Περιεχόμενα
- 1) Εισαγωγή
- 2) Τι είναι ο VZV;
- 3) Τι μετρούν τα IgG & IgM;
- 4) Πότε ζητάμε VZV-IgG/IgM;
- 5) Δείγμα, προετοιμασία & προ-αναλυτικά
- 6) Ερμηνεία αποτελεσμάτων (πίνακας)
- 7) IgG Avidity: πότε βοηθά;
- 8) Εγκυμοσύνη & νεογνό
- 9) Ανοσοκαταστολή & ειδικοί πληθυσμοί
- 10) Εμβολιασμός & αντισώματα
- 11) Συχνά λάθη, ψευδώς (+/−) & PCR
- 12) Πρακτικές συμβουλές για ασθενείς
- 13) Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
- 14) Βιβλιογραφία (με ελληνικές πηγές)
1) Εισαγωγή
Ο Ιός της Ανεμευλογιάς – Ζωστήρα (Varicella Zoster Virus, VZV) είναι ένας από τους πλέον
διαδεδομένους ερπητοϊούς που μολύνει τον άνθρωπο. Η πρωτολοίμωξη εκδηλώνεται συνήθως με την
ανεμευλογιά, μια συχνή παιδική νόσο, ενώ σε μεταγενέστερη ηλικία ο ιός μπορεί να παραμείνει
λανθάνων και να επανενεργοποιηθεί ως έρπητας ζωστήρας.
Η διάγνωση και η εκτίμηση της ανοσίας απέναντι στον VZV πραγματοποιείται κυρίως μέσω του
ορολογικού ελέγχου των αντισωμάτων IgM και IgG. Τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων έχουν
καθοριστική σημασία:
- Στην εκτίμηση αν ένα άτομο έχει πρόσφατη ή παλαιότερη λοίμωξη.
- Στον προγεννητικό έλεγχο, όπου η απουσία ανοσίας μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες
για την κύηση και το έμβρυο. - Στη διαχείριση ανοσοκατεσταλμένων ασθενών, όπου ο VZV μπορεί να προκαλέσει
σοβαρές επιπλοκές. - Στην τεκμηρίωση ανοσίας μετά από εμβολιασμό ή φυσική νόσηση.
💡 Σημαντικό: Η σωστή ερμηνεία των αντισωμάτων VZV-IgM & IgG πρέπει να γίνεται πάντα σε
συνδυασμό με την κλινική εικόνα, το ιστορικό του ασθενούς και, εάν απαιτείται, συμπληρωματικές
εξετάσεις όπως η PCR για VZV DNA.
Στις επόμενες ενότητες παρουσιάζονται αναλυτικά οι βασικές έννοιες, η χρησιμότητα της εξέτασης,
οι ομάδες υψηλού κινδύνου, καθώς και οι πρακτικές συμβουλές για την ορθή αξιοποίηση των αποτελεσμάτων.
2) Τι είναι ο VZV;
Ο Ιός της Ανεμευλογιάς – Ζωστήρα (Varicella Zoster Virus, VZV) ανήκει στην οικογένεια
των Herpesviridae και είναι ένας DNA ερπητοϊός. Χαρακτηρίζεται από την ικανότητά του να
εγκαθίσταται στον οργανισμό σε λανθάνουσα μορφή μετά την αρχική λοίμωξη και να
επανενεργοποιείται χρόνια αργότερα.
Κύριες Κλινικές Εκδηλώσεις
- Ανεμευλογιά (Varicella): Η πρωτολοίμωξη, που εμφανίζεται κυρίως στην παιδική ηλικία με
χαρακτηριστικό φυσαλιδώδες εξάνθημα, πυρετό και κακουχία. - Έρπητας Ζωστήρας (Herpes Zoster): Επανενεργοποίηση του VZV σε ενήλικες ή ανοσοκατεσταλμένους,
με επώδυνο εξάνθημα κατά μήκος νευρικής κατανομής (δερμοτόμιο).
