11/Jun/2025

🧪 Κιτρικά Ούρων 24ώρου – Πλήρης Ιατρικός Οδηγός

✅ Εισαγωγή

Τα κιτρικά είναι ανιόντα που προέρχονται από τον κιτρικό κύκλο και αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους φυσικούς αναστολείς σχηματισμού λίθων στο ουροποιητικό σύστημα. Η μέτρηση κιτρικών ούρων 24ώρου είναι απαραίτητη σε άτομα με νεφρολιθίαση, μεταβολικές διαταραχές ή χρόνια νεφροπάθεια.

🔍 Τι Είναι τα Κιτρικά;

Τα κιτρικά (Citrate, C₆H₅O₇³⁻) αποτελούν παράγωγα του μεταβολισμού μέσω του κύκλου του Krebs και αποβάλλονται από τα νεφρά.

📌 Ρόλος:

Δεσμεύουν ασβέστιο, εμποδίζοντας τη δημιουργία λίθων
Αυξάνουν το pH των ούρων
Λειτουργούν ως φυσικός προστατευτικός παράγοντας κατά της λιθίασης

📈 Τιμές Αναφοράς – Κιτρικά Ούρων

Μονάδα	Φυσιολογικά	Οριακά	Υποκιτρουρία
mg/24h	> 320 mg	200–320 mg	< 200 mg
mmol/24h	> 1.67	1.0–1.67	< 1.0

⚠️ Τι Είναι η Υποκιτρουρία (Hypocitraturia);

Η υποκιτρουρία ορίζεται ως χαμηλή απέκκριση κιτρικών στα ούρα και αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση λίθων, ιδίως οξαλικού ασβεστίου.

🔍 Αίτια:

Μεταβολική οξέωση
Χαμηλή πρόσληψη φρούτων/λαχανικών
Χρόνια διάρροια
Λήψη αναστολέων καρβονικής ανυδράσης (π.χ. ακεταζολαμίδη)
Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Πρωτοπαθείς νεφρικές σωληναριακές διαταραχές

🧪 Πότε Ζητείται η Εξέταση Κιτρικών Ούρων 24ώρου;

Η εξέταση ζητείται σε:

Υποτροπιάζουσα νεφρολιθίαση
Οικογενειακό ιστορικό λιθίασης
Εκτίμηση μεταβολικού προφίλ ούρων
Ασθενείς υπό αγωγή με αλκαλοποιητικά
Αξιολόγηση κυστεϊνουρίας ή οξαλουρίας

📉 Τι Προκαλεί Χαμηλά Κιτρικά;

Αιτία	Περιγραφή
Μεταβολική οξέωση	Μειώνει την απέκκριση κιτρικών
Χαμηλή κατανάλωση φρούτων	Έλλειψη κιτρικών στη διατροφή
Κακή ενυδάτωση	Συμπύκνωση ούρων
Φαρμακευτικά αίτια	Ακεταζολαμίδη, τοπιραμάτη
Διάρροια ή δυσαπορρόφηση	Απώλεια αλκαλικών ιόντων

Τα κιτρικά αναστέλλουν το σχηματισμό:

Οξαλικού ασβεστίου
Φωσφορικού ασβεστίου
Κυστίνης

Η παρουσία χαμηλών κιτρικών αυξάνει δραστικά την πιθανότητα επανεμφάνισης πέτρας, ειδικά όταν συνυπάρχουν υψηλά οξαλικά ή ασβέστιο.

🧂 Διατροφή και Κιτρικά

✅ Τροφές που αυξάνουν τα κιτρικά

Τροφή	Σημείωση
Λεμόνι 🍋	Πλούσιο σε κιτρικό οξύ
Πορτοκάλι 🍊	Περιέχει κιτρικά
Νερό με λεμόνι	Αυξάνει pH και κιτρικά
Καρπούζι, πεπόνι	Πλούσια σε αλκαλικά ιόντα
Λαχανικά (μαρούλι, ρόκα)	Προωθούν αλκαλικότητα ούρων

⚠️ Να αποφεύγονται:

Υπερπρωτεϊνικές δίαιτες
Πολύ αλάτι – αυξάνει την αποβολή ασβεστίου
Αφυδάτωση

💊 Φαρμακευτική Παρέμβαση

📌 Σε έντονη υποκιτρουρία, χορηγούνται:

Κιτρικός Κάλιο (Potassium Citrate)
➤ 10–20 mEq δύο φορές την ημέρα
Κιτρικός Νάτριο (σε περίπτωση υποκαλιαιμίας)
Αλκαλοποιητικά μείγματα (π.χ. Uralyt)

🎯 Στόχος: pH ούρων 6.0–6.5 και αύξηση κιτρικών > 320 mg/24h

🤰 Κιτρικά Ούρων στην Εγκυμοσύνη

Κατά την εγκυμοσύνη:

- Η πρόσληψη κιτρικών αυξάνεται φυσικά μέσω διατροφής
- Το pH ούρων ανεβαίνει
- Αυξάνεται η απέκκριση ασβεστίου
- Η παρακολούθηση των κιτρικών είναι χρήσιμη σε γυναίκες με ιστορικό λιθίασης

📂 FAQ – Συχνές Ερωτήσεις

🔍 Τι σημαίνει χαμηλά κιτρικά στα ούρα;

Υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο σχηματισμού λίθων. Είναι φυσιολογικά προστατευτικά και όταν είναι μειωμένα, δεν δεσμεύουν επαρκώς το ασβέστιο στα ούρα.

🍋 Πώς μπορώ να αυξήσω τα κιτρικά φυσικά;

Με καθημερινή κατανάλωση λεμονιού, πορτοκαλιού, και επαρκή ενυδάτωση. Το νερό με λεμόνι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό.

💊 Χρειάζεται φάρμακο για χαμηλά κιτρικά;

Σε σοβαρή υποκιτρουρία ή συχνή λιθίαση, συνταγογραφούνται κιτρικά κάλιο ή άλλα αλκαλοποιητικά σκευάσματα.

💧 Πόσο νερό πρέπει να πίνω για να αυξηθούν τα κιτρικά;

Τουλάχιστον 2.5–3 λίτρα ημερησίως. Η ενυδάτωση αυξάνει την αραιότητα των ούρων και ενισχύει την αποβολή κιτρικών.

🔎 Τι είναι τα κιτρικά ούρων;

Τα κιτρικά είναι φυσικές ανιοντικές ενώσεις που αποβάλλονται με τα ούρα. Προέρχονται από τον μεταβολισμό του κύκλου του Krebs και λειτουργούν ως **αναστολείς σχηματισμού λίθων**, κυρίως οξαλικού ασβεστίου. Αποτρέπουν την καθίζηση ασβεστίου με το να δεσμεύουν ιόντα ασβεστίου στα ούρα.

📉 Τι είναι η υποκιτρουρία;

Η υποκιτρουρία είναι η **χαμηλή απέκκριση κιτρικών** στα ούρα (<200 mg/24h). Συχνά αποτελεί **παράγοντα κινδύνου για λιθίαση**, επειδή μειώνεται η ικανότητα των κιτρικών να αποτρέπουν τον σχηματισμό λίθων ασβεστίου.

💡 Τι προκαλεί χαμηλά κιτρικά στα ούρα;

– Μεταβολική οξέωση – Αφυδάτωση – Δυσαπορρόφηση (π.χ. χρόνια διάρροια) – Υπερβολική ζωική πρωτεΐνη στη δίαιτα – Ουρικά νοσήματα – Φάρμακα (π.χ. τοπιραμάτη, ακεταζολαμίδη) – Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

🧪 Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα κιτρικών στα ούρα;

– Φυσιολογικά: >320 mg/24h – Οριακά: 200–320 mg/24h – Υποκιτρουρία: <200 mg/24h Σημειώνεται ότι οι τιμές μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς ανάλογα με το εργαστήριο.

🩺 Ποιος χρειάζεται έλεγχο κιτρικών ούρων;

– Άτομα με **υποτροπιάζουσες πέτρες** – Άτομα με **οικογενειακό ιστορικό λιθίασης** – Ασθενείς με **μεταβολικές διαταραχές** ή **χρόνια οξέωση** – Όσοι λαμβάνουν **αλκαλοποιητική θεραπεία** – Γυναίκες στην εγκυμοσύνη με λιθιασικό ιστορικό

🍋 Ποιες τροφές αυξάνουν τα κιτρικά στα ούρα;

– Λεμόνια, πορτοκάλια, μανταρίνια – Νερό με φρέσκο λεμόνι – Καρπούζι, πεπόνι – Πράσινα φυλλώδη λαχανικά (όχι σπανάκι) Αυτές οι τροφές είναι πλούσιες σε **κιτρικό οξύ** και συμβάλλουν στη φυσική ενίσχυση των κιτρικών στα ούρα.

💊 Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται για χαμηλά κιτρικά;

– **Κιτρικό Κάλιο (Potassium Citrate)**: αυξάνει τα κιτρικά και το pH ούρων – **Κιτρικό Νάτριο**: σε περιπτώσεις υποκαλιαιμίας – **Αλκαλοποιητικά διαλύματα** Η επιλογή γίνεται βάσει των τιμών pH, των υπόλοιπων μεταβολικών παραμέτρων και του ιστορικού του ασθενούς.

