04/Sep/2025

📑 Πίνακας Περιεχομένων

1️⃣ Τι είναι η CPK (CK);
2️⃣ Ιδιότητες & Μορφές του Ενζύμου
3️⃣ Γιατί μετράμε την CPK;
4️⃣ Διαδικασία Εξέτασης & Προετοιμασία
5️⃣ Φυσιολογικές Τιμές Αναφοράς
6️⃣ Αυξημένα Επίπεδα CPK
7️⃣ Μειωμένα Επίπεδα CPK
8️⃣ Παράγοντες που Επηρεάζουν την Εξέταση
9️⃣ Σχέση με Άλλες Εξετάσεις (Troponin, LDH)
🔟 CPK στην Κλινική Πράξη
1️⃣1️⃣ CPK και Διατροφή
1️⃣2️⃣ CPK σε Ειδικές Καταστάσεις (Αθλητές, Έγκυες, Παιδιά)
1️⃣3️⃣ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
1️⃣4️⃣ Βιβλιογραφία

1) Τι είναι η CPK (CK) – Κρεατινική Φωσφοκινάση;

Η CPK ή CK (Creatine Kinase) είναι ένζυμο του
ενεργειακού μεταβολισμού που καταλύει την αντίδραση
φωσφοκρεατίνης ⇄ κρεατίνης και μεταφοράς φωσφορικής ομάδας για
την ταχεία αναγέννηση ATP.
Βρίσκεται κυρίως σε σκελετικούς μύες, μυοκάρδιο και
εγκέφαλο. Η μέτρησή της στο αίμα χρησιμοποιείται ως βιοδείκτης μυϊκής βλάβης.

ℹ️ Γρήγορη Εικόνα

Συνώνυμα: CK, CPK, Κρεατινική Κινάση, Κρεατινική Φωσφοκινάση.
Ρόλος: Γρήγορη παροχή ενέργειας (ATP) σε ιστούς με υψηλές απαιτήσεις.
Κύριες πηγές στο σώμα: Σκελετικός μυς, καρδιά, εγκέφαλος.
Τι δείχνει αυξημένη CPK; Συνήθως μυϊκή βλάβη (άσκηση, τραύμα, μυοσίτιδα, ραβδομυόλυση, φάρμακα κ.ά.).
Isoenzymes (αναλυτικά στο §2): CK-MM (μύες), CK-MB (καρδιά), CK-BB (εγκέφαλος/σπλάχνα).
Σύγχρονη καρδιολογία: Για έμφραγμα προτιμάται τροπονίνη· η CK-MB μπορεί να βοηθήσει σε ειδικά σενάρια.

🔑 Βασικά σημεία

Η CK μετριέται στον ορό ως συνολική CK και —όταν χρειάζεται— σε ισοένζυμα (CK-MM/MB/BB).
Η CK-MB είναι πιο σχετική με καρδιακή βλάβη, αλλά δεν είναι τόσο ειδική όσο η τροπονίνη.
Η δυνατή άσκηση, οι ενδομυϊκές ενέσεις, το αλκοόλ και ορισμένα φάρμακα μπορούν να αυξήσουν παροδικά την CK.
Η ερμηνεία χρειάζεται κλινικό πλαίσιο, ιστορικό και συχνά επαναληπτική μέτρηση.

❓ CK ή CPK; Είναι το ίδιο;

Ναι. CK (Creatine Kinase) και CPK (Creatine Phosphokinase)
αναφέρονται στο ίδιο ένζυμο· η ονομασία CK είναι η σύγχρονη διεθνής τυποποίηση.

Pro tip: Αν η CK είναι αυξημένη χωρίς συμπτώματα, επαναλάβετε τη μέτρηση μετά από 3–7 ημέρες
αποφυγής έντονης άσκησης και ενδομυϊκών ενέσεων πριν συναχθούν συμπεράσματα.

2) Ιδιότητες & Μορφές του Ενζύμου (Isoenzymes της CK)

Η Κρεατινική Κινάση (CK) δεν κυκλοφορεί στο αίμα ως ένα ενιαίο ένζυμο·
σχηματίζει τρεις βασικούς ισοενζυμικούς τύπους (isoenzymes), οι οποίοι
προέρχονται από διαφορετικούς ιστούς. Η ανάλυση των ισοενζύμων βοηθά στη
διαφορική διάγνωση ανάμεσα σε μυϊκή, καρδιακή ή εγκεφαλική βλάβη.

🧬 Τα τρία βασικά Isoenzymes της CK

CK-MM (Muscle type): Σκελετικοί μύες, κύρια μορφή στο αίμα.
CK-MB (Hybrid, καρδιακό): Μυοκάρδιο, χρήσιμο σε διάγνωση εμφράγματος.
CK-BB (Brain type): Εγκέφαλος, σπλάχνα – σπάνια μετρήσιμο στον ορό.

Isoenzyme	Κύριος Ιστός	Κλινική Χρήση
CK-MM	Σκελετικός μυς	Διάγνωση μυϊκής βλάβης, μυοσίτιδας, ραβδομυόλυσης
CK-MB	Μυοκάρδιο (καρδιά)	Παλαιότερα σε έμφραγμα, σήμερα επικουρικά μαζί με τροπονίνη
CK-BB	Εγκέφαλος, σπλάχνα	Σπάνια χρησιμοποιείται – σε νευρολογικά/ογκολογικά πλαίσια

📊 CK-MB Index

Ο CK-MB Index = (CK-MB / Συνολική CK) × 100.

Τιμές >6% υποδηλώνουν πιθανή καρδιακή προέλευση αύξησης.
Χρήσιμο σε περιπτώσεις όπου η συνολική CK είναι πολύ αυξημένη λόγω σκελετικής βλάβης.

⏱️ Χρονική πορεία CK-MB μετά από έμφραγμα

Εμφανίζεται αυξημένη σε 3–6 ώρες μετά την ισχαιμία.
Κορυφώνεται σε 18–24 ώρες.
Επανέρχεται στα φυσιολογικά σε 2–3 ημέρες.
Σε αντίθεση, οι τροπονίνες παραμένουν αυξημένες για 7–10 ημέρες.

Pro tip: Αν η CK-MB είναι αυξημένη, αλλά το ποσοστό της (index) είναι χαμηλό (<6%),
πιθανότερη είναι η σκελετική και όχι η καρδιακή προέλευση.

3) Γιατί μετράμε την CPK;

Η μέτρηση της CPK αποτελεί ένα από τα παλαιότερα και πιο χρήσιμα
εργαστηριακά εργαλεία για την ανίχνευση μυϊκής ή καρδιακής βλάβης.
Παρότι η τροπονίνη έχει αντικαταστήσει σε μεγάλο βαθμό την CPK-MB στην καρδιολογία,
η συνολική CK και τα ισοένζυμα παραμένουν σημαντικά σε πολλά κλινικά πλαίσια.

🧾 Κύριοι λόγοι μέτρησης CPK

Καρδιολογία: Έμφραγμα μυοκαρδίου, μυοκαρδίτιδα, παρακολούθηση καρδιοπαθών.
Νευρολογία: Μυοπάθειες, μυϊκή δυστροφία, επιληπτικές κρίσεις με μυϊκή βλάβη.
Ρευματολογία: Πολυμυοσίτιδα, δερματομυοσίτιδα.
Τραύματα & Άσκηση: Ραβδομυόλυση, κακώσεις, παρατεταμένη έντονη άσκηση.
Φάρμακα & Τοξίνες: Στατίνες, κοκαΐνη, αλκοόλ, αναισθητικά.
Κλινική παρακολούθηση: Επανέλεγχος σε νοσηλευόμενους με υψηλό κίνδυνο μυϊκής βλάβης (π.χ. ΜΕΘ).

🔍 Διαγνωστική αξία

Η μέτρηση της CK δίνει πολύτιμες πληροφορίες, αλλά χρειάζεται πάντα ερμηνεία
με βάση το ιστορικό και συσχετισμό με άλλες εξετάσεις (π.χ. τροπονίνη, LDH, AST).

Η ξαφνική αύξηση σε συνδυασμό με πόνο στο στήθος μπορεί να υποδηλώνει οξύ έμφραγμα.
Η παρατεταμένη πολύ υψηλή τιμή (>10.000 U/L) συχνά σημαίνει ραβδομυόλυση.
Η ήπια–μέτρια αύξηση μπορεί να οφείλεται σε φάρμακα, άσκηση, μικρή μυϊκή κάκωση.
Η μείωση δεν έχει συνήθως κλινική σημασία, εκτός σπάνιων περιπτώσεων (π.χ. μυϊκή ατροφία).

✅ Πότε να σκεφτώ έλεγχο CK;

Μυϊκός πόνος ή αδυναμία με άγνωστη αιτία.
Μετά από επιληπτική κρίση ή τραυματισμό.
Ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες με μυαλγίες.
Ενδείξεις ραβδομυόλυσης (σκούρα ούρα, οξεία νεφρική βλάβη).
Παρακολούθηση μυοκαρδιακής βλάβης όταν δεν είναι διαθέσιμη η τροπονίνη.

❓ Η CK μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνη της για διάγνωση εμφράγματος;

Όχι. Σήμερα η τροπονίνη θεωρείται πολύ πιο ειδική και ευαίσθητη.
Η CK-MB μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά ή σε νοσοκομεία όπου δεν υπάρχει ταχεία τροπονίνη.