με κοινό χαρακτηριστικό τη λανθάνουσα παραμονή στα νευρικά γάγγλια.
Μετάδοση
- Αερογενώς μέσω σταγονιδίων από αναπνευστική οδό.
- Άμεση επαφή με φυσαλίδες ανεμευλογιάς ή ζωστήρα.
- Η μεταδοτικότητα της ανεμευλογιάς είναι πολύ υψηλή·
ένα άτομο που δεν έχει ανοσία έχει ~90% πιθανότητα να μολυνθεί μετά από έκθεση.
Λανθάνουσα λοίμωξη & επανενεργοποίηση
Μετά την ανεμευλογιά, ο VZV παραμένει αδρανής στα αισθητικά νευρικά γάγγλια.
Δεκαετίες αργότερα, σε καταστάσεις στρες, γήρανσης ή ανοσοκαταστολής, μπορεί να επανενεργοποιηθεί,
προκαλώντας τον έρπητα ζωστήρα. Συχνή επιπλοκή του ζωστήρα είναι η
μεθερπητική νευραλγία, ένας χρόνιος και δύσκολα αντιμετωπίσιμος πόνος.
και να μιμηθεί συστηματικές λοιμώξεις, απαιτώντας άμεση διάγνωση και θεραπεία.
Επιπολασμός
- Πάνω από το 90% του ενήλικου πληθυσμού έχει μολυνθεί με VZV.
- Ο εμβολιασμός έχει μειώσει σημαντικά την επίπτωση ανεμευλογιάς σε χώρες με
εθνικά προγράμματα εμβολιασμού. - Ο κίνδυνος έρπητα ζωστήρα αυξάνει με την ηλικία· έως και 1 στους 3 θα εμφανίσει ζωστήρα
κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Ο VZV επομένως αποτελεί ζωτικό αντικείμενο μελέτης για την πρόληψη, τη διάγνωση και την έγκαιρη
θεραπεία, με τα IgM & IgG αντισώματα να αποτελούν βασικά εργαλεία στον εργαστηριακό έλεγχο.
3) Τι μετρούν τα IgG & IgM;
Ο ορολογικός έλεγχος για VZV-IgM και VZV-IgG αποτελεί βασικό εργαλείο
για την κατανόηση της κατάστασης ανοσίας και τον εντοπισμό μιας πρόσφατης ή παλαιότερης λοίμωξης.
🧬 IgM Αντισώματα
- Εμφανίζονται νωρίς μετά την αρχική μόλυνση (συνήθως εντός λίγων ημερών).
- Υποδηλώνουν πρόσφατη ή ενεργή λοίμωξη.
- Παραμένουν θετικά για 2–8 εβδομάδες, αλλά ενίοτε περισσότερο.
- Μπορούν να εμφανιστούν και σε επανενεργοποίηση (έρπητας ζωστήρας).
🧬 IgG Αντισώματα
- Εμφανίζονται λίγες εβδομάδες μετά την πρωτολοίμωξη ή μετά από εμβολιασμό.
- Δηλώνουν παλαιότερη λοίμωξη ή ανοσία.
- Συνήθως παραμένουν για δεκαετίες (δια βίου ανοσία σε μεγάλο ποσοστό).
- Χρήσιμα σε προγεννητικό έλεγχο και σε ανοσοκατασταλμένους.