📈 Τι pH πρέπει να έχουν τα ούρα για σωστή δράση των κιτρικών;

Το ιδανικό **pH ούρων** για την πρόληψη λιθίασης είναι **6.0–6.5**. Σε πολύ όξινα ούρα, τα κιτρικά απορροφώνται στα σωληνάρια και δεν απεκκρίνονται επαρκώς.

🤰 Είναι χρήσιμη η μέτρηση κιτρικών στην εγκυμοσύνη;

Ναι, ειδικά σε εγκύους με προγενέστερη νεφρολιθίαση. Τα κιτρικά μπορούν να προστατεύσουν από πέτρες κατά την εγκυμοσύνη, που συχνά συνοδεύεται από αυξημένη απέκκριση ασβεστίου.

💧 Πόσο νερό πρέπει να πίνω για να αυξήσω τα κιτρικά;

Τουλάχιστον **2.5–3 λίτρα ημερησίως**. Η καλή ενυδάτωση είναι βασικός παράγοντας για την αποφυγή συμπύκνωσης των ούρων και τη φυσική ενίσχυση των κιτρικών.

⚠️ Τι συμβαίνει αν συνυπάρχουν χαμηλά κιτρικά και υψηλά οξαλικά;

Αυτή η κατάσταση αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων ασβεστίου. Τα κιτρικά δεσμεύουν το ασβέστιο – χωρίς αυτά, το ασβέστιο ενώνεται εύκολα με τα οξαλικά και σχηματίζονται πέτρες.

🩺 Σε ποιους ζητείται η εξέταση;

Σε άτομα με υποτροπιάζουσες πέτρες, ιστορικό νεφρολιθίασης, ή υπό φαρμακευτική αγωγή που επηρεάζει το pH ούρων.

📝 Συμπέρασμα

Η εξέταση κιτρικών ούρων 24ώρου είναι κρίσιμη για την πρόληψη και διαχείριση της νεφρολιθίασης. Με σωστή διατροφή, ενυδάτωση και, εφόσον χρειάζεται, φαρμακευτική αγωγή, τα επίπεδα κιτρικών μπορούν να αποκατασταθούν, μειώνοντας σημαντικά τον κίνδυνο λίθων. ✅

📚 Εμπλουτισμένη Βιβλιογραφία

National Kidney Foundation (NKF). (2023).
24-hour urine testing and stone risk assessment.
➤ Περιγράφει τη σημασία των κιτρικών ως αναστολέων λιθίασης και τη θέση τους στην αξιολόγηση των μεταβολικών αιτίων των λίθων.
🔗 kidney.org
European Association of Urology (EAU). (2024).
EAU Guidelines on Urolithiasis.
➤ Οι επίσημες ευρωπαϊκές οδηγίες για τη διάγνωση και διαχείριση της λιθίασης περιλαμβάνουν τη μέτρηση κιτρικών στα ούρα.
🔗 uroweb.org
Pak CY et al. (2001).
The role of urinary citrate in nephrolithiasis.
➤ Εμβληματική εργασία που καθορίζει τη λειτουργία των κιτρικών στην πρόληψη σχηματισμού λίθων ασβεστίου.
📰 Kidney Int. Suppl. 59(Suppl. 78): S8–S14.
Coe FL, Evan A, Worcester E. (2005).
Kidney stone disease.
➤ Περιεκτική ανασκόπηση των αιτίων και της παθογένειας των λίθων, με έμφαση στην υποκιτρουρία.
📰 J Clin Invest. 115(10): 2598–2608. https://doi.org/10.1172/JCI26662
Barcelo P et al. (1993).
Randomized double-blind study of potassium citrate in idiopathic hypocitraturic calcium nephrolithiasis.
➤ Η πρώτη RCT που έδειξε ότι η χορήγηση κιτρικού καλίου μειώνει τα επεισόδια νεφρολιθίασης.
📰 J Urol. 150(6): 1761–1764.
Curhan GC et al. (1997).
A prospective study of dietary calcium and other nutrients and the risk of symptomatic kidney stones.
➤ Σύνδεση διατροφικών συνηθειών με την εμφάνιση λίθων, συμπεριλαμβανομένων των κιτρικών.
📰 N Engl J Med. 328(12): 833–838.
Mayo Clinic Laboratories. (2023).
Citrate, 24-Hour Urine Test.
➤ Κλινική περιγραφή της διαδικασίας συλλογής, αξιολόγησης και ερμηνείας κιτρικών.
🔗 mayoclinic.org
UpToDate. (2024).
Urine citrate and kidney stone prevention.
➤ Κλινικά δεδομένα για τη μέτρηση, παθοφυσιολογία και θεραπεία της υποκιτρουρίας.
🔗 uptodate.com
Goldfarb DS. (2013).
The role of diet in the pathogenesis and treatment of nephrolithiasis.
➤ Συζητά τις διαιτητικές παρεμβάσεις στη ρύθμιση των κιτρικών και των άλλων λιθογόνων παραγόντων.
📰 Urolithiasis. 41(3): 195–202.
Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία. (2023).
Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Μεταβολική Αξιολόγηση Νεφρολιθίασης.
➤ Αναγνωρίζει τη μέτρηση των κιτρικών ως εξέταση ρουτίνας για ασθενείς με υποτροπιάζουσες πέτρες.
🔗 euroandrology.gr