Pro tip: Μια μεμονωμένη μέτρηση CK δεν αρκεί.
Χρειάζονται σειριακές μετρήσεις ανά 6–8 ώρες για σωστή εκτίμηση σε επείγοντα περιστατικά.

4) Διαδικασία Εξέτασης & Προετοιμασία

Η εξέταση της CK γίνεται με δειγματοληψία φλεβικού αίματος.
Πρόκειται για μια απλή και ανώδυνη διαδικασία που διαρκεί λίγα λεπτά. Το δείγμα αναλύεται
σε αυτόματους βιοχημικούς αναλυτές με ειδικά ενζυμικά αντιδραστήρια.

🩸 Διαδικασία βήμα-βήμα

Ο ασθενής κάθεται άνετα σε ειδικό κάθισμα αιμοληψίας.
Γίνεται αντισηψία στο σημείο παρακέντησης.
Τοποθετείται βελόνα σε περιφερική φλέβα (συνήθως βραχίονα).
Συλλέγεται το αίμα σε ειδικό σωληνάριο ορού.
Το δείγμα αποστέλλεται στο μικροβιολογικό εργαστήριο για ανάλυση.

📌 Οδηγίες προς τον ασθενή

Δεν απαιτείται νηστεία, εκτός αν συνδυάζεται με άλλες βιοχημικές εξετάσεις.
Αποφύγετε έντονη άσκηση 24–48 ώρες πριν την αιμοληψία.
Αποφύγετε αλκοόλ την προηγούμενη ημέρα.
Ενημερώστε τον γιατρό για φάρμακα (στατίνες, κορτικοστεροειδή, αναισθητικά κ.ά.).
Σε περίπτωση ενδομυϊκών ενέσεων πριν την εξέταση, προτιμάται αναβολή.

⚠️ Προαναλυτικοί Παράγοντες

Η ακριβής μέτρηση της CK μπορεί να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες πριν ή κατά τη συλλογή του δείγματος.

Άσκηση: Ακόμα και μέτρια σωματική δραστηριότητα μπορεί να αυξήσει την CK.
Ενέσεις/Τραύματα: Ενδομυϊκές ενέσεις ή τραυματισμοί προκαλούν ψευδώς υψηλές τιμές.
Αλκοόλ: Οξεία κατανάλωση οδηγεί σε αύξηση της CK.
Αιμόλυση δείγματος: Λανθασμένη λήψη ή μεταφορά δείγματος μπορεί να αλλοιώσει την τιμή.
Φάρμακα: Στατίνες, φαινοθειαζίνες, αναισθητικά και άλλα επηρεάζουν τα επίπεδα.

❓ Πόσο διαρκεί η ανάλυση;

Συνήθως η μέτρηση της CK ολοκληρώνεται σε λίγες ώρες. Σε επείγοντα περιστατικά
τα αποτελέσματα μπορούν να δοθούν εντός 30–60 λεπτών.

Pro tip: Αν η CK είναι οριακά αυξημένη, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει
επαναληπτική εξέταση μετά από ανάπαυση 2–3 ημερών για πιο ακριβή εκτίμηση.

5) Φυσιολογικές Τιμές Αναφοράς

Οι φυσιολογικές τιμές της CK διαφέρουν ανάλογα με
ηλικία, φύλο, αλλά και το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας.
Συνήθως εκφράζονται σε U/L (μονάδες ανά λίτρο).
Σημαντικό: κάθε εργαστήριο μπορεί να έχει διαφορετικά όρια αναφοράς
ανάλογα με τη μέθοδο μέτρησης.

Ομάδα	Τιμή Αναφοράς (U/L)	Σχόλια
Νεογνά	≤ 500	Υψηλότερες τιμές φυσιολογικά λόγω μυϊκής ανάπτυξης.
Παιδιά	60 – 300	Μειώνονται σταδιακά με την ηλικία.
Ενήλικες άνδρες	40 – 190	Υψηλότερες τιμές λόγω μυϊκής μάζας.
Ενήλικες γυναίκες	30 – 170	Λιγότερο μυϊκή μάζα → χαμηλότερες τιμές.
Ηλικιωμένοι	Συχνά χαμηλότερες	Λόγω μυϊκής ατροφίας (σαρκοπενία).
Αθλητές	Έως 1000+ (παροδικά)	Μετά από έντονη άσκηση, μπορεί να αυξηθεί σημαντικά.

ℹ️ Σημαντικές Παρατηρήσεις

Οι τιμές αναφοράς εξαρτώνται από τη μέθοδο ανάλυσης και τον αναλυτή.
Μία τιμή ελαφρώς εκτός ορίων δεν σημαίνει απαραίτητα παθολογία.
Η δυναμική μεταβολή (αύξηση/πτώση σε επαναληπτικές μετρήσεις) έχει μεγαλύτερη διαγνωστική αξία.

❓ Γιατί οι άνδρες έχουν υψηλότερες τιμές;

Οι άνδρες έχουν συνήθως μεγαλύτερη μυϊκή μάζα, γεγονός που οδηγεί σε
υψηλότερες συγκεντρώσεις CK στο αίμα.

Pro tip: Σε αθλητές, οι τιμές πρέπει να ερμηνεύονται με προσοχή,
καθώς μια παροδική αύξηση μπορεί να είναι φυσιολογική μετά από προπόνηση.

6) Αυξημένα Επίπεδα CPK

Η αύξηση της CK στον ορό αποτελεί ένδειξη μυϊκής βλάβης.
Το εύρος της ανόδου μπορεί να κυμαίνεται από ήπια έως εξαιρετικά υψηλά επίπεδα,
ανάλογα με την αιτία. Η αξιολόγηση γίνεται πάντα σε συνδυασμό με το
ιστορικό, την κλινική εικόνα και άλλες εργαστηριακές εξετάσεις.

📌 Συχνότερες αιτίες αυξημένης CK

Μυϊκή βλάβη (τραύματα, κατάγματα, εγκαύματα).
Ραβδομυόλυση (σοβαρή καταστροφή μυών, τιμές συχνά >10.000 U/L).
Μυοσίτιδες (π.χ. πολυμυοσίτιδα, δερματομυοσίτιδα).
Έμφραγμα μυοκαρδίου (κυρίως CK-MB).
Νευρολογικές καταστάσεις (επιληπτικές κρίσεις, εγκεφαλικά).
Φάρμακα (στατίνες, αναισθητικά, κορτικοστεροειδή, αλκοόλ, κοκαΐνη).
Έντονη άσκηση ή παρατεταμένη καταπόνηση μυών.

Επίπεδο CK (U/L)	Πιθανή Ερμηνεία
200 – 500	Ήπια αύξηση – συχνά άσκηση, μικροτραυματισμοί ή φάρμακα.
500 – 5000	Μέτρια αύξηση – μυοσίτιδες, τραύματα, επιληπτικές κρίσεις.
> 5000	Σοβαρή βλάβη μυών ή ραβδομυόλυση, κίνδυνος νεφρικής ανεπάρκειας.
> 10.000	Επείγουσα κατάσταση – συνήθως βαριά ραβδομυόλυση, άμεσος κίνδυνος για νεφρά.

✅ Τι να ελέγξω σε ασθενή με υψηλή CK;

Ιστορικό πρόσφατης άσκησης ή τραύματος.
Φάρμακα (ιδιαίτερα στατίνες).
Συμπτώματα μυαλγιών, αδυναμίας ή πυρετού.
Εργαστηριακό έλεγχο για νεφρική λειτουργία (ουρία, κρεατινίνη).
Παράλληλες εξετάσεις (τροπονίνη, LDH, AST).

❓ Τι σημαίνει πολύ υψηλή CK (>10.000);

Τιμές άνω των 10.000 U/L είναι χαρακτηριστικές για ραβδομυόλυση, μια σοβαρή κατάσταση
όπου καταστρέφονται μαζικά οι μύες και απελευθερώνονται τοξικές ουσίες που
μπορεί να προκαλέσουν οξεία νεφρική ανεπάρκεια.

Pro tip: Σε κάθε ασθενή με CK >5000 U/L απαιτείται έλεγχος
νεφρικής λειτουργίας και συχνά ενυδάτωση με ορό για πρόληψη νεφρικής βλάβης.

7) Μειωμένα Επίπεδα CPK

Σε αντίθεση με την αύξηση, τα χαμηλά επίπεδα CK είναι λιγότερο
συχνά και σπάνια έχουν σημαντική κλινική αξία. Ωστόσο, μπορούν να παρατηρηθούν
σε ορισμένες καταστάσεις που σχετίζονται με μειωμένη μυϊκή μάζα
ή ανεπάρκεια παραγωγής ενζύμου.

📌 Πιθανές αιτίες μειωμένης CK

Μυϊκή ατροφία (γήρανση, σαρκοπενία, καθήλωση στο κρεβάτι).
Χρόνιες παθήσεις ήπατος (π.χ. κίρρωση, ηπατική ανεπάρκεια).
Ρευματοειδής αρθρίτιδα και άλλα χρόνια νοσήματα με μυϊκή εξασθένηση.
Εγκυμοσύνη (φυσιολογική ελάττωση λόγω αιμοαραίωσης).
Υποθυρεοειδισμός (μπορεί να σχετίζεται με χαμηλή CK).
Γενετικές διαταραχές σπάνιες, με ανεπάρκεια παραγωγής CK.

