05/Sep/2025

LDH (Γαλακτική Αφυδρογονάση): Τιμές, Ερμηνεία & Σχέση με Καρκίνο και Καρδιοπάθειες 🧪

Τι είναι η LDH, πότε ζητείται η εξέταση, ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές και τι σημαίνει ένα υψηλό αποτέλεσμα. Ένας patient-friendly οδηγός για την LDH στο αίμα.

Γρήγορα: Η LDH (Γαλακτική Αφυδρογονάση) είναι ένα ένζυμο που υπάρχει σε πολλά όργανα.
Χρησιμοποιείται ως δείκτης για καρδιοπάθειες, καρκίνο, αιματολογικές διαταραχές και φλεγμονές.

📑 Περιεχόμενα

1️⃣ Τι είναι η LDH;
2️⃣ Πότε ζητείται η εξέταση;
3️⃣ Φυσιολογικές τιμές LDH
4️⃣ Υψηλή LDH – Συχνές αιτίες
5️⃣ LDH και Καρδιοπάθειες
6️⃣ LDH και Καρκίνος
7️⃣ LDH σε Λοιμώξεις και Φλεγμονές
8️⃣ Παρακολούθηση στο χρόνο
9️⃣ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
🔟 📌 Σε 1 λεπτό – Τι να θυμάστε

1️⃣ Τι είναι η LDH;

Η LDH (Γαλακτική Αφυδρογονάση) είναι ένα ένζυμο που συμμετέχει στον μεταβολισμό της ενέργειας.
Βρίσκεται σε πολλούς ιστούς όπως καρδιά, ήπαρ, νεφρά, μύες, ερυθρά αιμοσφαίρια.
Η παρουσία της στο αίμα αυξάνεται όταν υπάρχει βλάβη σε κύτταρα ή ιστούς.

2️⃣ Πότε ζητείται η εξέταση;

Σε έλεγχο καρδιοπαθειών (έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια).
Για διάγνωση ή παρακολούθηση καρκίνου.
Σε αιματολογικές παθήσεις όπως αναιμία ή λευχαιμία.
Σε λοιμώξεις και φλεγμονές.
Για εκτίμηση ηπατικής ή νεφρικής λειτουργίας.

3️⃣ Φυσιολογικές τιμές LDH

Οι φυσιολογικές τιμές διαφέρουν ανάλογα με το εργαστήριο, αλλά γενικά:

Ενήλικες: 140 – 280 U/L
Παιδιά: Ελαφρώς υψηλότερες τιμές

4️⃣ Υψηλή LDH – Συχνές αιτίες

Καρδιακές παθήσεις (έμφραγμα, καρδιακή ανεπάρκεια).
Ηπατικές νόσοι (ηπατίτιδα, κίρρωση).
Νεφρική ανεπάρκεια.
Καρκίνοι (λεμφώματα, λευχαιμίες, μεταστάσεις).
Αναιμία (αιμολυτική).
Λοιμώξεις (ιογενείς, βακτηριακές).
Μυϊκή βλάβη.

5️⃣ LDH και Καρδιοπάθειες

Η LDH μπορεί να αυξηθεί μετά από έμφραγμα, ενώ παλιότερα χρησιμοποιούνταν ευρέως για τη διάγνωσή του.
Σήμερα, συνδυάζεται με πιο ειδικούς δείκτες όπως η τροπονίνη.

6️⃣ LDH και Καρκίνος

Η LDH είναι δείκτης καρκινικής δραστηριότητας σε ορισμένους όγκους, όπως λεμφώματα και λευχαιμίες.
Υψηλές τιμές μπορεί να δείχνουν προχωρημένη νόσο ή ταχύτερη ανάπτυξη όγκου.

7️⃣ LDH σε Λοιμώξεις και Φλεγμονές

Η LDH μπορεί να αυξηθεί και σε λοιμώξεις, ειδικά σε σοβαρές πνευμονικές ή συστηματικές φλεγμονές.
Γι’ αυτό είναι σημαντικό να ερμηνεύεται μαζί με άλλες εξετάσεις.

8️⃣ Παρακολούθηση στο χρόνο

Η μέτρηση της LDH είναι χρήσιμη για την παρακολούθηση της πορείας μιας νόσου και της ανταπόκρισης στη θεραπεία.
Η σταδιακή μείωση δείχνει βελτίωση, ενώ η αύξηση πιθανή επιδείνωση.

9️⃣ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

❓ Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές LDH;
👉 Για ενήλικες περίπου 140 – 280 U/L.

❓ Τι σημαίνει υψηλή LDH;
👉 Μπορεί να δείχνει βλάβη σε καρδιά, ήπαρ, νεφρά, αίμα ή καρκίνο.

❓ Είναι ειδική εξέταση για καρκίνο;
👉 Όχι. Μπορεί να αυξηθεί σε πολλές καταστάσεις.

❓ Μπορεί να είναι αυξημένη χωρίς σοβαρή πάθηση;
👉 Ναι, σε μυϊκή κόπωση ή μικρές λοιμώξεις μπορεί να εμφανιστεί παροδικά αυξημένη.

❓ Χρειάζεται νηστεία για την LDH;
👉 Όχι, δεν απαιτείται νηστεία.

🔟 📌 Σε 1 λεπτό – Τι να θυμάστε

Η LDH είναι ένζυμο που αυξάνεται όταν υπάρχει κυτταρική βλάβη.
Συνδέεται με καρδιοπάθειες, καρκίνο, λοιμώξεις και αιματολογικές παθήσεις.
Η ερμηνεία πρέπει να γίνεται μαζί με άλλες εξετάσεις (τροπονίνη, γενική αίματος, CRP).
Η τάση στο χρόνο είναι πιο σημαντική από μία μόνο μέτρηση.

Το άρθρο είναι ενημερωτικό και δεν αντικαθιστά ιατρική συμβουλή. Για ακριβή διάγνωση και θεραπεία, συμβουλευτείτε τον/την θεράποντα ιατρό.

🔎 Θέλετε έλεγχο LDH και άλλων δεικτών;

Η εξέταση LDH μπορεί να συνδυαστεί με
τροπονίνη,
γενική αίματος,
CRP και
φερριτίνη.

👉 Δείτε περισσότερα εδώ

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

06/Aug/2025

📚 Περιεχόμενα Άρθρου

Τι είναι η LDH;
Ρόλος της LDH στον Οργανισμό
Ισοένζυμα LDH – Τύποι & Όργανα
Πότε Γίνεται η Εξέταση LDH;
Πώς Γίνεται η Εξέταση;
Φυσιολογικές Τιμές LDH
Αυξημένη LDH – Πιθανές Αιτίες
LDH και Καρκίνος
LDH και Μυϊκές Κακώσεις
LDH, Αίμα και Αιμόλυση
LDH και Καρδιά
LDH και Ήπαρ
LDH στην Εγκυμοσύνη
LDH στα Παιδιά
LDH και COVID-19
Φάρμακα που Επηρεάζουν την LDH
Διατροφή και LDH
Χρήση LDH στη Διάγνωση & Παρακολούθηση
Σύγκριση με Άλλους Δείκτες
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Βιβλιογραφία
🧪 Τι είναι η LDH;
Η γαλακτική αφυδρογονάση, γνωστή και ως LDH (Lactate Dehydrogenase), είναι ένα ένζυμο που εντοπίζεται σχεδόν σε όλα τα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού, όπως:
- 🫀 Καρδιά
- 🧬 Ήπαρ
- 🧠 Εγκέφαλος
- 🫁 Πνεύμονες
- 💪 Σκελετικοί Μύες
- 🩸 Αίμα (ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια)
Το ένζυμο αυτό παίζει βασικό ρόλο στον αναερόβιο μεταβολισμό της ενέργειας, μετατρέποντας το γαλακτικό οξύ σε πυροσταφυλικό και το αντίστροφο, ανάλογα με τις ανάγκες του κυττάρου.
⚠️ Όταν τα κύτταρα υποστούν βλάβη ή καταστραφούν, η LDH απελευθερώνεται στο αίμα, με αποτέλεσμα την αύξηση της συγκέντρωσής της στον ορό.
Η εξέταση LDH είναι χρήσιμη για την ανίχνευση κυτταρικής βλάβης και χρησιμοποιείται σε πολλές διαγνωστικές εφαρμογές, όπως:
- 🔎 Παρακολούθηση καρκίνου
- 🫀 Διάγνωση καρδιολογικών επεισοδίων
- 🧬 Εκτίμηση ηπατικής ή μυϊκής βλάβης
- 🦠 Εκτίμηση φλεγμονωδών και λοιμωδών καταστάσεων όπως COVID-19
📌 Σημαντικό: Η LDH δεν είναι ειδική για κάποια νόσο. Η αύξησή της αποτελεί ένδειξη βλάβης, αλλά απαιτείται συσχετισμός με άλλες εξετάσεις για ακριβή διάγνωση.

🧠 Ρόλος της LDH στον Οργανισμό

Η γαλακτική αφυδρογονάση (LDH) είναι ένζυμο που συμμετέχει στη μετατροπή του γαλακτικού οξέος σε πυροσταφυλικό κατά τη διαδικασία της γλυκόλυσης. Αυτή η αντίδραση είναι ιδιαίτερα σημαντική κατά τη διάρκεια αναερόβιων συνθηκών (π.χ. έντονη άσκηση, ισχαιμία, υποξία), όταν η παραγωγή ενέργειας από οξείδωση είναι περιορισμένη.

Η LDH υπάρχει σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού και «απελευθερώνεται» στην κυκλοφορία του αίματος όταν υπάρχει κυτταρική βλάβη ή καταστροφή των ιστών.

🔴 Κατάσταση κυττάρων: Αυξημένη LDH υποδηλώνει λυμένα κύτταρα ή φλεγμονή.
⚙️ Μεταβολική δραστηριότητα: Παίζει ρόλο στον αναερόβιο μεταβολισμό, ειδικά σε μύες, εγκέφαλο και αιμοφόρα κύτταρα.
🩸 Διαγνωστικός δείκτης: Χρησιμοποιείται σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων των καρδιοπαθειών, αιματολογικών καρκίνων, ηπατικών βλαβών και λοιμώξεων.

👉 Η αυξημένη LDH δεν υποδεικνύει από μόνη της μία συγκεκριμένη νόσο, αλλά αποτελεί μη ειδικό δείκτη ιστικής βλάβης που καθοδηγεί τη διαγνωστική διαδικασία σε συνδυασμό με άλλες εξετάσεις.

🧬 Ισοένζυμα LDH – Τύποι & Όργανα

Η LDH δεν είναι ενιαίο μόριο, αλλά οικογένεια 5 ισοενζύμων με διαφορετική κατανομή στους ιστούς. Τα ισοένζυμα σχηματίζονται από συνδυασμούς δύο τύπων υπομονάδων (H και M) και κατηγοριοποιούνται ως εξής:

Ισοένζυμο	Υπομονάδες	Όργανο-στόχος
LDH-1 (H4)	4 υπομονάδες H (Heart)	🫀 Καρδιά, Ερυθρά αιμοσφαίρια, Νεφροί
LDH-2 (H3M1)	3 H + 1 M	🧠 Λευκά αιμοσφαίρια
LDH-3 (H2M2)	2 H + 2 M	🫁 Πνεύμονες, Εγκέφαλος
LDH-4 (H1M3)	1 H + 3 M	🧬 Ήπαρ, Σκελετικοί μύες
LDH-5 (M4)	4 υπομονάδες M (Muscle)	💪 Ήπαρ, Σκελετικοί μύες

🔎 Η μέτρηση των ισοενζύμων LDH (LDH electrophoresis) μπορεί να βοηθήσει στη διαφορική διάγνωση βλαβών σε συγκεκριμένα όργανα.

📈 LDH-1↑: Συχνό σε έμφραγμα μυοκαρδίου
📈 LDH-5↑: Σε ηπατικές βλάβες, αλκοολική ηπατίτιδα
📈 LDH-3↑: Σε πνευμονική εμβολή

👉 Οι γιατροί χρησιμοποιούν τη σχετική αναλογία των ισοενζύμων (LDH-1/LDH-2 ratio) ως διαγνωστικό εργαλείο σε επιλεγμένες περιπτώσεις, όπως οξεία καρδιακά επεισόδια.

📆 Πότε Γίνεται η Εξέταση LDH;

Η εξέταση της γαλακτικής αφυδρογονάσης (LDH) πραγματοποιείται σε περιπτώσεις όπου υπάρχει υποψία για βλάβη κυττάρων ή ιστών. Επειδή η LDH απελευθερώνεται στο αίμα όταν καταστρέφονται κύτταρα, η μέτρησή της παρέχει ενδείξεις για την κατάσταση των ιστών του οργανισμού.

Συνήθεις περιπτώσεις όπου ζητείται η LDH:

🩸 Έλεγχος για αιμόλυση (καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων)
🫀 Ύποπτο έμφραγμα του μυοκαρδίου
🧬 Έλεγχος ηπατικής λειτουργίας (π.χ. ηπατίτιδα, κίρρωση)
🦠 Εκτίμηση φλεγμονής σε ιογενείς λοιμώξεις (όπως COVID-19)
🧫 Παρακολούθηση κακοήθειας (π.χ. λέμφωμα, λευχαιμία, καρκίνος όρχεων)
💪 Εκτίμηση μυϊκής βλάβης (π.χ. ραβδομυόλυση)
🤰 Παρακολούθηση προεκλαμψίας ή HELLP συνδρόμου στην εγκυμοσύνη

Η LDH χρησιμοποιείται συχνά ως συνοδευτική εξέταση και όχι ως μοναδικός δείκτης, καθώς δεν είναι ειδική για κάποιο όργανο.

💉 Πώς Γίνεται η Εξέταση;

Η εξέταση LDH πραγματοποιείται με δειγματοληψία αίματος από φλέβα, συνήθως από τον αγκώνα ή τον καρπό. Δεν απαιτείται ειδική προετοιμασία από τον εξεταζόμενο, εκτός εάν δοθεί οδηγία από τον γιατρό.

Βασικά στοιχεία:

📌 Τύπος δείγματος: Ορός αίματος
⏳ Διάρκεια λήψης: 2-5 λεπτά
📅 Συχνότητα: Αναλόγως κλινικής κατάστασης ή παρακολούθησης νόσου

⚠️ Η αιμόλυση κατά τη δειγματοληψία (δηλαδή η καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων μέσα στο σωληνάριο) μπορεί να ψευδοαυξήσει τα επίπεδα LDH, οπότε απαιτείται σωστός χειρισμός του δείγματος.

💡 Για ειδικές διαγνωστικές περιπτώσεις, όπως η διαφοροποίηση μεταξύ καλοήθους και κακοήθους νόσου, μπορεί να ζητηθεί και κατανομή των ισοενζύμων LDH (LDH electrophoresis).

📊 Φυσιολογικές Τιμές LDH

Οι φυσιολογικές τιμές LDH διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία, το φύλο και το εργαστήριο. Παρακάτω παρατίθεται ενδεικτικός πίνακας αναφοράς:

Ηλικιακή Ομάδα	Τιμές Αναφοράς (U/L)
Νεογνά (0–4 εβδομάδων)	225 – 600
Βρέφη (1–12 μηνών)	180 – 435
Παιδιά (1–10 ετών)	145 – 365
Έφηβοι (11–17 ετών)	120 – 330
Ενήλικες άνδρες	125 – 220
Ενήλικες γυναίκες	115 – 210

📌 Οι τιμές ενδέχεται να ποικίλουν ανάλογα με τη μέθοδο μέτρησης και το αναλυτικό σύστημα κάθε εργαστηρίου.

⚠️ Μικρές αποκλίσεις από τις φυσιολογικές τιμές μπορεί να μην έχουν κλινική σημασία, γι’ αυτό και η ερμηνεία πρέπει πάντα να γίνεται από γιατρό, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό και τα άλλα ευρήματα.

📈 Αυξημένη LDH – Πιθανές Αιτίες

Η αύξηση της LDH στο αίμα υποδηλώνει κυτταρική καταστροφή ή αυξημένο κυτταρικό μεταβολισμό. Δεν είναι ειδική για κάποιο όργανο, αλλά μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη διάγνωση και παρακολούθηση παθήσεων.

Συχνές αιτίες αυξημένης LDH:

🫀 Έμφραγμα του μυοκαρδίου
🧫 Καρκίνος (ιδίως λέμφωμα, λευχαιμία, όρχεων, ήπατος, πνεύμονα)
🧬 Ηπατικές βλάβες: Ηπατίτιδα, κίρρωση, χολόσταση
💪 Μυϊκές βλάβες: Μυοσίτιδα, ραβδομυόλυση, καταστροφή ιστών
🩸 Αιμόλυση: Ενδοαγγειακή ή εξωαγγειακή
🫁 Πνευμονική εμβολή
🧠 Εγκεφαλικά επεισόδια ή κρανιοεγκεφαλική κάκωση
🤰 Προεκλαμψία / HELLP σύνδρομο
🦠 COVID-19: Συσχετίζεται με σοβαρότητα νόσου και υπερφλεγμονή

🚨 Η LDH συχνά χρησιμοποιείται σε μονάδες εντατικής θεραπείας, σε παρακολούθηση κακοήθειας, καθώς και σε αθλητές με σοβαρές μυϊκές καταπονήσεις.

💡 Σε ορισμένες περιπτώσεις, η κατανομή των ισοενζύμων LDH βοηθά στη διαφορική διάγνωση (π.χ. LDH-1↑ σε έμφραγμα, LDH-5↑ σε ηπατική βλάβη).

🧫 LDH και Καρκίνος

Η LDH θεωρείται σημαντικός δείκτης κυτταρικού μεταβολισμού και είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στη διάγνωση και παρακολούθηση νεοπλασιών. Σε πολλά είδη καρκίνου, η αυξημένη LDH σχετίζεται με αυξημένη παραγωγή ενέργειας από γλυκόλυση (γνωστό ως Warburg effect), ακόμα και παρουσία οξυγόνου.

Τι δείχνει η αυξημένη LDH στον καρκίνο:

📈 Υψηλή κυτταρική δραστηριότητα ή πολλαπλασιασμός
🧬 Νεκρωτικό φορτίο όγκου – ενδείξεις νέκρωσης εντός όγκων
🧪 Κακή πρόγνωση: Συνδέεται με επιθετική ή μεταστατική νόσο
🩸 Κακοήθειες αίματος: Σημαντικός δείκτης σε λέμφωμα Hodgkin & μη-Hodgkin, λευχαιμίες, πολλαπλό μυέλωμα

Χρήσεις LDH στον ογκολογικό τομέα:

📊 Παρακολούθηση ανταπόκρισης στη θεραπεία
🔍 Στάδιο & πρόγνωση καρκίνου (ιδίως σε λέμφωμα)
🧭 Καθοδήγηση στρατηγικής θεραπείας

💡 Στα σεμινώματα όρχεων, η LDH αποτελεί έναν από τους τρεις βασικούς δείκτες μαζί με β-hCG και AFP (αλφα-φετοπρωτεΐνη).

⚠️ Η LDH μπορεί να είναι αυξημένη χωρίς κακοήθεια – γι’ αυτό χρειάζεται συνδυαστική ερμηνεία με άλλους δείκτες (CEA, CA 19-9, κ.λπ.).

💪 LDH και Μυϊκές Κακώσεις

Η LDH παράγεται σε μεγάλο βαθμό στους σκελετικούς μύες και αυξάνεται στο αίμα όταν υπάρχει μυϊκή βλάβη ή καταστροφή μυϊκών κυττάρων. Σε συνδυασμό με άλλες μυϊκές ενδείξεις (π.χ. CPK/CK, μυοσφαιρίνη), παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τη μυϊκή λειτουργία.

Καταστάσεις που προκαλούν αυξημένη LDH λόγω μυϊκής βλάβης:

🏃 Έντονη άσκηση (ιδίως σε μη προπονημένα άτομα)
⚠️ Ραβδομυόλυση – οξεία καταστροφή μυών με σοβαρή αύξηση LDH
💉 Τραύμα ή χειρουργείο – απελευθέρωση LDH από κατεστραμμένους ιστούς
🧬 Κληρονομικές μυοπάθειες – όπως δυστροφία Duchenne
💊 Φαρμακογενής μυοπάθεια – στατίνες, κορτικοστεροειδή

Χρήση LDH σε αθλητές:

📈 Παρακολούθηση επιβάρυνσης / overtraining
⚠️ Ανίχνευση κακώσεων πριν εμφανιστούν συμπτώματα

💡 Η συνδυαστική μέτρηση LDH και CPK/CK θεωρείται πιο αξιόπιστη για εκτίμηση μυϊκής βλάβης.

🩸 LDH, Αίμα και Αιμόλυση

Η LDH βρίσκεται σε μεγάλη συγκέντρωση μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Σε καταστάσεις όπου τα κύτταρα αυτά καταστρέφονται (αιμόλυση), το ένζυμο απελευθερώνεται στο πλάσμα, οδηγώντας σε σημαντική αύξηση των επιπέδων LDH στο αίμα.

Καταστάσεις που προκαλούν αιμόλυση και αυξημένη LDH:

🧬 Αιμολυτική αναιμία: Συγγενής ή επίκτητη
🦠 Λοιμώξεις: Π.χ. ελονοσία
💉 Μετάγγιση με ασυμβατό αίμα
☣️ Τοξίνες και φάρμακα που καταστρέφουν RBCs
💊 Ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων (π.χ. πενικιλίνες)

📌 Σε αυτές τις περιπτώσεις, η LDH χρησιμοποιείται μαζί με άλλες αιματολογικές παραμέτρους όπως:

🔬 Απελευθέρωση ελεύθερης αιμοσφαιρίνης
📉 Μείωση αιματοκρίτη
🧪 Αυξημένη χολερυθρίνη (ιδίως η έμμεση)
🦴 Αυξημένη ερυθροποιητίνη

⚠️ Η LDH μπορεί να ψευδοαυξηθεί εάν το δείγμα αιμολυθεί κατά τη λήψη ή μεταφορά του. Για αυτό απαιτείται προσεκτικός χειρισμός από το εργαστήριο.

🫀 LDH και Καρδιά

Η LDH-1 είναι το κυρίαρχο ισοένζυμο στο μυοκάρδιο. Όταν υποστεί βλάβη το καρδιακό μυϊκό κύτταρο (όπως σε έμφραγμα), η LDH-1 απελευθερώνεται στην κυκλοφορία.

LDH και Έμφραγμα του Μυοκαρδίου:

📈 Η LDH-1 αυξάνεται 12–24 ώρες μετά το επεισόδιο
⏳ Φθάνει σε peak 2–3 ημέρες μετά
📉 Επιστρέφει στα φυσιολογικά επίπεδα σε 7–10 ημέρες

💡 Παλαιότερα η LDH ήταν κύριος δείκτης εμφράγματος, μαζί με την CK-MB. Σήμερα, έχει αντικατασταθεί κυρίως από τις τροπονίνες, αλλά παραμένει χρήσιμη σε περιπτώσεις όπου αυτές δεν είναι διαθέσιμες ή όταν το έμφραγμα έχει συμβεί >3 ημερών.

Άλλες καταστάσεις με αυξημένη LDH στην καρδιά:

💔 Μυοκαρδίτιδα
💉 Χειρουργικές επεμβάσεις καρδιάς
🫀 Καρδιακή ανεπάρκεια

📌 Η μέτρηση του λόγου LDH-1 / LDH-2 (κανονικά <1) είναι χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο. Όταν LDH-1 > LDH-2, υποδηλώνει ισχυρή πιθανότητα εμφράγματος.

🧬 LDH και Ήπαρ

Το ήπαρ περιέχει κυρίως τα ισοένζυμα LDH-4 και LDH-5, τα οποία απελευθερώνονται στο αίμα σε περιπτώσεις ηπατικής βλάβης ή καταστροφής των ηπατοκυττάρων.

Καταστάσεις με αυξημένη LDH λόγω ηπατικής συμμετοχής:

🦠 Οξεία ή χρόνια ηπατίτιδα (ιογενής, αυτοάνοση, φαρμακογενής)
🍷 Αλκοολική ηπατίτιδα
🧬 Κίρρωση
🚫 Χολόσταση / απόφραξη χοληφόρων
🧫 Ηπατοκυτταρικός καρκίνος
💉 Τοξική ηπατοπάθεια

📌 Αν και η LDH δεν είναι ειδικός δείκτης ήπατος (σε αντίθεση με ALT, AST, γ-GT), η αυξημένη LDH σε συνδυασμό με άλλες τιμές ηπατικής λειτουργίας μπορεί να υποδηλώνει:

📈 Βαρύτητα της ηπατικής βλάβης
🧪 Παρουσία νεκρωτικών αλλοιώσεων
🧫 Προοδευτική ηπατική ανεπάρκεια

💡 Η LDH-5 είναι συχνά η πιο αυξημένη ισομορφή σε περιπτώσεις αλκοολικής ηπατίτιδας και τοξικής βλάβης.

🤰 LDH στην Εγκυμοσύνη

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η LDH μπορεί να παρακολουθείται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ως δείκτης παθολογικών καταστάσεων που σχετίζονται με τον πλακούντα ή τα αγγεία.

Καταστάσεις όπου η LDH είναι αυξημένη στην κύηση:

⚠️ Προεκλαμψία
🩸 HELLP σύνδρομο (Hemolysis, Elevated Liver enzymes, Low Platelets)
🧬 Αποκόλληση πλακούντα

Στο HELLP σύνδρομο, η LDH συχνά αυξάνεται >600 U/L και αποτελεί μέρος των διαγνωστικών κριτηρίων μαζί με:

📉 Χαμηλά αιμοπετάλια
🧪 Αυξημένες τρανσαμινάσες (AST, ALT)
🩸 Αιμολυτικές παραμέτρους

📈 Η παρακολούθηση της LDH είναι κρίσιμη για την πρόγνωση και λήψη απόφασης για πρόωρο τοκετό ή εισαγωγή σε μονάδα υψηλού κινδύνου.

💡 Σε φυσιολογική κύηση, τα επίπεδα LDH δεν παρουσιάζουν σημαντικές μεταβολές και παραμένουν εντός των φυσιολογικών ορίων.

👶 LDH στα Παιδιά

Η LDH είναι φυσιολογικά υψηλότερη στα παιδιά σε σχέση με τους ενήλικες, ιδιαίτερα στα βρέφη και τα νεογνά. Αυτό σχετίζεται με την αυξημένη κυτταρική δραστηριότητα και τον ταχύ ρυθμό ανάπτυξης των ιστών.

Ενδεικτικές φυσιολογικές τιμές LDH στα παιδιά:

👶 Νεογνά: 225 – 600 U/L
🍼 Βρέφη: 180 – 435 U/L
👧 Παιδιά 1–10 ετών: 145 – 365 U/L

Καταστάσεις που προκαλούν παθολογική αύξηση LDH σε παιδιά:

🩸 Αιμολυτικές αναιμίες (συγγενείς ή αυτοάνοσες)
🧬 Οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία (ALL)
🧫 Λέμφωμα ή άλλες νεοπλασίες
💪 Μυϊκές δυστροφίες
🦠 Λοιμώξεις (ιογενείς ή βακτηριακές)

📌 Στην παιδιατρική, η LDH χρησιμοποιείται ως μέρος της διερεύνησης αιματολογικών και μυϊκών νοσημάτων. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στη σωστή ερμηνεία των τιμών με βάση την ηλικία.

🦠 LDH και COVID-19

Η πανδημία του κορωνοϊού SARS-CoV-2 ανέδειξε την LDH ως χρήσιμο προγνωστικό δείκτη σοβαρότητας σε νοσηλευόμενους ασθενείς.

📈 Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η αυξημένη LDH συσχετίζεται με:

⚠️ Αναπνευστική ανεπάρκεια
📉 Μείωση κορεσμού οξυγόνου (SpO₂)
🧪 Σοβαρή πνευμονική φλεγμονή / διήθηση
🏥 Ανάγκη για ΜΕΘ / διασωλήνωση
☠️ Αυξημένη θνητότητα

Μηχανισμός αύξησης LDH: προέρχεται από την εκτεταμένη κυτταρική καταστροφή λόγω πνευμονικής φλεγμονής, κυτταροκίνης καταιγίδας και ιστικής υποξίας.

💡 H LDH περιλαμβάνεται σε αρκετά predictive scoring systems COVID-19, μαζί με δείκτες όπως D-dimers, φερριτίνη, CRP και IL-6.

📌 Επίπεδα LDH >250 U/L συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών. Η παρακολούθηση των τιμών μπορεί να βοηθήσει στη δυναμική εκτίμηση της πορείας του ασθενούς.

💊 Φάρμακα που Επηρεάζουν την LDH

Ορισμένα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν παροδική ή μόνιμη αύξηση της LDH λόγω ηπατικής, μυϊκής ή αιματολογικής τοξικότητας. Η ανίχνευση αυξημένων τιμών LDH σε ασθενή που λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση.

Κατηγορίες φαρμάκων που συχνά επηρεάζουν τα επίπεδα LDH:

🩺 Στατίνες: Μπορεί να προκαλέσουν μυοπάθεια ή ραβδομυόλυση
🧪 Αντινεοπλασματικά: Χημειοθεραπευτικά φάρμακα, ανοσοθεραπείες
💊 Αντιβιοτικά: Ριφαμπικίνη, πενικιλίνες (προκαλούν αιμόλυση)
🧬 Αντιεπιληπτικά: Βαλπροϊκό νάτριο – ηπατοτοξικότητα
☣️ Παρακεταμόλη (σε υπερδοσολογία): Οξεία ηπατική βλάβη
🩸 Ανοσοκατασταλτικά: Κυκλοσπορίνη, μεθοτρεξάτη

📌 Πριν από την ερμηνεία αυξημένης LDH, είναι σημαντικό να αναφερθούν όλα τα φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής. Σε πολλές περιπτώσεις, η LDH μειώνεται με τη διακοπή του υπαίτιου φαρμάκου.

💡 Ανάλογα με το φάρμακο, η αύξηση μπορεί να συνοδεύεται και από άλλες διαταραχές (π.χ. ALT/AST, CPK).

🥦 Διατροφή και LDH

Αν και η LDH δεν επηρεάζεται άμεσα από τη διατροφή, υπάρχουν διατροφικές στρατηγικές που μπορούν να υποστηρίξουν την υγεία των οργάνων που σχετίζονται με την παραγωγή και απομάκρυνση της LDH (όπως το ήπαρ, οι μύες και το αίμα).

Τροφές που προστατεύουν το ήπαρ και τον μυϊκό ιστό:

🥬 Πράσινα φυλλώδη λαχανικά (π.χ. σπανάκι, σέσκουλα)
🍇 Αντιοξειδωτικά φρούτα (π.χ. μύρτιλα, ρόδι, σταφύλια)
🫒 Ελαιόλαδο – πλούσιο σε πολυφαινόλες
🐟 Λιπαρά ψάρια – Ω3 λιπαρά οξέα
🥜 Ξηροί καρποί & σπόροι – μαγνήσιο, σελήνιο

Τροφές που πρέπει να αποφεύγονται σε περιπτώσεις αυξημένης LDH:

🍟 Τρανς λιπαρά και υπερβολικά κορεσμένα λίπη
🍺 Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
🍬 Τροφές με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη
🥩 Υπερβολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος

💡 Η ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε αντιοξειδωτικά, μπορεί να μειώσει το οξειδωτικό στρες και να υποστηρίξει τη φυσιολογική ιστική λειτουργία.

🧪 Χρήση LDH στη Διάγνωση & Παρακολούθηση

Η LDH χρησιμοποιείται σε πολλές κλινικές καταστάσεις τόσο για διαγνωστικούς όσο και για παρακολούθησης λόγους. Επειδή είναι δείκτης κυτταρικής βλάβης, μπορεί να υποδείξει:

🔍 Παρουσία ή έκταση ιστικής νέκρωσης
📈 Δυναμική εξέλιξη οξείας νόσου (π.χ. COVID-19, μυοκαρδιακή βλάβη)
🧫 Παρακολούθηση ανταπόκρισης σε θεραπεία (ιδίως σε καρκίνο)
🩸 Ενδείξεις αιμόλυσης ή μυοπάθειας

Παραδείγματα χρήσης στην κλινική πράξη:

🧬 Σε ασθενή με λέμφωμα: μείωση LDH → ανταπόκριση στη θεραπεία
🧪 Σε υποψία αιμολυτικής αναιμίας: LDH + χολερυθρίνη + haptoglobin
🫀 Σε έμφραγμα: LDH-1 ↑ μετά από 2–3 ημέρες → υποστήριξη διάγνωσης
🤰 Σε HELLP σύνδρομο: LDH > 600 U/L → ανάγκη πρόωρης παρέμβασης

📌 Η LDH από μόνη της δεν είναι διαγνωστική, αλλά αποκτά υψηλή αξία σε συνδυασμό με άλλους δείκτες και κλινικά δεδομένα.

📊 Σύγκριση με Άλλους Δείκτες

Η LDH αποτελεί μη ειδικό δείκτη κυτταρικής βλάβης και συχνά συγκρίνεται ή συνδυάζεται με άλλους βιοδείκτες για πληρέστερη κλινική εικόνα.

Δείκτης	Όργανο-στόχος	Χρήση	Ειδικότητα
LDH	Πολλαπλά	Γενική βλάβη κυττάρων	Χαμηλή
CPK / CK	Μύες, Καρδιά	Μυϊκή ή καρδιακή βλάβη	Μέση
AST / ALT	Ήπαρ	Ηπατική βλάβη	Υψηλή
Troponin	Καρδιά	Έμφραγμα	Πολύ Υψηλή
CRP / IL-6	Γενική	Φλεγμονή	Μέση

💡 Η LDH ξεχωρίζει για την ευαισθησία της (ανιχνεύει καταστροφή), αλλά όχι για την ειδικότητα της. Είναι πολύτιμη ως μέρος πολυπαραγοντικής αξιολόγησης.

📌 Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🔎 Τι είναι η LDH και γιατί τη μετράμε;

Η LDH (γαλακτική αφυδρογονάση) είναι ένζυμο που απελευθερώνεται στο αίμα όταν καταστρέφονται κύτταρα. Η μέτρησή της χρησιμοποιείται ως δείκτης βλάβης οργάνων όπως η καρδιά, οι πνεύμονες, το ήπαρ, οι μύες, καθώς και σε περιπτώσεις αιμόλυσης ή καρκίνου.

📈 Ποιο είναι το φυσιολογικό εύρος τιμών της LDH;

Στους ενήλικες, οι φυσιολογικές τιμές κυμαίνονται μεταξύ 115–220 U/L, ανάλογα με το εργαστήριο. Στα παιδιά, οι τιμές είναι υψηλότερες. Οι τιμές διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία και το φύλο.

📉 Πότε η LDH θεωρείται παθολογικά αυξημένη;

Τιμές >250 U/L θεωρούνται αυξημένες. Τιμές >600 U/L απαιτούν περαιτέρω διερεύνηση, ειδικά σε συνδυασμό με άλλα παθολογικά ευρήματα.

🩸 Ποια η σχέση της LDH με την αιμόλυση;

Η LDH βρίσκεται μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Όταν αυτά καταστρέφονται (αιμόλυση), η LDH απελευθερώνεται στο πλάσμα, οδηγώντας σε αύξηση της τιμής της.

🧬 Η LDH μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση καρκίνου;

Ναι. Η αυξημένη LDH συνδέεται με υψηλό κυτταρικό μεταβολισμό και νέκρωση όγκων. Σε λεμφώματα και λευχαιμίες χρησιμοποιείται για στάδιο-πρόγνωση. Στον καρκίνο των όρχεων, αποτελεί έναν από τους βασικούς δείκτες.

💉 Πώς γίνεται η εξέταση LDH;

Με αιμοληψία από φλέβα. Δεν απαιτείται νηστεία ή ιδιαίτερη προετοιμασία. Προσοχή απαιτείται στη σωστή λήψη, γιατί η αιμόλυση δείγματος οδηγεί σε ψευδή αύξηση.

⚠️ Ποια φάρμακα επηρεάζουν την LDH;

Στατίνες, αντιβιοτικά (ριφαμπικίνη, πενικιλίνες), χημειοθεραπευτικά, βαλπροϊκό νάτριο και παρακεταμόλη (σε υπερδοσολογία) μπορεί να αυξήσουν τη LDH.

🤰 Ποια είναι η σημασία της LDH στην εγκυμοσύνη;

Η LDH παρακολουθείται σε προεκλαμψία και HELLP σύνδρομο. Τιμές >600 U/L αποτελούν ένδειξη σοβαρής κατάστασης και μπορεί να απαιτούν πρόωρο τοκετό.

🏃 Η άσκηση επηρεάζει την LDH;

Ναι. Έντονη άσκηση προκαλεί μικροτραυματισμούς στους μύες, οδηγώντας σε παροδική αύξηση της LDH (και της CPK). Σε αθλητές, χρησιμοποιείται για έλεγχο overtraining.

🧠 Ποια ισοένζυμα LDH σχετίζονται με ποια όργανα;

LDH-1 → Καρδιά, ερυθρά αιμοσφαίρια
LDH-2 → Λευκά αιμοσφαίρια
LDH-3 → Πνεύμονες, εγκέφαλος
LDH-4 → Ήπαρ, σκελετικοί μύες
LDH-5 → Ήπαρ, σκελετικοί μύες

Η ανάλυση ισοενζύμων (LDH electrophoresis) βοηθά στη διαφορική διάγνωση.

🔬 Υπάρχει τρόπος να γίνει διάκριση της προέλευσης της αυξημένης LDH;

Ναι, μέσω κατανομής ισοενζύμων (LDH-1 έως LDH-5). Επίσης, η συσχέτιση με άλλους δείκτες (ALT/AST, CK, troponin, CEA κ.λπ.) βοηθά στον εντοπισμό της προέλευσης.

📆 Κάθε πότε πρέπει να παρακολουθείται η LDH;

Σε χρόνια νοσήματα, κακοήθειες ή εντατική θεραπεία, μπορεί να παρακολουθείται εβδομαδιαία ή και συχνότερα. Σε σταθερούς ασθενείς, κάθε 3–6 μήνες ή κατ’ εκτίμηση γιατρού.

📚 Βιβλιογραφία

Lab Tests Online. Lactate Dehydrogenase (LDH).
Mayo Clinic Laboratories. LDH Test Interpretation.
National Institutes of Health. LDH and Cancer – PubMed Search.
Ελληνική Εταιρεία Αιματολογίας (ΕΕΑ). www.eea.gr
Ελληνική Εταιρεία Παθολογίας Κύησης. Οδηγίες για Προεκλαμψία και HELLP σύνδρομο.
ΕΟΔΥ – Οδηγίες COVID-19 και Δείκτες Βαρύτητας. www.eody.gov.gr
Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods, 23rd Ed.
Medscape. Lactate Dehydrogenase Overview.
American Cancer Society – LDH in Tumor Markers.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

24/Jul/2025

🧪 Τι είναι το Σελήνιο; – Ορισμός, Λειτουργίες και Ρόλος στην Υγεία

Το Σελήνιο (Selenium, Se) είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο με καθοριστική σημασία για την ανθρώπινη υγεία. Ανήκει στα μικροθρεπτικά συστατικά που συμμετέχουν σε κρίσιμες βιολογικές λειτουργίες, όπως η λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα, η ανοσολογική απόκριση, η προστασία από το οξειδωτικό στρες και η κυτταρική επιδιόρθωση.

Το σελήνιο δεν μπορεί να παραχθεί από τον οργανισμό και πρέπει να προσλαμβάνεται καθημερινά μέσω της διατροφής ή σε ειδικές περιπτώσεις από συμπληρώματα διατροφής. Η περιεκτικότητα του σεληνίου στις τροφές εξαρτάται από τη γεωγραφική περιοχή και τη σύσταση του εδάφους.

🔬 Ποιες Είναι οι Βασικές Λειτουργίες του Σεληνίου στον Οργανισμό;

Το σελήνιο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των σεληνοπρωτεϊνών, οι οποίες ρυθμίζουν μεταβολικές διεργασίες και προστατεύουν τα κύτταρα. Οι σημαντικότερες σεληνοπρωτεΐνες περιλαμβάνουν:

🧪 Γλουταθειονική υπεροξειδάση (GPx): Εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες, προσφέροντας ισχυρή αντιοξειδωτική προστασία.
🔁 Διοϊωδινάσες: Υπεύθυνες για την ενεργοποίηση της θυρεοειδικής ορμόνης T3 από την T4.
🧬 Σεληνοπρωτεΐνη P: Μεταφέρει το σελήνιο σε ζωτικά όργανα όπως εγκέφαλος, ήπαρ και μυοκάρδιο.

📌 Γιατί Είναι Σημαντικό το Σελήνιο για την Υγεία;

🛡️ Υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα αυξάνοντας τη δραστηριότητα των Τ-λεμφοκυττάρων.
🧠 Παίζει ρόλο στην πρόληψη νευροεκφυλιστικών νοσημάτων (π.χ. Alzheimer, Parkinson).
🫀 Συμβάλλει στην καρδιοαγγειακή προστασία μειώνοντας τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες.
🧬 Εμπλέκεται στην αναπαραγωγική υγεία και την αντιστάθμιση κυτταρικής φθοράς.

⚠️ Τι Συμβαίνει σε Περίπτωση Έλλειψης ή Υπερβολής Σεληνίου;

Η ανεπάρκεια σεληνίου μπορεί να οδηγήσει σε υποθυρεοειδισμό, ανοσοκαταστολή, καρδιοπάθειες και μειωμένη γνωστική λειτουργία. Αντίθετα, η υπερβολική λήψη (π.χ. μέσω συμπληρωμάτων) μπορεί να προκαλέσει σεληνίωση, με συμπτώματα όπως τριχόπτωση, εύθραυστα νύχια και νευρολογικά προβλήματα.

Η σωστή πρόσληψη σεληνίου είναι ζωτικής σημασίας για τη μακροχρόνια ευεξία, και πρέπει να γίνεται με ιατρική παρακολούθηση όταν λαμβάνονται συμπληρώματα.

🍽️ Σελήνιο και Διατροφή – Πηγές & Απορρόφηση

Η βασική πηγή σεληνίου για τον άνθρωπο είναι η διατροφή. Το σελήνιο προσλαμβάνεται κυρίως μέσω τροφών φυτικής και ζωικής προέλευσης, με τις πιο πλούσιες πηγές να είναι οι παρακάτω:

🔝 Πλουσιότερες Τροφές σε Σελήνιο

🌰 Ξηροί καρποί Βραζιλίας – μακράν η πιο συμπυκνωμένη πηγή (1–2 καρποί μπορεί να καλύψουν το 100–200% των ημερήσιων αναγκών)
🐟 Τόνος, σαρδέλα, σολομός
🥚 Αυγά
🐓 Κοτόπουλο, συκώτι
🥩 Μοσχάρι και χοιρινό
🍄 Μανιτάρια
🌾 Δημητριακά ολικής άλεσης
🧀 Τυριά, κυρίως τσένταρ και gouda

📌 Παράγοντες που Επηρεάζουν την Περιεκτικότητα

Η συγκέντρωση σεληνίου σε φυτικές τροφές εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το έδαφος στο οποίο έχουν καλλιεργηθεί. Περιοχές με φτωχό σελήνιο έδαφος (όπως η Κίνα και μέρη της Ευρώπης) οδηγούν σε τρόφιμα με μικρότερη περιεκτικότητα.

🔄 Απορρόφηση του Σεληνίου

Το σελήνιο απορροφάται κυρίως στο λεπτό έντερο υπό μορφή σεληνομεθειονίνης (από φυτικές τροφές) και σεληνοκυστεΐνης (από ζωικές τροφές). Η απορρόφηση είναι αρκετά υψηλή, περίπου 80–90%, και μπορεί να επηρεαστεί από:

✅ Την παρουσία βιταμινών A, C και E, που βελτιώνουν τη βιοδιαθεσιμότητα
⚠️ Την κατανάλωση φυτικών οξέων ή βαρέων μετάλλων, που μειώνουν την απορρόφηση
📉 Την ηλικία ή παθήσεις του γαστρεντερικού συστήματος

📍 Σημείωση για Χορτοφάγους & Vegans

Άτομα που ακολουθούν φυτοφαγική διατροφή μπορεί να χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή στην πρόσληψη σεληνίου, ειδικά αν τα τρόφιμά τους προέρχονται από περιοχές με φτωχό σε σελήνιο έδαφος.

🧬 Ρόλος του Σεληνίου στον Οργανισμό

Το σελήνιο επιτελεί κρίσιμες λειτουργίες στον ανθρώπινο οργανισμό μέσω της ενσωμάτωσής του σε περισσότερες από 25 διαφορετικές σεληνοπρωτεΐνες. Οι πρωτεΐνες αυτές παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού, την αντιοξειδωτική προστασία, την ορμονική ισορροπία και την άμυνα του οργανισμού.

🔬 Σημαντικές Σεληνοπρωτεΐνες και Λειτουργίες

Γλουταθειονική υπεροξειδάση (GPx): Εξουδετερώνει υπεροξείδια και ελεύθερες ρίζες, προστατεύοντας το DNA, τις μεμβράνες και τα κύτταρα από οξειδωτική βλάβη.
Θειορεδοξίνη αναγωγάση: Συμβάλλει στην ανακύκλωση της βιταμίνης C και στην επιδιόρθωση του DNA.
Σεληνοπρωτεΐνες τύπου P: Μεταφέρουν και διανέμουν το σελήνιο στους ιστούς, με ιδιαίτερη σημασία για τον εγκέφαλο και το ήπαρ.
Διοϊωδινάσες: Ενεργοποιούν ή απενεργοποιούν τις θυρεοειδικές ορμόνες (π.χ. μετατροπή Τ4 σε Τ3).

⚙️ Βασικές Φυσιολογικές Δράσεις του Σεληνίου

🛡️ Ανοσορρύθμιση: Βοηθά στη σωστή λειτουργία των Τ-λεμφοκυττάρων και την παραγωγή κυτταροκινών
🧠 Νευροπροστασία: Συμβάλλει στη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας και προστατεύει από εκφυλιστικές νόσους
🦠 Αντιιική Δράση: Ιδιαίτερα σημαντική στη μείωση του ιικού φορτίου και την άμυνα έναντι RNA ιών
🧬 Αντιοξειδωτική προστασία: Μείωση της κυτταρικής φλεγμονής και πρόληψη κυτταρικής βλάβης
🫀 Καρδιοπροστασία: Εμποδίζει την υπεροξείδωση των λιπιδίων και τη φλεγμονώδη απορρύθμιση του ενδοθηλίου

Η επάρκεια σεληνίου είναι λοιπόν κρίσιμη όχι μόνο για την άμυνα έναντι παθογόνων, αλλά και για την επιβράδυνση της κυτταρικής γήρανσης και την πρόληψη χρόνιων νοσημάτων.

🛡️ Σελήνιο και Ανοσοποιητικό Σύστημα

Το σελήνιο έχει καθοριστική σημασία για την ομαλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Η δράση του επηρεάζει τόσο τη φυσική (έμφυτη) όσο και την επίκτητη (προσαρμοστική) ανοσία, ενώ η ανεπάρκειά του μπορεί να οδηγήσει σε ανοσοκαταστολή και αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις.

🔬 Ρόλος του Σεληνίου στην Ανοσολογική Απόκριση

⚔️ Αυξάνει τη δραστικότητα των ΝΚ (Natural Killer) κυττάρων που καταστρέφουν ιούς και καρκινικά κύτταρα
📈 Βελτιώνει τη λειτουργικότητα των μακροφάγων και τη φαγοκυττάρωση
🧬 Συμβάλλει στην παραγωγή κυτταροκινών (όπως η IL-2) που ενισχύουν την ανοσολογική σηματοδότηση
🧫 Ενισχύει την απόπτωση (προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο) των μολυσμένων ή ανώμαλων κυττάρων

🦠 Σελήνιο και Αντιιική Προστασία

Η επάρκεια σεληνίου έχει συνδεθεί με χαμηλότερο ιικό πολλαπλασιασμό και μείωση της παραγωγής φλεγμονωδών κυτοκινών κατά τη διάρκεια ιογενών λοιμώξεων. Ενδεικτικά παραδείγματα:

Ιός HIV: Ασθενείς με χαμηλά επίπεδα σεληνίου παρουσιάζουν ταχύτερη εξέλιξη σε AIDS
Ιός της Γρίπης: Έχει παρατηρηθεί αυξημένη σοβαρότητα σε πληθυσμούς με ανεπαρκή σελήνιο
COVID-19: Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως η έλλειψη σεληνίου συσχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα

🧪 Κλινικά Ευρήματα & Μελέτες

Μελέτες έχουν δείξει πως η συμπληρωματική χορήγηση σεληνίου σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα μπορεί να:

✅ Αυξήσει την αντίσταση σε λοιμώξεις
✅ Ενισχύσει τη δράση των αντισωμάτων μετά από εμβολιασμό
✅ Μειώσει τη φλεγμονώδη απόκριση σε βακτηριακές και ιογενείς λοιμώξεις

Η επαρκής πρόσληψη σεληνίου αποτελεί επομένως θεμέλιο λίθο της ανοσολογικής θωράκισης σε όλες τις ηλικίες, ιδιαίτερα σε περιόδους υψηλού επιδημιολογικού κινδύνου.

🤰 Σελήνιο και Εγκυμοσύνη

Το σελήνιο παίζει σημαντικό ρόλο κατά την εγκυμοσύνη, τόσο για τη μητέρα όσο και για την υγιή ανάπτυξη του εμβρύου. Η επαρκής πρόσληψη είναι κρίσιμη για την πρόληψη επιπλοκών όπως προεκλαμψία, ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξης (IUGR) και χαμηλό βάρος γέννησης.

👶 Ρόλος του Σεληνίου στο Έμβρυο

🧬 Συμβάλλει στην κυτταρική διαφοροποίηση και ανάπτυξη του νευρικού συστήματος
🛡️ Παρέχει αντιοξειδωτική προστασία από ενδομήτριες φλεγμονές και οξειδωτικό στρες
🔁 Υποστηρίζει την ορμονική ισορροπία μέσω της συμμετοχής στις αποϊωδινάσες (θυρεοειδικές ορμόνες)

📉 Επιπτώσεις Ανεπάρκειας Σεληνίου στην Κύηση

Η έλλειψη σεληνίου σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για:

⚠️ Προεκλαμψία – μέσω αυξημένου οξειδωτικού στρες και ενδοθηλιακής δυσλειτουργίας
⚠️ Αποβολές ή πρόωρο τοκετό
⚠️ Χαμηλό βάρος γέννησης
⚠️ Καθυστέρηση ανάπτυξης εμβρύου

📈 Χρήση Συμπληρωμάτων – Τι Λένε οι Κατευθυντήριες Οδηγίες

Οι περισσότερες επιστημονικές εταιρείες (π.χ. WHO, ACOG) συστήνουν την επάρκεια μέσω της διατροφής. Ωστόσο, σε πληθυσμούς με χαμηλά επίπεδα σεληνίου ή γνωστή έλλειψη, μπορούν να χορηγηθούν συμπληρώματα σε ασφαλείς δόσεις (60–100 mcg/ημέρα), κατόπιν ιατρικής καθοδήγησης.

Η υπερδοσολογία κατά την κύηση (>400 mcg/ημέρα) έχει συσχετιστεί με ανεπιθύμητες ενέργειες, συνεπώς απαιτείται προσοχή.

👩‍⚕️ Ιατρικές Συστάσεις

✅ Έλεγχος σεληνίου μέσω εξετάσεων αίματος σε γυναίκες με προϋπάρχουσες ενδοκρινολογικές διαταραχές (π.χ. Hashimoto)
✅ Έμφαση στη ποικίλη διατροφή με φυσικές πηγές σεληνίου
✅ Αποφυγή ανεξέλεγκτης χρήσης συμπληρωμάτων

Η σωστή παρακολούθηση και επαρκής πρόσληψη σεληνίου μπορεί να προσφέρει ένα προστατευτικό πλαίσιο για μια υγιή εγκυμοσύνη και σωστή εμβρυϊκή ανάπτυξη.

🧒 Σελήνιο στην Παιδική και Εφηβική Ηλικία

Το σελήνιο είναι απαραίτητο ήδη από τη βρεφική ηλικία, καθώς παίζει κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη του ανοσοποιητικού, του θυρεοειδούς αδένα, καθώς και στη νευρολογική ωρίμανση.

🍼 Σελήνιο στα Βρέφη

👶 Το μητρικό γάλα περιέχει σελήνιο, ειδικά όταν η μητέρα έχει επαρκή διατροφική πρόσληψη
🧪 Το σελήνιο ενισχύει τη λειτουργία των αντιοξειδωτικών ενζύμων (GPx) προστατεύοντας από ενδοκυτταρικές βλάβες
⚠️ Τα βρέφη που τρέφονται αποκλειστικά με φόρμουλα μπορεί να χρειάζονται παρακολούθηση επιπέδων

🧒 Σελήνιο στα Παιδιά

Κατά την παιδική ηλικία, το σελήνιο υποστηρίζει:

🎯 Τη φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς (T3/T4 ισορροπία)
💪 Την καλή μυϊκή και σκελετική ανάπτυξη
🧠 Την ωρίμανση του εγκεφάλου και των γνωστικών λειτουργιών
🛡️ Την ενίσχυση της άμυνας ενάντια σε ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις

📈 Σελήνιο στην Εφηβεία

⚖️ Συμβάλλει στη ρύθμιση των ορμονικών αλλαγών και της μεταβολικής δραστηριότητας
🏃‍♂️ Υποστηρίζει την αντοχή και αποκατάσταση στους αθλητές εφήβους μέσω αντιοξειδωτικής δράσης
👩‍⚕️ Βοηθά στην πρόληψη διαταραχών του θυρεοειδούς, ιδιαίτερα σε κορίτσια

📊 Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη (RDA) για Παιδιά & Εφήβους

6–12 μηνών: 15 mcg/ημέρα
1–3 ετών: 20 mcg/ημέρα
4–8 ετών: 30 mcg/ημέρα
9–13 ετών: 40 mcg/ημέρα
14–18 ετών: 55 mcg/ημέρα

Η καλή διατροφική κάλυψη με τρόφιμα πλούσια σε σελήνιο (π.χ. αυγά, ψάρι, δημητριακά ολικής) είναι επαρκής για τις περισσότερες περιπτώσεις. Συμπληρώματα συνιστώνται μόνο με ιατρική καθοδήγηση.

🧓 Σελήνιο στην Τρίτη Ηλικία

Καθώς ο οργανισμός γερνά, η ανάγκη για αντιοξειδωτική προστασία αυξάνεται. Το σελήνιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην τρίτη ηλικία, καθώς συμβάλλει στην πρόληψη εκφυλιστικών νόσων, στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού και στη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας.

🧠 Γνωστική Υγεία και Νευροπροστασία

📉 Χαμηλά επίπεδα σεληνίου σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για Alzheimer και άλλες μορφές άνοιας
🧬 Ενισχύει την αντιοξειδωτική προστασία στον εγκέφαλο μειώνοντας τη φλεγμονή
🧪 Βελτιώνει τη λειτουργία ενζύμων που προστατεύουν από νευροτοξικότητα

🛡️ Ανοσοποιητικό και Άμυνα κατά των Λοιμώξεων

👵 Οι ηλικιωμένοι παρουσιάζουν ανοσολογική γήρανση (immunosenescence)
⚔️ Το σελήνιο ενισχύει την απόκριση των Τ-λεμφοκυττάρων και μειώνει τη σοβαρότητα των ιογενών λοιμώξεων
💉 Μελέτες δείχνουν βελτιωμένη απόκριση σε εμβολιασμό με επάρκεια σεληνίου

🦴 Οστά και Μυοσκελετικό Σύστημα

🏋️ Το σελήνιο μειώνει το οξειδωτικό στρες που σχετίζεται με οστεοαρθρίτιδα και σαρκοπενία
🦵 Συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία των μυών και στη μείωση του μυϊκού πόνου
🍽️ Ενισχύει την απορρόφηση άλλων θρεπτικών στοιχείων (όπως ψευδάργυρος και βιταμίνη Ε)

📊 Ανάγκες και Πρόσληψη στην Τρίτη Ηλικία

Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη παραμένει ίδια με τους ενήλικες (~55 mcg/ημέρα), όμως οι ηλικιωμένοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο έλλειψης λόγω:

⚠️ Μειωμένης απορρόφησης
⚠️ Χρόνιων φλεγμονωδών νόσων
⚠️ Φαρμακευτικών παρεμβάσεων (π.χ. PPIs, αντιυπερτασικά)
⚠️ Κακής διατροφής ή ανορεξίας ηλικίας

Σε άτομα άνω των 65, μπορεί να συστηθεί αιματολογικός έλεγχος σεληνίου και χορήγηση ήπιων συμπληρωμάτων (50–100 mcg/ημέρα), πάντοτε με επίβλεψη ιατρού.

🎯 Αντιοξειδωτική Δράση του Σεληνίου

Το σελήνιο αποτελεί έναν από τους βασικότερους συμμάχους του οργανισμού στη μάχη κατά του οξειδωτικού στρες. Μέσω των σεληνοπρωτεϊνών, κυρίως της γλουταθειονικής υπεροξειδάσης (GPx), το σελήνιο παίζει κρίσιμο ρόλο στην εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών και στη διατήρηση της κυτταρικής ακεραιότητας.

🧪 Πώς Δρα Αντιοξειδωτικά το Σελήνιο;

⚙️ Το σελήνιο ενσωματώνεται στην GPx, ένα ένζυμο που απομακρύνει υπεροξείδια του υδρογόνου (H₂O₂) και οργανικά υπεροξείδια από τα κύτταρα
🔄 Η GPx συνεργάζεται με το αντιοξειδωτικό σύστημα γλουταθειόνης (GSH) για την ανάπλαση και προστασία των μεμβρανών
🚫 Μειώνει τη λιπιδική υπεροξείδωση (oxidative lipid damage), καθυστερώντας τη φθορά των κυτταρικών μεμβρανών
💡 Συμμετέχει στην επιδιόρθωση πρωτεϊνών και του DNA μετά από οξειδωτική βλάβη

📉 Επιπτώσεις του Οξειδωτικού Στρες Χωρίς Επάρκεια Σεληνίου

Η ανεπάρκεια σεληνίου μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα ελευθέρων ριζών, συμβάλλοντας σε:

🧠 Νευροεκφυλιστικές παθήσεις (Alzheimer, Parkinson)
🫀 Καρδιαγγειακές βλάβες (αθηροσκλήρωση, υπέρταση)
🧬 Μεταλλάξεις στο DNA → πιθανή καρκινογένεση
🧓 Επιτάχυνση της κυτταρικής γήρανσης και φθοράς

💪 Σελήνιο και “Αντιγήρανση”

Το σελήνιο έχει αποτελέσει αντικείμενο μελετών για την επίδρασή του στη μακροβιότητα και την επιβράδυνση της βιολογικής γήρανσης. Άτομα με επάρκεια σε σελήνιο φαίνεται να εμφανίζουν:

✅ Μειωμένους δείκτες φλεγμονής
✅ Βελτιωμένη κυτταρική ανάπλαση
✅ Καθυστέρηση εμφάνισης εκφυλιστικών νόσων

Η αντιοξειδωτική δράση του σεληνίου καθιστά το στοιχείο αυτό κρίσιμο για την πρόληψη χρόνιων παθήσεων και τη διατήρηση της κυτταρικής υγείας.

🧫 Σελήνιο και Καρκίνος – Τι Λένε οι Μελέτες

Το σελήνιο έχει μελετηθεί εκτενώς για την πιθανή του επίδραση στην πρόληψη του καρκίνου. Η ισχυρή του αντιοξειδωτική δράση, η συμμετοχή του σε μηχανισμούς απόπτωσης και μεταγραφικού ελέγχου, καθώς και η ενίσχυση του ανοσοποιητικού, δημιουργούν τη βάση για τη θεωρία πως το σελήνιο μπορεί να αναστείλει τη διαδικασία της καρκινογένεσης.

🔍 Επιλεγμένα Είδη Καρκίνου και Σελήνιο

🧔 Καρκίνος προστάτη: Πολλαπλές μελέτες έχουν εξετάσει τη σύνδεση μεταξύ σεληνίου και μειωμένου κινδύνου, με ανάμεικτα αποτελέσματα
🚬 Καρκίνος πνεύμονα: Η ανεπάρκεια σεληνίου φαίνεται να συσχετίζεται με υψηλότερη επίπτωση, ιδιαίτερα σε καπνιστές
🍽️ Καρκίνοι του γαστρεντερικού: Πιθανή προστατευτική δράση έναντι καρκίνου στομάχου, παχέος εντέρου και ήπατος
👩 Καρκίνος μαστού: Έχει αναφερθεί σύνδεση μεταξύ χαμηλών επιπέδων Se και επιθετικότερων μορφών

📊 Κλινικές Μελέτες & Μετα-αναλύσεις

Η πιο γνωστή μελέτη είναι η SELECT (Selenium and Vitamin E Cancer Prevention Trial), η οποία περιλάμβανε 35.000 άνδρες:

🔬 Αντικείμενο: Εξέταση επίδρασης συμπληρωμάτων σεληνίου (200 mcg/ημέρα) και βιταμίνης E στην πρόληψη του καρκίνου του προστάτη
📉 Αποτελέσματα: Καμία στατιστικά σημαντική μείωση κινδύνου – αντίθετα, παρατηρήθηκε μικρή αύξηση σε ομάδες με βιταμίνη Ε μόνη
❗ Συμπέρασμα: Η συμπληρωματική χορήγηση σεληνίου δεν ενδείκνυται προληπτικά σε γενικό πληθυσμό χωρίς ανεπάρκεια

🧬 Πιθανοί Μηχανισμοί Αντικαρκινικής Δράσης

🚫 Αναστολή πολλαπλασιασμού καρκινικών κυττάρων μέσω επιρροής γονιδιακής έκφρασης
💥 Προώθηση της απόπτωσης (προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος)
🛡️ Προστασία του DNA από οξειδωτικές μεταλλάξεις
⚖️ Ρύθμιση των φλεγμονωδών κυτοκινών (TNF-α, IL-6)

⚠️ Τι Πρέπει να Γνωρίζουμε

Παρότι ορισμένες μελέτες δείχνουν οφέλη, η επιστημονική κοινότητα δεν συνιστά τη χρήση συμπληρωμάτων σεληνίου ως αντικαρκινική πρόληψη, εκτός εάν υπάρχει διαπιστωμένη ανεπάρκεια. Οι υπερβολικές δόσεις ενδέχεται να είναι τοξικές και ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.

Η διατροφική κάλυψη μέσω φυσικών τροφών παραμένει η ασφαλέστερη επιλογή για τη γενική πρόληψη καρκίνου.

🔬 Ανεπάρκεια Σεληνίου – Συμπτώματα και Επιπτώσεις

Η ανεπάρκεια σεληνίου μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία πολλών συστημάτων του οργανισμού. Αν και σπάνια σε χώρες με επαρκή διατροφή, εμφανίζεται σε συγκεκριμένους πληθυσμούς και οδηγεί σε καρδιακές, θυρεοειδικές, ανοσολογικές και νευρολογικές διαταραχές.

📉 Συμπτώματα Ανεπάρκειας

🫀 Κόπωση, καρδιακή δυσλειτουργία ή μυοκαρδιοπάθεια
🧠 Μειωμένη συγκέντρωση, ευερεθιστότητα, απώλεια μνήμης
🛡️ Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις λόγω ανοσοκαταστολής
❄️ Ευαισθησία στο κρύο λόγω διαταραχής θυρεοειδούς
⚡ Μυϊκή αδυναμία, πόνοι και σαρκοπενία
🔁 Μειωμένη μετατροπή T4 σε T3 (θυρεοειδική υπολειτουργία)

🚩 Πληθυσμοί Υψηλού Κινδύνου

🧒 Βρέφη πρόωρα ή με χαμηλό βάρος γέννησης
🧓 Ηλικιωμένοι με περιορισμένη δίαιτα
🧬 Άτομα με Hashimoto ή άλλες αυτοάνοσες θυρεοειδοπάθειες
🧫 Ασθενείς με HIV/AIDS ή άλλες ανοσοκαταστολές
🧪 Ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια ή σε αιμοκάθαρση
🥗 Χορτοφάγοι σε περιοχές με φτωχό σε σελήνιο έδαφος

🩺 Σχετιζόμενες Παθολογικές Καταστάσεις

🦠 Νόσος Keshan: Ιογενής μυοκαρδιοπάθεια που σχετίζεται με σοβαρή ανεπάρκεια σεληνίου. Παρατηρήθηκε σε παιδιά και γυναίκες στην Κίνα.

🧬 Hashimoto: Η χαμηλή διαθεσιμότητα σεληνίου μειώνει την αποϊωδίωση της Τ4, επιδεινώνει την ανοσολογική απάντηση και επιταχύνει την καταστροφή του θυρεοειδούς.

🧠 Νευρολογικές διαταραχές: Χαμηλό σελήνιο σχετίζεται με μειωμένη δραστηριότητα της γλουταθειονικής υπεροξειδάσης στον εγκέφαλο και αυξημένο οξειδωτικό στρες.

🧪 Διάγνωση

🧬 Εξέταση σεληνίου στον ορό ή στο πλάσμα
📉 Τυπικές χαμηλές τιμές: <70 mcg/L
📋 Εκτίμηση σεληνοπρωτεΐνης-P (για καλύτερη εικόνα διαθεσιμότητας)

Η έγκαιρη διάγνωση και η διατροφική ή συμπληρωματική αποκατάσταση μπορούν να προλάβουν μόνιμες βλάβες, ειδικά σε ευάλωτους πληθυσμούς.

💊 Υπερβολική Πρόσληψη – Τοξικότητα και Κίνδυνοι

Αν και το σελήνιο είναι απαραίτητο για την υγεία, η υπερβολική πρόσληψή του μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές παρενέργειες. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται σεληνίωση (selenosis) και οφείλεται κυρίως στη λήψη υψηλών δόσεων συμπληρωμάτων ή την υπερκατανάλωση τροφών με πολύ υψηλή συγκέντρωση (π.χ. ξηροί καρποί Βραζιλίας).

🚫 Τοξικό Όριο και Μέγιστη Ανεκτή Πρόσληψη (UL)

🔢 Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και το IOM, η μέγιστη ασφαλής πρόσληψη είναι 400 mcg/ημέρα για ενήλικες
📌 Οι δόσεις >700 mcg/ημέρα μπορεί να προκαλέσουν κλινικά σημεία τοξικότητας
⚠️ Οι ξηροί καρποί Βραζιλίας περιέχουν 50–90 mcg σελήνιο ανά καρπό, και η υπερκατανάλωση (π.χ. 6–8 ημερησίως) μπορεί να ξεπεράσει το ασφαλές όριο

❗ Συμπτώματα Οξείας ή Χρόνιας Σεληνίωσης

😷 Μεταλλική γεύση στο στόμα
😵 Ζάλη, πονοκέφαλοι, ευερεθιστότητα
🦷 Εύθραυστα νύχια και τριχόπτωση
🦶 Απολέπιση δέρματος, εξανθήματα, ερυθρότητα
🤢 Ναυτία, κοιλιακό άλγος, διάρροια
💓 Καρδιακές αρρυθμίες (σε βαριά μορφή)
🧠 Νευρολογικά συμπτώματα όπως μουδιάσματα και αδυναμία

🧪 Εργαστηριακά Ευρήματα Τοξικότητας

📈 Επίπεδα σεληνίου στον ορό >150 mcg/L
🧬 Αυξημένη σεληνοπρωτεΐνη-P (σε αρχικό στάδιο)
📉 Πτώση της δραστικότητας της GPx λόγω ανασταλτικής ανατροφοδότησης

🩺 Αντιμετώπιση

❌ Διακοπή λήψης συμπληρωμάτων και περιορισμός διατροφικών πηγών
💧 Ενυδάτωση και αποκατάσταση ηλεκτρολυτών
⚕️ Σε σοβαρές περιπτώσεις → νοσηλεία για αποτοξίνωση και παρακολούθηση

Η σωστή δοσολογία και η χρήση συμπληρωμάτων μόνο με ιατρική καθοδήγηση είναι κρίσιμη. Η πρόληψη της τοξικότητας είναι απλή όταν τηρούνται οι οδηγίες!

📊 Τιμές Αναφοράς Σεληνίου

Η μέτρηση του σεληνίου στο αίμα αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για την εκτίμηση της διατροφικής κατάστασης και του κινδύνου ανεπάρκειας ή τοξικότητας. Οι τιμές μπορούν να διαφέρουν ελαφρώς ανάλογα με το εργαστήριο, την ηλικία και την κατάσταση υγείας του εξεταζόμενου.

🧪 Τυπικές Εργαστηριακές Τιμές Σεληνίου στον Ορό

Πληθυσμός	Φυσιολογικές Τιμές	Μονάδα
Ενήλικες	70–130	μg/L
Παιδιά	60–120	μg/L
Έγκυες	65–130	μg/L
Άτομα τρίτης ηλικίας	60–125	μg/L

Οι τιμές κάτω από 70 μg/L θεωρούνται ύποπτες για ανεπάρκεια, ενώ επίπεδα άνω των 130–150 μg/L μπορεί να υποδηλώνουν υπερφόρτωση ή αυξημένο κίνδυνο για σεληνίωση.

🧬 Ποια Δείγματα Χρησιμοποιούνται

🩸 Ορός ή πλάσμα αίματος (η πιο κοινή μέθοδος)
🦷 Νύχια ή τρίχες για μακροχρόνια έκθεση
🧪 Σεληνοπρωτεΐνη P – για καλύτερη εκτίμηση βιοδιαθεσιμότητας

Η εκτίμηση των επιπέδων πρέπει να γίνεται πάντα στο κλινικό πλαίσιο και να λαμβάνει υπόψη παράγοντες όπως φλεγμονή, λοίμωξη, ηλικία και διατροφή.

🧪 Εξέταση Σεληνίου στο Αίμα

Η εξέταση σεληνίου στο αίμα χρησιμοποιείται για την εκτίμηση των επιπέδων του στοιχείου στον οργανισμό και εφαρμόζεται τόσο σε περιπτώσεις υποψίας ανεπάρκειας όσο και πιθανής τοξικότητας. Η μέτρηση συνιστάται σε ειδικούς πληθυσμούς, όπως ασθενείς με χρόνιες νόσους, έγκυες, ηλικιωμένους ή άτομα που λαμβάνουν συμπληρώματα.

📌 Πότε να Κάνετε την Εξέταση

📉 Υποψία ανεπάρκειας (κόπωση, τριχόπτωση, υποθυρεοειδισμός)
⚠️ Χρόνια χρήση συμπληρωμάτων σεληνίου
🤰 Εγκυμοσύνη με ιστορικό θυρεοειδοπάθειας ή προεκλαμψίας
🧬 Πάσχοντες από αυτοάνοσα νοσήματα ή νεφρική ανεπάρκεια
🧓 Ηλικιωμένοι με κακή διατροφή ή καχεξία

🧪 Είδη Δειγμάτων

🩸 Ορός ή πλάσμα: Χρησιμοποιείται ευρέως – αντανακλά πρόσφατη πρόσληψη
🧬 Σεληνοπρωτεΐνη-P: Πιο ακριβής μέτρηση βιοδιαθεσιμότητας σε κλινικές μελέτες
🧷 Τρίχες/Νύχια: Εκτίμηση μακροπρόθεσμης έκθεσης (σε εργοθεραπείες, τοξικολογία)

📋 Προετοιμασία για την Εξέταση

⏰ Πρωινή αιμοληψία, ιδανικά νηστικός
💊 Αποφυγή συμπληρωμάτων σεληνίου για 48–72 ώρες πριν (εκτός ιατρικής οδηγίας)
🍷 Αποφυγή αλκοόλ, βαριάς άσκησης και αντιοξειδωτικών σκευασμάτων την προηγούμενη μέρα

📊 Ερμηνεία Τιμών

Κατηγορία	Εύρος	Σημασία
<70 μg/L	Ανεπάρκεια	Αυξημένος κίνδυνος για ανοσοανεπάρκεια, διαταραχές θυρεοειδούς
70–130 μg/L	Φυσιολογικά	Επαρκής κατάσταση – χωρίς ανάγκη συμπληρώματος
130–150 μg/L	Οριακά αυξημένα	Επανέλεγχος – πιθανή υπερκατανάλωση
>150 μg/L	Υψηλά	Πιθανή τοξικότητα (σεληνίωση) – διακοπή συμπληρωμάτων

Η εξέταση πρέπει πάντα να ερμηνεύεται από ιατρό, με βάση το πλήρες ιστορικό, τις διατροφικές συνήθειες και τις συνυπάρχουσες παθολογίες.

⚕️ Σελήνιο και Φάρμακα – Αλληλεπιδράσεις

Το σελήνιο μπορεί να επηρεαστεί ή να επηρεάσει τη δράση διαφόρων φαρμάκων. Ορισμένα φάρμακα μειώνουν την απορρόφηση ή την αποθήκευσή του, ενώ άλλα επηρεάζονται από τα επίπεδά του στον οργανισμό. Οι αλληλεπιδράσεις αυτές μπορεί να έχουν κλινική σημασία σε συγκεκριμένες ομάδες ασθενών (π.χ. ηλικιωμένοι, θυρεοειδοπαθείς, ανοσοκατεσταλμένοι).

📉 Φάρμακα που Μειώνουν την Απορρόφηση ή τη Διαθεσιμότητα του Σεληνίου

💊 Αντιόξινα (αλουμίνιο, μαγνήσιο, ασβέστιο): Δεσμεύουν το σελήνιο στον γαστρεντερικό σωλήνα
💊 Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs – π.χ. ομεπραζόλη): Επηρεάζουν το pH και μειώνουν την απορρόφηση
💊 Χολεστυραμίνη: Συνδέεται με τα χολικά οξέα, μειώνοντας την απορρόφηση λιποδιαλυτών συστατικών
💊 Κορτικοστεροειδή: Αυξάνουν την αποβολή σεληνίου με τα ούρα
💊 Αμινογλυκοσίδες (π.χ. γενταμυκίνη): Σε υψηλές δόσεις μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση των επιπέδων

📈 Φάρμακα των Οποίων η Αποτελεσματικότητα Επηρεάζεται από το Σελήνιο

💉 Χημειοθεραπευτικά (cisplatin): Το σελήνιο μπορεί να μειώσει τις παρενέργειες της νεφροτοξικότητας
💉 Αντιθυρεοειδικά (π.χ. μεθιμαζόλη): Τα χαμηλά επίπεδα σεληνίου μειώνουν την αποτελεσματικότητα
💊 Ανοσοτροποποιητικά (π.χ. ιντερφερόνες): Το σελήνιο ενισχύει την ανοσολογική τους δράση
💊 Αντιϊκά (π.χ. lamivudine, tenofovir): Η παρουσία επαρκούς σεληνίου σχετίζεται με καλύτερη ιική καταστολή

⚠️ Συστάσεις για Ασθενείς

🩺 Ενημερώστε τον ιατρό σας αν λαμβάνετε συμπληρώματα σεληνίου
⏳ Μην τα λαμβάνετε ταυτόχρονα με αντιόξινα ή PPIs – προτιμήστε διαφορετική ώρα
🔍 Αν ακολουθείτε φαρμακευτική αγωγή για θυρεοειδή ή ανοσολογικά νοσήματα, ελέγξτε τα επίπεδα σεληνίου
🧪 Σε ειδικές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί τακτική παρακολούθηση (π.χ. σε νεφρική ανεπάρκεια ή HIV)

Η φαρμακευτική συμβατότητα του σεληνίου πρέπει να αξιολογείται κατά περίπτωση, ιδίως όταν πρόκειται για μακροχρόνια θεραπεία ή χρήση πολλαπλών φαρμάκων ταυτόχρονα (polypharmacy).

🌱 Συμπληρώματα Σεληνίου – Πότε Χρειάζονται;

Τα συμπληρώματα σεληνίου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη ή τη θεραπεία της ανεπάρκειας, καθώς και σε συγκεκριμένες κλινικές καταστάσεις όπου παρατηρείται αυξημένη ανάγκη ή απώλεια. Ωστόσο, η τυφλή χρήση χωρίς ιατρική καθοδήγηση μπορεί να είναι επικίνδυνη λόγω του στενού θεραπευτικού εύρους του σεληνίου.

📌 Ενδείξεις για Συμπληρωματική Χορήγηση

📉 Τεκμηριωμένη ανεπάρκεια σεληνίου (σε επίπεδα <70 μg/L)
🦠 Υποτροπιάζουσες λοιμώξεις και ανοσοκαταστολή
🧬 Hashimoto ή άλλες αυτοάνοσες θυρεοειδοπάθειες
🫀 Καρδιακή δυσλειτουργία ή ιστορικό νόσου Keshan
👵 Ηλικιωμένοι με ανεπαρκή διατροφή
🤰 Έγκυες με αυξημένο κίνδυνο προεκλαμψίας ή θυρεοειδίτιδας
🧒 Πρόωρα βρέφη ή βρέφη με περιορισμένη ανάπτυξη

🧪 Μορφές Συμπληρωμάτων και Βιοδιαθεσιμότητα

💊 Σεληνομεθειονίνη (organic form): Φυτική προέλευση – υψηλή απορρόφηση και ενσωμάτωση
💊 Σεληνοκυστεΐνη: Ζωική προέλευση – φυσική βιοδραστική μορφή
💊 Ανόργανο σελήνιο (sodium selenite, selenate): Χαμηλότερη βιοδιαθεσιμότητα – περισσότερο χρησιμοποιούνται σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα
🌿 Φυτικά συμπληρώματα: Πολλές φορές περιέχουν συνδυασμό με ψευδάργυρο ή βιταμίνη Ε

📏 Συνιστώμενες Δόσεις (σε περιπτώσεις έλλειψης)

👩 Ενήλικες: 50–200 mcg/ημέρα (ανάλογα με την ανεπάρκεια)
🤰 Έγκυες: 60–100 mcg/ημέρα με ιατρική παρακολούθηση
🧓 Ηλικιωμένοι: 50–100 mcg/ημέρα
🧒 Παιδιά: 10–40 mcg/ημέρα ανά ηλικία

Δεν συνιστάται η χορήγηση >200 mcg/ημέρα χωρίς ιατρική καθοδήγηση, εκτός ειδικών παθολογικών καταστάσεων.

⚠️ Σημεία Προσοχής

🔍 Ελέγχετε πάντα την ετικέτα: η περιεκτικότητα ποικίλλει (50–400 mcg)
⏳ Αποφύγετε μακροχρόνια χρήση χωρίς εξέταση αίματος
🤝 Προτιμήστε σκευάσματα με καλή συνεργική δράση (π.χ. σελήνιο + ψευδάργυρος + βιταμίνη Ε)
⚕️ Χρησιμοποιείτε μόνο πιστοποιημένα προϊόντα από αξιόπιστους κατασκευαστές

Η συμπληρωματική χορήγηση σεληνίου μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική, αρκεί να καθοδηγείται από εργαστηριακά δεδομένα και ιατρική κρίση.

📉 Σελήνιο και Αυτοάνοσα Νοσήματα

Το σελήνιο έχει ισχυρή επίδραση στην ανοσορρύθμιση, γεγονός που το καθιστά ιδιαίτερα σημαντικό στα αυτοάνοσα νοσήματα. Η επαρκής του παρουσία συμβάλλει στη μείωση της φλεγμονώδους απόκρισης, στον περιορισμό της οξειδωτικής βλάβης και στην εξισορρόπηση των Τ-κυττάρων.

🧬 Μηχανισμοί Δράσης του Σεληνίου στην Αυτοανοσία

🛡️ Ρυθμίζει την ισορροπία μεταξύ Th1 / Th2 και Th17 / Treg κυτταρικών υποπληθυσμών
🔬 Μειώνει την παραγωγή προφλεγμονωδών κυτοκινών όπως IL-6, TNF-α
🧪 Ενισχύει τη δράση αντιοξειδωτικών ενζύμων (GPx) → λιγότερο οξειδωτικό στρες
⚙️ Συμβάλλει στη σταθεροποίηση των κυτταρικών μεμβρανών και της ανοσολογικής ανοχής

🦋 Hashimoto Θυρεοειδίτιδα

📉 Χαμηλά επίπεδα σεληνίου σχετίζονται με αυξημένα αντισώματα anti-TPO
✅ Συμπληρωματική χορήγηση 200 mcg/ημέρα έχει δείξει μείωση των anti-TPO και βελτίωση της εικόνας του υπερηχογραφήματος
📊 Βοηθά στην ομαλότερη μετατροπή T4 → T3
⚠️ Ενδείκνυται σε επιλεγμένες περιπτώσεις με τεκμηριωμένη έλλειψη

👁️ Graves’ Disease & Οφθαλμοπάθεια

🧿 Σελήνιο μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα οφθαλμοπάθειας Graves
📉 Μειώνει τη φλεγμονή στον οφθαλμικό ιστό και επιβραδύνει την πρόοδο
🧪 Δόσεις 100–200 mcg/ημέρα σε αρχικά στάδια έχουν δείξει όφελος

🦴 Ρευματοειδής Αρθρίτιδα (RA)

🧬 Στους ασθενείς με RA παρατηρείται χαμηλή συγκέντρωση σεληνίου
🛡️ Αντιοξειδωτική και ανοσορρυθμιστική δράση συμβάλλει στη μείωση της αρθρικής φλεγμονής
📉 Συμπληρώματα σελήνιο σε μελέτες έχουν δείξει μείωση δεικτών φλεγμονής (π.χ. CRP, ESR)

⚖️ Συστάσεις

🧪 Εξέταση σεληνίου στον ορό προτείνεται πριν από τη χορήγηση συμπληρωμάτων
⚕️ Προσδιορισμένη δόση από ιατρό (συνήθως 100–200 mcg/ημέρα)
🔁 Παρακολούθηση αντισωμάτων και κλινικής εικόνας ανά 3–6 μήνες

Το σελήνιο αποτελεί μια επαρκώς τεκμηριωμένη ανοσορρυθμιστική προσέγγιση σε ορισμένα αυτοάνοσα νοσήματα, όμως απαιτεί εξατομικευμένη στρατηγική.

🧴 Σελήνιο και Δέρμα / Γήρανση

Το σελήνιο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη δερματική υγεία και στη διαδικασία της γήρανσης. Μέσω της ισχυρής του αντιοξειδωτικής δράσης, προστατεύει τα κύτταρα του δέρματος από τη φθορά, ενισχύει την άμυνα έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας (UV) και συμμετέχει στη διατήρηση της ελαστικότητας και του κολλαγόνου.

🧬 Μηχανισμοί Δράσης στο Δέρμα

🌞 Προστασία από UV ακτινοβολία: Μειώνει το οξειδωτικό στρες που προκαλείται από την ηλιακή έκθεση
💧 Διατήρηση υγρασίας: Συμβάλλει στην ακεραιότητα της επιδερμικής μεμβράνης
🧪 Αναγέννηση ιστών: Βοηθά στην επιδιόρθωση κυτταρικών βλαβών μετά από τραύμα ή εγκαύματα
🧴 Ενεργοποίηση δερματικών ενζύμων: Συμμετέχει στη δράση ενζύμων που σταθεροποιούν κολλαγόνο & ελαστίνη

🧓 Σελήνιο και Καθυστερημένη Γήρανση

📉 Μειώνει την εμφάνιση ρυτίδων που οφείλονται σε φωτογήρανση
🔬 Αναστέλλει την υπεροξείδωση λιπιδίων της κυτταρικής μεμβράνης
🧠 Βοηθά στην επιβράδυνση της βιολογικής γήρανσης του δέρματος

💄 Καλλυντική Χρήση του Σεληνίου

🧴 Χρησιμοποιείται σε αντηλιακές κρέμες και αντιγηραντικούς ορούς
🧼 Παρών σε σαμπουάν για αντιμετώπιση πιτυρίδας και σμηγματορροϊκής δερματίτιδας
🧖 Σε φόρμουλες για ανάπλαση και σύσφιξη σε ώριμα δέρματα

📌 Προσοχή

⚠️ Η τοπική χρήση πρέπει να γίνεται με προϊόντα εγκεκριμένα και σωστά δοσολογημένα
💊 Η λήψη από του στόματος (συμπλήρωμα) δεν υποκαθιστά τη δερματική φροντίδα και δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 200 mcg/ημέρα

Η συνδυαστική προσέγγιση με διατροφή, συμπληρώματα (όπου ενδείκνυται) και τοπικά προϊόντα μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη στην υγεία και την αισθητική του δέρματος.

❤️ Σελήνιο και Καρδιοαγγειακή Υγεία

Το σελήνιο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της καρδιοαγγειακής υγείας μέσω της αντιοξειδωτικής, αντιφλεγμονώδους και ενδοθηλιακής του δράσης. Χαμηλά επίπεδα σεληνίου έχουν συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο καρδιακής νόσου, υπέρτασης και αθηροσκλήρωσης.

🫀 Μηχανισμοί Προστασίας

🧪 Αντιοξειδωτική δράση: Μειώνει το οξειδωτικό στρες στα ενδοθηλιακά κύτταρα των αγγείων
🛡️ Αναστολή λιπιδικής υπεροξείδωσης: Προστατεύει την LDL χοληστερόλη από οξείδωση
💉 Μείωση φλεγμονής: Αναστέλλει την παραγωγή προφλεγμονωδών κυτοκινών (π.χ. IL-6, TNF-α)
🧬 Σταθεροποίηση πλάκας: Μειώνει τον κίνδυνο ρήξης αθηρωματικής πλάκας
⚙️ Υποστήριξη λειτουργίας μυοκαρδίου: Μέσω της δράσης της GPx εντός των καρδιακών μυών

📊 Επιδημιολογικές Μελέτες

📉 Χαμηλά επίπεδα σεληνίου σχετίζονται με αυξημένη θνητότητα από καρδιαγγειακά αίτια
🫀 Η νόσος Keshan (σε πληθυσμούς της Κίνας) επιβεβαιώνει την αναγκαιότητα σεληνίου για το μυοκάρδιο
📈 Μελέτες δείχνουν συσχέτιση επάρκειας σεληνίου με χαμηλότερα επίπεδα CRP και βελτιωμένη ενδοθηλιακή λειτουργία

💡 Σε ποιον προτείνεται έλεγχος ή συμπλήρωμα;

💓 Άτομα με ιστορικό στεφανιαίας νόσου
📉 Υψηλά τριγλυκερίδια ή οξειδωμένη LDL
🧓 Ηλικιωμένοι με υπέρταση ή μεταβολικό σύνδρομο
🧪 Καρδιομυοπάθειες (σε συνεργασία με καρδιολόγο)

⚠️ Προσοχή

🔍 Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για τη χορήγηση σεληνίου ως μοναδικό προληπτικό μέτρο έναντι καρδιοαγγειακών νοσημάτων
💊 Η συμπληρωματική χρήση πρέπει να βασίζεται σε εργαστηριακά δεδομένα και όχι ως γενικευμένη στρατηγική

Η επάρκεια σεληνίου ενισχύει τη καρδιοπροστασία σε συνεργασία με υγιεινή διατροφή, φυσική άσκηση και έλεγχο παραγόντων κινδύνου.

📖 Συμπεράσματα & Πρακτικές Συμβουλές

Το σελήνιο είναι ένα απαραίτητο ιχνοστοιχείο που επηρεάζει πολυάριθμες λειτουργίες του οργανισμού, από την αντιοξειδωτική άμυνα και την ανοσία μέχρι τη θυρεοειδική υγεία, την καρδιοαγγειακή προστασία και την κυτταρική αναγέννηση.

🔑 Κύρια Σημεία

🛡️ Το σελήνιο είναι κεντρικός παράγοντας στην αντιοξειδωτική άμυνα μέσω των σεληνοπρωτεϊνών (GPx, thioredoxin reductase)
🧬 Συμμετέχει στην ανοσορρύθμιση και στη μείωση φλεγμονωδών αντιδράσεων
⚖️ Παίζει ρόλο-κλειδί στη ρύθμιση του θυρεοειδούς και την ενεργοποίηση της Τ3
🧒 Η επάρκεια σεληνίου είναι κρίσιμη στην ανάπτυξη, την εγκυμοσύνη και την τρίτη ηλικία
💊 Η ανεπάρκεια συνδέεται με χρόνιες παθήσεις, ενώ η υπερβολή μπορεί να οδηγήσει σε τοξικότητα

📌 Πρακτικές Συμβουλές

🥜 Προτιμήστε διατροφή με τροφές πλούσιες σε σελήνιο όπως ξηροί καρποί Βραζιλίας, ψάρια, αυγά, δημητριακά ολικής
📋 Αν έχετε ιστορικό θυρεοειδοπάθειας, ανοσοκαταστολής ή καρδιοπάθειας, συζητήστε με τον ιατρό σας για πιθανό έλεγχο σεληνίου
⚠️ Αποφύγετε τη λήψη συμπληρωμάτων χωρίς έλεγχο αίματος – η αυτοδιάγνωση μπορεί να είναι επικίνδυνη
🧪 Η εξέταση σεληνίου είναι απλή και μπορεί να συνδυαστεί με άλλους διατροφικούς δείκτες (ψευδάργυρος, μαγνήσιο, βιταμίνη D)
🧘 Συνδυάστε την πρόσληψη με υγιεινό τρόπο ζωής: καλή διατροφή, κίνηση, διαχείριση άγχους

Η ισορροπημένη πρόσληψη σεληνίου αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο πρόληψης και υποστήριξης της συνολικής υγείας. Όπως με κάθε μικροθρεπτικό συστατικό, η δόση κάνει τη διαφορά.

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

✅ Ποια είναι η ιδανική ημερήσια πρόσληψη σεληνίου;

Για τους ενήλικες, η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη (RDA) είναι 55 mcg/ημέρα. Σε εγκύους και θηλάζουσες γυναίκες αυξάνεται στα 60–70 mcg/ημέρα. Η μέγιστη ανεκτή δόση (UL) είναι 400 mcg/ημέρα.

🥜 Πόσοι ξηροί καρποί Βραζιλίας καλύπτουν τις ανάγκες μου σε σελήνιο;

Ένας μόνο ξηρός καρπός Βραζιλίας περιέχει περίπου 60–90 mcg σεληνίου. Συνεπώς, 1–2 καρποί ημερησίως είναι αρκετοί για κάλυψη. Πολλοί (>4-5) μπορεί να οδηγήσουν σε υπερδοσολογία αν καταναλώνονται καθημερινά.

🧬 Ποια είναι η σχέση σεληνίου με τον θυρεοειδή αδένα;

Το σελήνιο είναι απαραίτητο για την ενεργοποίηση των θυρεοειδικών ορμονών (μετατροπή T4 σε T3). Επίσης, μειώνει τα αντισώματα anti-TPO σε ασθενείς με Hashimoto και προστατεύει από οξειδωτικό στρες τον αδένα.

⚖️ Τι μπορεί να προκαλέσει έλλειψη σεληνίου;

Κακή διατροφή, χορτοφαγία σε περιοχές με φτωχό σε σελήνιο έδαφος, χρόνια νοσήματα (νεφρική ανεπάρκεια, HIV), παρατεταμένη χρήση φαρμάκων (PPIs, κορτικοστεροειδή) ή δυσαπορρόφηση από το έντερο.

🚫 Ποια είναι τα συμπτώματα υπερβολικής πρόσληψης σεληνίου (σεληνίωσης);

Τριχόπτωση, εύθραυστα νύχια, μεταλλική γεύση στο στόμα, δερματικά εξανθήματα, ναυτία, διάρροια, ευερεθιστότητα. Σε σοβαρές περιπτώσεις: νευρολογικά συμπτώματα ή καρδιακές αρρυθμίες.

🧪 Πότε πρέπει να κάνω εξέταση σεληνίου;

Αν παρουσιάζετε ύποπτα συμπτώματα (κόπωση, θυρεοειδοπάθεια, μειωμένη ανοσία), ή αν λαμβάνετε μακροχρόνια συμπληρώματα. Συνιστάται και σε εγκύους, ηλικιωμένους και ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα.

👶 Είναι ασφαλές το σελήνιο για παιδιά;

Ναι, αλλά μόνο στις σωστές δόσεις. Για παιδιά 1–3 ετών, 20 mcg/ημέρα, και για εφήβους 9–13 ετών 40 mcg/ημέρα. Αποφύγετε συμπληρώματα χωρίς ιατρική καθοδήγηση.

🧴 Το σελήνιο βοηθά στην υγεία του δέρματος;

Ναι. Προστατεύει από UV φθορά, ενισχύει την αντιοξειδωτική άμυνα των κυττάρων, καθυστερεί την εμφάνιση ρυτίδων και βελτιώνει την ελαστικότητα του δέρματος.

📚 Βιβλιογραφία

Rayman, M.P. (2012). Selenium and human health. Lancet, 379(9822), 1256–1268.
WHO. (2022). Vitamins and minerals in human nutrition. 2nd ed. World Health Organization.
NIH Office of Dietary Supplements. Selenium – Fact Sheet for Consumers.
Vinceti, M. et al. (2018). Selenium exposure and the risk of type 2 diabetes. Nutrients, 10(9), 1204.
Hurst, R. et al. (2010). Selenium and immune function: A review. Am J Clin Nutr, 91(2), 528S–533S.
Κλινικός Οδηγός Ενδοκρινολογίας – Ενότητα Σελήνιο, Ενδοκρινολογική Εταιρεία Ελλάδος (2021).
Καραγκούνης Δ., Χατζηαντωνίου Β. (2019). Ιχνοστοιχεία και Μικροθρεπτικά Συστατικά στην Κλινική Πράξη. Εκδ. Παρισιάνου.
EFSA (European Food Safety Authority). Tolerable upper intake levels for vitamins and minerals. EFSA Journal (2006), 384.
SELECT Trial – Klein EA et al. (2011). Vitamin E and the risk of prostate cancer. JAMA, 306(14), 1549–1556.
MedlinePlus – Σελήνιο. https://medlineplus.gov/selenium.html
ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!
https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

14/Jun/2025

🧬 Τι Είναι η Ανοσοθεραπεία;

Η ανοσοθεραπεία (immunotherapy) είναι μια σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση που αξιοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού για να καταπολεμήσει νόσους, όπως:

Ο καρκίνος
Τα αυτοάνοσα νοσήματα
Οι αλλεργίες
Ορισμένες λοιμώξεις

🔬 Αντί να σκοτώνει άμεσα τα παθολογικά κύτταρα, όπως π.χ. η χημειοθεραπεία, η ανοσοθεραπεία ενεργοποιεί, ενισχύει ή τροποποιεί την ανοσιακή απόκριση του ίδιου του οργανισμού.

📌 Πώς Λειτουργεί;

Η ανοσοθεραπεία:

Ενισχύει το ανοσοποιητικό να επιτεθεί σε “ξένα” ή καρκινικά κύτταρα
Αναστέλλει παθολογικές ανοσοαντιδράσεις (σε αυτοάνοσα)
Αντικαθιστά ελλιπείς ή ανώμαλες ανοσιακές λειτουργίες

📂 Παραδείγματα Τύπων Ανοσοθεραπείας:

Τύπος	Εφαρμογή
Αναστολείς ελέγχου (checkpoint inhibitors)	Καρκίνος (π.χ. μελάνωμα, πνεύμονας)
CAR-T λεμφοκύτταρα	Αιματολογικές κακοήθειες
Μονοκλωνικά αντισώματα	Καρκίνος, αυτοάνοσα
Αλλεργιοθεραπεία	Ρινίτιδα, άσθμα, αλλεργίες
Βιολογικοί παράγοντες	Ρευματοειδής αρθρίτιδα, ΣΕΛ
Εμβόλια ανοσοθεραπείας	Καρκίνος, HIV, COVID-19 (νεοαντιγόνα)

✅ Πλεονεκτήματα:

Στοχευμένη δράση
Μακροχρόνια αποτελέσματα
Συχνά λιγότερες παρενέργειες από τις κλασικές θεραπείες
Ενισχύει τη φυσική άμυνα του οργανισμού

⚠️ Προκλήσεις:

Όχι κατάλληλη για όλους
Ανοσολογικές ανεπιθύμητες ενέργειες
Πολύ υψηλό κόστος
Χρήζει εξειδίκευσης και παρακολούθησης

📌 Η ανοσοθεραπεία αποτελεί μια επανάσταση στην ιατρική, ιδιαίτερα στην ογκολογία και την αυτοανοσολογία. Συνδυάζει ακρίβεια, προσωποποιημένη θεραπεία και μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.

📋 Πίνακας: Τύποι Ανοσοθεραπείας – Ενδείξεις – Παραδείγματα

Τύπος Ανοσοθεραπείας	Ενδείξεις	Παραδείγματα
Αναστολείς Ελέγχου (Checkpoint Inhibitors)	Καρκίνος (μελάνωμα, πνεύμονας, νεφρός)	Nivolumab, Pembrolizumab, Atezolizumab
Μονοκλωνικά Αντισώματα (mAbs)	Καρκίνος, αυτοάνοσα, COVID-19	Trastuzumab, Infliximab, Tocilizumab
CAR-T Λεμφοκύτταρα	Λευχαιμία, λεμφώματα	Tisagenlecleucel, Axicabtagene
Αλλεργιοθεραπεία (SCIT, SLIT)	Αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα	Grazax, ALK-Abelló
Εμβόλια ανοσοθεραπείας	Καρκίνος, HIV, COVID-19	Sipuleucel-T, HPV εμβόλια
Ανοσοτροποποιητικά / Βιολογικοί Παράγοντες	Αυτοάνοσα (ΡΑ, ΣΕΛ, ΣΚΠ, Crohn)	Adalimumab, Secukinumab, Ocrelizumab
Διέγερση έμφυτης ανοσίας	Καρκίνος ουροδόχου κύστης	BCG, Imiquimod

🔬 Πώς Λειτουργεί η Ανοσοθεραπεία;

Η θεραπευτική ιδέα βασίζεται στη ρύθμιση ή ενίσχυση της φυσικής ανοσιακής απόκρισης του οργανισμού. Κύριοι μηχανισμοί:

Διέγερση του ανοσοποιητικού για να αναγνωρίσει και να επιτεθεί σε καρκινικά ή παθολογικά κύτταρα
Καταστολή υπερδραστήριων ανοσολογικών αντιδράσεων (σε αυτοάνοσα, αλλεργίες)
Αντικατάσταση ελαττωματικών ή ελλιπών ανοσοσυνιστωσών

🧪 Είδη Ανοσοθεραπείας

Τύπος	Περιγραφή	Ενδείξεις
Μονοκλωνικά Αντισώματα	Ειδικά αντισώματα που προσδένονται σε στόχους (π.χ. PD-1, HER2)	Καρκίνος, COVID-19, αυτοάνοσα
Αναστολείς Ελέγχου (Checkpoint Inhibitors)	Αφαιρούν τα “φρένα” των Τ-κυττάρων	Καρκίνος
CAR-T Cells	Γενετικά τροποποιημένα Τ-κύτταρα	Αιματολογικές κακοήθειες
Αλλεργιοθεραπεία	Σταδιακή απευαισθητοποίηση σε αλλεργιογόνα	Ρινίτιδα, άσθμα
Ανοσοτροποποιητικά	Ενίσχυση ή καταστολή ανοσίας	Σκλήρυνση κατά πλάκας, Λύκος
Εμβόλια – Νεοαντιγόνα	Εκπαίδευση ανοσοποιητικού	Καρκίνος, HIV, COVID-19

🧬 Ανοσοθεραπεία στον Καρκίνο

📍 Εφαρμογές

Μελάνωμα
Καρκίνος πνεύμονα (NSCLC)
Καρκίνος νεφρού
Hodgkin’s λέμφωμα
Καρκίνος κεφαλής και τραχήλου

🧫 Χρησιμοποιούμενες μορφές:

Anti-PD-1 / PD-L1 (nivolumab, pembrolizumab)
Anti-CTLA-4 (ipilimumab)
CAR-T (tisagenlecleucel, axicabtagene)
Νεοαντιγονοεμβόλια (σε κλινικές δοκιμές)

🌿 Ανοσοθεραπεία σε Αυτοάνοσα Νοσήματα

Η ανοσοθεραπεία εδώ καταστέλλει ή τροποποιεί υπερβολικές ή παθολογικές ανοσολογικές αντιδράσεις.

Παράδειγμα Νοσημάτων:

Ρευματοειδής αρθρίτιδα (anti-TNF, IL-6)
Σκλήρυνση κατά πλάκας (ocrelizumab, fingolimod)
Ερυθηματώδης λύκος (belimumab)
Φλεγμονώδη νοσήματα εντέρου (IBD) (infliximab, ustekinumab)
Ψωρίαση (secukinumab, guselkumab)

🌸 Αλλεργική Ανοσοθεραπεία (Απευαισθητοποίηση)

Υποδόρια (SCIT) ή υπογλώσσια (SLIT) χορήγηση αλλεργιογόνων
Μειώνει τη σοβαρότητα συμπτωμάτων και την ανάγκη για φαρμακευτική αγωγή
Εφαρμόζεται σε:
– Αλλεργική ρινίτιδα
– Άσθμα
– Αλλεργία σε δηλητήριο εντόμων

⚖️ Πλεονεκτήματα & Μειονεκτήματα

Πλεονεκτήματα	Μειονεκτήματα
Στοχευμένη δράση	Ακριβή κόστη
Δυνατότητα ίασης σε προχωρημένο καρκίνο	Ανοσολογικές παρενέργειες
Μακροχρόνια αποτελέσματα	Περιορισμός σε συγκεκριμένους ασθενείς
Λιγότερη τοξικότητα από χημειοθεραπεία	Ανάγκη εξειδικευμένων κέντρων

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🔹 Τι είναι η ανοσοθεραπεία με απλά λόγια;

Η ανοσοθεραπεία ενεργοποιεί ή τροποποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα ώστε να καταπολεμήσει ασθένειες όπως ο καρκίνος, τα αυτοάνοσα και οι αλλεργίες.

🔹 Είναι η ανοσοθεραπεία καλύτερη από τη χημειοθεραπεία;

Δεν αντικαθιστά πάντα τη χημειοθεραπεία. Σε κάποιες μορφές καρκίνου (π.χ. μελάνωμα, καρκίνος πνεύμονα) υπερέχει, ενώ αλλού χρησιμοποιείται συμπληρωματικά.

🔹 Έχει παρενέργειες;

Ναι. Οι πιο συχνές είναι κόπωση, εξανθήματα, διάρροια, θυρεοειδίτιδα, πνευμονίτιδα. Οι ανοσολογικές αντιδράσεις μπορεί να είναι σοβαρές.

🔹 Είναι κατάλληλη για όλους τους ασθενείς;

Όχι. Προϋποθέτει την ύπαρξη κατάλληλων βιοδεικτών (π.χ. PD-L1), καλό ανοσολογικό προφίλ και εξειδικευμένη παρακολούθηση.

🔹 Πόσο διαρκεί η ανοσοθεραπεία;

Ανάλογα με τη νόσο: από 6 μήνες (καρκίνος) έως χρόνια (αυτοάνοσα). Η διάρκεια εξατομικεύεται.

🔹 Πώς γίνεται η χορήγηση;

Ενδοφλέβια, υποδόρια, ή σε ειδικές μορφές (π.χ. στοματικά δισκία σε αλλεργίες). Γίνεται σε νοσοκομεία ή εξειδικευμένα κέντρα.

🔹 Καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ;

Ναι. Πολλές μορφές ανοσοθεραπείας περιλαμβάνονται στα θεραπείες υψηλού κόστους (ΦΥΚ) και χορηγούνται με γνωμάτευση ειδικού.

📚 Βιβλιογραφία – Επιστημονικές Πηγές

Nature Reviews Cancer – Cancer Immunotherapy
🔗 https://www.nature.com/collections/cancerimmunotherapy
NEJM – Immune Checkpoint Inhibitors in Cancer Therapy
🔗 https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMra2032260
FDA – CAR-T Cell Therapy: Guidance and Approval
🔗 https://www.fda.gov/media/113903/download
World Allergy Organization – Allergen Immunotherapy Guidelines
🔗 https://www.worldallergy.org/education-and-programs/education/allergen-immunotherapy
Ελληνική Ρευματολογική Εταιρεία (ΕΡΕ) – Βιολογικές θεραπείες στα αυτοάνοσα
🔗 https://www.ere.gr/
PubMed – Immunotherapy in Autoimmune Diseases
🔗 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/?term=immunotherapy+autoimmune
American Cancer Society – Immunotherapy Overview
🔗 https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/treatment-types/immunotherapy.html
European Society for Medical Oncology (ESMO) – Immunotherapy Guidelines
🔗 https://www.esmo.org/guidelines/cancer-guidelines
Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (EOF) – Εγκεκριμένα φάρμακα ανοσοθεραπείας στην Ελλάδα
🔗 https://www.eof.gr
ClinicalTrials.gov – Immunotherapy Trials
🔗 https://clinicaltrials.gov/ct2/results?term=immunotherapy
📚 Ελληνικές Πηγές – Ανοσοθεραπεία
1. Ελληνική Ρευματολογική Εταιρεία (ΕΡΕ) – Βιολογικοί Παράγοντες & Ανοσοθεραπεία
  📎 Οδηγίες & Ενημερωτικά φυλλάδια για θεραπείες αυτοάνοσων νοσημάτων
  🔗 https://ere.gr
2. Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) – Φαρμακευτικά Σκευάσματα Ανοσοθεραπείας
  📎 Κατάλογος εγκεκριμένων βιολογικών φαρμάκων και αντισωμάτων στην Ελλάδα
  🔗 https://www.eof.gr
3. ΕΟΠΥΥ – Χορήγηση ΦΥΚ (Φαρμάκων Υψηλού Κόστους) – Ανοσοθεραπεία Καρκίνου
  📎 Πίνακες θεραπειών που αποζημιώνονται (π.χ. pembrolizumab, nivolumab κ.λπ.)
  🔗 https://www.eopyy.gov.gr
4. Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) – Επιστημονικές ελληνικές δημοσιεύσεις ανοσοθεραπείας
  📎 Αναζήτηση ελληνικών άρθρων σε εθνικές βάσεις δεδομένων
  🔗 https://www.ekt.gr
5. Ινστιτούτο Παστέρ Ελλάδος – Έρευνα στην Ανοσολογία και Αντισώματα
  📎 Ερευνητικά προγράμματα για CAR-T, εμβόλια και ανοσολογική στόχευση
  🔗 https://www.pasteur.gr
6. Ογκολόγοι Ελλάδος (EOΠΕ) – Οδηγίες για Ανοσοθεραπεία σε Συγκεκριμένους Όγκους
  📎 Ελληνικές κατευθυντήριες οδηγίες για ανοσοθεραπεία σε μελάνωμα, πνεύμονα, νεφρό
  🔗 https://www.hesmo.gr
7. Εθνικό Ινστιτούτο Νεοπλασιών – Ενημερωτικά για ανοσοθεραπεία σε ασθενείς
  📎 Φυλλάδια για την ανοσοθεραπεία σε καρκινοπαθείς, σε απλή γλώσσα
  🔗 https://www.anticancer.gov.gr

Παντελής Αναγνωστόπουλος

08/Jun/2025

🔬 Τι είναι τα D-διμερή;

Τα D-διμερή (D-Dimers) είναι πρωτεϊνικά θραύσματα που σχηματίζονται κατά τη διάσπαση του σταθεροποιημένου ινώδους, δηλαδή ενός θρόμβου αίματος. Αποτελούν βιοδείκτη της ενεργοποίησης του μηχανισμού πήξης και ινωδόλυσης.

📌 Με απλά λόγια:
Όταν ο οργανισμός σχηματίζει και διασπά έναν θρόμβο, παράγονται D-διμερή στο αίμα.

⚙️ Πήξη – Ινώδες – Ινωδόλυση

Ο φυσιολογικός μηχανισμός θρόμβωσης και διάλυσης του θρόμβου περιλαμβάνει:

🩹 Τραυματισμό αγγείου ➝ ενεργοποίηση αιμοπεταλίων
⚙️ Ενεργοποίηση παράγοντα πήξης ➝ σχηματισμός ινώδους
🔄 Έναρξη ινωδόλυσης ➝ αποικοδόμηση ινώδους ➝ D-διμερή

📉 Άρα, υψηλά D-διμερή σημαίνουν ότι ο οργανισμός αντιμετωπίζει αυξημένο σχηματισμό & λύση θρόμβων.

📈 Πότε ζητείται η εξέταση D-Dimer;

Η εξέταση D-Dimer γίνεται σε ύποπτα περιστατικά όπως:

🫁 Πνευμονική Εμβολή (ΠΕ)
🦵 Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση (DVT)
❤️ Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο (ACS)
🦠 COVID-19
🧪 Καρκίνος
🤰 Εγκυμοσύνη με ύποπτη θρομβοφιλία
🧓 Ηλικιωμένοι με αιφνίδια δύσπνοια/πόνο στο στήθος
💉 Παρακολούθηση θεραπείας με αντιπηκτικά

🧪 Πώς γίνεται η εξέταση;

Με αιμοληψία από φλεβικό αίμα
Δεν απαιτεί νηστεία
Χρόνος αποτελέσματος: 1–3 ώρες
Συχνά συνοδεύεται από απεικονιστικό έλεγχο (π.χ. triplex, CT-angiography)

📊 Φυσιολογικές τιμές D-Dimer

Εργαστηριακή Μέθοδος	Μονάδα	Φυσιολογική Τιμή
ELISA (quantitative)	ng/mL FEU	< 500 ng/mL
Latex agglutination	μg/mL	< 0.5 μg/mL

📌 Σημείωση: Σε ηλικιωμένους χρησιμοποιείται το age-adjusted D-Dimer:

Ηλικία x 10 (για άτομα >50 ετών)
📌 Τι σημαίνει αυξημένο D-Dimer;
Η αύξηση υποδηλώνει ενεργοποίηση του μηχανισμού πήξης, αλλά δεν είναι ειδική:
Κατάσταση D-Dimer
Πνευμονική Εμβολή (ΠΕ) ↑↑↑
Φλεβική Θρόμβωση (DVT) ↑↑
Καρκίνος ↑
COVID-19 σοβαρή ↑↑↑
Μετά από χειρουργείο/τραύμα ↑
Ηπατική νόσος ↑
Εγκυμοσύνη (3ο τρίμηνο) ↑
Καρδιακή ανεπάρκεια ↑
Σήψη ↑↑↑
Εγκεφαλικό επεισόδιο ↑
🧠 Ευαισθησία και Ειδικότητα
Παράμετρος D-Dimer
✅ Ευαισθησία Πολύ υψηλή (>95%)
❌ Ειδικότητα Χαμηλή – πολλά ψευδώς θετικά
Χρήση Ιδανικό για αποκλεισμό φλεβικής θρόμβωσης
📌 Αν το D-Dimer είναι αρνητικό σε ασθενή χαμηλού κινδύνου, μπορεί να αποκλειστεί η ΠΕ (Πνευμονική εμβολή) ή ΔΕΠ (διάχυτη ενδαγγειακή πήξη) χωρίς άλλες εξετάσεις.
🔍 Τι προκαλεί ψευδώς θετικό D-Dimer;
Μεγάλη ηλικία
Εγκυμοσύνη
Φλεγμονή/λοίμωξη
Κακοήθειες
Χειρουργείο πρόσφατο
Ηπατική νόσος
Ρευματολογικές καταστάσεις
🧑‍⚕️ Ερμηνεία σε Κλινικό Πλαίσιο
Σε ασθενή με δύσπνοια και ταχύπνοια, αυξημένο D-Dimer ➝ CT αγγειογραφία για ΠΕ
Σε ασθενή με πόνο στη γάμπα, D-Dimer υψηλό ➝ triplex κάτω άκρων
Σε COVID-19 ➝ Δείκτης βαρύτητας και κινδύνου για θρόμβωση
👩‍🍼 D-Dimer στην Εγκυμοσύνη
Το D-Dimer φυσιολογικά αυξάνεται κατά την κύηση, ιδιαίτερα στο 3ο τρίμηνο.
📌 Δεν χρησιμοποιείται μόνο του για διάγνωση ΠΕ/DVT σε έγκυο.
🧒 D-Dimer σε Παιδιά
Χρήσιμο για αποκλεισμό φλεβικής θρόμβωσης σε παιδιά με καθετήρες
Πρέπει να συνδυάζεται με απεικονιστικό έλεγχο λόγω χαμηλής ειδικότητας
🧓 D-Dimer σε Ηλικιωμένους
Συχνά αυξημένο λόγω φυσιολογικής φλεγμονώδους αντίδρασης
Χρήση age-adjusted τιμών (π.χ. 70 ετών ➝ όριο 700 ng/mL)
💊 D-Dimer και Αντιπηκτικά
Χρησιμοποιείται για παρακολούθηση ανταπόκρισης
Μετά τη διακοπή αγωγής, παραμένει υψηλό ➝ πιθανή υποτροπή θρόμβωσης
🧬 D-Dimer και Καρκίνος
Αυξημένο σε πολλούς τύπους καρκίνου
Ενδέχεται να σχετίζεται με χειρότερη πρόγνωση
Δεν χρησιμοποιείται για διάγνωση καρκίνου, αλλά ως βοηθητικός δείκτης
🧠 D-Dimer σε COVID-19
Υψηλά επίπεδα D-Dimer σχετίζονται με:
➤ Βαρύτερη νόσηση
➤ Αυξημένο κίνδυνο πνευμονικής εμβολής
➤ Κακή πρόγνωση
📌 Χρησιμοποιείται για:
Ένδειξη νοσηλείας
Απόφαση χορήγησης αντιπηκτικών
❓ FAQ – D-Dimer
🔹 Τι είναι το D-Dimer με απλά λόγια;
Είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται όταν διαλύεται ένας θρόμβος στο αίμα.
🔹 Πότε είναι επικίνδυνο ένα υψηλό D-Dimer;
Όταν συνοδεύεται από συμπτώματα όπως δύσπνοια, πόνος στο στήθος ή στα κάτω άκρα.
🔹 Μπορεί να είναι υψηλό χωρίς σοβαρή πάθηση;
Ναι. Σε εγκυμοσύνη, λοιμώξεις, καρκίνο, φλεγμονές, ηλικιωμένους.
🔹 Πώς μειώνεται το D-Dimer;
Δεν υπάρχει άμεσο φάρμακο. Μειώνεται όταν αντιμετωπιστεί η υποκείμενη αιτία (θρόμβωση, λοίμωξη, κ.λπ.).
🔹 Είναι προληπτική εξέταση;
Όχι. Χρησιμοποιείται διαγνωστικά, όχι προληπτικά.
🔹 Είναι το D-Dimer καρκινικός δείκτης;
Όχι. Μπορεί να αυξάνεται στον καρκίνο, αλλά δεν είναι ειδικός δείκτης.
📍 Εξέταση D-Dimer
Για να προγραμματίσετε την εξέταση D-Dimer ή να δείτε όλες τις διαθέσιμες εξετάσεις:

📅 Κλείστε Ραντεβού

📋 Δείτε Όλες τις Εξετάσεις

☎️ +30-22310-66841
🕑 Δευτέρα–Παρασκευή 07:00–13:30
📚 Βιβλιογραφία
Adam SS, Key NS, Greenberg CS. (2009). D-dimer antigen: current concepts and future prospects. Blood. 113(13):2878–2887.
Righini M, Van Es J, Den Exter PL, et al. (2014). Age-adjusted D-dimer cutoff levels to rule out pulmonary embolism: the ADJUST-PE study. JAMA. 311(11):1117–1124.
Konstantinides SV, Meyer G, Becattini C, et al. (2020). 2020 ESC Guidelines for the diagnosis and management of acute pulmonary embolism. Eur Heart J. 41(4):543–603.
Thachil J, Tang N, Gando S, et al. (2020). ISTH interim guidance on recognition and management of coagulopathy in COVID-19. Journal of Thrombosis and Haemostasis. 18(5):1023–1026.
Palareti G, Cosmi B. (2010). D-dimer testing in diagnosis, risk assessment and recurrence prediction of venous thromboembolism. Intern Emerg Med. 5(3):219–225.
Schutgens REG. (2018). Role of D-dimer testing in clinical practice and recent developments. Seminars in Vascular Medicine.
British Committee for Standards in Haematology (BCSH). (2022). Guidelines on D-Dimer interpretation in venous thromboembolism.
Mayo Clinic Staff. (2023). D-dimer test: What you need to know. https://www.mayoclinic.org
Kabrhel C, et al. (2016). Evaluation of D-dimer levels for ruling out pulmonary embolism in patients with suspected COVID-19. Academic Emergency Medicine.
American College of Physicians (ACP). (2021). Venous thromboembolism: Clinical strategies for diagnosis and management.EP

Older Posts

Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…

Κατάσταση	D-Dimer
Πνευμονική Εμβολή (ΠΕ)	↑↑↑
Φλεβική Θρόμβωση (DVT)	↑↑
Καρκίνος	↑
COVID-19 σοβαρή	↑↑↑
Μετά από χειρουργείο/τραύμα	↑
Ηπατική νόσος	↑
Εγκυμοσύνη (3ο τρίμηνο)	↑
Καρδιακή ανεπάρκεια	↑
Σήψη	↑↑↑
Εγκεφαλικό επεισόδιο	↑

Παράμετρος	D-Dimer
✅ Ευαισθησία	Πολύ υψηλή (>95%)
❌ Ειδικότητα	Χαμηλή – πολλά ψευδώς θετικά
Χρήση	Ιδανικό για αποκλεισμό φλεβικής θρόμβωσης

LDH (Γαλακτική Αφυδρογονάση): Τιμές, Ερμηνεία & Σχέση με Καρκίνο και Καρδιοπάθειες 🧪

1️⃣ Τι είναι η LDH;

2️⃣ Πότε ζητείται η εξέταση;

3️⃣ Φυσιολογικές τιμές LDH

4️⃣ Υψηλή LDH – Συχνές αιτίες

5️⃣ LDH και Καρδιοπάθειες

6️⃣ LDH και Καρκίνος

7️⃣ LDH σε Λοιμώξεις και Φλεγμονές

8️⃣ Παρακολούθηση στο χρόνο

9️⃣ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🔟 📌 Σε 1 λεπτό – Τι να θυμάστε

🔎 Θέλετε έλεγχο LDH και άλλων δεικτών;

📚 Περιεχόμενα Άρθρου

🧪 Τι είναι η LDH;

🧠 Ρόλος της LDH στον Οργανισμό

🧬 Ισοένζυμα LDH – Τύποι & Όργανα

📆 Πότε Γίνεται η Εξέταση LDH;

💉 Πώς Γίνεται η Εξέταση;

📊 Φυσιολογικές Τιμές LDH

📈 Αυξημένη LDH – Πιθανές Αιτίες

🧫 LDH και Καρκίνος

💪 LDH και Μυϊκές Κακώσεις

🩸 LDH, Αίμα και Αιμόλυση

🫀 LDH και Καρδιά

🧬 LDH και Ήπαρ

🤰 LDH στην Εγκυμοσύνη

👶 LDH στα Παιδιά

🦠 LDH και COVID-19

💊 Φάρμακα που Επηρεάζουν την LDH

🥦 Διατροφή και LDH

🧪 Χρήση LDH στη Διάγνωση & Παρακολούθηση

📊 Σύγκριση με Άλλους Δείκτες

📌 Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

📚 Βιβλιογραφία

🧪 Τι είναι το Σελήνιο; – Ορισμός, Λειτουργίες και Ρόλος στην Υγεία

🔬 Ποιες Είναι οι Βασικές Λειτουργίες του Σεληνίου στον Οργανισμό;

📌 Γιατί Είναι Σημαντικό το Σελήνιο για την Υγεία;

⚠️ Τι Συμβαίνει σε Περίπτωση Έλλειψης ή Υπερβολής Σεληνίου;

🍽️ Σελήνιο και Διατροφή – Πηγές & Απορρόφηση

🔝 Πλουσιότερες Τροφές σε Σελήνιο

📌 Παράγοντες που Επηρεάζουν την Περιεκτικότητα

🔄 Απορρόφηση του Σεληνίου

📍 Σημείωση για Χορτοφάγους & Vegans

🧬 Ρόλος του Σεληνίου στον Οργανισμό

🔬 Σημαντικές Σεληνοπρωτεΐνες και Λειτουργίες

⚙️ Βασικές Φυσιολογικές Δράσεις του Σεληνίου

🛡️ Σελήνιο και Ανοσοποιητικό Σύστημα

🔬 Ρόλος του Σεληνίου στην Ανοσολογική Απόκριση

🦠 Σελήνιο και Αντιιική Προστασία

🧪 Κλινικά Ευρήματα & Μελέτες

🤰 Σελήνιο και Εγκυμοσύνη

👶 Ρόλος του Σεληνίου στο Έμβρυο

📉 Επιπτώσεις Ανεπάρκειας Σεληνίου στην Κύηση

📈 Χρήση Συμπληρωμάτων – Τι Λένε οι Κατευθυντήριες Οδηγίες

👩‍⚕️ Ιατρικές Συστάσεις

🧒 Σελήνιο στην Παιδική και Εφηβική Ηλικία

🍼 Σελήνιο στα Βρέφη

🧒 Σελήνιο στα Παιδιά

📈 Σελήνιο στην Εφηβεία

📊 Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη (RDA) για Παιδιά & Εφήβους

🧓 Σελήνιο στην Τρίτη Ηλικία

🧠 Γνωστική Υγεία και Νευροπροστασία

🛡️ Ανοσοποιητικό και Άμυνα κατά των Λοιμώξεων

🦴 Οστά και Μυοσκελετικό Σύστημα

📊 Ανάγκες και Πρόσληψη στην Τρίτη Ηλικία

🎯 Αντιοξειδωτική Δράση του Σεληνίου

🧪 Πώς Δρα Αντιοξειδωτικά το Σελήνιο;

📉 Επιπτώσεις του Οξειδωτικού Στρες Χωρίς Επάρκεια Σεληνίου

💪 Σελήνιο και “Αντιγήρανση”

🧫 Σελήνιο και Καρκίνος – Τι Λένε οι Μελέτες

🔍 Επιλεγμένα Είδη Καρκίνου και Σελήνιο

📊 Κλινικές Μελέτες & Μετα-αναλύσεις

🧬 Πιθανοί Μηχανισμοί Αντικαρκινικής Δράσης

⚠️ Τι Πρέπει να Γνωρίζουμε

🔬 Ανεπάρκεια Σεληνίου – Συμπτώματα και Επιπτώσεις

📉 Συμπτώματα Ανεπάρκειας

🚩 Πληθυσμοί Υψηλού Κινδύνου

🩺 Σχετιζόμενες Παθολογικές Καταστάσεις

🧪 Διάγνωση

💊 Υπερβολική Πρόσληψη – Τοξικότητα και Κίνδυνοι