ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ-ΟΥΡΙΚΟΥ-ΟΞΕΟΣ-ΣΤΑ-ΟΥΡΑ-1200x800.jpg

18/Oct/2025

Κρύσταλλοι ουρικού οξέος στα ούρα – μικροσκοπική εικόνα — Προτεινόμενη εικόνα 1200×628 με ελληνικό τίτλο «ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΙ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ» και υπογραφή **mikrobiologikolamia.gr**.

1) Τι είναι οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος;

Οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος είναι μικροσκοπικά σωματίδια που σχηματίζονται σε όξινα ούρα όταν το ουρικό οξύ υπερβαίνει τη διαλυτότητά του. Αποτελούν συχνά παροδικό εύρημα σε αφυδάτωση ή μετά από γεύμα πλούσιο σε πουρίνες, αλλά επίμονη παρουσία τους αυξάνει τον κίνδυνο λιθίασης ουρικού οξέος.

Κλινική σημασία

Συνδέονται με όξινο pH (συχνά <5.5) και χαμηλό όγκο ούρων.
Επιβαρυντικοί παράγοντες: πουρίνες (εντόσθια, κόκκινο κρέας, σαρδέλες), αλκοόλ (ιδίως μπίρα), φρουκτόζη, υπερουριχαιμία.
Στόχοι πρόληψης: ενυδάτωση για ≥2–2,5 L ούρων/ημέρα και pH ούρων 6.0–6.5 με ιατρική καθοδήγηση.

Μικροσκοπικά εμφανίζονται ως ρομβοειδείς/διαμαντόμορφοι κρύσταλλοι σε αποχρώσεις κιτρινοκάστανου. Η ανίχνευσή τους πρέπει να οδηγεί σε έλεγχο pH ούρων, εκτίμηση υπερουριχουρίας (24ωρα ούρα) και, εφόσον χρειάζεται, διαιτητική/φαρμακευτική παρέμβαση.

Σύντομο reminder: Παροδικό εύρημα → ενυδάτωση και επανέλεγχος. Επίμονη κρυσταλλουρία ή συμπτώματα → μεταβολικός έλεγχος και στοχευμένη πρόληψη.

2) Μορφολογία & χαρακτηριστικά

Οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία στη μορφή και στο χρώμα τους, ανάλογα με το pH και τη συγκέντρωση του ουρικού οξέος στα ούρα. Η γνώση των μορφολογικών τους χαρακτηριστικών βοηθά στη διαφορική διάγνωση από άλλους τύπους κρυστάλλων (π.χ. οξαλικού ασβεστίου, φωσφορικών).

↔️ Σύρετε οριζόντια για να δείτε όλες τις στήλες του πίνακα.

Χαρακτηριστικό	Περιγραφή	Κλινική σημασία
Σχήμα	Ρόμβοι, βαρέλια, ροζέτες, δίσκοι ή πλάκες.	Ποικιλία μορφών ανάλογα με τη συγκέντρωση και το pH.
Χρώμα	Κιτρινωπό έως κοκκινωπό-καφέ.	Σχετίζεται με τη χρωστική των ούρων και τη συγκέντρωση ουρικού οξέος.
pH ούρων	Συνήθως 5.0–6.0. Δεν εμφανίζονται σε αλκαλικά ούρα.	Όσο πιο όξινο το pH, τόσο ευνοείται ο σχηματισμός.
Φωτεινότητα	Ιδιαίτερη ανακλαστικότητα, διαφανείς ή αδιαφανείς.	Ορατοί στο μικροσκόπιο σε bright field και polarized light.
Συχνότητα	Συχνό εύρημα σε αφυδάτωση ή μετά από δίαιτα πλούσια σε πουρίνες.	Επίμονη παρουσία → ανάγκη ελέγχου υπερουριχουρίας.

🔬 Εργαστηριακό στοιχείο: Οι κρύσταλλοι διαλύονται αν προστεθεί αλκαλικό διάλυμα (π.χ. NaOH), γεγονός που επιβεβαιώνει τη φύση τους ως ουρικού οξέος.

3) Πότε εμφανίζονται στα ούρα;

Οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος σχηματίζονται όταν τα ούρα γίνουν αρκετά όξινα και το ουρικό οξύ φτάσει σε σημείο υπερκορεσμού. Η εμφάνισή τους είναι αποτέλεσμα φυσικοχημικών συνθηκών και συχνά αντανακλά προσωρινή μεταβολή του μεταβολισμού ή της ενυδάτωσης.

🔹 Συχνότερες καταστάσεις εμφάνισης:

Όξινο pH (<5.5) λόγω δίαιτας ή μεταβολικών παραγόντων.
Αφυδάτωση από μειωμένη πρόσληψη υγρών ή έντονη εφίδρωση.
Διατροφή πλούσια σε πουρίνες (εντόσθια, σαρδέλες, κόκκινο κρέας, αντζούγιες).
Κατανάλωση αλκοόλ (ιδίως μπίρας) που αυξάνει την παραγωγή ουρικού.
Υπερουριχαιμία/ουρική αρθρίτιδα – αυξημένο ουρικό στο αίμα οδηγεί σε αυξημένη απέκκριση στα ούρα.
Χημειοθεραπεία ή λύση όγκου – απότομη απελευθέρωση νουκλεοτιδίων αυξάνει το ουρικό οξύ.
Μεταβολικό σύνδρομο και ινσουλινοαντίσταση – μειώνουν την απέκκριση αμμωνίου και διατηρούν χαμηλό pH ούρων.

💡 Παράδειγμα: Άτομο που καταναλώνει καθημερινά κόκκινο κρέας και πίνει λίγο νερό μετά την προπόνηση μπορεί να εμφανίσει παροδικούς κρυστάλλους ουρικού οξέος χωρίς να έχει λίθους ή ουρική αρθρίτιδα.

📈 Εργαστηριακές παρατηρήσεις:

Εμφανίζονται πιο συχνά σε πυκνά, σκούρα ούρα με υψηλό ειδικό βάρος.
Εξαφανίζονται όταν το δείγμα αλκαλοποιηθεί ή αραιωθεί.
Στα παιδιά και στους εφήβους μπορεί να εμφανιστούν παροδικά χωρίς παθολογική σημασία.

🔬 Συμπέρασμα: Η παρουσία τους υποδηλώνει όξινο pH και συγκέντρωση ουρικού, όχι απαραίτητα νόσο. Αν είναι επαναλαμβανόμενη, χρειάζεται διερεύνηση για υπερουριχουρία ή μεταβολικό σύνδρομο.

4) Υπάρχουν συμπτώματα;

Οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος από μόνοι τους συνήθως δεν προκαλούν συμπτώματα. Αν όμως παραμείνουν και συσσωρευτούν, μπορεί να οδηγήσουν σε λιθίαση ουρικού οξέος ή να συνυπάρξουν με λοίμωξη, προκαλώντας ενοχλήματα από το ουροποιητικό.

🩺 Συνήθη συμπτώματα όταν υπάρχουν λίθοι:

Έντονος πόνος στη μέση ή στα πλευρά (κολικός νεφρού).
Αιματουρία (κόκκινα ή ροζ ούρα).
Ναυτία, εμετός, εφίδρωση κατά τη διάρκεια κρίσης.
Συχνουρία ή κάψιμο κατά την ούρηση αν υπάρχει λοίμωξη.
Θολά ή δυσώδη ούρα, ιδίως με συνοδό βακτηριουρία.

🔎 Λιγότερο συχνά σημεία:

Αίσθημα πίεσης χαμηλά στην πλάτη χωρίς έντονο πόνο.
Παροδική μείωση της ροής ούρων λόγω απόφραξης.
Πυρετός ή ρίγη όταν συνυπάρχει πυελονεφρίτιδα.

💡 Θυμηθείτε: Η απλή παρουσία κρυστάλλων ουρικού οξέος στη γενική ούρων δεν σημαίνει απαραίτητα νόσο. Η αξιολόγηση γίνεται πάντα με βάση τα συνοδά συμπτώματα, το pH και τα ευρήματα της καλλιέργειας.

⚠️ Αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια αν:

Έχετε έντονο πόνο στη μέση που δεν υποχωρεί.
Εμφανιστεί πυρετός, ρίγη ή αιματουρία.
Παρατηρείτε επαναλαμβανόμενες κρίσεις ή μειωμένη παραγωγή ούρων.

5) Αίτια & Παράγοντες Κινδύνου

Οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος οφείλονται σε συνδυασμό μεταβολικών, διατροφικών και νεφρικών παραγόντων που προκαλούν όξινα, πυκνά ούρα με υψηλή συγκέντρωση ουρικού οξέος.

↔️ Σύρετε οριζόντια για να δείτε ολόκληρο τον πίνακα.

Κατηγορία	Παράγοντες	Μηχανισμός Δημιουργίας
Διατροφικοί	Πουρίνες (εντόσθια, κόκκινο κρέας, σαρδέλες), μπίρα, φρουκτόζη.	Αυξημένη παραγωγή ουρικού οξέος και μείωση του pH ούρων.
Μεταβολικοί	Υπερουριχαιμία, ουρική αρθρίτιδα, μεταβολικό σύνδρομο, παχυσαρκία.	Αύξηση ουρικού στο αίμα → υπερουριχουρία → όξινα ούρα.
Νεφρικοί	Χαμηλός όγκος ούρων, αφυδάτωση, μειωμένη αποβολή αμμωνίου.	Επικράτηση οξέος στο pH ούρων & συγκέντρωση ουρικού.
Ιατρογενείς	Χημειοθεραπεία, λύση όγκου, σαλικυλικά, κυκλοσπορίνη.	Ταχεία αποδόμηση νουκλεοτιδίων και αυξημένη παραγωγή ουρικού.
Άλλοι Παράγοντες	Ηλικία >40 ετών, καθιστική ζωή, διαβήτης τύπου 2.	Μειωμένο pH και αυξημένο οξειδωτικό στρες στα ούρα.

🔬 Εργαστηριακό εύρημα: Η συνύπαρξη χαμηλού pH (<5.5), υψηλού ουρικού ορού και χαμηλού όγκου ούρων είναι το κλασικό τρίπτυχο για σχηματισμό κρυστάλλων ουρικού οξέος.

6) Πότε να ανησυχήσετε

Η μεμονωμένη ανεύρεση μπορεί να είναι παροδική. Αναζητήστε ιατρική εκτίμηση όταν ισχύει κάποιο από τα παρακάτω.

🔎 Ενδείξεις για έλεγχο

Επαναλαμβανόμενοι κρύσταλλοι ουρικού οξέος σε διαδοχικές εξετάσεις.
Συνεχώς όξινο pH (<5.5) ή σκούρα, πυκνά ούρα.
Ιστορικό ουρικής αρθρίτιδας ή λίθων.
Συνοδά ευρήματα: αιματουρία, λευκοκύτταρα, πόνος.
Παράγοντες κινδύνου: μεταβολικό σύνδρομο, παχυσαρκία, χημειοθεραπεία.

🚨 Επείγοντα συμπτώματα

Έντονος κολικός νεφρού ή απότομη μείωση ροής ούρων.
Πυρετός/ρίγος με πόνο στη μέση (ύποπτο για πυελονεφρίτιδα).
Επίμονη μακροσκοπική αιματουρία.
Μονήρης νεφρός, εγκυμοσύνη ή ανοσοκαταστολή με συμπτώματα.

🧪 Συνιστώμενος έλεγχος

Γενική ούρων με pH και μικροσκόπηση ιζήματος.
24ωρη συλλογή: ουρικό, όγκος, pH.
Αίμα: ουρικό οξύ, κρεατινίνη, γλυκόζη, λιπίδια.
Απεικόνιση (υπέρηχος/CT) σε άλγος ή υποτροπές.

Στόχος: εντοπισμός αιτίου, πρόληψη λίθων και αποκατάσταση pH 6.0–6.5 με υγρά, δίαιτα ή αγωγή όπου ενδείκνυται.

7) Διάγνωση στο Εργαστήριο

Η διάγνωση της παρουσίας κρυστάλλων ουρικού οξέος βασίζεται στη μικροσκοπική εξέταση ιζήματος ούρων, σε συνδυασμό με μετρήσεις pH, ειδικού βάρους και επιπλέον βιοχημικούς δείκτες που αξιολογούν τη λειτουργία του ουροποιητικού και τον μεταβολισμό του ουρικού.

