HHV-7-1200x800.jpg

1) Τι είναι ο HHV-7;

Ο HHV-7 (Human Herpesvirus 7) είναι μέλος της οικογένειας των ερπητοϊών (Herpesviridae), ειδικότερα ανήκει στο γένος βήτα-ερπητοϊών, μαζί με τον HHV-6 και τον CMV (κυτταρομεγαλοϊό).
Ανακαλύφθηκε το 1990 και έχει συσχετιστεί με ποικίλες λοιμώξεις, κυρίως σε παιδιά αλλά και σε ενήλικες με εξασθενημένο ανοσοποιητικό.

ℹ️ Infobox – Βασικά Χαρακτηριστικά HHV-7

  • Οικογένεια: Herpesviridae
  • Υποοικογένεια: Betaherpesvirinae
  • Γένος: Roseolovirus
  • Ανακάλυψη: 1990
  • Συγγένεια: HHV-6, CMV
  • Πρωτογενής Λοίμωξη: συνήθως παιδική ηλικία

Η κλινική σημασία του HHV-7 παραμένει λιγότερο ξεκάθαρη σε σχέση με τον HHV-6, ωστόσο ενοχοποιείται για εξάνθημα ροδόλα, νευρολογικές διαταραχές,
καρδιολογικές επιπλοκές και δευτερογενείς λοιμώξεις
.

2) Ιός & Ιολογία του HHV-7

Ο HHV-7 είναι ένας διπλής έλικας DNA ιός, μέλος της οικογένειας Herpesviridae.
Η βιολογική του συμπεριφορά μοιάζει πολύ με τον HHV-6, με τον οποίο μοιράζεται σημαντικά γονιδιωματικά και αντιγονικά χαρακτηριστικά.
Ο ιός έχει ικανότητα λανθάνουσας μόλυνσης και επανενεργοποίησης, χαρακτηριστικό που τον καθιστά ιδιαίτερα σημαντικό για ασθενείς με ανοσοκαταστολή.

🔬 Infobox – Δομή & Χαρακτηριστικά HHV-7

  • Γονιδίωμα: Δίκλωνο DNA ~145 kb
  • Καψίδιο: Ικοσαεδρικό, με 162 καψομερίδια
  • Ελύτρο: Λιπιδικής φύσης με γλυκοπρωτεΐνες
  • Υποοικογένεια: Betaherpesvirinae
  • Κύτταρα-στόχοι: CD4+ T-λεμφοκύτταρα
  • Κυτταροπαθολογικές αλλοιώσεις: Μεγαλοκυττάρωση, κυτταρικές συντήξεις

Ο HHV-7 παρουσιάζει τροπισμό κυρίως για τα CD4+ T-λεμφοκύτταρα, τα οποία αποτελούν κρίσιμους ρυθμιστές της ανοσολογικής απόκρισης.
Η μόλυνση μπορεί να οδηγήσει σε καταστολή της έκφρασης του CD4 και σε ανοσολογικές δυσλειτουργίες.

Σημαντική ιδιότητα του HHV-7 είναι η ικανότητά του να επιμένει σε λανθάνουσα μορφή μέσα στο DNA των κυττάρων του ξενιστή και να επανενεργοποιείται
όταν το ανοσοποιητικό αποδυναμώνεται. Αυτός ο κύκλος λανθάνουσας και ενεργής μόλυνσης είναι κοινός σε όλους τους ερπητοϊούς.

📌 Info – Σύγκριση HHV-6 και HHV-7

  • Και οι δύο προκαλούν παιδικές λοιμώξεις (ροδόλα).
  • Ο HHV-6 συνδέεται συχνότερα με νευρολογικές επιπλοκές.
  • Ο HHV-7 είναι λιγότερο μελετημένος αλλά συχνός.
  • Συχνά ανιχνεύονται ταυτόχρονα (συλλοίμωξη).

3) Επιδημιολογία του HHV-7

Ο HHV-7 είναι παγκοσμίως διαδεδομένος ερπητοϊός με πολύ υψηλή οροεπιπολασμότητα στους ενήλικες.
Η πρωτολοίμωξη συμβαίνει κυρίως στην πρώιμη παιδική ηλικία (συνήθως έως 5–6 ετών) και στη συνέχεια ο ιός παραμένει
λανθάνων ισοβίως, με πιθανές επαναενεργοποιήσεις κατά τη διάρκεια της ζωής, ειδικά σε καταστάσεις ανοσοκαταστολής.

📦 Infobox – Γρήγορα Στοιχεία

  • Παγκόσμια οροεπιπολασμός ενηλίκων: >85–95%
  • Ηλικία πρωτολοίμωξης: νήπια/παιδιά (συχνά 1–5 έτη)
  • Εποχικότητα: ήπια-μέτρια, συχνότερα άνοιξη–καλοκαίρι σε ορισμένες σειρές
  • Συν-κυκλοφορία: συχνή με HHV-6
  • Οδός μετάδοσης: κυρίως σίελος ενδοοικογενειακά

Μελέτες οροεπιπολασμού δείχνουν ότι το ποσοστό θετικότητας αυξάνει γρήγορα από τη νηπιακή στην παιδική ηλικία, φτάνοντας
σε υψηλές τιμές στην εφηβεία και σχεδόν καθολική έκθεση στην ενήλικη ζωή. Οι μικρές διακυμάνσεις μεταξύ ηπείρων
σχετίζονται με κοινωνικο-οικονομικούς και οικογενειακούς παράγοντες (π.χ. οικογενειακή συνάθροιση, συνήθειες φροντίδας παιδιών).

Ηλικιακή ΟμάδαΕκτιμώμενη Οροθετικότητα HHV-7Σχόλια
Βρέφη (<12 μηνών)Χαμηλή–μέτρια (παθητικά μητρικά IgG)Σταδιακή πτώση μητρικών αντισωμάτων
Νήπια (1–3 ετών)Αύξηση (συχνά >30–50%)Έναρξη πρωτολοίμωξης ενδοοικογενειακά
Παιδιά (4–6 ετών)Υψηλή (συχνά >60–70%)Κορύφωση νέων λοιμώξεων
ΈφηβοιΠολύ υψηλή (συχνά >80–90%)Σχεδόν καθολική έκθεση
Ενήλικες>85–95%Ισοβιότητα με λανθάνουσα κατάσταση

📌 Σημεία-κλειδιά για την πράξη

  • Η ενδοοικογενειακή μετάδοση (γονείς → παιδιά) είναι ο κανόνας.
  • Συχνή συλλοίμωξη με HHV-6 σε μικρές ηλικίες.
  • Οι οξείες εξάρσεις σε κοινότητες παιδικής φροντίδας μπορεί να αυξάνουν την κυκλοφορία.
  • Η εποχικότητα ποικίλλει και δεν είναι τόσο έντονη όσο σε αναπνευστικούς ιούς.

Παρά τη μεγάλη διασπορά, ο HHV-7 παραμένει υποδιαγνωσμένος σε σύγκριση με άλλους ερπητοϊούς, κυρίως επειδή
η πρωτολοίμωξη είναι συχνά ήπια ή ασυμπτωματική και οι επιπλοκές εμφανίζονται σπανιότερα ή αποδίδονται σε άλλες αιτίες.
Η ευρύτερη χρήση μοριακών τεχνικών (PCR) έχει βελτιώσει την ανίχνευση του ιού σε κλινικά δείγματα.

4) Τρόποι Μετάδοσης του HHV-7

Ο HHV-7 μεταδίδεται κυρίως μέσω του σιέλου σε στενή, καθημερινή επαφή. Η μετάδοση είναι συχνότερη ενδοοικογενειακά
(γονείς/αδέλφια → παιδιά), αλλά μπορεί να συμβεί και σε χώρους παιδικής φροντίδας και σχολεία. Ο ιός ανιχνεύεται συχνά σε
στοματοφαρυγγικά δείγματα και μπορεί να αποβάλλεται ασυμπτωματικά για μεγάλα χρονικά διαστήματα, όπως συμβαίνει με άλλους ερπητοϊούς.

📦 Infobox – Κύριες Οδοί Μετάδοσης

  • Σάλιο/στοματοφαρυγγική επαφή (κύρια οδός)
  • Κοινή χρήση σκευών/ποτηριών σε οικιακό περιβάλλον
  • Στενή επαφή σε παιδικούς σταθμούς/σχολεία
  • Πιθανή μετάδοση μέσω σταγονιδίων σε πολύ κοντινή απόσταση
  • Επανενεργοποίηση σε ενήλικες → ασυμπτωματική αποβολή και μετάδοση

Η ασυμπτωματική αποβολή του ιού είναι συχνή και εξηγεί την υψηλή οροεπιπολασμότητα. Η ποσότητα ιικού φορτίου και η
συχνότητα αποβολής διαφοροποιούνται ανά άτομο και ηλικία. Σε περιόδους επανενεργοποίησης (stress, λοιμώξεις, ανοσοκαταστολή),
η αποβολή μπορεί να αυξηθεί.

Βιολογικό ΥλικόΣυχνότητα ΑνίχνευσηςΚλινική Χρήση
Σίελος/στοματοφαρυγγικό επίχρισμαΥψηλήΚύριο δείγμα για PCR
Αίμα (ολικό/πλάσμα/PBMCs)ΜεταβλητήΙοαιμία σε πρωτολοίμωξη/ανοσοκαταστολή
ΕΝΥ (εγκεφαλονωτιαίο υγρό)Χαμηλή–μέτριαΣε υποψία νευρολοίμωξης
Δέρμα/βλάβεςΜεμονωμένηΕξειδικευμένη διερεύνηση

📌 Σημαντικές Παρατηρήσεις

  • Η στενή επαφή (φιλί, κοινή χρήση κουταλιού/μπουκαλιού) αυξάνει τον κίνδυνο.
  • Η καλή υγιεινή χεριών και η αποφυγή κοινής χρήσης σκευών μειώνουν τη μετάδοση.
  • Η μεταφορά χωρίς συμπτώματα είναι συχνή: η απουσία συμπτωμάτων δεν αποκλείει μεταδοτικότητα.
  • Η συλλοίμωξη με HHV-6 μπορεί να ενισχύσει τη συνολική ιογενή αποβολή.

4.1 Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Μεταδοτικότητα

  • Ηλικία: Τα μικρά παιδιά έχουν συχνότερη και υψηλότερη αποβολή.
  • Ανοσολογική κατάσταση: Ανοσοκαταστολή → αυξημένη επανενεργοποίηση/αποβολή.
  • Στοματική υγεία: Ουλίτιδα/στοματίτιδες μπορεί να διευκολύνουν την αποβολή.
  • Συνωστισμός: Οικιακή πυκνότητα, παιδικοί σταθμοί, σχολεία.
  • Συν-λοιμώξεις/στρες: Μπορούν να πυροδοτήσουν επανενεργοποίηση.

🔬 Infobox – Δυναμική Αποβολής

  • Ασυμπτωματική αποβολή: συχνή, διαλείπουσα.
  • Ποσότητα ιού: διαφέρει → δεν συσχετίζεται πάντα με συμπτώματα.
  • Διάρκεια αποβολής: εβδομάδες–μήνες, με υφέσεις/υποτροπές.
  • Η PCR είναι πιο ευαίσθητη από καλλιέργεια για ανίχνευση αποβολής.

4.2 Πρακτικές Συστάσεις Πρόληψης στην Κοινότητα

  • Αποφύγετε κοινή χρήση ποτηριών/μαχαιροπήρουνων, ειδικά με μικρά παιδιά.
  • Υγιεινή χεριών μετά από στένωση επαφών/φροντίδα παιδιών.
  • Ενημέρωση προσωπικού σε παιδικούς σταθμούς για βασικές πρακτικές υγιεινής.
  • Σε υποψία λοίμωξης: αποφυγή στενής στοματοφαρυγγικής επαφής για λίγες ημέρες.

🚨 Infobox – Τι ΔΕΝ Γνωρίζουμε με Βεβαιότητα

  • Δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα για ελάχιστη μολυσματική δόση.
  • Δεν έχει τεκμηριωθεί σταθερά αερογενής μετάδοση σε απόσταση.
  • Η μετάδοση μέσω αντικειμένων/επιφανειών θεωρείται πιθανή αλλά δευτερεύουσα.

Συνολικά, ο HHV-7 συμπεριφέρεται όπως οι άλλοι βήτα-ερπητοϊοί: ευρεία, αθόρυβη κυκλοφορία με επίμονη λανθάνουσα φάση και
διαλείπουσα αποβολή. Οι πρακτικές υγιεινής μειώνουν, αλλά δεν εξαλείφουν, την πιθανότητα μετάδοσης.

5) Κλινικές Εκδηλώσεις του HHV-7

Ο HHV-7 προκαλεί συνήθως ήπια ή ασυμπτωματική πρωτολοίμωξη στην παιδική ηλικία, αλλά μπορεί να σχετίζεται
με ποικίλο φάσμα εκδηλώσεων από το δέρμα, το νευρικό, το καρδιαγγειακό και το αιματολογικό σύστημα. Σε ανοσοεπαρκή άτομα
οι εκδηλώσεις είναι κατά κανόνα αυτοπεριοριζόμενες· σε ανοσοκατεσταλμένους, η κλινική εικόνα μπορεί να είναι σοβαρότερη.

📦 Infobox – Γρήγορη Επισκόπηση Εκδηλώσεων

  • Παιδιά: εμπύρετο σύνδρομο, ιογενής φαρυγγίτιδα, ροδόλα-όμοιο εξάνθημα, σπασμοί από πυρετό.
  • Έφηβοι/Ενήλικες: ιογενές σύνδρομο, μονοπυρηνοειδής εικόνα, κεφαλαλγία, κακουχία, εξάνθημα.
  • Δέρμα: μακουλοπαπουλώδες εξάνθημα κορμού, ροδόλα-μιμητικό, σπανιότερα φαρμακοεξάνθημα-όμοια.
  • Νευρολογικά: άσηπτη μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, επισκληρίδιο/ριζιτικό άλγος (σπάνια).
  • Καρδιά: μυοκαρδίτιδα/καρδιομυοπάθεια (σπάνιες συσχετίσεις).

5.1 Παιδική Ηλικία (Πρωτολοίμωξη)

Η πρωτολοίμωξη εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία 1–5 ετών και μπορεί να εκδηλωθεί με παρατεινόμενο πυρετό (3–5 ημέρες),
φαρυγγαλγία, ευερεθιστότητα και ήπια τραχηλική λεμφαδενοπάθεια. Το εξάνθημα είναι συχνά
μακουλοπαπουλώδες, λεπτό, ξεκινά από τον κορμό και επεκτείνεται κεντρομόλα. Συνοδά: διάρροια, ανορεξία, βήχας.

🔬 Infobox – Ροδόλα-όμοιο Σύνδρομο

  • Πυρετός 39–40°C για 3–4 ημέρες, με απότομη πτώση και εμφάνιση εξανθήματος.
  • Εξάνθημα: ροδόχροο, μη κνησμώδες, διάρκειας 1–3 ημερών.
  • Συχνά προηγείται ιογενής φαρυγγίτιδα και ήπια ρινίτιδα.
  • Διαφορική: HHV-6, ερυθρά, ιλαρά (εμβολιασμός!), εντεροϊοί, φάρμακα.

Σε μικρά παιδιά, ο υψηλός πυρετός μπορεί να προκαλέσει πυρετικούς σπασμούς. Η συννοσηρότητα με HHV-6 δεν είναι σπάνια
και μπορεί να εντείνει τον πυρετό ή να παρατείνει τα συμπτώματα.

5.2 Έφηβοι & Ενήλικες

Η πρωτοδιάγνωση σε ενήλικες είναι λιγότερο συχνή· συνήθως πρόκειται για επανενεργοποίηση ή υποκλινική αποβολή.
Όταν εμφανίζεται συμπτωματική νόσος, συχνά μιμείται ιογενές σύνδρομο με κακουχία, μυαλγίες, κεφαλαλγία, υποπύρετο/πυρετό,
λεμφαδενοπάθεια και μερικές φορές μονοπυρηνοειδή εικόνα (λεμφοκυττάρωση/άτυπα λεμφοκύτταρα).

ΣύνδρομοΣυμπτώματα/ΣημείαΣχόλια
Ιογενές/ΓριπποειδέςΠυρετός, κεφαλαλγία, μυαλγίες, κακουχίαΑυτοπεριοριζόμενο 3–7 ημέρες
Μονοπυρηνοειδής εικόναΑγγειοφαρυγγίτιδα, λεμφαδενοπάθεια, ήπια ηπατοσπληνομεγαλίαΔιαφορική: EBV, CMV, HIV, HHV-6
Δερματικό εξάνθημαΜακουλοπαπουλώδες κορμού/άκρωνΣυνήθως ήπιο, μη κνησμώδες

5.3 Δερματολογικές Εκδηλώσεις

  • Ροδόλα-όμοιο εξάνθημα: μετά την πτώση πυρετού, λεπτό ροδόχροο εξάνθημα, κορμός → αυχένας/πρόσωπο.
  • Μακουλοπαπουλώδης εξάνθημα ενηλίκων: ήπιο, αυτοπεριοριζόμενο.
  • Μιμητικά φαρμακοεξανθήματος: σπάνια, απαιτείται διαφοροδιάγνωση με αντίδραση φαρμάκου.
  • Εξάνθημα μετά από αντιβιοτικά: πιθανή συμπτωματική σύμπτωση (όπως σε EBV), προσοχή στην εσφαλμένη αλλεργική ετικέτα.

📌 Tips Δερματολογίας

  • Η εμφάνιση εξανθήματος μετά την πτώση του πυρετού ευνοεί ροδόλα-όμοια αιτιολογία (HHV-6/7).
  • Απουσία έντονου κνησμού και ταχείας αποδρομής → ιογενής αιτιολογία πιθανή.
  • Σε εμμονή/άτυπα στοιχεία, εξετάστε άλλες διαγνώσεις (ερυθηματώδης λύκος, ρικετσιώσεις, εντεροϊοί, φάρμακα).

5.4 Νευρολογικές Εκδηλώσεις (Σπάνιες αλλά σημαντικές)

Ο HHV-7 έχει ενοχοποιηθεί (κυρίως με PCR σε ΕΝΥ) για άσηπτη μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα,
οξύ εγκάρσιο μυελίτιδα, περιφερική νευροπάθεια και σπάνια παρεγκεφαλιδίτιδα. Η αιτιολογική απόδοση
απαιτεί συσχέτιση κλινικής εικόνας – απεικόνισης – εργαστηριακών, και αποκλεισμό άλλων ιών (HSV, VZV, EBV, εντεροϊοί).

🚨 Red Flags – Να αναζητηθεί άμεσα ιατρική εκτίμηση

  • Επιμένουσα/επιδεινούμενη κεφαλαλγία με αυχενική δυσκαμψία, φωτοφοβία.
  • Εστιακά νευρολογικά ελλείμματα, επιληπτικές κρίσεις.
  • Μεταβολή επιπέδου συνείδησης.
  • Σημεία καρδιακής δυσλειτουργίας (θωρακικό άλγος, δύσπνοια) μετά από ιογενές σύνδρομο.

5.5 Καρδιαγγειακές & Άλλες Συστηματικές Εκδηλώσεις

  • Μυοκαρδίτιδα/Καρδιομυοπάθεια: μεμονωμένες αναφορές, συνήθως σε νέους ή ανοσοκατεσταλμένους.
  • Ηπατική συμμετοχή: ήπια αύξηση τρανσαμινασών σε ιογενή σύνδρομα.
  • Αιματολογικά: λεμφοκυττάρωση ή, σπανιότερα, ήπια ουδετεροπενία/θρομβοπενία.
  • Οφθαλμολογικά: ραγοειδίτιδα/νευρίτιδα οπτικού (πολύ σπάνια, κυρίως σε ανοσοκαταστολή).

5.6 Διάρκεια & Φυσική Πορεία

  • Πυρετός: 3–5 ημέρες στα παιδιά (μπορεί και περισσότερο σε συννοσηρότητα HHV-6).
  • Εξάνθημα: 1–3 ημέρες, άνευ απολέπισης.
  • Κακουχία/Κεφαλαλγία: 3–7 ημέρες, σπανίως παρατεταμένα.

✅ Infobox – Πότε αρκεί υποστηρικτική αγωγή

  • Ήπιο εμπύρετο σύνδρομο χωρίς red flags.
  • Κλασικό ροδόλα-όμοιο εξάνθημα με καλή γενική κατάσταση.
  • Επάρκεια ενυδάτωσης/σίτισης, καλός έλεγχος πυρετού.

5.7 HHV-7 και Χρόνια Συμπτώματα

Έχουν αναφερθεί σχέσεις με παρατεινόμενη κόπωση, κεφαλαλγία τάσης ή δυσλειτουργία αυτόνομου νευρικού συστήματος·
η αιτιολογική συσχέτιση παραμένει αβέβαιη και χρειάζεται προσεκτική κλινική αξιολόγηση για αποκλεισμό άλλων αιτιών.

ℹ️ Διαφορική Διάγνωση Κατά Σύνδρομο (Quick Guide)

  • Ροδόλα-όμοιο: HHV-6, ερυθρά, ιλαρά (εμβολιασμός), εντεροϊοί, αντίδραση φαρμάκου.
  • Μονοπυρηνοειδές: EBV, CMV, πρωτολοίμωξη HIV, τοξόπλασμα.
  • Νευρολογικό: HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, αυτοάνοσα/μεταλοιμώδη.
  • Καρδιακό: εντεροϊοί, παρβοϊός B19, SARS-CoV-2, αυτοάνοσα.

Συμπερασματικά, ο HHV-7 προκαλεί κατά κανόνα ήπια νόσο, με σημαντικές αλλά σπάνιες νευρολογικές/καρδιακές εκδηλώσεις.
Η προσεκτική κλινική εκτίμηση και η στοχευμένη εργαστηριακή διερεύνηση βοηθούν στην ορθή απόδοση αιτιολογίας και στη διαχείριση.

6) HHV-7 στην Παιδική Ηλικία (Practical Guide)

Ο HHV-7 προκαλεί κατά κανόνα ήπια πρωτολοίμωξη σε ηλικίες 1–5 ετών, με εμπύρετο σύνδρομο και ροδόλα-όμοιο εξάνθημα.
Παρά ταύτα, σε μικρό ποσοστό μπορεί να εμφανιστούν πυρετικοί σπασμοί ή σπανιότερα νευρολογικές/συστηματικές επιπλοκές.
Η σωστή κλινική εκτίμηση και η στοχευμένη εργαστηριακή διερεύνηση αποτρέπουν υπερδιάγνωση/υπερθεραπεία.

📦 Infobox – Γρήγορη Επισκόπηση

  • Τυπικό σενάριο: 3–4 ημέρες υψηλός πυρετός → απότομη πτώση → λεπτό ροδόχροο εξάνθημα κορμού (1–3 ημέρες).
  • Συνοδά: φαρυγγαλγία, ήπια ρινίτιδα, ευερεθιστότητα, κακή όρεξη, +/- διάρροια.
  • Συχνή συλλοίμωξη με HHV-6 σε προσχολικές ηλικίες.
  • Άρχειο: υποστηρικτική αγωγή, εργαστηριακός έλεγχος μόνο με ενδείξεις.

ΗλικίαΤυπική εικόναΣχόλια
<3 μηνώνΠυρετός = επείγονΕξαίρεση σοβαρής λοίμωξης, χαμηλός ουδός για έλεγχο
3–12 μηνώνΕμπύρετο ιογενές σύνδρομο ± εξάνθημαΠροσοχή σε αφυδάτωση/εισρόφηση, αξιολόγηση εμβολιασμών
1–5 ετώνΚλασικό ροδόλα-όμοιο μοτίβοΣυχνότερη πρωτολοίμωξη, πιθανότητα πυρετικών σπασμών

6.1 Κλινική Παρουσίαση

  • Πυρετός: συχνά 39–40°C επί 3–4 ημέρες, με καλή γενική κατάσταση μεταξύ επεισοδίων.
  • Εξάνθημα: λεπτό ροδόχροο μακουλοπαπουλώδες, ξεκινά από κορμό, διαρκεί 1–3 ημέρες, όχι έντονα κνησμώδες.
  • Λεμφαδενοπάθεια: ήπια τραχηλική/ινιακή.
  • Συνοδά: φαρυγγίτιδα, ανορεξία, ήπια διάρροια, κοιλιακά άλγη.

📌 Tips για τη διάγνωση στην πράξη

  • Το εξάνθημα μετά την απότομη πτώση του πυρετού είναι κλασικό για HHV-6/7 (ροδόλα-pattern).
  • Καλή γενική κατάσταση, φυσιολογικά ζωτικά και αρνητική επισκόπηση → υποστηρικτική αντιμετώπιση.
  • Εξάνθημα κατά τη διάρκεια αντιβίωσης συχνά είναι ιογενές (μην βιαστείτε να καταγράψετε «αλλεργία»).

6.2 Red Flags (ζητούν άμεση εκτίμηση)

  • Ηλικία <3 μηνών με πυρετό ή λήθαργο.
  • Επιμένουσα τοξική εικόνα, επαναλαμβανόμενοι έμετοι, σημαντική αφυδάτωση.
  • Αυχενική δυσκαμψία, επιληπτικές κρίσεις, μεταβολή συνείδησης.
  • Σημεία αναπνευστικής δυσχέρειας ή καρδιακής δυσλειτουργίας.
  • Πιτεχιώδες/πορφυρικό εξάνθημα, έντονος πόνος στα άκρα, απροκάλυπτη κακουχία.

6.3 Πότε ζητώ εργαστηριακό έλεγχο;

  • Δεν απαιτείται ρουτίνα σε τυπική κλινική εικόνα ροδόλας με καλή κατάσταση.
  • PCR HHV-7 (σίελος/ρινοφαρυγγικό, αίμα, σπανίως ΕΝΥ) αν:
    • σοβαρή/άτυπη εικόνα ή παρατεινόμενος πυρετός >5–7 ημέρες,
    • ύποπτη νευρολοίμωξη (PCR σε ΕΝΥ με παράλληλο πάνελ HSV/VZV/εντεροϊών),
    • ανοσοκαταστολή ή μεταμόσχευση με επιδείνωση,
    • διαφορική έναντι HHV-6 σε επίμονη ιαιμία.
  • Ορολογία (IgM/IgG): περιορισμένη αξία λόγω υψηλής οροθετικότητας και διασταυρούμενων αντιδράσεων.
  • Βασικά labs κατά περίπτωση: Γεν. αίματος, CRP/ESR, ηλεκτρολύτες/ενυδάτωση — όχι «τυφλά».

🔬 Infobox – PCR vs Ορολογία

  • PCR: ανιχνεύει ενεργή αποβολή/ιαιμία· υψηλότερη ειδικότητα σε νευρολογικά σενάρια (ΕΝΥ).
  • Ορολογία: χρήσιμη κυρίως σε σιροαρνητικά νήπια ή για επιδημιολογικούς λόγους.
  • Avidity IgG: περιορισμένος ρόλος κλινικά.

6.4 Αντιμετώπιση (υποστηρικτική)

  • Ενυδάτωση: συχνά μικρά υγρά, αποφυγή αφυδάτωσης.
  • Αντιπυρετικά: παρακεταμόλη/ιβουπροφαίνη (βλ. πίνακα). Όχι ασπιρίνη σε παιδιά.
  • Ανάπαυση/διατροφική ανοχή: ελαφρά δίαιτα όσο διαρκεί ο πυρετός.
  • Αντιιικά: δεν ενδείκνυνται ρουτίνα σε ανοσοεπαρκή παιδιά με ήπιο νόσημα.

Δοσολογίες ενημερωτικά – ακολουθείτε πάντα ιατρικές οδηγίες/προϊόντος
ΦάρμακοΔόση (mg/kg)ΣυχνότηταΜέγιστο/ΗμέραΣχόλια
Παρακεταμόλη10–15 mg/kgκάθε 4–6 ώρες≤60 mg/kgΈλεγχος ηπατικής λειτουργίας αν χρειαστεί
Ιβουπροφαίνη10 mg/kgκάθε 6–8 ώρες≤30–40 mg/kgΑποφυγή σε <6 μηνών/αφυδάτωση/έμετο

✅ Infobox – Οδηγίες για Γονείς

  • Στόχος: άνεση παιδιού & ενυδάτωση, όχι «μηδενισμός» πυρετού.
  • Δροσερό περιβάλλον, ελαφριά ρούχα, υγρά συχνά.
  • Επιστροφή σε παιδικό/σχολείο: μετά από 24 ώρες απυρεξίας και καλή γενική κατάσταση.

6.5 Πυρετικοί Σπασμοί

  • Συνήθως απλοί, γενικευμένοι, <5 λεπτά, μία φορά ανά επεισόδιο πυρετού.
  • Απαιτείται εκτίμηση για αποκλεισμό μηνιγγίτιδας αν υπάρχουν νευρολογικά σημεία/ηλικία <12 μ.
  • Εκπαίδευση γονέων: θέση ασφαλείας, μέτρηση χρόνου, αποφυγή αντικειμένων στο στόμα.

6.6 Διαφορική Διάγνωση

ΟντότηταΓιατί μοιάζειΤι βοηθάει
HHV-6 (ροδόλα)Ίδιο μοτίβο πυρετού/εξανθήματοςPCR πάνελ· ηλικία 6–24 μ. συχνότερα
Ερυθρά/ΙλαράΕξάνθημα + πυρετόςΙστορικό εμβολιασμού, συνοδά (επιπεφυκίτιδα/βήχας κ.λπ.)
ΕντεροϊοίΠυρετός ± εξάνθημαΣτοματική/παλαμοπελματιαία κατανομή, εποχικότητα
ΦαρμακοεξάνθημαΜακουλοπαπουλώδες εξάνθημαΧρονισμός με νέo φάρμακο, κνησμός, επίμονη πορεία

6.7 Συλλοίμωξη με HHV-6

Η ταυτόχρονη ανίχνευση HHV-6/7 είναι συχνή. Κλινικά μπορεί να παρατείνει τον πυρετό ή να αυξήσει τον κίνδυνο
πυρετικών σπασμών. Η PCR πάνελ σε σίελο/αίμα/ΕΝΥ βοηθά στη διαλεύκανση όταν υπάρχει σοβαρή εικόνα.

6.8 Πρακτικός Αλγόριθμος (Outpatient)

  1. Εκτίμηση ζωτικών/γενικής εικόνας → Red flags; αν ναι, παραπομπή/νοσηλεία.
  2. Τυπικό μοτίβο ροδόλας με καλή κατάσταση → υποστηρικτική αγωγή, χωρίς εργαστηριακό έλεγχο.
  3. Ατυπα/παρατεινόμενα συμπτώματα (>5–7 ημ.) → βασικά labs ± PCR HHV-6/7 ανά κλινική εικόνα.
  4. Νευρολογικά σημεία → Επείγουσα εκτίμηση, απεικόνιση/ΕΝΥ και PCR πάνελ.
  5. Επανεκτίμηση 24–48 ωρών ή νωρίτερα αν επιδείνωση.

ℹ️ Σημείωση

Το παρόν υλικό είναι εκπαιδευτικό και δεν υποκαθιστά την ιατρική γνωμάτευση. Για δοσολογία/παρεμβάσεις
ακολουθείτε πάντα οδηγίες παιδιάτρου και φύλλων οδηγιών προϊόντων.

7) Ανοσολογική Απόκριση στον HHV-7

Ο HHV-7, ως βήτα-ερπητοϊός, εγκαθιδρύει λανθάνουσα λοίμωξη μετά την πρωτολοίμωξη
και παραμένει ισοβίως στον ξενιστή με διαλείπουσες επανενεργοποιήσεις. Η ανοσοαπόκριση
περιλαμβάνει έμφυτους και επίκτητους μηχανισμούς (κυτταρική & χυμική ανοσία) που περιορίζουν
τον πολλαπλασιασμό και ελέγχουν την παθογονικότητα.

📦 Infobox – Γενική Εικόνα Ανοσίας

  • Έμφυτη ανοσία: IFN-I/III, NK κύτταρα, μακροφάγα/δενδριτικά.
  • Επίκτητη ανοσία: CD8+ T-κύτταρα κυτταροτοξικά, CD4+ T-helper, Β-κύτταρα/IgG.
  • Λανθάνουσα φάση: επιμονή σε CD4+ Τ-λεμφοκύτταρα & PBMCs.
  • Επανενεργοποίηση: stress, λοιμώξεις, ανοσοκαταστολή → αυξημένη αποβολή.

7.1 Έμφυτη Ανοσία (Innate)

  • Αντι-ιικές ιντερφερόνες (IFN-α/β/λ): περιορίζουν την πρώιμη αντιγραφή και προάγουν αντι-ιικές καταστάσεις στα κύτταρα-στόχους.
  • NK κύτταρα: στοχεύουν μολυσμένα κύτταρα με μειωμένη MHC-I έκφραση.
  • Δενδριτικά/μακροφάγα: αναγνώριση PAMPs (TLRs) → παραγωγή κυτταροκινών (IL-12, TNF) και παρουσίαση αντιγόνων.
  • Φλεγμονώδης απάντηση: συνεισφέρει στα συμπτώματα (πυρετός, κακουχία) αλλά ελέγχει τον ιό.

7.2 Επίκτητη Ανοσία (Adaptive)

  • CD8+ κυτταροτοξικά Τ: εξουδετερώνουν μολυσμένα κύτταρα και περιορίζουν ιαιμία.
  • CD4+ βοηθητικά Τ: υποστηρίζουν CD8 και Β-κύτταρα· ο HHV-7 μπορεί να τροποποιεί την έκφραση CD4.
  • Β-κύτταρα & αντισώματα: IgM πρώιμα, IgG διαρκείας με ουδετεροποίηση/ADCC· υψηλή οροθετικότητα ενηλίκων.

🔬 Infobox – IgM, IgG & Avidity

  • IgM: βραχύβιο, όχι πάντα ανιχνεύσιμο.
  • IgG: επιμένει για χρόνια· ένδειξη προηγούμενης έκθεσης.
  • Avidity IgG: θεωρητικά δείκτης «πρόσφατης» λοίμωξης όταν χαμηλή· περιορισμένη πρακτική αξία.

7.3 Λανθάνουσα Λοίμωξη

Ο HHV-7 εγκαθίσταται σε CD4+ T-λεμφοκύτταρα και άλλα μονοπύρηνα κύτταρα.
Κατά τη λανθάνουσα φάση η ιική έκφραση είναι ελάχιστη, αποφεύγοντας την ανοσοεπιτήρηση.
Η ισορροπία ξενιστή–ιού καθορίζεται από την κυτταρική ανοσία και εξηγεί γιατί σε
ανοσοεπαρκείς οι επανενεργοποιήσεις είναι συχνά υποκλινικές.