Κατάσταση	Σχόλιο
Ηλικιωμένοι	Χαμηλότερη CK λόγω απώλειας μυϊκής μάζας (σαρκοπενία).
Χρόνια ηπατική νόσος	Μειωμένη παραγωγή ενζύμου.
Εγκυμοσύνη	Φυσιολογικά χαμηλότερη λόγω αιμοαραίωσης.

❓ Έχουν σημασία τα χαμηλά επίπεδα CK;

Συνήθως όχι. Σπάνια σχετίζονται με σοβαρή παθολογία.
Η αξιολόγηση γίνεται μόνο σε συνδυασμό με την κλινική εικόνα
και άλλες εξετάσεις.

Pro tip: Επαναλαμβανόμενα χαμηλές τιμές CK σε ηλικιωμένους
ασθενείς συνήθως αντανακλούν μειωμένη μυϊκή μάζα και όχι νόσο.

8) Παράγοντες που Επηρεάζουν την Εξέταση

Τα επίπεδα της CK μπορούν να επηρεαστούν από διάφορους
προαναλυτικούς και βιολογικούς παράγοντες.
Η γνώση τους είναι σημαντική ώστε να αποφεύγονται ψευδώς αυξημένα ή ψευδώς χαμηλά αποτελέσματα.

📌 Κύριοι παράγοντες που επηρεάζουν την CK

Σωματική άσκηση: Έντονη ή ακόμη και μέτρια άσκηση ανεβάζει προσωρινά την CK.
Τραυματισμοί & Ενέσεις: Κακώσεις ή ενδομυϊκές ενέσεις προκαλούν αύξηση.
Φάρμακα: Στατίνες, κορτικοστεροειδή, αναισθητικά, κοκαΐνη.
Αλκοόλ: Οξεία κατανάλωση ανεβάζει τα επίπεδα.
Ηλικία & φύλο: Οι άνδρες και τα νεότερα άτομα έχουν υψηλότερες τιμές.
Καθυστέρηση ανάλυσης: Αιμόλυση δείγματος ή ακατάλληλη φύλαξη αλλοιώνουν τις τιμές.

Παράγοντας	Επίδραση στην CK	Σχόλια
Έντονη άσκηση	Αύξηση (μερικές φορές >1000 U/L)	Επιστρέφει στο φυσιολογικό σε 2–3 ημέρες.
Στατίνες	Αύξηση	Μπορεί να σχετίζεται με μυαλγίες & μυοπάθεια.
Αλκοόλ	Αύξηση	Ιδιαίτερα σε οξεία κατανάλωση.
Ενδομυϊκές ενέσεις	Αύξηση	Προτείνεται αποφυγή πριν την αιμοληψία.
Ηλικία	Μείωση με τα χρόνια	Λόγω απώλειας μυϊκής μάζας (σαρκοπενία).

❓ Μπορεί η άσκηση να “παραπλανήσει” τα αποτελέσματα;

Ναι. Ακόμη και μία προπόνηση με βάρη ή ποδόσφαιρο μπορεί να ανεβάσει την CK σε
επίπεδα που μοιάζουν με παθολογική αύξηση.
Για αυτό συνιστάται αποφυγή άσκησης 48 ώρες πριν την εξέταση.

Pro tip: Αν η CK είναι αυξημένη χωρίς συμπτώματα, ο γιατρός
συχνά ζητά επαναληπτική μέτρηση μετά από ανάπαυση και αποφυγή άσκησης,
ώστε να αποκλειστεί ψευδώς θετική αύξηση.

9) Σχέση με Άλλες Εξετάσεις

Η CK αξιολογείται συχνά σε συνδυασμό με άλλες εξετάσεις, καθώς
δεν είναι απόλυτα ειδική για τον τύπο της βλάβης. Οι πιο σημαντικές
συσχετίσεις είναι με την τροπονίνη, την LDH και τις
τρανσαμινάσες (AST/ALT).

📌 Γιατί χρειάζονται συνδυασμοί εξετάσεων;

Η CK δείχνει ότι υπάρχει μυϊκή βλάβη, αλλά όχι πάντα από ποιον ιστό.
Η τροπονίνη είναι ειδική για το μυοκάρδιο.
Η LDH και οι τρανσαμινάσες δίνουν επιπλέον στοιχεία για τη βαρύτητα και την έκταση.

Εξέταση	Ρόλος	Πλεονεκτήματα	Μειονεκτήματα
CK	Δείκτης μυϊκής βλάβης	Ευαίσθητη σε πολλές καταστάσεις	Όχι ειδική για ιστό
CK-MB	Παλαιός δείκτης εμφράγματος	Αναγνωρίζει καρδιακή συμμετοχή	Λιγότερο ειδική από την τροπονίνη
Τροπονίνη (cTnI, cTnT)	Δείκτης μυοκαρδιακής βλάβης	Πολύ ειδική & ευαίσθητη	Μπορεί να παραμείνει υψηλή για μέρες
LDH	Μη ειδικός δείκτης κυτταρικής βλάβης	Δείχνει την έκταση της βλάβης	Πολύ μη ειδική
AST (SGOT)	Συμμετοχή μυών & ήπατος	Μαζί με CK βοηθά στη διαφοροδιάγνωση	Όχι ειδική

❓ CK ή τροπονίνη; Ποια είναι καλύτερη για έμφραγμα;

Σήμερα η τροπονίνη είναι ο πιο αξιόπιστος δείκτης εμφράγματος.
Η CK-MB μπορεί να δώσει συμπληρωματικές πληροφορίες, ιδίως όταν η τροπονίνη δεν είναι διαθέσιμη
ή σε επαναλαμβανόμενα εμφράγματα.

Pro tip: Ο συνδυασμός CK + τροπονίνη + AST μπορεί να βοηθήσει
στη διαφορική διάγνωση μεταξύ καρδιακής και σκελετικής μυϊκής βλάβης.

10) CPK στην Κλινική Πράξη

Η μέτρηση της CK χρησιμοποιείται σε διάφορους τομείς της
ιατρικής πρακτικής. Παρά την υποχώρηση του ρόλου της στην
καρδιολογία έναντι της τροπονίνης, εξακολουθεί να έχει αξία σε πολλές
κλινικές καταστάσεις.

❤️ Καρδιολογία

Έμφραγμα μυοκαρδίου: Η CK-MB χρησιμοποιείται επικουρικά με την τροπονίνη.
Μυοκαρδίτιδα: Αυξημένη CK με συμπτώματα θωρακικού πόνου και αρρυθμίες.
Παρακολούθηση θεραπείας: Σε επαναλαμβανόμενα επεισόδια πόνου στο στήθος.

🧠 Νευρολογία

Μυοπάθειες & Μυϊκή δυστροφία: Πολύ υψηλές τιμές CK.
Επιληπτικές κρίσεις: Παροδική αύξηση λόγω μυϊκών σπασμών.
Νευρομυϊκές παθήσεις: Η CK συμβάλλει στη διάγνωση και παρακολούθηση.

⚡ Ραβδομυόλυση

Η ραβδομυόλυση είναι μία σοβαρή κατάσταση με
μαζική καταστροφή μυών. Η CK μπορεί να ξεπεράσει τις
10.000 U/L.
Συχνές αιτίες: τραύματα, crush syndrome, φάρμακα (στατίνες), τοξίνες, υπερθερμία.

🚨 Κλινική σημασία: Ο ασθενής με ραβδομυόλυση κινδυνεύει από
οξεία νεφρική ανεπάρκεια. Απαιτείται άμεση ενυδάτωση
και στενή παρακολούθηση.

🏋️ Αθλητές

Η CK συχνά αυξάνεται μετά από έντονη προπόνηση ή αγώνες.
Χρησιμοποιείται σε αθλητική ιατρική για παρακολούθηση της κόπωσης και της αποκατάστασης.
Η πολύ υψηλή CK σε αθλητές μπορεί να υποδηλώνει υπερπροπόνηση ή τραυματισμό.

✅ Περίληψη Κλινικής Χρήσης

Επικουρικά στην καρδιολογία (με τροπονίνη).
Διάγνωση & παρακολούθηση μυοπαθειών.
Ανίχνευση ραβδομυόλυσης (νεφρικός κίνδυνος).
Έλεγχος επίδρασης φαρμάκων (στατίνες).
Παρακολούθηση αθλητών σε σχέση με κόπωση και αποκατάσταση.

❓ Μπορεί η CK να προβλέψει τραυματισμούς σε αθλητές;

Όχι απόλυτα. Η CK δείχνει μυϊκή καταπόνηση, αλλά δεν μπορεί μόνη της να
προβλέψει τραυματισμούς. Χρησιμοποιείται ως εργαλείο παρακολούθησης
σε συνδυασμό με την κλινική εικόνα και άλλους δείκτες.

Pro tip: Στην καθημερινή πράξη, η CK είναι πιο χρήσιμη
στην νευρολογία και στη διάγνωση ραβδομυόλυσης,
ενώ στην καρδιολογία έχει δευτερεύοντα ρόλο έναντι της τροπονίνης.

11) CPK και Διατροφή

Αν και η διατροφή δεν επηρεάζει άμεσα τα επίπεδα CK, παίζει
σημαντικό ρόλο στην υγεία των μυών και στην πρόληψη
μυϊκής βλάβης. Ορισμένα θρεπτικά συστατικά μπορούν να
υποστηρίξουν τη μυϊκή λειτουργία και να βοηθήσουν στη διατήρηση
φυσιολογικών επιπέδων CK.