🔬 1. Γενική ούρων & Μικροσκοπική ανάλυση ιζήματος

Η εξέταση γίνεται σε νωπό δείγμα ούρων (εντός 1 ώρας).
Χρησιμοποιείται φυγοκέντρηση ιζήματος και παρατήρηση στο μικροσκόπιο (400x).
Οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος εμφανίζονται ως ρομβοειδείς ή βαρελοειδείς σχηματισμοί, με κιτρινοπορτοκαλί χρώμα.
Στο πολωμένο φως παρουσιάζουν χαρακτηριστική διπλοθλαστικότητα (αναγνωρίζονται εύκολα από οξαλικά).
Η διάλυση τους με αλκαλοποίηση του δείγματος επιβεβαιώνει τη φύση τους.

🧪 2. Βιοχημικές εξετάσεις ούρων

pH ούρων: μέτρηση με ηλεκτρόδιο ή test strip· τιμές <5.5 ευνοούν σχηματισμό.
Ειδικό βάρος: υψηλό (>1.025) υποδηλώνει πυκνά, υπερκορεσμένα ούρα.
24ωρη συλλογή: προσδιορίζει ποσότητα ουρικού οξέος (φυσιολογικά <750 mg/ημέρα).
Παράλληλα καταγράφεται ο όγκος ούρων, ώστε να διαπιστωθεί επαρκής ενυδάτωση.

💉 3. Εργαστηριακός έλεγχος αίματος

Ουρικό οξύ ορού: φυσιολογικά έως ~7 mg/dL στους άνδρες, 6 mg/dL στις γυναίκες.
Κρεατινίνη και ουρία: αξιολογούν νεφρική λειτουργία.
Ηλεκτρολύτες και γλυκόζη: βοηθούν στη διερεύνηση μεταβολικού συνδρόμου ή αφυδάτωσης.
Σε υποτροπιάζουσες περιπτώσεις, εξετάζονται και ουρικό/κρεατινίνη αναλογίες στα ούρα.

🖥️ 4. Απεικονιστικός έλεγχος

Υπερηχογράφημα νεφρών–ουρητήρων–κύστης: αναζητά υποψία λίθου.
CT χαμηλής δόσης (non-contrast): χρησιμοποιείται για ακριβή εντοπισμό λίθων ουρικού οξέος.
Οι λίθοι ουρικού οξέος μπορεί να είναι ακτινοδιαπερατοί και να μη φαίνονται σε απλή ακτινογραφία.

⚗️ 5. Εξειδικευμένες εξετάσεις (όταν απαιτούνται)

Ανάλυση αποβληθέντος λίθου με FTIR ή χρωματογραφία για επιβεβαίωση σύστασης.
Διερεύνηση μεταβολικών παραγόντων (ουρικό, ασβέστιο, φώσφορος, μαγνήσιο).
Έλεγχος ουρικής αρθρίτιδας με μέτρηση ουρικού σε επαναλαμβανόμενες δειγματοληψίες.

📋 Ερμηνεία συνολικών αποτελεσμάτων:

Κρύσταλλοι + pH <5.5 → όξινα, πυκνά ούρα → ανάγκη αλκαλοποίησης.
Υψηλό ουρικό αίματος + ουρικό ούρων → μεταβολική προδιάθεση.
Επανέλεγχος μετά από ενυδάτωση δείχνει αν το εύρημα είναι παροδικό ή παθολογικό.

Η ολοκληρωμένη διάγνωση επιτρέπει στοχευμένη πρόληψη με δίαιτα, ενυδάτωση και, εφόσον χρειάζεται, φαρμακευτική αγωγή (π.χ. αλλοπουρινόλη, κιτρικά άλατα).

8) Προετοιμασία & Συλλογή Δείγματος

Η σωστή προετοιμασία είναι καθοριστική για την αξιοπιστία της εξέτασης. Τα ούρα πρέπει να συλλέγονται σε αποστειρωμένο δοχείο και να παραδίδονται εντός 1 ώρας στο εργαστήριο, ειδικά αν πρόκειται για γενική ούρων ή μικροσκόπηση ιζήματος.

🧴 Οδηγίες για τη Γενική Ούρων

Συλλέξτε το πρωινό δείγμα από το μέσο ρεύμα ούρησης.
Καθαρίστε την περιοχή των έξω γεννητικών οργάνων πριν τη συλλογή με νερό και ήπιο σαπούνι (όχι αντισηπτικά).
Αποφύγετε τη συλλογή κατά την έμμηνο ρύση ή σε έντονη αφυδάτωση.
Αποθηκεύστε προσωρινά στο ψυγείο (όχι πάνω από 2 ώρες) αν δεν είναι δυνατή η άμεση μεταφορά.

📦 Οδηγίες για 24ωρη Συλλογή Ούρων

Ξεκινήστε τη συλλογή το πρωί. Πετάξτε τα πρώτα ούρα και κρατήστε όλα τα υπόλοιπα για 24 ώρες.
Χρησιμοποιήστε μεγάλο, καθαρό δοχείο που παρέχεται από το εργαστήριο.
Φυλάξτε το δοχείο στο ψυγείο καθ’ όλη τη διάρκεια της συλλογής.
Παραδώστε ολόκληρη την ποσότητα μαζί με τον αναγραφόμενο συνολικό όγκο ούρων.

💡 Σημαντικό: Αν λαμβάνετε φάρμακα όπως διουρητικά, ασπιρίνη ή αλλοπουρινόλη, ενημερώστε το εργαστήριο, καθώς μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα ουρικού οξέος.

⚗️ Ειδικές οδηγίες για αξιόπιστο αποτέλεσμα

Αποφύγετε ακραίες δίαιτες (νηστεία, υπερβολική πρωτεΐνη) την προηγούμενη ημέρα.
Πίνετε επαρκή ποσότητα νερού (1.5–2 L) εκτός αν ο γιατρός ορίσει διαφορετικά.
Μην προσθέτετε συντηρητικά ή άλλα υγρά στο δείγμα.
Αποφύγετε έντονη άσκηση, αλκοόλ και καφεΐνη πριν τη συλλογή.

⚠️ Συχνά λάθη που αλλοιώνουν το αποτέλεσμα:

Παράδοση δείγματος μετά από >2 ώρες → αλλοίωση pH και διάλυση κρυστάλλων.
Χρήση μη αποστειρωμένου δοχείου → ψευδώς θετικά αποτελέσματα.
Ανακάτεμα με νερό ή σαπούνι → ακατάλληλο δείγμα.

Η τήρηση των οδηγιών εξασφαλίζει αξιόπιστη εκτίμηση pH, ειδικού βάρους και παρουσίας κρυστάλλων και αποτρέπει ψευδώς παθολογικά ευρήματα.

9) Διατροφή & Τρόπος Ζωής

Η διατροφή και ο τρόπος ζωής επηρεάζουν άμεσα τη συγκέντρωση του ουρικού οξέος και το pH των ούρων. Στόχος είναι η μείωση της παραγωγής ουρικού και η αύξηση της διαλυτότητάς του με την κατάλληλη αλκαλοποίηση και ενυδάτωση.

💧 Ενυδάτωση

Πίνετε τουλάχιστον 2–2,5 λίτρα νερού ημερησίως (περίπου 8–10 ποτήρια).
Κατανέμετε τα υγρά καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Προτιμήστε νερό ή αφεψήματα χωρίς ζάχαρη.
Αποφύγετε αναψυκτικά με φρουκτόζη και ενεργειακά ποτά.
Η συνεχής ενυδάτωση μειώνει τη συγκέντρωση ουρικού και αποτρέπει τον σχηματισμό λίθων.

💡 Συμβουλή: Διατηρήστε τα ούρα σας ανοιχτόχρωμα. Είναι πρακτικός δείκτης καλής ενυδάτωσης.

🥗 Διατροφή

Η διατροφή πρέπει να στοχεύει στη μείωση των πουρινών και στη διατήρηση του pH κοντά στο 6.0–6.5.

Κατηγορία Τροφής	Προτείνεται	Αποφύγετε
Πρωτεΐνες	Κοτόπουλο, αυγά, ψάρι με μέτρο	Εντόσθια, σαρδέλες, αντζούγιες, κόκκινο κρέας
Υγρά	Νερό, αφεψήματα, φυσικοί χυμοί αραιωμένοι	Αλκοόλ (κυρίως μπίρα), ενεργειακά ποτά
Φρούτα & Λαχανικά	Λεμόνι, πορτοκάλι, μπανάνα, λαχανικά	Υπερβολικά όξινα ή επεξεργασμένα τρόφιμα
Γαλακτοκομικά	Γιαούρτι, γάλα χαμηλών λιπαρών	Πλήρη, λιπαρά τυριά

🧘‍♂️ Τρόπος ζωής

Διατηρήστε υγιές σωματικό βάρος – η παχυσαρκία συνδέεται με χαμηλό pH ούρων.
Αποφύγετε την καθιστική ζωή και τη μακροχρόνια ακινησία.
Ασκηθείτε ήπια (περπάτημα, ποδήλατο, κολύμπι) τουλάχιστον 30’ καθημερινά.
Περιορίστε το στρες, το οποίο αυξάνει την παραγωγή ουρικού οξέος μέσω ορμονών.

✅ Στόχος: Επαρκής ενυδάτωση, ισορροπημένη διατροφή, φυσιολογικό βάρος και pH ούρων 6.0–6.5. Αυτές οι συνθήκες αποτρέπουν την καθίζηση ουρικού οξέος και τον σχηματισμό λίθων.

10) Θεραπεία & Πρόληψη

Η θεραπεία των κρυστάλλων ουρικού οξέος στοχεύει στη διόρθωση του pH των ούρων, στη μείωση των επιπέδων ουρικού οξέος και στην πρόληψη σχηματισμού λίθων. Οι παρεμβάσεις εξαρτώνται από τη συχνότητα, τη βαρύτητα και την παρουσία υποκείμενων νοσημάτων.

💊 Φαρμακευτική αγωγή (όπου ενδείκνυται)

Αλλοπουρινόλη: μειώνει την παραγωγή ουρικού οξέος (ιδανική για υπερουριχαιμία, ουρική αρθρίτιδα ή πολλαπλές υποτροπές).
Φεβουξοστάτη: εναλλακτική επιλογή όταν η αλλοπουρινόλη δεν είναι ανεκτή.
Κιτρικά άλατα (κιτρικό κάλιο ή νάτριο): αλκαλοποιούν τα ούρα και αυξάνουν τη διαλυτότητα του ουρικού οξέος.
Αναλγητικά & αντιφλεγμονώδη: για ανακούφιση πόνου σε κρίσεις λιθίασης.

⚠️ Προσοχή: Η αλκαλοποίηση ούρων πρέπει να γίνεται με ιατρική καθοδήγηση. Υπερβολική αύξηση pH (>7.0) μπορεί να προκαλέσει σχηματισμό άλλων τύπων λίθων (π.χ. φωσφορικών).

🥗 Διατροφική αντιμετώπιση

Περιορίστε τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες.
Αυξήστε την πρόσληψη φρούτων και λαχανικών που περιέχουν κιτρικά (λεμόνι, πορτοκάλι, ακτινίδιο).
Προτιμήστε μικρές ποσότητες πρωτεϊνών ζωικής προέλευσης και περισσότερες φυτικές.
Περιορίστε το αλάτι και τη ζάχαρη (ειδικά φρουκτόζη).
Αποφύγετε αλκοόλ, ειδικά μπίρα και ποτά υψηλής περιεκτικότητας σε πουρίνες.

💧 Ενυδάτωση και pH ούρων

Πίνετε αρκετά υγρά για παραγωγή ≥2 λίτρων ούρων ημερησίως.
Παρακολουθήστε το pH των ούρων με test strips (στόχος: 6.0–6.5).
Σε επίμονη όξινη τιμή, ο γιατρός μπορεί να προτείνει σκευάσματα κιτρικών ή διττανθρακικών.

🧠 Συνολική πρόληψη

Τακτικός έλεγχος ουρικού οξέος σε αίμα και ούρα.
Διατήρηση φυσιολογικού βάρους και αποφυγή παχυσαρκίας.
Περιοδικός έλεγχος pH ούρων και ειδικού βάρους.
Επαναληπτική γενική ούρων μετά τη θεραπεία για επιβεβαίωση εξαφάνισης κρυστάλλων.