7.4 Επανενεργοποίηση

  • Εκλυτικοί παράγοντες: σωματικό/ψυχολογικό stress, συν-λοιμώξεις, ανοσοκαταστολή (κορτικοειδή, χημειοθεραπεία, μεταμόσχευση).
  • Κλινική σημασία: αύξηση ιικού φορτίου/αποβολής → πιθανή συμπτωματολογία (π.χ. εμπύρετο, δερματικά, νευρολογικά).
  • Διάγνωση: PCR (αίμα/σίελος/ΕΝΥ) σε συμβατή εικόνα· ορολογία λιγότερο χρήσιμη.

📌 Σημεία-Κλειδιά για Κλινικούς

  • Η κυτταρική ανοσία (CD8, CD4) είναι ο κύριος φραγμός κατά της επανενεργοποίησης.
  • Σε ανοσοκαταστολή η ιογενής αποβολή αυξάνει και τα συμπτώματα μπορεί να είναι σοβαρότερα.
  • Η ανίχνευση HHV-7 με PCR χωρίς συμβατή κλινική εικόνα μπορεί να αντιπροσωπεύει ασυμπτωματική αποβολή.

7.5 Ανοσοδιαφυγή (Immune Evasion)

  • Τροποποίηση MHC-I/MHC-II: μειωμένη παρουσίαση αντιγόνων → διαφυγή από CD8/CD4.
  • Ρύθμιση κυτταροκινών: αναστολή IFN μονοπατιών/αντι-ιικών γονιδίων.
  • Επίδραση σε CD4 έκφραση: δυσλειτουργία βοηθητικών Τ-κυττάρων.

7.6 Συν-αλληλεπιδράσεις με Άλλους Ιούς

  • HHV-6: συχνή συλλοίμωξη· πιθανή αμοιβαία ενίσχυση αποβολής.
  • HIV: θεωρητικές αλληλεπιδράσεις λόγω CD4 τροπισμού· κλινική σημασία μεταβλητή.
  • CMV/EBV: συνυπάρξεις σε ανοσοκαταστολή → περίπλοκη ερμηνεία PCR.

✅ Infobox – Τι σημαίνει για τη διάγνωση

  • Προτιμήστε PCR σε συμβατή κλινική εικόνα (ειδικά ΕΝΥ για νευρολογικά).
  • Ερμηνεύστε θετικά αποτελέσματα με κλινικό συσχετισμό (πιθανή ασυμπτωματική αποβολή).
  • Σε ανοσοκαταστολή, αξιολογήστε ιικό φορτίο και δυναμική (σειριακές μετρήσεις).

Συνολικά, η ανοσολογική ισορροπία καθορίζει την κλινική έκφραση του HHV-7: σε ανοσοεπαρκείς, συνήθως
ήπια/σιωπηλή πορεία· σε ανοσοκαταστολή, αυξημένος κίνδυνος συμπτωματικών επανενεργοποιήσεων.

8) Επανενεργοποίηση & Συννοσηρότητες

Ο HHV-7 παραμένει λανθάνων ισοβίως και μπορεί να επανενεργοποιηθεί διαλείπουσα, ιδιαίτερα σε καταστάσεις
ανοσοκαταστολής ή σωματικού/ψυχολογικού στρες. Η κλινική έκφραση κυμαίνεται από ασυμπτωματική αποβολή
μέχρι συμπτωματικά σύνδρομα (εμπύρετο, δερματικές/νευρολογικές εκδηλώσεις). Συχνά συνυπάρχει με άλλους ερπητοϊούς,
ιδίως HHV-6, αλλά και CMV/EBV σε ανοσοκατασταλμένους.

📦 Infobox – Πότε να υποψιαστώ επανενεργοποίηση HHV-7;

  • Ανοσοκαταστολή (κορτικοειδή, χημειοθεραπεία, μεταμόσχευση SOT/HSCT).
  • Παρατεινόμενο εμπύρετο ιογενές σύνδρομο χωρίς σαφή εστία.
  • Ροδόλα-όμοιο ή ροδόχρους πιτυρίαση-όμοιο εξάνθημα σε έφηβο/ενήλικα.
  • Νευρολογικά συμπτώματα με αρνητικό βασικό πάνελ άλλων ιών.
  • Σειριακή αύξηση ιικού φορτίου HHV-7 (PCR) σε συμβατή κλινική εικόνα.

8.1 Ομάδες Υψηλού Κινδύνου

  • Μεταμοσχευμένοι: αιμοποιητικών κυττάρων (HSCT) & συμπαγών οργάνων (SOT).
  • Ασθενείς σε ισχυρή ανοσοκαταστολή: υψηλές δόσεις κορτικοειδών, βιολογικοί/χημειοθεραπείες.
  • Προχωρημένη HIV λοίμωξη ή σοβαρή CD4+ λεμφοπενία.
  • Συν-λοιμώξεις με άλλους ερπητοϊούς (HHV-6, CMV) ή σοβαρά συστημικά νοσήματα.

📌 Κλινική πρακτική

  • Η ανίχνευση PCR χωρίς συμπτώματα μπορεί να αντιστοιχεί σε σιωπηρή αποβολή.
  • Η ερμηνεία απαιτεί κλινικό συσχετισμό και, συχνά, σειριακές μετρήσεις.
  • Δεν υπάρχουν καθολικά επικυρωμένα κατώφλια ιικού φορτίου για θεραπευτικές αποφάσεις.

Κλινικό σενάριοΣυνιστώμενος ΈλεγχοςΣχόλια Ερμηνείας
Εμπύρετο σε ανοσοκαταστολήPCR HHV-7 (αίμα) ± HHV-6/CMV/EBV· βασικά labsΣυσχέτιση με συμπτώματα & δυναμική ιαιμίας
Νευρολογικά σημείαPCR HHV-7 σε ΕΝΥ + HSV/VZV/εντεροϊοί, MRIΗ θετικότητα σε ΕΝΥ ενισχύει αιτιολογικό ρόλο
Δερματικό εξάνθημα ροδόχρους πιτυρίασηςΚλινική διάγνωση· PCR/βιοψία μόνο σε άτυπαΣυσχετίσεις με HHV-6/7 έχουν περιγραφεί
Μεταμόσχευση (HSCT/SOT) με επιδείνωσηΠοσοτική PCR HHV-7 (σειριακή) ± άλλοι ερπητοϊοίΠαρακολούθηση τάσης· απόφαση εξατομικευμένη

8.2 Κλινικές εκδηλώσεις επανενεργοποίησης

  • Σύνδρομο εμπύρετου/κακουχίας με ή χωρίς μακουλοπαπουλώδες εξάνθημα.
  • Νευρολογικές εκδηλώσεις: άσηπτη μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, σπάνια μυελίτιδα/νευροπάθεια.
  • Δερματολογικές εκδηλώσεις: ροδόχρους πιτυρίαση-όμοιο μοτίβο· άλλες εξανθηματικές εικόνες σπανιότερα.
  • Καρδιακή συμμετοχή: μεμονωμένες αναφορές μυοκαρδίτιδας—απαιτείται τεκμηρίωση με άλλα αίτια αποκλεισμένα.
  • Οφθαλμικές: ραγοειδίτιδα/νευρίτιδα οπτικού (κυρίως σε ανοσοκαταστολή).

🔬 Infobox – Ροδόχρους Πιτυρίαση & HHV-7

  • Πολλές μελέτες υποστηρίζουν σύνδεση με επανενεργοποίηση HHV-6/7.
  • Κλινικά είναι αυτοπεριοριζόμενη· η αντι-ιική θεραπεία δεν είναι συνήθως απαραίτητη.
  • Διάκριση από μυκητίαση/ψωρίαση/φαρμακοεξάνθημα σε άτυπα ή παρατεινόμενα περιστατικά.

8.3 Συννοσηρότητες & Συν-λοιμώξεις

  • HHV-6: συχνή συνύπαρξη σε παιδιά & ανοσοκαταστολή· ενδέχεται να αυξάνει συνολική ιογενή αποβολή.
  • CMV/EBV: συν-ενεργοποιήσεις μετά από μεταμόσχευση· πολύπλοκη ερμηνεία PCR.
  • Άλλα: εντεροϊοί/αναπνευστικοί ιοί μπορούν να δρουν ως εκλυτικοί παράγοντες στρες.

ℹ️ Σημεία προσοχής στην ερμηνεία

  • Η απλή θετικότητα PCR σε σίελο είναι συχνή· αξιολογείστε είδος δείγματος (αίμα/ΕΝΥ) & συμπτώματα.
  • Η ποσοτική PCR και η σειριακή τάση υπερτερούν της μονομερούς μέτρησης.
  • Συν-θετικότητα HHV-6/7 δεν αποδεικνύει αιτιολογία ενός συμπτώματος· χρειάζεται σύνθεση κλινικών δεδομένων.

8.4 Πρακτικός Αλγόριθμος Διαχείρισης Επανενεργοποίησης

  1. Κλινική αξιολόγηση: ζωτικά, εστιασμένη εξέταση, red flags (νευρο/καρδιά).
  2. Στοχευμένος έλεγχος:
    • Αίμα: ποσοτική PCR HHV-7 ± HHV-6/CMV/EBV, ΓΑ, CRP, ηπατικά/νεφρικά.
    • ΕΝΥ (αν ενδείκνυται): PCR πάνελ ερπητοϊών, κυτταρο/βιοχημικός έλεγχος.
    • Δέρμα (άτυπα): PCR/βιοψία κατά περίπτωση.
  3. Παρακολούθηση: επανάληψη ποσοτικής PCR σε 3–7 ημέρες αν τα συμπτώματα επιμένουν/επιδεινώνονται.
  4. Θεραπευτική στρατηγική:
    • Ήπια νόσος, ανοσοεπαρκής: υποστηρικτική αγωγή· χωρίς αντι-ιικά.
    • Μέτρια–σοβαρή νόσος ή ανοσοκαταστολή: συμβουλευτείτε ειδικό λοιμωξιολόγο· σκέψη για αντι-ιικά (off-label) εξατομικευμένα.
    • Νευρολογική συμμετοχή: νοσηλεία, ενδοφλέβια θεραπεία κατά κρίση, πολυεπιστημονική ομάδα.

🚨 Red Flags – Άμεση κλιμάκωση

  • Μεταβολή συνείδησης, επιληπτικές κρίσεις, εστιακά νευρολογικά.
  • Σημεία μυοκαρδίτιδας/καρδιακής ανεπάρκειας (θωρακικός πόνος, δύσπνοια, συγκοπτικά).
  • Επίμονος υψηλός πυρετός >7 ημέρες ή αιμοδυναμική αστάθεια.

✅ Infobox – Checklist για κλινικούς

  • Επιβεβαίωση συμβατής κλινικής εικόνας πριν την ερμηνεία PCR.
  • Προτιμήστε ποσοτική PCR & σειριακή παρακολούθηση.
  • Εξετάστε συν-λοιμώξεις (HHV-6/CMV/EBV) και λοιπούς εκλυτικούς παράγοντες.
  • Θεραπευτικές αποφάσεις: εξατομίκευση με βάση βαρύτητα, ανοσολογικό status, όργανο-στόχο.

Συνοψίζοντας, η επανενεργοποίηση HHV-7 είναι συχνά σιωπηλή και κλινικά ήπια. Η βαρύτητα αυξάνει σε
ανοσοκαταστολή και όταν εμπλέκονται ΚΝΣ ή καρδιά. Η διάγνωση στηρίζεται σε PCR με σωστή δειγματοληψία
και κλινικό συσχετισμό, ενώ η θεραπεία εξατομικεύεται.

9) Διάγνωση του HHV-7

Η διάγνωση του HHV-7 βασίζεται κυρίως στη μοριακή ανίχνευση (PCR) σε κατάλληλο δείγμα, με
κλινικό συσχετισμό. Η ορολογία (IgM/IgG) έχει περιορισμένη αξία λόγω υψηλής οροθετικότητας στον πληθυσμό και
πιθανών διασταυρούμενων αντιδράσεων. Σε νευρολογικά σενάρια, η PCR σε ΕΝΥ είναι το πιο χρήσιμο τεστ.

📦 Infobox – Τι θεωρείται «καλό» διαγνωστικό σενάριο για HHV-7;

  • Συμβατή κλινική εικόνα (π.χ. ροδόλα-όμοιο, νευρολογικά συμπτώματα, εμπύρετο σε ανοσοκαταστολή)
  • Κατάλληλο δείγμα για το όργανο-στόχο (ΕΝΥ για ΚΝΣ, αίμα για ιαιμία, σίελος για ενδοοικογενειακή κυκλοφορία)
  • Μέθοδος: προτιμάται ποσοτική PCR & σειριακή παρακολούθηση όπου χρειάζεται
  • Παράλληλος έλεγχος άλλων ερπητοϊών (HHV-6, CMV, EBV) όταν ενδείκνυται

9.1 Τύποι Δειγμάτων & Ενδείξεις

ΔείγμαΠότε ενδείκνυταιΣχόλια/Παγίδες
ΕΝΥ (CSF)Υποψία μηνιγγίτιδας/εγκεφαλίτιδαςΥψηλή διαγνωστική αξία όταν συνδυάζεται με MRI & κυτταροχημεία
Αίμα (ολικό/πλάσμα/PBMC)Ανοσοκαταστολή, μεταμόσχευση, εμπύρετο αγνώστου αιτιολογίαςΠροτιμήστε ποσοτική PCR & επανάληψη για τάση ιαιμίας
Σίελος/ρινοφαρυγγικόΕπιδημιολογία/ενδοοικογενειακή κυκλοφορία, ήπια σύνδρομαΣυχνή ασυμπτωματική αποβολή → προσοχή στην ερμηνεία
Δέρμα/βλάβηΆτυπα εξανθήματα, διαφορική με άλλα αίτιαΣτοχευμένη λήψη· η απόδοση είναι μεταβλητή

9.2 PCR: Ποιοτική vs Ποσοτική – Ερμηνεία

  • Ποιοτική PCR: απάντηση θετικό/αρνητικό. Χρήσιμη για ΕΝΥ και αρχικό έλεγχο.
  • Ποσοτική PCR: δίνει ιικό φορτίο (copies/mL). Χρήσιμη σε ανοσοκαταστολή και παρακολούθηση.
  • Ct values: μη άμεσα συγκρίσιμα μεταξύ πλατφορμών· χαμηλό Ct ≈ υψηλότερο φορτίο, αλλά πάντα με κλινικό συσχετισμό.
  • Σειριακές μετρήσεις: σημαντικές για τεκμηρίωση τάσης (↑/↓) και λήψη αποφάσεων.

ℹ️ Παγίδες ερμηνείας PCR

  • Θετικός σίελος χωρίς συμπτώματα = συχνή εύρεση (ασυμπτωματική αποβολή).
  • Χαμηλό ιικό φορτίο στο αίμα μπορεί να είναι παροδικό ή μη κλινικά σημαντικό.
  • Απαιτείται εξειδίκευση εκκινητών/ανιχνευτών για αποφυγή διασταυρούμενης ενίσχυσης με HHV-6.

9.3 Ορολογία (IgM/IgG) & Avidity

  • IgM: βραχύβια, όχι πάντα ανιχνεύσιμα· πιθανές ψευδώς θετικές.
  • IgG: σχεδόν καθολικά θετικά στους ενήλικες → περιορισμένη διαγνωστική διακριτική ικανότητα.
  • Avidity IgG: θεωρητική βοήθεια σε πολύ πρώιμες λοιμώξεις, αλλά περιορισμένη πρακτική αξία.

🚨 Τι δεν συμπεραίνουμε από ορολογία HHV-7

  • Θετικό IgG δεν αποδεικνύει πρόσφατη λοίμωξη.
  • Μόνo θετικό IgM δεν αρκεί χωρίς κλινική εικόνα & μοριακή επιβεβαίωση.

9.4 Multiplex Panels & Διαφορική

Σε νευρολογική συμπτωματολογία, προτιμάται multiplex PCR πάνελ (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6, HHV-7, EBV, CMV)
στο ΕΝΥ. Σε εμπύρετο ανοσοκαταστολής, συνδυάστε ποσοτική PCR αίματος για HHV-7 με HHV-6/CMV/EBV.

🔬 Infobox – «Σύνδρομο-καθοδηγούμενη» δειγματοληψία

  • ΚΝΣ: ΕΝΥ + MRI + βασικός νευρολογικός έλεγχος
  • Συστηματικό εμπύρετο (ανοσοκαταστολή): αίμα (ποσοτική PCR) + βασικά εργαστηριακά
  • Δέρμα: κλινική διάγνωση· PCR/βιοψία μόνο σε άτυπα/επίμονα

9.5 Προ-αναλυτικά & Ποιότητα

  • Χρόνος/θερμοκρασία: γρήγορη μεταφορά, κατάλληλη συντήρηση (2-8°C βραχυπρόθεσμα, −20/−80°C μακρά).
  • Αναστολείς PCR: αιμόλυση/ικτέρους/λιπίδια μπορούν να επηρεάσουν την εξαγωγή/ενίσχυση.
  • Εσωτερικός μάρτυρας: απαιτείται για έλεγχο αναστολής & ποιότητας εκχύλισης.
  • Διασταυρούμενη επιμόλυνση: φυσικοί χωρισμοί pre/post-PCR, μονοκατευθυντική ροή εργασίας.

✅ Infobox – Σύντομο SOP (Εργαστήριο)

  1. Επιβεβαίωση ενδείξεων & σωστού δείγματος
  2. Εκχύλιση DNA με εσωτερικό μάρτυρα
  3. Real-time PCR (στοχευμένα γονίδια HHV-7) με θετικό/αρνητικό control
  4. Αναφορά αποτελέσματος με τύπο δείγματος, μέθοδο, όριο ανίχνευσης
  5. Σε θετικά: πρόταση για κλινικό συσχετισμό ± σειριακή μέτρηση

9.6 Αναφορά Αποτελεσμάτων – Πρότυπο Κειμένου

Εξέταση: HHV-7 DNA PCR (ποσοτική)

Δείγμα: Αίμα (πλάσμα)

Αποτέλεσμα: 3.2 × 103 copies/mL

Σχόλιο: Το αποτέλεσμα υποδηλώνει χαμηλού επιπέδου ιαιμία. Συνιστάται κλινικός συσχετισμός
και, εφόσον κρίνεται απαραίτητο, επαναληπτική μέτρηση εντός 3–7 ημερών. Σε ανοσοκαταστολή προτείνεται παράλληλος
έλεγχος για HHV-6/CMV/EBV.

9.7 Πότε «δεν» χρειάζεται έλεγχος

  • Τυπικό ροδόλα-όμοιο σύνδρομο σε ανοσοεπαρκές παιδί με καλή γενική κατάσταση.
  • Ασυμπτωματικά άτομα σε κοινοτικές δομές χωρίς κρούσματα ή ειδική ένδειξη.

🧭 Αλγόριθμος (συνοπτικός)

  1. Κλινικό σύνδρομο & όργανο-στόχος → επιλογή δείγματος
  2. PCR (ποιοτική για ΕΝΥ, ποσοτική για αίμα σε ανοσοκαταστολή)
  3. Αρνητικό αλλά υψηλή υποψία → επαναλάβετε/αλλάξτε δείγμα
  4. Θετικό → κλινικός συσχετισμός ± σειριακή παρακολούθηση

Συμπέρασμα: Η PCR στο σωστό δείγμα και ο κλινικός συσχετισμός είναι το κλειδί της διάγνωσης HHV-7.
Η ορολογία έχει δευτερεύοντα ρόλο· οι αποφάσεις στηρίζονται στην βαρύτητα, το ανοσολογικό status και την εντόπιση.

10) Θεραπευτικές Προσεγγίσεις

Για τον HHV-7 δεν υπάρχουν εγκεκριμένες ειδικές θεραπείες σε ανοσοεπαρκείς με ήπια νόσο· η αντιμετώπιση είναι
κατά βάση υποστηρικτική. Σε σοβαρή νόσο ή ανοσοκαταστολή (μεταμόσχευση, χημειοθεραπεία, προχωρημένη HIV λοίμωξη),
η θεραπευτική στρατηγική εξατομικεύεται, συχνά σε συνεργασία με λοιμωξιολόγο. Ορισμένα αντιϊκά έχουν in vitro και κλινική δραστικότητα
(κυρίως γανσικλοβίρη/βαλγανσικλοβίρη και φοσκαρνέτη), αλλά η χρήση τους είναι off-label για HHV-7 και απαιτεί προσεκτική εκτίμηση
οφέλους–κινδύνου.

📦 Infobox – Βασικές Αρχές

  • Ανοσοεπαρκείς με ήπιο νόσημα: υποστηρικτική αγωγή (ενυδάτωση, αντιπυρετικά, ξεκούραση).
  • Νευρολογική συμμετοχή/σοβαρή νόσος: νοσηλεία, διερεύνηση ΚΝΣ (MRI/ΕΝΥ), στοχευμένη αντιϊκή θεραπεία κατά κρίση.
  • Ανοσοκαταστολή/μεταμόσχευση: ποσοτική PCR & σειριακή παρακολούθηση + εξατομικευμένη αντιϊκή αγωγή.
  • Πάντα: κλινικός συσχετισμός των εργαστηριακών (ιδίως όταν το δείγμα είναι σίελος).

10.1 Υποστηρικτική Αντιμετώπιση (πρώτη γραμμή)

  • Ενυδάτωση από το στόμα, κλασματικά υγρά.
  • Αντιπυρετικά/αναλγητικά: παρακεταμόλη, ιβουπροφαίνη (σύμφωνα με ηλικία/αντενδείξεις).
  • Δερματικά συμπτώματα: ήπια τοπικά κορτικοστεροειδή/καλαμίνη για κνησμό, αντιισταμινικά από το στόμα σε ανάγκη.
  • Αντιβιοτικά: δεν έχουν θέση, εκτός αν τεκμηριωθεί βακτηριακή επιπλοκή.

✅ Πότε αρκεί η υποστηρικτική αγωγή

  • Ήπιο εμπύρετο σύνδρομο χωρίς red flags.
  • Ροδόλα-όμοιο εξάνθημα με καλή γενική κατάσταση.
  • Ανοσοεπαρκές άτομο χωρίς ενδείξεις οργανοπάθειας.

10.2 Πότε εξετάζονται αντιϊκά (off-label)

  • Αποδεδειγμένη/ισχυρά ύποπτη συμμετοχή ΚΝΣ (PCR HHV-7 σε ΕΝΥ + συμβατή κλινική/απεικόνιση).
  • Σοβαρή/παρατεινόμενη νόσος με υψηλό ιικό φορτίο και αποτυχία υποστηρικτικής αγωγής.
  • Μεταμοσχευμένοι ή βαριά ανοσοκατεσταλμένοι με συμβατή συμπτωματολογία και αυξανόμενη ιαιμία.

📌 Σχόλια

  • Δεν υπάρχουν καθολικά αποδεκτά κατώφλια ιικού φορτίου για έναρξη αγωγής.
  • Η απόφαση είναι εξατομικευμένη, συνεκτιμώντας βαρύτητα, συννοσηρότητες και τοξικότητες.

ΑντιϊκόΔραστικότητα έναντι HHV-7Ενδεικτικές δόσεις* (ενήλικες)Κύριες τοξικότητεςΣχόλια
Γανσικλοβίρη (IV) / Βαλγανσικλοβίρη (PO)Συνήθως καλή in vitro/κλινική ανταπόκρισηGCV IV 5 mg/kg κάθε 12h · VGC 900 mg 2×/ημ.Μυελοκαταστολή, νεφροτοξικότηταΠροσαρμογή σε ΧΝΑ, στενή αιματολογική παρακολούθηση
Φοσκαρνέτη (IV)Ενεργός έναντι HHV-7, συμπεριλαμβανομένων ανθεκτικών στελεχών60 mg/kg κάθε 8h ή 90 mg/kg κάθε 12hΝεφροτοξικότητα, διαταραχές ηλεκτρολυτώνΕνυδάτωση/monitoring Mg/K/Ca, προσαρμογή δόσης
Σιντοφοβίρη (IV)Δραστικό in vitro· κλινική εμπειρία περιορισμένη5 mg/kg εβδομαδιαίως ×2, έπειτα ανά 2 εβδομ.Έντονη νεφροτοξικότητα, ουδετεροπενία, ραγοειδίτιδαΠροφύλαξη με προβενεσίδη· αποφυγή σε ΧΝΑ
Ακυκλοβίρη/ΒαλακυκλοβίρηΑσθενής/ασταθής δραστικότητα έναντι HHV-7Νεφρική κρυσταλλουρία (σπάνια), ΓΕΣΔεν προτείνεται ως μονοθεραπεία για HHV-7

*Ενδεικτικά σχήματα ενηλίκων· απαιτείται προσαρμογή βάσει Νεφρικής λειτουργίας/αιματολογίας και ιατρική έγκριση. Η χρήση για HHV-7 είναι off-label.

10.3 Παιδιατρική δοσολογία (ενδεικτικά)

ΦάρμακοΔόση (mg/kg)ΣυχνότηταΣχόλια ασφαλείας
Γανσικλοβίρη IV5 mg/kgκάθε 12 ώρεςCBC συχνά· προσαρμογή σε ΧΝΑ
Φοσκαρνέτη IV60 mg/kgκάθε 8 ώρεςΕνυδάτωση, ηλεκτρολύτες/νεφρική λειτουργία

Οι παιδιατρικές δόσεις ποικίλλουν με βάση ηλικία/βάρος/νεφρική λειτουργία και ένδειξη· ακολουθείτε πάντα παιδιατρικές κατευθυντήριες και φύλλα οδηγιών.

🚨 Monitoring & Ασφάλεια

  • CBC 2–3×/εβδ. με γανσικλοβίρη/βαλγανσικλοβίρη (κίνδυνος ουδετεροπενίας).
  • Ουρία/κρεατινίνη & ηλεκτρολύτες με φοσκαρνέτη/σιντοφοβίρη (νεφροτοξικότητα).
  • Προσαρμογή δόσεων βάσει eGFR· διακοπή/τροποποίηση σε τοξικότητα.

10.4 Νευρολογική Νόσος (υποψία μηνιγγοεγκεφαλίτιδας)

  1. Νοσηλεία και αρχική κάλυψη για HSV/VZV (ακυκλοβίρη IV) έως ότου υπάρξει αποτέλεσμα ΕΝΥ.
  2. Διερεύνηση: MRI εγκεφάλου, οσφυονωτιαία παρακέντηση (PCR πάνελ HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV).
  3. Στοχευμένη αγωγή για HHV-7 (π.χ. γανσικλοβίρη ή φοσκαρνέτη) εφόσον υπάρχει συμβατή κλινική/απεικονιστική εικόνα και θετική PCR ΕΝΥ.
  4. Υποστηρικτικά: αντιμετώπιση επιληπτικών κρίσεων, ICP, υγρά/ηλεκτρολύτες, ΜΕΘ αν απαιτηθεί.

10.5 Μεταμόσχευση & Ανοσοκαταστολή

  • Παρακολούθηση με ποσοτική PCR αίματος σε συμπτωματικούς· δεν υπάρχει καθολικό «προληπτικό» όριο.
  • Θεραπεία εάν: επίμονα αυξανόμενη ιαιμία και συμβατή συμπτωματολογία/οργανοπάθεια.
  • Βελτιστοποίηση ανοσοκαταστολής (π.χ. ελάττωση εφόσον εφικτό) σε συνεργασία με τη μεταμοσχευτική ομάδα.

10.6 Δερματολογικές Οντότητες (π.χ. ροδόχρους πιτυρίαση)

  • Συνήθως αυτοπεριοριζόμενη (6–8 εβδομάδες).
  • Συμπτωματική αγωγή: τοπικά κορτικοστεροειδή χαμηλής ισχύος, αντιισταμινικά, ενυδατικές.
  • Φωτοθεραπεία ή βραχύ υψηλό-dose acyclovir έχουν μελετηθεί σε βαριές περιπτώσεις — τεκμηρίωση μέτρια/ετερόκλητη.

10.7 Κριτήρια Νοσηλείας

  • Ύποπτη/τεκμηριωμένη νευρολοίμωξη ή καρδιακή συμμετοχή.
  • Ανοσοκαταστολή με συστηματικά συμπτώματα ή αιμοδυναμική αστάθεια.
  • Ανεπαρκής από του στόματος λήψη/αφυδάτωση, επαναλαμβανόμενοι έμετοι.
  • Βρέφη <3 μηνών με πυρετό ή τοξική εικόνα.

10.8 Παρακολούθηση

  • Κλινική επανεκτίμηση σε 24–72 ώρες (εξωνοσοκομειακά) ή νωρίτερα αν επιδείνωση.
  • Σειριακή ποσοτική PCR σε ανοσοκαταστολή/σοβαρή νόσο (π.χ. ημέρα 0, 3–7, 14).
  • Εργαστηριακά: CBC/Νεφρική/Ηπατική λειτουργία εφόσον λαμβάνονται αντιϊκά.

🔬 Infobox – Λήξη θεραπείας

  • Καθοδηγείται από κλινική βελτίωση ± πτώση ιικού φορτίου (όπου μετράται).
  • Συνήθεις διάρκειες IV αγωγής σε σοβαρή νόσο: 10–14 ημέρες, με μετάβαση σε PO όπου ενδείκνυται.
  • Πάντα εξατομίκευση ανά όργανο-στόχο και ανοσολογική κατάσταση.

10.9 Εγκυμοσύνη & Γαλουχία

  • Υποστηρικτική αγωγή ως προεπιλογή· αντιϊκά μόνο αν το όφελος υπερτερεί σαφώς των κινδύνων και μετά από ειδική συμβουλή.
  • Περιορισμένα δεδομένα για HHV-7· τηρείται διεπιστημονική προσέγγιση (μαιευτήρας–λοίμωξη–νεογνολόγος).

🧭 Αλγόριθμος Απόφασης (συνοπτικός)

  1. Βαθμολόγησε βαρύτητα + ανοσολογικό status + όργανο-στόχο.
  2. Αν ήπιο & ανοσοεπαρκής → υποστηρικτική αγωγή + οδηγίες επανεκτίμησης.
  3. Αν σοβαρό/ΚΝΣ/ανοσοκαταστολή → νοσηλεία, στοχευμένος έλεγχος, σκέψη για αντιϊκά.
  4. Παρακολούθηση συμπτωμάτων & (όπου ενδείκνυται) ιαιμίας· προσαρμογή θεραπείας.

Σημείωση ασφάλειας: Οι παραπάνω πληροφορίες έχουν εκπαιδευτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστούν ιατρική γνωμάτευση.
Η χρήση αντιϊκών για HHV-7 είναι συχνά off-label και απαιτεί εξατομικευμένη απόφαση από ειδικό, με στενή παρακολούθηση τοξικοτήτων.

11) HHV-7 & Ανοσοκαταστολή

Σε καταστάσεις ανοσοκαταστολής (μεταμόσχευση, HIV, χημειοθεραπεία/βιολογικά) ο HHV-7 μπορεί να
επανενεργοποιείται συχνότερα και να σχετίζεται με συμπτωματικές εκδηλώσεις (εμπύρετο, δερματικά,
νευρολογικά) ή/και συν-ενεργοποιήσεις άλλων ερπητοϊών (HHV-6, CMV, EBV). Δεν υπάρχουν καθολικά
επικυρωμένα κατώφλια ιικού φορτίου για θεραπευτικές αποφάσεις· η διαχείριση εξατομικεύεται
με βάση τη βαρύτητα, το όργανο-στόχο και τη δυναμική της ιαιμίας.

📦 Infobox – Κεντρικές Αρχές

  • Προτιμήστε ποσοτική PCR αίματος και σειριακή παρακολούθηση σε συμπτωματικούς.
  • Ελέγξτε παράλληλα HHV-6/CMV/EBV σε επιδείνωση, ιδίως μετά από μεταμόσχευση.
  • Αξιολογήστε όργανο-στόχο (ΚΝΣ, καρδιά, ήπαρ, μυελός) με κατάλληλη δειγματοληψία/απεικόνιση.
  • Σκεφτείτε προσαρμογή ανοσοκαταστολής μόνο σε συνεργασία με τη θεράπουσα ομάδα.

11.1 Μεταμόσχευση Αιμοποιητικών Κυττάρων (HSCT)

Μετά από HSCT, η επανενεργοποίηση ερπητοϊών είναι συχνή. Ο HHV-7 μπορεί να ανιχνευθεί σε αίμα/σίελο και
να συνυπάρχει με HHV-6/CMV. Κλινικά, αναφέρονται εμπύρετα σύνδρομα, δερματικές εκδηλώσεις και σπάνια
νευρολογική συμμετοχή. Η διαγνωστική/θεραπευτική προσέγγιση εστιάζει στη δυναμική του ιικού φορτίου και
στην κλινική βαρύτητα.

Σενάριο (HSCT)ΈλεγχοςΣυχνότητα/Δράση
Εμπύρετο αγνώστου αιτιολογίαςΠοσοτική PCR HHV-7 ± HHV-6/CMV/EBV, ΓΑ/CRP, καλλιέργειεςΕπανάληψη PCR σε 3–7 ημέρες αν επιμένει· κλινικός συσχετισμός
Νευρολογικά συμπτώματαMRI + ΕΝΥ με PCR πάνελ (HSV/VZV/εντεροϊοί/HHV-6/7/CMV/EBV)Νοσηλεία· σκέψη για στοχευμένα αντιϊκά εφόσον συμβατή εικόνα
Δερματικές βλάβες/εξάνθημαΚλινική εκτίμηση ± PCR από βλάβη αν άτυπηΣυμπτωματική αγωγή· διερεύνηση συν-λοιμώξεων

ℹ️ Σχόλια (HSCT)

  • Η μόνη θετική PCR αίματος χωρίς συμπτώματα σπάνια οδηγεί σε αγωγή· προέχει η τάση & το κλινικό πλαίσιο.
  • Συχνή συν-ενεργοποίηση HHV-6· ελέγχετε/θεραπεύετε την επικρατούσα αιτία οργανοπάθειας.
  • Σκέψη για προσαρμογή ανοσοκαταστολής μόνο σε διεπιστημονικό συμβούλιο.

11.2 Μεταμόσχευση Συμπαγών Οργάνων (SOT)

Σε SOT, ο HHV-7 ανιχνεύεται κυρίως ως ασυμπτωματική ιαιμία ή ήπια συμπτωματολογία. Η συννοσηρότητα με CMV/EBV
είναι κρίσιμη, ιδίως σε ασθενείς υψηλού κινδύνου. Η απόφαση για αντιϊκή αγωγή λαμβάνει υπόψη όργανο-στόχο,
επίμονα αυξανόμενη ιαιμία και την παρουσία συμβατών συμπτωμάτων.