🥗 Θρεπτικά στοιχεία που βοηθούν τους μύες

Πρωτεΐνες: Κρέας, ψάρι, αυγά, γαλακτοκομικά, όσπρια → υποστήριξη μυϊκής αναγέννησης.
Μαγνήσιο: Καρύδια, σπανάκι, δημητριακά ολικής άλεσης → απαραίτητο για μυϊκή λειτουργία.
Κάλιο: Μπανάνες, πατάτες, ντομάτες → πρόληψη μυϊκών κραμπών.
Βιταμίνη D: Ήλιος, λιπαρά ψάρια, εμπλουτισμένα γαλακτοκομικά → μυϊκή ενδυνάμωση.
Αντιοξειδωτικά (βιταμίνη C, Ε): Φρούτα, λαχανικά → μείωση οξειδωτικού στρες στους μύες.
Ω-3 λιπαρά: Σολομός, λιναρόσπορος → αντιφλεγμονώδη δράση.

Τροφή	Κύριο Συστατικό	Οφέλη για Μύες / CK
Ψάρια (σολομός, σαρδέλες)	Ω-3 λιπαρά	Αντιφλεγμονώδη δράση, προστασία μυών
Αυγά	Πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας	Μυϊκή αποκατάσταση
Μπανάνες	Κάλιο	Πρόληψη μυϊκών κραμπών
Σπανάκι	Μαγνήσιο	Ομαλή μυϊκή σύσπαση
Εσπεριδοειδή	Βιταμίνη C	Αντιοξειδωτική προστασία

✅ Συμβουλές για διατροφή σε αυξημένη CK

Περιορίστε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Προτιμήστε ισορροπημένη διατροφή με έμφαση σε πρωτεΐνη & φρούτα/λαχανικά.
Ενυδατωθείτε επαρκώς – το νερό προστατεύει και τα νεφρά.
Αποφύγετε υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα που επιβαρύνουν τον οργανισμό.

❓ Υπάρχει “δίαιτα για χαμηλή CK”;

Όχι συγκεκριμένη. Η CK ανεβαίνει κυρίως από μυϊκή βλάβη
ή φάρμακα, όχι από τροφή.
Μια ισορροπημένη μεσογειακή διατροφή βοηθά στην πρόληψη
και στη γενικότερη μυϊκή υγεία.

Pro tip: Αν έχετε υψηλή CK λόγω στατινών,
ο γιατρός μπορεί να συστήσει τροφές πλούσιες σε CoQ10
(π.χ. λιπαρά ψάρια, κρέας, ξηροί καρποί) ή ακόμη και συμπληρώματα.

12) CPK σε Ειδικές Καταστάσεις

Τα επίπεδα της CK μπορεί να διαφέρουν σημαντικά σε ειδικές ομάδες
πληθυσμού, όπως οι αθλητές, οι έγκυες γυναίκες
και τα παιδιά. Η σωστή ερμηνεία απαιτεί προσαρμογή στο εκάστοτε πλαίσιο.

🏋️ Αθλητές

Η CK μπορεί να αυξηθεί παροδικά έως και 1000–2000 U/L μετά από προπόνηση.
Σε επαγγελματίες αθλητές, οι τιμές μπορεί να παραμένουν χρόνια υψηλές χωρίς παθολογία.
Χρήσιμη για την παρακολούθηση κόπωσης, υπερπροπόνησης και κινδύνου τραυματισμού.

🤰 Εγκυμοσύνη

Τα επίπεδα CK είναι συνήθως ελαφρώς χαμηλότερα λόγω αιμοαραίωσης.
Αυξημένη CK σε εγκύους μπορεί να υποδηλώνει προεκλαμψία ή εκλαμψία.
Μετά τον τοκετό, οι τιμές μπορεί να αυξηθούν προσωρινά λόγω μυϊκής καταπόνησης.

🧒 Παιδιά

Φυσιολογικά έχουν υψηλότερες τιμές CK σε σχέση με ενήλικες.
Πολύ αυξημένες τιμές μπορεί να είναι δείκτης μυϊκής δυστροφίας (π.χ. Duchenne).
Σε τραυματισμούς ή έντονο παιχνίδι, η CK μπορεί να ανέβει παροδικά χωρίς παθολογία.

✅ Τι να θυμάμαι

Η CK δεν ερμηνεύεται μεμονωμένα αλλά σε σχέση με την κλινική εικόνα.
Σε αθλητές → πιθανή φυσιολογική αύξηση.
Σε εγκυμοσύνη → προσοχή σε παθολογική αύξηση (προεκλαμψία).
Σε παιδιά → σκεφτόμαστε γενετικές μυοπάθειες όταν η αύξηση είναι σταθερή & υψηλή.

❓ Μπορεί η CK να χρησιμοποιηθεί ως screening σε παιδιά για μυϊκές παθήσεις;

Ναι, σε ορισμένες περιπτώσεις. Για παράδειγμα, στη μυϊκή δυστροφία Duchenne,
η CK είναι συχνά πολύ υψηλή από μικρή ηλικία. Ωστόσο, απαιτούνται πάντα
γενετικός έλεγχος και εξειδικευμένη αξιολόγηση.

Pro tip: Στις ειδικές καταστάσεις, η CK έχει διαφορετικά όρια ερμηνείας.
Μην συγκρίνετε απευθείας έναν αθλητή με έναν ηλικιωμένο ή μια έγκυο γυναίκα.

13) Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Παρακάτω συγκεντρώνουμε μερικές από τις πιο συχνές ερωτήσεις που κάνουν οι ασθενείς
σχετικά με την CK/CPK και τις απαντήσεις τους.

❓ Τι είναι η CK/CPK και τι δείχνει;

Η CK (ή CPK) είναι ένζυμο που βρίσκεται σε μύες, καρδιά και εγκέφαλο.
Στο αίμα αυξάνεται όταν υπάρχει μυϊκή βλάβη, όπως μετά από
έμφραγμα, τραύμα, έντονη άσκηση ή ραβδομυόλυση.

❓ Ποια είναι η διαφορά CK και CK-MB;

Η CK είναι το σύνολο του ενζύμου.
Η CK-MB είναι το ισοένζυμο που βρίσκεται κυρίως στην καρδιά.
Αυξημένη CK-MB υποδηλώνει πιθανή καρδιακή βλάβη, ενώ η συνολική CK μπορεί να αυξηθεί από
μύες, εγκέφαλο ή καρδιά.

❓ Πότε πρέπει να ανησυχήσω για υψηλή CK;

Πολύ υψηλές τιμές (>5000 U/L) μπορεί να σημαίνουν ραβδομυόλυση
και κίνδυνο νεφρικής βλάβης.
Σε ήπια αύξηση, μπορεί να οφείλεται σε άσκηση ή φάρμακα.
Η αξιολόγηση γίνεται πάντα από γιατρό με βάση τα συμπτώματα και το ιστορικό.

❓ Μπορούν οι στατίνες να ανεβάσουν την CK;

Ναι. Οι στατίνες μπορεί να προκαλέσουν μυαλγίες και αύξηση CK.
Συνήθως είναι ήπια, αλλά αν η τιμή αυξηθεί πολύ ή υπάρχουν έντονα συμπτώματα,
ο γιατρός μπορεί να διακόψει ή να αλλάξει το φάρμακο.

❓ Χρειάζεται νηστεία πριν την εξέταση;

Όχι, η CK δεν απαιτεί νηστεία.
Συνιστάται όμως αποφυγή άσκησης, αλκοόλ και ενέσεων πριν την εξέταση,
γιατί μπορεί να αλλοιώσουν το αποτέλεσμα.

❓ Η χαμηλή CK είναι παθολογική;

Συνήθως όχι. Χαμηλές τιμές σχετίζονται με χαμηλή μυϊκή μάζα
ή ηπατική νόσο. Σπάνια υποδηλώνουν σοβαρή πάθηση.

❓ Η CK επηρεάζει την καρδιά άμεσα;

Όχι. Η CK δεν προκαλεί καρδιακά προβλήματα· απλώς αποτελεί δείκτη
που δείχνει εάν υπάρχει βλάβη στο μυοκάρδιο.

❓ Μπορώ να μειώσω την CK με δίαιτα ή άσκηση;

Η CK δεν μειώνεται με δίαιτα.
Αν είναι αυξημένη λόγω άσκησης, η ξεκούραση την επαναφέρει.
Αν είναι αυξημένη λόγω φαρμάκων ή παθήσεων, χρειάζεται ιατρική παρέμβαση.

14) Βιβλιογραφία

Για τη συγγραφή του οδηγού χρησιμοποιήθηκαν έγκυρες ιατρικές πηγές,
ελληνικές και διεθνείς, ώστε να διασφαλιστεί η αξιοπιστία της πληροφορίας.