✅ Στόχος θεραπείας:

Ουρικό οξύ ορού <6 mg/dL (ή <5 mg/dL σε ουρική αρθρίτιδα).
pH ούρων 6.0–6.5, όγκος ούρων ≥2 L/ημέρα.
Απουσία κρυστάλλων και συμπτωμάτων σε επανέλεγχο.

Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη και συνδυάζει ενυδάτωση, δίαιτα και φάρμακα υπό ιατρική παρακολούθηση. Με σωστή προσέγγιση, η πρόγνωση είναι εξαιρετική και ο κίνδυνος υποτροπής μικρός.

11) 📌 Σε 1 λεπτό – Τι να θυμάστε

🔹 Τι είναι:

Κρύσταλλοι ουρικού οξέος σε όξινα ούρα (συνήθως pH <5.5).
Παροδικό ή παθολογικό εύρημα ανάλογα με τη συχνότητα εμφάνισης.

🔹 Πότε εμφανίζονται:

Σε αφυδάτωση, δίαιτα πλούσια σε πουρίνες ή μεταβολικό σύνδρομο.
Μετά από έντονη άσκηση ή κατανάλωση αλκοόλ.

🔹 Τι να κάνετε:

Αυξήστε την πρόσληψη νερού (≥2 L/ημέρα).
Περιορίστε πουρίνες και αλκοόλ.
Ρυθμίστε το pH ούρων 6.0–6.5.

🔹 Αναζητήστε ιατρό όταν:

Οι κρύσταλλοι επιμένουν σε διαδοχικές εξετάσεις.
Εμφανίζετε αιματουρία ή κολικό νεφρού.
Υπάρχει ιστορικό λίθων ή ουρικής αρθρίτιδας.

🔹 Στόχοι πρόληψης:

Ουρικό οξύ αίματος <6 mg/dL.
Όγκος ούρων ≥2 λίτρα/ημέρα.
Κανονικό pH και απουσία κρυστάλλων στον επανέλεγχο.

🧠 Σύνοψη 10″: Οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος δείχνουν όξινα ούρα και συχνά αφυδάτωση. Πιείτε περισσότερο νερό, μειώστε τις πουρίνες και ελέγξτε το pH. Η πρόληψη είναι απλή και αποτελεσματική.

12) ❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🧪 Είναι φυσιολογικό να υπάρχουν κρύσταλλοι ουρικού οξέος στα ούρα;

Σε μικρή ποσότητα και μεμονωμένη ανεύρεση, μπορεί να είναι παροδικό εύρημα από αφυδάτωση ή δίαιτα πλούσια σε πουρίνες. Αν όμως επιμένουν, υποδηλώνουν όξινο pH και αυξημένο ουρικό, που χρειάζεται διερεύνηση.

💧 Μπορούν να εξαφανιστούν μόνο με ενυδάτωση;

Ναι, σε πολλές περιπτώσεις. Η αυξημένη πρόσληψη νερού αραιώνει τα ούρα και αυξάνει το pH, οπότε οι κρύσταλλοι διαλύονται φυσιολογικά σε λίγες ημέρες. Αν επιμένουν, χρειάζεται έλεγχος μεταβολικών παραγόντων.

🥗 Ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγω;

Αποφύγετε τρόφιμα με πουρίνες (εντόσθια, κόκκινο κρέας, σαρδέλες, αντζούγιες), αλκοόλ (κυρίως μπίρα), αναψυκτικά με φρουκτόζη και λιπαρά επεξεργασμένα προϊόντα. Προτιμήστε φρούτα, λαχανικά και νερό.

🧍‍♂️ Είναι ίδιοι οι κρύσταλλοι ουρικού με αυτούς της ουρικής αρθρίτιδας;

Όχι ακριβώς. Οι κρύσταλλοι στη γενική ούρων σχηματίζονται στα ούρα, ενώ στην ουρική αρθρίτιδα εναποτίθενται στις αρθρώσεις. Και οι δύο όμως οφείλονται σε αυξημένο ουρικό οξύ και συχνά συνυπάρχουν.

🧫 Μπορεί λοίμωξη ουροποιητικού να προκαλέσει κρυστάλλους ουρικού οξέος;

Όχι άμεσα. Οι λοιμώξεις προκαλούν συνήθως αλκαλικά ούρα και κρυστάλλους φωσφορικών. Ωστόσο, αν συνοδεύονται από αφυδάτωση ή οξέωση, μπορεί να συνυπάρξουν και κρύσταλλοι ουρικού.

📈 Πώς ελέγχω το pH των ούρων μου;

Με ειδικές ταινίες μέτρησης (test strips) που υπάρχουν στα φαρμακεία. Τοποθετήστε τη λωρίδα στο δείγμα και συγκρίνετε το χρώμα με τον πίνακα. Ιδανικό pH για αποφυγή κρυστάλλων: 6.0–6.5.

🧃 Βοηθάει ο χυμός λεμονιού ή τα κιτρικά;

Ναι. Τα κιτρικά (λεμόνι, πορτοκάλι, ακτινίδιο) αλκαλοποιούν τα ούρα και αυξάνουν τη διαλυτότητα του ουρικού οξέος. Η κατανάλωση φυσικών χυμών ή νερού με λεμόνι είναι ωφέλιμη, εφόσον δεν υπάρχουν άλλες αντενδείξεις.

💊 Πρέπει να πάρω φάρμακα για να φύγουν;

Όχι πάντα. Συνήθως αρκεί η ενυδάτωση και η διατροφή. Αν υπάρχει υπερουριχαιμία ή ουρική αρθρίτιδα, ο ιατρός μπορεί να χορηγήσει αλλοπουρινόλη ή κιτρικά για ρύθμιση του pH και του ουρικού οξέος.

📅 Πότε χρειάζεται επανέλεγχος;

Σε 1–2 εβδομάδες μετά την πρώτη ανεύρεση, με γενική ούρων και pH. Αν επιμένουν, συνιστάται 24ωρη συλλογή και έλεγχος ουρικού αίματος.

🧍‍♀️ Είναι επικίνδυνο για τις γυναίκες ή την εγκυμοσύνη;

Συνήθως όχι, εφόσον αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Η αφυδάτωση στην εγκυμοσύνη αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης, οπότε συνιστάται πλήρης ενυδάτωση και περιοδικός έλεγχος ούρων.

📞 Πού μπορώ να κάνω αξιόπιστη εξέταση;

Η ανίχνευση και αξιολόγηση κρυστάλλων ουρικού οξέος γίνεται εύκολα σε εξειδικευμένα μικροβιολογικά εργαστήρια με μικροσκοπική εξέταση ιζήματος και μέτρηση pH.

📋 Υπενθύμιση: Η παρουσία κρυστάλλων δεν είναι πάντα νόσος, αλλά σημάδι προδιάθεσης. Η έγκαιρη ενυδάτωση και η σωστή διατροφή αποτρέπουν τη μετάβαση σε λιθίαση.

13) 📞 Επικοινωνία & Εξέταση

Για γενική ούρων, 24ωρη συλλογή και μεταβολικό έλεγχο ουρικού, απευθυνθείτε στο Μικροβιολογικό Λαμία.

Κλείστε εξέταση ή δείτε τον πλήρη κατάλογο:

📘 Κατάλογος Εξετάσεων
📅 Κλείστε Ραντεβού Τώρα

📍 Έσλιν 19, Λαμία 35100 • 📞 +30-22310-66841 • Δευτέρα–Παρασκευή 07:00–13:30

14) Βιβλιογραφία & Πηγές

Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ουρολογίας – Οδηγίες για λιθίαση. https://uroweb.org/guidelines/urolithiasis
National Kidney Foundation – Ουρικό οξύ και λίθοι. https://www.kidney.org/atoz/content/kidneystones_uric
Mayo Clinic Laboratories – Uric acid crystals in urine sediment. https://www.mayocliniclabs.com/test-info/urinalysis
Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία – Λιθίαση και πρόληψη. https://ene.gr

Παντελής Αναγνωστόπουλος

26/Sep/2025

Κρύσταλλοι στα ούρα: Φιλικός οδηγός για ασθενείς

Τι σημαίνουν τα ευρήματα μικροσκοπικής εξέτασης, πότε χρειάζεται επανέλεγχος και πώς προλαμβάνονται.

1) Τι είναι οι κρύσταλλοι στα ούρα;

Οι κρύσταλλοι στα ούρα είναι μικροσκοπικές στερεές δομές που σχηματίζονται από
άλατα ή οργανικές ενώσεις (π.χ. ασβέστιο, ουρικό οξύ, οξαλικά). Ανιχνεύονται με τη
μικροσκοπική εξέταση ιζήματος στα ούρα.

🔬 Σκεφτείτε τους σαν «μικρούς κόκκους άλατος» που, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες
(π.χ. αφυδάτωση, αλλαγές pH, διατροφή, φάρμακα), γίνονται ορατοί στο μικροσκόπιο.

ℹ️ Σημαντικό να γνωρίζουμε ότι:

Δεν είναι πάντα παθολογικοί – σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν τυχαίο, παροδικό εύρημα.
Συχνά σχετίζονται με το pH των ούρων (όξινα ή αλκαλικά ούρα ευνοούν διαφορετικούς τύπους).
Μπορεί να είναι προειδοποιητικό σημάδι για σχηματισμό λίθων (πέτρες στα νεφρά) αν εμφανίζονται συχνά ή σε μεγάλες ποσότητες.
Ορισμένοι τύποι, όπως η κυστίνη, θεωρούνται πάντα παθολογικοί και χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση.

💡 Με απλά λόγια: οι κρύσταλλοι είναι μικρές ενδείξεις για το τι συμβαίνει στο ουροποιητικό σύστημα.
Μερικές φορές είναι αθώοι, άλλες φορές δείχνουν ότι χρειάζεται προσοχή ή αλλαγές στον τρόπο ζωής.

2) Γιατί εμφανίζονται;

Οι κρύσταλλοι στα ούρα σχηματίζονται όταν ορισμένες ουσίες
υπερκορεστούν στο δείγμα ούρων και δεν διαλύονται πλήρως.
Το περιβάλλον (π.χ. το pH, η θερμοκρασία, η συγκέντρωση ουσιών)
καθορίζει ποιοι κρύσταλλοι θα δημιουργηθούν.

🔎 Οι πιο συχνοί λόγοι εμφάνισης είναι:

Αφυδάτωση – όταν δεν πίνουμε αρκετά υγρά, τα ούρα γίνονται πιο «συμπυκνωμένα» και διευκολύνουν τον σχηματισμό κρυστάλλων.
Διατροφή – τροφές πλούσιες σε οξαλικά (π.χ. σπανάκι, ξηροί καρποί) ή σε πουρίνες (κόκκινο κρέας, θαλασσινά) αυξάνουν τον κίνδυνο.
pH ούρων –
- Όξινο pH → ουρικό οξύ, οξαλικά, κυστίνη
- Αλκαλικό pH → φωσφορικά, στρουβίτης
Φάρμακα και συμπληρώματα – ορισμένα αντιβιοτικά, αντιιικά ή υψηλές δόσεις βιταμίνης C μπορεί να οδηγήσουν σε φαρμακευτικούς κρυστάλλους.
Ουρολοιμώξεις – βακτήρια που διασπούν την ουρία (π.χ. Proteus) ανεβάζουν το pH και οδηγούν σε σχηματισμό στρουβίτη.
Μεταβολικές ή κληρονομικές παθήσεις – όπως η ουρική διάθεση και η κυστινουρία.

⚠️ Σημαντικό: Η παρουσία κρυστάλλων δεν σημαίνει πάντα ότι υπάρχει λίθος.
Ο γιατρός αξιολογεί τα αποτελέσματα μαζί με το ιστορικό, τα συμπτώματα και άλλες εξετάσεις.

