CA-72-4-Οδηγός-για-Ασθενείς-1200x800.jpg

CA 72-4: Δείκτης Γαστρικού & Παγκρεατικού Καρκίνου – Οδηγός για Ασθενείς 🧪

Τι είναι το CA 72-4, πότε ζητείται η εξέταση, ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές και τι σημαίνει ένα υψηλό αποτέλεσμα. Ένας απλός, patient-friendly οδηγός για ασθενείς με θέματα στομάχου, παγκρέατος και ωοθηκών.

Γρήγορα: Δεν απαιτείται νηστεία. Είναι δείκτης που βοηθά στην παρακολούθηση—όχι στον γενικό προληπτικό έλεγχο.
Συχνά συνδυάζεται με CEA και CA 19-9.

1️⃣ Τι είναι ο δείκτης CA 72-4;

Ο CA 72-4 είναι ένας καρκινικός δείκτης που μετριέται στο αίμα. Συχνότερα χρησιμοποιείται για την παρακολούθηση του
καρκίνου του στομάχου, ενώ μπορεί να αυξηθεί και σε άλλες παθήσεις, όπως ορισμένοι όγκοι παγκρέατος και ωοθηκών.
Δεν αποτελεί εξέταση screening για τον γενικό πληθυσμό.

2️⃣ Πότε ζητείται η εξέταση;

  • Για παρακολούθηση ασθενών με γνωστό καρκίνο στομάχου.
  • Για εκτίμηση ανταπόκρισης στη θεραπεία ή πιθανής υποτροπής.
  • Συμπληρωματικά, όταν υπάρχει υποψία όγκου σε παγκρέας ή ωοθήκες.
  • Σε συνδυασμό με άλλους δείκτες (CEA,
    CA 19-9) για πιο πλήρη εικόνα.

3️⃣ Πώς γίνεται η αιμοληψία;

  • Δείγμα: Φλεβικό αίμα.
  • Νηστεία: Συνήθως δεν απαιτείται.
  • Χρόνος απάντησης: Την ίδια ή την επόμενη ημέρα.
  • Συμβουλή: Ενημερώστε για φάρμακα/συμπληρώματα. Ακολουθήστε τις οδηγίες του/της γιατρού.

4️⃣ Φυσιολογικές τιμές & ερμηνεία

Τα όρια διαφέρουν ανά εργαστήριο. Συχνά, τιμές έως περίπου 6–7 U/mL θεωρούνται εντός φυσιολογικού, αλλά πάντοτε
η ερμηνεία γίνεται με βάση τα δικά σας όρια αναφοράς. Μια μεμονωμένη τιμή έχει περιορισμένη αξία∙ ξαναμετρήσεις και συνολική κλινική εκτίμηση είναι το κλειδί.

5️⃣ Υψηλό CA 72-4 – Συχνές αιτίες

  • Καρκίνος στομάχου (συχνότερη κακοήθης αιτία).
  • Όγκοι παγκρέατος ή ωοθηκών (ιδίως βλεννώδεις).
  • Καρκίνος παχέος εντέρου (λιγότερο συχνά).
  • Καλοήθεις φλεγμονώδεις καταστάσεις του γαστρεντερικού.

6️⃣ CA 72-4 και Καρκίνος Στομάχου

Στον καρκίνο του στομάχου, ο CA 72-4 μπορεί να βοηθήσει στην αξιολόγηση ανταπόκρισης μετά από χειρουργείο ή χημειοθεραπεία
και στον έλεγχο πιθανής υποτροπής. Δεν τίθεται διάγνωση μόνο από την τιμή—απαιτούνται ενδοσκόπηση, απεικονίσεις και ιστολογική επιβεβαίωση.

7️⃣ CA 72-4 σε Παγκρέας & Ωοθήκες

Αν και λιγότερο ειδικός, ο δείκτης μπορεί να αυξηθεί σε ορισμένους όγκους παγκρέατος και ωοθηκών.
Συνήθως αξιολογείται μαζί με CA 19-9 (παγκρέας) ή
CA 125 (ωοθήκες), ανάλογα με την κλινική εικόνα.

8️⃣ Καλοήθεις καταστάσεις

Αυξημένες τιμές δεν σημαίνουν πάντα καρκίνο. Μπορεί να εμφανιστούν σε:

  • Φλεγμονές του γαστρεντερικού.
  • Ηπατική νόσο ή χολόσταση.
  • Κύστεις ωοθηκών ή καλοήθεις μαστοπάθειες (σπάνια).

9️⃣ Παρακολούθηση στο χρόνο & θεραπεία

Σημασία έχει η πορεία του δείκτη. Μια σταθερή πτώση μετά από θεραπεία υποδηλώνει πιθανή ανταπόκριση,
ενώ διαδοχική άνοδος μπορεί να υποδηλώνει ενεργό νόσο ή υποτροπή. Ο/η γιατρός σας ορίζει το πρόγραμμα επανελέγχων.

🔟 Συχνές Ερωτήσεις (Enriched FAQ)

❓ Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές;
👉 Συνήθως έως ~6–7 U/mL, με μικρές διαφορές ανά εργαστήριο. Ελέγξτε πάντα τα «όρια αναφοράς» στο αποτέλεσμά σας.

❓ Έχω CA 72-4 = 8 U/mL. Τι σημαίνει;
👉 Είναι ελαφρώς πάνω από το συνηθισμένο όριο σε πολλά εργαστήρια. Χρειάζεται κλινική εκτίμηση, επανάληψη και συσχέτιση με εξετάσεις όπως CEA,
CA 19-9 ή/και απεικονίσεις.

❓ Μπορεί να είναι υψηλό χωρίς καρκίνο;
👉 Ναι. Σε φλεγμονές ήπατος/γαστρεντερικού, χολόσταση, κύστεις ωοθηκών κ.ά.

❓ Είναι εξέταση προληπτικού ελέγχου;
👉 Όχι. Δεν προτείνεται για screening γενικού πληθυσμού. Χρησιμοποιείται κυρίως για παρακολούθηση.

❓ Μετά από χειρουργείο στομάχου, τι περιμένουμε;
👉 Συνήθως πτώση του δείκτη. Αν παραμένει υψηλός ή ανεβαίνει, ο/η γιατρός μπορεί να ζητήσει επιπλέον έλεγχο.

❓ Κάθε πότε να το ελέγχω;
👉 Εξαρτάται από το ιστορικό σας. Συχνά ανά 3–6 μήνες σε παρακολούθηση, σύμφωνα με τον/την θεράποντα ιατρό.

❓ Υπάρχει «καλύτερη» ώρα ή προετοιμασία;
👉 Συνήθως δεν χρειάζεται νηστεία. Καλό είναι να κάνετε την εξέταση στο ίδιο εργαστήριο για συγκρίσιμες μετρήσεις.

❓ Ποια η διαφορά με CEA και CA 19-9;
👉 Ο CA 72-4 σχετίζεται περισσότερο με στομάχι. Ο CEA είναι γενικότερος δείκτης (π.χ. παχύ έντερο), ενώ το
CA 19-9 χρησιμοποιείται συχνά για πάγκρεας. Συχνά ζητούνται μαζί.

1️⃣1️⃣ 📌 Σε 1 λεπτό – Τι να θυμάστε

  • Το CA 72-4 βοηθά στην παρακολούθηση κυρίως του καρκίνου στομάχου.
  • Δεν είναι εξέταση screening και δεν αρκεί για διάγνωση.
  • Η τάση στο χρόνο έχει μεγαλύτερη αξία από μία τιμή.
  • Συχνά συνδυάζεται με CEA και
    CA 19-9 για πληρέστερη εικόνα.

Το κείμενο είναι ενημερωτικό και δεν αντικαθιστά ιατρική συμβουλή. Η διάγνωση/θεραπεία καθορίζεται από τον/την θεράποντα ιατρό.

🔎 Θέλετε ολοκληρωμένο έλεγχο γαστρεντερολογικών δεικτών;

Συνδυάστε το CA 72-4 με
CEA,
CA 19-9, CA 125
Γενική Αίματος και
CRP για πιο πλήρη αξιολόγηση.


👉 Δείτε περισσότερα εδώ


ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ


 


Γαστρίνη.jpg

📑 Πίνακας Περιεχομένων (TOC)

  1. Τι είναι η Γαστρίνη;

  2. Φυσιολογικός Ρόλος και Παραγωγή

  3. Πότε Γίνεται η Εξέταση Γαστρίνης;

  4. Φυσιολογικές και Παθολογικές Τιμές Γαστρίνης

  5. Αίτια Αυξημένων Επιπέδων Γαστρίνης

  6. Σύνδρομο Zollinger-Ellison

  7. Υπεργαστριναιμία και Καρκίνος Στομάχου

  8. Πώς Επηρεάζει η Διατροφή τα Επίπεδα Γαστρίνης;

  9. Γαστρίνη στην Εγκυμοσύνη και Παιδική Ηλικία

  10. Φάρμακα που Επηρεάζουν τη Γαστρίνη

  11. Θεραπευτικές Προσεγγίσεις

  12. Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

  13. Βιβλιογραφία

    🧠 Μέρος 1: Τι είναι η Γαστρίνη;

    Η γαστρίνη είναι μια σημαντική γαστρεντερική ορμόνη που παράγεται κυρίως στα G-κύτταρα του άντρου του στομάχου και, σε μικρότερο βαθμό, στο δωδεκαδάκτυλο και το πάγκρεας. Ο κύριος ρόλος της είναι να ρυθμίζει την έκκριση υδροχλωρικού οξέος (HCl) από τα τοιχωματικά κύτταρα του στομάχου, ενισχύοντας έτσι τη διαδικασία της πέψης.


    🔬 Λειτουργίες της Γαστρίνης

    Η γαστρίνη:

    • 📌 Διεγείρει την έκκριση γαστρικού οξέος (HCl).

    • 📌 Προάγει τη συσσώρευση ενζύμων πέψης.

    • 📌 Συμβάλλει στη διατήρηση της γαστρικής βλεννογόνου.

