🔍 Τι είναι η Ηπατίτιδα C;

Η ηπατίτιδα C είναι μια λοιμώδης νόσος του ήπατος που προκαλείται από τον ιό HCV (Hepatitis C Virus). Μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια ηπατική φλεγμονή, ίνωση, κίρρωση και σε ορισμένες περιπτώσεις ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα.

Η λοίμωξη συχνά εξελίσσεται σιωπηλά, χωρίς εμφανή συμπτώματα, και μπορεί να παραμείνει μη διαγνωσμένη για χρόνια.

🧬 Τύποι και Γονότυποι του HCV

Ο ιός της ηπατίτιδας C έχει 6 κύριους γονότυπους (1 έως 6), με διάφορες υποκατηγορίες.

• Ο γονότυπος 1 (1a και 1b) είναι ο πιο συχνός παγκοσμίως

• Ο γονότυπος 3 είναι συνδεδεμένος με ταχύτερη εξέλιξη σε κίρρωση

• Η γνώση του γονοτύπου βοηθά στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας

📈 Επιδημιολογικά Στοιχεία

• Περισσότερα από 58 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν χρόνια ηπατίτιδα C

• Κάθε χρόνο καταγράφονται 1,5 εκατομμύριο νέες λοιμώξεις

• Στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι υπάρχουν περίπου 70.000–80.000 ασθενείς, πολλοί από τους οποίους παραμένουν αδιάγνωστοι

🧪 Πώς μεταδίδεται ο HCV;

Ο ιός μεταδίδεται μέσω του αίματος, και λιγότερο συχνά με άλλους τρόπους:

Κύριες οδοί μετάδοσης:

• Επαφή με μολυσμένες βελόνες (χρήστες ναρκωτικών)

• Μεταγγίσεις αίματος ή παραγώγων πριν το 1992

• Χρήση κοινών ξυραφιών ή οδοντόβουρτσας με φορέα

• Επαγγελματική έκθεση (υγειονομικό προσωπικό)

• Μη ασφαλής τατουάζ/piercing

• Κάθετη μετάδοση από μητέρα σε παιδί (σπάνια)

📌 Η ηπατίτιδα C δεν μεταδίδεται:

• Με την αγκαλιά ή χειραψία

• Μέσω φαγητού ή νερού

• Με κοινή χρήση σκευών

• Με τον θηλασμό (εκτός αν υπάρχουν πληγές)

🤒 Συμπτώματα Ηπατίτιδας C

➤ Οξεία φάση (πρώτοι 6 μήνες)

• Συχνά χωρίς συμπτώματα

• Κούραση

• Ναυτία

• Ήπιος πόνος στο δεξί υποχόνδριο

• Ίκτερος (σπάνια)

➤ Χρόνια φάση (μετά τους 6 μήνες)

• Χρόνια κόπωση

• Δυσφορία στο ήπαρ

• Διαταραχές ύπνου

• Διάσπαση προσοχής

• Μυϊκοί πόνοι

• Πιθανές δερματικές εκδηλώσεις

🧫 Διάγνωση της Ηπατίτιδας C

Η διάγνωση περιλαμβάνει δύο βήματα:

1. Ανίχνευση αντισωμάτων anti-HCV

   • Υποδεικνύει προηγούμενη ή τρέχουσα έκθεση

2. Έλεγχος HCV RNA (PCR)

   • Επιβεβαιώνει τη λογαριθμική παρουσία του ιού

   • Προσδιορίζει το ιικό φορτίο

Άλλες εξετάσεις περιλαμβάνουν:

• Γονοτυπική ανάλυση (HCV genotype)

• Έλεγχος ηπατικής λειτουργίας (τρανσαμινάσες, χολερυθρίνη, INR)

• Ελαστογραφία ήπατος (Fibroscan) για εκτίμηση ίνωσης

• Υπέρηχος ήπατος

💊 Θεραπεία της Ηπατίτιδας C

Από το 2014 και μετά, η θεραπεία έχει επαναστατήσει με τη χρήση των DAAs (Direct Acting Antivirals) – αντιιικά φάρμακα που θεραπεύουν >95% των περιπτώσεων.