Σενάριο (SOT)ΔιερεύνησηΣτρατηγική
Επίμονο εμπύρετο/κακουχίαPCR HHV-7/HHV-6/CMV/EBV αίματος, βασικά labsΣειριακή PCR· αγωγή μόνο με συμβατά συμπτώματα/οργανοπάθεια
Ύποπτη οργανοπάθειαΣτοχευμένη δειγματοληψία (π.χ. ΕΝΥ, βιοψία) + απεικόνισηΕξατομικευμένη αντιϊκή αγωγή σε συνεργασία με ομάδα μεταμόσχευσης

11.3 HIV Λοίμωξη

Σε προχωρημένη HIV με χαμηλά CD4, οι ερπητοϊοί επανενεργοποιούνται συχνότερα. Ο HHV-7 μπορεί να σχετίζεται
με επίμονα εμπύρετα, δερματικές εκδηλώσεις ή σπάνια νευρολογική νόσο. Η προτεραιότητα είναι η
βέλτιστη αντιρετροϊκή θεραπεία (ART) και η διερεύνηση άλλων ευκαιριακών λοιμώξεων.

✅ Πρακτικά σημεία (HIV)

  • Ελέγξτε CD4/VL και ART συμμόρφωση· διορθώστε αλληλεπιδράσεις φαρμάκων.
  • Σε νευρολογικά: MRI + ΕΝΥ PCR πάνελ· διαφορική με JC virus, CMV, HSV, τοξόπλασμα.
  • HHV-7 ειδική θεραπεία σπάνια απαιτείται· προέχει η αντιμετώπιση της υποκείμενης ανοσοανεπάρκειας.

11.4 Ογκολογικές Θεραπείες & Βιολογικοί Παράγοντες

Χημειοθεραπεία, anti-CD20, κορτικοειδή υψηλών δόσεων και μεταμοσχευτικά σχήματα αυξάνουν την πιθανότητα
επανενεργοποίησης. Τα συμπτώματα είναι μη ειδικά (πυρετός/εξάνθημα/κακουχία), συχνά με συν-ενεργοποιήσεις
CMV/EBV/HHV-6. Η θεραπευτική απόφαση λαμβάνει υπόψη μυελοτοξικότητα των αντιϊκών και επικαλύψεις τοξικοτήτων.

📌 Drug-safety υπενθυμίσεις

  • Γανσικλοβίρη/Βαλγανσικλοβίρη: ουδετεροπενία/θρομβοπενία· στενή παρακολούθηση CBC.
  • Φοσκαρνέτη: νεφροτοξικότητα, ηλεκτρολυτικές διαταραχές· ενυδάτωση/monitoring.
  • Σιντοφοβίρη: έντονη νεφροτοξικότητα· αποφυγή όταν δεν είναι απαραίτητη.

11.5 Διαγνωστική Στρατηγική σε Ανοσοκαταστολή

  • Ποσοτική PCR αίματος για HHV-7 ± HHV-6/CMV/EBV σε συμπτωματικούς.
  • ΕΝΥ PCR πάνελ σε νευρολογική εικόνα (με MRI/κλινικοεργαστηριακή συσχέτιση).
  • Σειριακές μετρήσεις (π.χ. ημέρα 0, 3–7, 14) για τάση ιαιμίας.
  • Κλινικός συσχετισμός: η θετικότητα σιέλου χωρίς συμπτώματα σπάνια καθοδηγεί θεραπεία.
Κλινική κατάστασηΠροτεινόμενα testsΚατεύθυνση
Ήπιο εμπύρετο χωρίς εστίαPCR HHV-7/HHV-6/CMV/EBV αίματοςΠαρακολούθηση· χωρίς αγωγή αν ασυμπτωματική ιαιμία
Συμπτωματική οργανοπάθεια (π.χ. ΚΝΣ)MRI, ΕΝΥ PCR πάνελ, βασικά labsΝοσηλεία· σκέψη για αντιϊκά εφόσον συμβατή εικόνα
Επίμονη/αυξανόμενη ιαιμίαΣειριακή ποσοτική PCR, έλεγχος άλλων ερπητοϊώνΣυζήτηση για αγωγή & ανοσοκαταστολή με διεπιστημονική ομάδα

11.6 Θεραπευτική Προσέγγιση

  • Ασυμπτωματική ιαιμία: συνήθως όχι αγωγή· συνέχιση παρακολούθησης.
  • Ήπια συμπτωματολογία χωρίς οργανοπάθεια: υποστηρικτική· σκέψη για μείωση ανοσοκαταστολής μόνο κατόπιν συνεννόησης.
  • Σοβαρή/οργανική νόσος ή νευρολογική συμμετοχή: νοσηλεία, στοχευμένα αντιϊκά (GCV/VGC ή FOS) off-label, στενό monitoring.

🚨 Red Flags για κλιμάκωση

  • Νευρολογικά ελλείμματα, κρίσεις, μεταβολή συνείδησης.
  • Σημεία μυοκαρδίτιδας/καρδιακής ανεπάρκειας.
  • Αιμοδυναμική αστάθεια, επίμονος υψηλός πυρετός >7 ημέρες.

11.7 Πρακτικός Αλγόριθμος (Ανοσοκαταστολή)

  1. Κλινική εκτίμηση + στοχευμένα labs/απεικόνιση ανά όργανο-στόχο.
  2. Ποσοτική PCR αίματος HHV-7 ± HHV-6/CMV/EBV· καταγραφή baseline.
  3. Σειριακή παρακολούθηση (3–7 ημέρες) εάν επιμένουν τα συμπτώματα.
  4. Απόφαση θεραπείας με βάση βαρύτητα + ιαιμία + συν-ενεργοποιήσεις.
  5. Ανασκόπηση ανοσοκαταστολής σε συμβούλιο (όταν εφικτό)· προσεκτικές τροποποιήσεις.

ℹ️ Συχνά λάθη

  • Ερμηνεία μοναδικής θετικής PCR σιέλου ως ένδειξη ενεργού νόσου.
  • Παράβλεψη άλλων ερπητοϊών (ειδικά HHV-6/CMV) που συχνά ευθύνονται για οργανοπάθεια.
  • Έναρξη αντιϊκών χωρίς κλινικό συσχετισμό ή χωρίς αξιολόγηση τοξικοτήτων/αλληλεπιδράσεων.

Σημείωση: Το κείμενο έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά εξατομικευμένη ιατρική γνωμάτευση.
Οι θεραπευτικές αποφάσεις για ανοσοκατασταλμένους πρέπει να λαμβάνονται από εξειδικευμένες ομάδες με βάση το πλήρες κλινικό/εργαστηριακό προφίλ.

12) HHV-7 στην Εγκυμοσύνη & στο Νεογνό

Ο HHV-7 είναι εκτεταμένα διαδεδομένος στην κοινότητα και η πλειονότητα των ενηλίκων είναι οροθετικοί.
Στην εγκυμοσύνη, η λοίμωξη από HHV-7 φαίνεται να είναι συνήθως ήπια και δεν έχει τεκμηριωθεί σταθερά
ως σημαντική αιτία εμβρυϊκής βλάβης, σε αντίθεση με άλλους ερπητοϊούς (π.χ. CMV). Η κάθετη μετάδοση θεωρείται ασυνήθης,
ενώ η μεταγεννητική έκθεση μέσω σιέλου οικογενειακών μελών είναι πιθανότερη οδός μετάδοσης για το βρέφος.

📦 Infobox – Σε τι συμφωνεί η βιβλιογραφία

  • Σοβαρή συγγενής νόσος: δεν έχει τεκμηριωθεί σταθερά για HHV-7.
  • Κάθετη μετάδοση: πιθανή αλλά φαίνεται σπάνια.
  • Μεταγεννητική μετάδοση: πιθανότερη μέσω σιέλου εντός οικογένειας.
  • Προληπτικός έλεγχος: δεν συνιστάται ρουτίνα στην κύηση.

12.1 Κλινική εικόνα στη μητέρα

  • Συχνότερα ασυμπτωματική ή ήπιο ιογενές σύνδρομο (πυρετός, κακουχία, φαρυγγαλγία, ± μακουλοπαπουλώδες εξάνθημα).
  • Επανενεργοποίηση συχνότερη από πρωτολοίμωξη· συνήθως ήπια.
  • Σπάνια νευρολογική συμμετοχή· απαιτείται διαφοροδιάγνωση με HSV, VZV, εντεροϊούς κ.ά.

📌 Τι δεν προτείνεται ρουτίνα στην εγκυμοσύνη

  • Ορολογικός έλεγχος HHV-7 (IgM/IgG) χωρίς σαφή κλινική ένδειξη.
  • PCR σε ασυμπτωματικές έγκυες.
  • Αλλαγή τρόπου τοκετού (ΚΤ/ΦΤ) αποκλειστικά λόγω HHV-7.

12.2 Μετάδοση: τι γνωρίζουμε

  • Ενδομήτρια/κάθετη: έχει περιγραφεί, αλλά φαίνεται σπάνια και χωρίς σταθερό κλινικό αποτύπωμα.
  • Ενδοτοκειακή: θεωρητικά πιθανή, αλλά όχι καλά τεκμηριωμένη.
  • Μεταγεννητική: πιο πιθανή μέσω σιέλου από φροντιστές/αδέλφια.
  • Μητρικό γάλα: ανίχνευση ιικού DNA έχει αναφερθεί, η κλινική σημασία παραμένει αβέβαιη.

🔬 Infobox – Θηλασμός & HHV-7

  • Τα οφέλη του θηλασμού υπερτερούν της θεωρητικής/αβέβαιης έκθεσης σε HHV-7.
  • Τηρείτε υγιεινή χεριών, αποφυγή «φιλιών στο στόμα» του βρέφους από άτομα με εμπύρετο/στοματικές εστίες.
  • Σε μητέρα με σοβαρή υποψία ενεργής HHV-7 νόσου & βαρειά συμπτωματολογία, εξατομικευμένη συμβουλή με λοιμωξιολόγο/νεογνολόγο.

12.3 Αλγόριθμος μητρικής διερεύνησης (συνοπτικά)

  1. Κλινική εκτίμηση: ζωτικά, γενική κατάσταση, εστιασμένη εξέταση.
  2. Τυπικό ήπιο ιογενές σύνδρομο: υποστηρικτική αγωγή, χωρίς ειδικό έλεγχο HHV-7.
  3. Άτυπα/σοβαρά (ιδίως νευρολογικά): βασικά labs, PCR πάνελ (στόμα/αίμα/ΕΝΥ κατά ένδειξη), αποκλεισμός HSV/VZV/εντεροϊών.
  4. Απεικόνιση/ΕΝΥ εάν νευρολογικά σημεία· διαχείριση ενδονοσοκομειακά.

✅ Infobox – Ασφαλής φροντίδα στην κύηση

  • Ενυδάτωση, ανάπαυση, αντιπυρετικά ασφαλή στην κύηση (π.χ. παρακεταμόλη).
  • Αποφυγή κοινής χρήσης ποτηριών/κουταλιών με μικρά παιδιά.
  • Υγιεινή χεριών & αναπνευστική εθιμοτυπία στο σπίτι.

Μητρικό σενάριοΠροτεινόμενη προσέγγισηΣχόλια
Ήπιο ιογενές σύνδρομο χωρίς red flagsΥποστηρικτική αγωγή· χωρίς HHV-7 testingΕκπαίδευση για υγιεινή στο σπίτι
Παρατεινόμενος πυρετός/άτυπα εξανθήματαΒασικά labs ± PCR πάνελ κατά ένδειξηΔιαφορική: CMV, παρβοϊός B19, εντεροϊοί, φάρμακα
Νευρολογικά συμπτώματαMRI/ΕΝΥ + PCR πάνελ (HSV/VZV/HHV-6/7/εντεροϊοί)Νοσηλεία· εξατομικευμένη αντιϊκή αγωγή εφόσον τεκμηριωθεί

12.4 Νεογνό & βρέφος: κλινική εικόνα & διερεύνηση

Στα νεογνά, η συμπτωματική HHV-7 νόσος φαίνεται σπάνια. Όταν υπάρχει, εκδηλώνεται με εμπύρετο,
μη ειδικό ιογενές σύνδρομο ή σπάνια άσηπτη μηνιγγίτιδα/εγκεφαλίτιδα. Η διαφορική διάγνωση καλύπτει πρώτα
HSV, CMV, εντεροϊούς και βακτηριακές λοιμώξεις.

🚨 Red Flags στο νεογνό

  • Κακή σίτιση, λήθαργος, υποθερμία/υπερθερμία.
  • Απνοϊκά επεισόδια, αναπνευστική δυσχέρεια.
  • Σπασμοί, ευερεθιστότητα με βοή ή υπόταση πρόσθιας πηγής.
  • Εξάνθημα φυσαλιδώδες/ελκωτικό (σκεφτείτε HSV!), ηπατοσπληνομεγαλία, ίκτερος.

Δείγματα & εργαστηριακά στο νεογνό (ανά σενάριο)

  • Ύποπτη σηψαιμία/μη ειδικό εμπύρετο: Αιμοκαλλιέργειες, ούρα, CRP/PCT, ΓΑ·
    προσθέστε PCR πάνελ για ιούς (εντεροϊοί/HSV) πριν από HHV-7.
  • Νευρολογικά: ΕΝΥ για κυτταροχημεία + PCR πάνελ (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV).
  • Κοινότητα/οικογένεια με πρόσφατο ιογενές εξάνθημα: Σκέψη για στοματοφαρυγγικό PCR πολλαπλών ιών.

🔬 Infobox – Ερμηνεία νεογνικών αποτελεσμάτων

  • Θετικό HHV-7 σε σίελο χωρίς συμπτώματα = μπορεί να αντιπροσωπεύει παθητική/μεταγεννητική έκθεση.
  • Θετικό HHV-7 σε ΕΝΥ με συμβατή εικόνα → ενισχύει αιτιολογικό ρόλο· απαιτείται νοσηλεία.
  • Πάντα παράλληλος έλεγχος για HSV/εντεροϊούς (υψηλότερη προτεραιότητα στο νεογνό).

12.5 Θεραπεία στο νεογνό

  • Εμπειρική κάλυψη για HSV με ακυκλοβίρη IV όταν υπάρχει υποψία ΚΝΣ/διασποράς — πριν γνωστοποιηθεί HHV-7.
  • HHV-7-ειδική αγωγή: δεν υπάρχει καθιερωμένη· σε τεκμηριωμένη HHV-7 νευρολοίμωξη έχει χρησιμοποιηθεί
    γανσικλοβίρη/φοσκαρνέτης (off-label) με εξατομίκευση και στενή παρακολούθηση τοξικοτήτων.
  • Υποστηρικτική: υγρά, αναπνευστική υποστήριξη, αντιεπιληπτικά αν απαιτηθούν, έλεγχος ηλεκτρολυτών/σάκχου.

ΘέμαΣύσταση προς γονείς/φροντιστέςΓιατί
Φιλιά στο στόμαΑποφύγετε φιλιά στο στόμα του βρέφους, ειδικά αν έχετε πυρετό/φαρυγγίτιδαΜειώνει μετάδοση ιών σιέλου (HHV-6/7, άλλοι)
Κοινή χρήση σκευώνΜην μοιράζεστε ποτήρια/κουτάλια με το βρέφοςΠεριορίζει στοματοφαρυγγική μετάδοση
Υγιεινή χεριώνΠλύσιμο χεριών πριν την επαφή/σίτισηΓενικό μέτρο κατά ιογενών/βακτηριακών λοιμώξεων

12.6 Μαιευτική διαχείριση & τρόπος τοκετού

  • Δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποστηρίζουν προγραμματισμένη ΚΤ αποκλειστικά για HHV-7.
  • Ο τρόπος τοκετού καθορίζεται από μαιευτικές ενδείξεις.
  • Τυπικές προφυλάξεις επαφής/σταγονιδίων σε εμπύρετη μητέρα κατά τη νοσηλεία.

ℹ️ Τι παραμένει αβέβαιο

  • Ο ακριβής κίνδυνος κάθετης μετάδοσης σε πρωτολοίμωξη κύησης.
  • Η κλινική σημασία της ανίχνευσης HHV-7 DNA στο μητρικό γάλα.
  • Καθιερωμένα πρωτόκολλα αγωγής για νεογνική HHV-7 νόσο.

12.7 Πρακτικός αλγόριθμος φροντίδας (μητέρα–βρέφος)

  1. Μητέρα με ήπιο ιογενές σύνδρομο: υποστηρικτική αγωγή· συνέχιση θηλασμού· υγιεινή χεριών/αποφυγή φιλιών στο στόμα.
  2. Μητέρα με σοβαρά/νευρολογικά: διερεύνηση σε νοσοκομείο· PCR πάνελ· εξατομικευμένη απόφαση για αντιϊκά.
  3. Νεογνό συμπτωματικό (<28 ημερών): πλήρης σηπτικός έλεγχος, PCR για HSV/εντεροϊούς (πρώτη προτεραιότητα),
    σκέψη για HHV-7 σε αρνητικό βασικό πάνελ/συμβατή εικόνα.
  4. Θετικό HHV-7 σε ΕΝΥ/αίμα με συμβατή εικόνα: νοσηλεία· συζήτηση για GCV/FOS (off-label) με νεογνολόγο/λοιμωξιολόγο.

Σημείωση: Οι παραπάνω πληροφορίες είναι εκπαιδευτικές. Οι αποφάσεις στην κύηση και στο νεογνό πρέπει να λαμβάνονται
από εξειδικευμένες ομάδες (μαιευτήρας–νεογνολόγος–λοιμωξιολόγος), με εξατομίκευση κινδύνου/οφέλους.

13) Νευρολογικές Επιπλοκές από HHV-7

Ο HHV-7 μπορεί, σπανιότερα, να εμπλέκεται σε λοίμωξη ή φλεγμονή του ΚΝΣ, παρουσιάζοντας φάσμα εκδηλώσεων από
άσηπτη μηνιγγίτιδα έως εγκεφαλίτιδα, ενώ έχουν περιγραφεί οξεία εγκάρσια μυελίτιδα, ριζιτικές νευροπάθειες,
παρεγκεφαλιδίτιδα και νευρίτιδα οπτικού. Η απόδοση αιτιότητας απαιτεί σύνθεση κλινικών, απεικονιστικών και εργαστηριακών δεδομένων
και αποκλεισμό συχνότερων παθογόνων (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, CMV/EBV) και μη λοιμωδών αιτιών (αυτοάνοσες εγκεφαλίτιδες).

📦 Infobox – Γρήγορη Επισκόπηση

  • Συχνότερα σύνδρομα: άσηπτη μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα.
  • Σπανιότερα: εγκάρσια μυελίτιδα, ριζιτική/περιφερική νευροπάθεια, παρεγκεφαλιδίτιδα, οπτική νευρίτιδα.
  • Διάγνωση-κλειδί: PCR σε ΕΝΥ με συμβατή κλινική και υποστηρικτική απεικόνιση.
  • Διαχείριση: νοσηλεία, εμπειρική κάλυψη HSV έως αποκλεισμού, στοχευμένα αντιϊκά κατά κρίση.

13.1 Παθοφυσιολογία (τι υποπτευόμαστε)

  • Άμεση νευροτρόπος λοίμωξη: ο ιός μπορεί να φτάσει στο ΚΝΣ σε καταστάσεις αυξημένης ευαλωτότητας (π.χ. ανοσοκαταστολή).
  • Μεταλοιμώδης/ανοσομεσολαβούμενη βλάβη: φλεγμονώδης αντίδραση που πυροδοτεί απομυελινωτικές/ενθυλακωμένες βλάβες (π.χ. ADEM-όμοια).
  • Αλληλεπιδράσεις με άλλους ερπητοϊούς: συχνή συν-ανίχνευση (HHV-6/CMV/EBV) περιπλέκει την ερμηνεία.

ΣύνδρομοΚλινική εικόναΕΝΥ (τυπικά)MRI/EEGΔιαφορική
Άσηπτη μηνιγγίτιδαΠυρετός, κεφαλαλγία, αυχενική δυσκαμψία, φωτοφοβίαΛεμφοκυττάρωση, ήπια↑ πρωτεΐνη, φυσιολογική γλυκόζηMRI συχνά φυσιολογικό, EEG μη ειδικόΕντεροϊοί, HSV-2, VZV, βακτηριακή μηνιγγίτιδα (αποκλεισμός)
ΕγκεφαλίτιδαΠυρετός, σύγχυση, διαταραχές συμπεριφοράς, σπασμοί, εστιακά ελλείμματαΛεμφοκυττάρωση (μπορεί φυσιολογικό πρώιμα), ↑ πρωτεΐνηT2/FLAIR υπέρπυκνα σε φλοιό/υποφλοιό· EEG διάχυτη επιβράδυνση ± εστιακήHSV-1 (προτεραιότητα), VZV, αυτοάνοση εγκεφαλίτιδα, CMV/EBV
Οξεία εγκάρσια μυελίτιδαΟξεία πάρεση/παραισθησίες, αισθητικό επίπεδο, διαταραχές ούρησης/κοπράνωνΉπια πλειοκυττάρωση, ↑ πρωτεΐνηMRI ΝΜΣ: επιμήκεις Τ2 βλάβες· αποκλεισμός συμπίεσηςΑυτοάνοσα (NMOSD/MOGAD), VZV, EBV, βακτηριακές
ΠαρεγκεφαλιδίτιδαΑταξία, νυσταγμός, δυσμετρία ± πυρετόςΣυνήθως ήπια φλεγμονώδης εικόναMRI: παρεγκεφαλιδικές αλλοιώσεις (T2/FLAIR)Μεταλοιμώδης, VZV, εντεροϊοί, αυτοάνοσα
Νευρίτιδα οπτικούΟπισθοβολβικός πόνος, μείωση οπτικής οξύτητας, δυσχρωματοψίαΣυχνά μη ειδικόMRI οπτικό νεύρο με σκιαγραφικό· αποκλεισμός απομυελινωτικώνMS/NMOSD/MOGAD, VZV, CMV (ανοσοκαταστολή)

📌 Σημεία-κλειδιά διάγνωσης ΚΝΣ

  • ΕΝΥ PCR για HHV-7 έχει μεγαλύτερη αξία από σίελο/αίμα στο νευρολογικό σενάριο.
  • Αρνητικό ΕΝΥ νωρίς δεν αποκλείει· επανάληψη εφόσον επιμένει η υποψία.
  • Multiplex πάνελ (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV) προτιμάται.
  • MRI και EEG βοηθούν στη διαφοροδιάγνωση (HSV-1 συχνά κροταφικολοβική εντόπιση).

13.2 Διαγνωστικός Αλγόριθμος (ύποπτη ΚΝΣ νόσος)

  1. Άμεση νοσηλεία και σταθεροποίηση (αεραγωγός, αναπνοή, κυκλοφορία).
  2. Απεικόνιση εγκεφάλου (MRI κατά προτίμηση, CT εάν επείγει) & EEG αν σπασμοί/επίμονη σύγχυση.
  3. Οσφυονωτιαία παρακέντηση (εφόσον δεν αντενδείκνυται):
    • Κυτταροχημεία, καλλιέργειες, multiplex PCR για ιούς (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV).
    • Σκέψη για αυτοάνοσες εξετάσεις (αντισώματα NMDA-R κ.ά.) εάν το προφίλ το υποδηλώνει.
  4. Αίμα: αιματολογικά/βιοχημικά, καλλιέργειες, HIV, θυρεοειδικά/αυτοάνοσα κατά περίπτωση.
  5. Ερμηνεία: θετικό HHV-7 σε ΕΝΥ + συμβατή κλινική/απεικόνιση → ενισχυμένη πιθανότητα αιτιότητας.

🚨 Red Flags – άμεση κλιμάκωση

  • Μεταβολή επιπέδου συνείδησης, παρατεινόμενοι/επαναλαμβανόμενοι σπασμοί.
  • Ταχεία επιδείνωση εστιακών νευρολογικών σημείων.
  • Σημεία αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης (επίμονος έμετος, οίδημα θηλής, βραδυκαρδία/υπέρταση).

13.3 Θεραπευτική Προσέγγιση στην ΚΝΣ Νόσο

  • Εμπειρική θεραπεία εγκεφαλίτιδας: ξεκινά άμεσα κάλυψη για HSV/VZV (π.χ. ακυκλοβίρη IV) μέχρι να αποκλειστούν,
    σύμφωνα με τοπικά πρωτόκολλα.
  • Στοχευμένα αντιϊκά για HHV-7 (off-label): γανσικλοβίρη/βαλγανσικλοβίρη ή φοσκαρνέτης
    μπορούν να ληφθούν υπόψη όταν υπάρχει θετική PCR ΕΝΥ και συμβατή κλινική/απεικονιστική εικόνα.
  • Ανοσοθεραπεία (επιλεγμένα σενάρια): σε υποψία ανοσομεσολαβούμενης βλάβης (π.χ. ADEM-όμοια)
    μπορεί να συζητηθεί κορτικοθεραπεία/IVIG μόνο με αποκλεισμό ενεργού λιθοτρόπου λοίμωξης και ειδική καθοδήγηση.
  • Επιληπτικές κρίσεις: πρωτόκολλα αντιμετώπισης οξείας κρίσης· συχνή επιλογή λεβετιρακετάμη ως πρώτης γραμμής συντήρησης.
  • Υποστήριξη: αντιμετώπιση οιδήματος/ICP, υγρά/ηλεκτρολύτες, έλεγχος θερμοκρασίας, ΜΕΘ όπου απαιτείται.

✅ Infobox – Πρακτική Σύνθεση

  • Μην καθυστερείτε εμπειρική κάλυψη HSV εν αναμονή PCR.
  • PCR ΕΝΥ θετική για HHV-7 + συμβατή εικόνα → συζήτηση για στοχευμένα αντιϊκά.
  • Ελέγξτε για συν-ενεργοποιήσεις (HHV-6/CMV/EBV) και άλλες αιτίες.
  • Στενό monitoring τοξικοτήτων εάν χορηγηθούν GCV/FOS.

13.4 Παιδιατρική οπτική

  • Στα παιδιά, οι πυρετικοί σπασμοί είναι συχνότεροι από τεκμηριωμένη εγκεφαλίτιδα HHV-7.
  • Σε ύποπτη ΚΝΣ νόσο: διαδρομή όπως στους ενήλικες (MRI, ΕΝΥ, πάνελ), με χαμηλό ουδό νοσηλείας.
  • Η πρόγνωση συνήθως είναι καλή, ειδικά χωρίς εστιακά ελλείμματα· απαιτείται νευροαναπτυξιακή παρακολούθηση όπου δει.

13.5 Πρόγνωση & follow-up

  • Μηνιγγίτιδα: καλή έκβαση στις περισσότερες περιπτώσεις.
  • Εγκεφαλίτιδα: μεταβλητή· ο κίνδυνος νευρογνωστικών υπολειμμάτων αυξάνει με την καθυστέρηση διάγνωσης/θεραπείας.
  • Μυελίτιδα/οπτική νευρίτιδα: συχνά ανακάμπτουν μερικώς· πρώιμη αποκατάσταση/φυσικοθεραπεία & οφθαλμολογική παρακολούθηση.

ℹ️ Συχνές Παγίδες

  • Ερμηνεία θετικής PCR σιέλου ως απόδειξη ΚΝΣ νόσου.
  • Καθυστέρηση εμπειρικής ακυκλοβίρης σε ύποπτη εγκεφαλίτιδα.
  • Παράλειψη διερεύνησης αυτοάνοσων αιτιών όταν τα ιολογικά είναι αρνητικά.

13.6 Εξιτήριο & οδηγίες

  • Επανεκτίμηση σε νευρολογικό ιατρείο 2–6 εβδομάδες μετά, με γνωστική/λειτουργική αξιολόγηση.
  • Εκπαίδευση για αναγνώριση υποτροπών: πυρετός με σύγχυση, νέοι σπασμοί, επίμονη κεφαλαλγία.
  • Αποκατάσταση (φυσιοθεραπεία/λογοθεραπεία) κατά περίπτωση.

Σημείωση: Οι πληροφορίες είναι εκπαιδευτικές και δεν υποκαθιστούν ιατρική γνωμάτευση.
Η διαχείριση νευρολογικών επιπλοκών πρέπει να γίνεται σε νοσοκομειακό περιβάλλον με πολυεπιστημονική ομάδα.

14) Δερματολογικές Εκδηλώσεις σχετιζόμενες με HHV-7

Ο HHV-7 σχετίζεται κυρίως με ιογενή μακουλοπαπουλώδη εξανθήματα τύπου ροδόλας και, σε ένα μέρος των περιστατικών,
με την ροδόχρου πιτυρίαση (pityriasis rosea, PR), πιθανώς στο πλαίσιο επανενεργοποίησης HHV-6/7.
Τα εξανθήματα είναι συχνά ήπια, αυτοπεριοριζόμενα και με προτίμηση στον κορμό και τις εγγύς επιφάνειες των άκρων.
Η διάγνωση είναι κατά κανόνα κλινική· μοριακός έλεγχος γίνεται μόνο σε άτυπες περιπτώσεις.

📦 Infobox – Συνηθέστερα δερματικά μοτίβα

  • Ροδόλα-όμοιο μακουλοπαπουλώδες εξάνθημα (μετά την πτώση πυρετού).
  • Ροδόχρους πιτυρίαση (PR): herald patch → «χριστουγεννιάτικο δέντρο» στον κορμό.
  • Μη ειδικά ιογενή εξανθήματα ενηλίκων (ήπιος κνησμός, ταχεία αποδρομή).
  • Σπάνια: ερυθηματώδεις πλάκες ή PR-όμοια εξανθήματα σε ανοσοκαταστολή.

14.1 Ροδόλα-όμοιο εξάνθημα

  • Κλινική πορεία: 3–4 ημέρες υψηλός πυρετός → απότομη πτώση → λεπτό ροδόχροο εξάνθημα κορμού/αυχένα.
  • Μορφολογία: μικρές, επίπεδες ή ελαφρά επηρμένες μακίλες/παπύλες, μη κνησμώδεις ή ήπια κνησμώδεις.
  • Διάρκεια: 1–3 ημέρες, χωρίς απολέπιση· αυτοπεριοριζόμενο.
  • Διαφορική: HHV-6, εντεροϊοί, ερυθρά/ιλαρά (εμβολιαστικό ιστορικό!), αντίδραση φαρμάκου.

📌 Tips

  • Η εμφάνιση εξανθήματος μετά την ύφεση του πυρετού υποστηρίζει ιογενή αιτιολογία τύπου ροδόλας.
  • Η καλή γενική κατάσταση και η ταχεία αποδρομή είναι τυπικές.

14.2 Ροδόχρους πιτυρίαση (Pityriasis rosea, PR)

Η PR είναι συχνό, καλοήθες εξάνθημα νεαρών ενηλίκων/εφήβων με πιθανή σύνδεση με επανενεργοποίηση HHV-6/7.
Συχνά προηγείται herald patch (προδρόμος πλάκα), ακολουθούμενο από πολυάριθμες οβάλ πλάκες με λεπτή περιφερική απολέπιση
σε διάταξη «χριστουγεννιάτικου δέντρου» κατά μήκος των γραμμών Langer στον κορμό.

🔬 Infobox – PR σε 60’’

  • Herald patch: 2–5 cm οβάλ, ροδόχρους πλάκα με κολερεττίωση.
  • Δευτερογενείς βλάβες: μικρότερες οβάλ πλάκες σε παράλληλη διάταξη στον κορμό.
  • Κνησμός: συνήθως ήπιος–μέτριος· απουσιάζει σε αρκετούς.
  • Διάρκεια: 6–8 εβδομάδες (εύρος 2–12), αυτοπεριοριζόμενη.
  • Διαφορική: τινέα σώματος (tinea corporis), δερματοφύτωση, φαρμακοεξάνθημα, δευτερογενής σύφιλη
    (ιδίως με παλαμοπελματική συμμετοχή), ψωρίαση guttate, pityriasis lichenoides.
  • Διάγνωση: κλινική. Δερμοσκόπηση: περιφερική κολερεττίωση. Βιοψία σπάνια (μη ειδική).
  • Πρόγνωση: άριστη· υποτροπές σπάνιες.

✅ Αντιμετώπιση PR (βήματα)

  1. Εκπαίδευση: καλοήθης & αυτοπεριοριζόμενη· αποφύγετε υπερθεραπεία.
  2. Κνησμός: τοπικά κορτικοστεροειδή χαμηλής–μέτριας ισχύος, ενυδατικές· αντιισταμινικά PO αν χρειάζεται.
  3. Εκτεταμένη/επίμονη PR: σκεφτείτε UVB narrowband ή βραχεία αγωγή υψηλής δόσης ακυκλοβίρης σε επιλεγμένα περιστατικά·
    τεκμηρίωση μέτρια, απόφαση εξατομικευμένη.

Σημ.: Η PR σχετίζεται αλλά δεν αποδεικνύεται πάντα ιολογικά· αντιϊκά δεν αποτελούν ρουτίνα.

14.3 Άλλα εξανθηματικά μοτίβα

  • Μη ειδικό ιογενές εξάνθημα ενηλίκων: διάχυτες μακίλες/παπύλες κορμού, ήπιος κνησμός, 1–2 εβδομάδες.
  • PR-όμοια σε ανοσοκαταστολή: εκτεταμένες πλάκες, άτυπη κατανομή· απαιτείται διαφορική με φάρμακα/μυκητιάσεις.
  • Σπάνια: ερυθηματώδεις πλάκες ή EM-όμοια εικόνα — αναζητήστε εναλλακτικές αιτίες (HSV, φάρμακα).

ΟντότηταΚλειδιά διάκρισηςΈλεγχος που βοηθάΣχόλια
Τινέα σώματοςΔακτυλιοειδές πλάκα με ενεργό υπερυψωμένο χείλοςKOH ή καλλιέργειαPR μιμείται αλλά δεν έχει υγρό ενεργό χείλος
Δευτερογενής σύφιληΠαλαμοπελματική συμμετοχή, συστηματικά σημείαRPR/VDRL + ειδικές δοκιμασίεςΣκεφτείτε την σε άτυπα PR-όμοια εξανθήματα ενηλίκων
ΦαρμακοεξάνθημαΈναρξη 1–2 εβδομ. μετά νέο φάρμακο, περισσότερο κνησμώδεςΦαρμακευτικό ιστορικό, αποδρομή μετά διακοπήHHV-7 μπορεί να συνυπάρχει τυχαία
Ψωρίαση (guttate)Μικρές «σταγονοειδείς» βλάβες, άσηπτη απολέπιση, ιστορικό στρεπτοκόκκουASO, δερματοσκόπηση/βιοψίαΚατανομή/ιστορικό βοηθούν

14.4 Διαγνωστική προσέγγιση (πότε χρειάζεται εργαστηριακός έλεγχος)

  • Τυπική PR ή ροδόλα-όμοιο εξάνθημα: δεν απαιτείται HHV-7 testing.
  • Άτυπα/εκτεταμένα/επιμένοντα (>8–12 εβδομ.) ή ανοσοκαταστολή:
    • Σκέψη για PCR HHV-6/7 από αίμα/σάλιο/βλάβη (ερμηνεία με προσοχή—συχνή ασυμπτωματική αποβολή).
    • Έλεγχος διαφορικής: KOH, RPR, πλήρες φαρμακευτικό ιστορικό.
    • Βιοψία μόνο εάν παραμένει διαγνωστική αμφιβολία.

