10/Jul/2025

Εξέταση Αλδοστερόνης: Τι Είναι, Τιμές, Παθήσεις & Συμβουλές

Η αλδοστερόνη είναι μια βασική ορμόνη του σώματος που ρυθμίζει την ισορροπία νατρίου, καλίου και την αρτηριακή πίεση. Παράγεται από τον φλοιό των επινεφριδίων και αποτελεί βασικό συστατικό του συστήματος ρενίνης–αγγειοτενσίνης–αλδοστερόνης (RAAS).

Η μέτρηση της αλδοστερόνης στο αίμα ή στα ούρα μπορεί να δώσει πολύτιμες πληροφορίες για την αιτία υπέρτασης, υποκαλιαιμίας, καρδιακής ανεπάρκειας, πρωτοπαθούς υπεραλδοστερονισμού (Conn) ή ανεπάρκειας επινεφριδίων (Addison).

🔍 Τι είναι η Αλδοστερόνη;

Η αλδοστερόνη είναι μια ορμόνη με ορυκτοκορτικοειδή δράση, υπεύθυνη για:

την κατακράτηση νατρίου,
την απέκκριση καλίου από τους νεφρούς,
και την αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

Ενεργοποιείται όταν:

υπάρχει χαμηλή πίεση,
υπονατριαιμία,
ή υψηλή ρενίνη.

🧪 Πότε Πραγματοποιείται η Εξέταση;

Η εξέταση αλδοστερόνης γίνεται όταν υπάρχει υποψία για:

Πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό (σύνδρομο Conn): αυξημένη αρτηριακή πίεση με υποκαλιαιμία
Δευτεροπαθή υπεραλδοστερονισμό: π.χ. σε νεφρική στένωση
Νόσο του Addison: χαμηλή αλδοστερόνη και ρενίνη
Υποκαλιαιμία χωρίς προφανή αιτία
Ανθεκτική υπέρταση (δεν ανταποκρίνεται σε φαρμακευτική αγωγή)
Παρακολούθηση θεραπείας με φάρμακα RAAS blockers (π.χ. ACEi, ARBs, MRA)

📊 Φυσιολογικές Τιμές Αλδοστερόνης

Οι τιμές της αλδοστερόνης διαφέρουν ανάλογα με:

το δείγμα (αίμα ή ούρα),
τη στάση σώματος,
την πρόσληψη αλατιού,
και τη χρήση φαρμάκων.

Ενδεικτικές τιμές αίματος:

Ξαπλωμένος: 3 – 16 ng/dL
Όρθιος/κινητοποιημένος: 7 – 30 ng/dL

Ούρα 24ώρου: 2 – 35 μg/24h (αναλόγως του εργαστηρίου)

📈 Αυξημένες Τιμές Αλδοστερόνης – Πιθανές Αιτίες

Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός (σύνδρομο Conn)
Υπερπλασία επινεφριδίων
Νεφραγγειακή υπέρταση (στένωση νεφρικής αρτηρίας)
Καρδιακή ανεπάρκεια
Κίρρωση ήπατος με ασκίτη
Χρόνια υποκαλιαιμία
Φάρμακα όπως διουρητικά, καθαρτικά, βαρβιτουρικά

📉 Χαμηλές Τιμές Αλδοστερόνης – Πιθανές Αιτίες

Νόσος του Addison (πρωτοπαθής ανεπάρκεια επινεφριδίων)
Υποπλασία επινεφριδίων
Σύνδρομο υποπαραγωγής αλατιού (Salt-Wasting)
Οξεία νεφρική ανεπάρκεια
Αναστολείς του συστήματος RAAS (π.χ. σπιρονολακτόνη, ACEi)
Φαρμακευτική καταστολή (π.χ. κορτικοστεροειδή)

💊 Φάρμακα που Επηρεάζουν την Αλδοστερόνη

Ορισμένα φάρμακα τροποποιούν σημαντικά τα επίπεδα αλδοστερόνης και πρέπει να διακόπτονται (ή να αναφέρονται) πριν την εξέταση:

Διουρητικά (θειαζιδικά, αγκύλης) – ↑ αλδοστερόνη
Σπιρονολακτόνη / Επλερενόνη – ↓ αλδοστερόνη
ACEi / ARBs / Aliskiren – ↓ αλδοστερόνη
Βαρβιτουρικά, Κορτικοστεροειδή – ↓ αλδοστερόνη
Αντισυλληπτικά / Οιστρογόνα – ↑ αλδοστερόνη

🔄 Αλδοστερόνη και Ρενίνη – Δείκτης ARR

Η αναλογία αλδοστερόνης προς ρενίνη (ARR) είναι κρίσιμη για τη διάγνωση:

Αν αλδοστερόνη ↑ και ρενίνη ↓ → σύνδρομο Conn
Αν και οι δύο ↑ → δευτεροπαθής υπεραλδοστερονισμός
Αν και οι δύο ↓ → νόσος Addison ή φαρμακευτική καταστολή

✅ Οδηγίες για Σωστή Προετοιμασία πριν την Εξέταση Αλδοστερόνης

Η ακριβής μέτρηση της αλδοστερόνης απαιτεί προσεκτική προετοιμασία, καθώς πολλοί παράγοντες επηρεάζουν τα επίπεδά της — όπως η στάση σώματος, η δίαιτα, αλλά και η φαρμακευτική αγωγή.

📌 Τι να Προσέξετε:

Παράμετρος	Οδηγία
Ώρα εξέτασης	Πρωινές ώρες (08:00–10:00), κατά προτίμηση
Στάση σώματος	Καθορισμένη: 2 ώρες όρθιος ή 1 ώρα ξαπλωμένος – ενημερώστε το εργαστήριο
Φάρμακα	Διακοπή διουρητικών, RAAS blockers, βήτα-αναστολέων για 2–4 εβδομάδες (μόνο με ιατρική οδηγία)
Αλάτι στη διατροφή	Σταθερή πρόσληψη για 3–5 ημέρες πριν την εξέταση
Αλκοόλ & καφεΐνη	Αποφυγή 24 ώρες πριν
Φυσική δραστηριότητα	Όχι έντονη άσκηση το προηγούμενο 24ωρο
Στρες	Αποφύγετε άγχος πριν την αιμοληψία – επηρεάζει τα επίπεδα
Κάπνισμα	Αποφυγή τουλάχιστον 2 ώρες πριν

🧪 Τεχνικές Σημειώσεις (για τον κλινικό/εργαστήριο)

Η στάση του σώματος πρέπει να τεκμηριώνεται στην αναφορά: “μετά από 2 ώρες όρθιας στάσης”, ή “σε ύπτια θέση”.
Σε ύποπτα ή αμφίβολα αποτελέσματα, επαναλαμβάνεται ή συνδυάζεται με προκλητικές δοκιμασίες (π.χ. φορτίο άλατος, fludrocortisone suppression test).
Η συλλογή ούρων 24ώρου απαιτεί ειδικό δοχείο – ο ασθενής δεν πρέπει να χάνει ούρα καθ’ όλη τη διάρκεια.

💡 Extra Tips για Καλύτερη Ακρίβεια

Προγραμματίστε την εξέταση όταν δεν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή RAAS (αν είναι ασφαλές).
Αν δεν γίνεται να διακοπούν φάρμακα, καταγράψτε αναλυτικά ό,τι λαμβάνετε στο εργαστήριο.
Επαναλάβετε την εξέταση αν το αποτέλεσμα δεν ταιριάζει με τα κλινικά δεδομένα.

❗ Προσοχή: Ποτέ μην διακόπτετε φαρμακευτική αγωγή χωρίς τη συμβουλή του γιατρού σας.
Η σωστή προετοιμασία δεν σημαίνει από μόνο της διακοπή φαρμάκων, αλλά ιατρική καθοδήγηση.