ℹ️ Infobox – Γρήγορη Σύνοψη IgM & IgG
| Παράμετρος | IgM | IgG |
|---|---|---|
| Χρόνος εμφάνισης | Λίγες ημέρες μετά τη λοίμωξη | 1–3 εβδομάδες μετά τη λοίμωξη/εμβόλιο |
| Διάρκεια | 2–8 εβδομάδες (μερικές φορές περισσότερο) | Χρόνια – συχνά δια βίου |
| Κλινική σημασία | Πρόσφατη / ενεργή λοίμωξη | Παλαιότερη λοίμωξη ή ανοσία |
| Ειδική χρήση | Διάγνωση πρωτολοίμωξης, έλεγχος ενεργού λοίμωξης | Προγεννητικός έλεγχος, τεκμηρίωση ανοσίας, μετά εμβολιασμό |
➡️ Συνεπώς, ο συνδυασμός IgM και IgG, μαζί με το ιστορικό του ασθενούς και την κλινική εικόνα,
προσφέρει τον πιο αξιόπιστο τρόπο αξιολόγησης της λοίμωξης και της ανοσίας έναντι του VZV.
4) Πότε ζητάμε VZV-IgG/IgM;
- Έλεγχος ανοσίας (π.χ. υγειονομικοί, φοιτητές υγείας, επαφή με ευπαθείς).
- Πριν την εγκυμοσύνη ή στην αρχή της κύησης (τεκμηρίωση ανοσίας).
- Ύποπτη πρόσφατη λοίμωξη (εξάνθημα, επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα).
- Ανοσοκαταστολή/μεταμόσχευση (στρωματοποίηση κινδύνου & πρόληψη).
- Τεκμηρίωση ανταπόκρισης μετά από εμβολιασμό (επιλεκτικά).
5) Δείγμα, προετοιμασία & προ-αναλυτικά
- Τύπος δείγματος: Ορός (φλεβική αιμοληψία).
- Νηστεία: Δεν απαιτείται. Συνιστάται επαρκής ενυδάτωση.
- Παρεμβολές: Αιμόλυση/λιπαιμία μπορεί να επηρεάσουν ορισμένες μεθόδους.
- Μεθοδολογία: Συνήθως ELISA/CLIA. Διακύμανση τιμών αναφοράς ανά κιτ.
- Χρονισμός: IgM εμφανίζονται λίγες ημέρες μετά τα συμπτώματα· IgG συνήθως εντός 1–3 εβδομάδων από την έναρξη.
| VZV-IgM | VZV-IgG | Πιθανή Ερμηνεία | Επόμενα Βήματα |
|---|---|---|---|
| − | − | Καμία τεκμηριωμένη ανοσία | Σκέψη για εμβολιασμό (εκτός κύησης) / προφύλαξη μετά από έκθεση κατά περίπτωση |
| + | − | Πρώιμη οξεία λοίμωξη πιθανή | Επανάληψη σε 7–14 ημέρες & / ή PCR. Κλινική συσχέτιση |
| + | + | Πρόσφατη λοίμωξη συχνή | Παρακολούθηση, σκέψη για avidity αν χρειάζεται χρονολόγηση |
| − | + | Παλαιά λοίμωξη / ανοσία | Καμία περαιτέρω ενέργεια συνήθως |
Σημείωση: Τα όρια IgG/IgM διαφέρουν ανά κιτ· τηρείτε τις τιμές αναφοράς του εργαστηρίου σας.
7) IgG Avidity: πότε βοηθά;
Η IgG avidity εκτιμά πόσο «σφιχτά» δεσμεύουν τα IgG τα αντιγόνα του VZV.
Στα αρχικά στάδια μιας πρωτολοίμωξης τα IgG είναι ανώριμα (χαμηλής avidity) και με τον χρόνο
υφίστανται ωρίμανση (υψηλής avidity). Έτσι, η δοκιμή βοηθά στη χρονολόγηση της λοίμωξης.
🧭 Πότε τη ζητάμε;
- Κύηση: για να ξεχωρίσουμε πρόσφατη από παλαιά λοίμωξη όταν τα IgM/IgG είναι ασαφή.
- Ασάφεια ορολογίας: IgM(+)/IgG(+) χωρίς σαφές ιστορικό έναρξης.