ℹ️ Τι «λέει» η ιστολογία

  • PR: ήπια σπογγίωση, παρακεράτωση, επιπολής λεμφοϊστιοκυτταρικό διήθημα· μη ειδική.
  • Ιογενή εξανθήματα: μη ειδικά ευρήματα· η ιστολογία σπάνια καθορίζει αιτιολογία.

14.5 Θεραπευτικές επιλογές & φροντίδα δέρματος

  • Βασικές αρχές: ήπια καθαριστικά, χλιαρό ντους, ενυδατικές 2×/ημ., αποφυγή ερεθιστικών.
  • Κνησμός/φλεγμονή: τοπικά κορτικοστεροειδή (1–2 εβδομ.) + αντιισταμινικά PO κατά ανάγκη.
  • Εκτεταμένη PR ή σημαντική επίδραση στην ποιότητα ζωής:
    • UVB narrowband (σχήματα 2–3/εβδ. για 2–4 εβδομ.).
    • Σκέψη για βραχεία ακυκλοβίρη υψηλής δόσης (off-label) σε πρώιμη φάση — τεκμηρίωση μέτρια.
  • Αντιβιοτικά/μακρολίδες: δεν συνιστώνται για PR.

🚨 Πότε παραπέμπω σε δερματολόγο

  • Άτυπο/εκτεταμένο εξάνθημα, ερυθροδερμία ή συμμετοχή βλεννογόνων.
  • Επίμονη πορεία >12 εβδομ. ή συχνές υποτροπές.
  • Σοβαρός κνησμός/διαταραχή ύπνου παρά την τοπική αγωγή.
  • Υποψία διαφορικής υψηλού κινδύνου (δευτερογενής σύφιλη, μυκητίαση εκτεταμένη, φαρμακοεξάνθημα).

Μήνυμα προς ασθενήΓιατί έχει σημασία
Το εξάνθημα είναι συνήθως καλοήθες & αυτοϊάσιμοΜειώνει άγχος, αποφεύγονται άσκοπες θεραπείες
Χρησιμοποιήστε ενυδατικές & ήπια τοπικά στεροειδή για κνησμόΒελτιώνει συμπτώματα, προστατεύει τον δερματικό φραγμό
Επιστροφή αν επιμένει >8–12 εβδομ. ή εμφανιστούν νέα συμπτώματαΑποκλεισμός εναλλακτικών διαγνώσεων

14.6 Ειδικοί πληθυσμοί

  • Κύηση: PR γενικά καλοήθης· αντιμετώπιση κυρίως συμπτωματική· διεπιστημονική εκτίμηση σε εκτεταμένες/συμπτωματικές περιπτώσεις.
  • Ανοσοκαταστολή: PR-όμοια/εκτεταμένα εξανθήματα — χαμηλός ουδός για έλεγχο διαφορικής (μυκητιάσεις, φάρμακα)·
    συζήτηση με λοιμωξιολόγο αν υπάρχει συσχέτιση με ιαιμία HHV-6/7.
  • Βρέφη/μικρά παιδιά: ροδόλα-όμοια εξανθήματα — υποστηρικτικά μέτρα, ενημέρωση γονέων, αποφυγή ασπιρίνης.

ℹ️ Σημείωση κλινικής ερμηνείας

Η PCR HHV-7 από σίελο ή δέρμα μπορεί να είναι θετική χωρίς να σημαίνει αιτιολογική σχέση με το εξάνθημα.
Η απόδοση αιτίας βασίζεται σε κλινικό μοτίβο, αποκλεισμό άλλων αιτιών και, όπου χρειάζεται, στην εξέλιξη της εικόνας.

Disclaimer: Το κείμενο είναι εκπαιδευτικό και δεν υποκαθιστά ιατρική γνωμάτευση. Σε επιμένοντα/άτυπα εξανθήματα ή συνοδά συστηματικά συμπτώματα, ζητήστε ιατρική αξιολόγηση.

15) HHV-7 & Ογκολογία

Σε αντίθεση με άλλους ερπητοϊούς (π.χ. EBV/HHV-4 και HHV-8), ο HHV-7
δεν έχει τεκμηριωθεί ως ογκογόνος ιός. Η βιβλιογραφία περιλαμβάνει μεμονωμένες παρατηρήσεις
ή μικρές σειρές όπου ανιχνεύεται HHV-7 DNA/RNA σε ιστικά δείγματα ή αίμα ασθενών με νεοπλασίες,
αλλά η αιτιολογική σχέση παραμένει μη αποδεδειγμένη. Τις περισσότερες φορές,
η παρουσία ιικού υλικού ερμηνεύεται ως «συνοδός» (bystander) λόγω της επίμονης λανθάνουσας λοίμωξης σε Τ-λεμφοκύτταρα.

📦 Infobox – Τι ξέρουμε / Τι δεν ξέρουμε

  • Δεν έχει αναγνωριστεί ως αιτία συγκεκριμένης κακοήθειας.
  • Περιστασιακή ανίχνευση HHV-7 σε δείγματα νεοπλασιών, χωρίς σταθερή αναπαραγωγιμότητα.
  • Πιθανή έμμεση επίδραση μέσω ανοσορρύθμισης σε ευπαθείς (π.χ. ανοσοκαταστολή).
  • Απουσιάζουν μεγάλες προοπτικές μελέτες με ισχυρά καταληκτικά σημεία.

15.1 Υποτιθέμενοι μηχανισμοί (θεωρητικοί/ερευνητικοί)

  • Χρόνια φλεγμονή & ανοσοδιαφυγή: διαλείπουσα επανενεργοποίηση → κυτταροκίνες/τοπική φλεγμονή που ίσως επηρεάζουν μικροπεριβάλλον όγκου.
  • Επιδράσεις σε CD4+ Τ-κύτταρα: τροποποίηση λειτουργίας βοηθητικών Τ, με πιθανές συνέπειες στην ανοσοεπιτήρηση καρκίνου.
  • Συν-ενεργοποίηση με άλλους ερπητοϊούς: έμμεση συμβολή σε ήδη ογκογόνες ιογενείς διεργασίες (π.χ. EBV/HHV-8) — μη αποδεδειγμένο.

Νεοπλασία/ΟντότηταΕυρήματα για HHV-7Κλινική ερμηνεία
Δερματικά T-λεμφώματα (CTCL/MF)Σποραδική ανίχνευση ιικού DNA σε βλάβες/αίμα σε μικρές σειρέςΜη συνεπές· πιθανός bystander σε δέρμα με φλεγμονή
Hodgkin / μη Hodgkin λεμφώματαΜεμονωμένες θετικότητες PCR χωρίς σταθερή συσχέτισηEBV παραμένει ο κύριος ιογενής ύποπτος· HHV-7 ρόλος αβέβαιος
ΛευχαιμίεςΤυχαίες ευρήματα σε αίμα/PBMCs λόγω λανθάνουσας λοίμωξηςΔεν αποδίδεται αιτιολογία· προσοχή στην υπερερμηνεία PCR
Στερεοί όγκοι (εγκέφαλος, σιελογόνοι κ.ά.)Σποραδικές αναφορές ανίχνευσης ιικού DNAΧωρίς αναπαραγωγή/βιολογική τεκμηρίωση αιτιότητας

ℹ️ Μεθοδολογικές παγίδες

  • Δείγματα με λεμφοκύτταρα φέρουν λανθάνον ιό → ψευδής εντύπωση «ιστικής» αιτιότητας.
  • Ευαισθησία PCR & επιμόλυνση: ανιχνεύεται ελάχιστο ιικό φορτίο χωρίς κλινική σημασία.
  • Απουσία in situ τεκμηρίωσης (π.χ. ιστική έκφραση πρωτεϊνών/τρανσκριπτομική) σε πολλές μελέτες.

15.2 Πρακτικές επιπτώσεις για κλινικούς

  • Μην αποδίδετε κακοήθεια στον HHV-7 μόνο λόγω θετικής PCR σε αίμα/ιστό.
  • Θεραπευτικές αποφάσεις βασίζονται στα ογκολογικά πρωτόκολλα και όχι σε HHV-7 θετικότητα.
  • Σε ανοσοκαταστολή/μεταμόσχευση, αναζητήστε κυρίως EBV (PTLD) και άλλες καθιερωμένες αιτίες.
  • Αν συνυπάρχει κλινικά σημαντική ιογενής νόσος (π.χ. νευρολογική) με HHV-7, η αντιμετώπιση γίνεται
    ως λοίμωξη (βλ. θεραπεία), όχι ως ογκολογικός στόχος.

✅ Infobox – Take-home messages

  • Ο HHV-7 δεν θεωρείται αποδεδειγμένα ογκογόνος.
  • Θετικές μοριακές δοκιμές απαιτούν προσεκτική ερμηνεία με κλινικό συσχετισμό.
  • Η ανοσορρύθμιση μπορεί να παίζει ρόλο, αλλά η αιτιολογία καρκίνου παραμένει μη τεκμηριωμένη.

15.3 Κατευθύνσεις έρευνας

  • Προοπτικές κοόρτες με συστηματική καταγραφή ιαιμίας/ιστικής έκφρασης & κλινικών εκβάσεων.
  • In situ υβριδισμός/ιστοχημεία & single-cell για χαρτογράφηση ιικού φορτίου εντός μικροπεριβάλλοντος όγκου.
  • Μεταγραφωμική/πρωτεωμική για διερεύνηση πιθανών ιικών πρωτεϊνών που επηρεάζουν σηματοδότηση/πρόληψη απόπτωσης.
  • Συν-λοίμωξη μοντέλα με EBV/HHV-8 για έλεγχο συνεργιστικών επιδράσεων.

🧭 Επίλογος (Ογκολογία)

Μέχρι σήμερα, ο HHV-7 δεν συνιστά επιβεβαιωμένο ογκολογικό στόχο. Η παρουσία του σε δείγματα
ερμηνεύεται κυρίως ως συνοδός λόγω της εκτεταμένης λανθάνουσας λοίμωξης στον πληθυσμό. Η κλινική πράξη
εστιάζει στην τεκμηριωμένη αιτιολογία κάθε νεοπλασίας και στη στοχευμένη θεραπεία βάσει κατευθυντήριων.

16) Εργαστηριακές Εξετάσεις για HHV-7 (Practical Lab Guide)

Η εργαστηριακή προσέγγιση στον HHV-7 είναι PCR-κεντρική (ποιοτική/ποσοτική), με έμφαση στο σωστό δείγμα,
στην προ-αναλυτική ποιότητα και στην ορθή ερμηνεία σε συνάφεια με το κλινικό σενάριο. Η ορολογία έχει
δευτερεύοντα ρόλο. Παρακάτω παρέχεται πρακτικός οδηγός παραγγελίας, λήψης, ανάλυσης και αναφοράς.

📦 Infobox – Test Menu (σε 30″)

  • PCR HHV-7 ποιοτική: ΕΝΥ, αίμα, σίελος, βλάβες δέρματος.
  • PCR HHV-7 ποσοτική: αίμα (ολικό/πλάσμα/PBMCs) για ιικό φορτίο & σειριακή τάση.
  • Multiplex PCR: πάνελ ΕΝΥ (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV).
  • Ορολογία (IgM/IgG): περιορισμένη κλινική αξία· επιλεκτική χρήση.

16.1 Επιλογή Δείγματος ανά κλινικό σενάριο

ΣενάριοΠρώτης γραμμής δείγμαΕναλλακτικό/συμπληρωματικόΣχόλια
Νευρολογική νόσος (ΚΝΣ)ΕΝΥ για multiplex PCRΑίμα ποσοτική PCRΘετικότητα σε ΕΝΥ έχει τη μεγαλύτερη βαρύτητα
Ανοσοκαταστολή / μεταμόσχευσηΑίμα ποσοτική PCRPBMCs για κυτταρική δεξαμενήΣειριακές μετρήσεις για τάση ιαιμίας
Δερματολογικά (PR/ροδόλα-όμοιο)Κλινική διάγνωσηPCR από βλάβη/σίελο μόνο σε άτυπαΣυχνή ασυμπτωματική αποβολή → προσοχή
Παιδί με ροδόλα-patternPCR σε επιπλοκές/ατυπίαΈλεγχος συνήθως δεν απαιτείται

16.2 Προ-αναλυτική φάση (SOP)

  • Σήμανση: 2 αναγνωριστικά + είδος δείγματος + ώρα λήψης.
  • Όγκος/δοχείο: ΕΝΥ ≥1–2 mL σε αποστειρωμένο σωληνάριο· αίμα σε EDTA (DNA)· σίελος σε VTM/αποστειρωμένο δοχείο.
  • Μεταφορά: 2–8°C εντός 24–48 h· για μακρά αποθήκευση −20/−80°C. Αποφύγετε πολλαπλά freeze–thaw.
  • Δείκτες απόρριψης: λάθος σωληνάριο, ανεπαρκής όγκος, έντονη αιμόλυση/ικτερία/λιπαιμία που αναστέλλει PCR, διαρροή/μη ταυτοποιήσιμο δείγμα.
  • Επιχρίσματα: προτιμήστε flocked νάιλον στυλεούς· αποφύγετε βαμβάκι/λιγνίνη (αναστολείς).

📌 Lab Checklist πριν από PCR

  • Ορθό δείγμα για το κλινικό ερώτημα (ΕΝΥ για ΚΝΣ, αίμα για ιαιμία).
  • Επαλήθευση θερμοκρασίας-μεταφοράς & χρόνου παραμονής.
  • Καταγραφή συννοσηροτήτων (HSCT/SOT, HIV, θεραπεία).
  • Συγχρόνως παραγγελία για HHV-6/CMV/EBV όταν ενδείκνυται.

16.3 Αναλυτική φάση – PCR

  • Εκχύλιση DNA με εσωτερικό μάρτυρα (IC) για αναστολή/απώλεια.
  • Ποιοτική PCR (real-time): αποτέλεσμα θετικό/αρνητικό· Ct ενδεικτικό φορτίου (μη συγκρίσιμο δια-εργαστηριακά).
  • Ποσοτική PCR: βαθμονόμηση με standards, αναφορά σε copies/mL (πλάσμα/ΕΝΥ) ή copies/106 PBMCs.
  • Multiplex: προσοχή σε competition/αναστολή· επιβεβαίωση θετικών στόχων με μονοπλεκτική αν χρειαστεί.
QC/QA στοιχείοΣκοπόςΕνέργεια αν αποτύχει
Εσωτερικός μάρτυρας (IC)Έλεγχος αναστολής/εκχύλισηςΕπανάληψη εκχύλισης/αραίωση δείγματος
Αρνητικός μάρτυρας (NTC)Έλεγχος επιμόλυνσηςStop run, απολύμανση, επανάληψη
Θετικός μάρτυραςΑκεραιότητα αντιδραστηρίων/πλατφόρμαςΈλεγχος καμπύλης/LOD, αντικατάσταση kit

🔬 Infobox – Τεχνικές Σημειώσεις

  • Στόχοι γονιδίων: εξειδικευμένοι εκκινητές για HHV-7 ώστε να μην ενισχύουν HHV-6.
  • LOD/LOQ: να αναφέρεται στο δελτίο· το Ct δεν είναι απόλυτα συγκρίσιμο μεταξύ πλατφορμών.
  • PBMCs: αυξημένη ευαισθησία για λανθάνουσα δεξαμενή· πλάσμα για ενεργή ιαιμία.

16.4 Ερμηνεία αποτελεσμάτων (matrix)

ΔείγμαPCRΚλινικό πλαίσιοΕρμηνείαΕπόμενα βήματα
ΕΝΥΘετικήΣυμβατή ΚΝΣ νόσοςΙσχυρή ένδειξη αιτιότηταςΘεραπεία κατά κρίση, έλεγχος για συν-ιοί
ΕΝΥΑρνητικήΥψηλή υποψίαΔεν αποκλείει πρώιμαΕπανάληψη/νέο δείγμα, εναλλακτικές αιτίες
Αίμα (πλάσμα)Χαμηλό φορτίοΉπια συμπτώματαΠιθανή παροδική ιαιμίαΣειριακή παρακολούθηση 3–7 ημ.
ΣίελοςΘετικήΧωρίς κλινικά σημείαΣυχνή ασυμπτωματική αποβολήΚαμία θεραπευτική ενέργεια· κλινικός συσχετισμός

🚨 Triggers για άμεση επικοινωνία με κλινικό

  • Θετική PCR ΕΝΥ για HHV-7.
  • Ταχεία αύξηση ιικού φορτίου αίματος σε ανοσοκαταστολή.
  • Συν-θετικότητα με HHV-6/CMV/EBV σε συμβατή οργανοπάθεια.

16.5 Αναφορά αποτελεσμάτων – Πρότυπα

Εξέταση: HHV-7 DNA PCR (ποσοτική)

Δείγμα: Πλάσμα (EDTA)

Αποτέλεσμα: 2.8 × 103 copies/mL

LOD/LOQ: 200 / 500 copies/mL

Σχόλιο ερμηνείας: Χαμηλού επιπέδου ιαιμία. Συνιστάται κλινικός συσχετισμός και,
εφόσον ενδείκνυται, σειριακή μέτρηση σε 3–7 ημέρες. Σε ανοσοκαταστολή προτείνεται παράλληλος έλεγχος HHV-6/CMV/EBV.

Εξέταση: HHV-7 DNA PCR (ποιοτική, ΕΝΥ)

Αποτέλεσμα: Θετικό

Σχόλιο: Η ανίχνευση HHV-7 DNA στο ΕΝΥ σε συμβατή κλινική εικόνα υποστηρίζει εμπλοκή του ιού στο ΚΝΣ.
Συνιστάται αξιολόγηση για άλλους ερπητοϊούς (HSV-1/2, VZV, HHV-6, CMV/EBV) και θεραπευτική εκτίμηση.

16.6 Reflex testing & αλγόριθμοι

  1. ΚΝΣ δείγμα → multiplex πάνελ. Αν HHV-7 μόνο θετικό: επιβεβαιωτική μονοπλεκτική + ενημέρωση κλινικής ομάδας.
  2. Ανοσοκαταστολή με ιαιμία → παράλληλη ποσοτική PCR HHV-6/CMV/EBV και επανάληψη εντός 3–7 ημερών.
  3. Χαμηλό φορτίο κοντά στο LOD → επανάληψη εκχύλισης και/ή νέο δείγμα.

16.7 Διασφάλιση ποιότητας & διαπίστευση

  • ISO 15189 διαδικασίες: validation/verification, ακρίβεια, επαναληψιμότητα, αβεβαιότητα μέτρησης (ποσοτική PCR).
  • EQA/Proficiency: συμμετοχή σε εξωτερικά σχήματα όπου διατίθενται.
  • LIMS: ιχνηλασιμότητα δείγματος, audit trail, αυτόματα σχόλια ερμηνείας.
  • Βιοασφάλεια: ζώνες pre/post-PCR, UV απολύμανση, μονόδρομη ροή εργασίας.

✅ Infobox – «Καθαρό» report που αγαπούν οι κλινικοί

  • Τύπος δείγματος & χρόνος λήψης.
  • Μέθοδος (RT-PCR), LOD/LOQ, τυχόν αναστολή.
  • Αποτέλεσμα με μονάδες (copies/mL ή copies/106 PBMCs).
  • Σύντομο σχόλιο ερμηνείας & πρόταση επανάληψης όπου δει.

16.8 Επικοινωνία εργαστηρίου–κλινικού

  • Critical values: θετική ΕΝΥ PCR κοινοποιείται τηλεφωνικά με καταγραφή.
  • Διαφοροποιήσεις: ασυνήθιστα μοτίβα (π.χ. υψηλό φορτίο χωρίς συμπτώματα) → συζήτηση για επαναληπτικό δείγμα.
  • Εκπαίδευση: ενημερωτικά φύλλα για «Ct ≠ φορτίο» και μη συγκρισιμότητα μεταξύ πλατφορμών.

ℹ️ Συχνές παγίδες

  • Υπερερμηνεία θετικού σιέλου ως ενεργού νόσου.
  • Σύγχυση Ct με απόλυτο ιικό φορτίο μεταξύ διαφορετικών κιτ.
  • Παράλειψη ελέγχου HHV-6/CMV/EBV σε ανοσοκαταστολή.

Σημείωση: Το παρόν SOP είναι εκπαιδευτικό και απαιτεί προσαρμογή στις διαδικασίες του εκάστοτε εργαστηρίου,
στα κιτ/πλατφόρμες και στις τοπικές κατευθυντήριες. Η ερμηνεία πρέπει να γίνεται σε στενή συνεργασία με την κλινική ομάδα.

17) Δημόσια Υγεία & Πρόληψη για HHV-7

Ο HHV-7 κυκλοφορεί ευρέως στην κοινότητα και μεταδίδεται κυρίως μέσω σιέλου/στενής επαφής
(π.χ. κοινή χρήση ποτηριών, «φιλιά στο στόμα», παιχνίδια που μπαίνουν στο στόμα). Τα περισσότερα επεισόδια είναι ήπια
ή ασυμπτωματικά· η πρόληψη εστιάζει σε υγιεινή χεριών, καθαρισμό επιφανειών και εκπαίδευση.
Δεν υπάρχει εμβόλιο για HHV-7.

📦 Infobox – Βασικά Μηνύματα Δημόσιας Υγείας

  • Μετάδοση: κυρίως σιέλος, στενή επαφή, κοινά σκεύη/αντικείμενα.
  • Έλεγχος: πλύσιμο χεριών, καθαρισμός υψηλής αφής, αποφυγή κοινής χρήσης σκευών.
  • Σχολείο/εργασία: επιστροφή μετά 24 ώρες απυρεξίας και καλή γενική κατάσταση.
  • Νοσηλευτικά ιδρύματα: Standard Precautions· μάσκα εάν υπάρχουν αναπνευστικά συμπτώματα.
  • Εμβόλιο: δεν υπάρχει για HHV-7· γενικά μέτρα υγιεινής.

17.1 Πρακτική Πρόληψη στο Σπίτι

  • Χέρια: σαπούνι & νερό ≥20″ ή αλκοολούχο αντισηπτικό (≥60%) όταν δεν υπάρχει νερό.
  • Σκεύη: όχι κοινή χρήση ποτηριών, πιρουνιών, καλαμακίων, οδοντόβουρτσας.
  • Στοματική επαφή: αποφυγή «φιλιών στο στόμα» ιδίως με βρέφη.
  • Παιχνίδια: τακτικός καθαρισμός/απολύμανση παιχνιδιών που μπαίνουν στο στόμα.
  • Άρρωστος στο σπίτι: χαρτομάντιλα μιας χρήσης, καλά αεριζόμενοι χώροι.

✅ Infobox – Ελάχιστα Απαιτούμενα Καθαριότητας

  • Καθημερινός καθαρισμός υψηλής αφής (λαβές, διακόπτες, τηλεκοντρόλ).
  • Πλύσιμο υφασμάτων (πετσέτες/σεντόνια) σε ζεστό κύκλο όταν λερωθούν με σάλιο.
  • Ασφαλής απόρριψη χαρτομάντιλων· υγιεινή χεριών μετά.

17.2 Σχολεία & Παιδικοί Σταθμοί

ΘέμαΠρακτική ΣύστασηΣχόλιο
Κριτήρια απομάκρυνσης/επιστροφήςΑπουσία με πυρετό· επιστροφή μετά 24h απυρεξίας & καλή κατάστασηΤο εξάνθημα μόνο δεν αποτελεί λόγο αποκλεισμού
ΥγιεινήΣταθμοί αντισηπτικού, επίβλεψη πλυσίματος χεριών πριν φαγητό/μετά W.C.Εκπαίδευση με αφίσες/παιχνίδια ρουτίνας
Παιχνίδια/επιφάνειεςΚαθαρισμός/απολύμανση 1×/ημ. & επιπλέον αν λερωθούν με σάλιοΧρήση εγκεκριμένων απολυμαντικών σύμφωνα με οδηγίες
Επικοινωνία με γονείςΣύντομο ενημερωτικό σημείωμα (βλ. template)Ήρεμος τόνος, έμφαση στην ήπια φύση

📌 Μικρός «Οδηγός Εξάρσεων» (για εκπαιδευτικές δομές)

  1. Καταγραφή αυξημένων απουσιών με πυρετό/εξάνθημα ανά τάξη.
  2. Ενίσχυση καθαρισμών υψηλής αφής (2×/ημ. για 1–2 εβδομάδες).
  3. Ενημερωτικό προς γονείς με μέτρα υγιεινής & κριτήρια επιστροφής (template).
  4. Στοχευμένη επικοινωνία με ευπαθείς (ανοσοκαταστολή στο σπίτι) για εξατομίκευση.
  5. Ανάλυση μετά 2 εβδομάδες: επάνοδος στη συνήθη ρουτίνα εφόσον μειωθούν τα κρούσματα.

17.3 Χώροι Εργασίας & Κοινότητα

  • Παρουσία στην εργασία: αποφυγή όταν υπάρχει πυρετός ή συστηματικά συμπτώματα· επιστροφή μετά 24h απυρεξίας.
  • Μέτρα ρουτίνας: υγιεινή χεριών, «αναπνευστική εθιμοτυπία», καθαρισμός κοινόχρηστων.
  • Εκδηλώσεις/συνάθροιση: αν είστε εμπύρετος/καταπονημένος, προτιμήστε να αναβάλετε.

🔬 Infobox – Υγειονομικές Δομές

  • Precautions: Standard Precautions· γάντια/μάσκα μόνο εφόσον υπάρχει έκθεση σε σάλιο ή αναπνευστικά συμπτώματα.
  • Περιβάλλον: συνήθη πρωτόκολλα καθαρισμού επαρκούν (οι ερπητοϊοί είναι enveloped και ευαίσθητοι στα απολυμαντικά).
  • Ενημέρωση προσωπικού για αποφυγή κοινής χρήσης σκευών/μπουκαλιών νερού.

17.4 Ευπαθείς Ομάδες

  • Ανοσοκαταστολή/Μεταμοσχευμένοι: εξατομικευμένη συμβουλή· έμφαση στην υγιεινή & αποφυγή στενής επαφής με εμπύρετα άτομα.
  • Κύηση: γενική υγιεινή· αποφυγή κοινών σκευών με μικρά παιδιά· συμβουλή ιατρού σε επιμένοντα συμπτώματα.
  • Βρέφη: αποφυγή «φιλιών στο στόμα», καθαρισμός παιχνιδιών, υγιεινή χεριών φροντιστών.

ℹ️ Νομικό/Δηλωτικό Πλαίσιο

Ο HHV-7 συνήθως δεν αποτελεί νόσημα υποχρεωτικής δήλωσης· ακολουθήστε πάντα τους τοπικούς/εθνικούς κανονισμούς
και τις οδηγίες των αρμόδιων αρχών για διαχείριση συρροών σε σχολεία/ιδρύματα.

17.5 «Myth-busting» – Μύθοι & Γεγονότα

ΜύθοςΓεγονός
«Κάθε εξάνθημα παιδιού = επικίνδυνο για συμμαθητές»Τα περισσότερα ιογενή εξανθήματα είναι ήπια & αυτοπεριοριζόμενα. Επιστροφή μετά 24h απυρεξίας.
«Χρειάζεται ειδικό απολυμαντικό υψηλής ισχύος»Τα συνήθη εγκεκριμένα απολυμαντικά επαρκούν για enveloped ιούς όπως οι ερπητοϊοί.
«Πρέπει να κάνουν όλοι τεστ για HHV-7»Ο εργαστηριακός έλεγχος δεν απαιτείται ρουτίνα· έχει αξία μόνο με κλινική ένδειξη.

17.6 Έτοιμα Templates Επικοινωνίας

Για γονείς (σύντομο σημείωμα):

«Στο τμήμα παρατηρούνται μεμονωμένα περιστατικά εμπύρετου/εξανθήματος συμβατά με ιογενή λοίμωξη (όπως HHV-6/7).
Τα συμπτώματα είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενα. Παρακλούμε ενισχύστε την υγιεινή χεριών,
αποφύγετε την κοινή χρήση σκευών και κρατήστε τα παιδιά στο σπίτι αν έχουν πυρετό.
Επιστροφή στο σχολείο μετά 24 ώρες απυρεξίας και καλή γενική κατάσταση.»

Για προσωπικό καθαριότητας (οδηγία 1 σελίδας):

  • Επιφάνειες υψηλής αφής: καθαρισμός/απολύμανση 1–2×/ημ. με εγκεκριμένο προϊόν.
  • Παιχνίδια/υλικά στοματικής επαφής: πλύσιμο μετά από χρήση· αντικατάσταση αν φθαρούν.
  • Γάντια όταν χειριζόμαστε υλικά με σάλιο· υγιεινή χεριών μετά την αφαίρεση.

17.7 Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

  • Υπάρχει εμβόλιο για HHV-7; Όχι.
  • Χρειάζεται απολύμανση ολόκληρου σχολείου; Όχι· αρκεί ενισχυμένος ρουτίνας καθαρισμός υψηλής αφής.
  • Το εξάνθημα σημαίνει μεταδοτικότητα; Όχι απαραίτητα· συχνά εμφανίζεται αφού πέσει ο πυρετός.
  • Πότε επιστρέφω; Μετά από 24h απυρεξίας και καλή γενική κατάσταση.
  • Πρέπει να κάνω test; Μόνο αν το συστήσει ιατρός με βάση συμπτώματα/κλινικό σενάριο.

🚨 Red Flags για αναζήτηση ιατρικής φροντίδας

  • Παρατεταμένος υψηλός πυρετός >5–7 ημέρες ή αφυδάτωση.
  • Νευρολογικά συμπτώματα (λήθαργος, σπασμοί, αυχενική δυσκαμψία).
  • Δύσπνοια, θωρακικός πόνος, αιμοδυναμική αστάθεια.
  • Βρέφη <3 μηνών με πυρετό.

17.8 Μικρός Αλγόριθμος Απόφασης (Κοινότητα/Σχολείο)

  1. Συμπτώματα; Αν υπάρχει πυρετός → μένουμε σπίτι. Αν μόνο εξάνθημα & καλή κατάσταση → συνήθως παραμονή/επιστροφή επιτρέπεται.
  2. Μέτρα: Ενίσχυση υγιεινής χεριών, καθαρισμός υψηλής αφής, αποφυγή κοινής χρήσης σκευών.
  3. Επικοινωνία: Σύντομο ενημερωτικό σε γονείς/προσωπικό χωρίς πανικό.
  4. Επανεκτίμηση: Μετά 1–2 εβδομάδες με βάση απουσίες/συμπτώματα.

Σημείωση: Το παρόν κεφάλαιο έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά οδηγίες δημόσιας υγείας.
Ακολουθήστε τις τοπικές κατευθυντήριες/νόρμες για σχολεία, χώρους εργασίας και υγειονομικές δομές.

18) Συχνά Λάθη & Checklists (HHV-7)

Η κλινική και εργαστηριακή ερμηνεία του HHV-7 σκοντάφτει συχνά σε υπερερμηνεία μοριακών αποτελεσμάτων,
λανθασμένη επιλογή δείγματος και μη αναγνώριση κρίσιμων κλινικών σημάτων (ιδίως στο ΚΝΣ και στην ανοσοκαταστολή).
Το παρόν τμήμα συμπυκνώνει τα συχνότερα σφάλματα και παρέχει πρακτικά checklists για άμεση χρήση.

🚫 Infobox – Top 10 Συχνά Λάθη

  1. Ερμηνεία θετικής PCR σιέλου ως ενεργού νόσου χωρίς κλινικό συσχετισμό.
  2. Χρήση ορολογίας (IgM/IgG) για διάγνωση πρόσφατης λοίμωξης.
  3. Παράλειψη ποσοτικής PCR & σειριακής παρακολούθησης σε ανοσοκαταστολή.
  4. Καθυστέρηση οσφυονωτιαίας παρακέντησης σε ύποπτη ΚΝΣ νόσο.
  5. Υπερχρήση αντιϊκών σε ήπια/αυτοπεριοριζόμενα σενάρια.
  6. Μη προσαρμογή δόσης σε ΧΝΑ (GCV/VGC/FOS) & ανεπαρκές monitoring τοξικοτήτων.
  7. Παράβλεψη άλλων ερπητοϊών (HHV-6/CMV/EBV) σε μεταμόσχευση/ανοσοκαταστολή.
  8. Σύγχυση Ct τιμών μεταξύ διαφορετικών πλατφορμών (μη συγκρίσιμες).
  9. Ανεπαρκής προ-αναλυτική διαχείριση δείγματος (λάθος σωληνάριο, θερμοκρασία, όγκος).
  10. Αχρείαστος αποκλεισμός από σχολείο/εργασία όταν υπάρχει μόνο εξάνθημα και καλή κατάσταση.

18.1 Κλινικές «παγίδες» & διορθωτικές κινήσεις

ΠαγίδαΤι συμβαίνειΠώς διορθώνεται
PCR σιέλου = διάγνωσηΗ αποβολή στο σάλιο είναι συχνά ασυμπτωματικήΣυσχετίστε με κλινική εικόνα· προτιμήστε ΕΝΥ για ΚΝΣ, αίμα για ιαιμία
IgM/IgG = «πρόσφατη λοίμωξη»Υψηλή οροθετικότητα/διασταυρώσειςΧρησιμοποιήστε PCR στο σωστό δείγμα; avidity έχει περιορισμένη αξία
Μη αναγνώριση ΚΝΣ νόσουΚαθυστέρηση MRI/ΕΝΥ, όχι εμπειρική κάλυψη HSVΝοσηλεία, MRI, multiplex ΕΝΥ, ξεκίνημα acyclovir έως αποκλεισμού
Ανεπαρκής παρακολούθηση σε SOT/HSCTΜοναδική μέτρηση ιαιμίας χωρίς τάσηΠοσοτική PCR αίματος & επανάληψη σε 3–7 ημέρες
Υπερθεραπεία δερματικώνΑχρείαστα αντιϊκά σε PR/ροδόλα-όμοιοΣυμπτωματική αγωγή· ενημέρωση ότι είναι αυτοπεριοριζόμενα

📦 Infobox – Do / Don’t (γρήγορη κάρτα)

✅ Κάνε

  • Σύνδεσε τεστ με όργανο-στόχο (ΕΝΥ vs αίμα).
  • Ζήτησε ποσοτική PCR & σειριακή μέτρηση σε ανοσοκαταστολή.
  • Έλεγξε για HHV-6/CMV/EBV όταν ενδείκνυται.
  • Τεκμηρίωσε LOD/LOQ και τύπο δείγματος στο report.