🩺 Παθήσεις που Σχετίζονται με την Αλδοστερόνη

Κατάσταση	Αλδοστερόνη	Ρενίνη	ARR
Σύνδρομο Conn (Πρωτοπαθής Υπεραλδοστερονισμός)	⬆ Υψηλή	⬇ Χαμηλή	⬆ Αυξημένη
Νόσος του Addison	⬇ Χαμηλή	⬆ Υψηλή	⬇ Χαμηλή
Υπερπλασία Επινεφριδίων	⬆ Αυξημένη	⬇ ή ↔ Φυσιολογική	⬆ Αυξημένη
Νεφραγγειακή Υπέρταση	⬆ Αυξημένη	⬆ Αυξημένη	↔ ή ελαφρώς ⬆
Φαρμακευτική Καταστολή (π.χ. με RAAS blockers)	⬇ Χαμηλή	⬇ Χαμηλή	⬇ Χαμηλή

❤️ Αλδοστερόνη και Καρδιά: Μια Υπόγεια Απειλή

Η αλδοστερόνη δεν είναι απλώς μια ορμόνη ρύθμισης των ηλεκτρολυτών. Όταν βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, ιδίως χρόνια, μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για την καρδιά και τα αγγεία.

📌 Πώς η Αλδοστερόνη Βλάπτει το Καρδιοαγγειακό Σύστημα:

Μηχανισμός	Περιγραφή
Ινώδης μετατροπή του μυοκαρδίου	Διεγείρει την παραγωγή κολλαγόνου και προκαλεί ίνωση του καρδιακού ιστού
Υπερτροφία της αριστερής κοιλίας	Η αυξημένη μεταφόρτιση οδηγεί σε πάχυνση του καρδιακού μυός
Αρρυθμιογόνος δράση	Προκαλεί ηλεκτρολυτικές διαταραχές, αυξάνοντας τον κίνδυνο αρρυθμιών
Αγγειακή φλεγμονή και δυσλειτουργία	Προάγει την αγγειοσύσπαση και την οξειδωτική καταπόνηση
Αύξηση αρτηριακής πίεσης	Ενισχύει την κατακράτηση νατρίου και υγρών, ανεβάζοντας την πίεση
Επιδείνωση καρδιακής ανεπάρκειας	Σχετίζεται με αυξημένες νοσηλείες και χειρότερη πρόγνωση

💊 Στόχευση της Αλδοστερόνης στην Καρδιολογία

Οι ανταγωνιστές αλδοστερόνης, όπως η σπιρονολακτόνη και η επλερενόνη, έχουν αποδειχθεί σωτήριοι για την καρδιά:

📉 Μειώνουν την θνησιμότητα σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια
🧬 Μειώνουν την ινώδη αναδιαμόρφωση του μυοκαρδίου
⚡ Μειώνουν τον κίνδυνο αιφνίδιου καρδιακού θανάτου
📊 Χρησιμοποιούνται σε κατευθυντήριες οδηγίες (ESC, ACC/AHA)

📚 Μελέτες που Ενισχύουν την Καρδιοπροστασία

RALES Trial: Η σπιρονολακτόνη μείωσε τη θνησιμότητα κατά 30% σε ασθενείς με σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια.
EPHESUS Trial: Η επλερενόνη ωφέλησε ασθενείς μετά από έμφραγμα με μειωμένο κλάσμα εξώθησης.
PATHWAY-2: Η αλδοστερόνη φαίνεται να είναι κεντρικός παθοφυσιολογικός παράγοντας στην ανθεκτική υπέρταση.

🫀 Σε Ποιους Ασθενείς Πρέπει να Εξεταστεί;

Εξέταση αλδοστερόνης κρίνεται σκόπιμη σε:

Ανθεκτική υπέρταση παρά τριπλή φαρμακευτική αγωγή
Καρδιακή ανεπάρκεια με διατήρηση ή μη του κλάσματος εξώθησης
Υπερτροφία αριστερής κοιλίας σε υπερτασικούς
Υποκαλιαιμία ή υποψία υπεραλδοστερονισμού

📌 Συμπέρασμα: Η αλδοστερόνη είναι “σιωπηλή απειλή” για την καρδιά όταν δεν ελέγχεται. Η σωστή διάγνωση και φαρμακευτική αναστολή της δράσης της μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την πρόγνωση και την ποιότητα ζωής των ασθενών.

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🔎 Τι δείχνει η εξέταση αλδοστερόνης;

Η εξέταση μετρά τα επίπεδα της ορμόνης αλδοστερόνης στο αίμα ή στα ούρα. Βοηθά στη διάγνωση καταστάσεων όπως το σύνδρομο Conn, η νόσος Addison, η ανθεκτική υπέρταση ή η διαταραχή των ηλεκτρολυτών (νάτριο, κάλιο).

📈 Ποια είναι τα φυσιολογικά όρια της αλδοστερόνης;

Εξαρτάται από τη θέση του σώματος (ξαπλωμένος ή όρθιος) και από το εργαστήριο. Ενδεικτικά, σε ξαπλωμένη θέση: 3–16 ng/dL, σε όρθια θέση: 7–30 ng/dL. Στα ούρα: 2–35 μg/24h.

💊 Πρέπει να σταματήσω φάρμακα πριν την εξέταση;

Ναι, κατά προτίμηση διακόπτονται φάρμακα όπως σπιρονολακτόνη, διουρητικά, ACEi και ARBs για 2–4 εβδομάδες πριν την εξέταση, με οδηγία από τον γιατρό σας.

🧂 Πρέπει να αλλάξω τη διατροφή μου πριν την εξέταση;

Συνιστάται **σταθερή πρόσληψη αλατιού** τις 3–5 ημέρες πριν την εξέταση. Η υπονατριαιμία ή η υπερβολική δίαιτα επηρεάζει τα αποτελέσματα.

🧪 Ποια είναι η διαφορά μεταξύ αλδοστερόνης και ρενίνης;

Η ρενίνη είναι ένζυμο που ξεκινά την ενεργοποίηση του RAAS, ενώ η αλδοστερόνη είναι η τελική ορμόνη που δρα στους νεφρούς. Ο λόγος αλδοστερόνης προς ρενίνη (ARR) είναι διαγνωστικά πολύτιμος.

📉 Τι σημαίνει χαμηλή αλδοστερόνη;

Μπορεί να οφείλεται σε νόσο Addison, χρήση φαρμάκων (π.χ. RAAS blockers), ή σε νεφρική ανεπάρκεια. Πάντα αξιολογείται σε συνδυασμό με ρενίνη και ηλεκτρολύτες.

🧾 Πώς γίνεται η εξέταση;

Γίνεται με αιμοληψία πρωινές ώρες, με τον ασθενή σε καθορισμένη στάση (ξαπλωμένος ή όρθιος για 2 ώρες). Υπάρχει και δυνατότητα μέτρησης σε 24ωρα ούρα.

👩‍⚕️ Πότε ζητείται η εξέταση αλδοστερόνης;

Όταν υπάρχει υποψία υπεραλδοστερονισμού, ανθεκτικής υπέρτασης, υποκαλιαιμίας ή ανεξήγητης κατακράτησης υγρών. Επίσης, σε υποψία νόσου Addison ή σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια.

⚠️ Ποιες παθήσεις σχετίζονται με την αλδοστερόνη;

Οι σημαντικότερες είναι: – Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός (σύνδρομο Conn) – Δευτεροπαθής υπεραλδοστερονισμός (π.χ. νεφραγγειακή υπέρταση) – Νόσος του Addison – Καρδιακή ανεπάρκεια – Χρόνια υποκαλιαιμία

🫀 Ποια είναι η σχέση της αλδοστερόνης με την καρδιά;

Η αλδοστερόνη προκαλεί ίνωση, υπερτροφία αριστερής κοιλίας, κατακράτηση νατρίου και επιδείνωση καρδιακής λειτουργίας. Οι ανταγωνιστές της (MRA) μειώνουν τη θνησιμότητα σε καρδιοπαθείς.

