📝 Εισαγωγή

Το Glucophage είναι η εμπορική ονομασία της μετφορμίνης, ενός από τα πιο ευρέως συνταγογραφούμενα φάρμακα για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Εκτός από τη βασική του χρήση στον διαβήτη, έχει μελετηθεί για ρόλους στην αντίσταση στην ινσουλίνη, τις πολυκυστικές ωοθήκες (PCOS) και την απώλεια βάρους. Το άρθρο αυτό αναλύει όλα τα επιστημονικά δεδομένα, τις χρήσεις, παρενέργειες και τις νεότερες εφαρμογές του Glucophage.

 

---

⚙️ Πώς δρα η Μετφορμίνη (Glucophage);

Η μετφορμίνη βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, μειώνει την παραγωγή γλυκόζης από το ήπαρ και επιβραδύνει την απορρόφηση της γλυκόζης από το έντερο.

---

🩺 Ενδείξεις

➤ Σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2

• Μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα ή ινσουλίνη

• Σε υπέρβαρους ασθενείς: δείχνει καρδιοπροστατευτικά οφέλη

➤ Πολυκυστικές Ωοθήκες (PCOS)

• Βοηθά στην αποκατάσταση της ωορρηξίας

• Μείωση ανδρογόνων και βελτίωση ακμής/δασυτριχισμού

➤ Αντίσταση στην ινσουλίνη

• Ιδιαίτερα σε προδιαβητικά στάδια και υπέρβαρα άτομα

➤ Απώλεια βάρους

• Εκτός ετικέτας χρήση, βοηθά στη μείωση της όρεξης

---

💊 Μορφές και Δοσολογία

Μορφή	Περιεκτικότητα	Ενδεικτική Δοσολογία
Glucophage	500mg / 850mg / 1000mg	1-3 φορές/ημέρα
Glucophage XR	500mg / 750mg / 1000mg	1 φορά/ημέρα

📌 Η δοσολογία προσαρμόζεται ανάλογα με την ανοχή του ασθενούς και τα επίπεδα γλυκόζης.

---

---

Σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται;

Το Glucophage χρησιμοποιείται κυρίως για:

• Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2

• Προδιαβήτη (σε κάποιες περιπτώσεις)

• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)

• Βελτίωση του μεταβολικού συνδρόμου

---

Δοσολογία

Η συνιστώμενη δόση ξεκινά συχνά από:

• 500 mg μία ή δύο φορές την ημέρα

• Σταδιακή αύξηση έως και 2000 mg ημερησίως, ανάλογα με την ανοχή και τις ανάγκες του ασθενούς

Η μετφορμίνη λαμβάνεται μετά το φαγητό, για μείωση γαστρεντερικών παρενεργειών.

---

Πιθανές Παρενέργειες

Η μετφορμίνη είναι γενικά καλά ανεκτή. Οι πιο κοινές παρενέργειες περιλαμβάνουν:

• Διάρροια

• Φούσκωμα ή αέρια

• Ναυτία

• Γεύση μετάλλου στο στόμα

Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί γαλακτική οξέωση, μια σοβαρή αλλά εξαιρετικά σπάνια επιπλοκή, κυρίως σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια.

---

Αντενδείξεις

Το Glucophage δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις:

• Νεφρικής δυσλειτουργίας

• Σοβαρής καρδιακής ή ηπατικής νόσου

• Κατά τη διάρκεια γενικής αναισθησίας ή απειλητικής αφυδάτωσης

• Εγκυμοσύνης (εκτός εάν το συστήσει ιατρός)

  ⚠️ Παρενέργειες

  • Πολύ συχνές: Γαστρεντερικά ενοχλήματα (ναυτία, διάρροια, κοιλιακό άλγος)

  • Συχνές: Μεταλλική γεύση, ανορεξία

  • Σπάνιες: Γαλακτική οξέωση (σοβαρή αλλά εξαιρετικά σπάνια)

  • Άλλες: Έλλειψη Β12 σε μακροχρόνια χρήση

  ---

  🍎 Glucophage και Διατροφή

  • Να λαμβάνεται με το φαγητό για μείωση στομαχικών παρενεργειών

  • Δεν απαιτείται συγκεκριμένη δίαιτα, αλλά συνιστάται χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο

  • Συμπληρώματα Β12 μπορεί να χρειαστούν με χρόνια χρήση

  ---

  🤰 Glucophage στην Εγκυμοσύνη

  • Κατηγορία Β (FDA): Δεν έχει αποδειχθεί βλαπτικό σε ανθρώπους

  • Χρησιμοποιείται σε γυναίκες με PCOS για υπογονιμότητα

  • Σε ορισμένες περιπτώσεις διατηρείται μέχρι και το 2ο τρίμηνο

  ⚠️ Πάντα υπό αυστηρή ιατρική καθοδήγηση.