Αφυδάτωση

Διατροφή

Ουρολοιμώξεις

Φάρμακα

3) Πότε γίνεται η εξέταση & πώς προετοιμάζομαι;

Η μικροσκοπική εξέταση ιζήματος ούρων που ανιχνεύει κρυστάλλους
γίνεται συνήθως όταν υπάρχει υποψία ουρολιθίασης, συμπτώματα λοίμωξης
ή στο πλαίσιο προληπτικού ελέγχου. Η σωστή προετοιμασία του δείγματος
είναι απαραίτητη για να μην αλλοιωθούν τα αποτελέσματα.

📌 Οδηγίες για σωστή συλλογή δείγματος:

Χρόνος λήψης: Πρωινά ούρα (είναι πιο συμπυκνωμένα και αξιόπιστα).
Τρόπος συλλογής: Μέσο ρεύμα σε αποστειρωμένο δοχείο. Αποφύγετε την αρχή και το τέλος της ούρησης.
Χρόνος παράδοσης: Το δείγμα πρέπει να φτάσει στο εργαστήριο μέσα σε 1–2 ώρες.
Υγρά: Την προηγούμενη ημέρα αποφύγετε έντονη αφυδάτωση ή υπερβολικά πολλά υγρά.
Φάρμακα & συμπληρώματα: Ενημερώστε τον γιατρό/εργαστήριο αν παίρνετε
βιταμίνη C, αντιβιοτικά ή άλλα σκευάσματα που μπορεί να επηρεάσουν το αποτέλεσμα.
Έμμηνος ρύση: Αν είναι δυνατόν, αποφύγετε τη λήψη δείγματος κατά την περίοδο, γιατί μπορεί να αλλοιώσει τα αποτελέσματα.

⚠️ Συχνό λάθος: Αν το δείγμα μείνει πολλές ώρες σε θερμοκρασία δωματίου,
μπορεί να σχηματιστούν τεχνητοί κρύσταλλοι και να δώσουν παραπλανητικό αποτέλεσμα.
Φροντίστε το δείγμα να εξεταστεί άμεσα.

Πρωινά ούρα

Μέσο ρεύμα

Δείγμα εντός 2 ωρών

4) Συμπτώματα που μπορεί να συνυπάρχουν

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι κρύσταλλοι στα ούρα
δεν προκαλούν άμεσα συμπτώματα και ανιχνεύονται τυχαία σε προληπτικό έλεγχο.
Ωστόσο, ανάλογα με τον τύπο κρυστάλλων ή τη συνύπαρξη άλλων καταστάσεων
μπορεί να εμφανιστούν ενοχλήσεις που αξίζουν προσοχή.

📌 Πιθανά συμπτώματα που μπορεί να συνυπάρχουν:

Πόνος στη μέση ή στα πλευρά – χαρακτηριστικός του κωλικού νεφρού λόγω πέτρας.
Αιματουρία – ορατό ή μικροσκοπικό αίμα στα ούρα.
Συμπτώματα ουρολοίμωξης – κάψιμο στην ούρηση, συχνουρία, δυσοσμία.
Θολά ή έντονα χρωματισμένα ούρα.
Ναυτία ή εμετός – ειδικά σε κολικό νεφρού.
Καμία ενόχληση – συχνά οι κρύσταλλοι αποτελούν τυχαίο εύρημα χωρίς συμπτώματα.

✅ Αν και οι περισσότεροι κρύσταλλοι είναι «αθώοι», η παρουσία συμπτωμάτων όπως
πόνος, αιματουρία ή πυρετός πρέπει να αξιολογείται άμεσα από γιατρό,
καθώς μπορεί να υποδηλώνει λιθίαση ή λοίμωξη ουροποιητικού.

Κωλικός νεφρού

Αιματουρία

Ουρολοίμωξη

5) Τύποι κρυστάλλων & τι σημαίνουν

Κάθε τύπος κρυστάλλων στα ούρα έχει διαφορετική μορφή, αιτία και σημασία.
Μερικοί είναι συχνά αθώοι, ενώ άλλοι αποτελούν σαφές σημάδι παθολογίας που χρειάζεται διερεύνηση.
Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει τους πιο σημαντικούς τύπους.

Τύπος κρυστάλλων	Περιγραφή/Εικόνα	Συνθήκες που τους ευνοούν	Κλινική σημασία
Οξαλικό ασβέστιο (διένυδρο/μονοένυδρο)	Σχήμα «φακέλου» ή «οβάλ/ντάμπελ»	Ευρεία κλίμακα pH, οξαλικά στη δίαιτα, αφυδάτωση	Συχνό εύρημα· σχετίζεται με λιθίαση όταν συνυπάρχουν παράγοντες κινδύνου.
Ουρικό οξύ	Ρόμβοι με αιχμές, κίτρινο-καφέ	Όξινα ούρα, υπερουριχαιμία, υψηλή ζωική πρωτεΐνη	Κίνδυνος ουρικού λίθου· εξετάστε ουρικό ορό/ούρων.
Στρουβίτης (μαγνησιο-αμμώνιο-φωσφορικό)	«Φέρετρα» / ορθογώνιοι πρίσματα	Αλκαλικά ούρα, ουρεόλυτικες λοιμώξεις (Proteus κ.ά.)	Σχετίζεται με λιθίαση από λοίμωξη· απαιτείται αντιμετώπιση λοίμωξης.
Φωσφορικό ασβέστιο	Ακανόνιστες πλάκες / άμορφα φωσφορικά	Αλκαλικό pH, υποφωσφατασία (σπάνια)	Συχνά παροδικό· εκτίμηση μαζί με pH & κλινική εικόνα.
Κυστίνη	Έξιγωνοι, άχρωμοι	Όξινα ούρα, κυστινουρία (κληρονομική)	Πάντα παθολογικό εύρημα· χρειάζεται περαιτέρω έλεγχος.
Νατριούχο ουρικό / αμμώνιο	Βελόνες / σφαιρίδια	Όξινα ούρα, αφυδάτωση	Συνήθως καλοήθες· εκτίμηση υδάτωσης / δίαιτας.
Φαρμακευτικοί κρύσταλλοι	Διάφορα σχήματα	Ορισμένα αντιβιοτικά / αντιιικά / συμπληρώματα	Συσχέτιση με λήψη φαρμάκου· ενημερώστε τον ιατρό.

📱 Σύρετε οριζόντια στον πίνακα για να δείτε όλες τις στήλες σε κινητό.

✅ Key Takeaways:

Οι πιο συχνοί κρύσταλλοι είναι οξαλικού ασβεστίου και ουρικού οξέος – συνήθως σχετίζονται με διατροφή & αφυδάτωση.
Οι στρουβίτες σχετίζονται με ουρολοιμώξεις και απαιτούν θεραπεία της λοίμωξης.
Η κυστίνη είναι πάντα παθολογικό εύρημα και δείχνει γενετική διαταραχή (κυστινουρία).
Οι φαρμακευτικοί κρύσταλλοι συνδέονται με συγκεκριμένα φάρμακα/συμπληρώματα – ενημερώστε τον γιατρό σας.

Οξαλικά

Ουρικό οξύ

Στρουβίτης

Κυστίνη

6) Παράγοντες που επηρεάζουν το αποτέλεσμα (ψευδώς θετικά/αρνητικά)

Οι κρύσταλλοι στα ούρα δεν δείχνουν πάντα την πραγματική κατάσταση του οργανισμού.
Μερικές φορές εμφανίζονται τεχνητά (ψευδώς θετικά) ή «χάνονται» (ψευδώς αρνητικά)
εξαιτίας εξωτερικών παραγόντων. Γι’ αυτό είναι κρίσιμο να λαμβάνεται σωστά το δείγμα και να εξετάζεται έγκαιρα.

📌 Παράγοντες που μπορεί να αλλοιώσουν το αποτέλεσμα:

Καθυστερημένη ανάλυση δείγματος – όσο μένουν τα ούρα εκτός ψυγείου, τόσο αυξάνει η πιθανότητα να σχηματιστούν κρύσταλλοι τεχνητά.
Θερμοκρασία – αποθήκευση σε ψυχρό ή πολύ ζεστό περιβάλλον αλλάζει τη διαλυτότητα των αλάτων.
Μεταβολές pH – βακτήρια που αναπτύσσονται στο δείγμα μπορούν να ανεβάσουν το pH και να δημιουργήσουν στρουβίτες.
Υψηλές δόσεις βιταμίνης C – μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένους κρυστάλλους οξαλικού.
Φαρμακευτικοί παράγοντες – ορισμένα αντιβιοτικά, αντιιικά ή διουρητικά μπορεί να σχηματίσουν κρυστάλλους που συγχέονται με παθολογικά.

⚠️ Συμβουλή: Παραδώστε το δείγμα στο εργαστήριο μέσα σε 1–2 ώρες.
Αν αυτό δεν είναι δυνατό, φυλάξτε το προσωρινά στο ψυγείο για να μειώσετε τις αλλοιώσεις.

Δείγμα ούρων

Θερμοκρασία

Βιταμίνη C

Φάρμακα

7) Πότε να επικοινωνήσω με γιατρό;

Αν και οι κρύσταλλοι στα ούρα μπορεί να είναι ένα τυχαίο εύρημα,
υπάρχουν καταστάσεις όπου απαιτείται άμεση ιατρική εκτίμηση.
Η έγκαιρη επικοινωνία με γιατρό μπορεί να αποτρέψει επιπλοκές όπως
λιθίαση ή ουρολοιμώξεις.

🚩 Αναζητήστε ιατρική βοήθεια αν εμφανιστούν:

Έντονος πόνος στη μέση, στα πλευρά ή στην κοιλιά (πιθανός κωλικός νεφρού).
Αιματουρία – ορατό αίμα στα ούρα ή μικροσκοπική αιματουρία που επαναλαμβάνεται.
Πυρετός και ρίγος μαζί με δυσουρία, που δείχνουν πιθανή λοίμωξη του ουροποιητικού.
Υποτροπιάζουσα παρουσία κρυστάλλων σε συνεχόμενες εξετάσεις.
Κύηση – κάθε εύρημα κρυστάλλων σε έγκυο χρειάζεται αξιολόγηση.
Παιδιά με συμπτώματα πόνου ή λοίμωξης, λόγω αυξημένου κινδύνου επιπλοκών.

⚠️ Μην αμελείτε: Η εμφάνιση κυστίνης στα ούρα
είναι πάντα παθολογική και πρέπει να διερευνάται με ειδικές εξετάσεις.

Πόνος στη μέση

Αιματουρία

Πυρετός & ρίγος

Εγκυμοσύνη

8) Πρακτικά βήματα, θεραπευτική προσέγγιση & πρόληψη

Οι κρύσταλλοι στα ούρα δεν σημαίνουν πάντα ασθένεια, αλλά αποτελούν
χρήσιμο «καμπανάκι» για αλλαγές στον τρόπο ζωής και
πιθανή πρόληψη προβλημάτων όπως οι πέτρες στα νεφρά.

✅ Απλά βήματα που μπορούν να βοηθήσουν:

Καλή ενυδάτωση – στοχεύστε σε 2–2,5 λίτρα υγρών/ημέρα (εκτός αν ο γιατρός έχει περιορίσει τα υγρά). Ο πιο πρακτικός δείκτης είναι τα ανοιχτόχρωμα ούρα.
Ισορροπημένη διατροφή – μειώστε το αλάτι και τις ζωικές πρωτεΐνες, περιορίστε τροφές με πολλά οξαλικά (σπανάκι, ξηροί καρποί) και αποφύγετε υπερβολική βιταμίνη C.
Έλεγχος pH – σε υποτροπιάζουσες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει παρακολούθηση του pH ούρων για προσαρμογές στη δίαιτα ή στη φαρμακευτική αγωγή.
Αντιμετώπιση ουρολοιμώξεων – οι κρύσταλλοι στρουβίτη συνδέονται με λοιμώξεις· η έγκαιρη θεραπεία τους προλαμβάνει τη δημιουργία λίθων.
Συστηματικός έλεγχος – αιματολογικός και ουρολογικός έλεγχος (ουρικό οξύ, ασβέστιο, κιτρικά) αν εμφανίζονται επαναλαμβανόμενοι κρύσταλλοι.
Φαρμακευτική αγωγή – σε ειδικές περιπτώσεις (π.χ. υπερουριχαιμία, κυστινουρία) χορηγούνται φάρμακα μετά από ιατρική εκτίμηση.

