21/Jun/2025

✅ Τι είναι η LDL Χοληστερόλη;

Η LDL (Low-Density Lipoprotein), γνωστή και ως «κακή χοληστερόλη», είναι μία από τις βασικές λιποπρωτεΐνες που μεταφέρουν χοληστερόλη στο αίμα.
Ο όρος «κακή» χρησιμοποιείται γιατί υψηλά επίπεδα LDL σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο σχηματισμού αθηρωματικών πλακών στις αρτηρίες, οδηγώντας σε αθηροσκλήρωση, έμφραγμα και εγκεφαλικά επεισόδια.

📅 LDL: Πότε να ζητήσω έλεγχο;

✅ Οι οδηγίες των διεθνών και ελληνικών επιστημονικών εταιρειών (ESC, ΕΛ.ΚΑΡ.) προτείνουν:

🟢 Κάθε ενήλικος ≥40 ετών — τουλάχιστον 1 φορά ανά 5 έτη
🟢 Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρδιοπάθειας — κάθε 1–2 χρόνια
🟢 Άτομα με διαβήτη, υπέρταση ή μεταβολικό σύνδρομο — κάθε 6–12 μήνες
🟢 Άτομα μετά την εμμηνόπαυση — κάθε 1–2 χρόνια
🟢 Μετά από έναρξη φαρμακευτικής αγωγής για LDL — 6–12 εβδομάδες για έλεγχο ανταπόκρισης, στη συνέχεια κάθε 6–12 μήνες

👉 Αν δεν έχετε ελέγξει ποτέ τη χοληστερίνη σας — συζητήστε με τον γιατρό σας για το κατάλληλο πλάνο ελέγχου!

🧪 Πώς παράγεται στο σώμα;

Η LDL προέρχεται από τη διάσπαση των VLDL (Very Low-Density Lipoproteins) που παράγονται στο ήπαρ. Μέσω αυτού του μηχανισμού, η χοληστερόλη κυκλοφορεί στο αίμα για να φτάσει στους ιστούς όπου χρησιμοποιείται για:

Σύνθεση κυτταρικών μεμβρανών
Παραγωγή ορμονών
Παραγωγή βιταμίνης D

Ωστόσο, όταν υπάρχει περίσσεια LDL, αυτή κατατίθεται στο ενδοθήλιο των αγγείων, ξεκινώντας τη διαδικασία της αθηροσκλήρωσης.

🚨 Τι σημαίνει αυξημένη LDL;

Υψηλά επίπεδα LDL:

Επιταχύνουν τον σχηματισμό αθηρωματικών πλακών
Αυξάνουν τη φλεγμονώδη απόκριση στα αγγεία
Οδηγούν σε στένωση και σκλήρυνση των αρτηριών (αθηροσκλήρωση)
Αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρδιοπάθειας και εγκεφαλικού

👉 Κάθε 10 mg/dL αύξηση LDL σχετίζεται με αύξηση κατά 10-15% του σχετικού καρδιαγγειακού κινδύνου.

📊 Φυσιολογικές Τιμές LDL (ανά ηλικία / φύλο / κίνδυνο)

Κατηγορία Ατόμων	Στόχος LDL (mg/dL)
Άτομα ΧΩΡΙΣ παράγοντες κινδύνου	< 116
Χαμηλού Καρδ/κού Κινδύνου	< 100
Μέτριου Κινδύνου	< 100
Υψηλού Κινδύνου (διαβήτης, υπέρταση)	< 70
Πολύ Υψηλού Κινδύνου (στεφανιαία νόσος, εγκεφαλικό)	< 55

👉 Πηγή: ESC Guidelines 2023, Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία

🔎 LDL vs HDL vs Ολική Χοληστερόλη

Λιπίδιο	Λειτουργία
LDL (Low-Density Lipoprotein)	Μεταφέρει χοληστερόλη από ήπαρ → περιφερικούς ιστούς («κακή»)
HDL (High-Density Lipoprotein)	Επαναφέρει χοληστερόλη από ιστούς → ήπαρ («καλή»)
Ολική Χοληστερόλη	Το συνολικό άθροισμα LDL + HDL + VLDL

👉 Σημασία: Ο LDL στόχος έχει μεγαλύτερη προγνωστική αξία από την ολική χοληστερόλη.

