14/Sep/2025

🧪 CMV (Κυτταρομεγαλοϊός) – Φιλικός Οδηγός Ασθενών

Ο CMV (Cytomegalovirus) είναι ένας συχνός ιός της οικογένειας των ερπητοϊών. Οι περισσότεροι άνθρωποι μολύνονται κάποια στιγμή στη ζωή τους, συχνά χωρίς συμπτώματα. Η λοίμωξη είναι συνήθως ήπια σε υγιή άτομα, όμως στον προγεννητικό έλεγχο και σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς έχει ιδιαίτερη σημασία. Με σωστή ενημέρωση, πρόληψη και έγκαιρη εργαστηριακή διερεύνηση, οι κίνδυνοι μειώνονται σημαντικά.

1) Τι είναι ο CMV;

Ο CMV είναι ιός που προσβάλλει άτομα κάθε ηλικίας. Μετά την αρχική λοίμωξη παραμένει σε «ύπνωση» στον οργανισμό και μπορεί να αντιδραστηριοποιηθεί σε περιόδους ανοσοκαταστολής. Στους υγιείς προκαλεί συνήθως ήπια συμπτώματα τύπου ίωσης ή περνά απαρατήρητος. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στην εγκυμοσύνη (κίνδυνος συγγενούς λοίμωξης) και σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό.

2) Τρόποι Μετάδοσης

Σάλιο & σωματικά υγρά (π.χ. φιλιά, κοινή χρήση ποτηριών/μαχαιροπήρουνων).
Ούρα και δάκρυα (συχνά από μικρά παιδιά/νηπιαγωγείο).
Σεξουαλική επαφή και αίμα/μεταγγίσεις.
Κάθετη μετάδοση από μητέρα σε έμβρυο στην εγκυμοσύνη ή κατά τον τοκετό/θηλασμό.

Η υγιεινή χεριών και η αποφυγή κοινής χρήσης σκευών μειώνουν τον κίνδυνο, ειδικά για εγκύους που φροντίζουν μικρά παιδιά.

3) Συμπτώματα σε Ενήλικες & Παιδιά

Στους περισσότερους η λοίμωξη είναι ασυμπτωματική. Όταν υπάρχουν συμπτώματα, μοιάζουν με μονοπυρήνωση:

Πυρετός, κόπωση, μυαλγίες, πονοκέφαλος.
Πονόλαιμος, διογκωμένοι λεμφαδένες.
Σπανιότερα: ήπια αύξηση ηπατικών ενζύμων.

Σε ανοσοκατεσταλμένους μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές (πνευμονίτιδα, ρετινίτιδα, ηπατίτιδα). Στα νεογνά με συγγενή λοίμωξη, η κλινική εικόνα ποικίλλει από ασυμπτωματική μέχρι σοβαρή (χαμηλό βάρος, ίκτερος, νευρολογικές βλάβες).

4) CMV και Εγκυμοσύνη (Συγγενής CMV)

Η πρωτολοίμωξη της μητέρας στην κύηση έχει τον υψηλότερο κίνδυνο μετάδοσης στο έμβρυο. Ακόμη και επαναλοίμωξη/αντιδραστηριοποίηση μπορεί σπάνια να μεταδοθεί. Ο προγεννητικός έλεγχος με IgM, IgG και IgG avidity βοηθά στον χρονισμό της λοίμωξης. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις, η PCR CMV σε αίμα μητέρας ή αμνιακό υγρό (μετά από ιατρική ένδειξη) διευκρινίζει την κατάσταση. Η στενή συνεργασία γυναικολόγου–μικροβιολόγου είναι κρίσιμη.

5) Εξετάσεις Αίματος & Μοριακός Έλεγχος

Η διάγνωση/παρακολούθηση βασίζεται σε:

Εξέταση	Τι δείχνει	Σχόλια
CMV IgM	Πρόσφατη/οξεία λοίμωξη	Μπορεί να επιμένει μήνες· χρειάζεται επιβεβαίωση.
CMV IgG	Παλαιότερη λοίμωξη/ανοσία	Θετικό IgG μόνο του συνήθως καθησυχάζει στην κύηση.
IgG avidity	Χρονολόγηση λοίμωξης	Χαμηλή=πρόσφατη, Υψηλή=παλαιά λοίμωξη.
PCR CMV (αίμα/ούρα/σίελος, αμνιακό)	Ανίχνευση ιικού DNA	Χρήσιμη σε αμφίβολα ορολογικά ή για συγγενή CMV.

6) Ερμηνεία Συνδυασμών Αποτελεσμάτων

IgG(-) / IgM(-): Καμία ένδειξη παλαιάς ή πρόσφατης λοίμωξης. Προσοχή στην πρόληψη, ειδικά σε κύηση.
IgG(+) / IgM(-): Παλαιά λοίμωξη – συνήθως ανοσία. Χαμηλός κίνδυνος για συγγενή CMV.
IgG(+) / IgM(+): Πιθανή πρόσφατη λοίμωξη ή παραμένουσα IgM. Χρειάζεται IgG avidity:
- Χαμηλή avidity → πρόσφατη λοίμωξη (ιδίως σημαντική στην εγκυμοσύνη).
- Υψηλή avidity → παλαιά λοίμωξη (συνήθως καθησυχαστικό).
IgG(-) / IgM(+): Πιθανή πολύ πρόσφατη λοίμωξη ή ψευδώς θετικό. Απαιτείται επανάληψη/επιβεβαίωση.