    • 📌 Ρυθμίζει την κινητικότητα του στομάχου.

    • 📌 Έχει αυξητική επίδραση στα γαστρικά τοιχώματα και στην πλαστικότητα του βλεννογόνου.


    🧪 Ποιοι τύποι Γαστρίνης υπάρχουν;

    Μορφή ΓαστρίνηςΟνομασίαΛειτουργία
    Γαστρίνη-14ΜικρήΚυρίως παγκρεατική
    Γαστρίνη-17ΕνδιάμεσηΠιο κοινή στο στομάχι
    Γαστρίνη-34ΜεγάληΒραδύτερη αλλά παρατεταμένη δράση

    🧬 Πώς εκκρίνεται;

    Η έκκριση γαστρίνης διεγείρεται από:

    • 🔸 Την παρουσία πρωτεϊνών στο στομάχι

    • 🔸 Το τεντωμένο τοίχωμα του στομάχου (λόγω τροφής)

    • 🔸 Το πρωτεϊνικό περιεχόμενο και τα αμινοξέα

    • 🔸 Νευρικά ερεθίσματα (π.χ. από το πνευμονογαστρικό νεύρο)

    • 🔸 H. pylori (αναλύεται σε ειδική ενότητα)

      🧪 Μέρος 2: Φυσιολογικός Ρόλος και Παραγωγή

      Η γαστρίνη αποτελεί βασικό ρυθμιστή του γαστρικού περιβάλλοντος και συμβάλλει στην πέψη με διάφορους μηχανισμούς. Η παραγωγή και απελευθέρωσή της είναι ένα σύνθετο σύστημα που ανταποκρίνεται στο φαγητό, το pH του στομάχου και την νευρική διέγερση.


      🔄 Πού παράγεται η γαστρίνη;

      Η γαστρίνη παράγεται από:

      • 🔬 G-κύτταρα στον άντρο του στομάχου (κύρια πηγή)

      • 🔬 Δωδεκαδάκτυλο (δευτερεύουσα παραγωγή)

      • 🔬 Πάγκρεας (σε μικρό βαθμό)


      ⚙️ Πότε εκκρίνεται;

      Η έκκριση γαστρίνης διεγείρεται από:

      • ✅ Την είσοδο τροφής στο στομάχι, ιδιαίτερα πλούσιας σε πρωτεΐνες

      • ✅ Την έκταση του τοιχώματος του στομάχου (μηχανικό ερέθισμα)

      • ✅ Την νευρική διέγερση μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου

      • ✅ Την παρουσία ασβεστίου, αμινοξέων και πολυπεπτιδίων

      • ⚠️ Τη λοίμωξη με H. pylori, που ενισχύει τη γαστρίνη (ειδική ενότητα παρακάτω)


      🧩 Πώς δρα η γαστρίνη στο στομάχι;

      1. 🧪 Ενεργοποιεί τα τοιχωματικά κύτταρα → έκκριση υδροχλωρικού οξέος (HCl)

      2. 🔁 Αυξάνει την παραγωγή πεψινογόνου από τα κύτταρα του στομάχου

      3. 🧱 Προάγει την αναγέννηση του γαστρικού βλεννογόνου

      4. 🔊 Αυξάνει τη γαστρική κινητικότητα (περισταλτισμός)

      5. 🧠 Λειτουργεί συνεργατικά με άλλες ορμόνες του πεπτικού: σεκρετίνη, χοληκυστοκινίνη (CCK)


      📉 Ανασταλτικοί Μηχανισμοί

      Η γαστρίνη αναστέλλεται όταν:

      • 🔵 Το pH του στομάχου πέσει κάτω από 3 (αρνητική παλίνδρομη ρύθμιση)

      • 🔵 Εκκρίνονται σωματοστατίνη και άλλες ανασταλτικές ουσίες

      • 🛑 Χορηγούνται φάρμακα όπως αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs)


      📊 Διέγερση και Αναστολή Γαστρίνης

      ΠαράγονταςΕπίδραση στη ΓαστρίνηΣημειώσεις
      Πρωτεΐνες τροφής⬆️ ΔιέγερσηΔιεγείρει την έκκριση
      Τάση στομάχου⬆️ ΔιέγερσηΜηχανικός ερεθισμός
      Υψηλό pH⬆️ ΔιέγερσηΥποδηλώνει ανάγκη για περισσότερη HCl
      Χαμηλό pH (<3)⬇️ ΑναστολήΜηχανισμός αρνητικής ανάδρασης
      Σωματοστατίνη⬇️ ΑναστολήΦυσικός ρυθμιστής
      PPIs⬆️ Αντιδραστική αύξησηΜπλοκάρουν HCl → ↑ Γαστρίνη αντισταθμιστικά
      H. pylori⬆️ ΔιέγερσηΈμμεση διέγερση μέσω φλεγμονής

      🧪 Μέρος 3: Πότε Γίνεται η Εξέταση Γαστρίνης;

      Η μέτρηση της γαστρίνης στο αίμα είναι μια εξειδικευμένη εργαστηριακή εξέταση που χρησιμοποιείται στη διαγνωστική διερεύνηση παθήσεων του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου, αλλά και σε ορμονικά σύνδρομα με υπερέκκριση οξέος.


      📌 Πότε συνιστάται η εξέταση;

      Η εξέταση γαστρίνης συνιστάται όταν υπάρχουν:

      Κλινικά ΣυμπτώματαΠιθανή Συσχέτιση
      🥵 Εμμένουσα καούραΓαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, υπερέκκριση οξέος
      😫 Έλκη που υποτροπιάζουνΎποπτο για σύνδρομο Zollinger–Ellison
      🤢 Ναυτία ή εμετοί χωρίς αιτίαΥπερβολική έκκριση γαστρικών υγρών
      💊 Μακροχρόνια χρήση PPIs ή H2 ανταγωνιστώνΔευτεροπαθής αύξηση γαστρίνης
      ⚠️ Υποψία για γαστρίνωμα ή νευροενδοκρινικό όγκοΠρωτοπαθής υπεργαστριναιμία
      🔬 Ανακάλυψη πάχυνσης στο γαστρικό τοίχωμα σε απεικονίσειςΔιερεύνηση ογκολογική ή λειτουργική

      🧬 Τι μετρά η εξέταση;

      Η εξέταση γαστρίνης μετρά τη συγκέντρωση της κυκλοφορούσας ορμόνης στο αίμα, συνήθως σε pg/mL. Δεν δίνει πληροφορίες μόνο για την ποσότητα, αλλά βοηθά στον εντοπισμό παθολογικών καταστάσεων που επηρεάζουν την παραγωγή της.


      📋 Οδηγίες πριν την εξέταση:

      • Νηστεία 10–12 ωρών

      • ⚠️ Αποφυγή καφέ, καπνίσματος, αλκοόλ

      • 💊 Διακοπή PPIs ή H2 αναστολέων 5–7 ημέρες πριν, σε συνεννόηση με ιατρό

      • ⏰ Συλλογή αίματος συνήθως πρωινές ώρες

      • ❗ Σε ορισμένες περιπτώσεις γίνεται και δοκιμασία με σεκρετίνη


      🧪 Σχετικές Εξετάσεις (συμπληρωματικές)

      ΕξέτασηΣκοπός
      pH γαστρικού υγρούΕκτίμηση οξύτητας (π.χ. <2 σε Zollinger–Ellison)
      Χρωμογρανίνη ΑΒιοδείκτης για νευροενδοκρινικούς όγκους
      Καρκινικοί δείκτες (CgA, NSE)Σε υποψία όγκου
      ΣωματοστατίνηΈμμεσος ρυθμιστής της γαστρίνης
      Γαστρίνη μετά από σεκρετίνηΔοκιμασία πρόκλησης για διάγνωση γαστρινώματος

      📈 Μέρος 4: Φυσιολογικές και Παθολογικές Τιμές Γαστρίνης

      Η συγκέντρωση της γαστρίνης στο αίμα μετριέται σε pg/mL (πικογραμμάρια ανά mL). Οι φυσιολογικές τιμές εξαρτώνται από την ηλικία, την κατάσταση νηστείας, τη λήψη φαρμάκων και τη λειτουργία του στομάχου.


      ✅ Φυσιολογικές Τιμές Γαστρίνης

      Κατηγορία ΑτόμουΤιμή (pg/mL)
      Υγιείς ενήλικες νηστικοί13 – 115
      Νεογνά (πρώτες ώρες)120 – 170
      Άτομα σε θεραπεία με PPIΈως και >300 (χωρίς παθολογία)

      ⚠️ Παθολογικά Υψηλές Τιμές

      Τιμή ΓαστρίνηςΠιθανή Διάγνωση
      150 – 400 pg/mLΔευτεροπαθής υπεργαστριναιμία (π.χ. PPIs, H. pylori)
      > 500 pg/mLΎποπτο για Zollinger–Ellison σύνδρομο
      > 1000 pg/mLΠιθανό γαστρίνωμα, απαιτείται επιβεβαίωση με σεκρετίνη
      > 2000 pg/mLΥψηλή ειδικότητα για κακοήθεια ή διπλό γαστρίνωμα

      🔍 Σημαντικές Σκέψεις:

      • Οι υψηλές τιμές γαστρίνης δεν σημαίνουν πάντα κακοήθεια.

      • Η λήψη αναστολέων αντλίας πρωτονίων (PPIs) μπορεί να προκαλέσει αντιδραστική αύξηση.