🧬 LDL, Lp(a), ApoB – Συσχέτιση

Το ApoB (Aπολιποπρωτεΐνη B) υπάρχει σε κάθε LDL μόριο → επομένως αποτελεί άμεσο δείκτη του αριθμού των LDL σωματιδίων.
Το Lp(a) είναι λιποπρωτεΐνη υψηλού κινδύνου, ανεξάρτητη από τα επίπεδα LDL.
Σε ασθενείς με υψηλή Lp(a), η αγωγή με στατίνες + PCSK9 αναστολείς στοχεύει και στις δύο οντότητες.

⚠️ Παράγοντες που επηρεάζουν την LDL

Γενετική προδιάθεση (π.χ. οικογενής υπερχοληστερολαιμία)
Κακή διατροφή (κορεσμένα/τρανς λιπαρά)
Παχυσαρκία
Καθιστική ζωή
Κάπνισμα
Διαβήτης
Υποθυρεοειδισμός

Φάρμακα (π.χ. κορτικοστεροειδή)

🏥 Διαγνωστικές Εξετάσεις για LDL Χοληστερόλη

Η μέτρηση της LDL χοληστερόλης γίνεται στο πλαίσιο του λιπιδαιμικού προφίλ (λιπιδαιμική εξέταση αίματος), συνήθως με 12ωρη νηστεία. Είναι βασικό εργαλείο για την εκτίμηση του καρδιαγγειακού κινδύνου και για την παρακολούθηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία.

🔬 Κύριες Εξετάσεις:

Ολική Χοληστερόλη
LDL Χοληστερόλη («Κακή» χοληστερόλη — κύριος στόχος θεραπείας)
HDL Χοληστερόλη («Καλή» χοληστερόλη — προστατευτική δράση)
Τριγλυκερίδια
Non-HDL Χοληστερόλη (ολική – HDL)
ApoB (Απολιποπρωτεΐνη B) — δείκτης αριθμού LDL σωματιδίων
Lp(a) — κληρονομικός παράγοντας κινδύνου

⚠️ Πότε γίνεται;

Προληπτικός έλεγχος ατόμων ≥ 40 ετών
Άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρδιοπάθειας
Άτομα με σακχαρώδη διαβήτη
Γνωστή καρδιαγγειακή νόσος
Πριν την έναρξη υπολιπιδαιμικής θεραπείας
Κατά την παρακολούθηση της θεραπείας

📅 Κάθε πότε πρέπει να γίνεται ο έλεγχος;

Κατηγορία Ασθενών	Συχνότητα Επανελέγχου
Υγιείς χωρίς παράγοντες κινδύνου	Ανά 5 έτη
Υψηλού κινδύνου (διαβήτης, CVD, υπέρταση)	Κάθε 6–12 μήνες
Μετά από έναρξη θεραπείας (στατίνη / ezetimibe / PCSK9)	6–12 εβδομάδες από την έναρξη / αλλαγή
Άτομα με οικογενή υπερχοληστερολαιμία	Κάθε 6 μήνες

🧑‍⚕️ Πώς υπολογίζεται η LDL;

Άμεση μέτρηση LDL — στα περισσότερα σύγχρονα εργαστήρια. ( Εμείς τη μετράμε απευθείας με αντιδραστήριο LDL-direct )

Εναλλακτικά, υπολογισμός με εξίσωση Friedewald (όταν TG < 400 mg/dL):

LDL = Ολική Χοληστερόλη – HDL – (Τριγλυκερίδια ÷ 5)

Σε περιπτώσεις υψηλών τριγλυκεριδίων ή σακχαρώδη διαβήτη, προτιμάται άμεση μέτρηση LDL.