📚 Βιβλιογραφία

Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία.
👉 https://www.endo.gr
Κατευθυντήριες οδηγίες για τις ενδοκρινικές διαταραχές και την υπερπαραγωγή αλδοστερόνης.
Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία – Υπέρταση και Καρδιά.
👉 https://www.hcs.gr
Η αλδοστερόνη στη ρύθμιση της πίεσης και η εμπλοκή της στην καρδιοπάθεια.
UpToDate – “Evaluation and diagnosis of primary aldosteronism”.
👉 https://www.uptodate.com
Διαγνωστική προσέγγιση για τον υπεραλδοστερονισμό (σύνδρομο Conn).
Mayo Clinic Laboratories – Aldosterone, Serum & Urine.
👉 https://www.mayocliniclabs.com
Εξετάσεις αλδοστερόνης και αξιολόγηση του RAAS.
American Heart Association – “Aldosterone and cardiovascular risk”.
👉 https://www.heart.org
Η ορμονική επίδραση της αλδοστερόνης στην καρδιακή υγεία.
Funder JW et al. (2016). The PATHWAY-2 Trial.
“Treatment-resistant hypertension and the role of aldosterone.”
Journal: Lancet, 387(10022), 219–229.
👉 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140673615610193
Pitt B. et al. (1999). RALES Trial.
“Efficacy of spironolactone in severe heart failure.”
New England Journal of Medicine.
👉 https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199909023411001
Bertocchio JP et al. (2011).
“Physiology of aldosterone: roles in kidney and beyond.”
Archives of Cardiovascular Diseases, 104(2), 98–106.
Medscape – “Aldosterone Test”.
👉 https://emedicine.medscape.com/article/2083836-overview
NIH – National Institutes of Health.
👉 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK278944/
Περιεκτική ενότητα για το σύστημα RAAS και τις ορμόνες.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

10/Jul/2025

Ρενίνη: Ορμόνη Ρύθμισης της Πίεσης & Αναλογία Αλδοστερόνη/Ρενίνη (ARR)

📌 Περιεχόμενα

Τι είναι η Ρενίνη;
Το Σύστημα RAAS
Μορφές Μέτρησης Ρενίνης
Καταστάσεις με Χαμηλή Ρενίνη
Πότε Εξετάζεται η Ρενίνη;
Φυσιολογικές Τιμές Ρενίνης
Αναλογία Αλδοστερόνης / Ρενίνης (ARR)
Παθολογικές Καταστάσεις
Φάρμακα που Επηρεάζουν τη Ρενίνη
Παραδείγματα Εργαστηριακών Αποτελεσμάτων
Ρενίνη και RAAS Blockers
📅 Συμβουλές για την Εξέταση Ρενίνης
❤️ Ρενίνη και Καρδιακή Ανεπάρκεια
🧪 Συσχέτιση με Άλλες Ορμόνες
Συγκριτικός Πίνακας Διαφορικής Διάγνωσης
🔬 Κλινικά Παραδείγματα
📌 Σύνδεση με Εξέταση Αλδοστερόνης
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Βιβλιογραφία

🔬 Τι είναι η Ρενίνη;

Η ρενίνη είναι ένα ένζυμο και ορμόνη που παράγεται και απελευθερώνεται από τα παρασπειραματικά κύτταρα των νεφρών, κυρίως ως απάντηση σε χαμηλή αρτηριακή πίεση, υπονατριαιμία ή διέγερση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος.

Ο κύριος ρόλος της ρενίνης είναι να ενεργοποιήσει το σύστημα RAAS (Renin-Angiotensin-Aldosterone System), ένα κρίσιμο σύστημα ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης και της ισορροπίας υγρών/ηλεκτρολυτών. Συγκεκριμένα:

Η ρενίνη μετατρέπει το αγγειοτενσινογόνο (που παράγεται από το ήπαρ) σε αγγειοτενσίνη Ι.
Η αγγειοτενσίνη Ι μετατρέπεται σε αγγειοτενσίνη ΙΙ με τη δράση του ACE (Angiotensin-Converting Enzyme).
Η αγγειοτενσίνη ΙΙ προκαλεί ισχυρή αγγειοσυστολή και διεγείρει τα επινεφρίδια να εκκρίνουν αλδοστερόνη.

Η όλη διαδικασία οδηγεί σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης και κατακράτηση νατρίου και νερού, αποκαθιστώντας την αιμοδυναμική ισορροπία.

🧬 Τι είναι το Σύστημα RAAS (Renin–Angiotensin–Aldosterone System);

Το Σύστημα Ρενίνης–Αγγειοτενσίνης–Αλδοστερόνης (RAAS) είναι ένας ορμονικός μηχανισμός ελέγχου της αρτηριακής πίεσης, του όγκου αίματος και της ισορροπίας νατρίου–καλίου. Αποτελεί κρίσιμο ρυθμιστή της αιμοδυναμικής σταθερότητας, με ενεργοποίηση σε περιπτώσεις υπότασης, υπονατριαιμίας ή υποογκαιμίας.

⚙️ Πώς λειτουργεί το RAAS; — Βήμα προς Βήμα

Νεφρικό Ερέθισμα
Όταν μειώνεται η πίεση στον προσαγωγό αρτηριόλιο, η διήθηση νατρίου, ή αυξάνεται η συμπαθητική διέγερση, τα κυτταρα Juxtaglomerular (JG) του νεφρού εκκρίνουν ρενίνη.
Ρενίνη → Αγγειοτενσινογόνο → Αγγειοτενσίνη Ι
Η ρενίνη είναι ένζυμο που μετατρέπει το αγγειοτενσινογόνο (απόπαραγωγή του ήπατος) σε αγγειοτενσίνη Ι.
ACE → Αγγειοτενσίνη ΙΙ
Η ΑCE (Μετατρεπτικό Ένζυμο της Αγγειοτενσίνης), κυρίως στους πνεύμονες, μετατρέπει την αγγειοτενσίνη Ι σε αγγειοτενσίνη ΙΙ, ισχυρό αγγειοσυσπαστικό.
Αγγειοτενσίνη ΙΙ → Δράσεις
- Αγγειοσύσπαση → αυξάνει την πίεση.
- Διέγερση του φλοιού των επινεφριδίων → έκκριση αλδοστερόνης.
- Έκκριση ADH (αντιδιουρητικής ορμόνης) από την υπόφυση.
- Διέγερση δίψας μέσω του υποθαλάμου.
Αλδοστερόνη → Νεφρική Κατακράτηση Νατρίου και Νερού
Η αλδοστερόνη δίνει εντολή στα αθροιστικά σωληνάρια των νεφρών να κατακρατούν Na⁺ και H₂O και να αποβάλλουν Κ⁺, αυξάνοντας τον όγκο αίματος.

📌 Κεντρικά Όργανα που Συμμετέχουν

Όργανο	Ρόλος στο RAAS
Νεφρός	Ανιχνεύει πίεση/όγκο → εκκρίνει ρενίνη
Ήπαρ	Παράγει αγγειοτενσινογόνο
Πνεύμονας/Ενδοθήλιο	Παράγει ACE
Επινεφρίδια	Παράγουν αλδοστερόνη
Υπόφυση / Υποθάλαμος	ADH, δίψα
Αγγεία	Ανταποκρίνονται με αγγειοσύσπαση

🧪 Πότε Ενεργοποιείται το RAAS;

Κατάσταση	Ερέθισμα Ενεργοποίησης
Υπόταση	↓ Αιματική πίεση στον προσαγωγό αρτηριόλιο
Υπονατριαιμία	↓ Νατρίου στον άπω εσπειραμένο σωληνάρια
Απώλεια όγκου	Αφυδάτωση, αιμορραγία
Συμπαθητική διέγερση	Διέγερση β-1 υποδοχέων στο νεφρό

🧠 Κλινική Σημασία

Το RAAS:

📈 Ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση.
💧 Διαχειρίζεται την ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών.
⚖️ Συμμετέχει σε παθολογικές καταστάσεις όπως:
- Πρωτοπαθής και δευτεροπαθής υπεραλδοστερονισμός
- Νεφρική στένωση
- Καρδιακή ανεπάρκεια
- Ανθεκτική υπέρταση
- Σύνδρομο Conn
- Νόσος Addison (ανεπάρκεια RAAS)

💊 RAAS Blockers: Πού Δρουν;

Τάξη Φαρμάκων	Σημείο Παρέμβασης	Παραδείγματα
DRIs (Άμεσοι Αναστολείς Ρενίνης)	Αναστέλλουν τη ρενίνη (έμμεσα μπλοκάρουν τον σχηματισμό A-I)	Aliskiren
ACE-I (Αναστολείς του Μετατρεπτικού Ενζύμου της Αγγειοτενσίνης)	Αναστέλλουν τη μετατροπή A-I → A-II	Enalapril, Lisinopril, Ramipril
ARBs (Αναστολείς Υποδοχέων Αγγειοτενσίνης ΙΙ)	Αναστέλλουν τη σύνδεση της A-II στους υποδοχείς AT1	Losartan, Valsartan, Olmesartan
MRA (Ανταγωνιστές Υποδοχέων Αλδοστερόνης)	Αναστέλλουν τη δράση της αλδοστερόνης στα σωληνάρια	Spironolactone, Eplerenone

🧾 Συνοπτική Ροή του RAAS (Διαγραμματική)

↓ Πίεση/Όγκος ➜ Ρενίνη (νεφρός) ➜ Αγγειοτενσινογόνο (ήπαρ) ➜ Αγγειοτενσίνη Ι ➜ Αγγειοτενσίνη ΙΙ ➜ Αγγειοσύσπαση + Αλδοστερόνη ➜ Κατακράτηση Na⁺/H₂O ➜ ↑ Πίεση

🧠 Τι να Θυμάστε

Η ρενίνη είναι ο εκκινητής αλλά όχι το μόνο ρυθμιστικό στοιχείο του RAAS.
Η αγγειοτενσίνη ΙΙ είναι ο κυρίαρχος εκτελεστής αγγειοσύσπασης.
Η αλδοστερόνη είναι υπεύθυνη για την κατακράτηση νατρίου και νερού.
Το RAAS επηρεάζεται από πολλά φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην υπέρταση, καρδιακή ανεπάρκεια, νεφρική νόσο.