- Επαγγελματικές/επιδημιολογικές ανάγκες: τεκμηρίωση πρόσφατης έκθεσης.
⚠️ Τι δεν κάνει;
- Δεν ανιχνεύει τον ιό· δεν αντικαθιστά την PCR όταν απαιτείται άμεση διάγνωση.
- Δεν είναι απόλυτη σε ανοσοκαταστολή (καθυστερημένη/ασθενής ωρίμανση IgG).
- Η ερμηνεία εξαρτάται από το κιτ· χρησιμοποιούμε πάντα τα όρια του εργαστηρίου.
📊 Γρήγορη ερμηνεία αποτελεσμάτων
| Δείκτης Avidity* | Ερμηνεία | Κλινικό νόημα | Επόμενα βήματα |
|---|---|---|---|
| Χαμηλή | Πρόσφατη πρωτολοίμωξη | Λοίμωξη συνήθως εντός 8–12 εβδομάδων | Στενή παρακολούθηση· σε κύηση εξειδικευμένη συμβουλευτική ± PCR |
| Ενδιάμεση | Γκρίζα ζώνη | Δεν επιτρέπει ακριβή χρονολόγηση | Επανάληψη/συνδυασμός με IgM, κλινική εκτίμηση ± PCR |
| Υψηλή | Παλαιά λοίμωξη | Αποκλείει πρόσφατη μόλυνση στις περισσότερες περιπτώσεις | Συνήθως καμία δράση· τεκμηριωμένη ανοσία |
*Τα ακριβή όρια (cut-offs) ορίζονται από το κιτ του κάθε εργαστηρίου.
🔗 Πώς συνδυάζεται με IgM/IgG & PCR
- IgM(+)/IgG(+) + χαμηλή avidity → ισχυρή ένδειξη πρόσφατης λοίμωξης.
- IgM(+)/IgG(+) + υψηλή avidity → πιθανό ψευδώς θετικό IgM ή παλαιότερη λοίμωξη.
- IgM(±)/IgG(+) + ενδιάμεση avidity → αξιολογώ κλινικά, σκέφτομαι PCR αν επείγει.
📝 Mini-αλγόριθμος (πρακτικός οδηγός)
- Ζήτησε IgM/IgG όταν υπάρχει υποψία λοίμωξης ή χρειάζεται τεκμηρίωση ανοσίας.
- Αν IgM(+)/IgG(+) και χρειάζεται χρονολόγηση (π.χ. κύηση) → πρόσθεσε IgG avidity.
- Σε ανοσοκαταστολή ή άτυπη κλινική εικόνα → χαμηλό κατώφλι για PCR VZV DNA.
- Επανεκτίμηση με βάση κλινική εικόνα, χρονισμό συμπτωμάτων και έκθεση.
ενώ η χαμηλή avidity απαιτεί εξειδικευμένη καθοδήγηση και ενδεχομένως επιπρόσθετες εξετάσεις.
8) Εγκυμοσύνη & Νεογνό
Η λοίμωξη από VZV στην κύηση απαιτεί άμεση και εξειδικευμένη προσέγγιση.
Η τεκμηρίωση ανοσίας με VZV-IgG πριν τη σύλληψη είναι το ασφαλέστερο πρώτο βήμα.
Κρίσιμες αρχές
- Το εμβόλιο ανεμευλογιάς (ζων εξασθενημένο) αντενδείκνυται στην εγκυμοσύνη.
- Σε έκθεση εγκύου χωρίς τεκμηριωμένη ανοσία απαιτείται άμεση επικοινωνία με μαιευτήρα/λοιμωξιολόγο.
- Η PCR (από βλάβη/αίμα ή κατά περίπτωση αμνιακό) βοηθά όταν η ορολογία είναι αμφίβολη.
Με μια ματιά
- IgG(+) στην κύηση → τεκμηριωμένη ανοσία, συνήθως δεν απαιτείται ενέργεια μετά από έκθεση.