ℹ️ Τι να προσέξετε πριν από την εξέταση LDL

✅ Ιδανικά, η αιμοληψία να γίνει μετά από 12 ώρες νηστείας (νερό επιτρέπεται).
✅ Αποφύγετε έντονη σωματική άσκηση την προηγούμενη ημέρα.
✅ Μην καταναλώσετε αλκοόλ 24 ώρες πριν την εξέταση.
✅ Ενημερώστε τον γιατρό για τυχόν φάρμακα που λαμβάνετε (στατίνες, φιβράτες, PCSK9, κορτικοστεροειδή κ.λπ.).
✅ Αν έχετε οξύ νόσημα ή πυρετό, αναβάλετε την εξέταση για λίγες εβδομάδες.
✅ Επαναλάβετε την εξέταση στο ίδιο εργαστήριο, για συγκρίσιμα αποτελέσματα.

LDL τιμές

💊 Φαρμακευτική Αγωγή για LDL

Κατηγορία	Παράδειγμα Σκευάσματος	Μείωση LDL (%)
Στατίνες	Atorvastatin, Rosuvastatin	-30% έως -55%
Ezetimibe	Ezetrol	-20%
PCSK9 Inhibitors	Evolocumab, Alirocumab	-50% έως -65%
Inclisiran (siRNA)	Leqvio	-50%
Φιβράτες	Fenofibrate	μικρή επίδραση

❤️ LDL & Καρδιαγγειακός Κίνδυνος

Η LDL χοληστερόλη είναι ο πιο σημαντικός τροποποιήσιμος παράγοντας για την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων.

👉 Κάθε μείωση κατά 1 mmol/L (~38 mg/dL) της LDL συνδέεται με:

🔻 Μείωση κατά 22% του σχετικού κινδύνου για έμφραγμα
🔻 Μείωση κατά 22% του κινδύνου για εγκεφαλικό
🔻 Μείωση της συνολικής καρδιαγγειακής θνησιμότητας

Σύμφωνα με τις σύγχρονες οδηγίες (ESC 2023, Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία):

🟢 Η μείωση της LDL πρέπει να ξεκινά νωρίς
🟢 Η αρχή “the lower, the better” ισχύει για όλες τις κατηγορίες ασθενών
🟢 Συνδυασμός διατροφής, τρόπου ζωής και φαρμακευτικής αγωγής προσφέρει τη μέγιστη προστασία

Η διατήρηση της LDL σε επίπεδα κάτω από τους στόχους ανάλογα με τον ατομικό καρδιαγγειακό κίνδυνο είναι βασικός πυλώνας για τη μακροχρόνια καρδιαγγειακή υγεία.

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ): LDL & Φάρμακα

👉 Ποια φάρμακα μειώνουν την LDL;

Κύρια φάρμακα είναι οι στατίνες (Atorvastatin, Rosuvastatin), το Ezetimibe, οι PCSK9 αναστολείς (Evolocumab, Alirocumab), και το νεότερο Inclisiran (Leqvio).

👉 Πότε ξεκινάμε φαρμακευτική αγωγή για LDL;

Όταν η LDL παραμένει υψηλή παρά τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, ή όταν ο ασθενής έχει αυξημένο συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο (CVD, διαβήτης, οικογενειακό ιστορικό).

👉 Πόσο γρήγορα δρουν οι στατίνες στη μείωση της LDL;

Οι στατίνες αρχίζουν να μειώνουν την LDL σε 1–2 εβδομάδες, με το μέγιστο αποτέλεσμα σε 4–6 εβδομάδες.

👉 Τι είναι τα PCSK9 αναστολείς;

Είναι νέα κατηγορία φαρμάκων (ενέσιμα), που μειώνουν την LDL κατά 50–65%, χρησιμοποιούνται σε άτομα υψηλού κινδύνου ή με δυσανεξία στις στατίνες.

👉 Υπάρχουν φυσικά συμπληρώματα που βοηθούν;

Ορισμένα συμπληρώματα (φυτοστερόλες, κόκκινο ρύζι, ω-3) έχουν μέτρια επίδραση στη LDL. Πάντα σε συνεννόηση με γιατρό, δεν υποκαθιστούν την αγωγή.

🥗 Διατροφή για Μείωση LDL

Η σωστή διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στη μείωση της LDL χοληστερόλης και στη συνολική βελτίωση του καρδιομεταβολικού προφίλ.

