Lp(a) Θεραπεία- Λιποπρωτείνη Α
💉 Θεραπεία για την Lp(a) — Νεότερες Εξελίξεις & Ελπίδες
🫀Η λιποπρωτεΐνη(a) ή Lp(a) είναι ένας ιδιαίτερος τύπος λιποπρωτεΐνης που συνδέεται στενά με την αθηροσκλήρωση και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο, ανεξάρτητα από τα επίπεδα της LDL («κακής») χοληστερόλης. Η Lp(a) έχει ισχυρό γενετικό υπόβαθρο, πράγμα που καθιστά τη μείωσή της μια πρόκληση.
🔬 Γιατί είναι σημαντικό να μειώσουμε την Lp(a);
✅ Συνδέεται με έμφραγμα, εγκεφαλικό, στένωση αορτής και καρδιοπάθεια.
🚫 Δεν επηρεάζεται εύκολα από διατροφή ή άσκηση.
🧬 Τα επίπεδά της καθορίζονται κυρίως από το γονίδιο LPA.
⚕️ Ποια είναι τα διαθέσιμα και πειραματικά μέσα θεραπείας;
1. 🧪 Inclisiran (Leqvio®)
Εγκεκριμένο φάρμακο που στοχεύει τη PCSK9 πρωτεΐνη.
Έχει μικρή επίδραση στην Lp(a) (~20-25% μείωση).
Χορηγείται 2 φορές τον χρόνο (ένεση).
Βοηθά κυρίως στη μείωση LDL, αλλά ενδείκνυται και σε άτομα με υψηλή Lp(a).
2. 💉 PCSK9 Αναστολείς (Evolocumab, Alirocumab)
Αντι-μονοκλωνικά αντισώματα.
Μειώνουν την Lp(a) κατά 20-30%.
Ακριβά, αλλά αποτελεσματικά για ασθενείς με υπερχοληστερολαιμία + υψηλή Lp(a).
Συνδυάζονται με στατίνες ή σε άτομα με δυσανεξία στις στατίνες.
3. 🧬 Pelacarsen (IONIS-APO(a)-LRx)
Υπό δοκιμή (φάση 3).
Αντιπροσωπεύει την πιο εξειδικευμένη προσέγγιση για μείωση της Lp(a).
RNA-based θεραπεία (antisense oligonucleotide).
Μειώνει τα επίπεδα Lp(a) έως και 80%.
Αναμένονται αποτελέσματα από τη μελέτη Lp(a) HORIZON (Novartis).
4. 🔬 Olpasiran (Amgen)
siRNA θεραπεία, όπως το Inclisiran (LEQVIO)
Σε δοκιμές φάσης 2, μείωσε την Lp(a) πάνω από 90%.
Αν η φάση 3 είναι θετική, θα αλλάξει ριζικά η θεραπευτική προσέγγιση.
5. 💊 Niacin (νιασίνη, βιταμίνη Β3)
Παλαιότερα χρησιμοποιούνταν ευρέως.
Μειώνει Lp(a) έως και 30%.
Όχι πλέον συνιστώμενη: Οι μελέτες δεν έδειξαν σημαντικά καρδιαγγειακά οφέλη και υπάρχουν παρενέργειες.
🥦 Ρόλος της Διατροφής
Η διατροφή δεν μειώνει σημαντικά την Lp(a), αλλά:
Υποστηρίζει τη γενική καρδιαγγειακή υγεία.
Βοηθά στον έλεγχο άλλων παραγόντων (LDL, σάκχαρο, φλεγμονή).
🔹 Συνιστάται:
Κατανάλωση ωμέγα-3 λιπαρών.
Μείωση κορεσμένων λιπαρών.
Αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών.
📊 Συγκριτικός Πίνακας Θεραπειών για Lp(a)
Θεραπεία Μηχανισμός Μείωση Lp(a) Στάδιο Χορήγηση Pelacarsen Antisense RNA ~80% Φάση 3 Υποδόρια Olpasiran siRNA ~90% Φάση 2 Υποδόρια PCSK9 Αναστολείς Μονοκλωνικά Αντισώματα 25–30% Εγκεκριμένο Υποδόρια Inclisiran siRNA κατά PCSK9 20–25% Εγκεκριμένο 2 φορές/έτος Νιασίνη Βιταμίνη B3 ~30% Παλαιότερη Από το στόμα ❓ FAQ — Συχνές Ερωτήσεις
Τι σημαίνει αν έχω υψηλή Lp(a);
Σημαίνει αυξημένος κίνδυνος καρδιαγγειακών επεισοδίων ανεξάρτητα από την LDL.
Πρέπει να πάρω φάρμακα;
✅ Ναι, αν έχεις προηγούμενο καρδιοπάθειας ή υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο.
❌ Όχι απαραίτητα, αν δεν υπάρχουν άλλα ρίσκα.Οι στατίνες βοηθούν στην Lp(a);
Όχι. Μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να αυξήσουν ελαφρώς την Lp(a).
Μπορώ να τη μειώσω φυσικά;
Δυστυχώς, όχι αποτελεσματικά. Οι νέες θεραπείες RNA είναι ο μόνος τρόπος.