🧪 Μορφές Μέτρησης Ρενίνης

PRA: Μετρά τη δραστικότητα της ρενίνης (παραγωγή αγγειοτενσίνης Ι)
DRC: Άμεση συγκέντρωση ρενίνης στο πλάσμα

Οι δύο μέθοδοι δίνουν συχνά παρόμοιες αλλά όχι ταυτόσημες πληροφορίες.

📉 Καταστάσεις με Χαμηλή Ρενίνη

Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός (νόσος Conn)
Σύνδρομο Liddle
Στένωση νεφρικής αρτηρίας (συχνά μονόπλευρη)

Χρόνια νεφρική νόσος

🧪 Πότε Εξετάζεται η Ρενίνη;

Η ρενίνη εξετάζεται σε περιπτώσεις:

Ανθεκτικής υπέρτασης, ειδικά σε νεαρά άτομα
Υποκαλιαιμίας με φυσιολογική νεφρική λειτουργία
Υποψίας πρωτοπαθούς υπεραλδοστερονισμού (νόσος Conn)
Πιθανού συνδρόμου Addison
Όγκου (ρενίνωμα)

📊 Φυσιολογικές Τιμές Ρενίνης (ng/mL/hr)

Θέση Σώματος	Τιμές	Παρατήρηση
Ύπτια	0.15 – 2.33	Πρωινή ώρα, χωρίς διουρητικά
Όρθια	1.31 – 3.95	Μετά από >60 λεπτά όρθιας στάσης

⚖️ Αναλογία Αλδοστερόνης / Ρενίνης (ARR)

Η αναλογία ARR >20 με αλδοστερόνη >15 ng/dL είναι ισχυρά ενδεικτική νόσου Conn.

Αλδοστερόνη	Ρενίνη	ARR	Συμπέρασμα
20	0.3	67	Ύποπτο Conn
18	2.5	7.2	Φυσιολογική
3.5	5.5	0.6	Πιθανό Addison

⚠️ Παθολογικές Καταστάσεις που Σχετίζονται με τη Ρενίνη

Η ρενίνη αποτελεί κρίσιμο δείκτη για τη διαγνωστική προσέγγιση υπέρτασης, ηλεκτρολυτικών διαταραχών και ενδοκρινικών νοσημάτων. Οι μεταβολές στα επίπεδα ρενίνης (αυξημένη ή κατασταλμένη) μπορούν να καθοδηγήσουν τον ιατρό ως προς την αιτιολογία και την εντόπιση της παθολογίας, ιδιαίτερα στο πλαίσιο διαταραχών του συστήματος RAAS.

🔼 Αυξημένα Επίπεδα Ρενίνης – Πιθανές Καταστάσεις

Παθολογία	Χαρακτηριστικά	Συνοδά Ευρήματα
Δευτεροπαθής Υπεραλδοστερονισμός	Αυξημένη ρενίνη → αυξημένη αλδοστερόνη	Υποκαλιαιμία, υπέρταση
Νεφραγγειακή Υπέρταση	↓ Νεφρική αιμάτωση → ↑ ρενίνη	Ανθεκτική υπέρταση, μονόπλευρη ατροφία νεφρού
Κακοήθης Υπέρταση	Ισχαιμία νεφρών → υπερέκκριση ρενίνης	Αμφιβληστροειδοπάθεια, καρδιονεφρική βλάβη
Addison (ανεπάρκεια επινεφριδίων)	↓ κορτιζόλη → ↑ ACTH → ↑ ρενίνη	Υπονατριαιμία, υπερκαλιαιμία, υπόταση
Reninoma (νεφρικός όγκος)	Όγκος παραγωγής ρενίνης	Υπέρταση, υποκαλιαιμία, εντοπισμένη βλάβη σε CT/MRI
Διουρητικά	Απώλεια όγκου → ↑ ρενίνη	Υποκαλιαιμία, ήπια μεταβολική αλκάλωση
Καρδιακή Ανεπάρκεια	↓ Νεφρική ροή → ↑ ρενίνη	Οίδημα, δύσπνοια, ↑ BNP

🔽 Μειωμένα Επίπεδα Ρενίνης – Πιθανές Καταστάσεις

Παθολογία	Χαρακτηριστικά	Συνοδά Ευρήματα
Σύνδρομο Conn (Πρωτοπαθής Υπεραλδοστερονισμός)	Αυξημένη αλδοστερόνη → καταστολή ρενίνης	Υποκαλιαιμία, υπέρταση, ↑ ARR
Χρόνια Νεφρική Νόσος	Βλάβη JG κυττάρων → ↓ ρενίνη	Διαταραχή GFR, ↑ κρεατινίνη
Σύνδρομο Cushing	Υψηλή κορτιζόλη → αναστολή RAAS	↑ Γλυκόζη, υπέρταση, παχυσαρκία
Υπέρκατανάλωση Νατρίου	Υπερφόρτωση Na⁺ → καταστολή RAAS	Φυσιολογική/υψηλή πίεση, οίδημα
Λήψη β-Αναστολέων	Αναστολή β-1 υποδοχέων → ↓ ρενίνη	Μείωση πίεσης, βραδυκαρδία
Σύνδρομο Gordon	Υπέρταση + υπερκαλιαιμία με ↓ ρενίνη/αλδοστερόνη	Διαταραχή Na⁺/K⁺, γενετική αιτιολογία

📌 Χρήση του Δείκτη ARR (Aldosterone / Renin Ratio)

Ο λόγος Αλδοστερόνης / Ρενίνης (ARR) είναι βασικό εργαλείο για τη διαγνωστική προσέγγιση των νοσημάτων αυτών:

Υψηλός ARR → υποψία πρωτοπαθούς υπεραλδοστερονισμού
Χαμηλός ARR με υψηλή ρενίνη και αλδοστερόνη → δευτεροπαθής
Χαμηλή ρενίνη + χαμηλή αλδοστερόνη → σύνδρομα απευαισθησίας/αναστολής RAAS

🧠 Προσοχή: Οι φυσιολογικές τιμές ARR εξαρτώνται από τη μέθοδο μέτρησης (PRA vs DRC) και τις μονάδες.

💡 Κλινικά Παραδείγματα

👨‍⚕️ Άνδρας 50 ετών με υποκαλιαιμία και υπέρταση → ARR = 60 → πιθανό σύνδρομο Conn
👩‍⚕️ Γυναίκα με ανθεκτική υπέρταση και βρουμισμένη νεφρική αρτηρία στο Doppler → υψηλή ρενίνη → πιθανή νεφραγγειακή υπέρταση
🧒 Παιδί με υπέρταση και υποκαλιαιμία → υψηλή ρενίνη, υψηλή αλδοστερόνη → πιθανό reninoma ή CAH

💊 Φάρμακα που Επηρεάζουν τη Ρενίνη

Η έκκριση και τα επίπεδα της ρενίνης στο αίμα μπορούν να επηρεαστούν σημαντικά από διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα. Η γνώση αυτών των επιδράσεων είναι κρίσιμη για την ορθή αξιολόγηση των εργαστηριακών αποτελεσμάτων, αλλά και για την κατανόηση της παθοφυσιολογίας της υπέρτασης και των ενδοκρινικών διαταραχών.