✅ Σύγχρονα φαρμακευτικά σχήματα:

• Sofosbuvir + Velpatasvir (π.χ. Epclusa)

• Glecaprevir + Pibrentasvir (π.χ. Maviret)

• Sofosbuvir + Ledipasvir (π.χ. Harvoni)

• Ribavirin (σε ειδικές περιπτώσεις)

📌 Διάρκεια θεραπείας: 8–12 εβδομάδες, ανάλογα με γονότυπο και ιστορικό
📌 Ανεπιθύμητες ενέργειες: ήπιες (κούραση, πονοκέφαλος, ναυτία)

✅ Πότε επιτυγχάνεται η «ίαση»;

Η ίαση ορίζεται ως Sustained Virologic Response (SVR) – όταν το HCV RNA δεν ανιχνεύεται 12 εβδομάδες μετά το τέλος της θεραπείας.

🩺 Παρακολούθηση μετά τη θεραπεία

• Ετήσιος υπέρηχος ήπατος για άτομα με κίρρωση (λόγω κινδύνου ηπατοκαρκινώματος)

• Τακτικός έλεγχος ηπατικής λειτουργίας

• Αποφυγή αλκοόλ και ηπατοτοξικών ουσιών

🧠 Ηπατίτιδα C και Εξωηπατικές Εκδηλώσεις

Ο HCV μπορεί να επηρεάσει και άλλα συστήματα:

• Δερματολογικά: αγγειίτιδα, λειχήνα, πορφύρα

• Ρευματολογικά: αρθραλγίες, μυαλγίες

• Νεφρικά: σπειραματονεφρίτιδα

• Νευρολογικά: περιφερική νευροπάθεια

🤰 Ηπατίτιδα C και Εγκυμοσύνη

• Η HCV δεν αντενδείκνυται στην εγκυμοσύνη, αλλά δεν αντιμετωπίζεται κατά τη διάρκειά της

• Πιθανότητα κάθετης μετάδοσης 5–6%

• Έλεγχος προτείνεται σε όλες τις εγκύους

• Θηλασμός επιτρέπεται εφόσον δεν υπάρχει αιμορραγία ή ρωγμές θηλών

🛡️ Πρόληψη της Ηπατίτιδας C

Δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο, αλλά εφαρμόζονται τα εξής μέτρα:

• Αποφυγή κοινής χρήσης βελόνων/συρίγγων

• Χρήση προφυλακτικών σε περιστασιακές σχέσεις

• Χρήση γαντιών κατά την επαφή με αίμα

• Αποστείρωση εξοπλισμού σε tattoo/piercing

• Προγεννητικός έλεγχος και εξέταση σε ομάδες κινδύνου

🇬🇷 Ηπατίτιδα C στην Ελλάδα – Στοιχεία και Στρατηγικές

• Υλοποιείται Εθνικό Σχέδιο για την εξάλειψη της ηπατίτιδας C έως το 2030 (σύμφωνα με τον ΠΟΥ)

• Δωρεάν πρόσβαση σε φάρμακα μέσω ΕΟΠΥΥ

• Συνεργασία με μονάδες υποκατάστασης (ΟΚΑΝΑ) για τους χρήστες

• Εκστρατείες ενημέρωσης σε φυλακές και μεταναστευτικές δομές

❓ Συχνές Ερωτήσεις – Ηπατίτιδα C (FAQ)

🔹 1. Τι είναι η ηπατίτιδα C;

Η ηπατίτιδα C είναι μια ιογενής λοίμωξη που προσβάλλει το ήπαρ και προκαλεί φλεγμονή. Προκαλείται από τον ιό HCV και μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια νόσο αν δεν αντιμετωπιστεί.