      • Πάντα πρέπει να συνεκτιμώνται:
        🔹 Η γαστρική οξύτητα
        🔹 Η παρουσία H. pylori
        🔹 Η συνύπαρξη συμπτωμάτων
        🔹 Η δυναμική απάντηση στη σεκρετίνη

      • 📊 Mobile-friendly HTML πίνακας Τιμών Αναφοράς & Διάγνωσης

        Τιμή Γαστρίνης (pg/mL)Ερμηνεία / Πιθανή Διάγνωση
        13 – 115Φυσιολογικό εύρος σε νηστεία
        150 – 400Υπεργαστριναιμία (π.χ. H. pylori, PPIs)
        > 500Ύποπτο για Zollinger–Ellison
        > 1000Πιθανό γαστρίνωμα
        > 2000Υψηλή υποψία για κακοήθεια ή πολλαπλό γαστρίνωμα

        ⚠️ Μέρος 5: Αίτια Αυξημένων Επιπέδων Γαστρίνης

        Η υπεργαστριναιμία δεν αποτελεί νόσο από μόνη της, αλλά είναι σημαντικός εργαστηριακός δείκτης που μπορεί να υποδηλώνει διαταραχές του γαστρεντερικού ή σπάνιους νευροενδοκρινείς όγκους.

        Η αύξηση των επιπέδων της γαστρίνης μπορεί να είναι:

        • Δευτεροπαθής (αντιδραστική) — λόγω χαμηλού οξέος

        • Πρωτοπαθής (παθολογική) — λόγω υπερέκκρισης από όγκο


        🔍 Κύριες Αιτίες Αυξημένων Επιπέδων Γαστρίνης

        ΑιτίαΚατηγορίαΜηχανισμός
        Χρήση PPIs (omeprazole, pantoprazole)ΔευτεροπαθήςΜείωση HCl → Αντανακλαστική ↑ γαστρίνης
        Σύνδρομο Zollinger–Ellison (γαστρίνωμα)ΠρωτοπαθήςΌγκος G-κυττάρων → υπερέκκριση
        Χρόνια ατροφική γαστρίτιδαΔευτεροπαθήςΑπώλεια τοιχωματικών κυττάρων → ↓ HCl → ↑ γαστρίνη
        MEN1 (Πολυενδοκρινικό σύνδρομο τύπου 1)ΠρωτοπαθήςΠολλαπλοί νευροενδοκρινείς όγκοι, συχνά με γαστρίνωμα
        H. pylori λοίμωξηΔευτεροπαθήςΦλεγμονή στο άντρο → διέγερση G-κυττάρων
        Νεφρική ανεπάρκειαΔευτεροπαθής↓ Κάθαρση της γαστρίνης από τους νεφρούς
        Κακορρυθμισμένος ΔιαβήτηςΔευτεροπαθήςΑυξημένη διαπερατότητα και φλεγμονή
        ΥπερασβεστιαιμίαΔευτεροπαθήςCa²⁺ ενεργοποιεί G-κύτταρα
        Καρκίνος στομάχου / Εκτοπική παραγωγήΠρωτοπαθήςΕκτοπική ή υπερπλασία G-κυττάρων

        🦠 Ιδιαίτερη Αναφορά: H. pylori και Γαστρίνη

        Η λοίμωξη από το Helicobacter pylori:

        • Προκαλεί φλεγμονή στο άντρο του στομάχου

        • Ενεργοποιεί τα G-κύτταρα

        • Μειώνει τα D-κύτταρα που εκκρίνουν σωματοστατίνη

        • Το τελικό αποτέλεσμα είναι παρατεταμένη υπεργαστριναιμία, η οποία μπορεί να προκαλέσει έλκη και, μακροπρόθεσμα, κακοήθεια


        💊 Ιδιαίτερη Αναφορά: Φάρμακα

        Ορισμένα φάρμακα αυξάνουν τα επίπεδα γαστρίνης:

        Φάρμακο / ΚατηγορίαΕπίδραση
        Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs)⬆️ Σημαντική αύξηση (αντανακλαστική)
        Ανταγωνιστές Η2 (ρανιτιδίνη, φαμοτιδίνη)⬆️ Ήπια έως μέτρια αύξηση
        Αντιχολινεργικά⬆️ Έμμεση μέσω μείωσης HCl
        Καφές / Καφεΐνη⬆️ Μέσω διέγερσης γαστρικού βλεννογόνου
        Χρόνια χρήση αλκοόλ⬆️ Παρατεταμένη διέγερση G-κυττάρων

        📌 Σημείωση:

        Η υπεργαστριναιμία δεν είναι πάντα επικίνδυνη.
        🟢 Σε ασθενείς με μακροχρόνια χρήση PPIs, η αύξηση μπορεί να είναι αναμενόμενη.
        🔴 Αν όμως συνυπάρχει με χαμηλό pH ή έλκη που δεν ανταποκρίνονται, απαιτείται πλήρης διερεύνηση.

        🧬 Μέρος 6: Σύνδρομο Zollinger–Ellison (ZES)

        Το σύνδρομο Zollinger–Ellison (ZES) είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή ενδοκρινική διαταραχή, που προκαλείται από την παραγωγή γαστρίνης από νευροενδοκρινικό όγκο (γαστρίνωμα). Το αποτέλεσμα είναι η υπερβολική παραγωγή γαστρικού οξέος, που οδηγεί σε πολλαπλά, υποτροπιάζοντα έλκη και άλλες γαστρικές επιπλοκές.


        🔬 Τι είναι το Γαστρίνωμα;

        • Νευροενδοκρινικός όγκος που παράγει γαστρίνη ανεξέλεγκτα

        • Μπορεί να είναι καλοήθης ή κακοήθης

        • Το 80–90% των γαστρινωμάτων εντοπίζονται:

          • στο πάγκρεας

          • στο δωδεκαδάκτυλο

          • σπανιότερα σε λεμφαδένες ή στομάχι

        • Περίπου το 25% των περιπτώσεων σχετίζονται με το σύνδρομο MEN1 (πολυενδοκρινικό σύνδρομο τύπου 1)


        📌 Κλινικά Χαρακτηριστικά του ZES

        ΣύμπτωμαΠεριγραφή
        🔁 Επαναλαμβανόμενα έλκηΣυνήθως σε άτυπες θέσεις, πολλαπλά
        🔥 Βαριά καούρα & οπισθοστερνικός καύσοςΑνθεκτική στη θεραπεία
        💩 Χρόνια διάρροιαΑπό οξύτητα και αδρανοποίηση ενζύμων
        🤢 Δυσπεψία, φουσκώματαΑπό αυξημένη έκκριση οξέος
        ⚠️ Ενδείξεις αιμορραγίαςΜαύρα κόπρανα, εμετοί με αίμα

        📊 Εργαστηριακή Διάγνωση

        ΕξέτασηΕρμηνεία
        Γαστρίνη > 1000 pg/mLΥψηλή ειδικότητα για ZES
        pH γαστρικού υγρού < 2Απόδειξη υπεροξέωσης
        Δοκιμασία με σεκρετίνηΠαθολογική ↑ γαστρίνης >120 pg/mL
        Χρωμογρανίνη AΣυχνά αυξημένη
        Απεικόνιση (CT/MRI/Octreoscan)Εντοπισμός όγκου

        📌 Διαφοροδιάγνωση ZES

        ΠαθολογίαΓαστρίνηpH ΣτομάχουPPIsΔιάγνωση
        Zollinger–Ellison↑↑↑ (>1000)<2Όχι απαραίτηταΓαστρίνωμα
        Χρήση PPIs↑ (ήπια–μέτρια)>4ΝαιΑντιδραστική
        Ατροφική γαστρίτιδα↑↑>4ΌχιΜείωση HCl λόγω ατροφίας
        H. pylori2–4ΌχιΦλεγμονώδης διέγερση G-κυττάρων
        MEN1↑↑<2ΠοικίλλειΠολυεστιακό γαστρίνωμα

        🧠 ZES & Σύνδρομο MEN1

        Το MEN1 είναι ένα κληρονομικό σύνδρομο με:

        • Όγκους παραθυρεοειδών → υπερασβεστιαιμία

        • Όγκους υπόφυσης → προλακτίνωμα ή GH

        • Όγκους παγκρέατος → γαστρίνωμα, ινσουλίνωμα

        📌 Έλεγχος με γενετικό τεστ MEN1 γονιδίου (menin) είναι συχνά απαραίτητος όταν υπάρχει υποψία ZES σε νεαρούς ασθενείς.

        🧪 Μέρος 7: Υπεργαστριναιμία και Καρκίνος Στομάχου

        Η υπεργαστριναιμία δεν είναι μόνο βιοδείκτης λειτουργικής διαταραχής· μπορεί να έχει και καρκινογενετική σημασία, ιδίως όταν επιμένει για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Η χρόνια διέγερση των γαστρικών κυττάρων από υψηλή γαστρίνη έχει συσχετιστεί με μεταπλασία, υπερπλασία, και τελικά νεοπλασία του γαστρικού βλεννογόνου.


        📌 Πώς σχετίζεται η γαστρίνη με τον καρκίνο;

        Η γαστρίνη δρα όχι μόνο ως ορμόνη, αλλά και ως αυξητικός παράγοντας (growth factor), ενεργοποιώντας:

        • 📈 Mitogen-activated pathways (MAPK, PI3K/Akt)

        • 🔁 Πολλαπλασιασμό βλεννογονικών κυττάρων

        • 🧬 Έκφραση κυτταροκινών που συμβάλλουν στη φλεγμονή και στην αγγειογένεση

        Αυτό δημιουργεί ένα μικροπεριβάλλον που ευνοεί τον καρκίνο.


        🦠 H. pylori + Γαστρίνη = Καρκινογένεση

        Η λοίμωξη με H. pylori σε συνδυασμό με παρατεταμένη υπεργαστριναιμία μπορεί να οδηγήσει σε:

        1. Χρόνια ατροφική γαστρίτιδα

        2. Εντερική μεταπλασία

        3. Δυσπλασία

        4. Αδενοκαρκίνωμα στομάχου (συνήθως τύπος intestinal)

        🔍 Η γαστρίνη και η H. pylori δρουν συνεργικά στην εξέλιξη των προκαρκινικών αλλοιώσεων.