📚 Ελληνικές Πηγές

Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία – hcs.gr
Ελληνική Εταιρεία Βιοχημείας & Μοριακής Βιολογίας – eebmb.gr
ΕΟΠΥΥ – Κατευθυντήριες Οδηγίες Διαγνωστικών Εξετάσεων – eopyy.gov.gr
Ιατρικά άρθρα & ενημέρωση: Μικροβιολογικό Λαμίας – mikrobiologikolamia.gr

🌍 Διεθνείς Πηγές

Apple FS. Creatine kinase-MB: the biomarker of choice for the diagnosis of myocardial infarction. Clin Chem. 1999;45(8):1483–1485. PubMed
Keller T, et al. Serial changes in CK-MB and troponin I in acute myocardial infarction. Clin Chem. 2009;55(1):93–100. PubMed
American Heart Association (AHA) – Guidelines for cardiac biomarkers: heart.org
European Society of Cardiology (ESC) Guidelines on acute coronary syndromes: escardio.org
MedlinePlus – Creatine Kinase Test: medlineplus.gov

Σημείωση: Οι πληροφορίες του οδηγού παρέχονται για γενική ενημέρωση
και δεν αντικαθιστούν την ιατρική διάγνωση ή συμβουλή.
Για ερμηνεία των αποτελεσμάτων CK, συμβουλευτείτε τον θεράποντα ιατρό.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

04/Sep/2025

CPK (Κρεατινική Φωσφοκινάση): Εξέταση Αίματος για Μύες & Καρδιά – Οδηγός για Ασθενείς 💪❤️

Η CPK (ή CK) είναι ένζυμο που δείχνει υγεία μυών και καρδιάς. Μάθετε τι είναι, ποια τα φυσιολογικά όρια, τι σημαίνει υψηλή CPK και πότε χρειάζεται περαιτέρω έλεγχος.

📑 Περιεχόμενα

1️⃣ Τι είναι η CPK;
2️⃣ Γιατί γίνεται η εξέταση;
3️⃣ Πώς γίνεται & χρειάζεται προετοιμασία;
4️⃣ Φυσιολογικές τιμές CPK
5️⃣ Υψηλή CPK – Συχνές αιτίες
6️⃣ CPK και Φάρμακα
7️⃣ Χαμηλή CPK – Έχει σημασία;
8️⃣ CPK και άσκηση / αθλητές
9️⃣ CPK και Καρδιά – Σύγκριση με Τροπονίνη
🔟 Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
1️⃣1️⃣ 📌 Σε 1 λεπτό – Τι να θυμάστε

1️⃣ Τι είναι η CPK;

Η CPK (Creatine Phosphokinase), γνωστή και ως CK, είναι ένα ένζυμο που υπάρχει σε μύες, καρδιά και εγκέφαλο.
Όταν οι ιστοί αυτοί τραυματιστούν ή καταπονηθούν, η CPK απελευθερώνεται στο αίμα.
Γι’ αυτό, οι μετρήσεις της δείχνουν μυϊκή βλάβη, καρδιακή προσβολή ή άλλες παθήσεις.

2️⃣ Γιατί γίνεται η εξέταση;

Για διάγνωση μυϊκής βλάβης (τραυματισμοί, φλεγμονές).
Για έλεγχο καρδιακών επεισοδίων (παλαιότερα για έμφραγμα, σήμερα κυρίως τροπονίνη).
Για παρακολούθηση σε μυοπάθειες ή νευρομυϊκά νοσήματα.
Για έλεγχο επιδράσεων από φάρμακα (π.χ. στατίνες).

3️⃣ Πώς γίνεται & χρειάζεται προετοιμασία;

Δείγμα: Φλεβικό αίμα.
Νηστεία: Συνήθως δεν απαιτείται, εκτός αν ζητηθούν και άλλες εξετάσεις μαζί.
Χρόνος: Το αποτέλεσμα είναι έτοιμο μέσα σε λίγες ώρες.

4️⃣ Φυσιολογικές τιμές CPK

Οι φυσιολογικές τιμές διαφέρουν ανάλογα με ηλικία, φύλο και εργαστήριο. Ενδεικτικά:

Ομάδα	CPK (U/L)
Άνδρες	60 – 400
Γυναίκες	40 – 150

5️⃣ Υψηλή CPK – Συχνές αιτίες

Μυϊκή καταπόνηση (έντονη άσκηση, τραύμα).
Μυοσίτιδα ή άλλες φλεγμονές μυών.
Έμφραγμα μυοκαρδίου (παλαιότερη χρήση, σήμερα τροπονίνη είναι πιο αξιόπιστη).
Νεφρική ανεπάρκεια.
Φάρμακα (στατίνες, αντιψυχωσικά).
Επιληπτικές κρίσεις ή σπασμοί.

6️⃣ CPK και Φάρμακα

Η CPK μπορεί να επηρεαστεί από ορισμένα φάρμακα. Τα πιο γνωστά είναι οι στατίνες, που χρησιμοποιούνται για τη μείωση της χοληστερίνης.
Σε κάποιους ασθενείς μπορεί να προκαλέσουν μυϊκό πόνο ή αδυναμία, συνοδευόμενα από αύξηση της CPK στο αίμα.
Άλλα φάρμακα που μπορεί να αυξήσουν την CPK είναι τα αντιψυχωσικά, τα κορτικοστεροειδή και ορισμένα αντιϊκά.
Εάν παρατηρηθεί αύξηση CPK μετά την έναρξη νέας αγωγής, είναι σημαντικό να ενημερωθεί άμεσα ο/η γιατρός ώστε να εκτιμήσει αν χρειάζεται τροποποίηση της θεραπείας.

7️⃣ Χαμηλή CPK – Έχει σημασία;

Σπάνια έχει διαγνωστική αξία. Μπορεί να παρατηρηθεί σε μειωμένη μυϊκή μάζα ή σε ηλικιωμένους.
Συνήθως δεν αποτελεί λόγο ανησυχίας από μόνο του.

8️⃣ CPK και άσκηση / αθλητές

Μετά από έντονη άσκηση, η CPK μπορεί να αυξηθεί σημαντικά, χωρίς να σημαίνει πάθηση.
Γι’ αυτό, συνιστάται οι αθλητές να αποφεύγουν την αιμοληψία λίγες ώρες μετά την προπόνηση για πιο αξιόπιστο αποτέλεσμα.

9️⃣ CPK και Καρδιά – Σύγκριση με Τροπονίνη

CPK-MB: Υποκατηγορία που αυξάνεται στην καρδιακή βλάβη.
Τροπονίνη: Σήμερα ο πιο αξιόπιστος δείκτης για έμφραγμα.
Η CPK έχει χαμηλότερη ειδικότητα και χρησιμοποιείται λιγότερο σε σχέση με την τροπονίνη.

🔟 Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

❓ Έχω CPK 600 U/L. Τι σημαίνει;
👉 Είναι αυξημένη. Μπορεί να σχετίζεται με άσκηση, φάρμακα ή μυϊκή φλεγμονή. Χρειάζεται εκτίμηση από γιατρό.

❓ Μπορεί η CPK να δείξει καρδιακή προσβολή;
👉 Ναι, ειδικά το κλάσμα CPK-MB, αλλά σήμερα η τροπονίνη είναι πιο αξιόπιστη.

❓ Χρειάζεται νηστεία για CPK;
👉 Όχι, εκτός αν ζητηθούν και άλλες εξετάσεις μαζί.

1️⃣1️⃣ 📌 Σε 1 λεπτό – Τι να θυμάστε

Η CPK δείχνει βλάβη σε μύες, καρδιά ή εγκέφαλο.
Η αύξηση μπορεί να οφείλεται σε άσκηση, τραύμα, φάρμακα ή παθήσεις.
Σήμερα για καρδιά χρησιμοποιείται περισσότερο η τροπονίνη.
Η ερμηνεία γίνεται πάντα από γιατρό με βάση το ιστορικό και τα συμπτώματα.

Το άρθρο είναι ενημερωτικό και δεν αντικαθιστά την ιατρική συμβουλή. Για ακριβή διάγνωση, συμβουλευτείτε τον/την γιατρό σας.

🔎 Θέλετε να ελέγξετε την υγεία μυών & καρδιάς;

Η εξέταση CPK μπορεί να συνδυαστεί με Τροπονίνη,
CRP και Γενική Αίματος για πληρέστερη εικόνα.

👉 Δείτε περισσότερα εδώ

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

08/Jul/2025

CK (Κρεατινική Φωσφοκινάση): Τι είναι, πότε αυξάνεται και τι σημαίνει

🔬 Τι είναι η CPK;

Η CPK (ή CK – Creatine Kinase) είναι ένζυμο που παίζει καθοριστικό ρόλο στη μυϊκή ενέργεια, ειδικά στη μετατροπή της φωσφοκρεατίνης σε ATP, την κύρια πηγή ενέργειας για τις μυϊκές συσπάσεις. Παράγεται κυρίως στους:

Σκελετικούς μύες
Καρδιακό μυ
Εγκέφαλο

🧬 Τύποι της CK

Η CPK διακρίνεται σε 3 ισομορφές:

CPK-MM: Κυρίως στους σκελετικούς μύες
CPK-MB: Ειδική στον καρδιακό μυ (δείκτης εμφράγματος)
CPK-BB: Σπανιότερη, βρίσκεται στον εγκέφαλο και σε νευρικούς ιστούς

📈 Πότε αυξάνεται η CK;

Η CPK αυξάνεται όταν καταστρέφεται ιστός που την περιέχει ή όταν οι μύες καταπονούνται υπερβολικά. Η αύξηση μπορεί να είναι:

Ήπια (έως 3x ULN): μετά από έντονη άσκηση, ενδομυϊκές ενέσεις, μικρού βαθμού τραύμα
Μέτρια (3–10x ULN): σε μυοσίτιδα, στατινο-επαγόμενη μυοπάθεια, επιληπτικές κρίσεις
Σοβαρή (>10x ULN): ραβδομυόλυση, εκτεταμένα εγκαύματα, σύνδρομο καταπλάκωσης

Συχνότερες αιτίες:

Έμφραγμα μυοκαρδίου (CPK-MB)
Ραβδομυόλυση (εκτεταμένη μυϊκή καταστροφή)
Μυοσίτιδα / Μυϊκές δυστροφίες
Έντονη άσκηση ή τραύμα
Επιληπτικές κρίσεις / Εγκεφαλικό (CPK-BB)
Φάρμακα (π.χ. στατίνες, κοκαΐνη)
Υποθερμία ή υπερθερμία
Κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών
Έμφραγμα μυοκαρδίου (CPK-MB)
Ραβδομυόλυση (εκτεταμένη μυϊκή καταστροφή)
Μυοσίτιδα / Μυϊκές δυστροφίες
Έντονη άσκηση ή τραύμα
Επιληπτικές κρίσεις / Εγκεφαλικό (CPK-BB)
Φάρμακα (π.χ. στατίνες, κοκαΐνη)

🧪 Πότε ζητείται η εξέταση CK;

Η μέτρηση της CPK χρησιμοποιείται για:

Διάγνωση εμφράγματος (παλιότερα, πλέον με τροπονίνη)
Ανίχνευση μυοπαθειών (π.χ. Duchenne)
Παρακολούθηση στατινο-επαγόμενης μυοπάθειας
Εκτίμηση ραβδομυόλυσης σε εγκαύματα, συνθλιπτικά τραύματα, παρατεταμένη ακινησία

📊 Φυσιολογικές Τιμές Αναφοράς

Τύπος CPK	Φυσιολογικές Τιμές
CK (ολική)	30 – 200 U/L
CK-MB	< 25 U/L ή < 5%
CK-BB	Δεν μετράται συνήθως ρουτίνας

Οι τιμές επηρεάζονται από φύλο, ηλικία και μυϊκή μάζα.

⚠️ Τι μπορεί να επηρεάσει την CK;

Η τιμή της CPK μπορεί να επηρεαστεί από ποικίλους παράγοντες, τόσο παθολογικούς όσο και φυσιολογικούς. Σημαντικό είναι να εκτιμάται η τιμή σε συνδυασμό με την κλινική εικόνα και το ιστορικό του ασθενούς.

Έντονη άσκηση: Ιδιαίτερα σε μη εξοικειωμένα άτομα ή μετά από bodybuilding, crossfit ή μαραθώνιο.
Ενδομυϊκές ενέσεις (IM): Προκαλούν τραυματισμό μυϊκών ινών.
Χειρουργικές επεμβάσεις: Ιδιαίτερα σε μεγάλες επεμβάσεις που περιλαμβάνουν μυϊκή καταστροφή.
Τραυματισμοί και κατάγματα: Οξύ μυϊκό stress αυξάνει τις τιμές.
Φαρμακευτική αγωγή:
- Στατίνες (π.χ. atorvastatin, rosuvastatin)
- Αντιψυχωσικά (π.χ. haloperidol)
- Αντιϊκά/αντιβιοτικά (π.χ. daptomycin, zidovudine)
- Αναβολικά στεροειδή
Αλκοόλ: Ιδιαίτερα η χρόνια κατανάλωση μπορεί να προκαλέσει μυοτοξικότητα.
Λοιμώξεις: Ιογενούς αιτιολογίας μυοσίτιδα (π.χ. γρίπη, COVID-19, HIV).
Υπερθερμία / Υποθερμία: Ακραίες θερμοκρασίες προκαλούν μυϊκή βλάβη.
Θυρεοειδοπάθειες: Υποθυρεοειδισμός μπορεί να σχετίζεται με μυοπάθεια και αύξηση CK.
Ηλεκτρολυτικές διαταραχές: Υποκαλιαιμία, υποφωσφαταιμία
Νευρομυϊκές νόσοι: π.χ. ALS, πολυνευροπάθειες
Ηλικία, φύλο, μυϊκή μάζα: Οι άνδρες και τα άτομα με περισσότερη μυϊκή μάζα έχουν υψηλότερες φυσιολογικές τιμές.

Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται εκτίμηση από ιατρό πριν την αξιολόγηση του αποτελέσματος.- Άσκηση (μέχρι και 10x αύξηση σε αθλητές)

🧠 Κλινικές Χρήσεις της CK

1. Έμφραγμα μυοκαρδίου

Χρήσιμη η CK-MB
Αυξάνεται 3–6 ώρες μετά το έμφραγμα, κορυφώνεται σε 12–24 ώρες και επανέρχεται σε 2–3 ημέρες
Μπορεί να συνδυαστεί με τροπονίνη και μυοσφαιρίνη για πλήρη εκτίμηση

2. Ραβδομυόλυση

Συνοδεύεται από μυαλγίες, σκούρα ούρα (μυοσφαιρινουρία), αύξηση κρεατινίνης
CPK μπορεί να φτάσει >10.000 U/L
Απαραίτητη η χορήγηση υγρών για πρόληψη οξείας νεφρικής ανεπάρκειας

3. Μυϊκές παθήσεις

Duchenne, Becker (κληρονομικές δυστροφίες)
Μυοσίτιδες (π.χ. πολυμυοσίτιδα, δερματομυοσίτιδα)
Παρακολούθηση προόδου και ανταπόκρισης στη θεραπεία

4. Στατίνες και CPK

Σε περίπτωση μυαλγιών, συνιστάται μέτρηση CPK
Διακοπή στατίνης αν η CPK είναι >10x ULN (άνω φυσιολογικού)
Επανεκκίνηση με άλλη στατίνη ή χαμηλότερη δόση μετά από σταθεροποίηση

5. Νευρολογικές καταστάσεις

Επιληπτικές κρίσεις, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να αυξήσουν την CPK-BB
Χρήσιμη σε διαφορική διάγνωση μεταβολικής ή τραυματικής μυοπάθειας

6. Εργοφυσιολογία και αθλητική ιατρική

Η CPK χρησιμοποιείται σε επαγγελματίες αθλητές για παρακολούθηση κόπωσης
Βοηθά στον σχεδιασμό προγράμματος αποκατάστασης ή αποφυγή υπερπροπόνησης

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Είναι επικίνδυνη η αυξημένη CK;

Όχι πάντα. Μπορεί να αυξηθεί παροδικά μετά από άσκηση. Ωστόσο, πολύ υψηλές τιμές (>5000–10000 U/L) απαιτούν διερεύνηση για πιθανή μυϊκή βλάβη ή ραβδομυόλυση.

Η CK αντικαταστάθηκε από την τροπονίνη;

Στη διάγνωση εμφράγματος, η τροπονίνη είναι πλέον ο κύριος βιοδείκτης. Ωστόσο, η CPK εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σε μυοπάθειες, ραβδομυόλυση και παρακολούθηση μυϊκής βλάβης.

Πόσο συχνά πρέπει να μετρώ την CK;

Η μέτρηση γίνεται μόνο όταν υπάρχει κλινική ένδειξη: μυαλγίες, τραύμα, χρήση στατινών ή υποψία μυοπάθειας. Δεν είναι εξέταση ρουτίνας.

Μπορεί να μειωθεί φυσικά η CK;

Ναι, με ανάπαυση, διακοπή προκλητικών παραγόντων (όπως η έντονη άσκηση ή ορισμένα φάρμακα), καλή ενυδάτωση και αποφυγή αλκοόλ.

Είναι φυσιολογικό να αυξάνεται μετά από άσκηση;

Ναι. Μετά από έντονη ή ασυνήθιστη άσκηση, η CPK μπορεί να αυξηθεί ακόμη και 10 φορές. Επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα εντός 2–3 ημερών.

Μπορεί κάποιος να έχει υψηλή CK χωρίς συμπτώματα;

Ναι. Η ασυμπτωματική υπερκινασαιμία είναι σπάνια αλλά μπορεί να παρατηρηθεί, συνήθως σε αθλητές ή άτομα με αυξημένη μυϊκή μάζα. Χρειάζεται όμως διερεύνηση για αποκλεισμό υποκείμενης παθολογίας.

Ποια φάρμακα σχετίζονται με αύξηση της CK;

Στατίνες, αναβολικά, αντιψυχωσικά, αντιβιοτικά όπως η δαπτομυκίνη και αντιρετροϊκά μπορούν να προκαλέσουν μυοτοξικότητα και αύξηση CPK.

Ποια είναι η κλινική σημασία της CK-BB;

Η CK-BB αυξάνεται σε νευρολογικές καταστάσεις όπως κρανιοεγκεφαλική κάκωση, εγκεφαλικό επεισόδιο και εγκεφαλίτιδα. Δεν χρησιμοποιείται συχνά στην καθημερινή κλινική πράξη.

Σε ποιες παθήσεις παρατηρείται η μεγαλύτερη αύξηση της CK;

Στη ραβδομυόλυση, σε εκτεταμένα εγκαύματα, στο σύνδρομο καταπλάκωσης, στη νόσο Duchenne και σε μυϊκές φλεγμονές η CPK μπορεί να φτάσει και >50.000 U/L.

Πώς σχετίζεται η CK με τις στατίνες;

Οι στατίνες μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της CK λόγω μυοπάθειας. Αν η τιμή είναι >10x ULN ή υπάρχουν συμπτώματα, απαιτείται διακοπή και αξιολόγηση από ιατρό.