❌ Μην κάνεις

  • Μην ξεκινάς αντιϊκά σε ήπια/αυτοπεριοριζόμενα εξανθήματα.
  • Μην εξισώνεις Ct μεταξύ διαφορετικών εργαστηρίων.
  • Μην αγνοείς νεφρική λειτουργία & CBC στο monitoring τοξικοτήτων.
  • Μην αποκλείεις σχολείο/εργασία μόνο λόγω εξανθήματος χωρίς πυρετό.

18.2 Checklists για Κλινικούς

🩺 Checklist A – Ύποπτη ΚΝΣ νόσος

  • 🚑 Νοσηλεία & σταθεροποίηση ABC.
  • 🧠 MRI (ή CT αν επείγει) · EEG αν σπασμοί.
  • 💉 ΟΝΠ: κυτταροχημεία + multiplex PCR (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV).
  • 💊 Έναρξη acyclovir έως αποκλεισμού HSV/VZV.
  • 📈 Επανάληψη ή δεύτερο δείγμα ΕΝΥ αν υψηλή υποψία με αρχικά αρνητικό.

🧬 Checklist B – Ανοσοκαταστολή (HSCT/SOT/χημειοθεραπεία)

  • 🩸 Ποσοτική PCR HHV-7 αίματος (baseline) ± HHV-6/CMV/EBV.
  • 🔁 Σειριακή μέτρηση σε 3–7 ημέρες εάν παραμένουν συμπτώματα.
  • 🧪 Έλεγχος οργάνου-στόχου (ΕΝΥ/MRI, βιοψία κατά ένδειξη).
  • 🤝 Συζήτηση για τροποποίηση ανοσοκαταστολής με τη θεράπουσα ομάδα.
  • 💊 Σκέψη για αντιϊκά μόνο με συμβατή οργανοπάθεια/βαρύτητα.

🌸 Checklist C – Δερματολογικά (PR/ροδόλα-όμοιο)

  • 👀 Κλινική διάγνωση· ενημέρωση ότι είναι αυτοπεριοριζόμενο.
  • 🧴 Τοπικά χαμηλής–μέτριας ισχύος κορτικοστεροειδή + ενυδατικές.
  • 🧪 Έλεγχος μόνο σε άτυπα/επίμονα ή ανοσοκαταστολή (KOH, RPR, ± PCR HHV-6/7).
  • ☀️ UVB NB ή βραχεία high-dose acyclovir σε εκτεταμένα/επίμονα (επιλεκτικά).

🤰 Checklist D – Κύηση/Νεογνό

  • 👩‍⚕️ Ήπιο σύνδρομο: υποστηρικτική αγωγή· χωρίς ρουτίνα testing HHV-7.
  • 🧠 Νευρολογικά στη μητέρα: MRI/ΕΝΥ ± PCR πάνελ, νοσηλεία.
  • 👶 Συμπτωματικό νεογνό: πλήρης σηπτικός έλεγχος, προτεραιότητα σε HSV/εντεροϊούς.
  • 🍼 Θηλασμός: συνεχίζεται συνήθως· έμφαση στην υγιεινή χεριών.

18.3 Checklists για Εργαστήρια (SOP «τσέπης»)

🧪 Checklist E – Προ-αναλυτικά

  • 🏷️ Διπλή ταυτοποίηση + είδος δείγματος + ώρα λήψης.
  • 🧊 Μεταφορά 2–8°C (<24–48h)· −20/−80°C για αποθήκευση.
  • 🔬 Σωστό δοχείο: ΕΝΥ σε αποστειρωμένο, αίμα σε EDTA.
  • 🚫 Κριτήρια απόρριψης: ανεπαρκής όγκος, λάθος σωληνάριο, διαρροή.

🧫 Checklist F – Αναλυτικά (PCR)

  • 🧩 Εσωτερικός μάρτυρας (IC) σε κάθε δείγμα.
  • ➕/➖ Controls σε κάθε run· NTC χωρίς ενίσχυση.
  • 🎯 Εξειδικευμένοι εκκινητές HHV-7 (μη διασταύρωση με HHV-6).
  • 📏 Δήλωση LOD/LOQ & μονάδων (copies/mL, copies/106 PBMCs).

📝 Checklist G – Αναφορά

  • 🧾 Αναφέρατε: τύπο δείγματος, μέθοδο, LOD/LOQ, αποτέλεσμα με μονάδες.
  • 💬 Σύντομο ερμηνευτικό σχόλιο & πρόταση σειριακής μέτρησης όπου δει.
  • 📞 Critical: θετικό ΕΝΥ → τηλεφωνική ειδοποίηση & καταγραφή.

18.4 Μικρο-αλγόριθμοι απόφασης

🧭 Micro-Algorithm 1 – Θετική PCR σιέλου

  1. Υπάρχουν συμπτώματα & όργανο-στόχος; αν όχι → πιθανή ασυμπτωματική αποβολή.
  2. Αν συμπτώματα από ΚΝΣ → προτεραιότητα ΕΝΥ PCR.
  3. Αν ανοσοκαταστολή με συστηματικά → προτεραιότητα αίμα ποσοτική PCR ± άλλοι ερπητοϊοί.

🧭 Micro-Algorithm 2 – Χαμηλό ιικό φορτίο στο αίμα

  1. Επιβεβαίωσε κλινικό πλαίσιο & φάρμακα/ανοσοκαταστολή.
  2. Επανάλαβε ποσοτική PCR σε 3–7 ημέρες.
  3. Αν ↑τάση και συμπτώματα/οργανοπάθεια → συζήτηση για αγωγή.

18.5 Safety & Drug-monitoring «at a glance»

  • GCV/VGC: CBC 2–3×/εβδ. (ουδετεροπενία), κρεατινίνη/eGFR· προσαρμογή δόσης.
  • FOS: κρεατινίνη, Mg/K/Ca συχνά· ενυδάτωση.
  • Συνθεραπεία: αξιολόγηση αλληλεπιδράσεων (ιδίως με ART/χημειοθεραπείες).

🗂️ Pocket Card – 60″ Recap

  • Διάγνωση: PCR στο σωστό δείγμα (ΕΝΥ για ΚΝΣ, αίμα για ιαιμία).
  • Ερμηνεία: Σειριακή ποσοτική PCR > μοναδική μέτρηση.
  • Θεραπεία: Υποστηρικτική για ήπια· αντιϊκά off-label μόνο σε σοβαρά/οργανοπάθεια.
  • Δημόσια υγεία: Επιστροφή σχολείο/δουλειά μετά 24h απυρεξίας.

Σημείωση: Οι λίστες λειτουργούν ως πρακτικές υπενθυμίσεις και δεν υποκαθιστούν πρωτόκολλα/κατευθυντήριες της μονάδας σας.

19) Συμβουλευτική Ασθενούς & Επικοινωνία

Η επικοινωνία για τον HHV-7 πρέπει να είναι σαφής, καθησυχαστική και προσαρμοσμένη στο κοινό (γονείς, έγκυες, ανοσοκατεσταλμένοι).
Το μεγαλύτερο μέρος των λοιμώξεων είναι ήπιο ή ασυμπτωματικό, ενώ τα «κόκκινα σημαιάκια» απαιτούν άμεση αξιολόγηση.
Παρακάτω παρέχονται έτοιμα scripts, cards, FAQ και templates που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτούσια.

🎯 Infobox – «Elevator pitch» για HHV-7 (30″)

«Ο HHV-7 είναι ένας πολύ συχνός ιός που συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα, όπως πυρετό και παροδικό εξάνθημα.
Οι περισσότεροι αναρρώνουν μόνο με ξεκούραση και ενυδάτωση. Εξετάσεις/θεραπείες χρειάζονται μόνο όταν υπάρχουν
ειδικές ενδείξεις (π.χ. νευρολογικά συμπτώματα ή σοβαρή ανοσοκαταστολή).»

19.1 Τι λέω σε απλό λόγο (plain language)

  • Τι είναι: Ένας κοινός ιός της οικογένειας του έρπη που μένει «ήσυχος» στο σώμα.
  • Πώς κολλάει: Με σάλιο/στενή επαφή (ποτήρια, κουτάλια, φιλιά στο στόμα).
  • Συμπτώματα: Στα παιδιά συχνά πυρετός και μετά ένα ροζ εξάνθημα που περνά μόνο του. Στους ενήλικες, συνήθως ήπιο.
  • Θεραπεία: Κυρίως υγρά, ξεκούραση, αντιπυρετικά. Ειδικά αντιιικά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.
  • Πότε ανησυχώ: Εάν εμφανιστούν έντονη υπνηλία, σπασμοί, δύσπνοια, πόνος στο στήθος, επίμονος υψηλός πυρετός.
  • Πρόληψη: Πλύσιμο χεριών, όχι κοινή χρήση σκευών, αποφυγή «φιλιών στο στόμα» με βρέφη.

✅ Teach-back (1 λεπτό)

  1. «Πώς θα περιγράφατε σε δικό σας άνθρωπο τι είναι ο HHV-7;»
  2. «Ποια 2 πράγματα θα κάνετε στο σπίτι σήμερα;»
  3. «Ποια σημάδια θα σας κάνουν να μας καλέσετε άμεσα;»

19.2 Scripts ανά σενάριο

ΣενάριοΜήνυμα (λέξη προς λέξη)Call-to-action
Γονέας με παιδί «ροδόλα»«Το εξάνθημα εμφανίζεται αφού πέσει ο πυρετός και φεύγει μόνο του σε λίγες μέρες. Δώστε υγρά, παρακεταμόλη αν χρειαστεί, και αφήστε το παιδί να ξεκουραστεί.»Επιστροφή σχολείο μετά 24h απυρεξίας & καλή διάθεση
Ανοσοκατεσταλμένος ενήλικας με κακουχία«Επειδή τα φάρμακά σας χαμηλώνουν την άμυνα, θα ελέγξουμε με ειδικό τεστ το αίμα. Αν δούμε αύξηση ή συμπτώματα, θα προσαρμόσουμε τη θεραπεία σας.»Σειριακή PCR, επικοινωνία αν πυρετός >38.5°C ή νέα συμπτώματα
Έγκυος με ήπιο σύνδρομο«Τα περισσότερα περιστατικά είναι ήπια και δεν χρειάζονται ειδικές εξετάσεις. Θα δώσουμε οδηγίες για ενυδάτωση και ξεκούραση, και θα επανεκτιμήσουμε αν κάτι αλλάξει.»Επικοινωνία για επιμένοντα υψηλό πυρετό ή νευρολογικά
Τηλεφωνική συμβουλή για εξάνθημα ενηλίκου«Αν δεν υπάρχει πυρετός/δύσπνοια/ζάλη, μπορείτε να δοκιμάσετε ενυδατική και ήπιο αντιισταμινικό. Αν επιμείνει >2 εβδομάδες ή χειροτερέψει, κλείστε ραντεβού.»Ραντεβού εντός 7–10 ημερών αν δεν βελτιωθεί

📝 Οδηγίες εξιτηρίου (1 σελίδα)

  • Σήμερα: Υγρά/ξεκούραση, ελαφριά διατροφή, αντιπυρετικό αν χρειάζεται.
  • Δέρμα: Ενυδατική 2×/ημ., δροσερά ντους, αποφυγή ερεθιστικών σαπουνιών.
  • Επαφή: Όχι κοινά ποτήρια/κουτάλια, υγιεινή χεριών, αποφυγή φιλιών στο στόμα με βρέφη.
  • Πότε επικοινωνώ: Πυρετός >38.5°C >3–5 ημέρες, έντονη υπνηλία/σύγχυση, σπασμοί, δύσπνοια, πόνος στο στήθος.
  • Εργασία/σχολείο: Επιστροφή μετά 24h απυρεξίας & καλή γενική κατάσταση.

19.3 Καρτέλες ανά πληθυσμό

👨‍👩‍👧 Γονείς

  • Το εξάνθημα μετά τον πυρετό είναι συνηθισμένο και περνά μόνο του.
  • Δώστε υγρά/παρακεταμόλη, αποφύγετε ασπιρίνη.
  • Ζητήστε βοήθεια αν το παιδί είναι υπερβολικά νωθρό ή κάνει σπασμούς.

🛡️ Ανοσοκατεσταλμένοι

  • Ειδοποιήστε για πυρετό, εξάνθημα με κακουχία ή νευρολογικά.
  • Μπορεί να χρειαστούν επαναληπτικά τεστ αίματος (PCR).
  • Μην αλλάζετε μόνοι σας την ανοσοκαταστολή.

🤰 Κύηση

  • Τα περιστατικά είναι συνήθως ήπια· συνεχίστε ενυδάτωση/ανάπαυση.
  • Καλέστε αν ο πυρετός επιμένει ή υπάρχουν νευρολογικά.
  • Ο θηλασμός γενικά συνεχίζεται με καλή υγιεινή χεριών.

ℹ️ Μύθοι & Αλήθειες

  • Μύθος: «Κάθε εξάνθημα σημαίνει σοβαρή λοίμωξη» → Αλήθεια: τα περισσότερα είναι ήπια και αυτοπεριοριζόμενα.
  • Μύθος: «Χρειάζονται πάντα αντιιικά» → Αλήθεια: μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.
  • Μύθος: «Το εξάνθημα είναι μεταδοτικό» → Αλήθεια: συχνά εμφανίζεται αφού μειωθεί η μεταδοτικότητα.

19.4 Επικοινωνιακά «κλειδιά» για επαγγελματίες

  • Ενσυναίσθηση πρώτα: «Καταλαβαίνω ότι το εξάνθημα αγχώνει· ας το δούμε μαζί βήμα-βήμα».
  • Κανονικοποίηση: «Το βλέπουμε συχνά και συνήθως περνά γρήγορα».
  • Σαφή όρια: δώστε 3–4 συγκεκριμένα red flags και γραπτές οδηγίες.
  • Teach-back: ζητήστε από τον ασθενή να επαναδιατυπώσει το πλάνο.

💬 Templates (SMS/Portal)

Μετά την επίσκεψη: «Σύμφωνα με την αξιολόγηση, τα συμπτώματά σας είναι συμβατά με ήπια ιογενή λοίμωξη (π.χ. HHV-6/7). Υγρά, ανάπαυση, αντιπυρετικό αν χρειαστεί. Επικοινωνήστε άμεσα αν εμφανιστούν: επίμονος πυρετός >38.5°C >3–5 ημέρες, έντονη υπνηλία/σύγχυση, σπασμοί, δύσπνοια, πόνος στο στήθος.»

Ανοσοκαταστολή: «Θα επαναλάβουμε εξετάσεις αίματος (PCR) σε 3–7 ημέρες. Καλέστε εάν έχετε νέο πυρετό ή επιδείνωση.»

19.5 «Τρίλεπτη» συμβουλευτική (δομημένη)

  1. Αναγνώριση ανησυχίας (20″) – «Ποιο είναι το μεγαλύτερο άγχος σας σήμερα;»
  2. Πλαίσιο/προσδοκίες (40″) – «Συνήθως είναι ήπιο και αυτοπεριοριζόμενο…»
  3. Πλάνο φροντίδας (60″) – 3 bullets: υγρά/ξεκούραση, δέρμα/κνησμός, επιστροφή δραστηριοτήτων.
  4. Red flags (30″) – 3 σαφή σημεία.
  5. Teach-back (30″) – «Ας βεβαιωθούμε ότι είμαστε στην ίδια σελίδα…»

🌍 Πολιτισμική επάρκεια & υγειονομικός γραμματισμός

  • Αποφύγετε ορολογία («ερπητοϊός») χωρίς εξήγηση· προτιμήστε «συχνός ιός».
  • Χρησιμοποιήστε εικόνες/παραδείγματα («μη μοιράζεστε ποτήρια»).
  • Δώστε γραπτές οδηγίες σε μία σελίδα με bullets.

19.6 Mini-FAQ για ασθενείς

  • Είναι επικίνδυνο; Συνήθως όχι· τις περισσότερες φορές περνά μόνο του.
  • Θα κολλήσουν οι άλλοι; Η μετάδοση γίνεται κυρίως με σάλιο· τηρήστε υγιεινή χεριών και μην μοιράζεστε σκεύη.
  • Χρειάζονται αντιιικά; Όχι συνήθως. Μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.
  • Πότε επιστρέφω; Μετά από 24 ώρες χωρίς πυρετό και αν αισθάνεστε καλά.

🚫 Συχνά λάθη στην επικοινωνία

  • Φόρτωση πληροφοριών χωρίς προτεραιοποίηση.
  • Ασαφή red flags («αν κάτι αλλάξει…») αντί για συγκεκριμένα σημεία.
  • Χρήση όρων που τρομάζουν («ιός του έρπη») χωρίς πλαίσιο.

19.7 After-Visit Summary (AVS) – Template

Διάγνωση/Εκτίμηση: Ήπιο ιογενές σύνδρομο συμβατό με HHV-6/7.

Σήμερα κάνουμε: Ενυδάτωση, ανάπαυση, αντιπυρετικό αν χρειαστεί.

Στο σπίτι: Μην μοιράζεστε σκεύη· υγιεινή χεριών· ενυδατική για κνησμό.

Red flags: Πυρετός >38.5°C >3–5 ημέρες, σύγχυση/υπνηλία, σπασμοί, δύσπνοια, πόνος στο στήθος.

Επιστροφή: Μετά 24h απυρεξίας και καλή γενική κατάσταση.

Επικοινωνία: Τηλ. κλινικής: ________ | e-mail: ________

Σημείωση: Το παρόν υλικό προορίζεται για ενημέρωση και δεν υποκαθιστά εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή.

20) Βιβλιογραφία & Περαιτέρω Ανάγνωση (HHV-7)

Επιλεγμένες πηγές με σύντομες σημειώσεις ανά θεματική. Περιλαμβάνονται σύγχρονες ανασκοπήσεις, κλινικές σειρές, εργαστηριακές οδηγίες και ελληνικές πηγές για δημόσια υγεία/ποιότητα.

20.1 Ανασκοπήσεις & «θεμέλια» για HHV-7

  1. Verbeek R et al. Update on human herpesvirus 7 pathogenesis and clinical disease (2024). Αναλυτική επισκόπηση παθογένεσης, επιδημιολογίας και κενών γνώσης· προτείνει μοντέλο παθογένεσης. :contentReference[oaicite:0]{index=0}
  2. ESPID Review (Παιδιατρικές λοιμώξεις): Human Herpesvirus 6 and 7 infections in immunocompetent children (2025, PDF). Πρακτικές κλινικές συστάσεις για πρωτογενείς λοιμώξεις/ερμηνεία PCR. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
  3. StatPearls – Roseola infantum (τελευταία ενημέρωση 2023–2025). Περιγράφει «πυρετός→ταχεία ύφεση→εξάνθημα», HHV-6 ως κύριο αίτιο και HHV-7 σπανιότερα. Χρήσιμο για γρήγορη ανασκόπηση. :contentReference[oaicite:2]{index=2}

20.2 Νευρολογικές εκδηλώσεις & ΚΝΣ

  1. Virology Journal (2025): Σειρά 12 ανοσοεπαρκών παιδιών με σοβαρή εγκεφαλίτιδα HHV-7 (mNGS σε ΕΝΥ). Φωτίζει σπάνια αλλά υπαρκτή βαρειά νόσο· χρήσιμο για red flags/διαγνωστική στρατηγική. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
  2. Lynch M et al. (2023): Λιμβική εγκεφαλίτιδα σχετιζόμενη με HHV-7· λεπτομερές κλινικό/απεικονιστικό προφίλ. :contentReference[oaicite:4]{index=4}
  3. Yang J et al. (2022): Αυτοάνοση εγκεφαλίτιδα με θετικό HHV-7—τονίζει τη σπανιότητα σε ανοσοεπαρκείς και τη νευροτροπικότητα. :contentReference[oaicite:5]{index=5}

20.3 Δερματολογία – Pityriasis rosea (PR) & HHV-6/7

  1. Kurc MA et al. (2024): Systematic review/meta-analysis για συσχέτιση PR με HHV-6/7· υποστηρίζει αιτιολογικό ρόλο και συζητά σύγχυση στη βιβλιογραφία. :contentReference[oaicite:6]{index=6}
  2. Drugs in R&D (2025): Σύνοψη αποδείξεων για αποτελεσματικότητα acyclovir στην PR (RR 2.45–5.72 σε αναλύσεις) — πιθανή εμπλοκή HHV-6/7. :contentReference[oaicite:7]{index=7}
  3. StatPearls – Pityriasis rosea (2024): Κλασικά κλινικά στοιχεία (herald patch, «Christmas-tree» pattern), διαφοροδιάγνωση, θεραπευτικές επιλογές. :contentReference[oaicite:8]{index=8}

20.4 Αναπνευστικό/άλλα όργανα & κλινικές συσχετίσεις

  1. Critical Care (2023): HHV-7 σε κατώτερο αναπνευστικό σε βαριά πνευμονία· συζήτηση για κλινική σημασία ανεύρεσης έναντι «bystander». :contentReference[oaicite:9]{index=9}
  2. Pilot study (2024): Ανίχνευση HHV-7/HHV-6/5 σε ούρα υγιών—στρατηγικές «immune profiling»· βοηθά στην κατανόηση φορείας/απέκκρισης. :contentReference[oaicite:10]{index=10}

20.5 Εργαστηριακά – Διάγνωση & ερμηνεία

  1. Eurofins Biomnis – οδηγός εξέτασης HHV-7 PCR: συνοπτικά για είδος δείγματος/κλινική αξία· καλή υπενθύμιση για «σωστό δείγμα για σωστή ερώτηση». :contentReference[oaicite:11]{index=11}
  2. Δείκτες οροεπιπολασμού: μελέτη 2023 για HHV-7 IgG σε παιδιά—χρήσιμη για counseling γονέων (πρώιμη έκθεση). :contentReference[oaicite:12]{index=12}

20.6 Δημόσια υγεία – Παιδικά εξανθήματα & μετάδοση (για συσχέτιση/διαφορική)

  1. ECDC – Συστηματική ανασκόπηση επώασης/μεταδοτικότητας στα παιδιά (συμπεριλαμβάνει στοιχεία για ροδοέξανθημα: επώαση ~10 ημέρες, απέκκριση σε σάλιο/κόπρανα εβδομάδων). :contentReference[oaicite:13]{index=13}
  2. Cleveland Clinic / RCH Melbourne / DermNet: σαφή ενημερωτικά για ροδοέξανθημα, χρήσιμα για έγγραφα επικοινωνίας/AVS. :contentReference[oaicite:14]{index=14}
  3. Mayo Clinic & Medscape – επικαιροποιημένα facts για αιτιολογία/κλινική φυσική ιστορία. :contentReference[oaicite:15]{index=15}

20.7 Θεραπείες/ανοσοτροποποιητικοί παράγοντες (ειδικές καταστάσεις)

  1. Ανασκόπηση 2025: επανενεργοποίηση HHV-6/7 σε allogeneic CAR-T—σημασία για παρακολούθηση/mitigation στη βιομηχανική παραγωγή. :contentReference[oaicite:16]{index=16}

20.8 Ελληνικές πηγές – Δημόσια υγεία, εκπαίδευση, ποιότητα

  • ΕΟΔΥ: επίσημες σελίδες για ιογενή εξανθήματα άλλων αιτίων που μπαίνουν στη διαφορική (Parvovirus B19, Coxsackie)—χρήσιμες για σχολεία/δομές. :contentReference[oaicite:17]{index=17}
  • Υπουργείο Υγείας (Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών 2024–2025): επικαιροποιημένο χρονοδιάγραμμα/συστάσεις—βοηθά στην ορθή επικοινωνία προς γονείς. :contentReference[oaicite:18]{index=18}
  • ΕΣΥΔ – ISO 15189: Κατευθυντήρια για διαπίστευση κλινικών εργαστηρίων· σχετικό με ενότητες προ-/μετά-αναλυτικών και αναφοράς αποτελεσμάτων. :contentReference[oaicite:19]{index=19}
  • Παν. Αθηνών – Παιδιατρικές σημειώσεις/Annals (στα ελληνικά): περιγραφή PR (herald patch, κλινική πορεία)· χρήσιμο βοήθημα εκπαίδευσης. :contentReference[oaicite:20]{index=20}
  • Pergamos (ΕΚΠΑ) – διδακτικό PDF δερματολογίας: ελληνόγλωσση περίληψη για PR (επιδημιολογία/κλινική εικόνα). :contentReference[oaicite:21]{index=21}
  • ΕΔΑΕ: θεσμική πηγή για δερματολογική φροντίδα/παραπομπή (σε επίπεδο συστήματος). :contentReference[oaicite:22]{index=22}

20.9 Σύντομα «τι να θυμάμαι» για τις πηγές

  • Για παθογένεση/συσχετίσεις HHV-7 → προτιμήστε πρόσφατες ανασκοπήσεις (JVI 2024, ESPID 2025).
  • Για ΚΝΣ → μικρές αλλά ουσιαστικές σειρές/περιπτώσεις με ΕΝΥ mNGS/PCR και πλήρες νευρολογικό work-up.
  • Για δημόσια επικοινωνία → ECDC, Mayo/DermaNet/RCH προσφέρουν καθαρή διατύπωση για ενημερωτικά.
  • Για εργαστήρια → σταθείτε σε ISO 15189 (ΕΣΥΔ) & αναφορά LOD/LOQ, τύπου δείγματος & ερμηνευτικού σχολίου.

20.10 Πώς να παραπέμψετε το παρόν υλικό

HHV-7: Κλινικός & Δημόσιας Υγείας Οδηγός (έκδ. 2025). Διαθέσιμο σε μορφή HTML sections (TOC-ready).
Ενότητα 20: Βιβλιογραφία & Περαιτέρω Ανάγνωση.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

 



Ερπητοιοι Ολοι διαγνωση θεραπεια διαφορες

Ερπητοϊοί (Herpesviridae): Πλήρης Οδηγός για Τύπους, Συμπτώματα, Διάγνωση & Θεραπεία

Η οικογένεια Herpesviridae περιλαμβάνει 8 ερπητοϊούς που προσβάλλουν τον άνθρωπο (HHV-1 έως HHV-8).
Χαρακτηρίζονται από διά βίου λανθάνουσα λοίμωξη και δυνατότητα επανενεργοποίησης.
Παρακάτω θα βρεις ό,τι χρειάζεται ένας επαγγελματίας υγείας ή ένας ενημερωμένος ασθενής: από παθοφυσιολογία και κλινικά σύνδρομα,
έως εργαστηριακή διάγνωση, θεραπευτικές επιλογές, πρόληψη και ειδικούς πληθυσμούς.

1) Τι είναι οι Ερπητοϊοί – Βασικές Έννοιες

🔬 Με μια Ματιά
  • Μεγάλοι DNA ιοί που ανήκουν στην οικογένεια Herpesviridae.
  • Διακρίνονται σε 3 υποοικογένειες: Άλφα (HSV-1, HSV-2, VZV), Βήτα (CMV, HHV-6, HHV-7) και Γάμμα (EBV, HHV-8).
  • Βασικό χαρακτηριστικό: Λανθάνουσα λοίμωξη μετά την πρωτολοίμωξη, με δυνατότητα επανενεργοποίησης.
  • Προκαλούν ευρύ φάσμα νοσημάτων: από ήπιες βλάβες δέρματος/βλεννογόνων έως σοβαρές λοιμώξεις ΚΝΣ, νεογνικές ή ανοσοκατασταλμένων.
💡 Γιατί έχουν σημασία;

Οι ερπητοϊοί προσβάλλουν σχεδόν όλο τον παγκόσμιο πληθυσμό. Η λοίμωξη παραμένει εφ’ όρου ζωής,
ενώ οι υποτροπές και οι επιπλοκές μπορεί να επηρεάσουν σοβαρά την ποιότητα ζωής, ιδίως σε
εγκύους, νεογνά και ανοσοκατασταλμένους ασθενείς.

⚠️ Σημαντικές Επισημάνσεις
  • Η διάγνωση απαιτεί μοριακές τεχνικές (PCR) ή ορολογικές μεθόδους (IgM, IgG, avidity).
  • Η θεραπεία με αντιερπητικά (acyclovir, valacyclovir, ganciclovir) μειώνει συμπτώματα & επιπλοκές, αλλά δεν εκριζώνει τον ιό.
  • Η πρόληψη βασίζεται σε εμβολιασμό (VZV/Shingrix), υγιεινή μέτρων και έλεγχο σε εγκυμοσύνη/μεταμοσχεύσεις.

    🔬 Τι είναι οι Ερπητοϊοί – Βασικές Έννοιες

    Οι ερπητοϊοί (Herpesviridae) αποτελούν μία μεγάλη οικογένεια DNA ιών
    που χαρακτηρίζονται από την ικανότητά τους να προκαλούν πρωτοπαθείς λοιμώξεις
    και να παραμένουν σε λανθάνουσα κατάσταση στον οργανισμό για όλη τη ζωή.

    • Διπλής έλικας DNA ιοί με περίβλημα.
    • Ικανότητα λανθάνουσας λοίμωξης και επανενεργοποίησης.
    • 8 αναγνωρισμένοι τύποι που προσβάλλουν τον άνθρωπο (HHV-1 έως HHV-8).
    • Συνδέονται με κοινές αλλά και σοβαρές παθήσεις (π.χ. ανεμευλογιά, γεννητικός έρπης, λεμφώματα).
    💡 Σημαντικό: Όλοι οι ερπητοϊοί έχουν το χαρακτηριστικό της
    δια βίου παραμονής στον ξενιστή, γεγονός που καθιστά την πρόληψη και παρακολούθηση ιδιαίτερα κρίσιμη.

2) Τα 8 Ανθρώπινα HHV – Γρήγορη Επισκόπηση

Η οικογένεια Herpesviridae περιλαμβάνει 8 τύπους ερπητοϊών που προσβάλλουν τον άνθρωπο (HHV-1 έως HHV-8).
Ο καθένας έχει ξεχωριστό τροπισμό, κλινικό φάσμα και ιδιαιτερότητες στη διάγνωση & θεραπεία.

Ιός (HHV)Κύριος ΤροπισμόςΤυπικές ΕκδηλώσειςΣχόλια
HSV-1 (HHV-1)Γαγγλία τριδύμουΕπιχείλιος έρπης, κερατίτιδα, εγκεφαλίτιδαΣυχνές υποτροπές στο στόμα/χείλη
HSV-2 (HHV-2)Ιερά γαγγλίαΓεννητικός έρπης, νεογνικός έρπηςΜετάδοση κυρίως σεξουαλικά
VZV (HHV-3)Αισθητικά γαγγλίαΑνεμευλογιά, Ζωστήρας, PHNΔιαθέσιμο εμβόλιο (Ανεμευλογιά & Shingrix)
EBV (HHV-4)Β-λεμφοκύτταραΛοιμώδης μονοπυρήνωσηΣυσχετίζεται με λεμφώματα
CMV (HHV-5)Μονοκύτταρα / ΟυδετερόφιλαΣυγγενής λοίμωξη, μονοπυρήνωση-like σύνδρομοΚρίσιμος σε ανοσοκαταστολή
HHV-6A/6BΤ-λεμφοκύτταραΑιφνίδιο εξάνθημα (παιδιά)Συχνή επανενεργοποίηση
HHV-7Τ-λεμφοκύτταραΠυρετός / εξάνθημαΣυχνά συν-λοίμωξη με HHV-6
HHV-8 (KSHV)Ενδοθήλιο / Β-κύτταραΣάρκωμα Kaposi, CastlemanΣημαντικός σε HIV+
ℹ️ Σημαντικό

Παρόλο που όλοι οι ερπητοϊοί μοιράζονται το χαρακτηριστικό της λανθάνουσας λοίμωξης,
οι κλινικές εκδηλώσεις και οι επιπλοκές διαφέρουν δραματικά ανάλογα με τον τύπο HHV.

🧠 Quick Memory Card – Οι 8 Ερπητοϊοί (HHV)
  • HSV-1: Επιχείλιος έρπης • Κερατίτιδα • Εγκεφαλίτιδα
  • HSV-2: Γεννητικός έρπης • Νεογνικός έρπης • Σεξουαλική μετάδοση
  • VZV (HHV-3): Ανεμευλογιά • Ζωστήρας • PHN • Εμβόλιο διαθέσιμο
  • EBV (HHV-4): Λοιμώδης μονοπυρήνωση • Λεμφώματα
  • CMV (HHV-5): Συγγενής λοίμωξη • Σύνδρομο μονοπυρήνωσης • Κρίσιμος σε ανοσοκαταστολή
  • HHV-6A/6B: Αιφνίδιο εξάνθημα • Συχνές επανενεργοποιήσεις
  • HHV-7: Πυρετός • Εξάνθημα • Συν-λοίμωξη με HHV-6
  • HHV-8 (KSHV): Σάρκωμα Kaposi • Νόσος Castleman • HIV+

Ερπητοιοι

3) Παθογένεση: Λοίμωξη, Λανθάνουσα Φάση & Επανενεργοποίηση

🧬 Βασικό Μοντέλο Λοίμωξης
  1. Είσοδος: προσκόλληση σε υποδοχείς επιφάνειας (π.χ. νευρικά/αιμοποιητικά κύτταρα) → σύντηξη φακέλου.
  2. Άμεση γονιδιακή έκφραση (Immediate Early/IE) → ρύθμιση ιικής αντιγραφής.
  3. Πρώιμα/Όψιμα γονίδια (Early/Late) → αντιγραφή DNA & παραγωγή καψιδίου/φακέλου.
  4. Τοπική φλεγμονή & κλινικές βλάβες (φυσαλίδες, έλκη, εξάνθημα).
⚠️ Αποφυγή Ανοσολογικής Απόκρισης
  • Καταστολή MHC-I & παρεμπόδιση αντιγονικής παρουσίασης (ιδίως CMV).
  • Ρύθμιση κυτταροκινών & αναστολή απόπτωσης μολυσμένων κυττάρων.
  • Γονιδιακά προγράμματα λανθάνουσας φάσης (π.χ. HSV LAT, EBV EBNA/LMP).
📍 Πού «κρύβεται» ο κάθε ιός;
  • HSV-1/HSV-2: αισθητικά γαγγλία (τριδύμου/ιερά) – νευρώνες.
  • VZV: αισθητικά γαγγλία (δερμοτόμια).
  • EBV: Β-λεμφοκύτταρα (επιμονή/μετασχηματισμός).
  • CMV: μονοκύτταρα/ουδετερόφιλα, ενδοθηλιακά.
  • HHV-6/7: Τ-λεμφοκύτταρα (ενίοτε ενσωμάτωση στο γονιδίωμα ξενιστή).
  • HHV-8: ενδοθηλιακά/Β-κύτταρα (σάρκωμα Kaposi, PEL).