        📊 Παθολογοανατομική Εξέλιξη

        ΣτάδιοΠεριγραφή
        🔹 ΦλεγμονήΟξεία ή χρόνια γαστρίτιδα από H. pylori
        🔸 ΑτροφίαΑπώλεια τοιχωματικών κυττάρων → ↓ οξύτητα
        🔸 ΥπεργαστριναιμίαΑντίδραση του οργανισμού για να αυξήσει HCl
        🔹 ΜεταπλασίαΜετάπτωση σε εντερικού τύπου επιθήλιο
        🔸 ΔυσπλασίαΠρονεοπλασματικές αλλαγές
        🔴 ΑδενοκαρκίνωμαΚακοήθης εξέλιξη

        📉 Πότε να υποπτευθούμε νεοπλασία λόγω υπεργαστριναιμίας;

        • Γαστρίνη > 1000 pg/mL χωρίς PPI και με pH < 2

        • Παρουσία όγκου σε απεικόνιση

        • Ανθεκτικά έλκη και συμπτώματα παρά την αγωγή

        • Υποψία για MEN1

        • Υποψία για τύπο II καρκινώματος στομάχου ή τύπο I νευροενδοκρινή όγκο


        🧬 Νευροενδοκρινείς Όγκοι Στομάχου & Γαστρίνη

        Υπάρχουν 3 τύποι νευροενδοκρινών όγκων στομάχου (NETs):

        ΤύποςΣχέση με ΓαστρίνηΣχετιζόμενη Παθολογία
        Τύπου ΙΥπεργαστριναιμία λόγω ατροφικής γαστρίτιδαςΚαλοήθεις, συνήθως πολλαπλοί και μικρού μεγέθους
        Τύπου ΙΙΥπεργαστριναιμία λόγω Zollinger–Ellison + MEN1Πιο επιθετικοί, συνήθως σε πλαίσιο πολυενδοκρινικών διαταραχών
        Τύπου ΙΙΙΑνεξάρτητοι από τη γαστρίνηΜονήρεις, υψηλής κακοήθειας, επιθετικοί

        🔎 Συμπερασματικά:

        • Η γαστρίνη είναι ορμόνη αλλά και αυξητικός παράγοντας

        • Χρόνια υπερέκκριση μπορεί να προκαλέσει νεοπλασματικές αλλαγές

        • Ιδιαίτερη προσοχή όταν:

          • 📌 Συνυπάρχει H. pylori

          • 📌 Υπάρχει ιστορικό έλκους/ατροφικής γαστρίτιδας

          • 📌 Υπάρχουν εργαστηριακές ενδείξεις για ZES/MEN1

        🥗 Μέρος 8: Πώς Επηρεάζει η Διατροφή τα Επίπεδα Γαστρίνης;

        Η διατροφή επηρεάζει άμεσα τη ρύθμιση της γαστρίνης, καθώς αποτελεί τον κύριο φυσιολογικό ερέθισμα για την έκκρισή της. Ο τύπος, η ποσότητα και η συχνότητα των γευμάτων επηρεάζουν τα επίπεδα της ορμόνης μέσω της γαστρικής διάτασης, της σύνθεσης των τροφών και της οξύτητας.

        📌 Τι Τροφές Αυξάνουν τη Γαστρίνη;

        ΚατηγορίαΠαράδειγμαΜηχανισμός
        🍖 ΠρωτεΐνεςΚρέας, αυγά, τυριάΑμινοξέα και πεπτίδια διεγείρουν τα G-κύτταρα
        ☕ ΚαφεΐνηΚαφές, τσάι, ενεργειακάΕρεθίζουν άμεσα το γαστρικό βλεννογόνο
        🍷 ΑλκοόλΚρασί, μπύρα, ποτάΕνισχύει την έκκριση γαστρίνης μέσω HCl
        🍟 Λιπαρά φαγητάΤηγανητά, fast foodΕπιβραδύνουν την κένωση στομάχου → ↑ γαστρίνη
        🧂 Μπαχαρικά & ξύδιΚαυτερά, πικάντικαΤοπικός ερεθισμός του άντρου
        🧁 ΥπερφαγίαΜεγάλα γεύματαΈντονη διάταση στομάχου → διέγερση

      🧪 Πότε οι τροφές προκαλούν προβλήματα;

      Σε φυσιολογικά άτομα, η αύξηση της γαστρίνης είναι παροδική.
      Όμως σε άτομα με:

      • Zollinger–Ellison

      • Γαστρεντερικούς όγκους

      • Ατροφική γαστρίτιδα

      • Χρόνια λοίμωξη H. pylori

      η πρόσληψη διεγερτικών τροφών μπορεί να προκαλέσει υπερέκκριση οξέος, πόνο και επιδείνωση συμπτωμάτων.


      ✅ Τι να προτιμήσω;

      ΚατηγορίαΤροφές που βοηθούνΓιατί
      🥬 Ήπια λαχανικάΚολοκύθι, καρότο, πατάταΔεν διεγείρουν το στομάχι
      🍚 ΥδατάνθρακεςΡύζι, βραστά ζυμαρικά, ψωμίΔεν προκαλούν υπερέκκριση
      🥛 Γάλα (με μέτρο)Χλιαρό γάλα, γιαούρτιΠροσωρινή εξουδετέρωση HCl
      🫖 ΒόταναΧαμομήλι, λουίζα, γλυκόριζαΑντιφλεγμονώδη, καταπραϋντικά
      💧 ΝερόΜικρές γουλιές κατά τη διάρκεια της ημέραςΕνυδάτωση, προσωρινή μείωση οξύτητας

    🔴 Τι να αποφεύγω σε υπεργαστριναιμία:

    • Πικάντικα & όξινα τρόφιμα (λεμόνι, ντομάτα)

    • Καφεΐνη και σοκολάτα

    • Τηγανητά και επεξεργασμένα λίπη

    • Σακχαρούχα και ανθρακούχα ποτά

    • Αλκοόλ, ιδιαίτερα λευκό κρασί και λικέρ


    📋 Διατροφική Στρατηγική (σε ZES ή χρόνια γαστρίτιδα)

    1. Μικρά και συχνά γεύματα

    2. Αποφυγή νηστείας > 6 ώρες

    3. Διατήρηση ουδέτερου pH τροφίμων

    4. Συνδυασμός σύνθετων υδατανθράκων + ήπιων πρωτεϊνών

    5. Καταγραφή συμπτωμάτων με τροφές (food-symptom diary)


    📌 Εάν υπάρχει παθολογική υπεργαστριναιμία, η διατροφή δεν υποκαθιστά την ιατρική θεραπεία, αλλά μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

    👶🤰 Μέρος 9: Γαστρίνη στην Εγκυμοσύνη και Παιδική Ηλικία

    Η γαστρίνη είναι μία από τις λίγες ενδοκρινικές ορμόνες του γαστρεντερικού που επηρεάζεται σημαντικά από την ηλικία, τη φυσιολογική ανάπτυξη, αλλά και την κατάσταση της εγκυμοσύνης. Σε αυτές τις περιόδους, η φυσιολογική της ρύθμιση παρουσιάζει φυσιολογικές μεταβολές, που δεν είναι πάντα παθολογικές.


    🤱 Γαστρίνη στην Εγκυμοσύνη

    Κατά τη διάρκεια της κύησης, παρατηρείται:

    ΠαράμετροςΠαρατήρηση
    📈 Αύξηση της γαστρίνηςΦυσιολογική, λόγω αυξημένων επιπέδων οιστρογόνων
    💊 Μείωση γαστρικής κινητικότηταςΛόγω προγεστερόνης → παρατεταμένη γαστρική διάταση
    ⬇️ Αραιωμένη γαστρική οξύτηταΛόγω αραίωσης HCl & αυξημένης γαστρίνης
    🔄 ΑνατροφοδότησηΗ αύξηση της γαστρίνης είναι συνήθως αντισταθμιστική

    📌 Συμπέρασμα: Η μέτρια αύξηση της γαστρίνης στην εγκυμοσύνη είναι φυσιολογική και δεν υποδηλώνει παθολογία, εκτός αν συνυπάρχουν επιπλοκές όπως έλκος, πρωτοπαθής υπεργαστριναιμία, ή MEN1.


    📍 Πότε ελέγχεται η γαστρίνη σε εγκύους;

    • Σε επίμονες καούρες ή δυσπεψία που δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία

    • Αν υπάρχει ιστορικό έλκους

    • Σε υποψία γαστρινώματος (σπάνιο)

    • Αν η γυναίκα λαμβάνει PPIs χρόνια πριν την εγκυμοσύνη


    👶 Γαστρίνη στην Παιδική Ηλικία

    Η γαστρίνη παίζει σημαντικό ρόλο στην ωρίμανση του στομάχου στα νεογνά και τα βρέφη.

    Ηλικιακή ΦάσηΕπίπεδα Γαστρίνης
    🍼 Νεογέννητο (0–48 ώρες)120–170 pg/mL
    👶 1–12 μηνώνΜειώνεται σταδιακά σε ~50–100 pg/mL
    👧 Παιδική ηλικίαΠροσεγγίζει ενήλικες τιμές
    🧒 ΕφηβείαΣταθεροποίηση επιπέδων

    🧠 Κλινικές Σκέψεις σε Παιδιά:

    • Σε νεογνά, τα επίπεδα γαστρίνης είναι φυσιολογικά υψηλά λόγω αναπτυξιακής ωρίμανσης.

    • Η παρατεταμένα αυξημένη γαστρίνη σε παιδιά απαιτεί έλεγχο για:

      • Παιδικά γαστρινώματα (πολύ σπάνια)

      • MEN1 σε οικογενές ιστορικό

      • Νεφρική ανεπάρκεια ή φάρμακα

    • Η μέτρηση της γαστρίνης δεν είναι συ rutινική στην παιδιατρική, εκτός αν υπάρχουν συμπτώματα έλκους ή χρόνιας γαστρίτιδας


    🔍 Πρακτική Συμβουλή:

    Μην ερμηνεύετε αυξημένη γαστρίνη σε νεογέννητο ως παθολογική χωρίς αξιολόγηση του γαστρικού pH και της γενικής κατάστασης.