⚠️ Μην εφαρμόζετε δραστικές δίαιτες ή υπερβολές χωρίς
ιατρική καθοδήγηση. Κάθε τύπος κρυστάλλων έχει διαφορετική αιτία και
μπορεί να απαιτεί εξειδικευμένη διαχείριση.

Ενυδάτωση

Διατροφή

Έλεγχος pH

Πρόληψη λίθων

9) Παιδιά & εγκυμοσύνη

Η παρουσία κρυστάλλων στα ούρα έχει ιδιαίτερη σημασία όταν αφορά
παιδιά ή εγκύους. Σε αυτές τις ομάδες χρειάζεται
προσεκτικότερη αξιολόγηση, καθώς οι ανάγκες και οι κίνδυνοι είναι διαφορετικοί.

👶 Παιδιά

Συχνά εμφανίζονται οξαλικά ή ουρικά κρύσταλλα λόγω
αφυδάτωσης (π.χ. σε ζέστη ή όταν δεν πίνουν αρκετό νερό).
Συνήθως πρόκειται για παροδικό εύρημα, αλλά όταν συνοδεύεται από
συμπτώματα (π.χ. πόνο, αιματουρία) απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση.
Η έγκαιρη διόρθωση της ενυδάτωσης και μια ισορροπημένη δίαιτα
συχνά λύνουν το πρόβλημα.
Σπάνια, μπορεί να κρύβεται κληρονομική διαταραχή όπως κυστινουρία.

🤰 Εγκυμοσύνη

Η παρουσία κρυστάλλων μπορεί να συνδέεται με αφυδάτωση ή αλλαγές
στο pH των ούρων λόγω ορμονών.
Αυξάνει η πιθανότητα ουρολοιμώξεων, που με τη σειρά τους μπορεί
να οδηγήσουν σε σχηματισμό κρυστάλλων (π.χ. στρουβίτης).
Κρυστίνοι κρύσταλλοι ή συχνά ευρήματα χρειάζονται
ειδικό νεφρολογικό/ουρολογικό έλεγχο.
Η σωστή ενυδάτωση και η παρακολούθηση από τον γυναικολόγο μειώνουν
τον κίνδυνο επιπλοκών.

⚠️ Συμβουλή: Σε παιδιά και εγκύους, ακόμα και αν δεν υπάρχουν
συμπτώματα, καλό είναι οι κρύσταλλοι να αξιολογούνται από ειδικό γιατρό,
ώστε να αποκλειστούν υποκείμενα νοσήματα ή κίνδυνος επιπλοκών.

Παιδιά

Εγκυμοσύνη

Ουρολοιμώξεις

10) FAQ – Συχνές Ερωτήσεις

Είναι επικίνδυνο αν βρεθούν κρύσταλλοι στα ούρα μου;

Όχι πάντα. Σε πολλούς ανθρώπους εμφανίζονται παροδικά λόγω
αφυδάτωσης ή διατροφής. Ωστόσο, η σημασία τους εξαρτάται από τον
τύπο κρυστάλλων. Για παράδειγμα, η κυστίνη θεωρείται
πάντα παθολογικό εύρημα και χρειάζεται διερεύνηση, ενώ οι κρύσταλλοι
ουρικού οξέος συχνά συνδέονται με διατροφή πλούσια σε πρωτεΐνες.

Πρέπει να κάνω ειδική δίαιτα;

Όχι σε όλες τις περιπτώσεις. Γενικά βοηθά η επαρκής πρόσληψη υγρών
και η ισορροπημένη διατροφή. Ανάλογα με τον τύπο κρυστάλλων:

Περιορίστε οξαλικά (σπανάκι, ξηροί καρποί) για οξαλικούς κρυστάλλους.
Μειώστε πουρίνες (κόκκινο κρέας, θαλασσινά) για ουρικό οξύ.
Αποφύγετε υπερβολική βιταμίνη C.
Ρυθμίστε την πρόσληψη αλατιού και διατηρήστε φυσιολογικό βάρος.

Πώς μπορώ να προλάβω πέτρες στα νεφρά;

Η πιο αποτελεσματική μέθοδος πρόληψης είναι η καλή ενυδάτωση.
Επιπλέον βοηθούν:

Δίαιτα πλούσια σε φρούτα & λαχανικά.
Έγκαιρη αντιμετώπιση ουρολοιμώξεων.
Τακτικός έλεγχος pH ούρων σε ευάλωτους ασθενείς.
Περιορισμός υπερβολικών ζωικών πρωτεϊνών.

Πότε χρειάζεται επανέλεγχος;

Αν οι κρύσταλλοι εμφανιστούν τυχαία χωρίς συμπτώματα,
αρκεί συνήθως ένας επανέλεγχος με σωστή προετοιμασία (πρωινά ούρα, μέσο ρεύμα).
Αν όμως υπάρχουν συμπτώματα (π.χ. πόνος, αιματουρία) ή
ευρήματα όπως κυστίνη, απαιτείται άμεση ιατρική εκτίμηση.

Μπορεί να οφείλονται σε φάρμακα;

Ναι. Ορισμένα φάρμακα (π.χ. συγκεκριμένα αντιβιοτικά,
αντιιικά ή συμπληρώματα βιταμινών)
μπορεί να σχηματίσουν κρυστάλλους. Ενημερώστε τον γιατρό σας για όλα
τα σκευάσματα που λαμβάνετε.

Ποιες είναι οι «κόκκινες σημαίες»;

Επικοινωνήστε άμεσα με γιατρό αν εμφανίσετε:

Έντονο πόνο στη μέση/κοιλιά.
Αίμα στα ούρα.
Πυρετό, ρίγος ή συμπτώματα λοίμωξης.
Είστε έγκυος ή παιδί με συμπτώματα.

🔬 Εξετάσεις Ούρων – Κρύσταλλοι

Στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο Λαμίας εκτελούμε αξιόπιστα και με ακρίβεια
τη Μικροσκοπική Εξέταση Ούρων για ανίχνευση κρυστάλλων, με άμεση παράδοση αποτελεσμάτων.

📅 Κλείστε Ραντεβού

📋 Δείτε τον Κατάλογο Εξετάσεων

📞 Τηλέφωνο: +30 22310 66841
🕒 Ωράριο: Δευτέρα – Παρασκευή, 07:00 – 13:30

12) Βιβλιογραφία & Πηγές

✓	Mayo Clinic – Urine crystals: Definition & causes
✓	MedlinePlus – Urinalysis
✓	StatPearls – Crystalluria
✓	PubMed – Crystalluria: diagnostic implications and clinical correlations
✓	National Kidney Foundation – Kidney stones & crystals
✓	ΕΟΔΥ – Ουρολοιμώξεις & διαγνωστική προσέγγιση

Σημείωση: Οι παραπάνω πηγές παρέχονται για ενημερωτικούς σκοπούς.
Για εξατομικευμένες οδηγίες, απευθυνθείτε στον θεράποντα ιατρό σας.

Ουρικό-οξύ-Οδηγός-για-Ασθενείς-1200x800.jpg

Παντελής Αναγνωστόπουλος

30/Aug/2025

Ουρικό Οξύ: Οδηγός για Ασθενείς 🦶

Τι σημαίνει το αυξημένο ουρικό οξύ, ποια είναι τα συμπτώματα, ποιες τροφές το ανεβάζουν και ποιες το μειώνουν, και πώς μπορείτε να το ελέγξετε. Ένας απλός, κατανοητός οδηγός για ασθενείς.

📑 Περιεχόμενα

1️⃣ Τι είναι το Ουρικό Οξύ;
2️⃣ Γιατί ανεβαίνει;
3️⃣ Ποια είναι τα συμπτώματα;
4️⃣ Διατροφή & Ουρικό Οξύ
5️⃣ Φυσιολογικές Τιμές
6️⃣ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
7️⃣ 📌 Τι να θυμάστε

1️⃣ Τι είναι το Ουρικό Οξύ;

Το ουρικό οξύ είναι μια ουσία που παράγεται φυσιολογικά στον οργανισμό όταν διασπά τις πουρίνες, συστατικά που υπάρχουν σε πολλές τροφές αλλά και μέσα στο ίδιο το σώμα.
Κανονικά αποβάλλεται μέσω των νεφρών με τα ούρα.
Όταν όμως παράγεται πολύ ή δεν αποβάλλεται σωστά, αυξάνονται τα επίπεδά του στο αίμα.

Η κατάσταση αυτή λέγεται υπερουριχαιμία. Δεν προκαλεί πάντα προβλήματα, αλλά σε κάποιους ανθρώπους μπορεί να οδηγήσει σε ουρική αρθρίτιδα («ποδάγρα»), πέτρες στα νεφρά ή άλλα προβλήματα υγείας.

👉 Με απλά λόγια:

Το ουρικό οξύ είναι ένα φυσιολογικό «παράγωγο» του οργανισμού.
Όταν όμως συσσωρεύεται ➜ προκαλεί προβλήματα σε αρθρώσεις και νεφρά.
Δεν σημαίνει πάντα ασθένεια – χρειάζεται σωστή εκτίμηση από τον γιατρό.

2️⃣ Γιατί ανεβαίνει;

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που το ουρικό οξύ ανεβαίνει στο αίμα. Οι πιο συχνοί είναι:

Διατροφή πλούσια σε κόκκινο κρέας, θαλασσινά, εντόσθια.
Κατανάλωση αλκοόλ (κυρίως μπίρα και τσίπουρο/ουίσκι).
Παχυσαρκία και μεταβολικό σύνδρομο.
Χρόνια νεφρική νόσος ➜ μειωμένη αποβολή.
Ορισμένα φάρμακα (διουρητικά, κυκλοσπορίνη, ασπιρίνη σε χαμηλές δόσεις).
Οικογενειακό ιστορικό (γενετική προδιάθεση).

Δεν αρκεί μια μέτρηση για διάγνωση. Ο/Η γιατρός σας θα συνεκτιμήσει ιστορικό, συμπτώματα και άλλες εξετάσεις.

3️⃣ Ποια είναι τα συμπτώματα;

Στα αρχικά στάδια, το αυξημένο ουρικό οξύ μπορεί να μη δώσει συμπτώματα.
Όταν όμως συσσωρευτεί, μπορεί να δημιουργήσει κρυστάλλους στις αρθρώσεις ή στα νεφρά.

Συμπτώματα που πρέπει να σας ανησυχήσουν:

Ξαφνικός, έντονος πόνος στη βάση του μεγάλου δαχτύλου (ποδάγρα).
Ερυθρότητα, πρήξιμο και ζέστη σε άρθρωση (συχνά γόνατο, αστράγαλος, δάχτυλα).
Επαναλαμβανόμενες κρίσεις αρθρίτιδας.
Πέτρες στα νεφρά (κωλικοί, αίμα στα ούρα).

⚠️ Αν έχετε τέτοια συμπτώματα, επισκεφθείτε άμεσα γιατρό για έλεγχο και θεραπεία.

4️⃣ Διατροφή & Ουρικό Οξύ

Η διατροφή παίζει μεγάλο ρόλο στη ρύθμιση του ουρικού οξέος.
Μικρές αλλαγές μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά.

Τροφές που αυξάνουν το ουρικό οξύ:

Κόκκινο κρέας, συκώτι, εντόσθια.
Θαλασσινά (γαρίδες, μύδια, σαρδέλες).
Αλκοόλ – κυρίως μπίρα και ποτά υψηλής περιεκτικότητας.
Αναψυκτικά με φρουκτόζη.

Τροφές που βοηθούν στη μείωση:

Άφθονο νερό 💧.
Φρούτα (κεράσια, πορτοκάλια, μήλα).
Λαχανικά και φυτικές ίνες.
Γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών.
Καφές (με μέτρο).

Η απώλεια βάρους και η αποφυγή υπερβολικού αλκοόλ είναι επίσης καθοριστικές.

5️⃣ Φυσιολογικές Τιμές

Ουρικό Οξύ	Φυσιολογικές τιμές
Άνδρες	3.4 – 7.0 mg/dL
Γυναίκες	2.4 – 6.0 mg/dL
Παιδιά	2.0 – 5.5 mg/dL

ℹ️ Σημείωση: Οι τιμές μπορεί να διαφέρουν ελαφρά ανάλογα με το εργαστήριο. Η ερμηνεία γίνεται πάντα από τον γιατρό σας.