Παντελής Αναγνωστόπουλος

11/Jun/2025

🧪 Οξαλικά Ούρων 24ώρου – Πλήρης Ανάλυση Εξέτασης

✅ Εισαγωγή

Τα οξαλικά είναι φυσικές ενώσεις που αποβάλλονται με τα ούρα και σχετίζονται με τον μεταβολισμό ορισμένων τροφών. Η μέτρησή τους στα ούρα 24ώρου είναι κρίσιμη για τη διάγνωση μεταβολικών διαταραχών και την πρόληψη λιθίασης (πέτρες στα νεφρά).

🔍 Τι είναι τα Οξαλικά;

Τα οξαλικά (oxalates) είναι ανιονικές ενώσεις που προέρχονται:

Από τη διάσπαση της βιταμίνης C
Από τον μεταβολισμό της γλυκίνης και άλλων οργανικών ουσιών
Από την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε οξαλικά (π.χ. σπανάκι, παντζάρια)

Η υπερβολική συγκέντρωση τους στα ούρα μπορεί να προκαλέσει:

🔺 Νεφρολιθίαση
🔺 Νεφροπάθειες
🔺 Οξαλώση (σε σοβαρές καταστάσεις)

📊 Τι Είναι η Εξέταση Οξαλικών Ούρων 24ώρου;

Η εξέταση μετρά τη συνολική ποσότητα οξαλικών που αποβάλλονται σε διάστημα 24 ωρών.

🔬 Χρησιμοποιείται για:

📌 Αξιολόγηση λιθίασης
📌 Παρακολούθηση υπεροξαλουρίας
📌 Έλεγχο μεταβολικών διαταραχών
📌 Έλεγχο δυσαπορρόφησης και νοσημάτων του εντέρου

📈 Πίνακας Τιμών Αναφοράς

Μονάδα	Φυσιολογικές Τιμές	Οριακά Αυξημένες	Παθολογικές
mg/24h	4–31 mg	31–45 mg	> 45 mg
μmol/24h	45–360	360–500	> 500

⚠️ Πότε Ζητείται η Εξέταση;

Η εξέταση οξαλικών ούρων ζητείται σε:

🪨 Υποτροπιάζουσα νεφρολιθίαση
🧬 Υποψία πρωτοπαθούς ή δευτεροπαθούς υπεροξαλουρίας
🦠 Σύνδρομα δυσαπορρόφησης (π.χ. κοιλιοκάκη, νόσος Crohn)
💉 Παρακολούθηση νεφρικών μεταμοσχεύσεων
🤰 Έγκυες με αυξημένο κίνδυνο νεφρικών επιπλοκών

🧠 Τι Είναι η Υπεροξαλουρία;

Η υπεροξαλουρία είναι μια παθολογική κατάσταση όπου αυξάνεται η αποβολή οξαλικών στα ούρα.

Τύποι:

🧬 Πρωτοπαθής υπεροξαλουρία
- Γενετική
- Έλλειψη ηπατικών ενζύμων
🦠 Δευτεροπαθής υπεροξαλουρία
- Από δυσαπορρόφηση (σύνδρομο εντέρου)
- Υπερκατανάλωση βιταμίνης C
- Διατροφή πλούσια σε οξαλικά

🧂 Ποιες Τροφές Περιέχουν Πολλά Οξαλικά;

Τροφή	Περιεκτικότητα
Σπανάκι	Πολύ υψηλή
Παντζάρια	Υψηλή
Ραβέντι	Υψηλή
Σοκολάτα	Μέτρια
Ξηροί καρποί (ιδίως κάσιους)	Μέτρια
Τσάι (μαύρο, πράσινο)	Μέτρια
Πατάτες με φλούδα	Μέτρια

🍽️ Οξαλικά Ούρων & Διατροφή – Οδηγός Διατροφικής Παρέμβασης

Η διατροφή αποτελεί θεμελιώδη παράγοντα στη ρύθμιση των οξαλικών στα ούρα. Η ισορροπημένη λήψη τροφών και η διατροφική κατεύθυνση μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων από οξαλικό ασβέστιο και να βοηθήσουν στην πρόληψη υπεροξαλουρίας.