📌 Πότε επανενεργοποιούνται οι Ερπητοϊοί;

🔄 Παράγοντες Επανενεργοποίησης
  • Στρες (σωματικό ή ψυχολογικό).
  • Πυρετός ή άλλες λοιμώξεις.
  • Τραύμα στην πάσχουσα περιοχή.
  • Υπεριώδης ακτινοβολία (UV) – π.χ. έντονη έκθεση στον ήλιο.
  • Ορμονικές διακυμάνσεις (π.χ. κύκλος, εγκυμοσύνη).
  • Ανοσοκαταστολή (HIV, κορτικοστεροειδή, χημειοθεραπεία, μεταμόσχευση).
  • Τοπική φλεγμονή ή συν-λοίμωξη → «ξύπνημα» του ιικού γονιδιώματος.

🧬 Στάδια Λοίμωξης & Επανενεργοποίησης

ΣτάδιοΤι συμβαίνειΚλινική Σημασία
ΠρωτολοίμωξηΥψηλή ιαιμία ή τοπικός πολλαπλασιασμός, έντονη φλεγμονώδης αντίδραση.Συμπτωματική νόσος (π.χ. στοματίτιδα HSV, ανεμευλογιά, μονοπυρηνοειδής εικόνα).
Λανθάνουσα ΦάσηΕλαχιστοποίηση γονιδιακής έκφρασης, επιγενετική καταστολή στο «νίδιο» τροπισμού.Χωρίς συμπτώματα· ο ιός παραμένει δια βίου σε νευρικά ή άλλα κύτταρα.
ΕπανενεργοποίησηΕπανεκκίνηση IE/E/L γονιδίων, αξονική μεταφορά (ιδίως HSV/VZV).Υποτροπές (χείλους, γεννητικών, ζωστήρας), ιοφορία & πιθανή μετάδοση.
🧪 Διαγνωστικά «κλειδιά» της παθογένεσης
  • PCR από βλάβες/βιολογικά υγρά → τεκμηριώνει ενεργό αναπαραγωγή.
  • IgM/IgG + Avidity → χρονολόγηση πρωτολοίμωξης vs παλαιάς λοίμωξης.
  • Ιικό φορτίο (CMV/EBV) → παρακολούθηση σε μεταμοσχευμένους.
🧯 Κλινικά Pearls
  • Η ασυμπτωματική αποβολή HSV/CMV εξηγεί μεταδόσεις χωρίς ορατές βλάβες.
  • Σε ζωστήρα, αντιϊκά ≤72 ώρες μειώνουν κίνδυνο PHN.
  • Σε εγκυμοσύνη/νεογνά μικρά ιικά φορτία μπορεί να έχουν δυσανάλογες συνέπειες.

Ερπητοιοι-Herpesviridae διαγνωση θεραπεια
Ερπητοιοι-Herpesviridae διαγνωση θεραπεια

4) Κλινικά Σύνδρομα ανά Ιό

4.1 HSV-1 / HSV-2

  • Δερματοβλεννογόνιες βλάβες: ομάδες φυσαλίδων σε ερυθηματώδη βάση (χείλη, γεννητικά).
  • Νευρολογικά: εγκεφαλίτιδα (κυρίως HSV-1), άσηπτη μηνιγγίτιδα (HSV-2), νευραλγίες.
  • Οφθαλμός: κερατίτιδα (δενδροειδής), κερατοεπιπεφυκίτιδα.
  • Νεογνικός έρπης: δερματικός/οφθαλμικός/στοματικός, ΚΝΣ, διάχυτος – υψηλή θνητότητα χωρίς αγωγή.
Κλινικές νύξεις

Συμπτώματα προειδοποίησης υποτροπής: μυρμήγκιασμα/κάψιμο πριν την έκθυση βλαβών.
Στον γεννητικό έρπη, η ασυμπτωματική αποβολή ιού εξηγεί μεταδόσεις χωρίς ορατές βλάβες.

4.2 VZV (Ανεμευλογιά & Ζωστήρας)

  • Ανεμευλογιά: γενικευμένο κνησμώδες εξάνθημα «διάφορων ηλικιών» (βλατίδα→φυσαλίδα→εφελκίδα).
  • Ζωστήρας: δερματομερική φυσαλιδώδης έκθυση, νευραλγικός πόνος, κίνδυνος PHN.
  • Επιπλοκές: οφθαλμικός ζωστήρας, πνευμονία, εγκεφαλίτιδα, δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις.

4.3 EBV

  • Λοιμώδης μονοπυρήνωση: πυρετός, φαρυγγαλγία, λεμφαδενοπάθεια, κόπωση, ηπατοσπληνομεγαλία.
  • Αιματολογία: άτυπα λεμφοκύτταρα, θετικά ορολογικά (VCA IgM/IgG, EBNA), +/- Monospot.
  • Ογκολογία: συσχετίσεις με λεμφώματα, καρκίνωμα ρινοφάρυγγα (πολυπαραγοντικές).

4.4 CMV

  • Ανοσοεπαρκείς: πυρετός, κακουχία, «mono-like» σύνδρομο, ήπια ηπατική διαταραχή.
  • Ανοσοκαταστολή/Μεταμόσχευση: πνευμονίτιδα, γαστρεντερίτιδα/κολίτιδα, ρετινίτιδα, ηπατίτιδα.
  • Συγγενής CMV: μικροκεφαλία, ασβεστώσεις, νευροαναπτυξιακά προβλήματα, βαρηκοΐα.

4.5 HHV-6/7

  • Παιδιά: αιφνίδιο εξάνθημα (roseola), υψηλός πυρετός, ενίοτε σπασμοί.
  • Ανοσοκαταστολή: επανενεργοποίηση με πυρετό, μυελοκαταστολή, σπανιότερα ΚΝΣ εκδηλώσεις.

4.6 HHV-8 (KSHV)

  • Σάρκωμα Kaposi: αγγειογενείς βλάβες δέρματος/βλεννογόνων/σπλάγχνων, ιδιαίτερα σε HIV+.
  • Άλλα: πρωτοπαθές πλευριτικό λέμφωμα (PEL), νόσος Castleman (πολυκεντρική).

5) Διάγνωση: PCR, Ορολογία (IgM/IgG), Avidity, Καλλιέργεια

5.1 Μοριακές μέθοδοι (PCR/NAAT)

  • Πρώτη γραμμή για HSV/VZV σε βλάβες (επίχρισμα/υγρό), για CMV/EBV σε αίμα/πλάσμα κατά περίπτωση.
  • Υψηλή ευαισθησία/ειδικότητα, γρήγορη αναστροφή αποτελεσμάτων, ποσοτικοποίηση (ιικό φορτίο).

5.2 Ορολογία

  • IgM: συνήθως πρώιμη απόκριση· μπορεί να επιμείνει ή να εμφανιστεί σε επανενεργοποίηση.
  • IgG: δια βίου ανοσιακή μνήμη· αυξάνει μετά τη λοίμωξη/εμβολιασμό.
  • Avidity IgG: βοηθά στη χρονολόγηση (χαμηλή avidity = πρόσφατη πρωτολοίμωξη).
Δειγματοληψία – Best practices
  • Βλάβες: συλλογή υγρού από φρέσκες φυσαλίδες με swab σε VTM.
  • Αίμα: EDTA πλάσμα για ιικό φορτίο CMV/EBV.
  • Οφθαλμός/ΚΝΣ: υλικό από κερατοεπιθήλιο/ΕΝΥ με PCR.
  • Εγκυμοσύνη: συνδυασμός ορολογίας ± PCR (αμνιοπαρακέντηση για CMV κατά ένδειξη).

5.3 Καλλιέργεια & Άλλα

Η κλασική καλλιέργεια έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από PCR. Άλλες μέθοδοι (π.χ. αντιγόνο pp65 για CMV) χρησιμοποιούνται σε ειδικά κέντρα.

6) 💊 Θεραπεία: Αντιερπητικά & Αρχές Χρήσης

Η θεραπεία των ερπητοϊών στηρίζεται κυρίως σε νουκλεοσιδικά/νουκλεοτιδικά ανάλογα που αναστέλλουν την ιική DNA πολυμεράση.
Η επιλογή φαρμάκου εξαρτάται από τον τύπο HHV, τη βαρύτητα της λοίμωξης, την ανοσολογική κατάσταση και την ύπαρξη ανθεκτικών στελεχών.

ΦάρμακοΚύριες ΕνδείξειςΒασική ΦαρμακολογίαΣχόλια / Προσοχές
ΑκυκλοβίρηHSV-1/2, VZVΝουκλεοσιδικό ανάλογο, IV/PO/τοπικόΈλεγχος νεφρικής λειτουργίας, ανάγκη καλής ενυδάτωσης
ΒαλακυκλοβίρηHSV-1/2, VZVΠροφάρμακο ακυκλοβίρης (καλύτερη βιοδιαθεσιμότητα)Εναλλακτική PO, βολική χορήγηση
ΦαμσικλοβίρηHSV-1/2, VZVΠροφάρμακο πενσικλοβίρηςΕναλλακτική θεραπεία από του στόματος
Γανσικλοβίρη / ΒαλγανσικλοβίρηCMVΝουκλεοσιδικά ανάλογαΚίνδυνος μυελοκαταστολής & τερατογένεσης – στενή παρακολούθηση
ΦοσκαρνέτηΑνθεκτικά HSV / CMVΑναστολέας DNA πολυμεράσηςΝεφροτοξικότητα, ηλεκτρολυτικές διαταραχές
ΣιδοφοβίρηΑνθεκτικά CMV / HSVΝουκλεοτιδικό ανάλογοΝεφροτοξικότητα – απαιτεί προθεραπεία με προβενεσίδη

ℹ️ Tips Χρήσης:

  • Η ακυκλοβίρη χρειάζεται καλή ενυδάτωση για αποφυγή νεφροτοξικότητας.
  • Η βαλακυκλοβίρη προτιμάται για καλύτερη βιοδιαθεσιμότητα & απλούστερη λήψη.
  • Η γανσικλοβίρη απαιτεί παρακολούθηση αιματολογικών λόγω μυελοκαταστολής.
  • Τα φάρμακα δεύτερης γραμμής (φοσκαρνέτη, σιδοφοβίρη) χρησιμοποιούνται μόνο σε ανθεκτικά στελέχη λόγω έντονης τοξικότητας.

    ⚠️ Συχνά Λάθη & Παγίδες στη Θεραπεία:

    • Πρόωρη διακοπή της αντιικής αγωγής → αυξάνει τον κίνδυνο υποτροπής.
    • Παράλειψη προσαρμογής δόσης σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια → αυξημένη τοξικότητα.
    • Αλόγιστη χρήση αντιερπητικών σε ασυμπτωματικούς φορείς χωρίς σαφή ένδειξη.
    • Καθυστέρηση έναρξης θεραπείας σε βαριές λοιμώξεις (π.χ. HSV-εγκεφαλίτιδα) → χειρότερη πρόγνωση.
    • Μη έλεγχος αλληλεπιδράσεων (π.χ. με μυελοκατασταλτικά, νεφροτοξικά φάρμακα).

7) Αντοχή στα Αντιϊκά & Εναλλακτικές

🧠 Τι σημαίνει «αντοχή»;

Η ιογενής αντοχή αφορά μεταλλάξεις που μειώνουν την ευαισθησία στα αντιερπητικά (συνήθως στην θυμιδινική κινάση ή στην
DNA πολυμεράση). Κλινικά εκδηλώνεται ως αποτυχία ανταπόκρισης παρά σωστή δόση, συμμόρφωση και επαρκή διάρκεια.

⚠️ Πότε τη σκέφτομαι;
  • Βλάβες HSV/VZV δεν υποχωρούν μετά από 5–7 ημέρες κατάλληλης θεραπείας.
  • Επιμονή/επέκταση βλαβών σε ανοσοκαταστολή ή νεογνά.
  • Υποτροπές πολύ συχνές παρά κατασταλτική αγωγή.
  • CMV: στασιμότητα/άνοδος ιικού φορτίου παρά επαρκή γανσικλοβίρη/βαλγανσικλοβίρη.
🧪 Τι ελέγχω πρώτα;
  • Συμμόρφωση (σωστές δόσεις, χρονισμός).
  • Απορρόφηση (έμετοι, γαστρεντερικά, αλληλεπιδράσεις).
  • Νεφρική λειτουργία → τυχόν υποδοσολογία λόγω λάθους προσαρμογής.
  • Ποιότητα δείγματος (φρέσκια βλάβη για PCR/καλλιέργεια).

7.1 Μηχανισμοί Αντοχής (mobile-friendly πίνακας)

ΙόςΚύριος ΣτόχοςΣυχνές ΜεταλλάξειςΚλινικό Αποτέλεσμα
HSV-1/HSV-2Θυμιδινική κινάση (TK), DNA πολυμεράσηTK-αρνητικά/μεταλλαγμένα στελέχηΜειωμένη δράση acyclovir/valacyclovir/famciclovir
VZVTK, DNA πολυμεράσηΜεταλλάξεις ενεργοποίησης προφαρμάκουΑνεπαρκής ανταπόκριση στα κλασικά νουκλεοσίδια
CMVUL97 (κινάση), UL54 (DNA πολυμεράση)UL97: αντοχή σε (βαλ)γανσικλοβίρη · UL54: ευρύτερη αντοχήΑποτυχία ιικού ελέγχου με (βαλ)γανσικλοβίρη

7.2 Διαγνωστική Προσέγγιση Αντοχής

🔍 Βήματα
  1. Λήψη φρέσκου δείγματος (υγρό/επίχρισμα βλάβης για HSV/VZV · αίμα/πλάσμα για CMV).
  2. PCR για επιβεβαίωση ενεργού λοίμωξης και/ή ποσοτικό ιικό φορτίο (CMV).
  3. Αν επιμένει: γονιδιωματική ανάλυση ανθεκτικότητας (π.χ. UL97/UL54 για CMV, TK/DNApol για HSV).
  4. Παράλληλα: αξιολόγηση φαρμακοκινητικών (π.χ. επίπεδα φαρμάκου όπου διαθέσιμο).

7.3 Θεραπευτικές Εναλλακτικές

🧰 Όταν αποτύχει το κλασικό σχήμα
  • HSV/VZV ανθεκτικός σε νουκλεοσίδιαFoscarnet IV (παράκαμψη TK).
  • CMV με UL97 αντοχήFoscarnet ή/και αλλαγή σε Cidofovir όπου ενδείκνυται.
  • UL54 αντοχή (ευρύτερη) → απαιτείται εξατομίκευση σε εξειδικευμένο κέντρο.
  • Επανεξέταση διάρκειας/δόσης, ενυδάτωση, διόρθωση ηλεκτρολυτών.
⚗️ Τοξικότητες & Παρακολούθηση
  • Foscarnet: νεφροτοξικότητα, διαταραχές Ca/Mg/K/Phos → συχνές βιοχημικές μετρήσεις, ενυδάτωση.
  • Cidofovir: ισχυρή νεφροτοξικότητα → προβενεσίδη + ενυδάτωση, αποφυγή σε ΧΝΑ εάν αντενδείκνυται.
  • (Βαλ)Γανσικλοβίρη: μυελοκαταστολή → τακτικό αιματολογικό monitoring.

7.4 Μικρός Αλγόριθμος Απόφασης

  1. Κλινική αποτυχία παρά σωστή θεραπεία → έλεγξε συμμόρφωση/δόση/νεφρική λειτουργία.
  2. Επιβεβαίωσε ενεργή λοίμωξη (PCR ± ιικό φορτίο) & σωστό δείγμα.
  3. Ύποπτη αντοχή → γενετικός έλεγχος ανθεκτικότητας (όπου διαθέσιμο).
  4. HSV/VZV: άλλαξε σε Foscarnet IV ± υποστηρικτικά μέτρα.
  5. CMV: προσαρμογή σε Foscarnet/Cidofovir με στενή παρακολούθηση τοξικότητας.

    7.5 FAQ – Αντοχή στα Αντιϊκά (Collapsible)

    Πόσο συχνή είναι η αντοχή στα αντιερπητικά;

    Σε ανοσοεπαρκείς είναι σπάνια. Αυξάνει σε ανοσοκαταστολή (π.χ. μεταμοσχευμένοι) και σε ασθενείς με παρατεταμένη/επαναλαμβανόμενη έκθεση σε νουκλεοσιδικά ανάλογα.

    Πότε πρέπει να υποπτευθώ αντοχή;

    Όταν βλάβες HSV/VZV δεν υποχωρούν μετά από 5–7 ημέρες κατάλληλης θεραπείας ή το ιικό φορτίο CMV παραμένει/ανεβαίνει παρά επαρκή (βαλ)γανσικλοβίρη. Εξαιρώ πρώτα συμμόρφωση, δόση και σωστό δείγμα.

    Πώς επιβεβαιώνεται;

    Με PCR για ενεργό λοίμωξη και, όπου διαθέσιμο, γονιδιωματική ανάλυση ανθεκτικότητας (π.χ. UL97/UL54 για CMV, TK/DNAπολυμεράση για HSV). Σε CMV βοηθά η δυναμική του ποσοτικού ιικού φορτίου.

    Τι αλλάζω θεραπευτικά όταν υπάρχει υποψία;

    Για HSV/VZV ανθεκτικό στα νουκλεοσίδια → foscarnet IV. Για CMV με UL97 μεταλλάξεις → foscarnet (± cidofovir κατά ένδειξη). Η απόφαση/δοσολογία είναι ιατρική και γίνεται σε ειδικό κέντρο.

    Ποιες είναι οι κύριες τοξικότητες των εναλλακτικών;

    Foscarnet: νεφροτοξικότητα, ηλεκτρολυτικές διαταραχές· χρειάζεται ενυδάτωση και συχνές βιοχημικές. Cidofovir: έντονη νεφροτοξικότητα· απαιτεί προβενεσίδη + ενυδάτωση, αντενδείξεις σε ΧΝΑ.

    Πώς μειώνω τον κίνδυνο ανάπτυξης αντοχής;

    Σωστή ένδειξη, επαρκείς δόσεις/διάρκεια, καλή συμμόρφωση, έγκαιρη έναρξη σε σοβαρά περιστατικά και στενή παρακολούθηση (π.χ. ιικό φορτίο σε CMV).

Do ✅Don’t ❌
Πάρε φρέσκο δείγμα για PCR/γενετικό έλεγχο.Μην βασίζεσαι σε παλιά κρούστα/ξηρές βλάβες.
Έλεγξε συμμόρφωση, δόση, αλληλεπιδράσεις.Μην αλλάζεις θεραπεία χωρίς να αποκλείσεις κακή λήψη.
Παρακολούθησε νεφρική λειτουργία & ηλεκτρολύτες με foscarnet/cidofovir.Μην αγνοείς πρώιμα σημεία τοξικότητας.
Χρησιμοποίησε ποσοτικό ιικό φορτίο (CMV) για κατεύθυνση αγωγής.Μην στηρίζεσαι μόνο σε συμπτώματα για CMV σε μεταμόσχευση.
🔒 Σημαντική Υπενθύμιση

Η διαχείριση ανθεκτικών ερπητοϊών, ειδικά σε ανοσοκαταστολή ή νεογνά,
πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με εξειδικευμένο κέντρο. Η ακριβής αγωγή, δόσεις και διάρκεια
αποτελούν ιατρική απόφαση.

8) Ειδικοί Πληθυσμοί: Εγκυμοσύνη, Νεογνά, Ανοσοκαταστολή

Εγκυμοσύνη & Νεογνά
  • HSV: πρωτολοίμωξη κοντά στον τοκετό → υψηλός κίνδυνος νεογνικού έρπητα. Συζητείται καισαρική αν υπάρχουν ενεργές βλάβες/πρόδρομα συμπτώματα.
  • CMV: σημαντική αιτία συγγενούς λοίμωξης· πρόληψη με υγιεινή/αποφυγή έκθεσης, στοχευμένος έλεγχος κατά ένδειξη.
  • VZV: έκθεση εγκύου χωρίς ανοσία → άμεση επικοινωνία με ιατρό (IG/κατάλληλη αντιμετώπιση).
Ανοσοκαταστολή
  • Μεταμοσχευμένοι/ΧΜΘ/HIV: αυξημένος κίνδυνος βαριάς νόσου CMV, HSV, VZV, HHV-8.
  • Πρωτόκολλα προφύλαξης/προemptive θεραπείας με παρακολούθηση ιικού φορτίου (ιδίως CMV) όπου ενδείκνυται.

9) Πρόληψη & Εμβολιασμοί

🎯 Στόχος Πρόληψης
  • Μείωση μετάδοσης (ιδίως HSV/CMV) με συμπεριφορικά μέτρα.
  • Πρόληψη νόσησης/επιπλοκών από VZV/ζωστήρα μέσω εμβολιασμού.
  • Προστασία ευάλωτων ομάδων (έγκυοι, νεογνά, ανοσοκαταστολή).
🧼 Συμπεριφορική Πρόληψη
  • Αποφυγή επαφής με ενεργές βλάβες (στόμα/γεννητικά)· αποχή κατά την έξαρση.
  • Προφυλακτικό σε γεννητικό HSV — μειώνει, δεν μηδενίζει τη μετάδοση.
  • Υγιεινή χεριών και αποφυγή κοινής χρήσης σκευών/πετσετών (
  • , VZV).
  • Εκπαίδευση για πρόδρομα συμπτώματα (μυρμήγκιασμα, κάψιμο) & έγκαιρη αντιμετώπιση.
🤰 Εγκυμοσύνη – Τι προσέχω
  • Έκθεση εγκύου σε VZV χωρίς αποδεδειγμένη ανοσία → άμεση επικοινωνία με ιατρό.
  • CMV: σχολαστική υγιεινή χεριών, αποφυγή επαφής με σάλιο/ούρα μικρών παιδιών.
  • Γεννητικός HSV στο 3ο τρίμηνο ή κοντά στον τοκετό → εξατομικευμένη στρατηγική τοκετού.

9.1 Εμβολιασμοί (mobile-friendly πίνακας)

ΕμβόλιοΣτόχοςΣχήμαΕνδείξεις (ενδεικτικές)Σχόλια
Ανεμευλογιάς (VZV)Πρόληψη πρωτολοίμωξης VZV2 δόσεις στην παιδική ηλικία (σύμφωνα με εθνικό πρόγραμμα)Παιδιά· ανεμβολίαστοι έφηβοι/ενήλικες χωρίς ανοσίαΜειώνει νόσηση/επιπλοκές· ζων εξασθενημένο
Ζωστήρα (π.χ. Shingrix)Πρόληψη έρπητα ζωστήρα & PHN2 δόσεις (0, 2–6 μήνες)≥50 ετών & επιλεγμένες ευπαθείς ομάδεςΜη-ζων, ανασυνδυασμένο· υψηλή αποτελεσματικότητα
💉 Πρακτικά Tips Εμβολιασμών
  • Επιβεβαίωσε ιστορικό ανοσίας για VZV (εμβόλιο ή τεκμηριωμένη νόσηση).
  • Σε υποψία έκθεσης εγκύου σε VZV χωρίς ανοσία → άμεση ιατρική καθοδήγηση.
  • Για ζωστήρα: ενημέρωσε για 2 δόσεις και πιθανές παροδικές τοπικές αντιδράσεις.
🚫 Αντενδείξεις/Προσοχές (σύνοψη)
  • Ζων εξασθενημένο VZV: προσοχή σε εγκύους & βαριά ανοσοκαταστολή (αντένδειξη).
  • Ανασυνδυασμένο ζωστήρα (μη-ζων): γενικά ασφαλές· ακολουθούμε οδηγίες ειδικού.
  • Εξατομίκευση σε μεταμοσχευμένους/θεραπεία με βιολογικούς παράγοντες.

9.2 Συνολική Στρατηγική Πρόληψης

  1. Εντοπισμός κινδύνου (ηλικία, εγκυμοσύνη, ανοσοκαταστολή, επαφή με μικρά παιδιά).
  2. Εμβολιασμός όπου ενδείκνυται (VZV/ζωστήρα) + έλεγχος ανοσίας.
  3. Συμπεριφορικά μέτρα για HSV/CMV: εκπαίδευση, προφυλακτικό, υγιεινή χεριών.
  4. Έγκαιρη θεραπεία σε υποτροπές ζωστήρα/HSV για μείωση επιπλοκών & μετάδοσης.

10) Δημόσια Υγεία, Μετάδοση & Συμπεριφορικές Παρεμβάσεις

Η μετάδοση γίνεται συνήθως μέσω στενής επαφής δέρμα-δέρμα/βλεννογόνων, σταγονιδίων (VZV), σωματικών υγρών (CMV),
ή σεξουαλικής επαφής (HSV-2, HHV-8). Η ασυμπτωματική αποβολή ιού αποτελεί βασικό μοχλό διασποράς για HSV-1/2 και CMV.

Πρακτικές συμβουλές
  • Εκπαίδευση ασθενών για αναγνώριση πρόδρομων συμπτωμάτων.
  • Συνεπής χρήση προφυλακτικών· αποχή κατά την ενεργό φάση.
  • Σχολαστική υγιεινή χεριών (CMV σε βρεφονηπιακούς χώρους).

11) Συχνά Λάθη & Παγίδες

🚨 Red Flags – Μην τα προσπερνάς
  • Οφθαλμικά συμπτώματα (άλγος, φωτοφοβία, θάμβος) → επείγουσα οφθαλμολογική εκτίμηση (HSV/VZV).
  • Νευρολογικά (κεφαλαλγία, διαταραχή συνείδησης) → υποψία εγκεφαλίτιδας HSV → άμεση έναρξη IV ακυκλοβίρης + έλεγχος ΕΝΥ/PCR.
  • Εγκυμοσύνη με πρωτολοίμωξη HSV στο 3ο τρίμηνο ή έκθεση σε VZV χωρίς ανοσία → άμεση επικοινωνία με μαιευτήρα/λοιμωξιολόγο.
  • Ανοσοκαταστολή/μεταμόσχευση με πυρετό/πνευμονικά/γαστρεντερικά → αποκλεισμός CMV με ποσοτικό PCR.
🧪 Διαγνωστικά Λάθη
  • Υπερερμηνεία IgM: μπορεί να επιμείνει ή να επανεμφανιστεί σε επανενεργοποίηση. Χρειάζεται συσχέτιση με κλινική εικόνα, IgG και, όταν πρέπει, avidity/PCR.
  • Λανθασμένη δειγματοληψία: PCR από παλιές/ξηρές βλάβες δίνει ψευδώς αρνητικά. Προτίμησε φρέσκες φυσαλίδες ή υγρό βλάβης σε VTM.
  • Το λάθος δείγμα: CMV σε ορό αντί για EDTA πλάσμα για ιικό φορτίο· EBV heterophile test χωρίς ηλικιακό φίλτρο (παιδιά → συχνά αρνητικό).
  • Αναζήτηση “γενικής” ορολογίας HSV για οξείες βλάβες → προτιμάται PCR από τη βλάβη· ορολογία βοηθά σε χρονολόγηση ή ειδικές περιπτώσεις.
  • Παράβλεψη συν-λοιμώξεων (π.χ. βακτηριακή επιμόλυνση βλαβών, VZV με βακτηριακές επιπλοκές).
💊 Θεραπευτικές Παγίδες
  • Καθυστέρηση έναρξης αντιϊκών σε ζωστήρα (>72 ώρες) → ↑ κίνδυνος PHN.
  • Μη προσαρμογή δόσης σε ΧΝΑ (acyclovir/valacyclovir, ganciclovir) → νεφρο/αιματοτοξικότητα.
  • Ανεπαρκής ενυδάτωση σε IV ακυκλοβίρη/φοσκαρνέτη → νεφροτοξικότητα.
  • Παράβλεψη αλληλεπιδράσεων (π.χ. μυελοκαταστολή με βαλγανσικλοβίρη + άλλα μυελοτοξικά).
  • Χρήση τοπικών κορτικοστεροειδών σε οφθαλμική λοίμωξη HSV χωρίς ειδικό → επιδείνωση.
  • Ανεπαρκής διάρκεια αγωγής σε ανοσοκαταστολή/νεογνά.
Do ✅Don’t ❌
Πάρε PCR από φρέσκια φυσαλίδα ή υγρό βλάβης.Μη βασίζεσαι σε παλιά κρούστα/ξηρή βλάβη για PCR.
Συσχέτισε IgM/IgG/avidity με κλινική εικόνα & χρόνο.Μην ερμηνεύεις IgM ως απόδειξη «οξείας» χωρίς άλλα δεδομένα.
Έναρξη αντιϊκού νωρίς στον ζωστήρα (≤72 ώρες).Μην «περιμένεις να περάσει» σε επώδυνο δερμοτόμιο.
Προσαρμογή δόσης σε νεφρική δυσλειτουργία.Μην δίνεις τυφλά full δόσεις σε ΧΝΑ.
Ενημέρωση για ασυμπτωματική αποβολή HSV/CMV.Μην υπόσχεσαι «μηδενική» μεταδοτικότητα χωρίς προφύλαξη.
Εμβολιασμός κατά VZV/Shingrix όπου ενδείκνυται.Μην παραλείπεις πρόληψη σε ≥50 ετών/ευπαθείς ομάδες.
Σε εγκυμοσύνη: άμεση επικοινωνία όταν υπάρχει έκθεση/βλάβες.Μην αγνοείς πρόδρομα συμπτώματα γεννητικού HSV κοντά στον τοκετό.
Σε μεταμόσχευση: προemptive στρατηγική με ιικό φορτίο CMV.Μην καθυστερείς έλεγχο/θεραπεία CMV σε συμβατή συμπτωματολογία.
✅ Mini-Checklist πριν «κλείσεις» τη διάγνωση
  • Σωστό δείγμα, σωστός χρόνος (π.χ. φρέσκια βλάβη).
  • Συνδυασμός PCR και ορολογίας όπου χρειάζεται.
  • Εξέταση ειδικών πληθυσμών (εγκυμοσύνη, ανοσοκαταστολή, νεογνά).
  • Καταγραφή νεφρικής λειτουργίας πριν από αντιϊκά.
👥 Συμβουλευτική & Πρόληψη
  • Εξήγησε την έννοια της λανθάνουσας λοίμωξης και των υποτροπών.
  • Συνέστησε προφυλάξεις (αποχή στην ενεργό φάση, προφυλακτικό, υγιεινή χεριών).
  • Επανεκτίμηση για προφυλακτική αγωγή σε συχνές υποτροπές γεννητικού HSV.

12) FAQ – Συχνές Ερωτήσεις (Collapsible)

1) Γιατί «επανέρχεται» ο έρπης; Δεν θεραπεύεται ποτέ;

Οι ερπητοϊοί εγκαθίστανται σε λανθάνουσα μορφή στα νευρικά/αιμοποιητικά κύτταρα και μπορούν να επανενεργοποιηθούν όταν
μειωθεί η τοπική/συστηματική ανοσία ή αυξηθεί το στρες. Η θεραπεία μειώνει τη διάρκεια/βαρύτητα και τη μεταδοτικότητα,
αλλά δεν εκριζώνει τον ιό.

2) Πόσο διαρκεί η θετικότητα των IgM; Μπορεί να εμφανιστούν ξανά;

Τυπικά 2–8 εβδομάδες μετά την πρωτολοίμωξη, αλλά μπορεί να επιμείνουν ή να επανεμφανιστούν σε επανενεργοποίηση.
Πάντα ερμηνεία μαζί με συμπτώματα, IgG και –αν χρειάζεται– avidity ή PCR.

3) Τα IgG είναι «διά βίου»;

Συνήθως ναι και υποδηλώνουν παλαιά επαφή/ανοσία. Ωστόσο, τα επίπεδα IgG μπορεί να μειωθούν με τον χρόνο ή σε ανοσοκαταστολή.

4) Μπορώ να μεταδώσω HSV χωρίς ορατές βλάβες;

Ναι. Η ασυμπτωματική αποβολή HSV είναι συχνή· γι’ αυτό η χρήση προφυλακτικού και η προφυλακτική αγωγή
σε υποτροπιάζοντες ασθενείς μειώνει τη μετάδοση.

5) Πότε κάνω PCR και πότε ορολογία;

Για βλάβες δέρματος/βλεννογόνων (HSV/VZV) προτιμάται PCR στο υλικό της βλάβης.
Η ορολογία βοηθά σε CMV/EBV (χρονολόγηση λοίμωξης) ή στην εγκυμοσύνη.

6) Τι ισχύει για τον εμβολιασμό κατά του ζωστήρα;

Ο ανασυνδυασμένος εμβολιασμός (π.χ. Shingrix) μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ζωστήρα και μεθερπητικής νευραλγίας
σε μεγαλύτερες ηλικίες και ιδίως σε ευπαθείς ομάδες, σύμφωνα με τις ισχύουσες συστάσεις.

7) Πότε χρειάζεται προφύλαξη με αντιερπητικά;

Σε συχνές/βαριές υποτροπές γεννητικού HSV, σε ανοσοκαταστολή ή προ/μετα-μεταμοσχευτικά σχήματα (CMV) – πάντα εξατομίκευση.

8) Είναι ασφαλή τα αντιερπητικά στην εγκυμοσύνη;

Η ακυκλοβίρη/βαλακυκλοβίρη χρησιμοποιούνται όταν ενδείκνυται. Η απόφαση είναι ιατρική και εξατομικευμένη·
σε έκθεση VZV ή ενεργό γεννητικό HSV κοντά στον τοκετό απαιτείται άμεση επικοινωνία με ιατρό.

9) Πώς ξεχωρίζω έρπη ζωστήρα από αλλεργικό εξάνθημα;

Ο ζωστήρας εντοπίζεται κατά μήκος ενός δερμοτομίου με μονόπλευρη, επώδυνη φυσαλιδώδη έκθυση.
Σε αμφιβολία, PCR από βλάβη λύνει τη διάγνωση.

10) Πόσο γρήγορα πρέπει να αρχίσω θεραπεία στον ζωστήρα;

Ιδανικά μέσα στις πρώτες 72 ώρες από την εμφάνιση του εξανθήματος (ή νωρίτερα στα πρόδρομα συμπτώματα).

11) Μπορεί ο έρπης να επηρεάσει την όραση;

Ναι. Η κερατίτιδα HSV ή ο οφθαλμικός ζωστήρας είναι επείγουσες καταστάσεις – άμεση οφθαλμολογική εκτίμηση.

12) Τι είναι η μεθερπητική νευραλγία (PHN);

Επίμονος νευροπαθητικός πόνος μετά τον ζωστήρα. Πρόληψη με έγκαιρη αντιϊκή θεραπεία και εμβολιασμό·
αντιμετώπιση με γκαμπαπεντίνη/πρεγκαμπαλίνη, τρινικετικά, τοπικές θεραπείες κ.ά.