🔸 Τι σημαίνει αν έχω υψηλή Lp(a);
Η υψηλή λιποπρωτεΐνη(a) σημαίνει αυξημένος κίνδυνος για καρδιαγγειακά επεισόδια, ανεξάρτητα από την τιμή της LDL. Είναι ένας ανεξάρτητος γενετικός παράγοντας κινδύνου.
🔸 Πρέπει να πάρω φάρμακα για να μειώσω την Lp(a);
Ναι, εάν έχεις ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, πρώιμο έμφραγμα, στένωση αορτής, ή άλλους παράγοντες κινδύνου. Ειδικά φάρμακα όπως το Pelacarsen, το Olpasiran και οι PCSK9 αναστολείς μπορούν να μειώσουν την Lp(a) αποτελεσματικά.
🔸 Οι στατίνες βοηθούν στη μείωση της Lp(a);
Όχι. Στην πραγματικότητα, οι στατίνες δεν μειώνουν την Lp(a) και μπορεί σε μερικούς ανθρώπους να την αυξήσουν ελαφρώς. Ωστόσο, είναι κρίσιμες για τη μείωση της LDL και γενικά του καρδιαγγειακού κινδύνου.
🔸 Μπορώ να μειώσω τη Lp(a) φυσικά, χωρίς φάρμακα;
Δυστυχώς, όχι. Η Lp(a) επηρεάζεται ελάχιστα από διατροφή, άσκηση, απώλεια βάρους ή άλλες φυσικές παρεμβάσεις. Είναι γονιδιακά καθορισμένη. Η μόνη αποτελεσματική λύση είναι φαρμακευτική παρέμβαση με ειδικά RNA-based φάρμακα.
🔸 Πότε πρέπει να ελέγξω την Lp(a);
Η μέτρηση της Lp(a) συνιστάται τουλάχιστον μία φορά στη ζωή, ειδικά αν:
Υπάρχει πρώιμη καρδιακή νόσος στην οικογένεια (π.χ. πριν τα 55–60).
Έχεις ανθεκτική υπερχοληστερολαιμία.
Έχεις έμφραγμα/εγκεφαλικό χωρίς προφανή λόγο.
Είσαι νέος ασθενής με στένωση αορτής.
🔸 Είναι διαθέσιμα αυτά τα φάρμακα στην Ελλάδα;
Οι PCSK9 αναστολείς και το Inclisiran είναι ήδη διαθέσιμα στην Ελλάδα με ιατρική συνταγή.
Τα φάρμακα Pelacarsen και Olpasiran είναι σε κλινικές δοκιμές και αναμένονται το 2025–2026.
🔸 Ποιο φάρμακο είναι το πιο υποσχόμενο;
Το Olpasiran παρουσιάζει μείωση >90% της Lp(a), ενώ το Pelacarsen μειώνει περίπου 80% και βρίσκεται στη φάση 3 δοκιμών. Και τα δύο ανήκουν σε RNA-based θεραπευτικές πλατφόρμες.
❌ Όχι απαραίτητα, εάν δεν υπάρχουν άλλοι παράγοντες κινδύνου.
🧠 Συμπεράσματα
Η Lp(a) αποτελεί σημαντικό και υποεκτιμημένο παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου. Η επιστήμη προχωρά ραγδαία με νέα RNA-based φάρμακα (Pelacarsen, Olpasiran) που στοχεύουν ακριβώς το αίτιο της αύξησης της Lp(a). Μέχρι τότε, τα PCSK9 αναστολείς και το Inclisiran προσφέρουν αξιόπιστες επιλογές για ασθενείς υψηλού κινδύνου.
📚 Βιβλιογραφία — Θεραπεία Lp(a)
Tsimikas S.
A Test in Context: Lipoprotein(a): Diagnosis, Prognosis, Controversies, and Emerging Therapies
J Am Coll Cardiol. 2017;69(6):692–711.
DOI: 10.1016/j.jacc.2016.11.042Nissen SE, et al.
Trial of Pelacarsen (TQJ230) in Patients With Cardiovascular Disease and Elevated Lipoprotein(a)
ClinicalTrials.gov: NCT04023552 — Lp(a) HORIZON Study
https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04023552Amgen Inc.
OCEAN(a)-DOSE Study: Olpasiran (AMG 890) in Participants With Elevated Lipoprotein(a)
Phase 2 Results Presented at AHA 2022
https://www.amgen.com/newsroomRaal FJ, et al.
Reduction of Lipoprotein(a) With Pelacarsen in Patients With Cardiovascular Disease
N Engl J Med. 2020;382(3):244–255.
DOI: 10.1056/NEJMoa1905239Grundy SM, et al.
2018 AHA/ACC Guidelines on the Management of Blood Cholesterol
Circulation. 2019;139:e1082–e1143.
DOI: 10.1161/CIR.0000000000000625Ference BA, et al.
Lipoprotein(a) and the Risk of Cardiovascular Disease
JAMA. 2019;321(22):2335–2345.
DOI: 10.1001/jama.2019.5820Tsimikas S, Viney NJ, et al.
Antisense therapy targeting apolipoprotein(a): A randomized, double-blind, placebo-controlled phase 1 study
Lancet. 2015;386(10002):1472–1483.
DOI: 10.1016/S0140-6736(15)61252-9European Atherosclerosis Society Consensus Panel
Lipoprotein(a) as a cardiovascular risk factor: Current status and future directions
Eur Heart J. 2010;31(23):2844–2853.
DOI: 10.1093/eurheartj/ehq386
