκλαμψία δεν είναι απλώς μια επιπλοκή της κύησης. Αποτελεί έναν σημαντικό δείκτη μελλοντικού καρδιομεταβολικού κινδύνου για τη γυναίκα. Η παρακολούθηση και η προσαρμογή του τρόπου ζωής μετά τον τοκετό είναι εξίσου σημαντικά με τη θεραπεία κατά τη διάρκεια της κύησης.

📅 Βραχυπρόθεσμη Παρακολούθηση

• Τακτική μέτρηση της αρτηριακής πίεσης τις πρώτες 6 εβδομάδες μετά τον τοκετό
• Συνέχιση αντιυπερτασικής αγωγής, εφόσον χρειάζεται
• Έλεγχος νεφρικής και ηπατικής λειτουργίας ανά διαστήματα
• Συζήτηση με τον γιατρό για την ασφάλεια του θηλασμού με συγκεκριμένα φάρμακα
• Παρακολούθηση για επιλόχεια κατάθλιψη

🧠 Μακροχρόνιες Συνέπειες

Μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες που είχαν προεκλαμψία διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για:

• Χρόνια υπέρταση: Έως και 2–4 φορές υψηλότερος κίνδυνος
• Στεφανιαία νόσος και έμφραγμα
• Εγκεφαλικό επεισόδιο
• Νεφρική νόσος
• Μεταβολικό σύνδρομο & διαβήτη τύπου 2

🏃‍♀️ Τρόπος Ζωής μετά την Προεκλαμψία

Για τη μείωση του μακροπρόθεσμου κινδύνου, προτείνονται τα εξής:

• Διακοπή καπνίσματος
• Καθημερινή φυσική άσκηση (30 λεπτά περπάτημα ή ήπια δραστηριότητα)
• Υγιεινή διατροφή (τύπου Μεσογειακής)
• Καταγραφή της αρτηριακής πίεσης περιοδικά
• Έλεγχος λιπιδίων, σακχάρου και νεφρικής λειτουργίας τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο
• Διαχείριση βάρους (στόχος BMI <25)

🤰 Επόμενη Κύηση

Η πιθανότητα επανεμφάνισης προεκλαμψίας κυμαίνεται από 20% έως 50%, ανάλογα με τη βαρύτητα και την εβδομάδα εμφάνισης στην προηγούμενη κύηση.

• Πριν από την επόμενη εγκυμοσύνη συνιστάται πλήρης ιατρικός έλεγχος
• Χρήση προληπτικής ασπιρίνης στην επόμενη κύηση (όπως συστήνεται από τον γιατρό)
• Στενή προγεννητική παρακολούθηση

💡 Ψυχολογική Υποστήριξη

Πολλές γυναίκες βιώνουν μετατραυματικό στρες, φόβο για μελλοντική εγκυμοσύνη ή κατάθλιψη μετά την εμπειρία προεκλαμψίας. Η ψυχολογική υποστήριξη από επαγγελματίες ψυχικής υγείας ή ομάδες υποστήριξης είναι χρήσιμη.

📌 Πρακτική Συμβουλή

Μην ξεχνάς: η προεκλαμψία μπορεί να σε προειδοποιεί για μελλοντικά καρδιολογικά ή μεταβολικά προβλήματα. Με την κατάλληλη παρακολούθηση και έναν υγιεινό τρόπο ζωής, μπορείς να τα προλάβεις!

👩‍👧‍👦 Προεκλαμψία σε Δίδυμη Κύηση

Οι πολύδυμες κυήσεις (δίδυμα, τρίδυμα κ.λπ.) αποτελούν από μόνες τους παράγοντα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση προεκλαμψίας. Ο κίνδυνος είναι περίπου 2–3 φορές υψηλότερος σε σύγκριση με τις μονήρεις κυήσεις.