  ---

  ⚖️ Glucophage και Απώλεια Βάρους

  • Χαμηλώνει την όρεξη και τα επίπεδα ινσουλίνης

  • Δεν είναι εγκεκριμένο φάρμακο αδυνατίσματος

  • Μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη διαβήτη σε υπέρβαρα άτομα

  ---

  💊 Αλληλεπιδράσεις

  • Αλκοόλ → αυξάνει τον κίνδυνο γαλακτικής οξέωσης

  • Ραδιενεργές σκιαγραφικές ουσίες → προσωρινή διακοπή

  • Διουρητικά/ΑΜΕΑ → έλεγχος νεφρικής λειτουργίας

  ---

  📈 Glucophage σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα

  • Με ινσουλίνη: Προσαρμογή δοσολογίας

  • Με σουλφονυλουρίες: Αυξημένος κίνδυνος υπογλυκαιμίας

  • Με GLP-1 αγωνιστές: Συμπληρωματική δράση στην απώλεια βάρους

  ---

---

Χρήσιμες Συμβουλές

• Λαμβάνεται πάντα μετά από γεύμα

• Απαιτείται τακτικός έλεγχος νεφρικής λειτουργίας

• Η λήψη μαζί με άλλες θεραπείες απαιτεί προσεκτική παρακολούθηση

• Δεν προκαλεί συνήθως υπογλυκαιμία αν λαμβάνεται μόνη της

---

Συμπέρασμα

Το Glucophage παραμένει βασικό εργαλείο στη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2. Με σωστή ιατρική παρακολούθηση, μπορεί να προσφέρει εξαιρετικό έλεγχο της γλυκόζης, με λίγες παρενέργειες. Είναι οικονομικό, αποτελεσματικό και κατάλληλο για μακροχρόνια χρήση.

❓ FAQ

🔹 Τι είναι το Glucophage;

Πρόκειται για εμπορική ονομασία της μετφορμίνης, φάρμακο πρώτης γραμμής για τον διαβήτη τύπου 2.

🔹 Είναι το Glucophage ασφαλές για μακροχρόνια χρήση;

Ναι, αρκεί να παρακολουθείται η νεφρική λειτουργία και τα επίπεδα βιταμίνης Β12.

🔹 Μπορώ να πάρω Glucophage για απώλεια βάρους;

Εκτός ετικέτας χρήση, μερικοί γιατροί το χορηγούν σε υπέρβαρους με ινσουλινοαντοχή ή προδιαβήτη.

🔹 Ποια είναι η διαφορά Glucophage και Glucophage XR;

Το XR είναι παρατεταμένης αποδέσμευσης – λιγότερες γαστρεντερικές παρενέργειες και 1 δόση την ημέρα.

🔹 Μπορώ να το συνδυάσω με άλλα αντιδιαβητικά φάρμακα;

Ναι, αλλά πάντα υπό καθοδήγηση. Οι συνδυασμοί έχουν συγκεκριμένες ενδείξεις και αντενδείξεις.

🔹 Υπάρχουν διατροφικές οδηγίες;

Ναι. Κατανάλωση κατά τη διάρκεια των γευμάτων, αποφυγή υπερκατανάλωσης αλκοόλ και τροφών με υψηλό γλυκαιμικό φορτίο.

🔹 Πότε αντενδείκνυται το Glucophage;

Σε νεφρική ανεπάρκεια, γαλακτική οξέωση στο ιστορικό, βαριές λοιμώξεις, υποξία.

🔹 Μπορεί να ληφθεί κατά την εγκυμοσύνη;

Ναι, σε ορισμένες περιπτώσεις (PCOS, διαβήτης κύησης) αλλά πάντα με ιατρική καθοδήγηση.