Σημείωση: Η τελική ερμηνεία γίνεται από τον θεράποντα ιατρό με βάση ιστορικό, συμπτώματα και, όπου χρειάζεται, μοριακό έλεγχο.

7) Θεραπεία & Παρακολούθηση

Σε υγιή άτομα η λοίμωξη είναι αυτοπεριοριζόμενη και δεν απαιτείται ειδική αγωγή. Σε ανοσοκατεσταλμένους ή σοβαρές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται αντιιικά (π.χ. γκανσικλοβίρη/βαλγκανσικλοβίρη) με ιατρική παρακολούθηση. Στην εγκυμοσύνη η αντιμετώπιση εξατομικεύεται από εξειδικευμένη ομάδα (γυναικολόγο, λοιμωξιολόγο, μικροβιολόγο) και μπορεί να περιλαμβάνει παρακολούθηση με υπερήχους και στοχευμένο εργαστηριακό έλεγχο.

8) Πρόληψη – Πρακτικές Συμβουλές

Συχνό πλύσιμο χεριών, ειδικά μετά από αλλαγή πάνας ή επαφή με σάλιο/ούρα παιδιών.
Αποφυγή κοινής χρήσης ποτηριών, πιρουνιών, οδοντόβουρτσας.
Καθαρισμός επιφανειών και παιχνιδιών σε χώρους φροντίδας παιδιών.
Στην εγκυμοσύνη: έξτρα προσοχή στην υγιεινή και την επαφή με σάλιο/δάκρυα νηπίων.

9) Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

❓ Μπορώ να έχω CMV χωρίς να το ξέρω;

Ναι. Οι περισσότεροι δεν έχουν συμπτώματα. Ο έλεγχος γίνεται με αιματολογικές εξετάσεις (IgM/IgG).

❓ Αν έχω IgG θετικό πριν μείνω έγκυος, κινδυνεύω;

Το IgG(+) σημαίνει παλαιά λοίμωξη και σχετική ανοσία. Ο κίνδυνος συγγενούς CMV είναι χαμηλός.

❓ Τι σημαίνει IgM θετικό;

Υποδηλώνει πρόσφατη λοίμωξη αλλά μπορεί να επιμένει. Χρειάζεται IgG avidity και, αν απαιτείται, PCR.

❓ Υπάρχει εμβόλιο για CMV;

Προς το παρόν όχι. Η πρόληψη βασίζεται στην υγιεινή και την αποφυγή κοινής χρήσης σκευών.

❓ Μπορώ να θηλάσω αν έχω περάσει CMV;

Συνήθως ναι. Ειδικές οδηγίες ισχύουν για πρόωρα/ανοσοκατεσταλμένα νεογνά — συμβουλευτείτε τον παιδίατρο.

10) Κλείστε Εξέταση

🔬 Έλεγχος CMV (IgM, IgG, IgG avidity, PCR)

Κάντε υπεύθυνο έλεγχο CMV — ιδανικό για προγεννητικό και για στοχευμένη διερεύνηση συμπτωμάτων.

➡️ Δείτε τον Κατάλογο Εξετάσεων ή κλείστε άμεσα Ραντεβού Online.

Παντελής Αναγνωστόπουλος

22/Aug/2025

1) Τι είναι ο HHV-7;

Ο HHV-7 (Human Herpesvirus 7) είναι μέλος της οικογένειας των ερπητοϊών (Herpesviridae), ειδικότερα ανήκει στο γένος βήτα-ερπητοϊών, μαζί με τον HHV-6 και τον CMV (κυτταρομεγαλοϊό).
Ανακαλύφθηκε το 1990 και έχει συσχετιστεί με ποικίλες λοιμώξεις, κυρίως σε παιδιά αλλά και σε ενήλικες με εξασθενημένο ανοσοποιητικό.

ℹ️ Infobox – Βασικά Χαρακτηριστικά HHV-7

Οικογένεια: Herpesviridae
Υποοικογένεια: Betaherpesvirinae
Γένος: Roseolovirus
Ανακάλυψη: 1990
Συγγένεια: HHV-6, CMV
Πρωτογενής Λοίμωξη: συνήθως παιδική ηλικία

Η κλινική σημασία του HHV-7 παραμένει λιγότερο ξεκάθαρη σε σχέση με τον HHV-6, ωστόσο ενοχοποιείται για εξάνθημα ροδόλα, νευρολογικές διαταραχές,
καρδιολογικές επιπλοκές και δευτερογενείς λοιμώξεις.