6️⃣ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

❓ Πονάει η εξέταση ουρικού οξέος;
👉 Όχι. Είναι μια απλή αιμοληψία από φλέβα στο χέρι.

❓ Αν έχω αυξημένο ουρικό σημαίνει ότι θα πάθω σίγουρα ουρική αρθρίτιδα;
👉 Όχι απαραίτητα. Πολλοί άνθρωποι έχουν ελαφρώς αυξημένο ουρικό χωρίς συμπτώματα. Ο γιατρός σας αποφασίζει αν χρειάζεται θεραπεία.

❓ Ποιες τροφές πρέπει να αποφεύγω;
👉 Κόκκινο κρέας, συκώτι, εντόσθια, θαλασσινά (γαρίδες, μύδια, σαρδέλες), αλκοόλ (κυρίως μπίρα) και αναψυκτικά με φρουκτόζη.

❓ Υπάρχουν τροφές που το μειώνουν;
👉 Νερό, φρούτα (π.χ. κεράσια, πορτοκάλια), λαχανικά, γαλακτοκομικά χαμηλών λιπαρών και καφές με μέτρο.

❓ Πόσο νερό πρέπει να πίνω;
👉 Γενικά 1.5–2 λίτρα την ημέρα, εκτός αν ο γιατρός σας έχει δώσει άλλη οδηγία (π.χ. σε νεφρική νόσο).

❓ Μπορεί το ουρικό οξύ να προκαλέσει πέτρες στα νεφρά;
👉 Ναι. Οι κρύσταλλοι ουρικού μπορούν να σχηματίσουν λίθους, που προκαλούν κωλικούς και αίμα στα ούρα.

❓ Παίζει ρόλο το βάρος;
👉 Ναι. Η παχυσαρκία και το μεταβολικό σύνδρομο αυξάνουν τον κίνδυνο υπερουριχαιμίας και κρίσεων αρθρίτιδας.

❓ Επηρεάζει η άσκηση;
👉 Η μέτρια άσκηση βοηθά στη μείωση. Η υπερβολική/έντονη άσκηση μπορεί προσωρινά να αυξήσει το ουρικό.

❓ Μπορεί το άγχος να αυξήσει το ουρικό;
👉 Έμμεσα, ναι. Το στρες επηρεάζει τον μεταβολισμό και συχνά συνδέεται με κακές διατροφικές συνήθειες.

❓ Χρειάζονται πάντα φάρμακα;
👉 Όχι. Πολλοί ασθενείς ρυθμίζουν το ουρικό με διατροφή και αλλαγές στον τρόπο ζωής. Τα φάρμακα (π.χ. αλλοπουρινόλη, φεβουξοστάτη) δίνονται μόνο αν υπάρχει ανάγκη.

❓ Αν πάρω φάρμακο, είναι για πάντα;
👉 Όχι πάντα. Εξαρτάται από το ιστορικό σας, τις κρίσεις που έχετε και τα επίπεδα ουρικού. Ο/Η γιατρός αποφασίζει για τη διάρκεια.

❓ Μπορεί το αυξημένο ουρικό να σχετίζεται με καρδιοπάθειες;
👉 Ναι. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν συσχέτιση υπερουριχαιμίας με υπέρταση και καρδιαγγειακά νοσήματα.

❓ Τα παιδιά μπορούν να έχουν υψηλό ουρικό;
👉 Ναι, αν και είναι πιο σπάνιο. Συνήθως σχετίζεται με παχυσαρκία, γενετική προδιάθεση ή σπάνια νοσήματα.

❓ Η εγκυμοσύνη επηρεάζει το ουρικό οξύ;
👉 Μπορεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις συνδέεται με προεκλαμψία. Γι’ αυτό γίνεται συχνά έλεγχος.

❓ Πότε πρέπει να κάνω έλεγχο;
👉 Αν έχετε κρίσεις αρθρίτιδας, πέτρες στα νεφρά, οικογενειακό ιστορικό ή κάνετε check-up με άλλες βιοχημικές εξετάσεις.

7️⃣ 📌 Τι να θυμάστε

🧾 Ουρικό Οξύ – Σε 1 λεπτό!

Το ουρικό οξύ ανεβαίνει από διατροφή, νεφρά ή φάρμακα.
Μπορεί να προκαλέσει ουρική αρθρίτιδα και πέτρες στα νεφρά.
Η διατροφή και η απώλεια βάρους βοηθούν πολύ.
Οι φυσιολογικές τιμές είναι περίπου 3–7 mg/dL στους άνδρες και 2–6 mg/dL στις γυναίκες.
⚠️ Μην κάνετε μόνοι σας διάγνωση – ρωτήστε τον γιατρό σας.

🔗 Διαβάστε περισσότερα για το Ουρικό Οξύ στο

mikrobiologikolamia.gr/ouriko-oxy-ti-einai-pote-afxanetai-kai-pos-na-to-rythmisete/

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

04/Jul/2025

🔍 Τι είναι ο ουρόλιθος;

Ο ουρόλιθος, γνωστός και ως πέτρα στα νεφρά ή νεφρολιθίαση, αποτελεί μια συχνή και επώδυνη ουρολογική πάθηση. Πρόκειται για τη δημιουργία στερεών σχηματισμών (λίθων) μέσα στα νεφρά ή την ουροδόχο οδό, οι οποίοι σχηματίζονται από κρυσταλλοποιημένα άλατα και μεταλλικά ιχνοστοιχεία.

➡️ Οι λίθοι μπορεί να έχουν μέγεθος από κόκκο άμμου έως και αρκετά εκατοστά, προκαλώντας συμπτώματα από ενόχληση μέχρι οξύ πόνο (κολικός νεφρού).

🧪 Πώς Σχηματίζονται οι Ουρόλιθοι;

Ο σχηματισμός λίθων οφείλεται σε υπερκορεσμό των ούρων με άλατα (π.χ. οξαλικά ασβέστιο, ουρικό οξύ, κυστίνη). Σε φυσιολογικές συνθήκες, το σώμα διαθέτει μηχανισμούς που αναστέλλουν την κρυσταλλοποίηση. Όταν αυτοί δυσλειτουργούν, δημιουργείται λίθος.

⚙️ Μηχανισμός σχηματισμού:

Υψηλή συγκέντρωση αλάτων στα ούρα
Ανεπαρκής ποσότητα προστατευτικών παραγόντων (κιτρικά, μαγνήσιο)
Πτώση του pH (ιδίως για ουρικό οξύ & κυστίνη)
Σχηματισμός πυρήνα κρυσταλλοποίησης
Μεγέθυνση του λίθου με επικάλυψη νέων στρωμάτων

📌 Το pH των ούρων παίζει κρίσιμο ρόλο. Όξινα ούρα (<5,5) ευνοούν ουρικά και κυστινικούς λίθους, ενώ αλκαλικά ούρα ευνοούν φωσφορικά άλατα.

🧬 Είδη Ουρόλιθων

Τύπος Λίθου	Συχνότητα	Χημική Σύσταση	Συνθήκες Σχηματισμού	Ιδιαιτερότητες
Οξαλικού Ασβεστίου	70–80%	CaC₂O₄	Υπερασβεστιουρία, οξαλουρία, χαμηλά κιτρικά	Συχνότερος τύπος
Φωσφορικού Ασβεστίου	10–15%	Ca₃(PO₄)₂	Αλκαλικά ούρα, υπομαγνησιουρία	Συχνός σε γυναίκες
Ουρικού Οξέος	5–10%	C₅H₄N₄O₃	Όξινα ούρα, υπερουριχαιμία, χαμηλά pH	Ακτινοδιαπερατός
Κυστίνης	<1%	Δισουλφίδιο Κυστίνης	Κληρονομική κυστινουρία, όξινα ούρα	Σπάνιος, επαναλαμβανόμενος
Στρουβίτης (Λοιμώδεις)	5–10%	MgNH₄PO₄·6H₂O	Ουρολοιμώξεις με παραγωγικά βακτήρια (π.χ. Proteus)	Ταχεία ανάπτυξη, κινδύνου αποφρακτικής υδρονέφρωσης

🔥 Συμπτώματα & Ενδείξεις Ουρόλιθων

Οι ουρόλιθοι μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν ο λίθος μετακινηθεί και προκαλέσει απόφραξη ή τραυματισμό στην ουροποιητική οδό.

🩺 Συχνότερα συμπτώματα:

Οξύς πόνος στη μέση ή στα πλευρά (νεφρικός κολικός)
➤ Ξαφνικός, έντονος, κυματοειδής πόνος που συχνά ακτινοβολεί στη βουβωνική χώρα ή στα γεννητικά όργανα
➤ Συχνά μονόπλευρος (δεξί ή αριστερό νεφρό)
Αιματουρία (αίμα στα ούρα)
➤ Εμφανής (ερυθρό ή ροζ χρώμα) ή μικροσκοπική
➤ Συμβαίνει λόγω τραυματισμού της ουροποιητικής οδού από τον λίθο
Δυσουρία (πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση)
➤ Ιδιαίτερα σε λίθους κατώτερου ουροποιητικού
Συχνουρία ή επιτακτική ούρηση
➤ Συναντάται κυρίως όταν ο λίθος βρίσκεται κοντά στην κύστη
Ναυτία και έμετος
➤ Οφείλονται στον νεφρικό πόνο και τη διέγερση του αυτόνομου νευρικού συστήματος
Πυρετός με ρίγος (σε περίπτωση λοίμωξης)
➤ Πιθανή επιπλοκή σε στρουβίτες ή απόφραξη με δευτεροπαθή πυελονεφρίτιδα
⚠️ Απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση

📋 Άτυπα ή σιωπηλά συμπτώματα:

Σε μερικούς ασθενείς, ιδίως με μεγάλους λίθους εντός του νεφρού (κοραλλιοειδείς λίθοι), τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή να απουσιάζουν εντελώς. Συχνά ανιχνεύονται τυχαία σε υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία.

⚠️ Σημεία που απαιτούν άμεση αξιολόγηση:

Πόνος που δεν υποχωρεί με αναλγητικά
Αμφοτερόπλευρος πόνος ή ανουρία (μηδενική αποβολή ούρων)
Πυρετός >38°C + ρίγος
Υποψία απόφραξης ουροποιητικού
Προηγούμενο ιστορικό μονού λειτουργικού νεφρού

🧠 Διαφορική Διάγνωση:

Σκωληκοειδίτιδα
Χολοκυστίτιδα
Πυελονεφρίτιδα
Εκτοπική κύηση (σε γυναίκες)
Κήλη / Αποφρακτικός ειλεός
Οσφυαλγία μηχανικής αιτιολογίας

📌 Συμπέρασμα:
Ο πόνος του ουρόλιθου είναι συνήθως έντονος και χαρακτηριστικός, αλλά η παρουσία συνοδών συμπτωμάτων (π.χ. αιματουρία, ναυτία, δυσουρία, πυρετός) βοηθά στη διάγνωση και καθοδηγεί τη θεραπευτική προσέγγιση.

🔍 Σύμπτωμα	📌 Πιθανός Τύπος Λίθου	📍 Πιθανή Εντόπιση
Οξύς πόνος στη μέση / νεφρικός κολικός	Οξαλικού Ασβεστίου, Ουρικού Οξέος	Νεφρός – Ουρητήρας (άνω μοίρα)
Αιματουρία (μακροσκοπική ή μικροσκοπική)	Όλοι οι τύποι (συχνότερα Οξαλικού Ασβεστίου)	Ολόκληρη ουροποιητική οδός
Συχνουρία, δυσουρία	Ουρικό Οξύ, Στρουβίτης	Κάτω ουρητήρας ή ουροδόχος κύστη
Πυρετός με ρίγος	Στρουβίτης (λοιμώδης), κοραλλιοειδείς λίθοι	Νεφρική πύελος – πλήρης απόφραξη
Απουσία ούρησης (ανουρία)	Μεγάλοι λίθοι, διπλή απόφραξη	Αμφοτερόπλευρος ουρητήρας ή κύστη
Ναυτία και έμετος	Συνοδά συμπτώματα κάθε τύπου	Ουρητήρας (έντονος ερεθισμός του ΑΝΣ)

🧫 Διάγνωση Ουρόλιθων

Η διάγνωση βασίζεται σε απεικονιστικό και εργαστηριακό έλεγχο.