📚 Βιβλιογραφία για Glucophage (Μετφορμίνη)

1. FDA – Metformin Hydrochloride Label

   • https://www.accessdata.fda.gov/drugsatfda_docs/label/2017/020357s037lbl.pdf

2. UpToDate – Metformin in the treatment of adults with type 2 diabetes

   • https://www.uptodate.com/contents/metformin-in-the-treatment-of-adults-with-type-2-diabetes

3. PubMed – Metformin and type 2 diabetes: A comprehensive review

   • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31241510/

4. PubMed – The role of metformin in PCOS treatment: Review

   • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29668980/

5. National Institute for Health and Care Excellence (NICE) – Type 2 Diabetes Guidelines

   • https://www.nice.org.uk/guidance/ng28

6. PubMed – Metformin and Weight Loss in Non-diabetics

   • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26437763/

7. Mayo Clinic – Metformin (Oral Route) Side Effects

   • https://www.mayoclinic.org/drugs-supplements/metformin-oral-route/side-effects/drg-20067074

8. ΕΟΦ – Δελτίο Φαρμάκου Glucophage

   • https://www.eof.gr/web/guest/medicine-detail/-/journal_content/56/10183/25920

9. American Diabetes Association (ADA) – Standards of Medical Care in Diabetes

   • https://diabetesjournals.org/care/issue/47/Supplement_1

10. PubMed – Long-term use of metformin and vitamin B12 deficiency

    • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20133418/

11. PubMed – Lactic Acidosis Risk with Metformin: A systematic review

    • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14734064/

12. Royal College of Obstetricians and Gynaecologists – Metformin in PCOS and pregnancy

    • https://www.rcog.org.uk/news/metformin-in-pregnancy/

13. Diabetes UK – Metformin

    • https://www.diabetes.org.uk/guide-to-diabetes/managing-your-diabetes/treating-your-diabetes/tablets-and-medication/metformin

14. Medscape – Metformin (Drug Monograph)

    • https://reference.medscape.com/drug/glucophage-metformin-343311

15. Drugs.com – Glucophage (Metformin)

    • https://www.drugs.com/glucophage.html

      📚 Ελληνικές Πηγές για Glucophage (Μετφορμίνη)

      1. Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) – Glucophage Δελτίο Φαρμάκου

         • https://www.eof.gr/web/guest/medicine-detail/-/journal_content/56/10183/25920

      2. Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία – Κατευθυντήριες Οδηγίες για τον ΣΔΤ2

         • https://www.ede.gr/wp-content/uploads/2023/05/Katefthyntiries_Odigies_SDT2_2023.pdf

      3. Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία – Μεταβολικό Σύνδρομο και Διαβήτης

         • https://www.endo.gr/wp-content/uploads/2022/11/metavoliko.pdf

      4. Ινστιτούτο Μελέτης και Εκπαίδευσης για τον Σακχαρώδη Διαβήτη (ΙΜΕΔ) – Μετφορμίνη και Αντοχή στην Ινσουλίνη

         • https://www.imed.gr/index.php/arthra/101-metformin-insulin-resistance

      5. Ιατρικό Βήμα – Μετφορμίνη στη Θεραπεία του ΣΔΤ2

         • https://www.iatrikovima.gr/diavitis/metformin-sd2

      6. ΙΑΤΡΟnet – Μετφορμίνη: Ενδείξεις, αντενδείξεις και παρενέργειες

         • https://www.iatronet.gr/article/102532/metformini-endei3eis-kai-kindynoi

      7. Υπουργείο Υγείας – Αρχείο Φαρμάκων (Glucophage)

         • https://www.moh.gov.gr/articles/pharmako/katagrafh-farmakwn/1921-glucophage

      8. Ελληνική Μαιευτική και Γυναικολογική Εταιρεία – Μετφορμίνη σε γυναίκες με PCOS

         • https://emge.gr/arthra/metformin-kai-pcos/

      9. Πανεπιστήμιο Αθηνών – Ιατρική Σχολή: Σεμινάριο για ΣΔΤ2 & Μετφορμίνη

         • https://med.uoa.gr/anakoinoseis_kai_ekdiloseis/proboli/seminario-diavitis-metformin.html