- IgG(−) στην κύηση → διαχείριση έκθεσης κατά προτεραιότητα από ειδικό.
- Μετά τον τοκετό: εφικτός εμβολιασμός και θηλασμός κανονικά.
🧭 Διαχείριση μετά από έκθεση (έγκυος)
- Ιστορικό & τεκμηρίωση ανοσίας: πρόσφατο VZV-IgG ή αξιόπιστο ιστορικό ανεμευλογιάς/εμβολιασμού.
- Αν IgG(+): καθησυχασμός, παρακολούθηση κατά περίπτωση.
- Αν IgG(−) ή άγνωστο: εργαστηριακός έλεγχος και εξειδικευμένη καθοδήγηση για παθητική ανοσοπροφύλαξη
(ιδανικά άμεσα μετά την έκθεση) και κλινική παρακολούθηση. - Συμπτώματα; Εξέταση από ειδικό και PCR όταν χρειάζεται για επιβεβαίωση.
📅 Χρονισμός και αξιολόγηση στην κύηση
Ο κίνδυνος για το έμβρυο και τη μητέρα διαφοροποιείται ανάλογα με το στάδιο κύησης. Η παρακάτω σύνοψη
διευκολύνει την κλινική σκέψη (ενδεικτική, όχι εξαντλητική).
| Στάδιο | Κύριοι στόχοι | Τι να σκεφτώ |
|---|---|---|
| Πριν τη σύλληψη | Έλεγχος IgG, προφύλαξη | Αν IgG(−) → εμβολιασμός και αναμονή πριν από σύλληψη |
| Α΄ Τρίμηνο | Τεκμηρίωση λοίμωξης, συμβουλευτική | IgM/IgG ± PCR· εξατομικευμένη συμβουλευτική με ειδικό |
| Β΄–Γ΄ Τρίμηνο | Παρακολούθηση μητέρας/εμβρύου | Υπερηχογραφική επιτήρηση· έγκαιρη διάγνωση επιπλοκών |
| Περιγεννητικά | Πρόληψη νεογνικής νόσησης | Νόσηση κοντά στον τοκετό → εξειδικευμένη νεογνολογική διαχείριση |
👶 Νεογνό: τι πρέπει να γνωρίζω
- Μητρική νόσηση κοντά στον τοκετό: αυξημένος κίνδυνος νεογνικής ανεμευλογιάς – απαιτείται
νεογνολογική αξιολόγηση και πρωτόκολλο πρόληψης/θεραπείας. - Θηλασμός: εν γένει επιτρέπεται· ακολουθούνται οι οδηγίες του θεράποντος.
- Έκθεση νεογνού στο περιβάλλον: επιτήρηση από παιδίατρο και σαφείς οδηγίες προς την οικογένεια.
🧪 Ρόλος της IgG Avidity & της PCR στην κύηση
- IgG avidity: βοηθά στη χρονολόγηση μόλυνσης (χαμηλή → πρόσφατη, υψηλή → παλαιά).
- PCR: για επιβεβαίωση ενεργού λοίμωξης όταν η ορολογία είναι ασαφής ή υπάρχει κλινική ανάγκη για ταχεία διάγνωση.
✅ Τι να κάνω / ❌ Τι να αποφύγω
✅ Κάνε:
- Έλεγξε VZV-IgG πριν τη σύλληψη.
- Ζήτησε άμεση ιατρική συμβουλή μετά από έκθεση.
- Κράτα αρχείο με τα αποτελέσματα (IgG/IgM).
❌ Απόφυγε:
- Εμβολιασμό με ζων εξασθενημένο εμβόλιο στην κύηση.
- Αυτοδιάγνωση χωρίς εργαστηριακή τεκμηρίωση.
- Καθυστέρηση επικοινωνίας με γιατρό μετά από έκθεση.