📊 Επιπολασμός

• Σε μονήρη κύηση: 3%–5%
• Σε δίδυμη κύηση: έως και 10%–20%

🔍 Γιατί αυξάνεται ο κίνδυνος;

• Μεγαλύτερη συνολική μάζα πλακούντα ➜ αυξημένες απαιτήσεις από το αγγειακό σύστημα
• Υψηλότερη πιθανότητα πλακουντιακής ανεπάρκειας
• Συχνότερη εμφάνιση ενδομήτριας καθυστέρησης ανάπτυξης (IUGR)
• Αυξημένα επίπεδα αγγειοδραστικών ουσιών

📋 Ιδιαίτερα Κλινικά Χαρακτηριστικά

• Πιο πρώιμη εμφάνιση (πριν από την 34η εβδομάδα)
• Μεγαλύτερη πιθανότητα σοβαρής προεκλαμψίας
• Συχνή ανάγκη για πρόωρο τοκετό

🩺 Αντιμετώπιση

Παρότι οι γενικές αρχές είναι οι ίδιες με τις μονήρεις κυήσεις, απαιτείται:

• Συχνότερη παρακολούθηση με υπερηχογραφήματα για την ανάπτυξη και την αιμάτωση κάθε εμβρύου
• Έγκαιρη λήψη ασπιρίνης χαμηλής δόσης (πριν την 16η εβδομάδα)
• Εξειδικευμένη μαιευτική φροντίδα σε κέντρο με εμπειρία στις πολύδυμες κυήσεις
• Προετοιμασία για ενδεχόμενο πρόωρου τοκετού (χορήγηση κορτικοστεροειδών)

🍼 Τοκετός

Στις δίδυμες κυήσεις με προεκλαμψία ο τοκετός προγραμματίζεται συχνά νωρίτερα από τις 37 εβδομάδες, ανάλογα με:

• Τη σοβαρότητα της νόσου
• Την ενδομήτρια ανάπτυξη των εμβρύων
• Την απάντηση στη θεραπεία

📌 Συμβουλή

Αν κυοφορείτε δίδυμα, είναι σημαντικό να ξεκινήσει ο τακτικός προγεννητικός έλεγχος νωρίς, και να ενημερώνεστε για κάθε αλλαγή στην αρτηριακή πίεση ή την κατάσταση σας. Η πρόληψη είναι το “κλειδί” στην πολύδυμη προεκλαμψία.

🔬 Σύγχρονες Έρευνες & Νεότερα Δεδομένα

Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα για την προεκλαμψία έχει κάνει σημαντικά βήματα προς την κατανόηση των παθογενετικών μηχανισμών και την ανάπτυξη προγνωστικών εργαλείων και θεραπειών.

🧬 Αγγειογενετικοί Δείκτες (PlGF, sFlt-1)

Η ανισορροπία μεταξύ προ- και αντι-αγγειογενετικών παραγόντων θεωρείται βασικό στοιχείο της παθογένεσης:

• PlGF (Placental Growth Factor): Χαμηλά επίπεδα ➜ ένδειξη δυσλειτουργικού πλακούντα
• sFlt-1 (soluble fms-like tyrosine kinase-1): Αυξημένα επίπεδα ➜ παρεμβολή στην αγγειογένεση
• Ο λόγος sFlt-1 / PlGF χρησιμοποιείται πλέον ως προγνωστικό εργαλείο, ειδικά σε αμφίβολες περιπτώσεις

🧪 Μη Επεμβατικά Τεστ – Liquid Biopsy

Νέες μελέτες εξετάζουν τη χρήση μικροσωματιδίων RNA και κυτταροκινών στο αίμα για πρώιμη διάγνωση προεκλαμψίας ήδη από το 1ο τρίμηνο.

🔬 Προγεννητικό Screening 1ου Τριμήνου

• Συνδυασμός PlGF, PAPP-A και υπερηχογραφήματος Doppler μητριαίων αρτηριών
• Μπορεί να εντοπίσει γυναίκες υψηλού κινδύνου ήδη από τη 12η εβδομάδα
• Σε αυτές χορηγείται προληπτική ασπιρίνη νωρίς ➜ μεγάλη μείωση κινδύνου σοβαρής προεκλαμψίας

🧠 Τεχνητή Νοημοσύνη & Machine Learning

Χρήση αλγορίθμων που αναλύουν μεγάλο όγκο κλινικών και βιοχημικών δεδομένων για:

• Πρόβλεψη εμφάνισης προεκλαμψίας
• Ανίχνευση ομάδων υψηλού κινδύνου
• Εξατομίκευση της πρόληψης και θεραπείας

💊 Νεότερες Θεραπευτικές Προσεγγίσεις (υπό μελέτη)