📚 Βιβλιογραφία

American Heart Association. Biomarkers in Acute Coronary Syndrome. Circulation. 2021.
UpToDate: “Creatine kinase – Clinical relevance in muscle disorders and cardiac injury”
European Society of Cardiology. ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction. 2023.
EMA. Statin-Associated Muscle Symptoms. 2020.
Teixeira, R. et al. “CPK elevation and rhabdomyolysis: A practical approach”. Rev Bras Terapia Intensiva. 2022.
Mayo Clinic Laboratories – CK (Creatine Kinase) testing guidelines.
Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία – Οδηγίες για έμφραγμα και βιοδείκτες.
Bashir, M. et al. “Interpretation of Elevated CK in Muscle Diseases”. Curr Opin Rheumatol. 2022.
Gonzalez, D. et al. “Statin-induced myopathies: mechanisms and clinical relevance”. Pharmacol Ther. 2021.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

14/Jun/2025

ΝΕΩΤΕΡΟ ΠΙΟ ΠΛΗΡΕΣ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ :

Αλδολάση – Τιμές, Ρόλος, Παθολογικές Καταστάσεις και Διαγνωστική Αξία

Τι είναι η Αλδολάση;

Η αλδολάση είναι ένα ένζυμο που συμμετέχει στη διαδικασία της γλυκόλυσης, δηλαδή στη διάσπαση της γλυκόζης για παραγωγή ενέργειας. Εντοπίζεται κυρίως:

στους σκελετικούς μυς
στο ήπαρ
στον εγκέφαλο

Υπάρχουν τρεις ισομορφές:

Α (aldolase A): σκελετικοί μύες
Β (aldolase B): ήπαρ, νεφρά
C (aldolase C): εγκέφαλος

📌 Πότε ζητείται η εξέταση;

Η μέτρηση της αλδολάσης ζητείται όταν υπάρχει υποψία για:

✅ Μυϊκές παθήσεις (π.χ. μυοσίτιδα, δυστροφία)
✅ Ηπατικά νοσήματα (π.χ. ηπατίτιδα, κίρρωση)
✅ Μυϊκή καταστροφή από τραύμα, ραβδομυόλυση ή έντονη άσκηση
✅ Παρακολούθηση νοσημάτων όπως η πολυμυοσίτιδα
✅ Διαφορική διάγνωση από την CPK και LDH
✅ Συμπτώματα όπως:
– Αδυναμία
– Μυϊκοί πόνοι
– Δυσκαμψία
– Οίδημα μυών

📊 Φυσιολογικές τιμές αλδολάσης

Ηλικία	Φυσιολογικά επίπεδα (U/L)
Ενήλικες	1.0 – 7.5 U/L
Παιδιά	3.0 – 10.0 U/L
Άνδρες >50 ετών	ελαφρώς αυξημένα (<8.5)

📝 Οι τιμές διαφέρουν ανάλογα με το εργαστήριο – συμβουλευτείτε τα όρια αναφοράς.

⚠️ Αυξημένες τιμές – Τι σημαίνουν;

Η αυξημένη αλδολάση σχετίζεται συχνότερα με:

💪 Μυϊκές παθήσεις:

Πολυμυοσίτιδα
Δερματομυοσίτιδα
Μυϊκή δυστροφία Duchenne
Μυοπαθητικές μορφές υποθυρεοειδισμού
Ραβδομυόλυση

🧬 Κληρονομικά νοσήματα:

Γλυκογονίαση τύπου VII (νόσος Tarui)
Μυοπαθητικές μεταλλάξεις στο γονίδιο ALDOA

🧠 Άλλες καταστάσεις:

Σκλήρυνση κατά πλάκας (σε υποτροπές)
Μυϊκοί τραυματισμοί (π.χ. συντριπτικά κατάγματα)
Έντονη άσκηση
Επιληπτικές κρίσεις
Σύνδρομο συντριβής (crush syndrome)

📉 Χαμηλές τιμές – Πότε παρατηρούνται;

Αρκετά σπάνια:

Ηπατική ανεπάρκεια τελικού σταδίου
Υποπρωτεϊναιμία
Καχεξία
Παλαιά μυϊκή βλάβη (πλήρης ατροφία)

⚕️ Αλδολάση vs CPK vs LDH

Δείκτης	Εντόπιση	Χρόνος ανόδου	Ευαισθησία για μυϊκή βλάβη
Αλδολάση	Μύες, ήπαρ	12–24 ώρες	Μέτρια
CPK	Μύες, εγκέφαλος, καρδιά	4–6 ώρες	Υψηλή
LDH	Πολλοί ιστοί	24–48 ώρες	Χαμηλότερη

✅ Η CPK προτιμάται για οξεία μυϊκή βλάβη
✅ Η Αλδολάση παραμένει αυξημένη περισσότερο – ιδανική για χρόνιες μυοπάθειες

🤰 Αλδολάση και Εγκυμοσύνη

Η αλδολάση δεν επηρεάζεται σημαντικά από την εγκυμοσύνη. Όμως:

Σε προεκλαμψία και HELLP σύνδρομο, η τιμή μπορεί να αυξηθεί.
Δεν είναι εξέταση ρουτίνας στην κύηση.

💊 Φάρμακα που επηρεάζουν τα επίπεδα

Αύξηση:

Στατίνες (μυοπάθεια)
Κορτικοστεροειδή (σε χρόνια χρήση)
Κολχικίνη
Αντικαρκινικά (π.χ. κυκλοφωσφαμίδη)

Μείωση:

Μόνο σε περιπτώσεις συνοδού ηπατικής ανεπάρκειας με υποαλβουμιναιμία

🥗 Διατροφή και Αλδολάση

Δεν επηρεάζεται άμεσα από τη διατροφή.

Αλλά:

Δίαιτα φτωχή σε θερμίδες μπορεί να συμβάλει σε μυϊκή απώλεια
Ελλείψεις βιταμινών (Β12, D) σε χρόνιες καταστάσεις μπορεί να επηρεάσουν τους μύες

🧠 Κληρονομικά Μυϊκά Σύνδρομα και Αλδολάση

Νόσος Tarui (γλυκογονίαση τύπου VII)

Ελλιπής λειτουργία φωσφοφρουκτοκινάσης
Αυξημένη αλδολάση λόγω μυϊκής διάσπασης

Νόσος Pompe

Αυξημένα επίπεδα αλδολάσης και CPK

Μυοτονική δυστροφία:

Αυξημένη, αλλά ήπια και σταθερή αύξηση

📋 Πορεία – Παρακολούθηση

Η αλδολάση μπορεί να παρακολουθείται:

🗓️ Σε μηχανική υποστήριξη ασθενών με crush injuries
📈 Σε πολυμυοσίτιδα/δερματομυοσίτιδα μαζί με CPK
📉 Στην ανταπόκριση σε θεραπεία μυοπαθειών

📊 Mobile-Friendly Scrollable Πίνακας

Κατάσταση	Αλδολάση	Σημείωση
Πολυμυοσίτιδα	↑↑	Μαζί με CPK
Ραβδομυόλυση	↑↑↑	Οξεία αύξηση
Ηπατίτιδα	↑	Ήπια αύξηση
Καχεξία	↓	Μυϊκή ατροφία
Μυϊκή δυστροφία	↑ ή ↔	Ανάλογα το στάδιο

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

🔍 Τι δείχνει η εξέταση αλδολάσης;

Η αλδολάση δείχνει εάν υπάρχει βλάβη στους σκελετικούς μύες ή το ήπαρ. Αυξάνεται σε μυοπάθειες, ραβδομυόλυση και τραύματα.

🧪 Πότε χρειάζεται να τη μετρήσω;

Όταν έχετε μυϊκούς πόνους, αδυναμία, ή εάν υπάρχει υποψία για μυοπάθεια ή ηπατική βλάβη.

💊 Επηρεάζουν τα φάρμακα την αλδολάση;

Ναι. Φάρμακα όπως στατίνες και κορτιζόνη μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα.

⚖️ Ποια η διαφορά με την CPK;

Η CPK αυξάνεται πιο γρήγορα και είναι πιο ευαίσθητη. Η αλδολάση όμως παραμένει αυξημένη περισσότερο σε χρόνιες παθήσεις.

👩‍⚕️ Χρειάζεται νηστεία για την εξέταση;

Όχι απαραίτητα, αλλά καλό είναι να αποφεύγεται η έντονη άσκηση πριν την εξέταση.