🔺 Τροφές Υψηλής Περιεκτικότητας σε Οξαλικά (να αποφεύγονται/περιορίζονται)

Τροφή	Ποσότητα Οξαλικού (mg/μερίδα)	Σχόλιο
Σπανάκι (μαγειρεμένο)	>700 mg	❌ Πολύ υψηλό
Ραβέντι (rhubarb)	>500 mg	❌ Πολύ υψηλό
Παντζάρια	150–200 mg	⚠️ Υψηλό
Ξηροί καρποί (π.χ. κάσιους, αμύγδαλα)	100–150 mg	⚠️ Μέτριο
Σοκολάτα (μαύρη)	90–120 mg	⚠️ Μέτριο
Μαύρο/πράσινο τσάι	30–50 mg/φλ	⚠️ Σωρευτικό
Πατάτες με φλούδα	40–80 mg	⚠️ Ανάλογα την ποσότητα

🔻 Συμβουλή: Αποφεύγετε την ταυτόχρονη λήψη πολλών από αυτές τις τροφές μέσα στην ίδια ημέρα.

✅ Τροφές Χαμηλής Περιεκτικότητας σε Οξαλικά (επιθυμητές)

Τροφή	Οξαλικά (mg/μερίδα)	Πλεονεκτήματα
Λευκό ρύζι	<5 mg	✅ Ασφαλές
Μήλα, μπανάνες	<5 mg	✅ Φρούτα ασφαλή
Κοτόπουλο, ψάρι	~0 mg	✅ Υψηλή πρωτεΐνη
Ασπράδι αυγού	~0 mg	✅ Καθαρή πρωτεΐνη
Πεπόνι, καρπούζι	<5 mg	✅ Υδρόφιλα φρούτα
Δημητριακά χωρίς πίτουρο	<5 mg	✅ Ασφαλή
Αγγούρι, μαρούλι	<5 mg	✅ Λαχανικά με ασφάλεια

🥛 Ασβέστιο και Οξαλικά – Πώς Συνδέονται;

Η κατανάλωση ασβεστίου με τα γεύματα βοηθά στη δέσμευση των οξαλικών στο έντερο, μειώνοντας την απορρόφησή τους και συνεπώς την απέκκριση από τα ούρα.

✅ Συνιστώμενες πηγές ασβεστίου:

Γιαούρτι, γάλα, τυρί
Πράσινα φυλλώδη λαχανικά (όχι σπανάκι!)
Συμπληρώματα ασβεστίου (εάν συσταθεί από γιατρό)

⚠️ Προσοχή: Μην λαμβάνετε συμπληρώματα ασβεστίου ανεξέλεγκτα, καθώς μπορεί να οδηγήσουν σε άλλες μορφές λιθίασης (π.χ. φωσφορικό ασβέστιο).

💧 Ενυδάτωση

Η υπερβολική κατανάλωση υγρών είναι καθοριστική. Συνιστάται:

💧 Τουλάχιστον 2.5 – 3 λίτρα ημερησίως
🧃 Προτίμηση σε νερό, χυμό λεμονιού (φυσικά κιτρικά) ή αφεψήματα χωρίς οξαλικά
🚫 Αποφυγή καφέδων, μαύρου/πράσινου τσαγιού σε υπερβολή

🍋 Κιτρικά – Σύμμαχοι κατά των Πέτρες

Τα κιτρικά (π.χ. κιτρικό κάλιο, λεμόνι) δεσμεύουν το ασβέστιο και αποτρέπουν το σχηματισμό πέτρας με οξαλικά.

✅ Προτάσεις:

Νερό με φρέσκο χυμό λεμονιού
Φυσικοί χυμοί από εσπεριδοειδή (χωρίς ζάχαρη)

⛔ Βιταμίνη C και Οξαλικά

Η υπερβολική λήψη βιταμίνης C (>1 g/ημέρα) μπορεί να μετατραπεί σε οξαλικά.

🚫 Αποφυγή συμπληρωμάτων χωρίς ιατρική ένδειξη
⚠️ Ενημερώστε τον ιατρό για λήψη πολυβιταμινών

📌 Συνοπτικές Οδηγίες Διατροφής

Πρακτική	Συνιστάται	Αποφεύγεται
Ασβέστιο με τα γεύματα	✅	❌ λήψη μόνο του
Υδρική πρόσληψη >2.5L	✅	❌ αφυδάτωση
Φυλλώδη χωρίς οξαλικά	✅ (μαρούλι, ρόκα)	❌ σπανάκι
Κιτρικά (λεμόνι)	✅	❌ χυμοί με ζάχαρη
Συνδυασμός τροφών	✅ ισορροπία	❌ μονοφαγία

📉 Πότε Είναι Αυξημένα τα Οξαλικά;

Αίτια αυξημένων οξαλικών ούρων:

Υπερβολική λήψη οξαλικών μέσω διατροφής
Δυσαπορρόφηση λίπους (π.χ. γαστρικό bypass)
Ανεπάρκεια ασβεστίου στη διατροφή
Υψηλές δόσεις βιταμίνης C
Πρωτοπαθής υπεροξαλουρία
Καρκίνος ήπατος

📈 Τι Προκαλούν τα Αυξημένα Οξαλικά;

🔺 Νεφρολιθίαση (πέτρες από ασβέστιο-οξαλικό)
🔺 Νεφρική ανεπάρκεια
🔺 Σπειραματοπάθεια
🔺 Καταθέσεις σε άλλα όργανα σε πρωτοπαθή μορφή

🧪 Πώς Γίνεται η Εξέταση;

Οδηγίες:

Συλλογή όλων των ούρων για 24 ώρες
Ψύξη ή διατήρηση στο ψυγείο
Δεν απαιτείται νηστεία, αλλά αποφυγή οξαλικών τροφών
Ενημέρωση για τυχόν λήψη βιταμίνης C

🤰 Οξαλικά στην Εγκυμοσύνη

Η εξέταση δεν αποτελεί ρουτίνα, αλλά εφαρμόζεται όταν υπάρχει ιστορικό λιθίασης ή νεφροπάθειας
Σημαντική η ενυδάτωση και η διατροφή πλούσια σε ασβέστιο
Αποφυγή συμπληρωμάτων βιταμίνης C χωρίς ένδειξη

🩺 Αντιμετώπιση Υψηλών Οξαλικών

Ενυδάτωση (≥ 2.5 L/ημ.)
Αλλαγή διατροφής
Ασβέστιο με τα γεύματα
Χορήγηση κιτρικών (π.χ. κιτρικός κάλιο)
Χαμηλή οξαλική δίαιτα
Σε πρωτοπαθή υπεροξαλουρία: ειδική φαρμακευτική αγωγή (π.χ. lumasiran)

📂 FAQ – Συχνές Ερωτήσεις

🔎 Τι σημαίνει αυξημένα οξαλικά ούρων;

Υποδηλώνουν αυξημένη απέκκριση οξαλικού, συχνά λόγω διατροφής ή μεταβολικών διαταραχών, και σχετίζονται με νεφρολιθίαση.

🥬 Ποια τρόφιμα πρέπει να αποφεύγω;

Σπανάκι, παντζάρια, σοκολάτα, κακάο, ξηρούς καρπούς, ραβέντι, μαύρο τσάι και υπερβολική βιταμίνη C.

💊 Ποια φάρμακα επηρεάζουν τα οξαλικά;

– Βιταμίνη C (αυξάνει) – Αντιβιοτικά τύπου νεομυκίνης (μειώνουν βακτηριακή αποδόμηση οξαλικού)

📉 Πώς μειώνω τα οξαλικά φυσικά;

– Ενυδάτωση – Κατανάλωση ασβεστίου – Διατροφή χαμηλή σε οξαλικά – Αποφυγή υπερβολής σε βιταμίνη C

🧬 Τι είναι η πρωτοπαθής υπεροξαλουρία;

Κληρονομική διαταραχή που οδηγεί σε παραγωγή υπερβολικού οξαλικού από το ήπαρ, με πιθανές καταθέσεις στους νεφρούς και άλλα όργανα.

🔎 Τι είναι τα οξαλικά;

Τα οξαλικά είναι οργανικές ενώσεις που σχηματίζονται από τη διάσπαση ουσιών στο σώμα ή απορροφώνται από τη διατροφή. Αποβάλλονται από τα νεφρά μέσω των ούρων. Σε υψηλές συγκεντρώσεις, ενώνονται με ασβέστιο και σχηματίζουν πέτρες στα νεφρά (λιθίαση).

💉 Τι είναι η εξέταση οξαλικών ούρων 24ώρου;

Είναι εξέταση που μετρά την ποσότητα οξαλικών που αποβάλλονται από τον οργανισμό μέσα σε 24 ώρες. Χρησιμοποιείται για τη διάγνωση μεταβολικών διαταραχών, τη διερεύνηση λιθίασης, και την παρακολούθηση υπεροξαλουρίας.

📊 Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές;

– **4–31 mg/24h** ή – **45–360 μmol/24h**

Τιμές άνω των 45 mg θεωρούνται παθολογικές και αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο νεφρολιθίασης.

📈 Πότε θεωρούνται αυξημένα τα οξαλικά;

Αν οι τιμές είναι πάνω από: – **45 mg/24h** ή – **500 μmol/24h**, τότε θεωρούνται **παθολογικά αυξημένα** και απαιτείται περαιτέρω έλεγχος.