Σημείωση: Οι παραπάνω πληροφορίες είναι γενικές. Η τελική απόφαση για έλεγχο, προφύλαξη ή θεραπεία
λαμβάνεται εξατομικευμένα από τον θεράποντα μαιευτήρα/λοιμωξιολόγο.
9) Ανοσοκαταστολή & ειδικοί πληθυσμοί
Σε ασθενείς με HIV, καρκίνο, μεταμόσχευση ή υπό ισχυρή ανοσοκατασταλτική αγωγή, ο κίνδυνος σοβαρής νόσησης είναι αυξημένος. Ο ορολογικός έλεγχος IgG τεκμηριώνει ανοσία· αν δεν υπάρχει, απαιτείται εξατομικευμένο πλάνο πρόληψης και χαμηλό κατώφλι για PCR σε άτυπες εκδηλώσεις.
10) Εμβολιασμός & Αντισώματα
Ο εμβολιασμός έναντι του Varicella Zoster Virus (VZV) αποτελεί τον ασφαλέστερο τρόπο
πρόληψης τόσο της ανεμευλογιάς στην παιδική ηλικία όσο και του έρπητα ζωστήρα σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Η αξιολόγηση των αντισωμάτων IgG μπορεί να βοηθήσει στη διαπίστωση της ανοσιακής κατάστασης μετά τον εμβολιασμό.
🧒 Εμβολιασμός Παιδιών & Εφήβων
- Γίνεται με ζων εξασθενημένο εμβόλιο ανεμευλογιάς.
- Συνήθως χορηγείται σε 2 δόσεις (παιδικό εμβολιαστικό πρόγραμμα).
- Προφυλάσσει σε ποσοστό >90% από σοβαρή νόσο.
👵 Εμβολιασμός Ενηλίκων & Ηλικιωμένων
- Υπάρχει ειδικό εμβόλιο για την πρόληψη έρπητα ζωστήρα (π.χ. Shingrix®).
- Συνιστάται σε άτομα ≥50 ετών και σε ανοσοκατασταλμένους.
- Μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μεθερπητικής νευραλγίας.
ο έλεγχος IgG είναι απαραίτητος· αν είναι αρνητικές, πρέπει να εμβολιαστούν τουλάχιστον 1 μήνα πριν τη σύλληψη.
📊 Εμβολιασμός & Αντισώματα IgG
| Κατάσταση | IgG Μετά τον Εμβολιασμό | Σχόλια |
|---|---|---|
| Παιδιά μετά 2 δόσεις | Θετικά | Υψηλή προστασία (>90%) |
| Ενήλικες χωρίς ιστορικό νόσησης | Θετικά | Ανάπτυξη ανοσίας μετά 2 δόσεις |
| Ανοσοκατεσταλμένοι | Μεταβλητά | Πιθανή χαμηλότερη απόκριση· απαιτείται παρακολούθηση |
Χρησιμοποιείται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. υγειονομικοί, ανοσοκατασταλμένοι).
➡️ Ο συνδυασμός εμβολιασμού και εργαστηριακού ελέγχου αντισωμάτων
εξασφαλίζει την καλύτερη πρόληψη έναντι του VZV και προστατεύει τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
11) Συχνά Λάθη, Ψευδώς (+/−) & PCR
Η ερμηνεία των αποτελεσμάτων VZV-IgG και IgM μπορεί να επηρεαστεί από
τεχνικούς και βιολογικούς παράγοντες. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα συχνά λάθη και
τις περιπτώσεις όπου απαιτείται PCR για VZV DNA.
🔎 Συχνά Ψευδώς Θετικά
- IgM: Διασταυρούμενες αντιδράσεις με άλλους ερπητοϊούς (π.χ. CMV, HSV).
- Μη-ειδική δέσμευση αντισωμάτων σε ορισμένα κιτ.
- Παρατεταμένη IgM θετικότητα ακόμη και χωρίς ενεργό λοίμωξη.