    💊 Μέρος 10: Φάρμακα που Επηρεάζουν τη Γαστρίνη

    Ορισμένα φάρμακα, συνήθως μέσω τροποποίησης της γαστρικής οξύτητας, επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τα επίπεδα της γαστρίνης στο αίμα. Η κατανόηση αυτών των φαρμακολογικών επιδράσεων είναι κρίσιμη στη σωστή ερμηνεία των εργαστηριακών τιμών και στην αποφυγή ψευδώς θετικών διαγνώσεων υπεργαστριναιμίας.


    🔍 Πώς επηρεάζουν τα φάρμακα τη γαστρίνη;

    Τα περισσότερα φάρμακα που αυξάνουν τη γαστρίνη:

    • Αναστέλλουν την έκκριση HCl από τα τοιχωματικά κύτταρα

    • Προκαλούν αντισταθμιστική αύξηση της γαστρίνης

    • Μπορεί να μιμηθούν κλινικά ή εργαστηριακά το σύνδρομο Zollinger–Ellison


    📋 Πίνακας: Φάρμακα που Αυξάνουν τη Γαστρίνη

    Κατηγορία / ΦάρμακοΕπίδραση στα Επίπεδα ΓαστρίνηςΜηχανισμός
    Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs)
    π.χ. ομεπραζόλη, εσομεπραζόλη
    ⬆️ Σημαντική αύξησηΑναστέλλουν HCl → ↑ γαστρίνη αντισταθμιστικά
    Ανταγωνιστές Η2 υποδοχέων
    ρανιτιδίνη, φαμοτιδίνη
    ⬆️ Ήπια έως μέτρια αύξησηΜειώνουν την οξύτητα → ήπια διέγερση γαστρίνης
    Αντιχολινεργικά
    ατροπίνη, υοσκίνη
    ⬆️ Έμμεση αύξησηΑναστέλλουν παρασυμπαθητική ρύθμιση HCl
    Καφεΐνη / Θεοφυλλίνη⬆️ Παροδική διέγερσηΕνεργοποίηση γαστρικών υποδοχέων
    Χρόνια χρήση αλκοόλ⬆️ Δυνητική αύξηση

    ⚠️ Σημαντικό:

    • 🧪 Αν η εξέταση γαστρίνης γίνεται ενώ λαμβάνεται PPI, τα αποτελέσματα είναι σχεδόν πάντα αυξημένα.

    • 🩺 Συνιστάται διακοπή του PPI τουλάχιστον 5–7 ημέρες πριν την εξέταση, εκτός αν υπάρχουν αντενδείξεις.

    • 🧠 Η γνώση του φαρμακευτικού ιστορικού είναι απαραίτητη για ορθή ερμηνεία των τιμών.

      🩺 Μέρος 11: Θεραπευτικές Προσεγγίσεις

      Η αντιμετώπιση της υπεργαστριναιμίας εξαρτάται από την αιτία, τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, και την παρουσία ή όχι όγκου (π.χ. Zollinger–Ellison, MEN1). Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή, χειρουργική παρέμβαση, και μακροχρόνια παρακολούθηση.

      💊 Φαρμακευτική Αντιμετώπιση

      Φαρμακολογική ΚατηγορίαΕφαρμογή / ΡόλοςΣχόλια
      Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs)Πρώτης γραμμήςΥψηλές δόσεις σε Zollinger–Ellison
      Ανταγωνιστές H2 υποδοχέωνΕναλλακτικάΛιγότερο ισχυροί, για ήπιες περιπτώσεις
      Σωματοστατίνη / Ανάλογα (οκτρεοτίδη)Σε γαστρινώματα ή NETsΜειώνουν την έκκριση γαστρίνης και οξέος
      Συμπτωματικά (αντιόξινα, σπασμολυτικά)ΑνακούφισηΔεν διορθώνουν την αιτία

    🧪 Ειδικά σε Zollinger–Ellison:

    • Χρήση διπλής ή τριπλής δόσης PPIs

    • Στοματικά ανάλογα σωματοστατίνης σε ανεγχείρητες περιπτώσεις

    • Χημειοθεραπεία σε επιθετικά γαστρινώματα


    🛠️ Χειρουργική Αντιμετώπιση

    ΚατάστασηΠαρέμβασηΣκοπός
    Εντοπισμένο γαστρίνωμαΕντοπισμένη εκτομήΔυνητικά ιάσιμη
    Γαστρίνωμα + MEN1Συχνά πολυεστιακή χειρουργικήΔύσκολη πλήρης εκρίζωση
    Υποτροπιάζοντα έλκηΒαγοτομή ή γασρεκτομήΣε ανθεκτικές περιπτώσεις

    🔁 Παρακολούθηση & Μακροχρόνια Διαχείριση

    ΑσθενήςΣτρατηγική
    Άτομα με χρόνια PPI χρήσηΤακτική αξιολόγηση γαστρίνης & HCl
    Ύποπτο ή διαγνωσμένο γαστρίνωμαΈλεγχος γαστρίνης + απεικονίσεις ανά 6–12 μήνες
    NET τύπου I–IIΠαρακολούθηση με ενδοσκοπήσεις & δείκτες
    MEN1Τακτικός γονιδιακός & απεικονιστικός έλεγχος

    ✅ Επισκόπηση Θεραπευτικών Επιλογών

    ΠροσέγγισηΠεριγραφήΕφαρμογή
    PPIs υψηλής δόσηςΚαταστολή γαστρικού οξέοςZES, έντονη υπεργαστριναιμία
    Ανάλογα σωματοστατίνηςΑναστολή γαστρίνης & οξέοςΓαστρίνωμα, NETs
    Χειρουργική εκτομήΑφαίρεση όγκουΕντοπισμένα γαστρινώματα
    Βαγοτομή / ΓαστρεκτομήΜείωση HClΈλκη ανθεκτικά σε φαρμακευτική αγωγή
    Τακτική παρακολούθησηΕργαστηριακά & απεικονιστικάPPIs, MEN1, υποψία NETs

    🔗 Σχετικά Άρθρα

    📚 Μέρος 12: Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

    Τι είναι η γαστρίνη και ποιος ο ρόλος της;
    Η γαστρίνη είναι μια πεπτική ορμόνη που εκκρίνεται από τα G-κύτταρα στο άντρο του στομάχου. Ρυθμίζει την έκκριση υδροχλωρικού οξέος (HCl) και την κινητικότητα του στομάχου, βοηθώντας στην πέψη.
    Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα γαστρίνης;
    Τα φυσιολογικά επίπεδα κυμαίνονται από 13 έως 115 pg/mL σε νηστεία. Σε νεογνά είναι υψηλότερα, ενώ η χρήση PPIs μπορεί να αυξήσει τη γαστρίνη αντιδραστικά.
    Τι προκαλεί την αύξηση της γαστρίνης;
    Αίτια αυξημένης γαστρίνης περιλαμβάνουν τη χρήση φαρμάκων (PPIs), H. pylori, Zollinger–Ellison σύνδρομο, ατροφική γαστρίτιδα, MEN1, και νεφρική ανεπάρκεια.
    Τι είναι το γαστρίνωμα;
    Πρόκειται για έναν νευροενδοκρινικό όγκο που εκκρίνει γαστρίνη ανεξέλεγκτα, προκαλώντας υπερέκκριση οξέος και σοβαρά πεπτικά έλκη. Συνδέεται με το σύνδρομο Zollinger–Ellison.
    Η αύξηση γαστρίνης στην εγκυμοσύνη είναι παθολογική;
    Όχι. Μια ήπια έως μέτρια αύξηση είναι φυσιολογική στην εγκυμοσύνη λόγω ορμονικών αλλαγών. Απαιτεί διερεύνηση μόνο αν συνυπάρχουν συμπτώματα ή ιστορικό έλκους.
    Πώς επηρεάζει η διατροφή τη γαστρίνη;
    Πρωτεΐνες, λιπαρά, καφεΐνη και αλκοόλ αυξάνουν τη γαστρίνη. Αντίθετα, ήπιες τροφές (ρύζι, λαχανικά, χαμομήλι) τη διατηρούν σε φυσιολογικά επίπεδα.
    Μπορεί η υψηλή γαστρίνη να προκαλέσει καρκίνο;
    Η χρόνια υπεργαστριναιμία έχει συνδεθεί με εντερική μεταπλασία, δυσπλασία και καρκίνο στομάχου, ιδίως όταν συνυπάρχει H. pylori ή ατροφική γαστρίτιδα.
    Πότε πρέπει να διακόψω PPI πριν από εξέταση γαστρίνης;
    Ιδανικά 5–7 ημέρες πριν, σε συνεννόηση με τον ιατρό. Οι PPIs αυξάνουν αντιδραστικά τη γαστρίνη και μπορεί να αλλοιώσουν τα αποτελέσματα.
    Πώς θεραπεύεται η υπεργαστριναιμία;
    Με φάρμακα (PPIs, σωματοστατίνη), χειρουργική εκτομή (σε όγκους), ή παρακολούθηση ανάλογα με την αιτία. Η διατροφή βοηθά στην ανακούφιση.
    Τι είναι η δοκιμασία με σεκρετίνη;
    Είναι δυναμικός έλεγχος που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση γαστρινώματος. Αν μετά από έγχυση σεκρετίνης η γαστρίνη αυξηθεί >120 pg/mL, θεωρείται παθολογική αντίδραση.

    📚 Μέρος 13: Βιβλιογραφία

    🇬🇷 Ελληνικές Πηγές

    1. Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών (ΙΣΑ)
      👉 www.isathens.gr — Ενημερωτικό υλικό για ενδοκρινικά νοσήματα και διαγνωστικές εξετάσεις.

    2. Ελληνική Γαστρεντερολογική Εταιρεία (ΕΓΕ)
      👉 www.hsg.gr — Πληροφορίες για έλκη, H. pylori, γαστρίνωμα και σχετικές ενδοσκοπικές κατευθύνσεις.

    3. Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (EOF)
      👉 www.eof.gr — Φαρμακολογικά δελτία για PPIs, H2 blockers, οκτρεοτίδη, ρανιτιδίνη κ.ά.