Μελέτες έχουν δείξει ότι συνδυασμένη διατροφική παρέμβαση μπορεί να μειώσει την LDL έως και 15–25%, ανάλογα με την προσκόλληση.

✅ Βασικές Διατροφικές Συστάσεις

✅ Τροφές που ευνοούν τη μείωση LDL	❌ Τροφές που αυξάνουν LDL
Ελαιόλαδο (εξαιρετικά παρθένο)	Τρανς λιπαρά (μαργαρίνες)
Ψάρια πλούσια σε Ω3 (σολομός, σκουμπρί)	Κορεσμένα λίπη (βούτυρο, κόκκινο κρέας)
Ξηροί καρποί (καρύδια, αμύγδαλα)	Τηγανητά φαγητά
Φρούτα & λαχανικά (πλούσια σε φυτικές ίνες)	Γλυκά με επεξεργασμένα λιπαρά
Φυλλώδη λαχανικά & όσπρια	Επεξεργασμένα κρέατα (λουκάνικα)
Πλούσιες σε φυτοστερόλες τροφές	Excessive αλκοόλ

🔝 Top 7 Διατροφικές Στρατηγικές για LDL

1️⃣ Μείωση κορεσμένων λιπαρών → < 7% των θερμίδων
2️⃣ Μηδενισμός trans λιπαρών
3️⃣ Αύξηση φυτικών ινών ≥ 25–30 γρ./ημέρα
4️⃣ Φυτοστερόλες → 2 γρ./ημέρα (εμπλουτισμένα τρόφιμα)
5️⃣ Ω3 Λιπαρά οξέα → από λιπαρά ψάρια ή συμπλήρωμα
6️⃣ Μείωση επεξεργασμένων υδατανθράκων & ζάχαρης
7️⃣ Έλεγχος σωματικού βάρους (μείωση κατά 5–10% → -10–15% LDL)

🍽️ Παράδειγμα Ημερήσιου Πλάνου (LDL Friendly)

✅ Πρωινό: Βρώμη + φρούτα + ξηροί καρποί
✅ Μεσημεριανό: Φακές / ρεβίθια + πράσινη σαλάτα + ελαιόλαδο
✅ Σνακ: Γιαούρτι 2% + μούρα
✅ Βραδινό: Σολομός ψητός + μπρόκολο + καστανό ρύζι

📌 Πόσο μπορεί να μειωθεί η LDL μόνο με διατροφή;

Μείωση κορεσμένων λιπαρών → έως -10% LDL
Αύξηση φυτικών ινών → -5 έως -10% LDL
Φυτοστερόλες → -10–15% LDL
Συνολική διατροφή DASH/Med Diet → -15 έως -25% LDL

👉 Σε συνδυασμό με σωματική άσκηση και μείωση βάρους → ακόμα μεγαλύτερη συνολική βελτίωση!

👉 “🥗 Διατροφή & LDL”

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ): Διατροφή & LDL

👉 Ποιες τροφές είναι καλύτερες για μείωση LDL;

Φυλλώδη λαχανικά, φρούτα, όσπρια, βρώμη, ξηροί καρποί, λιπαρά ψάρια (π.χ. σολομός), ελαιόλαδο και τρόφιμα πλούσια σε φυτοστερόλες.

👉 Τι να αποφεύγω αν έχω αυξημένη LDL;

Κορεσμένα λιπαρά (κόκκινο κρέας, βούτυρο), trans λιπαρά (μαργαρίνες, τηγανητά), επεξεργασμένα κρέατα (λουκάνικα), γλυκά με ζάχαρη και επεξεργασμένα αλεύρια.

👉 Πόσο βοηθά η μεσογειακή διατροφή στη μείωση LDL;

Η μεσογειακή διατροφή μπορεί να μειώσει την LDL έως και 15–25%, ανάλογα με την προσκόλληση και τον συνδυασμό με φυσική άσκηση.

👉 Πρέπει να περιορίσω τα αυγά;

Τα αυγά έχουν μικρή επίδραση στην LDL. Μέτρια κατανάλωση (3–4 αυγά την εβδομάδα) είναι ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους, στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής.