🔹 2. Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο από λοίμωξη HCV;

Άτομα με:

• Ιστορικό ενδοφλέβιας χρήσης ουσιών

• Μεταγγίσεις αίματος πριν το 1992

• Τατουάζ ή piercing σε μη πιστοποιημένους χώρους

• Σεξουαλικές επαφές χωρίς προφυλάξεις

• Ιστορικό αιμοκάθαρσης

• Υγειονομικό προσωπικό

🔹 3. Υπάρχει εμβόλιο για την ηπατίτιδα C;

Όχι. Σε αντίθεση με την ηπατίτιδα A και B, δεν υπάρχει ακόμα διαθέσιμο εμβόλιο για την πρόληψη της ηπατίτιδας C.

🔹 4. Είναι θεραπεύσιμη η ηπατίτιδα C;

Ναι. Οι σύγχρονες θεραπείες με DAAs (Direct Acting Antivirals) οδηγούν σε πλήρη ίαση στο 95–99% των περιπτώσεων, χωρίς σοβαρές παρενέργειες.

🔹 5. Μπορεί κάποιος να επαναμολυνθεί αφού θεραπευτεί;

Ναι. Η ίαση δεν προσφέρει δια βίου ανοσία, άρα υπάρχει κίνδυνος επαναμόλυνσης αν εκτεθεί ξανά στον ιό.

🔹 6. Πώς γίνεται η διάγνωση της ηπατίτιδας C;

Αρχικά με ανίχνευση αντισωμάτων anti-HCV, και στη συνέχεια επιβεβαίωση με PCR HCV RNA για την παρουσία του ιού και μέτρηση του ιικού φορτίου.

🔹 7. Ποια είναι η διάρκεια της θεραπείας;

Η πλειονότητα των σύγχρονων θεραπειών διαρκεί 8 έως 12 εβδομάδες, ανάλογα με τον γονότυπο του ιού, την ηπατική κατάσταση και το ιστορικό του ασθενή.

🔹 8. Μπορεί η ηπατίτιδα C να οδηγήσει σε καρκίνο;

Ναι. Η χρόνια λοίμωξη μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση και να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο για ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα, ιδιαίτερα αν δεν αντιμετωπιστεί.

🔹 9. Μπορεί να μεταδοθεί η ηπατίτιδα C με το φιλί ή την αγκαλιά;

Όχι. Ο HCV δεν μεταδίδεται με τη σωματική επαφή, το φιλί, τον αέρα ή το νερό. Μεταδίδεται κυρίως μέσω επαφής με μολυσμένο αίμα.

🔹 10. Μπορεί μια γυναίκα με HCV να μείνει έγκυος;

Ναι. Η ηπατίτιδα C δεν αποτελεί αντένδειξη για εγκυμοσύνη, αλλά απαιτείται παρακολούθηση λόγω πιθανού κινδύνου κάθετης μετάδοσης (5–6%). Η θεραπεία δεν χορηγείται κατά τη διάρκεια της κύησης.

📚 Βιβλιογραφία – Ηπατίτιδα C

1. World Health Organization (WHO).
   Hepatitis C Fact Sheet.
   https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/hepatitis-c

2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
   Hepatitis C Questions and Answers for Health Professionals.
   https://www.cdc.gov/hepatitis/hcv/hcvfaq.htm

3. European Association for the Study of the Liver (EASL).
   EASL Recommendations on Treatment of Hepatitis C 2020.
   Journal of Hepatology. 2020;73(5):1170–1218.
   doi: 10.1016/j.jhep.2020.03.026

4. Λαμπαδάκης Ν. κ.ά.
   Ιογενείς Ηπατίτιδες – Θεραπευτικές Οδηγίες.
   Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Ήπατος (ΕΕΜΗ), Αθήνα, 2022.

5. Papastergiou V. et al.
   Real-world effectiveness of direct-acting antivirals for chronic hepatitis C in Greece: Data from the national registry.
   Annals of Gastroenterology. 2021;34(2):161–169.

6. National Institute for Health and Care Excellence (NICE).
   Hepatitis C in over 16s: diagnosis and management (NG173).
   Published: 25 February 2021.
   https://www.nice.org.uk/guidance/ng173

7. Ministry of Health – Greece.
   Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Εξάλειψη της Ηπατίτιδας C 2019–2030.
   https://www.moh.gov.gr