    4. Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ – Διαλέξεις Γαστρεντερολογίας
      👉 www.med.uoa.gr — Εκπαιδευτικό υλικό με αναφορές σε ενδοκρινικές εξετάσεις.

    5. mikrobiologikolamia.gr
      👉 mikrobiologikolamia.gr — Εφαρμοσμένη ανάλυση εξετάσεων όπως γαστρίνη, χρωμογρανίνη Α, καρκινικοί δείκτες.


    🌍 Διεθνείς Πηγές

    1. National Institutes of Health (NIH – MedlinePlus)
      👉 https://medlineplus.gov/lab-tests/gastrin/
      Επισκόπηση της εξέτασης γαστρίνης, φυσιολογικές τιμές και ενδείξεις.

    2. UpToDate – Gastrinoma and Zollinger–Ellison Syndrome
      👉 www.uptodate.com (προϋποθέτει συνδρομή)
      Πλήρης ανασκόπηση σε παθοφυσιολογία, διάγνωση και θεραπεία.

    3. American Gastroenterological Association (AGA)
      👉 www.gastro.org
      Κατευθυντήριες οδηγίες για έλκη, H. pylori και NETs.

    4. PubMed / NCBI – Gastrin Physiology
      👉 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed
      Αναζήτηση άρθρων για «Gastrin AND Cancer» ή «Zollinger Ellison».

    5. Endocrine Society – Clinical Practice Guidelines
      👉 www.endocrine.org
      Κατευθυντήριες οδηγίες για MEN1, γαστρίνωμα και παρακολούθηση.

      ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

      https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/




Ελικοβακτηρίδιο-Πυλωρού-1-2.jpg

🦠 Ελικοβακτηρίδιο του Πυλωρού (Helicobacter pylori) – Πλήρης Ανάλυση

🔍 Τι είναι το Ελικοβακτηρίδιο του Πυλωρού (H. pylori);

Το Ελικοβακτηρίδιο του Πυλωρού (Helicobacter pylori) είναι ένα Gram-αρνητικό, σπειροειδές βακτήριο που αποικίζει το γαστρικό βλεννογόνο. Είναι ένα από τα πιο κοινά βακτήρια παγκοσμίως, μολύνοντας πάνω από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού. Συνδέεται άμεσα με γαστρικές παθήσεις, όπως:

  • Χρόνια γαστρίτιδα

  • Πεπτικό έλκος (στομάχου και δωδεκαδακτύλου)

  • Καρκίνο του στομάχου

  • Λεμφώματα MALT


🧫 Μορφολογία & Μηχανισμός Επιδίωσης

Το H. pylori διαθέτει:

  • Σπειροειδές σχήμα: επιτρέπει την εύκολη κίνηση στο γαστρικό βλέννο.

  • Flagella (μαστίγια): διευκολύνουν την κίνηση.

  • Ουρεάση: ένζυμο που μετατρέπει την ουρία σε αμμωνία, εξουδετερώνοντας τα γαστρικά οξέα.

Αυτό του επιτρέπει να επιβιώνει και να πολλαπλασιάζεται σε ένα από τα πιο όξινα περιβάλλοντα του ανθρώπινου σώματος: το στομάχι.


📊 Επιδημιολογία

ΠεριοχήΠοσοστό Φορείας
Αναπτυγμένες χώρες20-50%
Αναπτυσσόμενες χώρες>70%
Ελλάδα40-60% (ανάλογα την ηλικία)

Η μόλυνση συνήθως αποκτάται στην παιδική ηλικία μέσω στοματικής-στοματικής ή κοπρανοστοματικής μετάδοσης.


🧠 Παθογένεια – Πώς προκαλεί ασθένεια;

  1. Αποίκηση του στομαχικού βλεννογόνου

  2. Έκκριση ουρεάσης → τοπική αλκαλοποίηση

  3. Πρόκληση φλεγμονής μέσω κυτοκινών (IL-1β, IL-8)

  4. Καταστροφή βλεννογόνου → γαστρίτιδα → έλκος → πιθανή μετάλλαξη → καρκίνος στομάχου

Το H. pylori ταξινομείται από τον ΠΟΥ ως καρκινογόνος παράγοντας τύπου I.

Ελικοβακτηρίδιο Πυλωρού


⚠️ Συμπτώματα της Λοίμωξης με Ελικοβακτηρίδιο Πυλωρού

Πολλοί φορείς είναι ασυμπτωματικοί. Όταν υπάρχουν συμπτώματα, περιλαμβάνουν:

  • Πόνο ή καύσο στην επιγαστρική χώρα

  • Φούσκωμα, ναυτία, ερυγές

  • Απώλεια όρεξης

  • Αίσθημα βάρους μετά τα γεύματα

  • Μαύρα κόπρανα (σε έλκη με αιμορραγία)

  • Αναιμία (λόγω χρόνιας απώλειας αίματος)


🧪 Διαγνωστικές Εξετάσεις

✅ 1. Μη Επεμβατικές Εξετάσεις

📌 i) Urea Breath Test (Δοκιμασία αναπνοής με ουρία)

  • Περιγραφή: Ο ασθενής καταπίνει ένα δισκίο ή υγρό με C13 ή C14-επισημασμένη ουρία. Αν υπάρχει H. pylori, η ουρεάση του διασπά την ουρία και παράγεται CO₂, που ανιχνεύεται στην αναπνοή.

  • Πλεονεκτήματα: Πολύ υψηλή ευαισθησία και ειδικότητα (95–100%).

  • Ιδανικό για επιβεβαίωση εκρίζωσης μετά από θεραπεία.

  • Απαιτεί αποφυγή PPI (αναστολείς αντλίας πρωτονίων) / αντιβιοτικών για τουλάχιστον 2 εβδομάδες.

📌 ii) Κοπρανολογική Ανίχνευση Αντιγόνου (Stool Antigen Test)

  • Περιγραφή: Ανίχνευση αντιγόνων του H. pylori στα κόπρανα.

  • Πλεονεκτήματα: Εύκολη, γρήγορη, χαμηλό κόστος.

  • Μειονεκτήματα: Λιγότερο αξιόπιστη αν χρησιμοποιούνται PPI (αναστολείς αντλίας πρωτονίων) ή αντιβιοτικά.

📌 iii) Ορολογική Εξέταση (Αντισώματα IgG στο αίμα)

    • Περιγραφή: Ανίχνευση IgG αντισωμάτων έναντι H. pylori.

    • Πλεονεκτήματα: Δείχνει ιστορικό έκθεσης.

    • Μειονεκτήματα: Δεν ξεχωρίζει μεταξύ ενεργού και παλιάς λοίμωξης – δεν συνιστάται για διάγνωση ή επανέλεγχο μετά θεραπεία.

Τα IgM αντισώματα έναντι του Ελικοβακτηριδίου του Πυλωρού (H. pylori) αποτελούν έναν δείκτη πρώιμης (πρόσφατης) λοίμωξης, αλλά δεν χρησιμοποιούνται συχνά στην κλινική πράξη, κυρίως για τους εξής λόγους:

 IgM Αντισώματα H. pylori – Τι δείχνουν;

      • Τα IgM είναι τα πρώτα αντισώματα που παράγει το ανοσοποιητικό σύστημα σε απάντηση σε μια πρωτογενή λοίμωξη.

      • Ανιχνεύσιμα μερικές ημέρες έως εβδομάδες μετά τη μόλυνση.

      • Σε θεωρητικό επίπεδο, η παρουσία αντι-H. pylori IgM θα σήμαινε πρόσφατη λοίμωξη, σε αντίθεση με τα IgG, που δείχνουν παλαιά ή χρόνια έκθεση.


🔬 Πρακτικά Χαρακτηριστικά

ΧαρακτηριστικόIgM Αντισώματα
ΔείχνουνΠιθανή πρόσφατη μόλυνση
Ανιχνεύονται1–3 εβδομάδες μετά τη λοίμωξη
ΠαραμένουνΣυνήθως λίγες εβδομάδες
ΕυαισθησίαΧαμηλότερη από άλλες εξετάσεις
ΧρησιμότηταΠεριορισμένη σε καθημερινή πράξη

⚠️ Γιατί δεν χρησιμοποιούνται ευρέως;

  1. Χαμηλή ευαισθησία και ειδικότητα
    Δεν μπορούν να διαχωρίσουν με ακρίβεια πρόσφατη από παλαιότερη έκθεση λόγω επικαλυπτόμενων χρόνων ανίχνευσης.

  2. Η λοίμωξη είναι συνήθως χρόνια
    Στους περισσότερους ασθενείς, η μόλυνση εγκαθίσταται από την παιδική ηλικία και είναι χρόνια, όχι οξεία.

  3. Δεν βοηθούν στον επανέλεγχο μετά θεραπεία
    Όπως και τα IgG, δεν εξαφανίζονται άμεσα μετά την εκρίζωση → μη χρήσιμα για έλεγχο αποτελεσματικότητας.


✅ Πότε μπορεί να ζητηθούν;

  • Σε ερευνητικό πλαίσιο ή σε παιδιά/νεαρούς ασθενείς με ύποπτη πρόσφατη λοίμωξη και χωρίς προηγούμενη έκθεση.

  • Όταν δεν είναι διαθέσιμες άλλες εξετάσεις (UBT, κοπρανολογική).


🧾 Συμπέρασμα

🔴 Τα IgM αντισώματα έναντι H. pylori δεν αποτελούν αξιόπιστο δείκτη διάγνωσης ή παρακολούθησης.
✅ Η Urea Breath Test, η κοπρανολογική ανίχνευση αντιγόνου και οι ενδοσκοπικές μέθοδοι θεωρούνται σαφώς ανώτερες.


🔍 2. Ενδοσκοπικές (Επεμβατικές) Εξετάσεις

Εκτελούνται κατά τη γαστροσκόπηση όταν υπάρχουν επιπλοκές ή διαγνωστικά διλήμματα.