👉 Υπάρχουν φυσικά συμπληρώματα που μειώνουν την LDL;

Ναι — φυτοστερόλες, κόκκινο ρύζι (με προσοχή), ω-3 λιπαρά οξέα. Ωστόσο, πρέπει να χρησιμοποιούνται με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού.

🏃‍♂️ Άσκηση & Τρόπος Ζωής

LDL Άσκηση

🏃‍♂️ Άσκηση & LDL Χοληστερόλη

Η συστηματική σωματική άσκηση αποτελεί βασικό μη φαρμακευτικό μέτρο για την βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ και τη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.

Ενώ η επίδραση της άσκησης στα επίπεδα LDL είναι μέτρια σε σύγκριση με την επίδραση στη HDL και στα τριγλυκερίδια, παραμένει εξαιρετικά σημαντικός παράγοντας, ειδικά όταν συνδυάζεται με διατροφή.

🔍 Πώς επηρεάζει η άσκηση την LDL;

✅ Η τακτική αερόβια άσκηση συμβάλλει:

Στην αύξηση της δραστηριότητας LDL υποδοχέων στο ήπαρ
Στην αύξηση του μεταβολισμού των λιποπρωτεϊνών
Στην ενίσχυση της αποβολής LDL σωματιδίων
Στη μείωση του σωματικού βάρους, το οποίο επίσης μειώνει LDL

📈 Πόσο μπορεί να μειωθεί η LDL με άσκηση;

Τύπος Άσκησης	Αναμενόμενη μείωση LDL (%)
Αερόβια άσκηση (τρέξιμο, περπάτημα, ποδήλατο)	5–10%
Συνδυασμός άσκησης + διατροφής + απώλειας βάρους	15–20%

👉 Μέγιστο όφελος επιτυγχάνεται όταν η άσκηση γίνεται σε συνδυασμό με μεσογειακή διατροφή και έλεγχο βάρους.

🕒 Ποια είναι η συνιστώμενη «δόση» άσκησης για LDL;

✅ Αερόβια άσκηση μέτριας έντασης:
150–300 λεπτά την εβδομάδα (π.χ. 30–60 λεπτά την ημέρα, 5 φορές/εβδομάδα)

✅ Προσθήκη μυϊκής ενδυνάμωσης:
τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα

🏋️‍♀️ Ποιο είδος άσκησης είναι πιο αποτελεσματικό;

✅ Αερόβια άσκηση:

Γρήγορο περπάτημα
Τρέξιμο
Ποδήλατο
Κολύμβηση
Χορός

✅ Προγράμματα HIIT (High Intensity Interval Training) φαίνεται ότι προσφέρουν μεγαλύτερη μείωση LDL σε μικρότερο χρόνο.

⏳ Πότε φαίνονται τα αποτελέσματα;

✅ Συνήθως σε 8–12 εβδομάδες τακτικής άσκησης εμφανίζεται:

Μείωση LDL
Αύξηση HDL
Μείωση τριγλυκεριδίων
Μείωση κοιλιακού λίπους

⚠️ Άσκηση & Υψηλού Κινδύνου Άτομα

Σε ασθενείς με:

✅ Στεφανιαία νόσο
✅ Διαβήτη τύπου 2
✅ Υπέρταση
✅ Οικογενή υπερχοληστερολαιμία

👉 Η άσκηση αποτελεί θεμέλιο της θεραπευτικής στρατηγικής και ΠΡΕΠΕΙ να συνοδεύει οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή.

🩺 LDL & Τρόπος Ζωής: Τι πρέπει να θυμάστε

Η αντιμετώπιση της αυξημένης LDL χοληστερόλης δεν στηρίζεται μόνο στη φαρμακευτική αγωγή. Ο συνδυασμός αλλαγών στον τρόπο ζωής έχει καθοριστική σημασία:

🥗 Υγιεινή, μεσογειακού τύπου διατροφή
🏃‍♂️ Τακτική αερόβια άσκηση
⚖️ Έλεγχος του σωματικού βάρους
🚭 Διακοπή καπνίσματος
🛌 Επαρκής ύπνος και μείωση του στρες

Με αυτές τις παρεμβάσεις, μπορείτε να μειώσετε την LDL κατά 20–30% και να ενισχύσετε την αποτελεσματικότητα οποιασδήποτε φαρμακευτικής θεραπείας.

Ο στόχος είναι ένας: «Όσο πιο χαμηλή LDL, τόσο το καλύτερο για την καρδιά σας».

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ): Άσκηση & LDL

👉 Πόσο βοηθά η άσκηση στη μείωση της LDL;

Τακτική αερόβια άσκηση (150–300 λεπτά την εβδομάδα) μπορεί να μειώσει την LDL κατά 5–10%, και να αυξήσει την HDL (καλή χοληστερόλη).

👉 Ποιο είδος άσκησης είναι καλύτερο για LDL;

Αερόβια άσκηση (περπάτημα, τρέξιμο, ποδήλατο, κολύμβηση) σε συνδυασμό με μυϊκή ενδυνάμωση (2 φορές την εβδομάδα).

👉 Πόσο γρήγορα θα δω αποτελέσματα στην LDL με άσκηση;

Συνήθως σε 8–12 εβδομάδες συστηματικής άσκησης παρατηρείται μείωση LDL και συνολική βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ.

👉 Η άσκηση μπορεί να υποκαταστήσει τη φαρμακευτική αγωγή;

Σε άτομα με πολύ υψηλή LDL ή υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο, η άσκηση είναι συμπληρωματική και όχι υποκατάστατο των φαρμάκων.

👉 Υπάρχει «ιδανική» συχνότητα άσκησης για LDL;

Ιδανικά τουλάχιστον 5 φορές την εβδομάδα, με 30–60 λεπτά αερόβιας δραστηριότητας κάθε φορά.

🧑‍⚕️ LDL και Ειδικές Ομάδες

✅ Διαβητικοί: στόχος LDL <70 mg/dL
✅ Ηλικιωμένοι >75 ετών: εξατομικευμένα
✅ Γυναίκες προεμμηνοπαυσιακές: LDL <116 mg/dL
✅ Γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση: στόχοι ίσοι με άνδρες

🤰 LDL στην Εγκυμοσύνη

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι φυσιολογικό να παρατηρούνται αυξημένα επίπεδα LDL χοληστερόλης. Αυτό αποτελεί μέρος της φυσιολογικής μεταβολικής προσαρμογής του οργανισμού και δεν υποδηλώνει απαραίτητα αυξημένο κίνδυνο.

🔍 Γιατί αυξάνεται η LDL στην εγκυμοσύνη;

✅ Οι ορμονικές αλλαγές, κυρίως η αύξηση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης, διεγείρουν την ηπατική σύνθεση λιποπρωτεϊνών.
✅ Το σώμα χρειάζεται αυξημένη παραγωγή λιπιδίων για:

Την ανάπτυξη του πλακούντα
Την κατασκευή κυτταρικών μεμβρανών στο έμβρυο
Την παραγωγή στεροειδών ορμονών

👉 Έτσι, είναι φυσιολογικό η LDL να αυξάνεται κατά 30–50% στο 2ο και 3ο τρίμηνο.

⚠️ Πότε η αύξηση LDL είναι ανησυχητική;

Σε περιπτώσεις σοβαρής υπερχοληστερολαιμίας (π.χ. οικογενής υπερχοληστερολαιμία, LDL > 190 mg/dL προ κύησης), απαιτείται:
✅ Ειδική παρακολούθηση από καρδιολόγο ή λιπιδιολόγο
✅ Πιθανή διατροφική παρέμβαση
✅ Σε σπάνιες περιπτώσεις, εξειδικευμένη θεραπευτική προσέγγιση σε εξειδικευμένα κέντρα (με ασφαλή μέθοδο)

🚫 Χορήγηση στατινών στην εγκυμοσύνη

✅ Οι στατίνες αντενδείκνυνται κατά την εγκυμοσύνη και γαλουχία, λόγω πιθανής εμβρυοτοξικότητας (κατηγορία X κατά FDA — πλέον αναθεωρημένο σύστημα).
✅ Συνιστάται διακοπή 1–2 μήνες πριν τη σύλληψη ή αμέσως με την αναγνώριση εγκυμοσύνης.

🧑‍⚕️ Πότε γίνεται έλεγχος λιπιδίων στην εγκυμοσύνη;

Συνήθως:
✅ Στον προ της σύλληψης έλεγχο (ιδανικά)
✅ Αν υπάρχει ιστορικό υπερχοληστερολαιμίας ή καρδιαγγειακού κινδύνου
✅ Στο 2ο τρίμηνο εάν κριθεί απαραίτητο από τον γιατρό
✅ Μετά τον τοκετό (6–12 εβδομάδες), για επαναξιολόγηση των επιπέδων LDL σε φυσιολογικές συνθήκες

🥗 Διατροφικές οδηγίες για εγκύους με αυξημένη LDL

✅ Μεσογειακή διατροφή
✅ Αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών
✅ Κατανάλωση λιπαρών ψαριών 1–2 φορές/εβδομάδα (πλούσια σε ω-3)
✅ Μείωση κορεσμένων λιπαρών
✅ Αποφυγή trans λιπαρών και τηγανητών τροφών
❗ Δεν συστήνεται η χρήση φυτοστερολών ή φυτικών συμπληρωμάτων χωρίς ιατρική σύσταση
❗ Δεν συστήνεται νηστεία ή στερητικές δίαιτες στην εγκυμοσύνη!

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ): LDL & Εγκυμοσύνη

👉 Αυξάνεται η LDL κατά την εγκυμοσύνη;

Ναι. Φυσιολογικά, η LDL αυξάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης λόγω των ορμονικών αλλαγών και της ανάγκης για αυξημένη παραγωγή στεροειδών ορμονών για την ανάπτυξη του εμβρύου.

👉 Είναι φυσιολογικό να έχω αυξημένη LDL όταν είμαι έγκυος;

Ναι. Μέτρια αύξηση LDL είναι φυσιολογική και αναμενόμενη. Δεν απαιτείται φαρμακευτική αγωγή κατά την εγκυμοσύνη, εκτός από ειδικές περιπτώσεις (π.χ. οικογενής υπερχοληστερολαιμία υπό παρακολούθηση).

👉 Επιτρέπεται η χρήση στατινών κατά την εγκυμοσύνη;

Όχι. Οι στατίνες αντενδείκνυνται στην εγκυμοσύνη και πρέπει να διακόπτονται τουλάχιστον 1–2 μήνες πριν από την προσπάθεια για εγκυμοσύνη ή αμέσως μόλις διαπιστωθεί κύηση.

👉 Πότε πρέπει να γίνει έλεγχος LDL μετά τον τοκετό;

Ο έλεγχος λιπιδίων (συμπεριλαμβανομένης της LDL) μπορεί να γίνει περίπου 6–12 εβδομάδες μετά τον τοκετό, όταν τα επίπεδα επανέλθουν στα προ-κύησης επίπεδα.

👉 Υπάρχουν διατροφικές οδηγίες για εγκύους με αυξημένη LDL;

Η υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, φυτικές ίνες και ω-3 (μέσω τροφών, όχι συμπληρωμάτων) είναι ασφαλής και ευεργετική. Δεν επιτρέπεται χρήση φυτοστερολών ή φαρμάκων χωρίς οδηγία γιατρού.

❓ LDL & Γυναίκες μετά την Εμμηνόπαυση

Μετά την εμμηνόπαυση, τα επίπεδα οιστρογόνων μειώνονται σημαντικά, με αποτέλεσμα:

📈 Αύξηση της LDL («κακής» χοληστερόλης)
📉 Πτώση HDL («καλής» χοληστερόλης)
📈 Αύξηση του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου

👉 Γι’ αυτό, σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, συνιστάται:

✅ Τακτικός έλεγχος λιπιδίων (κάθε 6–12 μήνες)
✅ Ενίσχυση διατροφικών παρεμβάσεων (μεσογειακή διατροφή)
✅ Σωματική άσκηση
✅ Αξιολόγηση για ενδεχόμενη ανάγκη φαρμακευτικής αγωγής (π.χ. στατίνες)

Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να προλάβει την εξέλιξη της αθηροσκλήρωσης σε αυτή την κρίσιμη φάση της ζωής.