🥬 Ποια τρόφιμα αυξάνουν τα οξαλικά;

– Σπανάκι 🥬 – Παντζάρια – Σοκολάτα 🍫 – Τσάι (μαύρο, πράσινο) – Ξηροί καρποί (κάσιους, φιστίκια) – Ραβέντι – Πατάτες με φλούδα – Υπερβολική βιταμίνη C (>1g/ημέρα)

🍋 Πώς μπορώ να μειώσω τα οξαλικά ούρων;

– Κατανάλωση **τροφών πλούσιων σε ασβέστιο** μαζί με γεύματα (π.χ. γιαούρτι) – **Αποφυγή τροφών** με υψηλή περιεκτικότητα σε οξαλικά – Πολλή **ενυδάτωση** (2.5–3L/ημέρα) – Περιορισμός **βιταμίνης C** – Κατανάλωση **κιτρικών** (π.χ. λεμόνι, κιτρικός χυμός)

⚠️ Ποια είναι τα συμπτώματα υπεροξαλουρίας;

– Πέτρες στα νεφρά (κωλικοί, αιματουρία) – Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια – Καταθέσεις ασβεστίου σε αρθρώσεις, καρδιά ή μάτια (σε σοβαρές μορφές) – Κόπωση, ναυτία, πρήξιμο

🧬 Τι είναι η πρωτοπαθής υπεροξαλουρία;

Κληρονομική διαταραχή του ήπατος που οδηγεί σε υπερπαραγωγή οξαλικού, προκαλώντας σοβαρή νεφρική βλάβη. Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε ΧΝΑ ή την ανάγκη για μεταμόσχευση.

🩺 Πώς γίνεται η εξέταση;

– Συλλογή **όλων των ούρων** για 24 ώρες – Διατήρηση στο ψυγείο – Σημείωση ώρας έναρξης και λήξης – Αποφυγή τροφών με οξαλικά και βιταμίνης C πριν την εξέταση – Συνεννόηση με τον ιατρό για τυχόν φάρμακα

🤰 Έχει σημασία η εξέταση στην εγκυμοσύνη;

Ναι. Αν υπάρχει ιστορικό λιθίασης ή νεφρικής δυσλειτουργίας, η μέτρηση των οξαλικών μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη επιπλοκών κατά την κύηση. Συνιστάται αυξημένη ενυδάτωση και παρακολούθηση της διατροφής.

💊 Υπάρχουν φάρμακα που μειώνουν τα οξαλικά;

– **Κιτρικά άλατα** (π.χ. κιτρικό κάλιο) – **Ασβέστιο** ως συμπλήρωμα με τα γεύματα – Φαρμακευτικές ουσίες όπως **Lumasiran** (σε πρωτοπαθή υπεροξαλουρία) – **Προβιοτικά** υπό μελέτη (μικροβίωμα)

📌 Πότε πρέπει να ανησυχήσω;

Όταν υπάρχει: – Επαναλαμβανόμενη λιθίαση – Τιμές οξαλικού >45 mg – Συνύπαρξη με χαμηλά κιτρικά ή αυξημένο ασβέστιο – Οικογενειακό ιστορικό νεφρολιθίασης ή υπεροξαλουρίας

📝 Συμπέρασμα

Η εξέταση οξαλικών ούρων 24ώρου είναι κρίσιμη για την πρόληψη και διάγνωση νεφρολιθίασης και μεταβολικών διαταραχών. Η σωστή συλλογή δείγματος, η αξιολόγηση των τιμών και η προσαρμογή της διατροφής μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών. ✅