📌 i) Ταχεία Δοκιμασία Ουρεάσης (Rapid Urease Test – CLO test)

  • Περιγραφή: Βιοψία από το στόμαχο τοποθετείται σε ειδικό υλικό που αλλάζει χρώμα εάν υπάρχει ουρεάση.

  • Χρόνος: 1-24 ώρες.

  • Ακρίβεια: Πολύ καλή, αν δεν έχουν ληφθεί PPI/αντιβιοτικά.

📌 ii) Ιστολογική Εξέταση (Βιοψία)

  • Περιγραφή: Άμεση παρατήρηση του H. pylori σε δείγμα στομαχικού βλεννογόνου (χρώσεις όπως Giemsa, H&E).

  • Πλεονεκτήματα: Ταυτόχρονος έλεγχος για ατροφία, metaplasia, δυσπλασία.

  • Απαραίτητο σε ύποπτες βλάβες.

📌 iii) Καλλιέργεια H. pylori

  • Περιγραφή: Καλλιέργεια βακτηρίου από βιοψία.

  • Χρήση: Ανίχνευση αντοχής στα αντιβιοτικά.

  • Δύσκολη, απαιτεί ειδικά εργαστήρια.

📌 iv) PCR / Μοριακή Ανίχνευση

  • Περιγραφή: Ανίχνευση γονιδιακού υλικού (DNA) του H. pylori.

  • Πλεονεκτήματα: Υψηλή ευαισθησία, εντοπισμός αντοχής (π.χ. στα μακρολίδια).

  • Διαθεσιμότητα: Περιορισμένη σε πολλά εργαστήρια.


📊 Πίνακας με Σύγκριση Εξετάσεων

ΕξέτασηΤύποςΑκρίβειαΚατάλληλη γιαΣχόλια
Urea Breath TestΜη Επεμβατική✓✓✓✓Διάγνωση, ΕπανέλεγχοςΠροτιμάται, αποχή από PPI
Stool AntigenΜη Επεμβατική✓✓✓Παιδιά, Μη προσβάσιμο UBTΦτηνό, ευαίσθητο
IgG ΑντισώματαΜη Επεμβατική✓✓Μόνο για ιστορικόΔεν ανιχνεύει ενεργό λοίμωξη
Ταχεία ΟυρεάσηΕνδοσκοπική✓✓✓Κατά τη γαστροσκόπησηΆμεσο αποτέλεσμα
ΙστολογικήΕνδοσκοπική✓✓✓✓Περίπλοκα περιστατικάΑνιχνεύει προκαρκινικές βλάβες
ΚαλλιέργειαΕνδοσκοπική✓✓✓✓Αντοχή, ΕπαναθεραπείαΕξειδικευμένα εργαστήρια
PCRΕνδοσκοπική✓✓✓✓✓Ανίχνευση αντοχήςΤαχύτατη, ακριβή

💊 Θεραπεία για Helicobacter pylori – Τι ισχύει σήμερα;

Η εκρίζωση του H. pylori είναι απαραίτητη σε περιπτώσεις:

  • Πεπτικού έλκους (στομάχου ή δωδεκαδακτύλου)

  • Χρόνιας ενεργού γαστρίτιδας

  • MALT λεμφώματος

  • Οικογενειακού ιστορικού καρκίνου στομάχου

  • Δυσπεπτικών συμπτωμάτων και θετικής δοκιμής


📦 Βασικά Θεραπευτικά Σχήματα

Η θεραπεία διαρκεί 10–14 ημέρες και περιλαμβάνει:

  • Αναστολέα αντλίας πρωτονίων (PPI, π.χ. ομεπραζόλη, εσομεπραζόλη)

  • Συνδυασμό 2 ή 3 αντιβιοτικών

  • Ενίοτε βισμούθιο (αντιμικροβιακή δράση)


🧪 Πρώτης γραμμής θεραπεία – Τετραπλό Σχήμα με Βισμούθιο (BQT)

PPI + Bismuth + Τετρακυκλίνη + Μετρονιδαζόλη
Διάρκεια: 10–14 ημέρες
Επιτυχία: >85%

📌 Χρήσιμο σε περιοχές με αντοχή στην κλαριθρομυκίνη ή αποτυχία προηγούμενης θεραπείας.


🧪 Τετραπλό σχήμα χωρίς βισμούθιο (Concomitant)

PPI + Κλαριθρομυκίνη + Αμοξυκιλλίνη + Μετρονιδαζόλη

  • Αποτελεσματικό σε μέτρια αντοχή στην κλαριθρομυκίνη

  • Ευκολότερη συμμόρφωση από το BQT


🔁 Διαδοχική Θεραπεία (Sequential Therapy)

Ημέρες 1–5: PPI + Αμοξυκιλλίνη
Ημέρες 6–10: PPI + Κλαριθρομυκίνη + Μετρονιδαζόλη

📌 Δεν συνιστάται πλέον ως πρώτη επιλογή σε περιοχές με >15% αντοχή.


📉 Ανθεκτικότητα – Ένα αυξανόμενο πρόβλημα

ΑντιβιοτικόΠαγκόσμια Αντοχή (%)
Κλαριθρομυκίνη20–40%
Μετρονιδαζόλη>40%
Λεβοφλοξασίνη15–20%

✅ Η καλλιέργεια με αντιβιόγραμμα ή μοριακή ανάλυση αντοχής (PCR) θεωρείται ιδανική πριν την επαναθεραπεία.


🔁 Τι γίνεται σε αποτυχία θεραπείας;

Η επανεξέταση γίνεται 4–6 εβδομάδες μετά τη θεραπεία με Urea Breath Test ή κοπρανολογική δοκιμασία.

Επαναθεραπεία – επιλογές:

  1. Bismuth-based τετραπλό σχήμα (αν δεν έχει ήδη δοκιμαστεί)

  2. Λεβοφλοξασίνη-based σχήμα:

    • PPI + Λεβοφλοξασίνη + Αμοξυκιλλίνη

  3. Κατευθυνόμενη θεραπεία μετά από αντιβιόγραμμα

📌 Μέγιστος αριθμός αποτυχιών: 2 πριν την καλλιέργεια ή PCR


👶 Παιδιά και H. pylori – Θεραπεία

  • Γίνεται μόνο όταν υπάρχει συμπτωματολογία + επιβεβαίωση

  • Αμοξυκιλλίνη + Κλαριθρομυκίνη + PPI (ανάλογα με βάρος/ηλικία)

  • Απαιτείται συμβουλή παιδογαστρεντερολόγου

  • Συχνός επανέλεγχος


🤰 Εγκυμοσύνη και H. pylori – Προσοχή

    • Δεν συνιστάται θεραπεία στο 1ο τρίμηνο

    • Αν υπάρχει σοβαρή ανάγκη (π.χ. έλκος με αιμορραγία), χρησιμοποιούνται μόνο επιτρεπτά φάρμακα (PPI, αμοξυκιλλίνη – όχι κλαριθρομυκίνη)

    • Συνήθως η θεραπεία αναβάλλεται για μετά τον τοκετό

📊  Πίνακας – Συγκριτικά Σχήματα

ΣχήμαΦάρμακαΔιάρκειαΑποτελεσματικότητα
Τετραπλό με Bismuth (BQT)PPI + Bismuth + TCN + MZL10–14 ημέρες85–90%
Concomitant (χωρίς Bismuth)PPI + CLA + AMO + MZL10–14 ημέρες80–85%
SequentialPPI + AMO → PPI + CLA + MZL10 ημέρες70–80%
Levofloxacin-basedPPI + LEV + AMO10–14 ημέρες70–80%

🥦 Διατροφή και Helicobacter pylori – Ποιος είναι ο ρόλος της;

Αν και η διατροφή δεν εξαλείφει το H. pylori, μπορεί να συμβάλει:

  • Στη μείωση των συμπτωμάτων (όπως καούρα, πόνος, φούσκωμα)

  • Στην προστασία του γαστρικού βλεννογόνου

  • Στη βελτίωση της ανταπόκρισης στη θεραπεία

  • Στην πρόληψη υποτροπής ή επιδείνωσης γαστρίτιδας/έλκους


✅ Τροφές με Θετική Επίδραση

ΤροφήΔράση
Γιαούρτι με προβιοτικάΕνισχύει τη μικροβιακή ισορροπία του εντέρου
Μπρόκολο / ΣουλφοραφάνηΑντιμικροβιακή δράση έναντι H. pylori (δοκιμαστικά)
Σκόρδο (ωμό)Φυσικές αντιβακτηριακές ιδιότητες
Πράσινο τσάιΑντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης δράση
CranberryΠαρεμπόδιση προσκόλλησης του H. pylori
ΕλαιόλαδοΑντιφλεγμονώδες, προστατεύει το βλεννογόνο
Κουρκουμάς (curcumin)Πιθανή ανασταλτική δράση σε H. pylori
Μέλι (ιδίως μανούκα)Αντιβακτηριακή δράση (δοκιμαστική)

🚫 Τροφές που Καλό Είναι να Αποφεύγονται

Τροφή / ΠοτόΛόγος
Καφές & αναψυκτικάΑυξάνουν τη γαστρική έκκριση
ΑλκοόλΕρεθίζει το γαστρικό βλεννογόνο
ΠικάντικαΠροκαλούν καούρα και έξαρση πόνου
Λιπαρά τηγανητάΒραδεία πέψη – προκαλούν φούσκωμα
ΣοκολάταΧαλαρώνει τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα
Ξινά φρούτα (λεμόνι, πορτοκάλι)Αυξάνουν την οξύτητα
Ντομάτα / σάλτσεςΌξινη δράση, ιδίως σε έλκος
Πιπεριές – κρεμμύδια (ωμά)Ερεθιστικά για το στομάχι

🍽️ Διατροφικές Συμβουλές για Άτομα με H. pylori

  • 🔹 Μικρά και συχνά γεύματα (5–6 την ημέρα)

  • 🔹 Μάσηση αργή και σωστή

  • 🔹 Αποφυγή φαγητού πριν τον ύπνο (τουλάχιστον 2 ώρες)

  • 🔹 Όχι πολύ ζεστά φαγητά/ποτά

  • 🔹 Ενυδάτωση με νερό, όχι ανθρακούχα ή ξινά


🧬 Προβιοτικά – Πόσο βοηθούν;

Μελέτες δείχνουν ότι η λήψη προβιοτικών (ιδίως Lactobacillus και Saccharomyces boulardii):

✅ Μειώνει τις ανεπιθύμητες ενέργειες της θεραπείας
✅ Βελτιώνει τα ποσοστά εκρίζωσης
✅ Ενισχύει τη μικροβιακή ισορροπία

📌 Ιδανικά: 1 κεσεδάκι γιαούρτι με ζωντανούς μικροοργανισμούς ημερησίως ή κατάλληλο συμπλήρωμα (προ συμβουλή γιατρού).