📸 Απεικονιστικές Μέθοδοι:

Ακτινογραφία Κύστεως/Ουροδόχου οδού (αποκαλύπτει ακτινοσκιερούς λίθους)
Υπερηχογράφημα Νεφρών και Ουροδόχου Κύστης
Αξονική Τομογραφία (CT) χωρίς σκιαγραφικό – gold standard
Ενδοσκοπικές τεχνικές (ουρηθροσκόπηση)

- Γενική ούρων, καλλιέργεια, 24ωρη συλλογή ούρων (Ca, ουρικό, οξαλικά, κιτρικά)

🔬 Εξέταση	📋 Σκοπός / Σχέση με Ουρόλιθο
Ουρία & Κρεατινίνη	Έλεγχος νεφρικής λειτουργίας – πιθανή απόφραξη ή βλάβη
Ουρικό Οξύ Ορού	Αυξημένο σε λίθους ουρικού οξέος ή μεταβολικό σύνδρομο
Ασβέστιο Ορού	Εντοπισμός υπερασβεστιαιμίας – σχετίζεται με οξαλικούς λίθους
Παραθορμόνη (PTH)	Έλεγχος υπερπαραθυρεοειδισμού ως αιτία υπερασβεστιουρίας
Ηλεκτρολύτες (Na, K, Cl, HCO₃⁻)	Οξεοβασική ισορροπία και συνολική μεταβολική εκτίμηση
Γενική Αίματος	Σε περίπτωση εμπύρετης λοίμωξης ή φλεγμονής λόγω απόφραξης
CRP – ΤΚΕ	Δείκτες φλεγμονής, εντοπίζουν λοίμωξη από στρουβίτες

Τύπος Λίθου	Ποσοστό	Χημική Σύσταση	Συνθήκες Σχηματισμού	Σημειώσεις
Οξαλικού Ασβεστίου	70–80%	CaC₂O₄	Υπερασβεστιουρία, Οξαλουρία	Συχνότερος τύπος
Φωσφορικού Ασβεστίου	10–15%	Ca₃(PO₄)₂	Αλκαλικά ούρα, Λοιμώξεις	Συχνά σε γυναίκες
Ουρικού Οξέος	5–10%	C₅H₄N₄O₃	Όξινα ούρα, Υπερουριχαιμία	Ακτινοδιαπερατός
Κυστίνης	<1%	Δισουλφίδιο Κυστίνης	Κληρονομική Κυστινουρία	Σπάνιος τύπος
Στρουβίτης (Λοιμώδεις)	5–10%	MgNH₄PO₄·6H₂O	Ουρολοιμώξεις (π.χ. Proteus)	Γρήγορη ανάπτυξη, κινδύνου

Ουρόλιθοι Σχηματισμος Θεραπέια Διατροφή

🥗 Διατροφή και Ουρόλιθοι: Τι να Τρώτε και Τι να Αποφεύγετε

Η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη και υποτροπή των ουρόλιθων. Ανάλογα με τον τύπο του λίθου, εφαρμόζονται διαφορετικές διαιτητικές στρατηγικές:

✅ Γενικές Οδηγίες Πρόληψης

✅ Συμβουλή	🔍 Λόγος / Όφελος
💧 Αυξήστε την πρόσληψη υγρών (2,5–3 λίτρα/ημέρα)	Αραιώνει τα ούρα, μειώνει τον κορεσμό αλάτων, αποτρέπει κρυστάλλωση
🧂 Περιορίστε την κατανάλωση αλατιού (νάτριο)	Η υπερνατριαιμία αυξάνει την αποβολή ασβεστίου στα ούρα
🍖 Μειώστε τις ζωικές πρωτεΐνες	Αυξάνουν το ουρικό οξύ και οξινίζουν τα ούρα (ιδίως σε ουρικούς λίθους)
🥬 Αυξήστε την πρόσληψη κιτρικών (λεμόνι, πορτοκάλι)	Τα κιτρικά δεσμεύουν ασβέστιο και αναστέλλουν την κρυστάλλωση
🥛 Ενσωματώστε ασβέστιο από τροφές (όχι από συμπληρώματα)	Το διατροφικό ασβέστιο μειώνει την απορρόφηση οξαλικών στο έντερο
❌ Αποφύγετε τη δραστική μείωση ασβεστίου	Η στέρηση αυξάνει την εντερική απορρόφηση οξαλικών και τον κίνδυνο λίθων

🔬 Διατροφή ανά τύπο λίθου

🧱 Τύπος Λίθου	✅ Συνιστάται	❌ Αποφεύγεται
Οξαλικού Ασβεστίου	Νερό, ασβέστιο από τροφή, εσπεριδοειδή, τροφές πλούσιες σε κιτρικά	Σπανάκι, σοκολάτα, καρύδια, παντζάρια, τσάι, κόκα κόλα
Ουρικού Οξέος	Δημητριακά, λαχανικά, νερό, φυτικές ίνες, τροφές που αλκαλοποιούν τα ούρα	Εντόσθια, κόκκινο κρέας, θαλασσινά, μπύρα, αλκοόλ, ζάχαρη
Κυστίνης	Νερό σε μεγάλες ποσότητες, αλκαλοποίηση ούρων (λεμόνι, κιτρικά)	Ζωικές πρωτεΐνες, αλάτι, fast food
Φωσφορικού Ασβεστίου / Στρουβίτη	Όξινα τρόφιμα (κράνμπερι, πρωτεΐνη σε μέτρο), υγρά	Αλκαλικά τρόφιμα (γάλα, γιαούρτι, μαγειρική σόδα, πολλά λαχανικά)

📌 Σημείωση: Οι δίαιτες χαμηλές σε ασβέστιο δεν συνιστώνται! Αντίθετα, η ισορροπημένη πρόσληψη από φυσικές τροφές είναι προστατευτική.

💊 Φαρμακευτική Αντιμετώπιση των Ουρόλιθων

Η φαρμακευτική θεραπεία έχει δύο βασικούς στόχους:

Ανακούφιση από τον πόνο και αποβολή του λίθου
Πρόληψη υποτροπών με τροποποίηση της χημείας των ούρων

🩺 1. Αναλγητική & Συμπτωματική Αντιμετώπιση

💊 Φάρμακο	🩺 Ρόλος	📌 Παρατηρήσεις
Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ) (π.χ. δικλοφενάκη, ιβουπροφαίνη)	Ανακούφιση από κολικούς, αντιφλεγμονώδη δράση	Αποτελεσματικά στην κρίση, όχι σε ασθενείς με νεφρική δυσλειτουργία
Παρακεταμόλη	Αναλγητικό ήπιας δράσης	Κατάλληλη για νεφροπαθείς, χωρίς αντιφλεγμονώδη δράση
Αλφα-Αναστολείς (π.χ. ταμσουλοσίνη)	Χαλάρωση ουρητήρα – διευκόλυνση αποβολής λίθου	Χρήσιμοι σε λίθους ουρητήρα < 10mm – αποβολή εντός 2-4 εβδομάδων
Αντιεμετικά (π.χ. ονδανσετρόνη)	Αντιμετώπιση ναυτίας, εμετών που συνοδεύουν τους κολικούς	Συμπτωματική χρήση, ειδικά σε μεγάλους λίθους

⚕️ 2. Προληπτική Φαρμακοθεραπεία (ανά τύπο)

🧱 Τύπος Λίθου	💊 Φαρμακευτική Πρόληψη	📌 Παρατηρήσεις
Οξαλικού Ασβεστίου	Θειαζίδες (π.χ. υδροχλωροθειαζίδη), Κιτρικά άλατα	Μειώνουν το ασβέστιο στα ούρα και αυξάνουν προστατευτικά κιτρικά
Ουρικού Οξέος	Αλλοπουρινόλη, Κιτρικά, Αλκαλοποίηση ούρων με διττανθρακικά	Αποτρέπει τον σχηματισμό και διαλύει μικρούς λίθους όταν pH >6
Κυστίνης	Πενικιλλαμίνη, Τιοπρονίνη, Αλκαλοποίηση ούρων (pH >7,5)	Σπάνιοι, δύσκολη αντιμετώπιση, υψηλή ενυδάτωση & φαρμακευτική υποστήριξη
Φωσφορικού Ασβεστίου	Θειαζίδες, περιορισμός αλκαλοποίησης	Διατήρηση pH ούρων σε 6,0–6,5 για αποφυγή επανασχηματισμού
Στρουβίτης (Λοιμώδεις)	Μακροχρόνια αντιβιοτικά, χειρουργική αφαίρεση	Προκαλούνται από λοιμώξεις – απαιτείται εξάλειψη βακτηρίων

📍 Σημείωση: Η επιλογή φαρμάκων γίνεται μετά από μεταβολική διερεύνηση και λιθοανάλυση.

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🔹 Πόσο συχνά εμφανίζονται οι ουρόλιθοι;

Η ουρολιθίαση επηρεάζει περίπου 10–12% των ανθρώπων κάποια στιγμή στη ζωή τους. Είναι συχνότερη στους άνδρες και σε ηλικίες 30–50 ετών.

🔹 Είναι οι ουρόλιθοι κληρονομικοί;

Ναι, υπάρχουν γενετικές προδιαθέσεις, κυρίως σε λίθους κυστίνης και σε οικογενειακή υπερασβεστιουρία. Παρ’ όλα αυτά, το περιβάλλον και η διατροφή είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες.

🔹 Πώς μπορώ να ξέρω τι είδους πέτρα είχα;

Με λιθοανάλυση του αποβληθέντος λίθου ή μέσω μεταβολικού ελέγχου των ούρων (π.χ. pH, ασβέστιο, ουρικό οξύ, κιτρικά, οξαλικά).

🔹 Μπορούν οι πέτρες να διαλυθούν μόνες τους;

Ναι, εάν είναι μικρές (<5–6 mm), υπάρχει πιθανότητα αυτόματης αποβολής με υγρά και φαρμακευτική υποστήριξη (π.χ. ταμσουλοσίνη). Ουρικές πέτρες μπορούν να διαλυθούν φαρμακευτικά με αλκαλοποίηση των ούρων.

🔹 Ποιες είναι οι πιθανότητες υποτροπής;

Περίπου 50% των ασθενών θα εμφανίσουν νέο ουρόλιθο εντός 5–10 ετών. Η πρόληψη (διατροφή, υγρά, φαρμακευτική αγωγή) μειώνει σημαντικά την πιθανότητα υποτροπής.

🔹 Είναι ασφαλές να παίρνω συμπληρώματα ασβεστίου;

Όχι χωρίς ιατρική καθοδήγηση. Η πρόσληψη ασβεστίου πρέπει να προέρχεται κυρίως από φυσικά τρόφιμα. Τα συμπληρώματα μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο λίθων, κυρίως σε συνδυασμό με οξαλικά.

🔹 Πώς να αποτρέψω πέτρες αν έχω διαβήτη ή υπέρταση;

Οι ασθενείς με **μεταβολικό σύνδρομο**, **σακχαρώδη διαβήτη** ή **υπέρταση** έχουν αυξημένο κίνδυνο για λίθους ουρικού οξέος. Συνιστάται ενυδάτωση, απώλεια βάρους, διατροφή χαμηλή σε πρωτεΐνες, ρύθμιση του pH και των μεταβολικών δεικτών.

🔹 Τι είναι η “σιγανή πέτρα”;

Είναι λίθος που παραμένει σιωπηλός (χωρίς συμπτώματα) για μεγάλο διάστημα, και μπορεί να εντοπιστεί τυχαία σε υπερηχογράφημα ή CT. Εάν δεν προκαλεί απόφραξη, συχνά παρακολουθείται περιοδικά.

