💉 PCSK9 Αναστολείς: Επανάσταση στη Μείωση της LDL Χοληστερόλης

🔍 Τι είναι οι PCSK9 Αναστολείς;

Οι PCSK9 αναστολείς είναι μια κατηγορία σύγχρονων φαρμάκων που βοηθούν στη δραστική μείωση της LDL χοληστερόλης. Στοχεύουν την πρωτεΐνη PCSK9 (Proprotein Convertase Subtilisin/Kexin Type 9), η οποία μειώνει τη διαθεσιμότητα των LDL υποδοχέων στο ήπαρ.

📌 Αναστέλλοντας την PCSK9, αυξάνεται η απομάκρυνση της LDL από το αίμα, οδηγώντας σε μείωση έως και 60% της “κακής” χοληστερόλης.

🧬 Πώς δρουν οι PCSK9 αναστολείς;

Οι PCSK9 (Proprotein Convertase Subtilisin/Kexin Type 9) είναι ένζυμα που δεσμεύονται στους LDL υποδοχείς στην επιφάνεια των ηπατικών κυττάρων και προάγουν την αποδόμησή τους. Αυτό μειώνει τη δυνατότητα του ήπατος να απομακρύνει LDL χοληστερόλη από το αίμα.

🔗 Μηχανισμός δράσης των αναστολέων PCSK9:

• Οι PCSK9 αναστολείς (αντισώματα ή siRNA) αναστέλλουν τη δράση ή την παραγωγή της PCSK9.
• Αυτό επιτρέπει στους LDL υποδοχείς να επανακυκλοφορούν και να παραμένουν λειτουργικοί.
• ➕ Περισσότεροι υποδοχείς → ➕ μεγαλύτερη απορρόφηση LDL → ➖ χαμηλότερα επίπεδα LDL στο αίμα.

🔬 Αποτέλεσμα: Μείωση LDL έως και 60%, ειδικά όταν συνδυάζονται με στατίνες ή ezetimibe.

💊 Τα διαθέσιμα φάρμακα

1. Evolocumab (Repatha®)

• Μονοκλωνικό αντίσωμα κατά της PCSK9
• Χορηγείται υποδορίως κάθε 2 εβδομάδες ή μία φορά τον μήνα

2. Alirocumab (Praluent®)

• Παρόμοιος μηχανισμός με το Evolocumab
• Δοσολογία: κάθε 2 εβδομάδες ή ανά μήνα (ανάλογα τη δόση)

3. Inclisiran (Leqvio®) – siRNA

• Δεν είναι αντίσωμα αλλά RNA που μπλοκάρει τη σύνθεση της PCSK9
• Δοσολογία: Μόνο 2 ενέσεις τον χρόνο

🧠 Ποιοι ασθενείς ωφελούνται περισσότερο;

✅ Άτομα με:

• Αθηροσκληρωτική καρδιοπάθεια (ASCVD)
• Οικογενή υπερχοληστερολαιμία (FH)
• Ανεπαρκή ανταπόκριση στις στατίνες
• Δυσανεξία σε στατίνες
• Υψηλό καρδιολογικό κίνδυνο με LDL >70 mg/dL

📈 Αποτελεσματικότητα – Τι δείχνουν οι μελέτες;

⚖️ Σύγκριση με στατίνες και άλλες θεραπείες

✅ Πλεονεκτήματα PCSK9 αναστολέων

• 🚀 Ισχυρή και ταχεία μείωση της LDL
• 💪 Χρήσιμοι όταν οι στατίνες δεν επαρκούν ή δεν αντέχονται
• 💉 Ενέσιμη χορήγηση χωρίς επιβάρυνση ήπατος
• 📉 Μείωση συμβαμάτων (έμφραγμα, εγκεφαλικό)
• 🧬 Χρήσιμοι σε γενετικές μορφές (FH)

⚠️ Μειονεκτήματα και περιορισμοί

• 💰 Κόστος: Υψηλό, αν δεν αποζημιώνεται
• 💉 Ενέσιμη μορφή μπορεί να αποθαρρύνει
• 📊 Μακροπρόθεσμα δεδομένα (για Inclisiran κυρίως) ακόμα σε εξέλιξη

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

➤ Πότε χορηγούνται οι PCSK9 αναστολείς;

Όταν η LDL παραμένει >70 mg/dL παρά τη θεραπεία ή όταν δεν αντέχονται οι στατίνες.

➤ Είναι ασφαλείς;

Ναι. Πολύ καλά ανεκτοί. Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ήπιες (π.χ. πόνος στο σημείο της ένεσης).

➤ Χρειάζονται στατίνες ταυτόχρονα;

Ναι, συχνά συνδυάζονται με στατίνες για μέγιστη μείωση LDL.

➤ Υπάρχει διαφορά μεταξύ των φαρμάκων;

Ναι: το Inclisiran είναι siRNA με μακροχρόνια δράση (2 δόσεις/έτος), ενώ τα άλλα είναι αντισώματα με πιο συχνή χορήγηση.

➤ Μπορούν οι PCSK9 αναστολείς να μειώσουν την Lp(a);

✅ Ναι, τόσο το Evolocumab όσο και το Alirocumab έχουν δείξει μικρή αλλά στατιστικά σημαντική μείωση της Lp(a) (~20–30%).

➤ Είναι κατάλληλοι για ηλικιωμένους;

✅ Ναι. Οι PCSK9 αναστολείς δεν επηρεάζουν την ηπατική ή νεφρική λειτουργία και είναι ασφαλείς σε άτομα >65 ετών.

➤ Χρησιμοποιούνται σε διαβητικούς;

✅ Ναι. Δεν επηρεάζουν τα επίπεδα σακχάρου και είναι κατάλληλοι για ασθενείς με ΣΔ τύπου 2.

📚 Βιβλιογραφία

1. Sabatine MS et al. “Evolocumab and Clinical Outcomes in ASCVD.” NEJM, 2017.
2. Schwartz GG et al. “Alirocumab after Acute Coronary Syndrome.” NEJM, 2018.
3. Ray KK et al. “Inclisiran in Patients with ASCVD or Risk Equivalents.” NEJM, 2020.
4. Grundy SM et al. “2018 AHA/ACC Guidelines on Cholesterol Management.”
5. SmPC Repatha®, Praluent®, Leqvio® – EMA, 2023.

6. Maciej Banach et al. “Inclisiran and Future PCSK9 Therapies – 2024 Update”, Curr Atheroscler Rep, 2024.

7. Tsimikas S. “PCSK9 Inhibitors: Beyond LDL Reduction”, JACC, 2023.