👶 Παιδιά με H. pylori – Διατροφικές Οδηγίες

  • Ενίσχυση διατροφής με προβιοτικά, μπρόκολο, γιαούρτι

  • Περιορισμός ζάχαρης και κατεργασμένων τροφών

  • Συστηματικό πρόγραμμα γευμάτων για αποφυγή καούρας

  • Αποφυγή αλμυρών σνακ, fast food, και αναψυκτικών


🤰 Εγκυμοσύνη και H. pylori – Τι να προσέξω;

  • Δεν δίδεται θεραπεία H. pylori στο 1ο τρίμηνο, εκτός ανάγκης

  • Διατροφή με αντιφλεγμονώδη τρόφιμα (λάδι, γιαούρτι, βρώμη)

  • Πολλά μικρά γεύματα για αποφυγή ναυτίας

  • Αποφυγή καφέ και ερεθιστικών τροφών


🧓 Ηλικιωμένοι και H. pylori – Ιδιαίτερη μέριμνα

    • Συχνή έλλειψη Β12 λόγω ατροφικής γαστρίτιδας

    • Συμπληρωματική χορήγηση βιταμινών (κατόπιν ιατρικής οδηγίας)

    • Ελαφριά, εύπεπτη διατροφή

    • Παρακολούθηση αναιμίας και σιδήρου

📋  Φιλικές & Εχθρικές Τροφές

✅ Κατάλληλα❌ Να Αποφεύγονται
Γιαούρτι με προβιοτικάΚαφές / Αναψυκτικά
Μπρόκολο / λαχανάκια ΒρυξελλώνΑλκοόλ
ΕλαιόλαδοΠικάντικες σάλτσες
Πράσινο τσάιΣοκολάτα
Μήλο, μπανάνα, παπάγιαΝτομάτα (ωμή ή σάλτσα)
Ψητά άπαχα κρέαταΤηγανητά / Λιπαρά
Μέλι (σε μέτρο)Ξινά φρούτα (πορτοκάλι, λεμόνι)

🤰 H. pylori και Εγκυμοσύνη

Η λοίμωξη στην κύηση συνδέεται με:

  • Επιπλοκές όπως υπερέμεση, σιδηροπενία, καθυστέρηση ανάπτυξης εμβρύου

  • Απαγορεύεται η θεραπεία με κλασικά αντιβιοτικά στο 1ο τρίμηνο

✅ Συνιστάται διατροφική υποστήριξη και θεραπεία μετά τον τοκετό, εκτός αν υπάρχουν επείγοντα συμπτώματα.


👶 Παιδιά και H. pylori

Στα παιδιά η λοίμωξη είναι συνήθως ασυμπτωματική.

📌 Έλεγχος ενδείκνυται:

  • Αν υπάρχει χρόνια γαστρεντερική συμπτωματολογία

  • Αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καρκίνου στομάχου


🧬 Ανθεκτικότητα – Ένα αυξανόμενο πρόβλημα

Η κατάχρηση αντιβιοτικών έχει οδηγήσει σε ανθεκτικά στελέχη H. pylori:

ΑντιβιοτικόΑντοχή (%)
Κλαριθρομυκίνη>30% σε ορισμένες χώρες
Μετρονιδαζόλη>40%
Λεβοφλοξασίνη>20%

✅ Η καλλιέργεια και η ανάλυση ευαισθησίας κερδίζουν έδαφος ως προτεινόμενη προσέγγιση.


📉 Πρόληψη και Δημόσια Υγεία

✅ Μέτρα πρόληψης:

  • Υγιεινή τροφών και χεριών

  • Αποφυγή μολυσμένου νερού

  • Μη κοινή χρήση σκευών

  • Καθαριότητα κουζίνας και τουαλέτας

✅ Δημόσιες παρεμβάσεις:

  • Εμβολιαστική έρευνα σε εξέλιξη

  • Εκστρατείες ενημέρωσης για τα πεπτικά έλκη


🧾 Συμπεράσματα

Το Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού αποτελεί σοβαρή, αλλά θεραπεύσιμη λοίμωξη. Η έγκαιρη διάγνωση, η εξατομικευμένη θεραπεία και η προσοχή στη διατροφή και την υγιεινή αποτελούν τα κλειδιά για την εξάλειψή του.

📌 Συχνές Ερωτήσεις – FAQ

❓ Τι είναι το Ελικοβακτηρίδιο του Πυλωρού;

Το Ελικοβακτηρίδιο του Πυλωρού (H. pylori) είναι ένα σπειροειδές βακτήριο που αποικίζει τον γαστρικό βλεννογόνο και μπορεί να προκαλέσει γαστρίτιδα, έλκη και, σε σπάνιες περιπτώσεις, καρκίνο στομάχου.

❓ Πώς μεταδίδεται το H. pylori;

Η μετάδοση γίνεται κυρίως μέσω κοπρανοστοματικής ή στοματικής οδού, μέσω μολυσμένου νερού, φαγητού ή σάλιου.

❓ Ποια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα;

Κοιλιακό άλγος, ναυτία, καούρα, ανορεξία, ερυγές, φούσκωμα και σπανιότερα αιμορραγία από το πεπτικό με μαύρα κόπρανα.

❓ Είναι πάντα απαραίτητη η θεραπεία;

Όχι πάντα. Αν κάποιος είναι ασυμπτωματικός χωρίς έλκη, ίσως δεν χρειάζεται άμεση θεραπεία. Ωστόσο, σε παρουσία έλκους ή ιστορικό καρκίνου στομάχου, η θεραπεία είναι απαραίτητη.

❓ Ποιο είναι το καλύτερο τεστ για τη διάγνωση;

Το Urea Breath Test (δοκιμασία αναπνοής ουρίας) θεωρείται ένα από τα πιο αξιόπιστα, ενώ η κοπρανολογική εξέταση για το αντιγόνο του H. pylori είναι επίσης συχνά χρησιμοποιούμενη.

❓ Ποια είναι η διάρκεια της θεραπείας;

Η θεραπεία διαρκεί 10–14 ημέρες και περιλαμβάνει συνδυασμό 2-3 αντιβιοτικών με έναν αναστολέα αντλίας πρωτονίων (PPI).

❓ Τι γίνεται αν η πρώτη θεραπεία αποτύχει;

Σε αποτυχία, γίνεται είτε εναλλαγή σε άλλη τετραπλή θεραπεία, είτε προτείνεται καλλιέργεια για να καθοριστεί η ευαισθησία του βακτηρίου στα αντιβιοτικά.

❓ Πώς μπορώ να προλάβω τη μόλυνση από H. pylori;

Καλή υγιεινή (πλύσιμο χεριών, σωστή επεξεργασία τροφίμων), αποφυγή κοινής χρήσης σκευών και καθαρό νερό είναι βασικά προληπτικά μέτρα.

❓ Τι ρόλο παίζει η διατροφή;

Η διατροφή δεν εξαλείφει το H. pylori, αλλά βοηθά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Τροφές με προβιοτικά, μπρόκολο και πράσινο τσάι θεωρούνται ευεργετικά.

❓ Πρέπει να θεραπευθεί και ο/η σύντροφός μου;

Μόνο εάν παρουσιάζει συμπτώματα ή βρεθεί θετικός σε έλεγχο. Δεν είναι απαραίτητη η προληπτική θεραπεία όλων των μελών της οικογένειας.

❓ Τι ισχύει στην εγκυμοσύνη;

Η θεραπεία αποφεύγεται στο 1ο τρίμηνο. Εάν δεν υπάρχουν επείγοντα συμπτώματα, αναβάλλεται έως μετά τον τοκετό. Αν χρειαστεί, γίνεται προσεκτική επιλογή φαρμάκων.

❓ Υπάρχει εμβόλιο για το H. pylori;

Προς το παρόν όχι, αν και διεξάγεται έρευνα για την ανάπτυξη εμβολίων κατά του H. pylori.

❓ Το H. pylori μπορεί να προκαλέσει καρκίνο;

Ναι. Έχει ταξινομηθεί από τον ΠΟΥ ως παράγοντας καρκινογένεσης τύπου Ι για τον γαστρικό αδενοκαρκίνωμα και λέμφωμα MALT.

❓ Αν θεραπευτώ, είμαι καλυμμένος για πάντα;

Η επιτυχής εκρίζωση συνήθως σημαίνει μόνιμη απαλλαγή, αλλά σε περιοχές με υψηλό επιπολασμό είναι δυνατή η επαναλοίμωξη.

📚 Εκτεταμένη Βιβλιογραφία για το H. pylori

  1. World Health Organization (WHO)

  2. International Agency for Research on Cancer (IARC)

  3. NIH – National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIDDK)

  4. PubMed – Systematic Review (2022)

  5. PubMed – Diagnostic Approaches (2021)

  6. American College of Gastroenterology Guidelines

  7. UpToDate (subscription required)

  8. Mayo Clinic

  9. ΕΟΔΥ – Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (Ελλάδα)

  10. Lancet Gastroenterology

  11. Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology

  12. BMJ (British Medical Journal)




Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…



Social networks







Τηλέφωνο


2231066841

6972860905



©2023 Παντελής Αναγνωστόπουλος. All rights reserved.

X
Μικροβιολογικό Εργαστήριο Λαμία
Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.