📚 Βιβλιογραφία / Πηγές

🌍 Διεθνείς Πηγές:

Mayo Clinic – Kidney stones
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/kidney-stones
National Kidney Foundation – Kidney Stones
https://www.kidney.org/atoz/content/kidneystones
European Association of Urology (EAU) Guidelines – Urolithiasis (2024)
https://uroweb.org/guidelines/urolithiasis
American Urological Association (AUA) – Surgical Management of Stones
https://www.auanet.org/guidelines/kidney-stones
Curhan GC. Epidemiology of stone disease. Urol Clin North Am. 2007
DOI: 10.1016/j.ucl.2007.09.004
Maalouf NM, et al. Nephrolithiasis in patients with metabolic syndrome. Kidney Int. 2004
https://www.kidney-international.org/article/S0085-2538(15)50771-1/fulltext
Coe FL, Evan A, Worcester E. Kidney stone disease. J Clin Invest. 2005
https://www.jci.org/articles/view/20941

🇬🇷 Ελληνικές Πηγές / Ιατρικοί Οργανισμοί:

Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία – Πέτρες στα Νεφρά (Ουρολιθίαση)
https://www.huanet.gr
Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών – Ουρολιθίαση: Αιτίες & Πρόληψη
https://www.isathens.gr
Διαγνωστικό και Θεραπευτικό Κέντρο Αθηνών – Ιατρικό Κέντρο
Άρθρο: “Ουρόλιθοι – Τι είναι και πώς αντιμετωπίζονται”
https://www.iatriko.gr
Υγείαonline.gr – Πέτρες στα Νεφρά: Πλήρης οδηγός
https://www.ygeiaonline.gr
Δρ. Κωνσταντίνος Κατσάνος, Ουρολόγος – Ουρολιθίαση: σύγχρονες θεραπείες
https://katsanosurology.gr
Ιατρικό Διαβαλκανικό – Λιθοτριψία χωρίς νυστέρι
https://www.iatrikodiavalkaniko.gr

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

04/Jun/2025

🔍 Τι είναι το ουρικό οξύ;

Το ουρικό οξύ είναι ένα φυσικό προϊόν του μεταβολισμού των πουρινών, οι οποίες βρίσκονται σε ορισμένα τρόφιμα και είναι δομικά συστατικά του DNA και του RNA. Παράγεται στο ήπαρ και απεκκρίνεται κυρίως από τα νεφρά μέσω των ούρων.

🔬 Χημικά χαρακτηριστικά

Χημικός τύπος: C₅H₄N₄O₃
Ουδέτερο μόριο
Μικρή διαλυτότητα στο αίμα

📊 Φυσιολογικές τιμές ουρικού οξέος

Φύλο	Φυσιολογικά επίπεδα (mg/dL)
Άνδρες	3.4 – 7.0
Γυναίκες	2.4 – 6.0
Παιδιά	2.0 – 5.5

🧠 Σημείωση: Οι τιμές μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς ανάλογα με το εργαστήριο.

⚠️ Υπερουριχαιμία – Τι σημαίνει αυξημένο ουρικό οξύ;

Η υπερουριχαιμία είναι η κατάσταση κατά την οποία το επίπεδο ουρικού οξέος στο αίμα είναι πάνω από τα φυσιολογικά όρια. Δεν προκαλεί πάντα συμπτώματα, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε:

🦶 Ουρική αρθρίτιδα: φλεγμονή αρθρώσεων (συνήθως στο μεγάλο δάκτυλο του ποδιού).
💎 Νεφρολιθίαση: δημιουργία λίθων στα νεφρά.
🧠 Σύνδεση με καρδιαγγειακά νοσήματα: σύμφωνα με μελέτες, η χρόνια υπερουριχαιμία σχετίζεται με υπέρταση, εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιοπάθειες.

🤔 Αίτια αύξησης του ουρικού οξέος

🍖 Υψηλή κατανάλωση πουρινών (κρέας, εντόσθια, θαλασσινά)
🍺 Κατανάλωση αλκοόλ (ειδικά μπύρα και ποτά με φρουκτόζη)
🍭 Αναψυκτικά με ζάχαρη ή φρουκτόζη
📉 Κακή νεφρική λειτουργία
💊 Φάρμακα όπως διουρητικά και ασπιρίνη
🧬 Γενετικοί παράγοντες
⚖️ Παχυσαρκία και μεταβολικό σύνδρομο
🤒 Χρόνιες παθήσεις (π.χ. ψωρίαση, καρκίνος)

🦵 Ουρική αρθρίτιδα: Μια επώδυνη συνέπεια

Η ουρική αρθρίτιδα είναι μια μορφή φλεγμονώδους αρθρίτιδας που προκαλείται από τη συσσώρευση ουρικών κρυστάλλων στις αρθρώσεις. Εκδηλώνεται με:

🔥 Έντονο πόνο, ερυθρότητα και οίδημα
🌙 Επεισόδια που εμφανίζονται συχνά τη νύχτα
⌛ Διαρκεί από λίγες ώρες έως αρκετές ημέρες

🧊 Η ψύξη της άρθρωσης, η ανάπαυση και τα φάρμακα (π.χ. κοχικίνη, ΜΣΑΦ) βοηθούν σημαντικά.

🧪 Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση γίνεται με:

Εξέταση αίματος για μέτρηση ουρικού οξέος
Εξέταση ούρων 24ώρου για αποβολή ουρικού
Ανάλυση υγρού άρθρωσης για ανεύρεση κρυστάλλων ουρικού μονονατρίου
Απεικονιστικές εξετάσεις (ακτινογραφία, υπέρηχος, τομογραφία)

🧘‍♂️ Θεραπευτική προσέγγιση

💊 Φαρμακευτική αγωγή

Αλλοπουρινόλη (μειώνει τη σύνθεση ουρικού)
Φεμπουξοστάτη (εναλλακτική της αλλοπουρινόλης)
Κολχικίνη (για κρίσεις ουρικής αρθρίτιδας)
ΜΣΑΦ (αντιφλεγμονώδη)
Προβενεσίδη (αυξάνει απέκκριση από τα νεφρά)

🥗 Διαιτητική προσέγγιση

✅ Τρόφιμα που βοηθούν:

🥒 Λαχανικά
🍒 Κεράσια (αντιφλεγμονώδη δράση)
🥛 Χαμηλά σε λιπαρά γαλακτοκομικά
💧 Άφθονο νερό
🥜 Ξηροί καρποί

❌ Τρόφιμα προς αποφυγή:

🥩 Εντόσθια, κόκκινο κρέας
🦐 Οστρακοειδή
🍻 Μπύρα, ποτά με φρουκτόζη
🥤 Αναψυκτικά με ζάχαρη

🏃‍♂️ Άσκηση και βάρος

Η τακτική άσκηση και η απώλεια βάρους μειώνουν τα επίπεδα του ουρικού οξέος και τη συχνότητα των κρίσεων.

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

✅ Τι είναι το ουρικό οξύ και πού παράγεται;

Το ουρικό οξύ είναι ένα απόβλητο προϊόν του μεταβολισμού των πουρινών. Παράγεται στο ήπαρ και αποβάλλεται κυρίως μέσω των νεφρών.

✅ Τι σημαίνει αυξημένο ουρικό οξύ στο αίμα;

Η αύξηση του ουρικού οξέος, γνωστή και ως υπερουριχαιμία, μπορεί να οδηγήσει σε ουρική αρθρίτιδα, νεφρολιθίαση και ενδεχομένως σε καρδιομεταβολικές επιπλοκές.

✅ Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα ουρικού οξέος;

Άνδρες: 3.4 – 7.0 mg/dL
Γυναίκες: 2.4 – 6.0 mg/dL
Παιδιά: 2.0 – 5.5 mg/dL

✅ Ποια είναι τα πιο συχνά συμπτώματα της ουρικής αρθρίτιδας;

Έντονος πόνος σε άρθρωση (συνήθως στο μεγάλο δάκτυλο του ποδιού)
Οίδημα, ερυθρότητα, θερμότητα
Ξαφνική εμφάνιση, συχνά τη νύχτα

✅ Ποιες τροφές αυξάνουν το ουρικό οξύ;

Κόκκινο κρέας και εντόσθια
Θαλασσινά και οστρακοειδή
Μπύρα, ποτά με φρουκτόζη
Αναψυκτικά με ζάχαρη

✅ Τι να προτιμήσω στη διατροφή μου για να μειώσω το ουρικό οξύ;

Φρούτα (ιδίως κεράσια)
Λαχανικά
Άπαχα γαλακτοκομικά
Άφθονο νερό
Ξηρούς καρπούς και δημητριακά ολικής άλεσης

✅ Μπορεί το ουρικό οξύ να μειωθεί χωρίς φάρμακα;

Ναι, σε ήπιες περιπτώσεις, με διατροφή, άσκηση, ενυδάτωση και απώλεια βάρους. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις απαιτείται φαρμακευτική αγωγή.

✅ Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται για την υπερουριχαιμία;

Αλλοπουρινόλη
Φεμπουξοστάτη
Κολχικίνη
Προβενεσίδη
Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ)

✅ Μπορεί κάποιος να έχει υψηλό ουρικό χωρίς συμπτώματα;

Ναι. Πολλοί άνθρωποι έχουν ασυμπτωματική υπερουριχαιμία, η οποία όμως μπορεί να γίνει επικίνδυνη μακροπρόθεσμα.

✅ Υπάρχει κληρονομικότητα στην υπερουριχαιμία;

Ναι. Υπάρχει γενετική προδιάθεση που επηρεάζει την ικανότητα των νεφρών να αποβάλλουν το ουρικό.

📉 Μπορεί να πέσει φυσικά το ουρικό οξύ;

Ναι, με σωστή διατροφή, ενυδάτωση, άσκηση και έλεγχο σωματικού βάρους. Εάν όμως το ουρικό είναι πολύ υψηλό ή υπάρχουν συμπτώματα, απαιτείται ιατρική παρέμβαση.

🔁 Ουρικό Οξύ & Συστηματικές Παθήσεις

Η χρόνια υπερουριχαιμία έχει συσχετιστεί με:

Υπέρταση
Διαβήτη τύπου 2
Χρόνια νεφρική νόσο
Στεφανιαία νόσο

🚨 Η αντιμετώπιση του ουρικού δεν αφορά μόνο τις αρθρώσεις αλλά και τη γενική καρδιομεταβολική υγεία.

🧬 Ουρικό οξύ και γονιδιακή προδιάθεση

Μερικά άτομα έχουν γονιδιακή δυσλειτουργία στους υποδοχείς των νεφρών που οδηγεί σε μειωμένη αποβολή ουρικού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η φαρμακευτική αγωγή είναι απαραίτητη, ακόμη και με υγιεινό τρόπο ζωής.

🏁 Συμπεράσματα

Το ουρικό οξύ είναι κάτι παραπάνω από ένας απλός αριθμός σε μια αιματολογική εξέταση. Αν και φυσικό υποπροϊόν του οργανισμού, όταν συσσωρεύεται μπορεί να γίνει παθολογικό, προκαλώντας ενοχλήσεις αλλά και σοβαρές βλάβες.

✅ Η πρόληψη και διατήρηση των επιπέδων του σε φυσιολογικά όρια είναι δυνατή μέσα από την ισορροπημένη διατροφή, την άσκηση, την αποφυγή αλκοόλ, και την ιατρική παρακολούθηση.

📚 Βιβλιογραφία

Richette, P., & Bardin, T. (2010). Gout. The Lancet, 375(9711), 318–328. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(09)60883-7
Dalbeth, N., Merriman, T. R., & Stamp, L. K. (2016). Gout. Nature Reviews Disease Primers, 2, 16032. https://doi.org/10.1038/nrdp.2016.32
Choi, H. K., & Curhan, G. (2005). Gout and the risk of type 2 diabetes mellitus in men: A prospective study. Arthritis & Rheumatism, 52(10), 3058–3064. https://doi.org/10.1002/art.21340
Grassi, D., Ferri, L., Desideri, G., Di Giosia, P., Cheli, P., Del Pinto, R., & Ferri, C. (2013). Uric acid and cardiovascular risk: Not only a marker. Seminars in Nephrology, 33(3), 233–240. https://doi.org/10.1016/j.semnephrol.2013.04.002
Neogi, T. (2011). Clinical practice: Gout. New England Journal of Medicine, 364(5), 443–452. https://doi.org/10.1056/NEJMcp1001124
Stack, A. G., & Johnson, M. E. (2018). Predictors of uric acid levels and associations with all-cause mortality. Kidney International Reports, 3(4), 838–848. https://doi.org/10.1016/j.ekir.2018.03.002
Bardin, T., & Richette, P. (2017). Definition of hyperuricemia and gouty conditions. Current Opinion in Rheumatology, 29(2), 113–119. https://doi.org/10.1097/BOR.0000000000000364

Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…