• Statins (π.χ. pravastatin): Πιθανή αγγειοπροστατευτική δράση. Δοκιμάζονται σε κλινικές μελέτες.
• Anti-sFlt-1 αντισώματα: Σε πρώιμο πειραματικό στάδιο
• Αναστολείς ενδοθηλίνης: Σε μελέτες για ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης και της αγγειοσύσπασης

🌍 Παγκόσμιες Στρατηγικές Πρόληψης

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) προτείνει πλέον:

• Συμπληρώματα ασβεστίου σε πληθυσμούς χαμηλής πρόσληψης
• Προληπτική ασπιρίνη χαμηλής δόσης για γυναίκες υψηλού κινδύνου
• Προγεννητικός έλεγχος PlGF και υπερήχων όπου υπάρχει δυνατότητα

📌 Μελλοντική Κατεύθυνση

Η σύγχρονη έρευνα προσανατολίζεται προς:

• Πρώιμη πρόβλεψη & εξατομικευμένη πρόληψη
• Μη επεμβατικές βιοδείκτες
• Ασφαλέστερες θεραπείες για μητέρα και έμβρυο
• Αξιολόγηση των μακροχρόνιων επιπτώσεων σε μητέρα και παιδί

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

📚 Βιβλιογραφία

Ακολουθεί επιλεγμένη βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε για τη συγγραφή του παρόντος άρθρου, περιλαμβάνοντας τόσο διεθνείς επιστημονικές πηγές όσο και ελληνικές αξιόπιστες πηγές:

🌍 Διεθνείς Πηγές

• American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). https://www.acog.org
• Sibai, B. M. (2003). Diagnosis and management of gestational hypertension and preeclampsia. Obstetrics & Gynecology, 102(1), 181–192.
• Steegers, E. A. P., von Dadelszen, P., Duvekot, J. J., & Pijnenborg, R. (2010). Preeclampsia. Lancet, 376(9741), 631–644. doi:10.1016/S0140-6736(10)60279-6
• World Health Organization (WHO). Recommendations on Antenatal Care for a Positive Pregnancy Experience. WHO Guidelines
• Rolnik, D. L., et al. (2017). Aspirin versus Placebo in Pregnancies at High Risk for Preterm Preeclampsia. New England Journal of Medicine, 377(7), 613–622.
• Brown, M. A., Magee, L. A., et al. (2018). Hypertensive Disorders of Pregnancy: ISSHP Classification. Pregnancy Hypertension, 13, 291–310.
• Duley, L. (2009). The global impact of pre-eclampsia and eclampsia. Seminars in Perinatology, 33(3), 130–137.

🇬🇷 Ελληνικές Πηγές & Οργανισμοί

• Ελληνική Μαιευτική & Γυναικολογική Εταιρεία – https://hsog.gr
• Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών – Ενημερωτικά Φυλλάδια για την Κύηση και την Υπέρταση
• Γυναικολογική Κλινική ΑΠΘ – Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ – Ενημερωτικό Υλικό για την Προεκλαμψία
• Υπουργείο Υγείας Ελλάδος – Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Εγκυμοσύνη
• Ελληνική Εταιρεία Περιγεννητικής Ιατρικής (ΕΕΠΙ) – https://www.hspm.gr

📚 Επιστημονικά Βιβλία (προτάσεις για περαιτέρω μελέτη)

• «Κατευθυντήριες Οδηγίες Μαιευτικής» – Ελληνική Μαιευτική & Γυναικολογική Εταιρεία
• Gabbe, S. G., et al. (2020). Obstetrics: Normal and Problem Pregnancies. 8th edition.
• Cunningham, F. G., et al. (2022). Williams Obstetrics. 26th edition.
• Creasy, R. K., Resnik, R. (2018). Maternal-Fetal Medicine: Principles and Practice. 8th edition.

🔗 Online Εκπαιδευτικές Πηγές

• UpToDate – Evidence-based resources on Preeclampsia: https://www.uptodate.com
• PubMed – Βάση δεδομένων ιατρικών μελετών: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
• eMedicine / Medscape – Πλήθος ανασκοπήσεων και μελετών: https://emedicine.medscape.com

Η βιβλιογραφία ενημερώθηκε τον Ιούλιο 2025.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/