🔼 Φάρμακα που Αυξάνουν τη Ρενίνη

Κατηγορία Φαρμάκου	Παραδείγματα	Μηχανισμός
Διουρητικά	Furosemide, Hydrochlorothiazide	Ελάττωση όγκου πλάσματος → ενεργοποίηση RAAS
Αναστολείς ACE	Enalapril, Ramipril	Αναστολή Angiotensin II → αύξηση ρενίνης μέσω ανατροφοδότησης
Αναστολείς ARB	Losartan, Valsartan	Μπλοκάρουν την A-II → αντιρροπιστική αύξηση ρενίνης
Αναστολείς DRI	Aliskiren	Αναστέλλουν άμεσα τη ρενίνη αλλά αυξάνεται η κυκλοφορούσα μορφή
Αγγειοδιασταλτικά	Hydralazine, Minoxidil	Μείωση αγγειακής αντίστασης → ενεργοποίηση RAAS
Ανταγωνιστές ασβεστίου	Nifedipine	Πτώση πίεσης → αύξηση ρενίνης
Ορμόνες	Προγεστερόνη, Κορτιζόλη	Επιδρούν στην αρτηριακή πίεση και στη διούρηση
Συμπαθομιμητικά	Dobutamine, Isoproterenol	Διέγερση β-υποδοχέων στα νεφρά

🧠 Κλινικό σημείωμα: Η ρενίνη μπορεί να αυξηθεί ως αντιρροπιστική απάντηση στη φαρμακολογική αναστολή του συστήματος RAAS.

🔽 Φάρμακα που Μειώνουν τη Ρενίνη

Κατηγορία Φαρμάκου	Παραδείγματα	Μηχανισμός
Β-Αναστολείς	Atenolol, Metoprolol	Αναστολή β-1 υποδοχέων → μείωση έκκρισης ρενίνης
Αντιυπερτασικά κεντρικής δράσης	Clonidine, Methyldopa	Μείωση συμπαθητικής δραστηριότητας → λιγότερη ρενίνη
ΜΣΑΦ	Ibuprofen, Indomethacin	Αναστολή προσταγλανδινών → λιγότερη διέγερση της ρενίνης
Στεροειδή	Fludrocortisone	Αύξηση κατακράτησης Na⁺ → καταστολή RAAS

⚠️ Προσοχή: Σε υποψία πρωτοπαθούς υπεραλδοστερονισμού, η χρήση β-αναστολέων μπορεί να “κρύψει” τα αυξημένα επίπεδα αλδοστερόνης μέσω καταστολής της ρενίνης.

🧪 Σημασία για την Ερμηνεία της Εξέτασης Ρενίνης

Η φαρμακευτική αγωγή του ασθενούς πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη κατά την εκτίμηση της ρενίνης και του λόγου αλδοστερόνη/ρενίνη (ARR), ιδιαίτερα σε διαγνωστικούς ελέγχους για:

Πρωτοπαθή αλδοστερονισμό (σύνδρομο Conn)
Δευτεροπαθή υπεραλδοστερονισμό
Ανεπάρκεια του φλοιού των επινεφριδίων (Addison)
Αναστολή του άξονα RAAS από φαρμακευτικά αίτια

💡 Τι Προτείνεται στην Κλινική Πράξη;

Διακοπή διουρητικών, ACE-I, ARB και β-αναστολέων για 2–4 εβδομάδες πριν τη μέτρηση ρενίνης, όπου είναι δυνατόν.
Αναπλήρωση με φάρμακα που δεν επηρεάζουν σημαντικά τη ρενίνη (π.χ. verapamil, hydralazine, doxazosin).
Καταγραφή πλήρους λίστας φαρμάκων πριν την εξέταση ρενίνης.

📈 Παραδείγματα Εργαστηριακών Τιμών

Ρενίνη: 0.2 → Αλδοστερόνη: 20 → ARR: 100 → Νόσος Conn
Ρενίνη: 8.5 → Αλδοστερόνη: 1.2 → Addison

🔐Ρενίνη και Φάρμακα που Αναστέλλουν το Σύστημα RAAS (RAAS Blockers)

Το Σύστημα Ρενίνης-Αγγειοτενσίνης-Αλδοστερόνης (RAAS) αποτελεί θεμελιώδη άξονα ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης, της ισορροπίας υγρών/ηλεκτρολυτών και της νεφρικής αιμάτωσης. Η ρενίνη είναι το πρώτο ένζυμο της αλυσίδας και η έκκρισή της ρυθμίζεται κυρίως από νεφρικά και αιμοδυναμικά ερεθίσματα, καθώς και από νευροορμονικούς μηχανισμούς.

Οι RAAS Blockers στοχεύουν σε διαφορετικά σημεία του άξονα, αλλά όλοι έχουν ως αποτέλεσμα την αναστολή της δράσης της αγγειοτενσίνης ΙΙ ή της αλδοστερόνης, οδηγώντας συχνά σε αντανακλαστική αύξηση της ρενίνης.

Οι RAAS αναστολείς αυξάνουν τα επίπεδα ρενίνης αλλά μπλοκάρουν τη δράση της αγγειοτενσίνης II και της αλδοστερόνης.

🛑 RAAS Blockers – Κατηγορίες και Δράση

Κατηγορία	Παραδείγματα	Σημείο Δράσης	Επίδραση στη Ρενίνη
ACE Inhibitors (Αναστολείς ΜΕΑ)	Enalapril, Lisinopril, Ramipril	Μετατροπή Angiotensin I → Angiotensin II	Αύξηση (λόγω έλλειψης ΑΤΙΙ και απουσίας ανασταλτικής ανατροφοδότησης)
ARBs (Αναστολείς Υποδοχέα ΑΤΙΙ)	Losartan, Valsartan, Olmesartan	Υποδοχείς Αγγειοτενσίνης II (AT1)	Αύξηση (δεν αναστέλλουν την παραγωγή ρενίνης αλλά τη δράση της ΑΤΙΙ)
DRIs (Άμεσοι Αναστολείς Ρενίνης)	Aliskiren	Ρενίνη → Αγγειοτενσινογόνο → Angiotensin I	Αύξηση (αντανακλαστική λόγω μείωσης της AII, αλλά μη δραστική ρενίνη)
Mineralocorticoid Receptor Antagonists	Spironolactone, Eplerenone	Υποδοχέας αλδοστερόνης στα νεφρά	Αύξηση (λόγω αυξημένης απώλειας Na⁺)

⚙️ Παθοφυσιολογική Εξήγηση

Όταν μπλοκάρεται ο RAAS, ειδικά η παραγωγή ή η δράση της Angiotensin II, καταργείται η φυσιολογική ανασταλτική ανατροφοδότηση που αυτή ασκεί στη ρενίνη. Το αποτέλεσμα είναι:

Αντανακλαστική αύξηση της ρενίνης (συχνά 2x–10x).
Η ρενίνη όμως δεν οδηγεί στην παραγωγή AII → λειτουργικά αναποτελεσματική.
Σε DRI (όπως το Aliskiren), η ρενίνη αναστέλλεται ως ένζυμο, αλλά τα επίπεδα της κυκλοφορούσας (inert) ρενίνης αυξάνονται.

📌 Κλινική Σημασία

Η αύξηση της ρενίνης από RAAS blockers είναι φυσιολογική και αναμενόμενη.
Σε διαγνωστικές εξετάσεις για σύνδρομο Conn (πρωτοπαθής αλδοστερονισμός), η λήψη RAAS blockers πρέπει να διακόπτεται για 2–4 εβδομάδες.
Η ρενίνη που αυξάνεται δεν σημαίνει αυξημένη δραστικότητα RAAS αν το τελικό αποτέλεσμα (AII, αλδοστερόνη) μπλοκάρεται.
Προσοχή στην ερμηνεία της ARR (αλδοστερόνη/ρενίνη) σε ασθενείς που λαμβάνουν αυτούς τους αναστολείς.

🧪 Παράδειγμα μετρήσεων σε RAAS Blockade

Φαρμακευτική Κατάσταση	Ρενίνη	Αλδοστερόνη	ARR (λόγος)
Χωρίς RAAS blocker	Χαμηλή/φυσιολογική	Υψηλή (σε Conn)	Υψηλός ARR
Με ACE-I ή ARB	Αυξημένη	Μειωμένη	Χαμηλός ARR → Ψευδώς φυσιολογικός

🧠 Συμπέρασμα

Οι RAAS blockers επηρεάζουν τη ρενίνη δραστικά και προβλέψιμα. Η αύξησή της είναι αποτέλεσμα της φαρμακολογικής παρέμβασης και δεν αποτελεί παθολογική ένδειξη από μόνη της. Η ερμηνεία των επιπέδων πρέπει πάντα να λαμβάνει υπόψη τη φαρμακευτική αγωγή.