📚 Εμπλουτισμένη Βιβλιογραφία

National Kidney Foundation. (2023). 24-Hour Urine Collection for Kidney Stone Risk Assessment.
➤ Παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες για την εκτίμηση του μεταβολικού κινδύνου σχηματισμού λίθων, περιλαμβάνοντας τα οξαλικά.
🔗 kidney.org
Mayo Clinic Laboratories. (2022). Urine oxalate test.
➤ Λεπτομερής περιγραφή της διαδικασίας συλλογής 24ώρων και παθολογικών αιτίων υπεροξαλουρίας.
🔗 mayoclinic.org
Goldfarb DS. (2021). A practical approach to metabolic evaluation and medical management of calcium nephrolithiasis.
➤ Αναφέρεται στην υπεροξαλουρία ως βασικό μεταβολικό παράγοντα λιθίασης.
📰 Urologic Clinics of North America, 48(3), 291-304.
Cochat P, Rumsby G. (2013). Primary hyperoxaluria.
➤ Εμβληματική ανασκόπηση για την κληρονομική μορφή υπεροξαλουρίας, από το New England Journal of Medicine.
📰 NEJM, 369(7), 649–658. https://doi.org/10.1056/NEJMra1301564
Heller HJ et al. (1997). Dietary oxalate and its role in urinary oxalate excretion.
➤ Κλασική μελέτη που καθιέρωσε τη σύνδεση μεταξύ διατροφής και επιπέδων οξαλικού στα ούρα.
📰 Kidney International, 51(5), 1669–1673.
Curhan GC et al. (2004). Diet and the risk of kidney stones in men.
➤ Μελέτη σε 45.000 άνδρες έδειξε σύνδεση μεταξύ τροφών πλούσιων σε οξαλικά και αυξημένου κινδύνου νεφρολιθίασης.
📰 NEJM, 328(12), 833–838.
UpToDate. (2024). Urine testing for kidney stone disease.
➤ Εξειδικευμένο άρθρο για τους δείκτες όπως οξαλικά, κιτρικά, ασβέστιο στα ούρα.
🔗 uptodate.com
European Association of Urology (EAU). (2023). Guidelines on Urolithiasis.
➤ Περιέχει αλγόριθμους διάγνωσης και αντιμετώπισης με βάση 24ωρη μέτρηση οξαλικών και άλλων παραμέτρων.
🔗 uroweb.org
Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία. (2023). Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Νεφρολιθίαση.
➤ Τονίζεται η χρήση 24ώρου ελέγχου ούρων για πλήρη λιθιασικό έλεγχο.
🔗 euroandrology.gr
Lumasiran and Oxalosis Treatment. (2022). FDA Approval of Lumasiran for Primary Hyperoxaluria Type 1.
➤ Φαρμακευτική καινοτομία με στόχο τη μείωση της παραγωγής οξαλικού στο ήπαρ.
🔗 fda.gov
Fargue S, Milliner DS. (2020). The pivotal role of the intestine in oxalate homeostasis.
➤ Μελέτη για την εντερική απορρόφηση οξαλικού και τις πιθανές θεραπείες μέσω μικροβιώματος.
📰 Nature Reviews Nephrology, 16(8), 437–451.

Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…

🧪 Κιτρικά Ούρων 24ώρου – Πλήρης Ιατρικός Οδηγός

✅ Εισαγωγή

🔍 Τι Είναι τα Κιτρικά;

📈 Τιμές Αναφοράς – Κιτρικά Ούρων

⚠️ Τι Είναι η Υποκιτρουρία (Hypocitraturia);

🧪 Πότε Ζητείται η Εξέταση Κιτρικών Ούρων 24ώρου;

📉 Τι Προκαλεί Χαμηλά Κιτρικά;

🧂 Διατροφή και Κιτρικά

✅ Τροφές που αυξάνουν τα κιτρικά

⚠️ Να αποφεύγονται:

💊 Φαρμακευτική Παρέμβαση

🤰 Κιτρικά Ούρων στην Εγκυμοσύνη

📂 FAQ – Συχνές Ερωτήσεις

📝 Συμπέρασμα

📚 Εμπλουτισμένη Βιβλιογραφία

🧪 Οξαλικά Ούρων 24ώρου – Πλήρης Ανάλυση Εξέτασης

✅ Εισαγωγή

🔍 Τι είναι τα Οξαλικά;

📊 Τι Είναι η Εξέταση Οξαλικών Ούρων 24ώρου;

📈 Πίνακας Τιμών Αναφοράς

⚠️ Πότε Ζητείται η Εξέταση;

🧠 Τι Είναι η Υπεροξαλουρία;

Τύποι:

🧂 Ποιες Τροφές Περιέχουν Πολλά Οξαλικά;

🍽️ Οξαλικά Ούρων & Διατροφή – Οδηγός Διατροφικής Παρέμβασης

🔺 Τροφές Υψηλής Περιεκτικότητας σε Οξαλικά (να αποφεύγονται/περιορίζονται)

✅ Τροφές Χαμηλής Περιεκτικότητας σε Οξαλικά (επιθυμητές)

🥛 Ασβέστιο και Οξαλικά – Πώς Συνδέονται;

💧 Ενυδάτωση

🍋 Κιτρικά – Σύμμαχοι κατά των Πέτρες

⛔ Βιταμίνη C και Οξαλικά

📌 Συνοπτικές Οδηγίες Διατροφής

📉 Πότε Είναι Αυξημένα τα Οξαλικά;

Αίτια αυξημένων οξαλικών ούρων:

📈 Τι Προκαλούν τα Αυξημένα Οξαλικά;

🧪 Πώς Γίνεται η Εξέταση;

Οδηγίες:

🤰 Οξαλικά στην Εγκυμοσύνη

🩺 Αντιμετώπιση Υψηλών Οξαλικών

📂 FAQ – Συχνές Ερωτήσεις

📝 Συμπέρασμα

📚 Εμπλουτισμένη Βιβλιογραφία

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΘΗΣΕΩΝ