ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ - Μικροβιολογικό Εργαστήριο Λαμία

14/Jun/2025

Προετοιμασία Εξετάσεων Αίματος

🔍 Εισαγωγή

Οι εξετάσεις αίματος αποτελούν έναν από τους πιο συνηθισμένους και πολύτιμους τρόπους ελέγχου της υγείας μας. Η σωστή προετοιμασία είναι καθοριστική, καθώς μικρές λεπτομέρειες όπως ένα φλιτζάνι καφές ή η έντονη άσκηση μπορούν να αλλοιώσουν τα αποτελέσματα.

Σε αυτόν τον πλήρη οδηγό, θα βρείτε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για να προετοιμαστείτε σωστά, είτε πρόκειται για απλό check-up είτε για ειδικές εξετάσεις.

🧬 Γιατί έχει σημασία η σωστή προετοιμασία;

Η ακριβής προετοιμασία:

Εξασφαλίζει αξιόπιστα αποτελέσματα
Μειώνει την πιθανότητα επανάληψης εξετάσεων
Διευκολύνει τη σωστή διάγνωση

Μπορεί να αποτρέψει λανθασμένες κλινικές παρερμηνείες

🧪 1. Προετοιμασία για Συγκεκριμένες Εξετάσεις

Εξέταση	Οδηγίες Προετοιμασίας
Αδρεναλίνη/Νοραδρεναλίνη	Απόλυτη ηρεμία 30 λεπτά, αποφυγή στρες
D-Dimers	Αποφυγή έντονης δραστηριότητας πριν
Παραθορμόνη (PTH)	Νηστεία 8–12 ωρών
Κατεχολαμίνες 24ωρου (ούρα)	Αποφυγή καφέ/σοκολάτας 48 ώρες πριν
Καμπύλη γλυκόζης	Απαραίτητο πλήρες ιστορικό, χρόνος >2 ώρες στο κέντρο

👩‍⚕️ 2. Προετοιμασία για Διαγνωστικά Check-ups ανά κατηγορία

🔹 Καρδιολογικό Check-up

Χοληστερίνη, τριγλυκερίδια: 12 ώρες νηστεία
Αποφυγή άγχους (επηρεάζει πίεση/παλμούς)
Μη λήψη διουρητικών/β-αναστολέων αν δεν έχει υποδειχθεί

🔹 Ηπατικός Έλεγχος

Αποφυγή αλκοόλ 48 ώρες πριν
Λιπαρά γεύματα: αποφυγή για 24 ώρες

🔹 Νεφρικός Έλεγχος

Καλή ενυδάτωση, ειδικά για ουρία/κρεατινίνη
Αποφυγή αναβράζοντων σκευασμάτων (π.χ. μαγνήσιο)

🤒 3. Αντενδείξεις ή αναβολή αιμοληψίας

Κατάσταση	Λόγος / Προσοχή
Λοίμωξη με πυρετό	Πιθανή αλλοίωση δεικτών
Έντονο στρες/κρίση πανικού	Αύξηση κορτιζόλης, προλακτίνης
Έντονη άσκηση	CK, AST, λευκά
Εμμηνορρυσία	Σίδηρος, CRP, αιματοκρίτης

📦 4. Συχνά Λάθη των Ασθενών (και πώς να τα αποφύγετε)

❌ Κατανάλωση καφέ ή τσίχλας πριν από εξετάσεις νηστείας
❌ Λήψη πολυβιταμινών χωρίς ενημέρωση
❌ Καθυστέρηση στο ραντεβού με αποτέλεσμα λάθος ώρα δειγματοληψίας
❌ Μη αναφορά φαρμάκων (π.χ. κορτιζόνη, αντιπηκτικά)

🕒 Νηστεία: Πότε είναι απαραίτητη;

Ορισμένες εξετάσεις απαιτούν απόλυτη νηστεία 8–12 ώρες πριν. Επιτρέπεται μόνο νερό.

Εξετάσεις που απαιτούν νηστεία

🧪 Εξέταση	Απαιτείται Νηστεία;	Παρατηρήσεις
Γλυκόζη	✅ Ναι	Νηστεία 8–12 ώρες
Χοληστερίνη, Τριγλυκερίδια	✅ Ναι	Αποφυγή λιπαρών 24 ώρες
Σίδηρος, Φερριτίνη	✅ Ναι	Πρωινή αιμοληψία
Βιταμίνη Β12 / D	✅ Συνιστάται	Αποφυγή συμπληρωμάτων
Γενική αίματος	❌ Όχι	Νηστεία δεν απαιτείται
Ορμονικός Έλεγχος (π.χ. TSH, κορτιζόλη)	❌ Όχι πάντα	Συμβουλευτείτε γιατρό

📌 Εξαίρεση: Αν σας ζητηθούν πολλαπλές εξετάσεις μαζί, ακολουθήστε τη πιο αυστηρή οδηγία νηστείας.

💧 Τι μπορείτε να καταναλώσετε πριν τις εξετάσεις;

Τροφή/Ποτό	Επιτρέπεται πριν από νηστεία;
Νερό	✅ Ναι (σε μικρή ποσότητα)
Καφές (χωρίς ζάχαρη/γάλα)	❌ Όχι
Τσάι	❌ Όχι
Γάλα, χυμοί	❌ Όχι
Φαγητό	❌ Όχι
Τσίχλα	❌ Όχι
Τσιγάρο	❌ Όχι
Αλκοόλ	❌ Όχι (τουλάχιστον 24 ώρες πριν)

💊 Φάρμακα και Εξετάσεις Αίματος – Τι πρέπει να γνωρίζετε

Η λήψη φαρμάκων πριν από αιματολογικές εξετάσεις μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα, να τα αλλοιώσει ή να απαιτήσει ειδική διαχείριση κατά την αιμοληψία. Παρακάτω παρατίθενται οδηγίες και παραδείγματα φαρμάκων που πρέπει να δηλώνονται στο εργαστήριο ή/και να ρυθμίζεται η λήψη τους κατόπιν ιατρικής συμβουλής.

🛑 Ποτέ μη σταματάτε μόνοι σας φάρμακα

⚠️ Η διακοπή φαρμακευτικής αγωγής πρέπει να γίνεται μόνο με ιατρική καθοδήγηση.

📋 Φάρμακα που επηρεάζουν συγκεκριμένες εξετάσεις

Πρέπει να σταματήσω τα φάρμακά μου πριν από την αιμοληψία;

Όχι, εκτός αν σας το έχει συστήσει ο γιατρός σας. Ποτέ μη διακόπτετε φάρμακα από μόνοι σας. Ωστόσο, ενημερώστε το εργαστήριο για ό,τι έχετε λάβει.

Επηρεάζουν τα φάρμακα τα αποτελέσματα των εξετάσεων;

Ναι. Πολλά φάρμακα μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές ορισμένων δεικτών (π.χ. κορτιζόνη επηρεάζει τη γλυκόζη και τα λευκά αιμοσφαίρια, στατίνες τα ηπατικά ένζυμα κ.λπ.).

Μπορώ να πάρω την ινσουλίνη μου πριν την εξέταση;

Μόνο αν σας το έχει συστήσει ο γιατρός σας. Σε περιπτώσεις νηστείας, ενδέχεται να χρειαστεί ειδικός χειρισμός για αποφυγή υπογλυκαιμίας.

Πρέπει να αναφέρω τα συμπληρώματα που παίρνω;

Ναι. Συμπληρώματα όπως σίδηρος, βιταμίνη D ή μαγνήσιο επηρεάζουν αντίστοιχες εξετάσεις και πρέπει να δηλώνονται.

Τι ισχύει για τα αντιπηκτικά (π.χ. Sintrom, Xarelto);

Ενημερώστε το εργαστήριο. Μπορεί να απαιτείται ειδική διαχείριση για εξετάσεις INR ή δειγματοληψία με προφύλαξη.

Πρέπει να δηλώσω την ώρα που πήρα τα φάρμακά μου;

Ναι, ειδικά αν η εξέταση αφορά παρακολούθηση φαρμακευτικών επιπέδων ή αν το φάρμακο επηρεάζει συγκεκριμένες παραμέτρους.

Τα ψυχοφάρμακα ή αντικαταθλιπτικά επηρεάζουν εξετάσεις;

Σε κάποιες περιπτώσεις ναι, π.χ. μπορεί να επηρεάσουν την TSH, την προλακτίνη ή ηπατικά ένζυμα. Πάντα να δηλώνονται.

Κατηγορία Φαρμάκου	Πιθανή Επίδραση / Σχόλια
Κορτικοστεροειδή (π.χ. Medrol, Decortin)	Αυξάνουν γλυκόζη, λευκά αιμοσφαίρια, μειώνουν φλεγμονώδεις δείκτες (CRP)
Στατίνες (π.χ. Crestor, Lipitor)	Μπορεί να επηρεάσουν τρανσαμινάσες (ALT/AST), CPK
Διουρητικά	Μπορεί να επηρεάσουν ηλεκτρολύτες (νάτριο, κάλιο)
Αντιπηκτικά (π.χ. Sintrom, Xarelto)	Απαιτείται ενημέρωση για λήψη – επηρεάζουν INR, χρόνο προθρομβίνης
Ινσουλίνη / Αντιδιαβητικά δισκία	Συντονισμός με νηστεία – κίνδυνος υπογλυκαιμίας
Ορμόνες (θυροξίνη, τεστοστερόνη)	Η ώρα λήψης επηρεάζει την αξιοπιστία της εξέτασης
Συμπληρώματα βιταμινών/σιδήρου	Αλλοιώνουν τις μετρήσεις (π.χ. σίδηρος, βιταμίνη D, φερριτίνη)
Αντιεπιληπτικά / Ψυχοτρόπα	Επηρεάζουν ηπατικές δοκιμασίες, TSH, προλακτίνη
NSAIDs (π.χ. Ponstan, Voltaren)	Επηρεάζουν νεφρικές παραμέτρους, ηπατικά ένζυμα, φλεγμονώδεις δείκτες

⏰ Πότε πρέπει να δηλώσετε τα φάρμακά σας:

Κατά την προσέλευση στο εργαστήριο
Αν απαιτείται παρακολούθηση επιπέδων φαρμάκου στο αίμα (π.χ. αντιεπιληπτικά, λιθίου, αντιβιοτικά)
Αν ο θεράπων σας έχει ζητήσει ειδικό χρόνο λήψης φαρμάκου πριν την αιμοληψία

📌 Τι να αναφέρετε στο εργαστήριο:

Όνομα φαρμάκου
Ώρα τελευταίας λήψης
Δοσολογία
Αν είστε σε σταθερό ή νέο σχήμα
Αν η εξέταση γίνεται για παρακολούθηση του ίδιου του φαρμάκου

🧪 Παραδείγματα εξετάσεων που σχετίζονται με φάρμακα:

Εξέταση	Σχετιζόμενο Φάρμακο
INR / PT	Αντιπηκτικά (Sintrom, Xarelto κ.λπ.)
TSH / FT4	Θυροξίνη (T4)
Αλβουμίνη, Ουρία, Κρεατινίνη	Διουρητικά, ACE-inhibitors
Τρανσαμινάσες (ALT, AST, γ-GT)	Στατίνες, αντιεπιληπτικά
CPK	Στατίνες, έντονη άσκηση, μυοτοξικά
Βιταμίνη D / Φολικό οξύ / B12	Συμπληρώματα, διατροφικά σχήματα
CRP / ΤΚΕ	Κορτιζόνη, ΜΣΑΦ

❓ Συχνές Ερωτήσεις – Φάρμακα και Εξετάσεις

Πρέπει να σταματήσω τα φάρμακά μου πριν από την αιμοληψία;

Επηρεάζουν τα φάρμακα τα αποτελέσματα των εξετάσεων;

Μπορώ να πάρω την ινσουλίνη μου πριν την εξέταση;

Πρέπει να αναφέρω τα συμπληρώματα που παίρνω;

Τι ισχύει για τα αντιπηκτικά (π.χ. Sintrom, Xarelto);

Πρέπει να δηλώσω την ώρα που πήρα τα φάρμακά μου;

Ναι, ειδικά αν η εξέταση αφορά **παρακολούθηση φαρμακευτικών επιπέδων** ή αν το φάρμακο επηρεάζει συγκεκριμένες παραμέτρους.

Τα ψυχοφάρμακα ή αντικαταθλιπτικά επηρεάζουν εξετάσεις;

🧘 Άσκηση, Ύπνος & Άγχος

Παράγοντας	Επίδραση	Σύσταση
Άσκηση	Αυξάνει CK, AST, γαλακτικό	Αποφυγή 24 ώρες πριν
Άγχος	Αυξάνει κορτιζόλη, προλακτίνη	Χαλάρωση πριν
Ύπνος	Η στέρηση επηρεάζει TSH, κορτιζόλη	7–8 ώρες τουλάχιστον

😰 Άγχος και Εξετάσεις Αίματος – Πώς Επηρεάζει τα Αποτελέσματα;

Το άγχος πριν ή κατά τη διάρκεια των αιματολογικών εξετάσεων μπορεί να έχει σημαντική επίδραση σε συγκεκριμένους βιοδείκτες, οδηγώντας ακόμη και σε λανθασμένες κλινικές ερμηνείες.

🔬 Πώς το άγχος επηρεάζει τις αιματολογικές εξετάσεις;

Το στρες προκαλεί την ενεργοποίηση του άξονα υποθαλάμου–υπόφυσης–επινεφριδίων (HPA) και την απελευθέρωση κορτιζόλης, αδρεναλίνης και άλλων κατεχολαμινών. Αυτές οι ορμόνες μπορούν να μεταβάλουν φυσιολογικές τιμές αίματος.

📊 Πίνακας: Δείκτες που επηρεάζονται από το άγχος

Βιοδείκτης	Τρόπος επίδρασης
Κορτιζόλη	Σημαντική αύξηση (στρεσογόνος απάντηση)
Προλακτίνη	Αύξηση – μπορεί να προσομοιώσει παθολογίες
TSH	Ελαφρά μεταβολή (μείωση ή αύξηση)
Γλυκόζη	Αύξηση (λόγω κατεχολαμινών)
Λευκά αιμοσφαίρια	Ελαφρά αύξηση (ειδικά ουδετερόφιλα)
Αρτηριακή πίεση	Παροδική αύξηση
Παλμοί καρδιάς	Αυξημένοι κατά τη διάρκεια στρες

🧠 Ψυχοσωματικά συμπτώματα που επηρεάζουν την αιμοληψία

Ταχυκαρδία, τρόμος, εφίδρωση
Υποθετική λιποθυμία / αγγειοκινητικό επεισόδιο
Δυσκολία στη φλεβοκέντηση λόγω αγγειοσυστολής
Πρόσκαιρη αύξηση σακχάρου και λευκών

🧘‍♂️ Πώς να μειώσετε το άγχος πριν την εξέταση;

Ενημερωθείτε πλήρως για τη διαδικασία
Φτάστε νωρίτερα στο εργαστήριο – όχι τελευταία στιγμή
Αναπνεύστε βαθιά για 1–2 λεπτά πριν τη δειγματοληψία
Αποφύγετε τον καφέ, ειδικά αν είστε αγχώδεις
Αν φοβάστε την αιμοληψία, ζητήστε να ξαπλώσετε
Μιλήστε με το προσωπικό – οι εξεταστές είναι εκεί για να βοηθήσουν

👩‍⚕️ Ιδιαίτερες περιπτώσεις

Σε εξετάσεις ορμονών στρες (κορτιζόλη, ACTH, προλακτίνη), το άγχος αλλοιώνει σημαντικά τα αποτελέσματα
Για παιδιά και έγκυες, το άγχος μπορεί να επηρεάσει επίσης τον σφυγμό, την πίεση και την αιμοληψία
Σε χρόνιους ασθενείς με νευροψυχιατρικά νοσήματα, καλό είναι να συνοδεύονται

📌 Σύσταση:

Αν η μέτρηση σας (π.χ. κορτιζόλης ή TSH) βγει ανεξήγητα παθολογική και συνυπάρχει άγχος ή στέρηση ύπνου, είναι προτιμότερο να επαναληφθεί με σωστές συνθήκες η εξέταση.
❓ Συχνές Ερωτήσεις – Άγχος και Εξετάσεις (FAQ)

Μπορεί το άγχος να αλλοιώσει τα αποτελέσματα εξετάσεων;
Ναι. Το άγχος αυξάνει την κορτιζόλη, την προλακτίνη, τη γλυκόζη και τα λευκά αιμοσφαίρια. Ειδικά σε ορμονικές και μεταβολικές εξετάσεις, η επίδραση μπορεί να είναι σημαντική.

Μπορώ να κάνω εξέταση όταν νιώθω αγχωμένος/η ή δεν κοιμήθηκα καλά;
Συνιστάται να αποφεύγετε την αιμοληψία σε συνθήκες έντονου στρες ή μετά από στέρηση ύπνου, ειδικά αν πρόκειται για κορτιζόλη, TSH ή προλακτίνη.

Το άγχος επηρεάζει και τις τιμές σακχάρου;
Ναι. Η ενεργοποίηση του στρες αυξάνει τις κατεχολαμίνες και οδηγεί σε παροδική αύξηση της γλυκόζης, ακόμη και χωρίς φαγητό.

Τι να κάνω αν αγχώνομαι υπερβολικά για τις εξετάσεις;
Ενημερώστε το εργαστήριο, ζητήστε να ξαπλώσετε ή να συνοδεύεστε. Αναπνεύστε βαθιά και αποφύγετε τον καφέ. Εξεταστικά κέντρα είναι εξοικειωμένα με το φαινόμενο.

Πρέπει να επαναλάβω την εξέταση αν είχα έντονο άγχος;
Αν το αποτέλεσμα είναι οριακά ή αδικαιολόγητα παθολογικό (π.χ. κορτιζόλη, TSH, προλακτίνη), ο γιατρός μπορεί να συστήσει επανάληψη σε ηρεμία.

Μπορεί το άγχος να προκαλέσει λιποθυμία στην αιμοληψία;
Ναι, λόγω αγγειοκινητικού επεισοδίου. Αν έχετε ιστορικό, ενημερώστε το προσωπικό ώστε να γίνει η αιμοληψία ξαπλωμένος/η.

⏰ Ώρα Εξέτασης – Πότε είναι η Καταλληλότερη Στιγμή για Αιμοληψία;

Η ώρα που διενεργούνται οι εξετάσεις αίματος επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό τις τιμές ορισμένων παραμέτρων, ειδικά εκείνων που υπόκεινται σε κιρκάδιους ρυθμούς ή επηρεάζονται από φαγητό, στρες, ή φάρμακα.

🕒 Ιδανική ώρα αιμοληψίας

✅ Πρωινές ώρες (07:00 – 10:00 π.μ.) θεωρούνται γενικά κατάλληλες για το 90% των αιματολογικών εξετάσεων.

Αυτό οφείλεται στο ότι:

Ο οργανισμός βρίσκεται σε σταθερή μεταβολική κατάσταση μετά από νυχτερινή νηστεία
Υπάρχει ομοιογένεια στις μετρήσεις (σύγκριση με reference values)
Είναι πιο αξιόπιστες μετρήσεις ορμονών, σακχάρου, λιπιδίων

⏰ Εξετάσεις που απαιτούν συγκεκριμένη ώρα

Εξέταση	Ιδανική Ώρα	Σχόλια
Κορτιζόλη	08:00 – 09:00	Αντιπροσωπεύει τη μέγιστη πρωινή τιμή
TSH	Πριν τις 10:00	Επηρεάζεται από ύπνο & stress
Προλακτίνη	07:00 – 09:00	Αποφυγή σεξουαλικής επαφής/άγχους
Γλυκόζη νηστείας	Πριν τις 10:00	Μετά από 8–12 ώρες νήστεια
Τριγλυκερίδια	Πριν τις 10:00	Ευαίσθητα σε διατροφή & ώρα
Αδρεναλίνη, κατεχολαμίνες	Πρώιμες ώρες	Αποφυγή στρες πριν

🕧 Εξετάσεις που ΔΕΝ επηρεάζονται από την ώρα

Γενική αίματος
CRP, ΤΚΕ
Τραμινάσες (ALT, AST, γ-GT)
Ουρία, Κρεατινίνη
Ηλεκτρολύτες (Na⁺, K⁺, Ca²⁺)

📌 Ωστόσο, συστήνεται και πάλι η πρωινή λήψη για λόγους σταθερότητας και συγκρισιμότητας.

❌ Πότε να αποφύγετε την αιμοληψία;

Μετά από έντονη άσκηση ή άγχος
Μετά από μεγάλο γεύμα
Το απόγευμα ή βράδυ, για εξετάσεις με κιρκάδιο ρυθμό
Όταν έχετε πυρετό ή λοιμώδη νόσο, εκτός αν είναι σκοπός της εξέτασης

📋 Σύσταση:

Κάνετε την αιμοληψία νωρίς το πρωί, μετά από 8–12 ώρες νηστεία, ή/και σύμφωνα με σαφείς οδηγίες του γιατρού σας. Μην παραλείπετε να δηλώσετε ώρα λήψης φαρμάκων.
❓ Συχνές Ερωτήσεις – Ώρα Αιμοληψίας (FAQ)

Ποια είναι η καλύτερη ώρα για εξετάσεις αίματος;
Η καλύτερη ώρα είναι μεταξύ **07:00 και 10:00 το πρωί**, όταν το σώμα βρίσκεται σε σταθερή μεταβολική κατάσταση και οι περισσότερες εξετάσεις είναι αξιόπιστες.

Γιατί δεν είναι καλό να κάνω εξετάσεις το απόγευμα;
Το απόγευμα, ορμόνες όπως η κορτιζόλη και η TSH έχουν **διακυμάνσεις** λόγω κιρκάδιου ρυθμού, ενώ μπορεί να έχετε φάει, ασκηθεί ή πιει καφέ, επηρεάζοντας τα αποτελέσματα.

Μπορώ να κάνω γενική αίματος το απόγευμα;
Ναι. Η γενική αίματος δεν επηρεάζεται σημαντικά από την ώρα. Ωστόσο, **προτιμάται η πρωινή αιμοληψία** για σταθερότητα και συγκρισιμότητα.

Η TSH πρέπει να γίνεται πρωί;
Ναι. Η TSH έχει **ελαφρές διακυμάνσεις** κατά τη διάρκεια της ημέρας και μπορεί να επηρεαστεί από στρες, ύπνο και λήψη θυροξίνης. Ιδανικά μετριέται το πρωί πριν τη φαρμακευτική αγωγή.

Η ώρα επηρεάζει τη μέτρηση της γλυκόζης;
Ναι. Η γλυκόζη νηστείας πρέπει να μετράται το πρωί μετά από 8–12 ώρες **χωρίς τροφή ή ποτό**, εκτός από νερό.

Αν ξυπνήσω αργά, μπορώ να κάνω εξετάσεις πιο μετά;
Μπορείτε, αλλά αν πρόκειται για εξετάσεις που επηρεάζονται από την ώρα (π.χ. κορτιζόλη, σάκχαρο, ορμόνες), **καλό είναι να προγραμματιστούν για την επόμενη ημέρα** νωρίς το πρωί.

🩸 Ειδικές Κατηγορίες Εξετάσεων

➤ Ορμονικός Έλεγχος

Ορμόνη	Ώρα Λήψης	Ιδιαίτερες Οδηγίες
TSH	Πρωί	Ύπνος απαραίτητος
Προλακτίνη	Πρωί	Αποφυγή άγχους/σεξ
Κορτιζόλη	8 π.μ.	Χωρίς έντονη δραστηριότητα
LH, FSH	Ανάλογα κύκλου	Συμβουλευτείτε γυναικολόγο

➤ Εξετάσεις για Διαβήτη

Γλυκόζη νηστείας
Καμπύλη σακχάρου
HbA1c (δεν απαιτεί νηστεία)

➤ Έλεγχος Σιδήρου & Βιταμινών

Εξέταση	Ιδιαίτερες Οδηγίες
Φερριτίνη	Νηστεία 12 ωρών
Σίδηρος	Νηστεία
Βιταμίνη Β12	Νηστεία
Βιταμίνη D	Συνιστάται νηστεία

🧒 Παιδιά – Τι να γνωρίζετε

Επιτρέπεται μικρή ποσότητα νερού
Ενημερώστε τον παιδίατρο για φάρμακα/παθήσεις
Ιδιαίτερη προσοχή σε ώρα λήψης (ορμονικές εξετάσεις)
Ψυχολογική προετοιμασία (π.χ. παραμύθι, παιχνίδι)

🤰 Προετοιμασία για Εξετάσεις στην Εγκυμοσύνη

Η περίοδος της εγκυμοσύνης συνοδεύεται από μια σειρά σημαντικών αιματολογικών και βιοχημικών εξετάσεων, απαραίτητων για την παρακολούθηση της υγείας της μητέρας και του εμβρύου. Η σωστή προετοιμασία βοηθά να αποφεύγονται ψευδώς παθολογικές τιμές και να εξασφαλίζεται έγκυρη διάγνωση.

❓ Συχνές Ερωτήσεις – Εγκυμοσύνη και Εξετάσεις Αίματος (FAQ)

Ποιες αιματολογικές εξετάσεις είναι υποχρεωτικές στην εγκυμοσύνη;

Κατά τη διάρκεια της κύησης γίνονται γενική αίματος, ομάδα & Rhesus, TSH, φερριτίνη, σάκχαρο νηστείας, καμπύλη σακχάρου, δείκτες λοιμώξεων (HIV, HCV, σύφιλη), καθώς και ειδικές όπως PAPP-A, NT-proBNP ή D-dimers όπου χρειάζεται.

Χρειάζεται νηστεία πριν τις εξετάσεις στην εγκυμοσύνη;

Ναι, για εξετάσεις όπως γλυκόζη, σίδηρος, χοληστερίνη. Η νηστεία διαρκεί συνήθως 8–12 ώρες. Επιτρέπεται μόνο νερό.

Αλλάζουν φυσιολογικά κάποιες τιμές κατά την εγκυμοσύνη;

Ναι. Η TSH μπορεί να μειωθεί στο 1ο τρίμηνο, τα D-dimers αυξάνονται προοδευτικά, ενώ παρατηρούνται ήπιες αναιμίες ή μείωση αιματοκρίτη λόγω αιμοαραίωσης.

Μπορώ να πάρω τις βιταμίνες μου πριν την εξέταση;

Συνιστάται να αποφύγετε τη λήψη συμπληρωμάτων (π.χ. σίδηρο, φολικό, βιταμίνη D) το ίδιο πρωί, εφόσον ελέγχεται σχετική εξέταση. Κατά προτίμηση πάρτε τις μετά.

Η καμπύλη σακχάρου είναι απαραίτητη;

Ναι. Η δοκιμασία καμπύλης σακχάρου 75g γίνεται συνήθως μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας για έλεγχο διαβήτη κύησης.

Τι να κάνω αν έχω ναυτία ή τάση για λιποθυμία;

Ενημερώστε το προσωπικό. Η αιμοληψία μπορεί να γίνει σε ξαπλωτή θέση, με παροχή νερού και διάλειμμα αν χρειαστεί.

Μπορούν να γίνουν ορμονικές εξετάσεις σε οποιαδήποτε ώρα;

Όχι πάντα. Η TSH και η κορτιζόλη επηρεάζονται από την ώρα και συνήθως μετρώνται νωρίς το πρωί (07:00–09:00).

Πώς επηρεάζει η εγκυμοσύνη τις εξετάσεις για θυρεοειδή;

Η hCG της κύησης επηρεάζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς. Οι τιμές TSH είναι συνήθως χαμηλότερες στο 1ο τρίμηνο. Ο γιατρός κρίνει την ανάγκη θεραπείας.

🩺 Τυπικές εξετάσεις κατά την κύηση

Τρίμηνο	Συνήθεις Εξετάσεις
1ο	Γενική αίματος, σάκχαρο, ομάδα αίματος – Rhesus, TSH, T3/T4, φερριτίνη, HIV, HCV
2ο	Καμπύλη σακχάρου (75g OGTT), σίδηρος, ασβέστιο, βιταμίνη D, ουρία, τρανσαμινάσες
3ο	CBC, ουρία/κρεατινίνη, D-dimers, PAPP-A, NT-proBNP, έλεγχος προεκλαμψίας, λευκωματίνη

📋 Ιδιαίτερα σημεία προσοχής για εγκύους

✅ Δήλωση εγκυμοσύνης στο εργαστήριο για κατάλληλη ερμηνεία τιμών
✅ Ορισμένες τιμές αλλάζουν φυσιολογικά: π.χ. TSH ελαττώνεται, D-dimers αυξάνονται
✅ Καλή ενυδάτωση για εξετάσεις ούρων
❌ Αποφυγή υπερβολικής άσκησης ή στρες πριν την αιμοληψία
✅ Συνιστάται πρωινή αιμοληψία για ορμονικούς δείκτες (π.χ. hCG, κορτιζόλη)

🤱 Ειδικές εξετάσεις στην εγκυμοσύνη

Εξέταση	Τι αξιολογεί	Σχόλια
Καμπύλη γλυκόζης 75g	Διαβήτης κύησης	24η–28η εβδομάδα
PAPP-A, Free β-hCG	Πρώιμος έλεγχος χρωμοσωμικών ανωμαλιών	Συνδυάζεται με αυχενική διαφάνεια
NT-proBNP	Έλεγχος καρδιακής φόρτισης	Χρήσιμο σε ύποπτη προεκλαμψία
D-dimers	Θρομβοφιλία/ενδείξεις προεκλαμψίας	Αυξάνονται φυσιολογικά στην κύηση
TSH/Τ3/Τ4	Θυρεοειδική λειτουργία	Απαραίτητο το 1ο τρίμηνο

🍽️ Διατροφή πριν τις εξετάσεις

Συνήθως απαιτείται 12ωρη νηστεία για σακχαραιμίες, σίδηρο, λιπίδια
Αποφύγετε συμπληρώματα το προηγούμενο βράδυ αν ελέγχεται βιταμίνη D ή φερριτίνη
Καταναλώστε μόνο νερό πριν την αιμοληψία (ιδανικά 1 ποτήρι)

📌 Extra tips για εγκύους

👩‍⚕️ Ενημερώστε το προσωπικό αν έχετε ναυτία, ζάλη ή υπόταση
🛌 Αν νιώθετε αδυναμία, ζητήστε αιμοληψία σε ξαπλωτή θέση
📋 Πάρτε μαζί σας: παραπεμπτικό, βιβλιάριο κύησης, λίστα φαρμάκων ή βιταμινών

👵 Ηλικιωμένοι & Χρόνιοι Ασθενείς

Ενδέχεται να χρειάζεται συνοδός
Προσοχή σε φάρμακα (αντιπηκτικά, ινσουλίνες)
Ενημερώστε για υπογλυκαιμικά επεισόδια ή λιποθυμικά

✅ Check-list για την ημέρα της εξέτασης

1. ⏰ Ξυπνήστε εγκαίρως
2. 🚫 Μην καταναλώσετε φαγητό/ποτό (αν απαιτείται νηστεία)
3. 💊 Πάρτε τα φάρμακά σας αν υπάρχει οδηγία
4. 💧 Πιείτε λίγο νερό
5. 📄 Πάρτε μαζί:
  - Παραπεμπτικό
  - Ταυτότητα ή ΑΜΚΑ
  - Κατάλογο φαρμάκων
6. 🧘 Χαλαρώστε και αποφύγετε άγχος/κόπωση

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Πρέπει να είμαι νηστικός για όλες τις εξετάσεις;

Όχι. Πολλές εξετάσεις (όπως γενική αίματος, ΤΚΕ, CRP) δεν απαιτούν νηστεία. Ωστόσο, για σάκχαρο, λιπίδια, σίδηρο και βιταμίνες απαιτείται.

Μπορώ να πιω καφέ ή τσάι πριν την αιμοληψία;

Όχι. Μόνο νερό επιτρέπεται πριν από εξετάσεις που απαιτούν νηστεία.

Τι γίνεται αν πάρω φάρμακα πριν;

Δεν πρέπει να σταματήσετε φάρμακα χωρίς οδηγία γιατρού. Πάντα ενημερώστε το εργαστήριο τι πήρατε και πότε.

Ποιες εξετάσεις επηρεάζονται από άγχος ή άσκηση;

Προλακτίνη, κορτιζόλη, CK, AST, λευκά αιμοσφαίρια, γλυκόζη, μεταξύ άλλων. Καλό είναι να αποφύγετε έντονη δραστηριότητα και στρες πριν.

Πώς προετοιμάζομαι για ορμονικό έλεγχο;

Ανάλογα την ορμόνη: TSH νωρίς το πρωί με επαρκή ύπνο, κορτιζόλη 08:00, προλακτίνη χωρίς σεξ/άγχος/άσκηση.

Μπορώ να κάνω εξετάσεις το απόγευμα;

Καλύτερα πρωινές ώρες, ιδιαίτερα για ορμονικές και μεταβολικές. Το απόγευμα επηρεάζονται από τον κιρκάδιο ρυθμό.

Μπορεί η εξέταση να επαναληφθεί λόγω λάθους;

Ναι, σε περίπτωση κακής προετοιμασίας ή αιμοληψίας. Γι’ αυτό ακολουθείτε τις οδηγίες πιστά.

📚 Βιβλιογραφία

🔢 #	Πηγή	Σύνδεσμος
1	ΕΟΔΥ – Οδηγίες για Εξετάσεις	eody.gov.gr
2	Lab Tests Online GR	labtestsonline.org.gr
3	Mayo Clinic – Blood Test Preparation	mayo clinic
4	UpToDate – Pre-analytical Variables	uptodate.com
5	NHS – Blood Test Process	nhs.uk
6	PubMed – Fasting & Diurnal Variation	PubMed Link
7	AACC – Laboratory Test Conditions	aacc.org
8	Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία	endo.gr
9	Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία	ede.gr
10	MedlinePlus – Blood Test Info	medlineplus.gov

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!
https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

10/Jun/2025

Τι είναι η Ινσουλίνη; 🤔

Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που παράγεται από τα βήτα κύτταρα των νησιδίων του Langerhans στο πάγκρεας. Ο κύριος ρόλος της είναι η διευκόλυνση της εισόδου της γλυκόζης στα κύτταρα του σώματος, μειώνοντας έτσι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Λειτουργία της Ινσουλίνης 🔄

Η ινσουλίνη βοηθά στη μεταφορά της γλυκόζης από την κυκλοφορία του αίματος προς τα μυϊκά και λιπώδη κύτταρα, όπου χρησιμοποιείται για παραγωγή ενέργειας ή αποθηκεύεται για μελλοντική χρήση.

Τύποι Ινσουλίνης 🧪

Ταχείας δράσης: Λειτουργεί μέσα σε 10-15 λεπτά και η δράση διαρκεί 3-5 ώρες.
Μέσης δράσης: Αρχίζει να δρα μετά από 1-2 ώρες και η δράση διαρκεί 12-18 ώρες.
Μακράς δράσης: Έχει δράση που διαρκεί έως και 24 ώρες ή περισσότερο.
Μικτή: Συνδυασμός ταχείας και μέσης ή μακράς δράσης για καλύτερη κάλυψη.

Θεραπευτικές Χρήσεις 💉🩺

Η ινσουλίνη χρησιμοποιείται κυρίως στη θεραπεία του διαβήτη τύπου 1 και ορισμένων περιπτώσεων διαβήτη τύπου 2 όταν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και τα αντιδιαβητικά φάρμακα από του στόματος δεν επαρκούν.

Πώς χορηγείται η Ινσουλίνη; 💡

Η ινσουλίνη χορηγείται συνήθως μέσω ένεσης κάτω από το δέρμα (υποδόρια). Οι συνήθεις περιοχές είναι η κοιλιά, οι μηροί και οι βραχίονες.

Ανεπιθύμητες Ενέργειες της Ινσουλίνης 😟

Οι πιο συχνές παρενέργειες είναι:

Υπογλυκαιμία (χαμηλό σάκχαρο αίματος)
Αλλεργικές αντιδράσεις στο σημείο ένεσης
Αύξηση βάρους

Συμβουλές για τη Χρήση Ινσουλίνης 📝

Πάντα να ελέγχετε τα επίπεδα σακχάρου σας τακτικά.
Ακολουθήστε τις οδηγίες του γιατρού για τη δοσολογία.
Να έχετε πάντα μαζί σας μια πηγή ζάχαρης σε περίπτωση υπογλυκαιμίας.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ) ❓
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ινσουλίνης και ινσουλινοαντίστασης;
Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που επιτρέπει στη γλυκόζη να εισέρχεται στα κύτταρα, ενώ η ινσουλινοαντίσταση σημαίνει ότι τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται σωστά στην ινσουλίνη.
Μπορώ να διακόψω μόνος μου τη θεραπεία με ινσουλίνη;
Όχι, πάντα πρέπει να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν αλλάξετε ή διακόψετε τη θεραπεία σας.
Η ινσουλίνη προκαλεί αύξηση βάρους;
Μπορεί να συμβεί αύξηση βάρους, αλλά συνήθως μπορεί να αντιμετωπιστεί με κατάλληλη διατροφή και άσκηση.
Τι πρέπει να κάνω αν χάσω μια δόση ινσουλίνης;
Εάν ξεχάσετε μια δόση, συνήθως πρέπει να την πάρετε μόλις το θυμηθείτε, εκτός αν είναι πολύ κοντά στην επόμενη δόση. Σε κάθε περίπτωση, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
Πόσο συχνά πρέπει να ελέγχω το σάκχαρό μου όταν παίρνω ινσουλίνη;
Συνιστάται να ελέγχετε τα επίπεδα σακχάρου τουλάχιστον 3-4 φορές την ημέρα, αλλά η συχνότητα μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τις οδηγίες του γιατρού σας.
Μπορώ να ταξιδέψω με ινσουλίνη; ✈️
Ναι, μπορείτε να ταξιδέψετε με την ινσουλίνη. Φροντίστε να την έχετε πάντα μαζί σας στην καμπίνα του αεροπλάνου, μαζί με μια ιατρική βεβαίωση και τις απαραίτητες προμήθειες.
Η ινσουλίνη έχει ημερομηνία λήξης;
Ναι, η ινσουλίνη έχει ημερομηνία λήξης και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται μετά από αυτήν, καθώς η αποτελεσματικότητά της μειώνεται σημαντικά.
Υπάρχουν εναλλακτικές της ένεσης για τη χορήγηση ινσουλίνης; 💉💊
Ναι, υπάρχουν εναλλακτικές μορφές όπως οι αντλίες ινσουλίνης και η εισπνεόμενη ινσουλίνη, ωστόσο η πιο συχνή μέθοδος παραμένει η υποδόρια ένεση.
Η ινσουλίνη προκαλεί εθισμό ή εξάρτηση;
Όχι, η ινσουλίνη δεν προκαλεί εθισμό ή εξάρτηση. Είναι απαραίτητη για τη ρύθμιση του σακχάρου σε άτομα με διαβήτη και η χρήση της είναι ζωτικής σημασίας.
Είναι ασφαλής η χρήση της ινσουλίνης στην εγκυμοσύνη; 🤰
Ναι, η ινσουλίνη θεωρείται ασφαλής και απαραίτητη για τη διαχείριση του διαβήτη κύησης και την προστασία της υγείας της μητέρας και του εμβρύου.
Βιβλιογραφία 📚
- Joslin Diabetes Center. (2023). Guide to Insulin Management. Retrieved from https://www.joslin.org
- National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK). (2023). Insulin, Medicines, & Other Diabetes Treatments. Retrieved from https://www.niddk.nih.gov
- Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2023). Diabetes: Insulin Basics. Retrieved from https://www.cdc.gov/diabetes/basics/insulin.html
- Diabetes Canada Clinical Practice Guidelines. (2023). Pharmacologic Glycemic Management of Type 2 Diabetes. Retrieved from https://guidelines.diabetes.ca
- The Endocrine Society. (2023). Clinical Guidelines for the Management of Diabetes. Retrieved from https://www.endocrine.org
- American Diabetes Association. (2023). Standards of Medical Care in Diabetes—2023. Diabetes Care, 46(Supplement_1), S1-S291.
- World Health Organization. (2022). Diabetes fact sheet. Retrieved from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/diabetes
- Mayo Clinic. (2023). Insulin Therapy: Uses, Types, and Side Effects. Retrieved from https://www.mayoclinic.org
- Diabetes UK. (2023). Insulin and Diabetes. Retrieved from https://www.diabetes.org.uk
- Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία. (2023). Κατευθυντήριες Οδηγίες για το Σακχαρώδη Διαβήτη. Αθήνα: ΕΔΕ.

Παντελής Αναγνωστόπουλος

10/Jun/2025

✅ Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2;

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2 (ΣΔΤ2) είναι μία χρόνια μεταβολική νόσος που χαρακτηρίζεται από αντίσταση στην ινσουλίνη και ανεπάρκεια παραγωγής ινσουλίνης. Είναι η συχνότερη μορφή διαβήτη και συχνά σχετίζεται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής: κακή διατροφή, καθιστική ζωή, παχυσαρκία.

🧬 Παθογένεια – Τι προκαλεί τον ΣΔΤ2;

Αντίσταση στην Ινσουλίνη: Τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται αποτελεσματικά στην ινσουλίνη.
Δυσλειτουργία β-κυττάρων παγκρέατος: Προοδευτικά μειώνεται η ικανότητα έκκρισης ινσουλίνης.
Φλεγμονώδης διεργασία: Συστηματική φλεγμονή προάγει την αντίσταση στην ινσουλίνη.

⚠️ Παράγοντες Κινδύνου

Παχυσαρκία (ιδίως κοιλιακή)
Καθιστική ζωή 🪑
Κακή διατροφή 🍟
Γενετική προδιάθεση
Ηλικία >45 ετών
Ιστορικό ΣΔ κύησης
Υπέρταση, δυσλιπιδαιμία

🔍 Συμπτώματα

Ο ΣΔΤ2 μπορεί να είναι ασυμπτωματικός για χρόνια:

Πολυουρία 🚽
Πολυδιψία 💧
Καταβολή, κόπωση 😴
Θολή όραση 👓
Συχνές λοιμώξεις (π.χ. ουρολοιμώξεις)
Καθυστερημένη επούλωση τραυμάτων

🧪 Διαγνωστικά Κριτήρια

Σύμφωνα με ADA και WHO:

Γλυκόζη νηστείας ≥126 mg/dL
HbA1c ≥6.5%
Τυχαία γλυκόζη ≥200 mg/dL με συμπτώματα
Καμπύλη γλυκόζης (OGTT) 2h ≥200 mg/dL

🩺 Επιπλοκές του ΣΔΤ2

Οξείες:

Υπεργλυκαιμικό υπερωσμωτικό σύνδρομο (HHS)

Χρόνιες:

Νεφροπάθεια (νεφρική ανεπάρκεια)
Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
Νευροπάθεια
Καρδιαγγειακές νόσοι ❤️
Διαβητικό πόδι 🦶

🍽️ Αντιμετώπιση ΣΔΤ2

Διατροφή
- Μεσογειακή διατροφή
- Χαμηλός γλυκαιμικός δείκτης
- Έλεγχος θερμίδων – απώλεια βάρους
Άσκηση
- 150 λεπτά/εβδομάδα αερόβιας δραστηριότητας
- Αντιστάσεις 2 φορές/εβδομάδα
Φαρμακευτική αγωγή
- Μετφορμίνη (1ης επιλογής)
- Σουλφονυλουρίες, DPP-4 αναστολείς
- GLP-1 αγωνιστές (π.χ. semaglutide)
- SGLT2 αναστολείς (π.χ. empagliflozin)
- Ινσουλίνη (σε προχωρημένα στάδια)

💊 Νεότερες Θεραπείες

GLP-1 αγωνιστές: Μειώνουν σάκχαρο & βάρος
SGLT2 αναστολείς: Προστασία νεφρών & καρδιάς
Dual agonists (tirzepatide): Νέο πεδίο στην αντιμετώπιση

👵 ΣΔΤ2 στην Τρίτη Ηλικία & Εγκυμοσύνη

Στους ηλικιωμένους: προσοχή στην υπογλυκαιμία, προσαρμογή στόχων
Στην εγκυμοσύνη: μπορεί να επανεμφανιστεί μετά ΣΔ κύησης

🔄 ΣΔΤ2 vs ΣΔΤ1 και LADA

Χαρακτηριστικό	Τύπου 2	Τύπου 1	LADA
Ηλικία έναρξης	>40	<30	30–50
Βάρος	↑	↓	N/↑
Αντισώματα	Όχι	Ναι	Ναι
Ινσουλίνη	Όχι πάντα	Άμεσα	Σταδιακά

🛡️ Πρόληψη

Υγιεινή διατροφή 🍎
Άσκηση 🚶‍♂️
Αποφυγή παχυσαρκίας
Έλεγχος αρτηριακής πίεσης & λιπιδίων
Προληπτικός έλεγχος σε άτομα με προδιαβήτη

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2;

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2 είναι μια χρόνια μεταβολική νόσος όπου το σώμα δεν χρησιμοποιεί αποτελεσματικά την ινσουλίνη (αντίσταση στην ινσουλίνη) ή δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη για τη διαχείριση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.

Ποια είναι τα συμπτώματα του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2;

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν συχνή ούρηση, αυξημένη δίψα, αίσθημα κόπωσης, θολή όραση, αργή επούλωση πληγών και συχνές λοιμώξεις.

Ποιες είναι οι αιτίες εμφάνισης του Διαβήτη Τύπου 2;

Οι κύριοι παράγοντες είναι η παχυσαρκία, η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας, η ανθυγιεινή διατροφή, η γενετική προδιάθεση και η ηλικία (άνω των 45 ετών).

Πώς γίνεται η διάγνωση του Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2;

Η διάγνωση γίνεται με μέτρηση γλυκόζης νηστείας, δοκιμασία ανοχής γλυκόζης (καμπύλη σακχάρου) και μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c).

Ποιες είναι οι επιπλοκές του Διαβήτη Τύπου 2;

Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν καρδιαγγειακές παθήσεις, νεφροπάθεια, νευροπάθεια, αμφιβληστροειδοπάθεια, και προβλήματα στα άκρα που μπορεί να οδηγήσουν σε ακρωτηριασμό.

Πώς μπορεί να προληφθεί ο Διαβήτης Τύπου 2;

Η πρόληψη περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή, τακτική σωματική άσκηση, διατήρηση υγιούς βάρους και τακτικό ιατρικό έλεγχο.

Ποια είναι η κατάλληλη διατροφή για κάποιον με Διαβήτη Τύπου 2;

Η διατροφή πρέπει να είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, χαμηλή σε κορεσμένα λιπαρά, ζάχαρη και απλούς υδατάνθρακες, και να περιλαμβάνει πρωτεΐνες υψηλής ποιότητας και καλά λιπαρά (ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς).

Είναι απαραίτητη η φαρμακευτική αγωγή στον Διαβήτη Τύπου 2;

Ναι, σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση της γλυκόζης, όπως από του στόματος αντιδιαβητικά ή ινσουλίνη, όταν η διατροφή και η άσκηση δεν επαρκούν.

Ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2 είναι αναστρέψιμος;

Μερικώς, μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά ή να τεθεί σε ύφεση μέσω απώλειας βάρους, υγιεινής διατροφής και άσκησης, αλλά η διατήρηση των αλλαγών στον τρόπο ζωής είναι κρίσιμη.

Τι ρόλο παίζει η άσκηση στον Διαβήτη Τύπου 2;

Η άσκηση βελτιώνει την ευαισθησία στην ινσουλίνη, βοηθά στη διαχείριση του βάρους, και μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επιπλοκών.

Πώς μπορώ να διαχειριστώ τον Διαβήτη Τύπου 2 στην καθημερινότητά μου;

Με τακτική παρακολούθηση της γλυκόζης αίματος, τήρηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών, σωματική δραστηριότητα, τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής, και συχνή επικοινωνία με τον θεράποντα ιατρό σας.

📚 Βιβλιογραφία:

American Diabetes Association. Standards of Medical Care in Diabetes—2024. Diabetes Care. 2024;47(Suppl 1):S1–S166. https://doi.org/10.2337/dc24-S001
WHO. Global report on diabetes. World Health Organization. 2016. https://www.who.int/publications/i/item/9789241565257
Riddle MC, et al. Management of type 2 diabetes in 2024: A consensus report by the ADA and the EASD. Diabetes Care. 2024.
Zinman B, et al. Empagliflozin, cardiovascular outcomes, and mortality in type 2 diabetes. N Engl J Med. 2015;373:2117–2128. https://doi.org/10.1056/NEJMoa1504720
Davies MJ, et al. Management of hyperglycemia in type 2 diabetes, 2022. Diabetes Care. 2022;45(1):S1–S127.
Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ). Οδηγίες για τη διατροφή και τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2. https://eody.gov.gr
Χριστοδουλάκη Ε, Καραγεωργίου Δ. Νεότερες θεραπείες στον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2: GLP-1 και SGLT2 αναστολείς. Ελληνική Επιθεώρηση Ενδοκρινολογίας. 2023;30(1):45–52.

Παντελής Αναγνωστόπουλος

10/Jun/2025

✅ Τί είναι τα Anti-GAD αντισώματα;

Τα anti-GAD (anti-Glutamic Acid Decarboxylase) είναι αυτοαντισώματα που στρέφονται κατά του ενζύμου GAD, υπεύθυνου για τη σύνθεση του GABA, ενός σημαντικού ανασταλτικού νευροδιαβιβαστή του κεντρικού νευρικού συστήματος. Το ένζυμο GAD εκφράζεται κυρίως στα β-κύτταρα του παγκρέατος και στα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίσει το GAD ως ξένο, παράγει αντισώματα anti-GAD.

🔬 Που εντοπίζονται και γιατί παράγονται τα anti-GAD;

Τα αντισώματα anti-GAD ανιχνεύονται σε διάφορες αυτοάνοσες καταστάσεις. Η παρουσία τους υποδηλώνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται εναντίον των ίδιων των κυττάρων του οργανισμού:

Στα β-κύτταρα του παγκρέατος, προκαλώντας σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 ή LADA.
Στους νευρώνες του εγκεφάλου, προκαλώντας νευρολογικές παθήσεις όπως το σύνδρομο Stiff-Person, επιληψία, ή αυτοάνοση εγκεφαλίτιδα.

🩸 Παθήσεις που σχετίζονται με τα anti-GAD:

Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1 (ΣΔ1)
Λανθάνουσα Αυτοάνοση Μορφή Διαβήτη Ενηλίκων (LADA)
Σύνδρομο Stiff-Person (SPS)
Αυτοάνοση επιληψία
Αυτοάνοση εγκεφαλίτιδα
Θυρεοειδίτιδα Hashimoto
Αυτοάνοσο Πολυενδοκρινολογικό Σύνδρομο (APS)

📊 Τιμές αναφοράς και ερμηνεία

Anti-GAD τίτλος (IU/mL)	Ερμηνεία
<5	Αρνητικό
5–20	Οριακό
>20	Θετικό (αυξημένος κίνδυνος ΣΔ1, LADA ή νευροαυτοάνοσου)

🧪 Τρόπος Εξέτασης

Η εξέταση γίνεται με απλή αιμοληψία και η ανάλυση γίνεται συνήθως με τις εξής μεθόδους:

ELISA
RIA
CLIA (χημειοφωταύγεια)

⚠️ Κλινική Σημασία
- Πρώιμος εντοπισμός ΣΔ1: Συχνά ανιχνεύονται πριν την εκδήλωση του διαβήτη.
- Διαφορική διάγνωση ΣΔ1/LADA vs ΣΔ2
- Νευρολογικά συμπτώματα: Χρήσιμοι σε ανεξήγητη δυσκαμψία, κρίσεις ή ψυχιατρικά συμπτώματα.
🧠 Anti-GAD και Νευρολογικές Παθήσεις
Σύνδρομο Stiff-Person (SPS)
- Ακραία μυϊκή δυσκαμψία
- Ψυχολογική επιβάρυνση
- Πολύ υψηλοί τίτλοι anti-GAD65 (συνήθως >1000 IU/mL)
Επιληψία με Anti-GAD
- Ανθεκτική σε θεραπεία
- Νεανική ηλικία έναρξης
- Συνυπάρχει συχνά με άλλες αυτοάνοσες διαταραχές
Αυτοάνοση εγκεφαλίτιδα
- Διαταραχές μνήμης
- Ψυχιατρικά συμπτώματα
- Αλλαγές στην προσωπικότητα
💉 Anti-GAD και Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 1
- Αντι-GAD είναι ένα από τα 4 βασικά αυτοαντισώματα (μαζί με IA-2, ZnT8, IAA)
- Συνήθως θετικά πριν την κλινική εμφάνιση της νόσου
- Εντοπίζονται σε παιδιά, εφήβους, αλλά και ενήλικες
🧪 Anti-GAD και LADA
Η LADA εμφανίζεται μετά τα 30–40 έτη, με ήπια αρχικά συμπτώματα:
- Φαίνεται σαν ΣΔ2 στην αρχή
- Εξελίσσεται όμως σε ινσουλινοεξαρτώμενη μορφή
- Η ανίχνευση anti-GAD οδηγεί σε πρώιμη διάγνωση και διαχείριση
🍽️ Διατροφή και Anti-GAD
Αν και δεν υπάρχει «αντι-GAD διατροφή», βοηθούν:
- Μεσογειακή διατροφή 🍅
- Αντιφλεγμονώδη τρόφιμα (λιπαρά ψάρια, ξηροί καρποί, ελαιόλαδο)
- Αποφυγή επεξεργασμένων σακχάρων 🍭
🧘 Πρόληψη και Διαχείριση
- Έλεγχος σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό ΣΔ1
- Παρακολούθηση ασθενών με LADA
- Έλεγχος νευρολογικών ασθενών με άτυπα συμπτώματα
❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Τι είναι τα anti-GAD αντισώματα; Αυτοαντισώματα κατά του ενζύμου GAD, ενδεικτικά αυτοανοσίας.
Πότε πρέπει να γίνεται ο έλεγχος anti-GAD; Σε υποψία ΣΔ1, LADA ή άτυπα νευρολογικά συμπτώματα.
Μπορούν να εμφανιστούν σε υγιή άτομα; Σπάνια, κυρίως σε συγγενείς ασθενών με ΣΔ1
Συνδέονται τα anti-GAD με την εγκυμοσύνη; Όχι άμεσα, αλλά μπορεί να ανιχνευθούν σε LADA κατά την κύηση.
Μπορεί η διατροφή να μειώσει τα anti-GAD; Όχι άμεσα, αλλά η αντιφλεγμονώδης διατροφή βοηθά στην καλύτερη συνολική ανοσολογική ισορροπία.
Ποια είναι η διαφορά anti-GAD και anti-GAD65; Το anti-GAD65 είναι ο πιο κοινός ισότυπος που σχετίζεται με αυτοανοσία. Υπάρχει και ο GAD67 αλλά είναι λιγότερο διαγνωστικά χρήσιμος.
Πόσο αξιόπιστη είναι η εξέταση anti-GAD; Έχει υψηλή ειδικότητα αλλά η ευαισθησία της μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τη μέθοδο.
Πόσο νωρίς πριν την εμφάνιση διαβήτη μπορούν να εμφανιστούν τα αντισώματα; Μπορεί να ανιχνευθούν και χρόνια πριν την έναρξη των συμπτωμάτων.
Ποια η θεραπευτική προσέγγιση σε ασθενείς με θετικό anti-GAD; Εξαρτάται από την κλινική εικόνα. Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τα αντισώματα, αλλά αντιμετωπίζονται οι υποκείμενες νόσοι (T1DM, SPS κ.λπ.).
Συνυπάρχουν με άλλα αυτοαντισώματα; Ναι, συχνά συνοδεύονται από IA-2, ZnT8, anti-TPO ή ANA.
📚 Βιβλιογραφία
1. American Diabetes Association. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes—2024. Diabetes Care. 2024;47(Suppl 1):S17–S30. https://doi.org/10.2337/dc24-S002
2. Saiz A, Blanco Y, Sabater L, et al. Spectrum of neurological syndromes associated with glutamic acid decarboxylase antibodies: diagnostic clues for this association. Brain. 2008;131(10):2553-2563. https://doi.org/10.1093/brain/awn183
3. Verge CF, Gianani R, Kawasaki E, et al. Prediction of type 1 diabetes in first-degree relatives using a combination of insulin, GAD, and ICA512 autoantibodies. Diabetes. 1996;45(7):926-933. https://doi.org/10.2337/diabetes.45.7.926
4. Ελληνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ). Οδηγίες για τον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 και αυτοανοσία. Ανακτήθηκε από: https://eody.gov.gr
5. Graus F, Titulaer MJ, Balu R, et al. A clinical approach to diagnosis of autoimmune encephalitis. Lancet Neurology. 2016;15(4):391-404. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(15)00401-9
6. Buehler PK, Wueest S, Böni-Schnetzler M, Donath MY. Autoreactive T cells in type 1 diabetes: orchestrators of beta cell destruction. Trends Endocrinol Metab. 2021;32(3):175-187. https://doi.org/10.1016/j.tem.2020.12.007
7. Hawa MI, Kolb H, Schloot N, et al. Adult-onset autoimmune diabetes in Europe is prevalent with a broad clinical phenotype: Action LADA 7. Diabetes Care. 2013;36(4):908-913. https://doi.org/10.2337/dc12-0931
8. Mascaro P, Mascaro A, Masi G, et al. Anti-GAD antibodies and neuropsychiatric disorders: a review. Brain Behav Immun Health. 2021;18:100374. https://doi.org/10.1016/j.bbih.2021.100374
  1. Σάκκουλας Α, Παναγιωτοπούλου Κ, Μαρκογιαννάκη Χ. Αυτοαντισώματα και διαβήτης τύπου 1: Κλινική προσέγγιση. Ελληνική Επιθεώρηση Ενδοκρινολογίας. 2021;28(2):85–93.
  2. Νικολάου Π, Μαυρομάτη Ε. Η συσχέτιση των αντι-GAD αντισωμάτων με νευρολογικές διαταραχές: Ελληνική ανασκόπηση. Νευρολογία στην Πράξη. 2020;17(1):34–41.
  3. Τμήμα Ενδοκρινολογίας & Διαβήτη, Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία». Αντι-GAD και LADA: Πρακτικός οδηγός για Έλληνες κλινικούς ιατρούς. Ανακτήθηκε από: https://paidon-agiasofia.gr/klinikes/endokrinologia-diavitis
  4. Καρατζάς Δ, Παπαγεωργίου Σ. Αντι-GAD και αυτοανοσία στο ΚΝΣ: Επίκαιρα δεδομένα από τον ελληνικό πληθυσμό. Ελληνικό Αρχείο Νευρολογίας. 2022;39(3):102–109.
  5. American Diabetes Association. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes—2024. Diabetes Care. 2024;47(Suppl 1):S17–S30. https://doi.org/10.2337/dc24-S002
  6. Saiz A, Blanco Y, Sabater L, et al. Spectrum of neurological syndromes associated with glutamic acid decarboxylase antibodies: diagnostic clues for this association. Brain. 2008;131(10):2553-2563. https://doi.org/10.1093/brain/awn183
  7. Verge CF, Gianani R, Kawasaki E, et al. Prediction of type 1 diabetes in first-degree relatives using a combination of insulin, GAD, and ICA512 autoantibodies. Diabetes. 1996;45(7):926-933. https://doi.org/10.2337/diabetes.45.7.926
  8. Ελληνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ). Οδηγίες για τον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 και αυτοανοσία. Ανακτήθηκε από: https://eody.gov.gr
  9. Graus F, Titulaer MJ, Balu R, et al. A clinical approach to diagnosis of autoimmune encephalitis. Lancet Neurology. 2016;15(4):391-404. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(15)00401-9
  10. Buehler PK, Wueest S, Böni-Schnetzler M, Donath MY. Autoreactive T cells in type 1 diabetes: orchestrators of beta cell destruction. Trends Endocrinol Metab. 2021;32(3):175-187. https://doi.org/10.1016/j.tem.2020.12.007
  11. Hawa MI, Kolb H, Schloot N, et al. Adult-onset autoimmune diabetes in Europe is prevalent with a broad clinical phenotype: Action LADA 7. Diabetes Care. 2013;36(4):908-913. https://doi.org/10.2337/dc12-0931
  12. Mascaro P, Mascaro A, Masi G, et al. Anti-GAD antibodies and neuropsychiatric disorders: a review. Brain Behav Immun Health. 2021;18:100374. https://doi.org/10.1016/j.bbih.2021.100374

Παντελής Αναγνωστόπουλος

04/Jun/2025

🧬 Τι Είναι το Σάκχαρο Αίματος;

Το σάκχαρο (ή γλυκόζη) είναι το κύριο είδος ζάχαρης στο αίμα μας.

Παρέχει ενέργεια στα κύτταρα
Προέρχεται από την τροφή (υδατάνθρακες)
Ρυθμίζεται από την ινσουλίνη και άλλες ορμόνες (γλυκαγόνη, κορτιζόλη)

Η ισορροπία ανάμεσα στην παραγωγή και την κατανάλωση γλυκόζης είναι απαραίτητη για τη μεταβολική υγεία.

⚙️ Πώς Ρυθμίζεται το Σάκχαρο;

Ορμόνη	Δράση	Πηγή
🧪 Ινσουλίνη	Μειώνει σάκχαρο – αποθήκευση σε κύτταρα	Πάγκρεας (β-κύτταρα)
🧪 Γλυκαγόνη	Αυξάνει σάκχαρο – διάσπαση γλυκογόνου	Πάγκρεας (α-κύτταρα)
🧪 Κορτιζόλη	Αυξάνει σάκχαρο σε στρες	Επινεφρίδια
🧪 Αδρεναλίνη	Άμεση αύξηση σακχάρου σε stress	Επινεφρίδια

🧪 Εξετάσεις Σακχάρου

1️⃣ Σάκχαρο Νηστείας (Fasting Glucose)

8–12 ώρες νηστεία
Εξέταση ρουτίνας για προδιαβήτη/διαβήτη

2️⃣ Τυχαίο Σάκχαρο

Οποιαδήποτε στιγμή
Όριο: >200 mg/dL + συμπτώματα → πιθανός διαβήτης

3️⃣ Καμπύλη Γλυκόζης (OGTT)

75g γλυκόζης από το στόμα
Μέτρηση νηστείας + 1 ώρα + 2 ώρες
Χρήσιμη στην εγκυμοσύνη

4️⃣ HbA1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη)

Δείχνει τον μέσο όρο σακχάρου των τελευταίων 3 μηνών
Αξιόπιστη για διάγνωση & παρακολούθηση

🔢 Φυσιολογικές Τιμές Σακχάρου

Εξέταση	Φυσιολογικό	Προδιαβήτης	Διαβήτης
Νηστείας	< 100 mg/dL	100–125	≥ 126
OGTT (2h)	< 140	140–199	≥ 200
HbA1c	< 5.7%	5.7–6.4%	≥ 6.5%

⚠️ Απαιτείται επιβεβαίωση με δεύτερη εξέταση για διάγνωση.

Σάκχαρο HbA1c

📈 Υπεργλυκαιμία – Τι Είναι;

Είναι η αύξηση της γλυκόζης αίματος πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα.

🩺 Αίτια:

Σακχαρώδης διαβήτης
Στρες (χειρουργείο, λοίμωξη)
Φάρμακα (κορτικοειδή, αντιψυχωσικά)
Ορμονικές διαταραχές (π.χ. Cushing)

⚠️ Επιπτώσεις:

Δίψα, συχνοουρία, κόπωση
Απώλεια βάρους
Σε χρόνια μορφή → διαβητική κετοξέωση, μικροαγγειακές βλάβες

📉 Υπογλυκαιμία – Συμπτώματα & Αντιμετώπιση

Σάκχαρο <70 mg/dL
Επικίνδυνη τιμή: <54 mg/dL

🧠 Συμπτώματα:

Τρέμουλο, ταχυκαρδία, εφίδρωση
Πείνα, σύγχυση
Επιθετικότητα, σπασμοί, απώλεια συνείδησης

🆘 Τι να κάνετε:

15g απλών υδατανθράκων (χυμός, γλυκό)
Μέτρηση μετά από 15 λεπτά

Αν δεν βελτιωθεί → Επανάληψη ή γλυκαγόνη / Ιατρική βοήθεια

🩺 Σάκχαρο και Διαβήτης

Τύποι διαβήτη:

Τύπος	Περιγραφή	Σάκχαρο Νηστείας	HbA1c
👶 Τύπου 1	Αυτοάνοση καταστροφή β-κυττάρων	Υψηλό	Υψηλό
🧓 Τύπου 2	Ινσουλινοαντίσταση + μείωση έκκρισης	Αυξάνεται προοδευτικά	Υψηλό
🤰 Κύησης	Παροδική υπεργλυκαιμία στην εγκυμοσύνη	>92 mg/dL	n/a
🧬 MODY, LADA	Γενετικοί/άτυποι	Μεταβλητό	Διαγνωστικά χρήσιμο

🤰 Σάκχαρο στην Εγκυμοσύνη

Η υπεργλυκαιμία στην κύηση μπορεί να οδηγήσει σε:

🧬 Μακροσωμία εμβρύου
🤱 Περιγεννητικές επιπλοκές
🔁 Αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 στη μητέρα

Κριτήρια OGTT στην εγκυμοσύνη (75g):

Χρονικό σημείο	Τιμή
Νηστείας	≥ 92 mg/dL
1 ώρα	≥ 180 mg/dL
2 ώρες	≥ 153 mg/dL

✅ Αν μία τιμή είναι παθολογική → διάγνωση διαβήτη κύησης.

🧒 Σάκχαρο σε Παιδιά και Εφήβους

Διαβήτης τύπου 1: συχνός σε παιδιά
Έλεγχος με HbA1c, σακχάρου νηστείας, αντισώματα (ICA, GAD)

⚠️ Αυξάνεται και η παχυσαρκιακή υπεργλυκαιμία λόγω κακής διατροφής.

🍽️ Διατροφή και Σάκχαρο Αίματος: Ο Τροχός της Γλυκαιμικής Ρύθμισης

Η διατροφή αποτελεί το θεμέλιο λίθο για τη ρύθμιση του σακχάρου, ειδικά σε άτομα με προδιαβήτη ή διαβήτη τύπου 2. Η σωστή επιλογή τροφών μπορεί να μειώσει ή να σταθεροποιήσει τη γλυκαιμία χωρίς φάρμακα.

✅ Τροφές που Βοηθούν στη Ρύθμιση του Σακχάρου

🥗 Λαχανικά με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη: μπρόκολο, σπανάκι, αγγούρι, κολοκυθάκια
🌾 Δημητριακά ολικής άλεσης: βρώμη, κινόα, μαύρο ρύζι
🥜 Ξηροί καρποί & σπόροι: καρύδια, αμύγδαλα, λιναρόσπορος
🐟 Λιπαρά ψάρια: σολομός, σκουμπρί, σαρδέλα
🧴 Ελαιόλαδο: πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά
🍎 Μέτρια ποσότητα φρούτων: μήλο, αχλάδι, φράουλες, μούρα
🧘‍♂️ Νερό και αφεψήματα χωρίς ζάχαρη

❌ Τροφές που Αυξάνουν το Σάκχαρο

🍭 Ζάχαρη & γλυκά: σοκολάτες, καραμέλες, κέικ
🍞 Επεξεργασμένοι υδατάνθρακες: λευκό ψωμί, μακαρόνια, μπισκότα
🥤 Αναψυκτικά & έτοιμοι χυμοί
🍟 Fast food: τηγανητές πατάτες, πίτσες, burger
🍺 Αλκοόλ, ειδικά μπύρα και ποτά με ζάχαρη

🧠 Συμβουλές Κλινικού Διαιτολόγου

📏 Μικρά και συχνά γεύματα κάθε 3–4 ώρες
🔢 Υπολογισμός γλυκαιμικού δείκτη (GI) και γλυκαιμικού φορτίου (GL)
🥗 Ποικιλία και χρώμα στο πιάτο
🧂 Περιορισμός αλατιού – η υπέρταση συχνά συνυπάρχει
💧 Ενυδάτωση: 1.5–2 λίτρα νερό την ημέρα
🧾 Καταγραφή γευμάτων βοηθά στην παρακολούθηση

📊 Γλυκαιμικός Δείκτης: Χρήσιμος Οδηγός

Τρόφιμο	Γλυκαιμικός Δείκτης (GI)	Κατηγορία
Μήλο	38	Χαμηλός
Λευκό ψωμί	75	Υψηλός
Μακαρόνια ολικής	40–50	Μέτριος
Ρύζι μπασμάτι	58	Μέτριος
Πατάτα φούρνου	85	Υψηλός
Όσπρια (φακές)	32	Χαμηλός

🏃‍♀️ Τρόπος Ζωής

🚶‍♂️ Άσκηση 150 λεπτά/εβδομάδα
😴 Καλός ύπνος
📉 Έλεγχος βάρους
🧘‍♂️ Διαχείριση stress

💊 Φαρμακευτική Αγωγή για Σάκχαρο

Κατηγορία	Φάρμακο	Δράση
💉 Ινσουλίνες	ταχείας, βασικής δράσης	Χορηγούνται κυρίως σε τύπου 1
💊 Biguanides	Metformin	Μείωση ηπατικής γλυκόζης
💊 DPP-4 αναστολείς	Sitagliptin, Vildagliptin	Ρύθμιση ινκρετινών
💊 SGLT2 αναστολείς	Empagliflozin	Απέκκριση γλυκόζης από τα ούρα
💊 GLP-1 αγωνιστές	Liraglutide	Καταστολή όρεξης, απώλεια βάρους

✅ Η επιλογή γίνεται εξατομικευμένα ανάλογα με τύπο διαβήτη, ηλικία, συνοσηρότητες.

💊 Εμπορικά Ονόματα Φαρμάκων για το Σάκχαρο

Τα φάρμακα για τη ρύθμιση του σακχάρου χρησιμοποιούνται κυρίως στον διαβήτη τύπου 2, αλλά και σε περιπτώσεις διαβήτη κύησης ή τύπου 1 (με ινσουλίνη). Παρακάτω παρουσιάζονται οι κύριες φαρμακολογικές κατηγορίες με τα συχνότερα εμπορικά ονόματα στην Ελλάδα και ΕΕ.