📅 Συμβουλές για Ακριβή Μέτρηση Ρενίνης

Η μέτρηση ρενίνης χρησιμοποιείται για τη διάγνωση παθήσεων του άξονα RAAS, όπως:

Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός (σύνδρομο Conn)
Δευτεροπαθής υπεραλδοστερονισμός
Νόσος Addison (ανεπάρκεια επινεφριδίων)
Ανθεκτική υπέρταση
Υποψία φαιοχρωμοκυτώματος/νεφραγγειακής υπέρτασης

Ωστόσο, η ερμηνεία της ρενίνης είναι εξαιρετικά ευαίσθητη σε παραμέτρους λήψης, στάσης σώματος, θεραπευτική αγωγή και ηλεκτρολυτικές καταστάσεις. Για αυτό απαιτείται προσεκτική προετοιμασία.

✅ Τι να Προσέξετε Πριν την Εξέταση

Παράγοντας	Οδηγία
Φαρμακευτική Αγωγή	Ιδανικά διακοπή ACE-I, ARB, διουρητικών, β-αναστολέων 2–4 εβδομάδες πριν, πάντα σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό.
Θέση Σώματος	Καθορίζεται από το εργαστήριο: συνήθως ορθοστασία για 1–2 ώρες ή κατάκλιση για 30 λεπτά.
Ώρα Λήψης	Πρωινές ώρες, μεταξύ 08:00 και 10:00. Συνιστάται νηστεία 8–12 ωρών.
Διατροφή / Νάτριο	Αποφυγή ακραίας πρόσληψης νατρίου ή νηστείας με υπονατριαιμία τις προηγούμενες 48 ώρες.
Υγρά / Ενυδάτωση	Φυσιολογική πρόσληψη υγρών 1–2 ημέρες πριν. Όχι αφυδάτωση ή υπερφόρτωση.
Στρες / Άσκηση	Αποφυγή έντονης σωματικής δραστηριότητας ή ψυχικής έντασης πριν την εξέταση.
Για λόγο ARR	Απαραίτητη αποχή από καφεΐνη και ομαλοποιημένη πρόσληψη αλατιού τις προηγούμενες 5–7 ημέρες.

⏱️ Διαδικασία Εξέτασης

Λήψη αίματος από περιφερική φλέβα.
Αναφορά της στάσης σώματος (π.χ. ύπτια ή καθιστή).
Αν ζητείται πλάσμα δραστικότητας ρενίνης (PRA), απαιτείται ειδικός σωλήνας.
Συχνά συνδυάζεται με:
- Μέτρηση αλδοστερόνης
- Νάτριο, κάλιο, ACTH, κορτιζόλη

⚠️ Πότε τα Αποτελέσματα Είναι Μη Αξιόπιστα;

Υπό αγωγή με φάρμακα που τροποποιούν το RAAS
Σε υπονατριαιμία ή υποκαλιαιμία
Σε αφυδάτωση
Με λανθασμένη θέση σώματος
Εάν δεν καταγράφεται η φαρμακευτική αγωγή

💡 Extra Tips

Αν δεν μπορεί να διακοπεί η φαρμακευτική αγωγή, να σημειώνεται σαφώς στο έντυπο/παραπεμπτικό.
Σε υποψία σύνδρομου Conn, ο λόγος αλδοστερόνης/ρενίνης (ARR) είναι πιο αξιόπιστος από τις απόλυτες τιμές.
Το PRA (Plasma Renin Activity) και η συγκέντρωση ρενίνης (Direct Renin Concentration, DRC) δεν είναι άμεσα συγκρίσιμα — πρέπει να αξιολογούνται με ξεχωριστά όρια.

❤️ Ρενίνη και Καρδιακή Ανεπάρκεια

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια παθολογική κατάσταση στην οποία μειώνεται η ικανότητα της καρδιάς να προωθεί επαρκώς το αίμα. Η υποαιμάτωση των νεφρών ενεργοποιεί το σύστημα RAAS μέσω αύξησης της ρενίνης, με αποτέλεσμα:

Αύξηση της αγγειοτενσίνης ΙΙ → ισχυρή αγγειοσυστολή
Έκκριση αλδοστερόνης → κατακράτηση νατρίου και ύδατος
Αύξηση προφόρτισης (preload) → επιδείνωση οιδήματος

Η συνεχής διέγερση του RAAS συμβάλλει σε αναδιαμόρφωση του μυοκαρδίου και εξέλιξη της καρδιακής ανεπάρκειας. Για τον λόγο αυτό, η ρύθμιση της ρενίνης και του RAAS με φαρμακευτική αγωγή (π.χ. ACEi, ARBs, MRAs) είναι βασική στρατηγική στη θεραπεία.

🧪 Συσχέτιση με Άλλες Ορμόνες

BNP: αντιρροπιστική δράση σε σχέση με ρενίνη
ACTH: επηρεάζει έμμεσα αλδοστερόνη
ADH: συνεργεί στην κατακράτηση ύδατος
Ινσουλίνη: συσχέτιση με ενεργοποίηση RAAS σε μεταβολικό σύνδρομο

🧬 Συγκριτικός Πίνακας: Conn – Addison – Ρενίνωμα

Κατάσταση	Ρενίνη	Αλδοστερόνη	Κάλιο
Conn	↓	↑	↓
Addison	↑	↓	↑
Ρενίνωμα	↑↑	↑	↓

🔬 Κλινικά Παραδείγματα

Άνδρας 38 ετών: ARR 83 → Conn
Γυναίκα 55 ετών: ρενίνη 8.5 → Addison
Νεαρός 25 ετών: ρενίνη 15, αλδοστερόνη 18 → ρενίνωμα

📌 Σύνδεση με Εξέταση Αλδοστερόνης

Η αναλογία ARR χρειάζεται ταυτόχρονη μέτρηση ρενίνης και αλδοστερόνης.

🔗 Δες επίσης

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Τι είναι η ρενίνη;

Η ρενίνη είναι ένα ένζυμο που εκκρίνεται από τα νεφρά και ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση μέσω του συστήματος RAAS.

Γιατί είναι σημαντική η αναλογία αλδοστερόνης/ρενίνης (ARR);

Η υψηλή αναλογία ARR μπορεί να υποδεικνύει πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό (νόσος Conn), μια αιτία δευτεροπαθούς υπέρτασης.

Ποια φάρμακα επηρεάζουν τη ρενίνη;

Οι β-αναστολείς μειώνουν τη ρενίνη. Τα διουρητικά, ACE inhibitors και ARBs την αυξάνουν. Η σπιρονολακτόνη την αυξάνει επίσης.

Μπορώ να κάνω την εξέταση ενώ λαμβάνω φαρμακευτική αγωγή;

Ιδανικά η εξέταση γίνεται μετά από διακοπή ορισμένων φαρμάκων, πάντα με οδηγία γιατρού, γιατί αλλοιώνουν τα αποτελέσματα.

Πότε γίνεται η μέτρηση της ρενίνης;

Το πρωί, σε ύπτια και έπειτα σε όρθια στάση. Απαιτείται νηστεία και ισορροπημένη πρόσληψη νατρίου.

Τι σημαίνει υψηλή ρενίνη και χαμηλή αλδοστερόνη;

Μπορεί να υποδεικνύει ανεπάρκεια επινεφριδίων (Addison) ή χρήση διουρητικών.

Υπάρχουν γενετικές διαταραχές που επηρεάζουν τη ρενίνη;

Ναι, όπως το σύνδρομο Liddle, που προκαλεί καταστολή της ρενίνης και της αλδοστερόνης με υπέρταση και υποκαλιαιμία.

Πώς σχετίζεται η ρενίνη με την καρδιακή ανεπάρκεια;

Σε καρδιακή ανεπάρκεια αυξάνεται η ρενίνη λόγω μειωμένης νεφρικής αιμάτωσης, οδηγώντας σε κατακράτηση νατρίου και υγρών.

Τι άλλο πρέπει να μετρηθεί μαζί με τη ρενίνη;

Η αλδοστερόνη είναι απαραίτητη για υπολογισμό του ARR. Συχνά ελέγχονται και επίπεδα καλίου, νατρίου και κορτιζόλης.