📚 Εκτεταμένη Βιβλιογραφία

🔬 Διεθνείς Ιατρικές Πηγές (PubMed, MedlinePlus, NIH)

MedlinePlus – Aldolase Blood Test
U.S. National Library of Medicine
🔗 https://medlineplus.gov/lab-tests/aldolase/
NIH: Aldolase and Myopathies
National Institutes of Health
🔗 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557717/
Aldolase A deficiency and muscle glycogenoses
Author: Kishnani PS, et al.
Journal of Inherited Metabolic Disease, 2018
🔗 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29090345/
Aldolase isoenzymes in clinical diagnostics
Smith DA, Taylor A.
Clinical Chemistry, 2021
🔗 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33987201/
CPK vs Aldolase in diagnosis of inflammatory myopathies
Neurology International, 2020
🔗 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32713127/

🇬🇷 Ελληνικές Πηγές – Ιατρικοί Οργανισμοί

Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ)
🔗 https://eody.gov.gr
Ελληνική Εταιρεία Νευρομυϊκών Παθήσεων (ΕΕΝΠ)
Πληροφορίες για πολυμυοσίτιδα, δυστροφίες και εργαστηριακούς δείκτες
🔗 https://www.ene.gr
Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών – Εργαστηριακοί δείκτες σε ηπατικά και μυϊκά νοσήματα
🔗 https://www.isathens.gr

📖 Ιατρικά Εγχειρίδια και Ανασκοπήσεις

Tietz Fundamentals of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics
8th Edition, Elsevier, 2020
ISBN: 9780323530449
Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods
24th Edition, Elsevier, 2021
ISBN: 9780323673207
UpToDate: Serum muscle enzymes in the evaluation of neuromuscular diseases
🔗 https://www.uptodate.com

Παντελής Αναγνωστόπουλος

12/Jun/2025

CPK (Κρεατινική Φωσφοκινάση): Τι είναι, πότε αυξάνεται και τι σημαίνει

🔬 Τι είναι η CPK;

Σκελετικούς μύες
Καρδιακό μυ
Εγκέφαλο

🧬 Τύποι της CPK

Η CPK διακρίνεται σε 3 ισομορφές:

CPK-MM: Κυρίως στους σκελετικούς μύες
CPK-MB: Ειδική στον καρδιακό μυ (δείκτης εμφράγματος)
CPK-BB: Σπανιότερη, βρίσκεται στον εγκέφαλο και σε νευρικούς ιστούς

📈 Πότε αυξάνεται η CPK;

Ήπια (έως 3x ULN): μετά από έντονη άσκηση, ενδομυϊκές ενέσεις, μικρού βαθμού τραύμα
Μέτρια (3–10x ULN): σε μυοσίτιδα, στατινο-επαγόμενη μυοπάθεια, επιληπτικές κρίσεις
Σοβαρή (>10x ULN): ραβδομυόλυση, εκτεταμένα εγκαύματα, σύνδρομο καταπλάκωσης

Συχνότερες αιτίες:

Έμφραγμα μυοκαρδίου (CPK-MB)
Ραβδομυόλυση (εκτεταμένη μυϊκή καταστροφή)
Μυοσίτιδα / Μυϊκές δυστροφίες
Έντονη άσκηση ή τραύμα
Επιληπτικές κρίσεις / Εγκεφαλικό (CPK-BB)
Φάρμακα (π.χ. στατίνες, κοκαΐνη)
Υποθερμία ή υπερθερμία
Κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών
Έμφραγμα μυοκαρδίου (CPK-MB)
Ραβδομυόλυση (εκτεταμένη μυϊκή καταστροφή)
Μυοσίτιδα / Μυϊκές δυστροφίες
Έντονη άσκηση ή τραύμα
Επιληπτικές κρίσεις / Εγκεφαλικό (CPK-BB)
Φάρμακα (π.χ. στατίνες, κοκαΐνη)

🧪 Πότε ζητείται η εξέταση CPK;

Η μέτρηση της CPK χρησιμοποιείται για:

Διάγνωση εμφράγματος (παλιότερα, πλέον με τροπονίνη)
Ανίχνευση μυοπαθειών (π.χ. Duchenne)
Παρακολούθηση στατινο-επαγόμενης μυοπάθειας
Εκτίμηση ραβδομυόλυσης σε εγκαύματα, συνθλιπτικά τραύματα, παρατεταμένη ακινησία

📊 Φυσιολογικές Τιμές Αναφοράς

Τύπος CPK	Φυσιολογικές Τιμές
CPK (ολική)	30 – 200 U/L
CPK-MB	< 25 U/L ή < 5%
CPK-BB	Δεν μετράται συνήθως ρουτίνας

Οι τιμές επηρεάζονται από φύλο, ηλικία και μυϊκή μάζα.

⚠️ Τι μπορεί να επηρεάσει την CPK;

Έντονη άσκηση: Ιδιαίτερα σε μη εξοικειωμένα άτομα ή μετά από bodybuilding, crossfit ή μαραθώνιο.
Ενδομυϊκές ενέσεις (IM): Προκαλούν τραυματισμό μυϊκών ινών.
Χειρουργικές επεμβάσεις: Ιδιαίτερα σε μεγάλες επεμβάσεις που περιλαμβάνουν μυϊκή καταστροφή.
Τραυματισμοί και κατάγματα: Οξύ μυϊκό stress αυξάνει τις τιμές.
Φαρμακευτική αγωγή:
- Στατίνες (π.χ. atorvastatin, rosuvastatin)
- Αντιψυχωσικά (π.χ. haloperidol)
- Αντιϊκά/αντιβιοτικά (π.χ. daptomycin, zidovudine)
- Αναβολικά στεροειδή
Αλκοόλ: Ιδιαίτερα η χρόνια κατανάλωση μπορεί να προκαλέσει μυοτοξικότητα.
Λοιμώξεις: Ιογενούς αιτιολογίας μυοσίτιδα (π.χ. γρίπη, COVID-19, HIV).
Υπερθερμία / Υποθερμία: Ακραίες θερμοκρασίες προκαλούν μυϊκή βλάβη.
Θυρεοειδοπάθειες: Υποθυρεοειδισμός μπορεί να σχετίζεται με μυοπάθεια και αύξηση CPK.
Ηλεκτρολυτικές διαταραχές: Υποκαλιαιμία, υποφωσφαταιμία
Νευρομυϊκές νόσοι: π.χ. ALS, πολυνευροπάθειες
Ηλικία, φύλο, μυϊκή μάζα: Οι άνδρες και τα άτομα με περισσότερη μυϊκή μάζα έχουν υψηλότερες φυσιολογικές τιμές.

🧠 Κλινικές Χρήσεις της CPK

1. Έμφραγμα μυοκαρδίου

Χρήσιμη η CPK-MB
Αυξάνεται 3–6 ώρες μετά το έμφραγμα, κορυφώνεται σε 12–24 ώρες και επανέρχεται σε 2–3 ημέρες
Μπορεί να συνδυαστεί με τροπονίνη και μυοσφαιρίνη για πλήρη εκτίμηση

2. Ραβδομυόλυση

Συνοδεύεται από μυαλγίες, σκούρα ούρα (μυοσφαιρινουρία), αύξηση κρεατινίνης
CPK μπορεί να φτάσει >10.000 U/L
Απαραίτητη η χορήγηση υγρών για πρόληψη οξείας νεφρικής ανεπάρκειας

3. Μυϊκές παθήσεις

Duchenne, Becker (κληρονομικές δυστροφίες)
Μυοσίτιδες (π.χ. πολυμυοσίτιδα, δερματομυοσίτιδα)
Παρακολούθηση προόδου και ανταπόκρισης στη θεραπεία

4. Στατίνες και CPK

Σε περίπτωση μυαλγιών, συνιστάται μέτρηση CPK
Διακοπή στατίνης αν η CPK είναι >10x ULN (άνω φυσιολογικού)
Επανεκκίνηση με άλλη στατίνη ή χαμηλότερη δόση μετά από σταθεροποίηση

5. Νευρολογικές καταστάσεις

Επιληπτικές κρίσεις, κρανιοεγκεφαλική κάκωση, εγκεφαλικά επεισόδια μπορούν να αυξήσουν την CPK-BB
Χρήσιμη σε διαφορική διάγνωση μεταβολικής ή τραυματικής μυοπάθειας

6. Εργοφυσιολογία και αθλητική ιατρική

Η CPK χρησιμοποιείται σε επαγγελματίες αθλητές για παρακολούθηση κόπωσης
Βοηθά στον σχεδιασμό προγράμματος αποκατάστασης ή αποφυγή υπερπροπόνησης

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Είναι επικίνδυνη η αυξημένη CPK;

Η CPK αντικαταστάθηκε από την τροπονίνη;

Πόσο συχνά πρέπει να μετρώ την CPK;

Μπορεί να μειωθεί φυσικά η CPK;

Είναι φυσιολογικό να αυξάνεται μετά από άσκηση;

Μπορεί κάποιος να έχει υψηλή CPK χωρίς συμπτώματα;

Ποια φάρμακα σχετίζονται με αύξηση της CPK;

Ποια είναι η κλινική σημασία της CPK-BB;

Η CPK-BB αυξάνεται σε νευρολογικές καταστάσεις όπως κρανιοεγκεφαλική κάκωση, εγκεφαλικό επεισόδιο και εγκεφαλίτιδα. Δεν χρησιμοποιείται συχνά στην καθημερινή κλινική πράξη.

Σε ποιες παθήσεις παρατηρείται η μεγαλύτερη αύξηση της CPK;

Πώς σχετίζεται η CPK με τις στατίνες;

Οι στατίνες μπορεί να προκαλέσουν αύξηση της CPK λόγω μυοπάθειας. Αν η τιμή είναι >10x ULN ή υπάρχουν συμπτώματα, απαιτείται διακοπή και αξιολόγηση από ιατρό.

📚 Βιβλιογραφία

American Heart Association. Biomarkers in Acute Coronary Syndrome. Circulation. 2021.
UpToDate: “Creatine kinase – Clinical relevance in muscle disorders and cardiac injury”
European Society of Cardiology. ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction. 2023.
EMA. Statin-Associated Muscle Symptoms. 2020.
Teixeira, R. et al. “CPK elevation and rhabdomyolysis: A practical approach”. Rev Bras Terapia Intensiva. 2022.
Mayo Clinic Laboratories – CK (Creatine Kinase) testing guidelines.
Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία – Οδηγίες για έμφραγμα και βιοδείκτες.
Bashir, M. et al. “Interpretation of Elevated CK in Muscle Diseases”. Curr Opin Rheumatol. 2022.
Gonzalez, D. et al. “Statin-induced myopathies: mechanisms and clinical relevance”. Pharmacol Ther. 2021.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…