🧬 Διγουανίδια

Δραστική ουσία	Εμπορικά ονόματα
Metformin	Glucophage®, Glucophage XR®, Gluformin®, Siofor®, Metforal®, Merckformin®

🔬 DPP-4 Αναστολείς

Δραστική ουσία	Εμπορικά ονόματα
Sitagliptin	Januvia®, Ristfor® (με μετφορμίνη)
Vildagliptin	Galvus®, Galvumet®
Saxagliptin	Onglyza®
Linagliptin	Trajenta®, Jentadueto® (με metformin)

🚽 SGLT2 Αναστολείς

Δραστική ουσία	Εμπορικά ονόματα
Dapagliflozin	Forxiga®, Xigduo® (με metformin)
Empagliflozin	Jardiance®, Synjardy®
Canagliflozin	Invokana®
Ertugliflozin	Steglatro®, Segluromet®

🧪 GLP-1 Αγωνιστές

Δραστική ουσία	Εμπορικά ονόματα
Liraglutide	Saxenda® (παχυσαρκία), Victoza® (διαβήτης)
Semaglutide	Ozempic®, Wegovy®
Dulaglutide	Trulicity®
Exenatide	Byetta®, Bydureon®

💉 Ινσουλίνες

Τύπος	Παραδείγματα
Ταχείας δράσης	Humalog®, NovoRapid®, Apidra®
Βασική (μακράς δράσης)	Lantus®, Toujeo®, Levemir®, Tresiba®
Μίγματα	Humalog Mix®, NovoMix®, Insuman Comb®

🔄 Άλλες κατηγορίες

Κατηγορία	Εμπορικά ονόματα
Sulfonylureas	Amaryl® (glimepiride), Diamicron® (gliclazide), Glurenorm®
Thiazolidinediones	Actos® (pioglitazone)
Glinides	Novonorm® (repaglinide)

⚠️ Σημείωση: Η χρήση των φαρμάκων γίνεται πάντα με ιατρική συνταγή και εξατομικευμένη αξιολόγηση. Πολλά σκευάσματα κυκλοφορούν σε συνδυασμούς με μετφορμίνη ή άλλα αντιδιαβητικά.

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

📍 Ποιο είναι το φυσιολογικό σάκχαρο νηστείας;

Φυσιολογική τιμή είναι κάτω από 100 mg/dL. Από 100 έως 125 mg/dL θεωρείται προδιαβήτης, ενώ ≥126 mg/dL υποδηλώνει πιθανό σακχαρώδη διαβήτη (χρειάζεται επιβεβαίωση).

🧪 Τι είναι το HbA1c και πότε γίνεται;

Είναι η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη που δείχνει το μέσο όρο του σακχάρου των τελευταίων 3 μηνών. Χρησιμοποιείται για τη διάγνωση και παρακολούθηση του διαβήτη.

🍽️ Ποια διατροφή βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου;

Μια διατροφή με φυτικές ίνες, ολικής άλεσης δημητριακά, λαχανικά, καλά λιπαρά (π.χ. ελαιόλαδο) και ελεγχόμενη πρόσληψη υδατανθράκων είναι ιδανική για τη ρύθμιση της γλυκόζης.

🤰 Τι σημαίνει διαβήτης κύησης και πώς ελέγχεται;

Είναι η υπεργλυκαιμία που εμφανίζεται κατά την εγκυμοσύνη. Διαγιγνώσκεται με την καμπύλη γλυκόζης (OGTT) και απαιτεί ειδική διατροφή ή/και ινσουλίνη.

🧒 Μπορεί ένα παιδί να έχει διαβήτη;

Ναι, κυρίως τύπου 1. Τα παιδιά χρειάζονται εντατικό έλεγχο και παρακολούθηση από παιδοενδοκρινολόγο. Σε παχύσαρκα παιδιά μπορεί να εμφανιστεί και τύπου 2.

💊 Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται για το σάκχαρο;

Χρησιμοποιούνται ινσουλίνες, μετφορμίνη, GLP-1 αγωνιστές, SGLT2 αναστολείς και άλλα αντιδιαβητικά, ανάλογα με τον τύπο διαβήτη και τις ανάγκες του ασθενούς.

📉 Τι να κάνω σε υπογλυκαιμία;

Κατανάλωσε 15g απλών υδατανθράκων (π.χ. 1/2 ποτήρι χυμό), επανέλεγξε μετά από 15 λεπτά και επανάλαβε αν χρειάζεται. Αν επιμένει → γλυκαγόνη ή ιατρική βοήθεια.

📚 Βιβλιογραφία

American Diabetes Association. Standards of Medical Care in Diabetes – 2024. Diabetes Care. 2024;47(Suppl 1):S1–S350.
World Health Organization (WHO). Classification of diabetes mellitus 2019. Geneva: World Health Organization; 2019.
International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas, 10th edition. Brussels, Belgium: IDF; 2021.
National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Type 2 diabetes in adults: management (NG28). Published: 2 December 2015. Last updated: 9 June 2022.
World Health Organization (WHO). Diagnostic criteria and classification of hyperglycaemia first detected in pregnancy. Geneva: WHO; 2013.
Nathan DM, et al. Translating the A1C assay into estimated average glucose values. Diabetes Care. 2008;31(8):1473–1478.
Beck RW, et al. The Fallacy of Average: How Using HbA1c Alone to Assess Glycemic Control Can Be Misleading. Diabetes Care. 2019;42(5):979–981.
Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία. Κατευθυντήριες οδηγίες για τη διάγνωση και διαχείριση του σακχαρώδη διαβήτη. Αθήνα, 2022.
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης – Ιατρική Σχολή. Διαβήτης και Μεταβολικά Νοσήματα, Εκδόσεις 2021.
The Endocrine Society. Hormonal Regulation of Glucose Homeostasis. Endocrine Reviews. 2022;43(3):403–432.

Older Posts

Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…

Προετοιμασία Εξετάσεων Αίματος

🔍 Εισαγωγή

🧬 Γιατί έχει σημασία η σωστή προετοιμασία;

🧪 1. Προετοιμασία για Συγκεκριμένες Εξετάσεις

👩‍⚕️ 2. Προετοιμασία για Διαγνωστικά Check-ups ανά κατηγορία

🔹 Καρδιολογικό Check-up

🔹 Ηπατικός Έλεγχος

🔹 Νεφρικός Έλεγχος

🤒 3. Αντενδείξεις ή αναβολή αιμοληψίας

📦 4. Συχνά Λάθη των Ασθενών (και πώς να τα αποφύγετε)

🕒 Νηστεία: Πότε είναι απαραίτητη;

💧 Τι μπορείτε να καταναλώσετε πριν τις εξετάσεις;

💊 Φάρμακα και Εξετάσεις Αίματος – Τι πρέπει να γνωρίζετε

🛑 Ποτέ μη σταματάτε μόνοι σας φάρμακα

📋 Φάρμακα που επηρεάζουν συγκεκριμένες εξετάσεις

⏰ Πότε πρέπει να δηλώσετε τα φάρμακά σας:

📌 Τι να αναφέρετε στο εργαστήριο:

🧪 Παραδείγματα εξετάσεων που σχετίζονται με φάρμακα:

❓ Συχνές Ερωτήσεις – Φάρμακα και Εξετάσεις

🧘 Άσκηση, Ύπνος & Άγχος

😰 Άγχος και Εξετάσεις Αίματος – Πώς Επηρεάζει τα Αποτελέσματα;

🔬 Πώς το άγχος επηρεάζει τις αιματολογικές εξετάσεις;

📊 Πίνακας: Δείκτες που επηρεάζονται από το άγχος

🧠 Ψυχοσωματικά συμπτώματα που επηρεάζουν την αιμοληψία

🧘‍♂️ Πώς να μειώσετε το άγχος πριν την εξέταση;

👩‍⚕️ Ιδιαίτερες περιπτώσεις

📌 Σύσταση:

❓ Συχνές Ερωτήσεις – Άγχος και Εξετάσεις (FAQ)

⏰ Ώρα Εξέτασης – Πότε είναι η Καταλληλότερη Στιγμή για Αιμοληψία;

🕒 Ιδανική ώρα αιμοληψίας

⏰ Εξετάσεις που απαιτούν συγκεκριμένη ώρα

🕧 Εξετάσεις που ΔΕΝ επηρεάζονται από την ώρα

❌ Πότε να αποφύγετε την αιμοληψία;

📋 Σύσταση:

❓ Συχνές Ερωτήσεις – Ώρα Αιμοληψίας (FAQ)

🩸 Ειδικές Κατηγορίες Εξετάσεων

➤ Ορμονικός Έλεγχος

➤ Εξετάσεις για Διαβήτη

➤ Έλεγχος Σιδήρου & Βιταμινών

🧒 Παιδιά – Τι να γνωρίζετε

🤰 Προετοιμασία για Εξετάσεις στην Εγκυμοσύνη

❓ Συχνές Ερωτήσεις – Εγκυμοσύνη και Εξετάσεις Αίματος (FAQ)

🩺 Τυπικές εξετάσεις κατά την κύηση

📋 Ιδιαίτερα σημεία προσοχής για εγκύους

🤱 Ειδικές εξετάσεις στην εγκυμοσύνη

🍽️ Διατροφή πριν τις εξετάσεις

📌 Extra tips για εγκύους

👵 Ηλικιωμένοι & Χρόνιοι Ασθενείς

✅ Check-list για την ημέρα της εξέτασης

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

📚 Βιβλιογραφία

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Τι είναι η Ινσουλίνη; 🤔

Λειτουργία της Ινσουλίνης 🔄

Τύποι Ινσουλίνης 🧪

Θεραπευτικές Χρήσεις 💉🩺

Πώς χορηγείται η Ινσουλίνη; 💡

Ανεπιθύμητες Ενέργειες της Ινσουλίνης 😟

Συμβουλές για τη Χρήση Ινσουλίνης 📝

Συχνές Ερωτήσεις (FAQ) ❓

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ινσουλίνης και ινσουλινοαντίστασης;

Μπορώ να διακόψω μόνος μου τη θεραπεία με ινσουλίνη;

Η ινσουλίνη προκαλεί αύξηση βάρους;

Τι πρέπει να κάνω αν χάσω μια δόση ινσουλίνης;

Πόσο συχνά πρέπει να ελέγχω το σάκχαρό μου όταν παίρνω ινσουλίνη;

Μπορώ να ταξιδέψω με ινσουλίνη; ✈️

Η ινσουλίνη έχει ημερομηνία λήξης;

Υπάρχουν εναλλακτικές της ένεσης για τη χορήγηση ινσουλίνης; 💉💊

Η ινσουλίνη προκαλεί εθισμό ή εξάρτηση;

Είναι ασφαλής η χρήση της ινσουλίνης στην εγκυμοσύνη; 🤰

Βιβλιογραφία 📚

✅ Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης Τύπου 2;

🧬 Παθογένεια – Τι προκαλεί τον ΣΔΤ2;

⚠️ Παράγοντες Κινδύνου

🔍 Συμπτώματα

🧪 Διαγνωστικά Κριτήρια

🩺 Επιπλοκές του ΣΔΤ2

🍽️ Αντιμετώπιση ΣΔΤ2

💊 Νεότερες Θεραπείες