13) Πώς προστατεύομαι από CMV σε βρεφονηπιακούς χώρους;

Σχολαστική υγιεινή χεριών, αποφυγή κοινής χρήσης σκευών/πιπιλών, καθαρισμός επιφανειών· ιδιαίτερα σημαντικό στην εγκυμοσύνη.

14) Μπορώ να γυμναστώ με ενεργό έρπη;

Απόφυγε αθλήματα με στενή επαφή κατά την ενεργή φάση (π.χ. πάλη) για να μειώσεις τη μετάδοση και την επιμόλυνση βλαβών.

15) Πότε υποπτεύομαι αντοχή στα αντιϊκά;

Όταν η κλινική ανταπόκριση είναι φτωχή παρά επαρκείς δόσεις/συμμόρφωση. Απαιτείται εργαστηριακή τεκμηρίωση και εναλλακτική θεραπεία.

13) Σύνοψη για Ασθενείς (1-Λεπτού Οδηγός)

⏱️ Σε 1 λεπτό: Όσα χρειάζεται να ξέρεις για τους Ερπητοϊούς
  • Οι ερπητοϊοί είναι μια οικογένεια ιών που μένουν στο σώμα για πάντα (λανθάνουσα λοίμωξη).
  • Μπορούν να επανενεργοποιούνται σε περιόδους στρες, κούρασης ή χαμηλής άμυνας.
  • Προκαλούν διαφορετικές ασθένειες:
    • HSV-1: επιχείλιος έρπης
    • HSV-2: γεννητικός έρπης
    • VZV: ανεμευλογιά & έρπητας ζωστήρας
    • EBV: λοιμώδης μονοπυρήνωση
    • CMV: επικίνδυνος σε ανοσοκαταστολή & εγκυμοσύνη
  • Η μετάδοση γίνεται με στενή επαφή, σάλιο, σεξουαλική επαφή, σταγονίδια.
  • Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία, αλλά υπάρχουν φάρμακα που μειώνουν τα συμπτώματα και τις υποτροπές.
👍 Τι μπορείς να κάνεις
  • Χρησιμοποίησε τα φάρμακά σου όπως σου τα έγραψε ο γιατρός.
  • Φρόντισε την υγεία σου: ύπνος, διατροφή, μείωση στρες.
  • Χρησιμοποίησε προφυλακτικά για μείωση μετάδοσης του HSV.
  • Εμβολιάσου (π.χ. Shingrix για έρπητα ζωστήρα) αν ανήκεις σε ευπαθή ομάδα.
⚠️ Πότε να ανησυχήσεις
  • Αν έχεις έντονο πόνο στο μάτι, θάμβος όρασης ή φωτοφοβία.
  • Αν έχεις νευρολογικά συμπτώματα (δυνατός πονοκέφαλος, σύγχυση, σπασμούς).
  • Αν είσαι έγκυος και εμφανίσεις βλάβες ή έρθεις σε επαφή με ανεμευλογιά/ζωστήρα χωρίς ανοσία.
  • Αν έχεις αδύναμο ανοσοποιητικό και πυρετό ή πολλά συμπτώματα.
ℹ️ Μήνυμα-Κλειδί

Οι ερπητοϊοί δεν φεύγουν ποτέ από τον οργανισμό, αλλά με σωστή παρακολούθηση και θεραπεία
η ζωή σου παραμένει φυσιολογική. Μίλα με τον γιατρό σου αν έχεις συχνές υποτροπές, εγκυμοσύνη
ή σοβαρά συμπτώματα.

14) Θεραπευτικές Επιλογές & Πρόληψη

🎯 Στόχοι Θεραπείας
  • Μείωση διάρκειας και έντασης συμπτωμάτων.
  • Πρόληψη επιπλοκών (π.χ. οφθαλμικές, νευρολογικές, PHN).
  • Μείωση ιικής αποβολής και μετάδοσης.
  • Προφύλαξη/προεμπλεκόμενη θεραπεία (pre-emptive) σε υψηλού κινδύνου ομάδες.
🧭 Πότε ξεκινώ αντιϊκή αγωγή;
  • Ζωστήρας: όσο το δυνατόν νωρίτερα (ιδανικά ≤72 ώρες από το εξάνθημα).
  • Οφθαλμικός HSV/VZV ή νευρολογικές εκδηλώσεις: άμεση έναρξη, επείγουσα παραπομπή.
  • Γεννητικός HSV: επεισοδιακή αγωγή στην έξαρση ή κατασταλτική σε συχνές υποτροπές.
  • Ανοσοκαταστολή/μεταμόσχευση: σύμφωνα με πρωτόκολλο κέντρου (προφύλαξη ή pre-emptive).
⚠️ Γενικές Προσοχές
  • Προσαρμογή δόσης σε ΧΝΑ (acyclovir/valacyclovir, ganciclovir, foscarnet, cidofovir).
  • Καλή ενυδάτωση (ιδιαίτερα σε IV σχήματα).
  • Έλεγχος για αλληλεπιδράσεις (μυελοκαταστολή, νεφροτοξικότητα).
  • Η δοσολογία/διάρκεια είναι ιατρική απόφαση εξατομικευμένα.

14.1 Αντιϊκά Φάρμακα (Επισκόπηση)

ΦάρμακοΚύριες ΕνδείξειςΟδόςΚρίσιμες ΠροσοχέςΤυπική Προσέγγιση Διάρκειας*
AcyclovirHSV-1/2, VZVPO/IV/τοπικάΧΝΑ, ενυδάτωση (IV), νευροτοξικότητα σπάνιαΕπεισόδιο λίγες ημέρες · οφθαλμικά/ΚΝΣ κατά ένδειξη
ValacyclovirHSV-1/2, VZVPOΠροσαρμογή σε ΧΝΑ, καλύτερη συμμόρφωσηΌπως acyclovir (βολικό δοσολογικό σχήμα)
FamciclovirHSV-1/2, VZVPOΕναλλακτικό όταν απαιτείταιΕπεισόδιο/καταστολή κατά ένδειξη
Ganciclovir / ValganciclovirCMV (ιδίως σε ανοσοκαταστολή)IV / POΜυελοκαταστολή, τερατογένεση · στενή παρακολούθησηΕπαγωγή → συντήρηση/προφύλαξη (πρωτόκολλο κέντρου)
FoscarnetΑνθεκτικό HSV/CMVIVΝεφροτοξικότητα, ηλεκτρολυτικές διαταραχέςΚατά ένδειξη έως κλινικής/ιικής ανταπόκρισης
CidofovirΕπιλεγμένες περιπτώσεις ανθεκτικού CMV/HSVIVΝεφροτοξικότητα · προβενεσίδη + ενυδάτωσηΠρωτόκολλο ειδικού κέντρου

* Ενδεικτική επισκόπηση. Η ακριβής δοσολογία/διάρκεια καθορίζεται από τον θεράποντα ιατρό.

💡 Tips Χρήσης

  • Acyclovir (IV): Πάντα επαρκής ενυδάτωση → μείωση κίνδυνου νεφροτοξικότητας.
  • Val/ Ganciclovir: Απαιτείται αιματολογικός έλεγχος (ουδετερόφιλα, αιμοπετάλια).
  • Foscarnet: Συχνή παρακολούθηση ηλεκτρολυτών & νεφρικής λειτουργίας.
  • Cidofovir: Προθεραπεία με προβενεσίδη + ενυδάτωση → μείωση νεφροτοξικότητας.

* Ενδεικτική επισκόπηση. Η ακριβής δοσολογία/διάρκεια καθορίζεται από τον θεράποντα ιατρό, σύμφωνα με κλινική εικόνα & κατευθυντήριες οδηγίες.

14.2 Δοσολογικά Σχήματα (παραδείγματα)

Τα αντιερπητικά φάρμακα χορηγούνται με διαφορετικά σχήματα ανάλογα με τον τύπο της λοίμωξης,
τη βαρύτητα και την κλινική κατάσταση (π.χ. ανοσοκαταστολή, νεογνά). Παρακάτω
παρουσιάζονται ενδεικτικά παραδείγματα – οι τελικές αποφάσεις ανήκουν πάντα στον θεράποντα ιατρό.

ΚατάστασηΦάρμακοΕνδεικτική Δοσολογία*Διάρκεια
Πρωτολοίμωξη HSV-1 (χειλικός έρπης)Acyclovir400 mg PO 3×/ημέρα7–10 ημέρες
Υποτροπή HSV-2 (γεννητικός έρπης)Valacyclovir500 mg PO 2×/ημέρα3–5 ημέρες
Κατασταλτική θεραπεία HSV-2Valacyclovir500–1000 mg PO 1×/ημέραΜακροχρόνια (έτη) ανάλογα με τις υποτροπές
Ζωστήρας (VZV)Acyclovir800 mg PO 5×/ημέρα7–10 ημέρες
CMV σε ανοσοκαταστολήGanciclovir5 mg/kg IV 2×/ημέραΕπαγωγή 2–3 εβδομάδες → συντήρηση
⚠️ Σημείωση: Οι παραπάνω δοσολογίες είναι ενδεικτικές και αφορούν τυπικά σχήματα
ενηλίκων. Η ακριβής δόση, διάρκεια και τρόπος χορήγησης
καθορίζονται μόνο από τον θεράποντα ιατρό με βάση το ιστορικό, την ηλικία,
τη νεφρική/ηπατική λειτουργία και τυχόν συνοσηρότητες.

14.3 Συνδυαστικές Προσεγγίσεις & Νεότερα Δεδομένα

🎯 Τι εννοούμε «συνδυαστική»;

Σε επιλεγμένα δύσκολα περιστατικά μπορεί να απαιτηθεί τροποποίηση ή συνδυασμός αντιϊκών,
ενίσχυση υποστηρικτικής αγωγής και στενή παρακολούθηση. Δεν είναι «ρουτίνα» —
εφαρμόζεται εξατομικευμένα από εξειδικευμένη ομάδα.

🧩 Πότε σκέφτομαι «συνδυασμό»;
  • Σοβαρή/εκτεταμένη νόσος (π.χ. οφθαλμική, ΚΝΣ, διάσπαρτη VZV).
  • Υποψία/απόδειξη αντοχής ή αποτυχία σε μονοθεραπεία.
  • Ανοσοκαταστολή/μεταμόσχευση με υψηλό ιικό φορτίο (ιδίως CMV).
  • Νεογνά/κύηση: αποφάσεις μόνο σε εξειδικευμένο κέντρο.
⚠️ Γενικές Αρχές
  • Πρώτα επιβεβαιώνουμε σωστή διάγνωση, δόσεις, συμμόρφωση & δείγμα.
  • Συνυπολογίζουμε νεφρική λειτουργία, ηλεκτρολύτες, αλληλεπιδράσεις.
  • Η διάρκεια/συνδυασμός είναι ιατρική απόφαση· όχι «one-size-fits-all».

14.3.1 Σενάρια & προσεγγίσεις

ΣενάριοΠιθανή ΠροσέγγισηΠαρακολούθηση
HSV/VZV με κλινική αποτυχία ή υποψία αντοχήςΑλλαγή από νουκλεοσίδια → Foscarnet IV. Σε εκτεταμένη νόσο: νοσηλεία, ενυδάτωση, αναλγησία.Νεφρική λειτουργία, ηλεκτρολύτες, κλινική ανταπόκριση/βλάβες.
CMV με εμμένουσα ιαιμία σε ανοσοκαταστολήΤροποποίηση σχήματος (π.χ. εναλλαγή σε Foscarnet· Cidofovir εκλεκτικά). Επανεκτίμηση ανοσοκαταστολής.Ποσοτικό ιικό φορτίο ανά πρωτόκολλο κέντρου, αιματολογικός/νεφρικός έλεγχος.
Οφθαλμικός HSV/VZVΣυστηματικό αντιϊκό ± εξειδικευμένη τοπική αγωγή από οφθαλμίατρο. Αποφυγή τυφλής κορτιζόνης.Στενή οφθαλμολογική παρακολούθηση.
Νευρολογική λοίμωξη HSV (εγκεφαλίτιδα)IV Acyclovir πλήρους δόσης, πρώιμη έναρξη. Υποστηρικτικά μέτρα ΜΕΘ όπου χρειάζεται.Νεφρική λειτουργία, νευρολογική εικόνα, απεικόνιση/ΕΝΥ κατά ένδειξη.
🧪 Παρακολούθηση & Δείκτες
  • Κλινική εικόνα: υποχώρηση βλαβών/άλγους, πυρετού.
  • Εργαστηριακά: νεφρική λειτουργία, ηλεκτρολύτες (ιδίως με foscarnet/cidofovir).
  • Ιικό φορτίο (CMV): καθοδήγηση pre-emptive/αλλαγών θεραπείας.
🔧 Υποστηρικτικές Παρεμβάσεις
  • Ενυδάτωση με IV σχήματα· πρόληψη νεφροτοξικότητας.
  • Αναλγησία/νευροπαθηκός πόνος (ζωστήρας/PHN) κατά ιατρική κρίση.
  • Αναθεώρηση ανοσοκαταστολής όπου είναι εφικτό, σε συνεργασία με το κέντρο.
📚 Νεότερα/εξελισσόμενα σημεία (high-level)
  • Βελτιωμένα πρωτόκολλα παρακολούθησης σε μεταμόσχευση με βάση τη δυναμική ιικού φορτίου CMV.
  • Στρατηγικές “pre-emptive” για CMV σε υψηλού κινδύνου λήπτες σύμφωνα με τα κέντρα.
  • Ταχεία μοριακή τυποποίηση μεταλλάξεων αντοχής (όπου διαθέσιμο) για ταχύτερη προσαρμογή αγωγής.

🔎 Λεπτομέρειες/φαρμακοτεχνικά ζητήματα ακολουθούν τα πρωτόκολλα του εκάστοτε κέντρου.

🔒 Σημαντική Υπενθύμιση

Οι συνδυαστικές/εναλλακτικές αγωγές εφαρμόζονται εξειδικευμένα. Η επιλογή φαρμάκου, δόσεων,
διάρκειας και τυχόν αλλαγών γίνεται αποκλειστικά από τον θεράποντα ιατρό ή το εξειδικευμένο κέντρο.

14.3.2 Mini-FAQ

Όχι ρουτίνα. Σε αντοχή ή βαριά νόσο μπορεί να γίνει αλλαγή/εναλλαγή σχήματος ή εξατομικευμένος συνδυασμός, με στενή παρακολούθηση τοξικότητας.

Πότε «μετράω» ιικό φορτίο;

Κυρίως στον CMV (μεταμοσχευμένοι/ανοσοκαταστολή) για pre-emptive στρατηγική και αξιολόγηση ανταπόκρισης.

Τι ρόλο έχει η μείωση ανοσοκαταστολής;

Όπου είναι εφικτό και ασφαλές, μπορεί να βοηθήσει στην ιική κάθαρση, πάντοτε σε συνεννόηση με το κέντρο μεταμόσχευσης/ειδικούς.

14.4 Πρόληψη & Εμβολιασμοί

💉 Εμβολιασμοί
  • Ανεμευλογιά (VZV): παιδικός εμβολιασμός όπου προβλέπεται από το εθνικό πρόγραμμα.
  • Ζωστήρας (π.χ. Shingrix): μειώνει σημαντικά ζωστήρα/PHN σε μεγαλύτερες ηλικίες και ευπαθείς ομάδες.
  • Ακολουθούμε πάντα τις εθνικές συστάσεις και την ιατρική καθοδήγηση.
🧼 Συμπεριφορική Πρόληψη
  • Αποφυγή επαφής με ενεργές βλάβες, αποχή κατά την έξαρση.
  • Συνεπής χρήση προφυλακτικού σε γεννητικό HSV (μειώνει, δεν μηδενίζει).
  • Υγιεινή χεριών, αποφυγή κοινής χρήσης σκευών/πετσετών (ιδίως για CMV σε βρεφονηπιακούς χώρους).
🤰 Εγκυμοσύνη & Έκθεση
  • Έκθεση εγκύου σε VZV χωρίς αποδεδειγμένη ανοσία → άμεση επικοινωνία με ιατρό.
  • Γεννητικός HSV στο 3ο τρίμηνο ή κοντά στον τοκετό → εξατομικευμένη στρατηγική (π.χ. καισαρική αν ενεργές βλάβες/πρόδρομα).
  • Συμβουλευτική για μείωση μετάδοσης και έλεγχο όταν ενδείκνυται.
📌 Μην ξεχνάς
  • Οι ερπητοϊοί παραμένουν δια βίου· στόχος είναι ο έλεγχος, όχι η εκρίζωση.
  • Η έγκαιρη έναρξη θεραπείας αλλάζει την πορεία (ιδίως στον ζωστήρα).
  • Σε οφθαλμικές/νευρολογικές εκδηλώσεις: επείγουσα εκτίμηση.
  • Οι αποφάσεις για δοσολογία/διάρκεια λαμβάνονται από τον θεράποντα ιατρό.

15) 📚 Βιβλιογραφία

➕ Πατήστε για εμφάνιση / απόκρυψη βιβλιογραφίας

ℹ️ Σημείωση

Οι βιβλιογραφικές αναφορές ενημερώνονται συνεχώς. Για ειδικά πρωτόκολλα (HIV, μεταμόσχευση, κύηση)
συμβουλευτείτε τις αντίστοιχες κατευθυντήριες οδηγίες (guidelines).

🔹 Διεθνείς Πηγές

🇬🇷 Ελληνικές Πηγές

📌 Online Resources

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/


loimodis-monopyrinosi.jpg

Λοιμώδης Μονοπυρήνωση – Ο Απόλυτος Οδηγός

🦠 Τι είναι η Λοιμώδης Μονοπυρήνωση;

Η λοιμώδης μονοπυρήνωση, γνωστή και ως “νόσος του φιλιού”, είναι μια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται κυρίως από τον ιό Epstein-Barr (EBV), μέλος της οικογένειας των ερπητοϊών. Χαρακτηρίζεται από πυρετό, φαρυγγίτιδα, λεμφαδενοπάθεια και κόπωση, και επηρεάζει κυρίως εφήβους και νεαρούς ενήλικες.

Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ήπια και αυτοπεριοριζόμενη, μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, ιδιαίτερα σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα.

🔬 Αιτιολογία – Πώς Προκαλείται η Λοιμώδης Μονοπυρήνωση;

Η λοιμώδης μονοπυρήνωση προκαλείται κυρίως από τον ιό Epstein–Barr (EBV), έναν DNA ιό της οικογένειας των ερπητοϊών (Herpesviridae), συγκεκριμένα του γένους γ-ερπητοϊών (γ-herpesviruses).

Λοιμώδη Μονοπυρήνωση EBV

📌 Ο Ιός Epstein-Barr (EBV)

Ο EBV είναι ένας από τους πιο διαδεδομένους ιούς παγκοσμίως, με περισσότερο από το 90-95% του ενήλικου πληθυσμού να έχει εκτεθεί σε αυτόν μέχρι την ηλικία των 35-40 ετών. Μετά την αρχική λοίμωξη, ο ιός παραμένει λανθάνων στο σώμα, κυρίως στα Β-λεμφοκύτταρα και στους σιελογόνους αδένες.

Ο EBV ανήκει σε μια ειδική κατηγορία ιών που έχουν την ικανότητα να παραμένουν λανθάνοντες και να επανενεργοποιούνται. Η λανθάνουσα φάση δεν σχετίζεται πάντα με συμπτώματα, αλλά μπορεί να συμβάλει σε δευτερογενείς παθολογίες (όπως λεμφώματα, καρκίνος ρινοφάρυγγα ή πολλαπλή σκλήρυνση).

🧬 Παθογένεια

Η λοίμωξη ξεκινά όταν ο EBV προσβάλλει τα επιθηλιακά κύτταρα του στοματοφάρυγγα και τα Β-λεμφοκύτταρα. Ο ιός εισέρχεται σε αυτά τα κύτταρα μέσω του υποδοχέα CD21 (συμπληρωματικός υποδοχέας C3d), με τη βοήθεια γλυκοπρωτεϊνών επιφανείας.

Μόλις εγκατασταθεί, ο EBV προκαλεί έντονη ανοσολογική απόκριση. Τα Τ-λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται και προσπαθούν να εξαλείψουν τα μολυσμένα Β-κύτταρα. Αυτή η κυτταρική ανοσία ευθύνεται για πολλά από τα συμπτώματα της λοίμωξης, όπως ο πυρετός, η λεμφαδενοπάθεια και η διόγκωση του ήπατος και της σπλήνας.

🧪 Άλλοι Ιοί που Μπορούν να Προκαλέσουν Λοιμώδη Μονοπυρήνωση

Αν και ο EBV είναι ο κύριος ένοχος, υπάρχουν και άλλοι ιοί που μπορεί να προκαλέσουν παρόμοιο σύνδρομο μονοπυρήνωσης:

  • Cytomegalovirus (CMV): προκαλεί συχνότερα άτυπη μονοπυρήνωση σε ενήλικες.
  • Τοξόπλασμα (Toxoplasma gondii): σε σπάνιες περιπτώσεις, κυρίως σε ανοσοκατεσταλμένους.
  • HIV (πρώιμη λοίμωξη): μπορεί να παρουσιάσει μονοπυρηνοειδή σύνδρομα.
  • Αδενοϊοί, ιός της ηπατίτιδας Α, ιός της ιλαράς: σπανιότερα.

Σε πολλές περιπτώσεις όπου δεν επιβεβαιώνεται ο EBV, γίνεται λόγος για “μονοπυρηνοειδές σύνδρομο”, το οποίο μπορεί να έχει ποικίλες αιτίες και παρόμοια κλινική εικόνα.

⚠️ EBV και Νεοπλασίες

Ο EBV συνδέεται με ορισμένες κακοήθειες, όπως:

  • Λέμφωμα Burkitt
  • Νόσος Hodgkin
  • Καρκίνος ρινοφάρυγγα
  • Λεμφοϋπερπλαστικά σύνδρομα σε ανοσοκατεσταλμένους

Αν και αυτές οι περιπτώσεις είναι σπάνιες και εμφανίζονται κυρίως σε ειδικές πληθυσμιακές ομάδες (π.χ. ανοσοκατεσταλμένοι, μεταμοσχευμένοι), καταδεικνύουν τη σημασία του EBV ως ιού με ογκογόνο δυναμικό.

📌 Χρονική Εξέλιξη της Πρωτολοίμωξης

  • Περίοδος Επώασης: 4–7 εβδομάδες
  • Οξεία Φάση: 2–4 εβδομάδες (πυρετός, αμυγδαλίτιδα, λεμφαδενοπάθεια)
  • Φάση ανάρρωσης: μπορεί να διαρκέσει εβδομάδες έως και μήνες, με έντονη κόπωση
  • Λανθάνουσα φάση: ο EBV παραμένει σε Β-λεμφοκύτταρα ισόβια

ℹ️ Τι Πρέπει να Ξέρετε για τον EBV

  • Ο ιός Epstein–Barr (EBV) είναι υπεύθυνος για την πλειονότητα των περιπτώσεων λοιμώδους μονοπυρήνωσης.
  • Μεταδίδεται μέσω του σάλιου – εξ ου και η ονομασία «νόσος του φιλιού».
  • Μπορεί να παραμείνει λανθάνων ισόβια στα Β-λεμφοκύτταρα και στους σιελογόνους αδένες.
  • Η ανοσολογική απόκριση στον EBV ευθύνεται για τα περισσότερα συμπτώματα της νόσου.
  • Σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα, σχετίζεται με συγκεκριμένες μορφές καρκίνου.

🧬 Τρόποι Μετάδοσης της Λοιμώδους Μονοπυρήνωσης

Η κύρια οδός μετάδοσης της λοιμώδους μονοπυρήνωσης είναι μέσω της άμεσης επαφής με το σάλιο ατόμου που φέρει τον ιό Epstein-Barr (EBV). Από αυτή τη βασική οδό προκύπτει και η ευρέως διαδεδομένη ονομασία της νόσου: «νόσος του φιλιού».

💋 Μέσω Φιλιού

Ο πιο συχνός τρόπος μετάδοσης του EBV είναι το φιλί, ειδικά ανάμεσα σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Αυτό εξηγεί γιατί η ασθένεια είναι τόσο συχνή στις ηλικιακές ομάδες 15–30 ετών.

🍼 Μέσω Κοινής Χρήσης Αντικειμένων

Αν και λιγότερο συχνά, ο EBV μπορεί να μεταδοθεί και μέσω κοινής χρήσης αντικειμένων που έχουν έρθει σε επαφή με σάλιο, όπως:

  • Οδοντόβουρτσες
  • Ποτήρια, καλαμάκια, μαχαιροπίρουνα
  • Παιχνίδια ή θήλαστρα σε βρέφη και μικρά παιδιά

🏥 Μετάδοση σε Ιατρικά Πλαίσια

Η μετάδοση μέσω αίματος (μετάγγιση) ή μοσχευμάτων είναι εξαιρετικά σπάνια, αλλά μπορεί να συμβεί, ειδικά σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα.

👶 Μετάδοση σε Παιδιά

Τα μικρά παιδιά μπορεί να εκτεθούν στον EBV από τους γονείς ή φροντιστές μέσω φιλιά ή επαφής με αντικείμενα που έχουν μολυνθεί με σάλιο. Συνήθως, στα παιδιά η λοίμωξη είναι ασυμπτωματική ή ήπια.

😷 Πόσο Μεταδοτική Είναι η Λοιμώδης Μονοπυρήνωση;

Η λοίμωξη από EBV δεν είναι τόσο μεταδοτική όσο το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη, αλλά η μεταδοτικότητα διαρκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα – συχνά εβδομάδες ή και μήνες μετά την αποδρομή των συμπτωμάτων.

Άτομα με ενεργή λοίμωξη μπορεί να συνεχίσουν να αποβάλλουν τον ιό στο σάλιο τους για αρκετό καιρό. Σε κάποιες περιπτώσεις, ο EBV παραμένει ανιχνεύσιμος στο σάλιο για πολλούς μήνες ή και χρόνια.

📅 Πότε Είναι Κάποιος Πιο Μεταδοτικός;

  • Κατά την οξεία φάση: μέγιστη μεταδοτικότητα
  • Κατά την ανάρρωση: ακόμα μεταδοτικός, αν και λιγότερο
  • Σε λανθάνουσα φάση: μικρή πιθανότητα μεταδοτικότητας, αλλά υπάρχει

Δεν υπάρχει τρόπος να προβλεφθεί με ακρίβεια πότε ένα άτομο με EBV παύει να είναι μεταδοτικό, κάτι που καθιστά δύσκολο τον πλήρη έλεγχο της μετάδοσης.

📌 Πώς Μεταδίδεται η Λοιμώδης Μονοπυρήνωση;

  • 💋 Μέσω φιλιού – πιο συχνή οδός μετάδοσης
  • 🥤 Μέσω μολυσμένων αντικειμένων (ποτήρια, καλαμάκια)
  • 🧸 Μέσω κοινών παιχνιδιών ή αντικειμένων σε παιδιά
  • 🩸 Σπάνια μέσω αίματος ή μεταμόσχευσης
  • 😷 Μεταδοτική για εβδομάδες έως και μήνες μετά την ανάρρωση

🤒 Συμπτώματα & Πορεία της Λοιμώδους Μονοπυρήνωσης

Η λοιμώδης μονοπυρήνωση έχει χαρακτηριστική κλινική εικόνα, ιδιαίτερα στους εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Ωστόσο, στα παιδιά μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή να εμφανίζεται με ήπια συμπτώματα, που μοιάζουν με κοινό κρυολόγημα.

🔥 Τυπικά Συμπτώματα

  • Πυρετός: Συνήθως υψηλός (μέχρι 39–40°C), διάρκειας 7–10 ημερών.
  • Έντονη φαρυγγίτιδα: Πονόλαιμος, αμυγδαλίτιδα με ή χωρίς πυώδη επίχρισμα.
  • Λεμφαδενοπάθεια: Συνήθως αυχενικοί, αλλά και μασχαλιαίοι ή βουβωνικοί λεμφαδένες.
  • Έντονη κόπωση: Διαρκεί συχνά για εβδομάδες ή και μήνες.
  • Ηπατομεγαλία και σπληνομεγαλία: Διόγκωση ήπατος και σπλήνα σε >50% των περιπτώσεων.
  • Πονοκέφαλος και μυαλγίες (μυϊκοί πόνοι)
  • Εξάνθημα: Κηλιδώδες ή κηλιδοβλατιδώδες, κυρίως μετά από χορήγηση αμπικιλλίνης ή αμοξικιλλίνης

📊 Στατιστικά Συχνότητας Συμπτωμάτων

  • Πυρετός – 95%
  • Αμυγδαλίτιδα – 85%
  • Αυχενική λεμφαδενοπάθεια – 80%
  • Σπληνομεγαλία – 50–60%
  • Ηπατομεγαλία – 30%
  • Εξάνθημα – 10%

🧒 Πώς Εκδηλώνεται σε Παιδιά

Στα παιδιά κάτω των 10 ετών, η λοίμωξη είναι συχνά ήπια ή ασυμπτωματική. Συχνά παρουσιάζεται με:

  • Ήπιο πυρετό
  • Ρινική καταρροή και πονόλαιμο
  • Διάρροια ή κοιλιακό άλγος
  • Ελάχιστη λεμφαδενοπάθεια

📉 Πορεία της Νόσου

  1. Επώαση: 30–50 ημέρες (συνήθως άνευ συμπτωμάτων)
  2. Οξεία φάση: 2–3 εβδομάδες, με πλήρη εικόνα πυρετού, φαρυγγίτιδας, λεμφαδενοπάθειας
  3. Φάση ανάρρωσης: Συμπτώματα υποχωρούν, αλλά η κόπωση μπορεί να επιμείνει για μήνες
  4. Λανθάνουσα φάση: Ο ιός μένει στο σώμα σε ανενεργή κατάσταση

⚠️ Προσοχή σε Αυτά τα Συμπτώματα

Εάν εμφανιστούν τα παρακάτω, απαιτείται άμεση ιατρική αξιολόγηση:

  • Ξαφνικός πόνος στην άνω αριστερή κοιλία (κίνδυνος ρήξης σπλήνα)
  • Κίτρινη χροιά δέρματος/οφθαλμών (ηπατίτιδα)
  • Δύσπνοια, θωρακικός πόνος (σπάνιες επιπλοκές)
  • Πολυήμερος υψηλός πυρετός (>10 ημέρες)

📋 Τα 5 Πιο Συχνά Συμπτώματα της Λοιμώδους Μονοπυρήνωσης

  • Υψηλός πυρετός (>38.5°C)
  • Έντονος πονόλαιμος και φαρυγγίτιδα
  • Διόγκωση λεμφαδένων (ειδικά στον τράχηλο)
  • Κόπωση που διαρκεί εβδομάδες
  • Σπληνομεγαλία (αυξημένος κίνδυνος ρήξης)

Λοιμώδης Μονοπυρήνωση διαγνωση συμπτώματα

🧪 Διάγνωση & Εργαστηριακές Εξετάσεις

Η διάγνωση της λοιμώδους μονοπυρήνωσης βασίζεται στον συνδυασμό κλινικής εικόνας και εργαστηριακών ευρημάτων. Οι εξετάσεις βοηθούν τόσο στην επιβεβαίωση της νόσου όσο και στον αποκλεισμό άλλων παρόμοιων λοιμώξεων.

🧫 1. Γενική Αίματος

Η γενική αίματος είναι συχνά το πρώτο διαγνωστικό εργαλείο:

  • Αυξημένος αριθμός λευκοκυττάρων (λευκοκυττάρωση >10.000/μL)
  • Λεμφοκυττάρωση: ποσοστό λεμφοκυττάρων >50%
  • Ατυπά λεμφοκύτταρα: μεγαλύτερα, με βασεόφιλο κυτταρόπλασμα – πολύ χαρακτηριστικά
  • Ήπια θρομβοπενία: σε κάποιες περιπτώσεις
  • Ήπια αναιμία ή φυσιολογική αιμοσφαιρίνη

🔍 2. Δοκιμασία Monospot (Heterophile Antibody Test)

Πρόκειται για μια απλή και γρήγορη εξέταση ανίχνευσης ετεροφιλικών αντισωμάτων:

  • Θετικό αποτέλεσμα: σε >85% των εφήβων και ενηλίκων με λοιμώδη μονοπυρήνωση
  • Αρνητικό στα παιδιά: κάτω των 12 ετών, η ευαισθησία πέφτει σημαντικά (<50%)
  • Διατίθεται σε rapid μορφή για χρήση σε μικροβιολογικά εργαστήρια και νοσοκομεία

⚠️ Αρνητικό αποτέλεσμα δεν αποκλείει τη νόσο!

🧬 3. Ορολογικός Έλεγχος EBV (EBV-Specific Antibodies)

Αποτελεί τη χρυσή τομή για επιβεβαίωση λοίμωξης από EBV, ιδίως όταν το Monospot είναι αρνητικό ή αμφίβολο.

ΕξέτασηΤι ΑνιχνεύειΕρμηνεία
VCA IgMΑντισώματα κατά του καψιδίου του ιούΘετικό → Οξεία λοίμωξη
VCA IgGΑντισώματα μνήμηςΘετικό → Παλαιά ή χρόνια λοίμωξη
EBNA IgGΑντισώματα κατά του πυρηνικού αντιγόνου EBVΑρνητικό στην οξεία φάση
EA-D (Early Antigen)Αντισώματα πρώιμης φάσηςΘετικά σε οξεία λοίμωξη ή επανενεργοποίηση

Συνδυαστική Ερμηνεία:

  • VCA IgM (+), VCA IgG (+), EBNA (-): Οξεία λοίμωξη
  • VCA IgM (-), VCA IgG (+), EBNA (+): Παλαιά λοίμωξη
  • VCA IgM (+), EBNA (+): Υποτροπή ή μεταγενέστερη ενεργοποίηση

🧪 4. PCR (Μοριακή Ανίχνευση EBV DNA)

Η PCR μπορεί να ανιχνεύσει το DNA του ιού στο αίμα ή σε ιστούς:

  • Χρήσιμη σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς ή για διαφορική διάγνωση
  • Προσδιορίζει το ιικό φορτίο
  • Χρησιμοποιείται και σε παρακολούθηση EBV-σχετιζόμενων νεοπλασιών

🧴 5. Ηπατικά Ένζυμα

Συχνά παρατηρούνται αυξήσεις στις τρανσαμινάσες (ALT, AST), ακόμα και χωρίς συμπτώματα ηπατίτιδας:

  • ALT και AST αυξάνονται στο 50–80% των περιπτώσεων
  • ALP ή GGT μπορεί να είναι αυξημένες
  • Σπάνια παρατηρείται χολερυθριναιμία

🧠 6. Απεικονιστικός Έλεγχος (εάν υπάρχει υποψία επιπλοκής)

  • Υπέρηχος κοιλίας: για εκτίμηση σπληνομεγαλίας/ηπατομεγαλίας
  • CT ή MRI: σε υποψία ρήξης σπλήνα ή επιπλοκών στο ΚΝΣ

📋 Διαφορική Διάγνωση

Η λοιμώδης μονοπυρήνωση μοιάζει με άλλες ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις:

  • Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα
  • CMV μονοπυρήνωση (EBV-like)
  • Τοξοπλάσμωση
  • Οξεία HIV λοίμωξη
  • Ιλαρά, ερυθρά, αδενοϊός
  • Λευχαιμία/λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα

🔎 Επιβεβαίωση Διάγνωσης: Τι Πρέπει να Ζητήσετε

  • 🧫 Γενική αίματος με ατυπά λεμφοκύτταρα
  • 🧪 Monospot test (ανώτερο των 12 ετών)
  • 🧬 Αντισώματα EBV: VCA IgM, VCA IgG, EBNA
  • 📈 Ηπατικά ένζυμα (ALT, AST)
  • 🧾 PCR για ειδικές περιπτώσεις (ανοσοκαταστολή, νεοπλασίες)

EBV-CMV λοιμώδη μονοπυρήνωση

💊 Θεραπεία & Αντιμετώπιση της Λοιμώδους Μονοπυρήνωσης

Η λοιμώδης μονοπυρήνωση δεν απαιτεί ειδική αντιική θεραπεία στις περισσότερες περιπτώσεις. Πρόκειται για μια αυτοπεριοριζόμενη ιογενή λοίμωξη, και η αντιμετώπιση είναι κυρίως συμπτωματική. Η πλειονότητα των ασθενών αναρρώνει πλήρως με ξεκούραση και υποστηρικτικά μέτρα.