🔎 Συχνά Ψευδώς Αρνητικά
- IgM: Αν ληφθεί δείγμα πολύ νωρίς, πριν την ανάπτυξή τους.
- IgG: Στα αρχικά στάδια της λοίμωξης μπορεί να μην έχουν ακόμη παραχθεί.
- Ασθενείς με σοβαρή ανοσοκαταστολή μπορεί να μην παράγουν επαρκή αντισώματα.
🧬 Πότε Προτιμούμε PCR αντί για Αντισώματα;
- Σε άτυπες κλινικές εικόνες όπου το εξάνθημα δεν είναι χαρακτηριστικό.
- Σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς με χαμηλή παραγωγή αντισωμάτων.
- Όταν τα αποτελέσματα των αντισωμάτων είναι αμφίβολα ή αντιφατικά.
- Για άμεση διάγνωση σε σοβαρές ή εκτεταμένες λοιμώξεις.
| Μέθοδος | Πλεονεκτήματα | Μειονεκτήματα |
|---|---|---|
| Ορολογία (IgM/IgG) | Εύκολη, διαθέσιμη, οικονομική | Ψευδώς (+/−), καθυστέρηση στην εμφάνιση αντισωμάτων |
| PCR για VZV DNA | Υψηλή ευαισθησία και ειδικότητα, άμεση ανίχνευση του ιού | Ακριβότερη, όχι πάντα διαθέσιμη σε όλα τα εργαστήρια |
διάγνωση πρέπει να τεθεί άμεσα ή όταν υπάρχει κίνδυνος για ευπαθή ομάδες (π.χ. έγκυες,
νεογνά, ανοσοκατασταλμένοι).
12) Πρακτικές Συμβουλές για Ασθενείς
Οι εξετάσεις VZV-IgG και IgM δίνουν πολύτιμες πληροφορίες,
αλλά η σωστή κατανόηση και διαχείρισή τους απαιτεί ενημέρωση και πρακτικά βήματα.
Ακολουθούν χρήσιμες οδηγίες που μπορούν να υποστηρίξουν τον ασθενή στην καθημερινή του ζωή.
📋 Πριν την Εξέταση
- Δεν απαιτείται νηστεία, αλλά προτείνεται καλή ενυδάτωση.
- Ενημερώστε το γιατρό σας για τυχόν φάρμακα ή ανοσοκατασταλτική αγωγή.
- Αν έχετε πρόσφατο εξάνθημα, αναφέρετέ το για να αξιολογηθεί εάν απαιτείται PCR.
🧑⚕️ Μετά τα Αποτελέσματα
- Κρατήστε αντίγραφα των αποτελεσμάτων (IgG/IgM) για μελλοντική χρήση.
- Ρωτήστε τον γιατρό σας πώς επηρεάζουν τα αποτελέσματα
την εγκυμοσύνη ή την εργασία σε χώρο υγείας. - Σε περίπτωση IgG(-), συζητήστε για εμβολιασμό (εκτός κύησης).
🏠 Καθημερινή Προφύλαξη
- Αποφύγετε επαφή με άτομα με ενεργή ανεμευλογιά/ζωστήρα εάν είστε IgG(-).
- Εφαρμόστε υγιεινή χεριών μετά από επαφή με ασθενείς ή περιβάλλον τους.
- Αν ανήκετε σε ευπαθή ομάδα (έγκυος, ανοσοκατεσταλμένος), ενημερώστε άμεσα τον γιατρό σας σε περίπτωση έκθεσης.
💡 Επιπλέον Χρήσιμες Συμβουλές
- Μην βασίζεστε μόνο σε συμπτώματα· η εργαστηριακή επιβεβαίωση είναι απαραίτητη.
- Σε περίπτωση υποψίας λοίμωξης κατά την κύηση, η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να μειώσει τους κινδύνους.