Ποιες παθήσεις σχετίζονται με πολύ υψηλή ρενίνη;

Ρενίνωμα, αιμορραγία, Addison, ανθεκτική καρδιακή ανεπάρκεια, στένωση νεφρικής αρτηρίας.

🔗 Δες επίσης

📚 Βιβλιογραφία

- Williams Textbook of Endocrinology, 14th Edition
- Funder JW et al. “The Management of Primary Aldosteronism: Case Detection, Diagnosis, and Treatment.” J Clin Endocrinol Metab. 2016;101(5):1889–1916.
- Gheorghiade M, Braunwald E. “RAAS inhibition in heart failure: current experience and future perspectives.” Am J Cardiol. 2013;111(7):1035–1041.
- Young WF Jr. “Primary Aldosteronism: Renaissance of a Syndrome.” Clin Endocrinol (Oxf). 2007;66(5):607–618.
- Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία – endo.gr
- UpToDate – Renin and the physiology of the RAAS (τελευταία πρόσβαση: Ιούλιος 2025)

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

05/Jun/2025

✅ Ρενίνη : Εισαγωγή

Η ρενίνη είναι ένα ένζυμο (και όχι ακριβώς ορμόνη, όπως συχνά αποκαλείται) που παράγεται από τα νεφρά, και έχει καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, του όγκου του αίματος και της ισορροπίας νατρίου και καλίου στο σώμα. Η κατανόηση της λειτουργίας της ρενίνης είναι κρίσιμη για την ανίχνευση υπέρτασης, νεφρικών παθήσεων, αλλά και ενδοκρινολογικών διαταραχών όπως ο πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός.

🔍 Τι είναι η Ρενίνη;

Η ρενίνη (ή ρενίνη του πλάσματος) είναι ένα πρωτεολυτικό ένζυμο που εκκρίνεται από τα κοκκιώδη κύτταρα της παρασπειραματικής συσκευής των νεφρών, όταν το σώμα ανιχνεύει:

Χαμηλή αρτηριακή πίεση
Χαμηλή συγκέντρωση νατρίου στο αίμα
Υψηλά επίπεδα καλίου
Ελάττωση του όγκου αίματος

Η έκκριση της ρενίνης πυροδοτεί την ενεργοποίηση του συστήματος ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης (RAAS), που συμβάλλει στην αύξηση της πίεσης και την κατακράτηση νατρίου και ύδατος.

🧬 Το Σύστημα Ρενίνης – Αγγειοτενσίνης – Αλδοστερόνης (RAAS)

Βήμα 1: Έκκριση ρενίνης

Η ρενίνη καταλύει τη μετατροπή της αγγειοτενσινογόνου (που παράγεται από το ήπαρ) σε αγγειοτενσίνη I.

Βήμα 2: Μετατροπή σε Αγγειοτενσίνη II

Η αγγειοτενσίνη I μετατρέπεται μέσω του ACE (ένζυμο μετατροπής αγγειοτενσίνης) σε αγγειοτενσίνη II, που:

Προκαλεί αγγειοσύσπαση (στένωση αγγείων → αύξηση πίεσης)
Διεγείρει την παραγωγή αλδοστερόνης από τα επινεφρίδια
Προκαλεί έκκριση αντιδιουρητικής ορμόνης (ADH)

Βήμα 3: Δράση της Αλδοστερόνης

Η αλδοστερόνη προάγει την κατακράτηση νατρίου και ύδατος, αυξάνοντας τον όγκο πλάσματος και τελικά την αρτηριακή πίεση.

🩺 Πότε γίνεται εξέταση ρενίνης;

Η μέτρηση ρενίνης γίνεται κυρίως για τη διαφορική διάγνωση υπέρτασης. Ενδείξεις περιλαμβάνουν:

Υψηλή αρτηριακή πίεση, ιδίως σε νεαρά άτομα
Υποκαλιαιμία (χαμηλό κάλιο στο αίμα)
Υποψία πρωτοπαθούς υπεραλδοστερονισμού
Όζοι στα επινεφρίδια (αδενώματα)
Ανίχνευση δευτεροπαθούς υπεραλδοστερονισμού
Ανεξήγητη υπερνατριαιμία

Ρενίνη

🧪 Τιμές Ρενίνης: Φυσιολογικά Επίπεδα

Οι τιμές της πλασματικής ρενίνης διαφέρουν ανάλογα με:

Τη θέση σώματος (ξαπλωμένος ή όρθιος)
Τη χροιά της ημέρας
Τη λήψη φαρμάκων (π.χ. διουρητικά, ACE αναστολείς)

Ενδεικτικά:

Μέτρηση	Φυσιολογικά Όρια
Πλασματική Ρενίνη (δραστικότητα)	0.2 – 3.3 ng/mL/h (ξαπλωμένος)
Αναλογία αλδοστερόνης/ρενίνης	< 30 (σε πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό είναι αυξημένη)

⚠️ Παθολογικές Τιμές Ρενίνης – Τι Δείχνουν;

Αυξημένη ρενίνη:

Δευτεροπαθής υπεραλδοστερονισμός
Στένωση νεφρικής αρτηρίας
Κακοήθης υπέρταση
Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Διουρητικά / αναστολείς ACE / ARBs

Μειωμένη ρενίνη:

Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός (σύνδρομο Conn)
Νεοπλάσματα επινεφριδίων
Σύνδρομο Liddle
Άλατο-ευαίσθητη υπέρταση

💊 Ρενίνη και Φαρμακευτική Παρέμβαση

Αναστολείς του RAAS:

Τύπος Φαρμάκου	Παράδειγμα	Δράση
ACE αναστολείς	Enalapril, Ramipril	Εμποδίζουν τη μετατροπή της αγγειοτενσίνης I σε II
ARBs	Losartan, Valsartan	Ανταγωνίζονται τους υποδοχείς της αγγειοτενσίνης II
Άμεσοι αναστολείς ρενίνης	Aliskiren	Αναστέλλουν απευθείας τη ρενίνη

Προσοχή: Η χρήση αυτών των φαρμάκων απαιτεί τακτική παρακολούθηση καλίου, κρεατινίνης και αρτηριακής πίεσης.

🧪 Εξέταση Ρενίνης: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Η εξέταση ρενίνης (ή δραστικότητα ρενίνης πλάσματος – PRA) είναι ένα εξειδικευμένο εργαστηριακό τεστ που βοηθά στον εντοπισμό ορμονικών αιτιών υπέρτασης, κυρίως στο πλαίσιο διαταραχών του συστήματος ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης (RAAS).

🧾 Πότε συστήνεται η εξέταση;

Η εξέταση ρενίνης πραγματοποιείται συνήθως όταν υπάρχει:

Ανθεκτική ή κακοήθης υπέρταση
Υποκαλιαιμία (χαμηλό κάλιο αίματος)
Υποψία πρωτοπαθούς υπεραλδοστερονισμού
Ανίχνευση όζων στα επινεφρίδια (αδενώματα)
Υποψία στένωσης της νεφρικής αρτηρίας
Αξιολόγηση όγκου ή ενυδάτωσης

🧬 Είδη μέτρησης

Είδος Εξέτασης	Περιγραφή
Πλασματική δραστικότητα ρενίνης (PRA)	Μετρά έμμεσα τη δράση της ρενίνης, μέσω της παραγωγής αγγειοτενσίνης Ι
Συγκέντρωση ρενίνης πλάσματος (PRC)	Μετρά απευθείας την ποσότητα του ενζύμου ρενίνης στο αίμα

🩺 Προετοιμασία για την εξέταση

Για αξιόπιστα αποτελέσματα, είναι σημαντικό:

Διακοπή φαρμάκων (μόνο με οδηγία ιατρού):
- Διουρητικά, ACE αναστολείς, ARBs, β-αποκλειστές
Διατροφή χαμηλή σε νάτριο 2-3 ημέρες πριν (αν ζητηθεί)
Καθορισμένη θέση σώματος:
- Ύπτια (ξαπλωμένος) ή όρθια, για τουλάχιστον 30-60 λεπτά
Ώρα δειγματοληψίας: Συνήθως πρωινές ώρες (κυκλική 24ωρη μεταβολή της ρενίνης)

Αιμοληψία: Από φλέβα, όπως κάθε αιματολογική εξέταση

📈 Παθολογικές τιμές – Τι υποδηλώνουν;

Κατάσταση	Ρενίνη	Αλδοστερόνη	Αναλογία Aldo/Renin
Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός	↓	↑	↑ (συνήθως >30)
Δευτεροπαθής υπεραλδοστερονισμός	↑	↑	↔
Σύνδρομο Liddle	↓	↓	↔
Υπερπλασία/Αδένωμα επινεφριδίου	↓	↑	↑

📊 Τιμές αναφοράς (ενδεικτικά)

Συνθήκη	Πλασματική δραστικότητα ρενίνης (PRA)
Ύπτια θέση	0.2 – 3.3 ng/mL/h
Όρθια θέση	1.0 – 6.5 ng/mL/h

❗ Σημαντικές παρατηρήσεις

Δεν πρέπει να διακόπτονται τα φάρμακα χωρίς ιατρική καθοδήγηση.
Η μέτρηση αλδοστερόνης και ρενίνης μαζί είναι απαραίτητη για τη σωστή ερμηνεία.
Η αναλογία αλδοστερόνης/ρενίνης (ARR) είναι το πιο συχνό screening εργαλείο για υπεραλδοστερονισμό.