🛌 Γενικές Αρχές Αντιμετώπισης

  • Ξεκούραση: Αποφυγή σωματικής καταπόνησης, ιδιαίτερα την πρώτη 1–2 εβδομάδα
  • Επαρκής ενυδάτωση: Κατανάλωση υγρών για την αποτροπή αφυδάτωσης και την ανακούφιση του πυρετού
  • Διατροφή: Ήπια, εύπεπτη δίαιτα, εμπλουτισμένη με βιταμίνες και φρούτα

🌡️ Αντιπυρετικά & Παυσίπονα

Η χορήγηση αντιπυρετικών βοηθά στην ανακούφιση από πυρετό και πονοκέφαλο:

  • Παρακεταμόλη (Depon/Panadol): 1η επιλογή
  • Ιβουπροφαίνη (Brufen): Εναλλακτικά, με προσοχή στο στομάχι

⚠️ Ασπιρίνη απαγορεύεται σε παιδιά & εφήβους λόγω κινδύνου για σύνδρομο Reye.

❌ Αντιβιοτικά: Όχι Χωρίς Δευτερογενή Λοίμωξη

Τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά κατά των ιών και δεν ενδείκνυνται για τη λοιμώδη μονοπυρήνωση.

Ωστόσο, χορηγούνται μόνο εφόσον υπάρχει επιβεβαιωμένη δευτερογενής βακτηριακή λοίμωξη (π.χ. στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα).

⚠️ Αμπικιλλίνη ή Αμοξικιλλίνη προκαλούν εξάνθημα στο 80–90% των ασθενών με EBV και πρέπει να αποφεύγονται!

🧴 Γαργάρες & Τοπική Ανακούφιση

  • Γαργάρες με αλατόνερο ή φαρμακευτικά διαλύματα
  • Αναλγητικές παστίλιες
  • Σπρέι φαρυγγικής ανακούφισης

⚠️ Πότε Χορηγούνται Κορτικοστεροειδή

Η χρήση στεροειδών δεν ενδείκνυται ρουτίνα, αλλά μόνο σε επιλεγμένες περιπτώσεις με επιπλοκές:

  • Απόφραξη ανώτερου αεραγωγού (λόγω σοβαρής λεμφαδενοπάθειας ή αμυγδαλικής υπερτροφίας)
  • Αιμολυτική αναιμία ή θρομβοπενία
  • Νευρολογικές επιπλοκές (π.χ. εγκεφαλίτιδα)
  • Ρήξη σπλήνα ή έντονη σπληνομεγαλία με κοιλιακό άλγος

Χρησιμοποιούνται π.χ. Πρεδνιζολόνη (5–10 ημέρες, με σταδιακή διακοπή).

🚫 Αποφυγή Άσκησης – Κίνδυνος Ρήξης Σπλήνα

Ο σπλήνας είναι διογκωμένος σε πάνω από 50% των ασθενών και υπάρχει κίνδυνος ρήξης, ιδιαίτερα σε άτομα που ασκούνται ή παίζουν αθλήματα επαφής.

Συστάσεις:

  • ⛔ Αποχή από αθλήματα για τουλάχιστον 4 εβδομάδες μετά τη διάγνωση
  • ✅ Υπέρηχος σπληνός σε αθλητές πριν την επιστροφή σε δραστηριότητες
  • 🛌 Ξεκούραση τις πρώτες 10–14 ημέρες ανεξαρτήτως συμπτωμάτων

👩‍⚕️ Παρακολούθηση

  • Επανέλεγχος τρανσαμινασών και αιματολογικών δεικτών 2–4 εβδομάδες μετά
  • Σε επιμονή συμπτωμάτων >4 εβδομάδες, περαιτέρω διερεύνηση (π.χ. CMV, HIV)
  • Προσοχή σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα – πιθανή επανενεργοποίηση

📝 Αντιμετώπιση στο Σπίτι – Τι να Κάνετε

  • Ξεκουραστείτε όσο χρειάζεται – αποφύγετε πίεση και κόπωση
  • Πίνετε πολλά υγρά – βοηθούν στον πυρετό και την αποβολή τοξινών
  • Χρησιμοποιήστε παυσίπονα για την ανακούφιση του πονόλαιμου και του πυρετού
  • Μην παίρνετε αντιβιοτικά χωρίς ιατρική οδηγία
  • Αποφύγετε αθλήματα για 4 εβδομάδες (λόγω σπλήνα)

⚠️ Επιπλοκές της Λοιμώδους Μονοπυρήνωσης

Αν και η πλειονότητα των περιπτώσεων λοιμώδους μονοπυρήνωσης έχει καλοήθη πορεία, σε ένα μικρό ποσοστό των ασθενών μπορεί να εμφανιστούν σοβαρές ή και απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές. Οι επιπλοκές επηρεάζουν κυρίως το αιματολογικό, ηπατικό, νευρολογικό και σπληνικό σύστημα.

🩸 1. Αιματολογικές Επιπλοκές

  • Θρομβοπενία: μείωση αιμοπεταλίων (συνήθως ήπια), μπορεί να οδηγήσει σε εύκολες εκχυμώσεις ή αιμορραγία
  • Αιμολυτική αναιμία: ανοσομεσολαβούμενη, εμφανίζεται με μείωση αιμοσφαιρίνης και αυξημένη LDH
  • Πανκυτταροπενία: πολύ σπάνια, συνήθως σε ανοσοκατεσταλμένους
  • Δευτερογενής βακτηριακή λοίμωξη: π.χ. στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα, πνευμονία

🧠 2. Νευρολογικές Επιπλοκές

  • Σύνδρομο Guillain-Barré: οξεία πολυριζονευρίτιδα, με παράλυση κάτω άκρων
  • Εγκεφαλίτιδα: διαταραχή επιπέδου συνείδησης, σπασμοί
  • Μηνιγγίτιδα ή εγκεφαλομυελίτιδα
  • Περιφερική νευρίτιδα: με αιμωδίες ή μυϊκή αδυναμία

🫀 3. Καρδιολογικές Επιπλοκές

  • Μυοκαρδίτιδα ή περικαρδίτιδα: σπάνιες αλλά πιθανές
  • Ταχυκαρδία ή αρρυθμίες σε περιπτώσεις υψηλού πυρετού και αφυδάτωσης

🧠 4. Ψυχιατρικές / Νευροψυχολογικές Εκδηλώσεις

  • Κατάθλιψη ή άγχος μετά από παρατεταμένη κόπωση
  • Διαταραχές ύπνου, ευερεθιστότητα, αδυναμία συγκέντρωσης

🫁 5. Αναπνευστικές Επιπλοκές

  • Απόφραξη ανώτερου αεραγωγού λόγω έντονης αμυγδαλικής υπερτροφίας ή λεμφαδενοπάθειας
  • Δευτερογενής πνευμονία (σπάνια)

🫄 6. Ρήξη Σπλήνα – Η πιο Επικίνδυνη Επιπλοκή

Η ρήξη σπλήνα αποτελεί την πιο σοβαρή και δυνητικά θανατηφόρα επιπλοκή. Εμφανίζεται σε ποσοστό 0.1–0.5% των ασθενών.

  • Εμφανίζεται συνήθως κατά την 2η–3η εβδομάδα
  • Συμπτώματα: οξύς πόνος στην άνω αριστερή κοιλία, υπόταση, ωχρότητα, ταχυκαρδία
  • Απαιτεί άμεση εισαγωγή και χειρουργική παρέμβαση
  • Αποφυγή άσκησης για τουλάχιστον 4–6 εβδομάδες – Κρίσιμος προληπτικός παράγοντας

🧪 7. Ηπατικές Επιπλοκές

  • Αύξηση τρανσαμινασών (ALT, AST): στο 80% των περιπτώσεων
  • Οξεία ηπατίτιδα: σε σοβαρές περιπτώσεις με ίκτερο
  • Χολοστατική ηπατίτιδα: με αύξηση χολερυθρίνης και ALP

🔁 8. Επανενεργοποίηση του EBV

Σε ανοσοκατεσταλμένους (π.χ. HIV, μεταμόσχευση), ο EBV μπορεί να επανενεργοποιηθεί και να προκαλέσει:

  • Λεμφοϋπερπλαστικά σύνδρομα
  • Κακοήθειες (λεμφώματα, καρκίνος ρινοφάρυγγα)
  • Πολυοργανική προσβολή

🛌 9. Μεταλοιμώδης Κόπωση (Post-Infectious Fatigue)

Πολύ συχνή επιπλοκή, ειδικά σε εφήβους και ενήλικες. Η κόπωση μπορεί να διαρκέσει:

  • ⏳ 2–6 εβδομάδες σε ήπιες περιπτώσεις
  • 🕒 >3 μήνες σε ένα ποσοστό (σύνδρομο χρόνιας κόπωσης)

Συνιστάται βαθμιαία επανένταξη σε δραστηριότητες και υποστήριξη μέσω διατροφής, ψυχολογικής ενίσχυσης και καλού ύπνου.

⚠️ Οι 5 Πιο Επικίνδυνες Επιπλοκές

  • Ρήξη σπλήνα – απειλητική για τη ζωή
  • Απόφραξη αεραγωγού – επείγουσα κατάσταση
  • Εγκεφαλίτιδα ή σύνδρομο Guillain-Barré
  • Αιμολυτική αναιμία & θρομβοπενία
  • Μεταλοιμώδης χρόνια κόπωση

👨‍👩‍👧‍👦 Λοιμώδης Μονοπυρήνωση σε Παιδιά, Ενήλικες & Εγκύους

Η κλινική εικόνα και η πορεία της λοιμώδους μονοπυρήνωσης μπορεί να διαφέρει σημαντικά ανάλογα με την ηλικία, το ανοσολογικό υπόβαθρο και την εγκυμοσύνη. Παρακάτω παρουσιάζονται οι ιδιαιτερότητες της νόσου σε αυτές τις κατηγορίες.

🧒 Παιδιά & Βρέφη

Στα παιδιά, και ιδιαίτερα στα βρέφη:

  • Η λοίμωξη είναι συχνά <strongασυμπτωματική ή εμφανίζεται με ήπια συμπτώματα (π.χ. καταρροή, ελαφρύς πυρετός, πονόλαιμος)
  • Το τεστ Monospot έχει χαμηλή ευαισθησία (<50%) σε παιδιά κάτω των 12 ετών
  • Η πλήρης εικόνα (πυρετός – φαρυγγίτιδα – λεμφαδενοπάθεια) είναι λιγότερο συχνή
  • Σπάνιες οι επιπλοκές – καλύτερη πρόγνωση από τους ενήλικες

🧪 Συμβουλή:

Σε παιδιά με ύποπτη μονοπυρήνωση, προτιμάται η ορολογική διάγνωση (EBV VCA IgM/IgG) αντί για Monospot.

🧍‍♂️ Ενήλικες & Νεαροί Άνθρωποι

  • Η λοιμώδης μονοπυρήνωση εμφανίζεται πιο έντονα – με έντονο πυρετό, σοβαρή κόπωση και λεμφαδενοπάθεια
  • Συχνή προσβολή ήπατος και σπλήνα – προσοχή στη σπληνομεγαλία
  • Κίνδυνος για μεταλοιμώδη κόπωση που διαρκεί εβδομάδες ή και μήνες
  • Περισσότερες επιπλοκές σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα

🤰 Έγκυες Γυναίκες

Η λοίμωξη από EBV κατά την εγκυμοσύνη είναι σπάνια και συνήθως δεν προκαλεί σοβαρές επιπλοκές στο έμβρυο, σε αντίθεση με άλλους ιούς όπως ο CMV ή το τοξόπλασμα.

  • Δεν τεκμηριώνεται σαφής συσχέτιση με αποβολές ή συγγενείς ανωμαλίες
  • Περιστασιακά έχουν καταγραφεί περιπτώσεις επιπλεγμένης ηπατίτιδας ή σοβαρής κόπωσης στη μητέρα
  • Η διάγνωση γίνεται με EBV IgM/IgG και όχι με Monospot
  • Δεν υπάρχει ανάγκη διακοπής κύησης λόγω EBV – απαιτείται όμως παρακολούθηση

📌 Σημείωση:

Ο EBV δεν είναι TORCH ιός (όπως CMV, Rubella, HSV), άρα δεν περιλαμβάνεται στον τυπικό προγεννητικό έλεγχο.

🧬 Ανοσοκατεσταλμένοι Ασθενείς

  • Υψηλότερος κίνδυνος επανενεργοποίησης EBV
  • Κίνδυνος ανάπτυξης λεμφώματος, λεμφοϋπερπλαστικών νοσημάτων ή σοβαρής πολυοργανικής λοίμωξης
  • Χρήση PCR για παρακολούθηση ιικού φορτίου
  • Μπορεί να απαιτηθεί αντι-EBV αγωγή (σε έρευνα: rituximab, valganciclovir)

Η EBV λοίμωξη σε μεταμοσχευμένους (όργανο/μυελός) μπορεί να οδηγήσει σε:

  • Post-transplant lymphoproliferative disorder (PTLD)
  • Πολυσυστηματική απορρύθμιση

🎯 Ποιοι Διατρέχουν Μεγαλύτερο Κίνδυνο Επιπλοκών από EBV;

  • Ενήλικες και έφηβοι (πιο έντονη νόσος από τα παιδιά)
  • Άτομα με χρόνια νοσήματα ή εξάντληση
  • Ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς (HIV, μεταμοσχευμένοι)
  • Έγκυες με ιστορικό ηπατικής ή αιματολογικής νόσου
  • Αθλητές (λόγω κινδύνου ρήξης σπλήνα)

🔍 Διαφορική Διάγνωση της Λοιμώδους Μονοπυρήνωσης

Η λοιμώδης μονοπυρήνωση συχνά συγχέεται με άλλες λοιμώξεις, κυρίως λόγω κοινών συμπτωμάτων όπως πυρετός, λεμφαδενοπάθεια, φαρυγγίτιδα και κόπωση. Η διαφορική διάγνωση είναι κρίσιμη, καθώς ορισμένες καταστάσεις απαιτούν άμεση ή εντελώς διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση.

🦠 Λοιμώξεις που Μοιάζουν Κλινικά με EBV

  • CMV (Cytomegalovirus): Μοιάζει σε συμπτώματα, αλλά με λιγότερη φαρυγγίτιδα. Συχνότερο σε ενήλικες.
  • Οξεία HIV λοίμωξη: Παρουσιάζει πυρετό, λεμφαδενοπάθεια, εξάνθημα και αμυγδαλίτιδα. Απαιτεί ειδικές εξετάσεις.
  • Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα: Έντονος πονόλαιμος, χωρίς λεμφαδενοπάθεια ή κόπωση. Θετικό rapid strep test.
  • Τοξοπλάσμωση: Πυρετός και λεμφαδενοπάθεια, συνήθως ήπια και χωρίς φαρυγγίτιδα.
  • Αδενοϊός: Προκαλεί φαρυγγίτιδα και πυρετό, συχνότερα σε παιδιά.
  • Ιλαρά / Ερυθρά: Πυρετός και εξάνθημα. Διαφοροδιάγνωση με βάση ορολογικές εξετάσεις και επιδημιολογικά δεδομένα.
  • Οξεία λευχαιμία ή λέμφωμα: Λεμφαδενοπάθεια και αναιμία. Συνοδεύεται από αιματολογικές διαταραχές και κακή γενική κατάσταση.

📋 Συγκριτικός Πίνακας Διαφορικής Διάγνωσης

ΚατάστασηΠυρετόςΦαρυγγίτιδαΛεμφαδένεςΚόπωσηΕιδικά Χαρακτηριστικά
Λοιμώδης Μονοπυρήνωση (EBV)✔️✔️✔️ (αυχενικοί)✔️Ατυπά λεμφοκύτταρα, +VCA IgM
CMV✔️❌/✔️ (ήπια)✔️✔️VCA(-), CMV IgM(+)
HIV (πρώιμη)✔️✔️✔️ (γενικευμένη)✔️HIV Ag/Ab θετικό
Στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα✔️✔️ (έντονη)❌/✔️Rapid Strep Test (+)
Τοξόπλασμα❌/✔️✔️IgM(+), χωρίς φαρυγγίτιδα
Οξεία Λευχαιμία✔️✔️/❌✔️ (διάχυτη)✔️Αναιμία, ουδετεροπενία, blast cells

❓ Πότε η Μονοπυρηνοειδής Εικόνα δεν Οφείλεται σε EBV;

  • Monospot αρνητικό αλλά συμπτώματα μονοπυρήνωσης → CMV ή HIV
  • Πολύ παρατεταμένος πυρετός χωρίς ανταπόκριση → Λευχαιμία ή λέμφωμα
  • Πονοκέφαλος + εξάνθημα + φαρυγγίτιδα → Ιλαρά ή ερυθρά
  • Έντονη φαρυγγίτιδα χωρίς λεμφαδενοπάθεια → Στρεπτόκοκκος
  • Μόνο λεμφαδενοπάθεια χωρίς πονόλαιμο → Τοξόπλασμα

🛡️ Πρόληψη & Συμβουλές

Η πρόληψη της λοιμώδους μονοπυρήνωσης επικεντρώνεται κυρίως στην αποφυγή επαφής με σάλιο από άτομα που νοσούν ή βρίσκονται σε περίοδο επαναφοράς του ιού. Δεν υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για τον ιό Epstein-Barr (EBV), συνεπώς τα μέτρα υγιεινής και οι προσεκτικές συνήθειες είναι βασικοί τρόποι περιορισμού της μετάδοσης.

🚫 Τρόποι Πρόληψης Μετάδοσης

  • Αποφύγετε τα φιλιά και τη στενή επαφή με άτομα που έχουν πυρετό, πονόλαιμο ή είναι πρόσφατα αναρρώσαντα από EBV
  • Μην μοιράζεστε ποτήρια, μπουκάλια, κουτάλια, καλαμάκια ή κραγιόν
  • Πλένετε καλά τα χέρια – ειδικά μετά από επαφή με στόμα/μύτη/μάτια
  • Απολυμαίνετε συχνά κοινά αντικείμενα σε παιδικούς σταθμούς ή σχολεία
  • Εκπαιδεύστε τα παιδιά για τις σωστές πρακτικές καθαριότητας

🍽️ Διατροφή & Υποστήριξη Ανοσοποιητικού

Μια ισορροπημένη διατροφή μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη άμυνα του οργανισμού:

  • Κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνη C (π.χ. εσπεριδοειδή)
  • Επαρκής πρόσληψη πρωτεΐνης (βοηθά στην αποκατάσταση των ιστών)
  • Πολύ νερό για ενυδάτωση
  • Αποφυγή αλκοόλ – ιδιαίτερα σε άτομα με αυξημένες τρανσαμινάσες
  • Περιορισμός βαρέων γευμάτων σε περιόδους κόπωσης

🎓 Επιστροφή στο Σχολείο ή την Εργασία

Η επιστροφή εξαρτάται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και την κλινική κατάσταση:

  • Αν δεν υπάρχει πυρετός και σοβαρή κόπωση, μπορεί να επιστρέψει μετά από 7–10 ημέρες
  • Σε περιπτώσεις κόπωσης, συνιστάται σταδιακή επανένταξη
  • Αποφυγή σωματικής άσκησης και αθλημάτων για τουλάχιστον 4–6 εβδομάδες λόγω κινδύνου ρήξης σπλήνα

⚕️ Παρακολούθηση και Προσοχή Μετά την Ανάρρωση

  • Επανέλεγχος εξετάσεων αίματος & ηπατικών ενζύμων μετά από 2–4 εβδομάδες
  • Προσοχή σε έντονη κόπωση, κοιλιακό πόνο ή πυρετό μετά την 3η εβδομάδα – πιθανές επιπλοκές
  • Εκπαίδευση του ασθενούς για σημάδια υποτροπής ή επανενεργοποίησης

✅ 5 Πρακτικά Βήματα για να Προφυλαχθείτε

  • Μην φιλάτε άτομα που είναι άρρωστα ή αναρρώνουν
  • Μην μοιράζεστε ποτήρια, σκεύη ή βούρτσες
  • Πλένετε τα χέρια σας συχνά και σωστά
  • Φροντίστε τη διατροφή και την ξεκούραση του οργανισμού
  • Αποφύγετε την έντονη άσκηση για 1 μήνα μετά τη διάγνωση

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🕒 Πόσο διαρκεί η λοιμώδης μονοπυρήνωση;

Η οξεία φάση διαρκεί 2–3 εβδομάδες, με πυρετό, κόπωση και πονόλαιμο. Η πλήρης ανάρρωση μπορεί να πάρει έως και 4–6 εβδομάδες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η κόπωση επιμένει για μήνες.

👶 Είναι επικίνδυνη για τα παιδιά;

Όχι. Στα παιδιά, η λοίμωξη είναι συνήθως ήπια ή ακόμα και ασυμπτωματική. Οι επιπλοκές είναι σπάνιες και η πρόγνωση εξαιρετική.

🤰 Κολλάει η λοιμώδης μονοπυρήνωση στην εγκυμοσύνη;

Ο EBV σπάνια επηρεάζει το έμβρυο και δεν θεωρείται TORCH λοίμωξη. Δεν σχετίζεται με συγγενείς ανωμαλίες. Παρόλα αυτά, απαιτείται παρακολούθηση της εγκύου για ηπατικές ή αιματολογικές επιπλοκές.

🏃 Πότε μπορώ να ξανακάνω άσκηση ή αθλήματα;

Η έντονη σωματική δραστηριότητα θα πρέπει να αποφεύγεται για τουλάχιστον 4 εβδομάδες λόγω κινδύνου ρήξης σπλήνα. Ασφαλέστερα είναι η επιστροφή στην άθληση να γίνεται μετά από ιατρική εκτίμηση ή υπέρηχο σπλήνα.

🧪 Ποιες εξετάσεις χρειάζονται για διάγνωση;

Οι βασικές εξετάσεις είναι: γενική αίματος (ατυπά λεμφοκύτταρα), Monospot (σε >12 ετών), ορολογικός έλεγχος EBV (VCA IgM, IgG, EBNA), ηπατικά ένζυμα και, σε ειδικές περιπτώσεις, PCR.

🧬 Είναι η μονοπυρήνωση μεταδοτική μετά την ανάρρωση;

Ναι. Ο EBV μπορεί να αποβάλλεται στο σάλιο για εβδομάδες ή και μήνες μετά την ανάρρωση, ακόμη και χωρίς συμπτώματα. Ωστόσο, η μεταδοτικότητα μειώνεται με τον χρόνο.

💉 Υπάρχει εμβόλιο ή ειδική θεραπεία για EBV;

Όχι. Δεν υπάρχει εγκεκριμένο εμβόλιο για EBV. Η θεραπεία είναι υποστηρικτική (παυσίπονα, ξεκούραση, ενυδάτωση). Τα αντιβιοτικά δεν βοηθούν, εκτός αν υπάρξει βακτηριακή επιπλοκή.

🧫 Τι είναι τα ατυπά λεμφοκύτταρα;

Είναι μεγάλα, μεταμορφωμένα λεμφοκύτταρα με ενεργοποιημένη εμφάνιση που παρατηρούνται στο μικροσκόπιο και είναι χαρακτηριστικά της μονοπυρήνωσης. Δεν σημαίνουν κακοήθεια.

🧍‍♂️ Αν νόσησα μία φορά, μπορώ να ξανακολλήσω;

Συνήθως όχι. Ο EBV παραμένει στον οργανισμό για πάντα σε λανθάνουσα μορφή. Επανενεργοποίηση μπορεί να συμβεί σε ανοσοκαταστολή, αλλά σπάνια προκαλεί νέα συμπτωματική λοίμωξη.

📚 Βιβλιογραφία & Πηγές

Η παρακάτω βιβλιογραφία περιλαμβάνει έγκυρες ελληνικές και διεθνείς πηγές για τη λοιμώδη μονοπυρήνωση και τον ιό Epstein–Barr, κατάλληλες για επαγγελματίες υγείας και το ευρύ κοινό.

🇬🇷 Ελληνικές Πηγές

🌍 Διεθνείς Πηγές

 

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/


EBV.jpg

📌 Τι είναι ο EBV;

Ο Epstein-Barr virus (EBV) είναι ένας DNA ιός της οικογένειας των ερπητοϊών (Herpesviridae), γνωστός και ως ανθρώπινος ερπητοϊός τύπου 4 (HHV-4). Είναι ένας από τους πιο διαδεδομένους ιούς στον κόσμο και μολύνει περισσότερο από το 90% των ανθρώπων μέχρι την ενηλικίωση.

🔬 Πώς Μεταδίδεται ο EBV;

  • Μέσω του σάλιου («νόσος του φιλιού»)
  • Σπανιότερα μέσω μετάγγισης αίματος ή μεταμόσχευσης
  • Ο ιός παραμένει λανθάνων στο σώμα για όλη τη ζωή

😷 Λοιμώδης Μονοπυρήνωση (Infectious Mononucleosis)

Η πιο γνωστή εκδήλωση της πρωτολοίμωξης από EBV, ιδιαίτερα στους εφήβους και νέους ενήλικες.

Συμπτώματα:

  • Πυρετός
  • Φαρυγγίτιδα
  • Διόγκωση λεμφαδένων
  • Κόπωση
  • Διόγκωση σπλήνα / ήπατος

Στους ενήλικες τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο ήπια ή άτυπα.

🧬 Πορεία & Λανθάνουσα Λοίμωξη

Μετά την αρχική λοίμωξη, ο EBV εγκαθίσταται κυρίως στα Β-λεμφοκύτταρα και μπορεί να επανενεργοποιηθεί υπό συγκεκριμένες συνθήκες ανοσοκαταστολής ή stress.

🔁 Επανενεργοποίηση του EBV

Η επανενεργοποίηση μπορεί να συμβεί:

  • Σε ασθενείς με AIDS
  • Σε ανοσοκατεσταλμένους (μεταμοσχεύσεις)
  • Κατά τη διάρκεια χρόνιας κόπωσης ή stress

⚠️ Χρόνια Ενεργή EBV Λοίμωξη (Chronic Active EBV)

Σπάνια και σοβαρή κατάσταση με:

  • Πυρετό διάρκειας >3 μηνών
  • Ηπατίτιδα
  • Πανκυτταροπενία
  • Λεμφαδενοπάθεια
  • Εγκεφαλικές αλλοιώσεις

🧩 EBV και Αυτοάνοσα Νοσήματα

Ο EBV έχει συσχετιστεί με:

  • Σκλήρυνση κατά Πλάκας (MS)
  • Συστηματικό Ερυθηματώδη Λύκο (SLE)
  • Ρευματοειδή Αρθρίτιδα (RA)
  • Σύνδρομο Sjögren

Οι μηχανισμοί περιλαμβάνουν:

  • Μοριακή μίμηση
  • Ενεργοποίηση Β-λεμφοκυττάρων
  • Δυσρύθμιση του ανοσοποιητικού

🧬 EBV και Καρκίνος

Ο EBV είναι ογκογόνος ιός και συνδέεται με:

  • Λέμφωμα Burkitt (ιδιαίτερα στην Αφρική)
  • Λέμφωμα Hodgkin
  • Ρινοφαρυγγικό καρκίνωμα (σε Ασία)
  • Γαστρικό καρκίνωμα (υποσύνολο)
  • Post-transplant lymphoproliferative disorder (PTLD)

🧪 Διάγνωση EBV

  • EBV VCA IgM & IgG (ανίχνευση πρόσφατης ή παλαιάς λοίμωξης)
  • EBNA IgG (εμφανίζεται μετά την πρωτολοίμωξη)
  • Early Antigen (EA) (σε ενεργές λοιμώξεις)
  • PCR για EBV DNA (σε ανοσοκατεσταλμένους)
  • Monospot test (ταχείες δοκιμές αντισωμάτων)

💊 Θεραπεία

Δεν υπάρχει ειδική αντιική θεραπεία για υγιή άτομα. Η αντιμετώπιση είναι συντηρητική:

  • Ξεκούραση
  • Αντιπυρετικά / αναλγητικά
  • Αποφυγή σωματικής καταπόνησης (λόγω κινδύνου ρήξης σπλήνα)

Σε σοβαρές ή ανοσοκατεσταλμένες περιπτώσεις:

  • Aκυκλοβίρη (σε ειδικές περιπτώσεις)
  • Κορτικοστεροειδή (σε απόφραξη αεραγωγών ή επιπλοκές)

🛡️ Πρόληψη

Δεν υπάρχει εμβόλιο για τον EBV. Η αποφυγή ανταλλαγής σάλιου με άτομα σε οξεία φάση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο.

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Πόσο διαδεδομένος είναι ο EBV; Περισσότερο από το 90% των ανθρώπων έχουν μολυνθεί μέχρι την ενηλικίωση.

Είναι ο EBV μεταδοτικός; Ναι, κυρίως μέσω σάλιου.

Μπορεί να επανενεργοποιηθεί ο EBV; Ναι, ειδικά σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα.

Ο EBV προκαλεί καρκίνο; Συνδέεται με ορισμένους τύπους λεμφωμάτων και ρινοφαρυγγικό καρκίνωμα.

Υπάρχει θεραπεία; Συντηρητική αντιμετώπιση στους υγιείς. Αντιικά και ανοσοκαταστολή σε επιλεγμένες περιπτώσεις.

Πώς σχετίζεται με αυτοάνοσα; Με πιθανούς μηχανισμούς ανοσολογικής μίμησης και ενεργοποίησης Β-κυττάρων.

Πώς γίνεται η διάγνωση του EBV; Με αντισώματα (VCA IgM/IgG, EBNA IgG), EA και PCR σε ειδικές περιπτώσεις.

Τι είναι η Monospot δοκιμή; Ταχεία μέθοδος ανίχνευσης ετερόφιλων αντισωμάτων, κυρίως σε μονοπυρήνωση.

Υπάρχει εμβόλιο για τον EBV; Όχι ακόμα. Έρευνες είναι σε εξέλιξη για ανάπτυξη εμβολίων mRNA και υπομονάδων.

Πώς σχετίζεται με τη χρόνια κόπωση; Ο EBV έχει συσχετιστεί με περιπτώσεις χρόνιας κόπωσης, αλλά δεν είναι πάντα η αιτία.

Τι είναι η Χρόνια Ενεργή EBV Λοίμωξη (CAEBV); Σπάνια και σοβαρή κατάσταση με συστηματικά συμπτώματα και επιπλοκές από ήπαρ, αιμοποιητικό, ΚΝΣ.

Πρέπει να ανησυχώ αν έχω EBV IgG(+); Όχι απαραίτητα. Δείχνει παλαιά λοίμωξη και ανοσία. Δεν υποδεικνύει ενεργό λοίμωξη.

 

📚 Βιβλιογραφία

  1. Cohen JI. “Epstein–Barr virus infection.” N Engl J Med. 2000.
  2. Young LS, Rickinson AB. “Epstein–Barr virus: 40 years on.” Nat Rev Cancer. 2004.
  3. Dunmire SK, Hogquist KA, Balfour HH Jr. “Infectious mononucleosis.” Curr Top Microbiol Immunol. 2015.
  4. Bjornevik K, Cortese M, Healy BC, et al. “Longitudinal analysis reveals high prevalence of EBV in MS.” Science. 2022.
  5. Kieff E, Rickinson AB. “Epstein-Barr Virus and Its Replication.” Fields Virology. 2013.
  6. Thorley-Lawson DA. “EBV persistence and latency.” Curr Opin Microbiol. 2001.
  7. Hutt-Fletcher LM. “Epstein–Barr virus entry.” J Virol. 2007.
  8. Küppers R. “B cells under influence: transformation of B cells by Epstein-Barr virus.” Nat Rev Immunol. 2003.
  9. Farrell PJ. “Epstein-Barr Virus and Cancer.” Annu Rev Pathol. 2019.
  10. Cohen JI. “Primary Epstein–Barr virus infection: diagnosis and management.” UpToDate, 2024.
  11. Tsao SW, Tsang CM, Lo KW. “Epstein–Barr virus infection and nasopharyngeal carcinoma.” Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. 2017.
  12. Murata T. “Regulation of Epstein–Barr virus reactivation from latency.” Microbiol Immunol. 2014.
  13. Okano M, Gross TG. “EBV in children: primary infection and infectious mononucleosis.” Pediatr Rev. 2012.
  14. Cohen JI. “Epstein–Barr virus infection.” N Engl J Med. 2000.
  15. Young LS, Rickinson AB. “Epstein–Barr virus: 40 years on.” Nat Rev Cancer. 2004.
  16. Dunmire SK, Hogquist KA, Balfour HH Jr. “Infectious mononucleosis.” Curr Top Microbiol Immunol. 2015.
  17. Bjornevik K, Cortese M, Healy BC, et al. “Longitudinal analysis reveals high prevalence of EBV in MS.” Science. 2022.
  18. Kieff E, Rickinson AB. “Epstein-Barr Virus and Its Replication.” Fields Virology. 2013.
  19. Thorley-Lawson DA. “EBV persistence and latency.” Curr Opin Microbiol. 2001.

 




Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…



Social networks







Τηλέφωνο


2231066841

6972860905



©2023 Παντελής Αναγνωστόπουλος. All rights reserved.

X
Μικροβιολογικό Εργαστήριο Λαμία
Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.