- Αν έχετε ιστορικό ζωστήρα, μιλήστε με τον γιατρό σας για το εμβόλιο κατά του ζωστήρα.
Απευθυνθείτε στον γιατρό σας για εξατομικευμένες οδηγίες.
13) Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Παρακάτω παρατίθενται οι πιο συχνές ερωτήσεις γύρω από την εξέταση VZV-IgG & IgM,
με πρακτικές απαντήσεις για ασθενείς και επαγγελματίες υγείας. Οι απαντήσεις είναι συνοπτικές αλλά βασισμένες σε
επιστημονικές πηγές και κλινική πρακτική.
⏳ Πόσο διαρκεί η θετικότητα του VZV-IgM;
Συνήθως 2–8 εβδομάδες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να
επιμείνει περισσότερο ή να αναδυθεί δευτεροπαθώς σε επανενεργοποίηση (έρπητας ζωστήρας).
ο γιατρός μπορεί να ζητήσει PCR για επιβεβαίωση.
🛡️ Τα VZV-IgG είναι «δια βίου»;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ναι. Τα IgG διατηρούνται για δεκαετίες και υποδηλώνουν
ανοσία. Ωστόσο, τα επίπεδα μπορεί να φθίνουν με την πάροδο του χρόνου ή σε άτομα με
ανοσοκαταστολή.
🧪 Έχω IgM(+)/IgG(−). Τι σημαίνει;
Αυτό το προφίλ δείχνει πιθανή πρώιμη πρωτολοίμωξη. Συνιστάται επανάληψη της εξέτασης
σε 1–2 εβδομάδες και/ή PCR για επιβεβαίωση.
σε ανοσοκατασταλμένους.
🤰 Σε εγκυμοσύνη, τι σημαίνει IgM(+);
Σημαίνει πιθανή πρόσφατη λοίμωξη. Απαιτείται άμεση εκτίμηση από
μαιευτήρα/λοιμωξιολόγο, πιθανή PCR και στενή παρακολούθηση του εμβρύου με υπερηχογράφημα.
💉 Χρειάζεται έλεγχος IgG μετά το εμβόλιο;
Όχι σε ρουτίνα. Ο έλεγχος IgG γίνεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, όπως σε
υγειονομικούς, ανοσοκατασταλμένους ή για επαγγελματικούς λόγους.
🧬 Πότε προτιμώ PCR αντί για αντισώματα;
Σε άτυπες βλάβες, ανοσοκαταστολή ή όταν η ορολογία είναι αμφίβολη.
Η PCR ανιχνεύει άμεσα VZV DNA και δίνει πιο γρήγορη και αξιόπιστη διάγνωση.
🔥 Μπορεί ο ζωστήρας να κάνει IgM(+);
Ναι, στην επανενεργοποίηση του ιού μπορεί να εμφανιστούν IgM(+), αλλά η
ευαισθησία/ειδικότητα είναι περιορισμένες. Η κλινική εικόνα και η
PCR συμβάλλουν στη σωστή διάγνωση.
📊 Τι είναι το IgG avidity;
Πρόκειται για δοκιμή που μετρά την «ωριμότητα» των IgG.
- Χαμηλή avidity: Πρόσφατη πρωτολοίμωξη (τελευταίες 8–12 εβδομάδες).
- Υψηλή avidity: Παλαιότερη λοίμωξη – αποκλείει πρόσφατη μόλυνση.
Χρήσιμη ιδιαίτερα σε εγκύους για χρονολόγηση της λοίμωξης.
14) Βιβλιογραφία (με ελληνικές πηγές)
- CDC – Chickenpox (Varicella)
- WHO – Chickenpox (Varicella)
- ECDC – Varicella
- ΕΟΔΥ – Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (κεντρική σελίδα)
- Ελληνική Δερματολογική & Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ)
- Υπουργείο Υγείας – moh.gov.gr
- PubMed – Αναζητήσεις για VZV serology, avidity & PCR