👨‍⚕️Κλινικά Παραδείγματα

Παράδειγμα 1: Πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός

Χαμηλή ρενίνη, υψηλή αλδοστερόνη
Συχνά οφείλεται σε αδένωμα επινεφριδίου

Παράδειγμα 2: Στένωση νεφρικής αρτηρίας

Υψηλή ρενίνη, υψηλή αλδοστερόνη
Ετερόπλευρη νεφρική υπέρταση

🧠 Σχέση Ρενίνης με Άλλες Ορμόνες

Ορμόνη	Σχέση με ρενίνη
Αλδοστερόνη	Άμεσα εξαρτώμενη μέσω RAAS
ADH (αντιδιουρητική ορμόνη)	Διεγείρεται από αγγειοτενσίνη II
Νατριουρητικό πεπτίδιο (BNP)	Αντιρροπιστικός μηχανισμός κατά της δράσης ρενίνης

🍽️ Ρόλος της Διατροφής και της Ενυδάτωσης

Η πρόσληψη νατρίου και η κατανάλωση νερού επηρεάζουν την έκκριση ρενίνης. Π.χ.:

Υπερβολικό νάτριο → Μείωση ρενίνης
Αφυδάτωση ή περιορισμός νατρίου → Αύξηση ρενίνης
❓ Συχνές Ερωτήσεις για τη Ρενίνη (FAQ)
1. 🔬 Τι είναι η ρενίνη και ποια η λειτουργία της;
Η ρενίνη είναι ένα ένζυμο που εκκρίνεται από τα νεφρά και ενεργοποιεί το σύστημα Ρενίνης-Αγγειοτενσίνης-Αλδοστερόνης (RAAS), ρυθμίζοντας την αρτηριακή πίεση, την ισορροπία νατρίου και τον όγκο του αίματος.
2. 🩸 Πότε συστήνεται να μετρηθεί η ρενίνη;
Η μέτρηση γίνεται κυρίως όταν υπάρχουν ενδείξεις υπέρτασης, υποκαλιαιμίας, ή ορμονικής διαταραχής όπως ο πρωτοπαθής υπεραλδοστερονισμός.
3. 📈 Τι σημαίνει αν η ρενίνη είναι υψηλή;
Η αυξημένη ρενίνη μπορεί να υποδεικνύει:
- Στένωση νεφρικής αρτηρίας
- Δευτεροπαθή υπεραλδοστερονισμό
- Κακοήθη υπέρταση
- Αφυδάτωση ή χρήση διουρητικών
4. 📉 Τι σημαίνει αν η ρενίνη είναι χαμηλή;
Η μειωμένη ρενίνη μπορεί να υποδηλώνει:
- Πρωτοπαθή υπεραλδοστερονισμό (σύνδρομο Conn)
- Νεόπλασμα των επινεφριδίων
- Σύνδρομο Liddle
- Υψηλή πρόσληψη νατρίου
5. 💊 Ποια φάρμακα επηρεάζουν τα επίπεδα ρενίνης;
Πολλά αντιυπερτασικά επηρεάζουν τη ρενίνη, όπως:
- ACE αναστολείς (Enalapril)
- ARBs (Losartan)
- Διουρητικά
- Άμεσοι αναστολείς ρενίνης (Aliskiren)
Ορισμένα αυξάνουν και άλλα μειώνουν τα επίπεδα. Η διακοπή τους συνήθως απαιτείται πριν από εξέταση.
6. 🧂 Πώς επηρεάζει το νάτριο τη ρενίνη;
- Υψηλό νάτριο → καταστολή ρενίνης
- Χαμηλό νάτριο → διέγερση ρενίνης
Η διατροφή και η ενυδάτωση επηρεάζουν άμεσα τη ρύθμιση του RAAS.
7. 👩‍⚕️ Ποια είναι η σχέση της ρενίνης με την αλδοστερόνη;
Η ρενίνη διεγείρει την παραγωγή αγγειοτενσίνης ΙΙ, που με τη σειρά της προκαλεί έκκριση αλδοστερόνης από τα επινεφρίδια. Η αναλογία αλδοστερόνης/ρενίνης είναι χρήσιμη για τη διάγνωση υπεραλδοστερονισμού.
8. 🧪 Ποια είναι η διαφορά μεταξύ “δραστικότητας ρενίνης” και “συγκέντρωσης ρενίνης” στις εξετάσεις;
- Πλασματική δραστικότητα ρενίνης (PRA): μετρά την ενζυματική δράση
- Συγκέντρωση ρενίνης: μετρά την ποσότητα του ενζύμου στο πλάσμα
Οι δύο μετρήσεις δεν είναι ταυτόσημες αλλά χρησιμοποιούνται εναλλακτικά ανάλογα με το εργαστήριο.
9. 🧠 Παίζει η ρενίνη ρόλο σε καρδιακή ανεπάρκεια;
Ναι. Σε καρδιακή ανεπάρκεια, η υπερδιέγερση του RAAS μπορεί να επιδεινώσει την κατακράτηση υγρών και την υπέρταση, επιβαρύνοντας την καρδιά.
10. ⏳ Πώς πρέπει να προετοιμαστώ για την εξέταση ρενίνης;
- Αποχή από φάρμακα 5–14 ημέρες πριν (κατόπιν ιατρικής οδηγίας)
- Ξάπλωμα για 30–60 λεπτά πριν από τη λήψη (αν η μέτρηση είναι «ύπτια»)
- Χαμηλή πρόσληψη νατρίου 1–2 ημέρες πριν για ακρίβεια
  📚 Βιβλιογραφία
  1. Williams Textbook of Endocrinology, 14th Edition. Melmed, Shlomo; Polonsky, Kenneth S.; Larsen, P. Reed; Kronenberg, Henry. Elsevier, 2020.
    ➤ Κεφάλαιο: Adrenal Cortex and Mineralocorticoid Regulation
  2. Guyton and Hall Textbook of Medical Physiology, 14th Edition. Hall, John E. Elsevier, 2020.
    ➤ Ενότητα: Renin-Angiotensin-Aldosterone System (RAAS)
  3. Funder JW, Carey RM, Mantero F, et al. The Management of Primary Aldosteronism: Case Detection, Diagnosis, and Treatment: An Endocrine Society Clinical Practice Guideline. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 2016;101(5):1889–1916.
    https://doi.org/10.1210/jc.2015-4061
  4. NIH – U.S. National Library of Medicine. Renin Test – MedlinePlus Medical Encyclopedia.
    https://medlineplus.gov/lab-tests/renin-test/
  5. Mayo Clinic Laboratories. Renin Activity and Concentration Testing.
    https://www.mayocliniclabs.com/test-catalog/Overview/9333
  6. Young WF. Primary Aldosteronism: Renaissance of a Syndrome. Clinical Endocrinology (Oxford). 2007;66(5):607–618.
  7. Laragh JH, Sealey JE. The Plasma Renin Test Reveals the Contribution of the Renin System to Hypertension. American Journal of Hypertension. 2011;24(11):1164–1180.
  8. Calhoun DA, et al. Resistant Hypertension: Diagnosis, Evaluation, and Treatment. A Scientific Statement from the American Heart Association Professional Education Committee of the Council for High Blood Pressure Research. Hypertension. 2008;51(6):1403–1419.

Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…