2) Ιός & Ιολογία του HHV-7

Ο HHV-7 είναι ένας διπλής έλικας DNA ιός, μέλος της οικογένειας Herpesviridae.
Η βιολογική του συμπεριφορά μοιάζει πολύ με τον HHV-6, με τον οποίο μοιράζεται σημαντικά γονιδιωματικά και αντιγονικά χαρακτηριστικά.
Ο ιός έχει ικανότητα λανθάνουσας μόλυνσης και επανενεργοποίησης, χαρακτηριστικό που τον καθιστά ιδιαίτερα σημαντικό για ασθενείς με ανοσοκαταστολή.

🔬 Infobox – Δομή & Χαρακτηριστικά HHV-7

Γονιδίωμα: Δίκλωνο DNA ~145 kb
Καψίδιο: Ικοσαεδρικό, με 162 καψομερίδια
Ελύτρο: Λιπιδικής φύσης με γλυκοπρωτεΐνες
Υποοικογένεια: Betaherpesvirinae
Κύτταρα-στόχοι: CD4+ T-λεμφοκύτταρα
Κυτταροπαθολογικές αλλοιώσεις: Μεγαλοκυττάρωση, κυτταρικές συντήξεις

Ο HHV-7 παρουσιάζει τροπισμό κυρίως για τα CD4+ T-λεμφοκύτταρα, τα οποία αποτελούν κρίσιμους ρυθμιστές της ανοσολογικής απόκρισης.
Η μόλυνση μπορεί να οδηγήσει σε καταστολή της έκφρασης του CD4 και σε ανοσολογικές δυσλειτουργίες.

Σημαντική ιδιότητα του HHV-7 είναι η ικανότητά του να επιμένει σε λανθάνουσα μορφή μέσα στο DNA των κυττάρων του ξενιστή και να επανενεργοποιείται
όταν το ανοσοποιητικό αποδυναμώνεται. Αυτός ο κύκλος λανθάνουσας και ενεργής μόλυνσης είναι κοινός σε όλους τους ερπητοϊούς.

📌 Info – Σύγκριση HHV-6 και HHV-7

Και οι δύο προκαλούν παιδικές λοιμώξεις (ροδόλα).
Ο HHV-6 συνδέεται συχνότερα με νευρολογικές επιπλοκές.
Ο HHV-7 είναι λιγότερο μελετημένος αλλά συχνός.
Συχνά ανιχνεύονται ταυτόχρονα (συλλοίμωξη).

3) Επιδημιολογία του HHV-7

Ο HHV-7 είναι παγκοσμίως διαδεδομένος ερπητοϊός με πολύ υψηλή οροεπιπολασμότητα στους ενήλικες.
Η πρωτολοίμωξη συμβαίνει κυρίως στην πρώιμη παιδική ηλικία (συνήθως έως 5–6 ετών) και στη συνέχεια ο ιός παραμένει
λανθάνων ισοβίως, με πιθανές επαναενεργοποιήσεις κατά τη διάρκεια της ζωής, ειδικά σε καταστάσεις ανοσοκαταστολής.

📦 Infobox – Γρήγορα Στοιχεία

Παγκόσμια οροεπιπολασμός ενηλίκων: >85–95%
Ηλικία πρωτολοίμωξης: νήπια/παιδιά (συχνά 1–5 έτη)
Εποχικότητα: ήπια-μέτρια, συχνότερα άνοιξη–καλοκαίρι σε ορισμένες σειρές
Συν-κυκλοφορία: συχνή με HHV-6
Οδός μετάδοσης: κυρίως σίελος ενδοοικογενειακά

Μελέτες οροεπιπολασμού δείχνουν ότι το ποσοστό θετικότητας αυξάνει γρήγορα από τη νηπιακή στην παιδική ηλικία, φτάνοντας
σε υψηλές τιμές στην εφηβεία και σχεδόν καθολική έκθεση στην ενήλικη ζωή. Οι μικρές διακυμάνσεις μεταξύ ηπείρων
σχετίζονται με κοινωνικο-οικονομικούς και οικογενειακούς παράγοντες (π.χ. οικογενειακή συνάθροιση, συνήθειες φροντίδας παιδιών).

Ηλικιακή Ομάδα	Εκτιμώμενη Οροθετικότητα HHV-7	Σχόλια
Βρέφη (<12 μηνών)	Χαμηλή–μέτρια (παθητικά μητρικά IgG)	Σταδιακή πτώση μητρικών αντισωμάτων
Νήπια (1–3 ετών)	Αύξηση (συχνά >30–50%)	Έναρξη πρωτολοίμωξης ενδοοικογενειακά
Παιδιά (4–6 ετών)	Υψηλή (συχνά >60–70%)	Κορύφωση νέων λοιμώξεων
Έφηβοι	Πολύ υψηλή (συχνά >80–90%)	Σχεδόν καθολική έκθεση
Ενήλικες	>85–95%	Ισοβιότητα με λανθάνουσα κατάσταση

📌 Σημεία-κλειδιά για την πράξη

Η ενδοοικογενειακή μετάδοση (γονείς → παιδιά) είναι ο κανόνας.
Συχνή συλλοίμωξη με HHV-6 σε μικρές ηλικίες.
Οι οξείες εξάρσεις σε κοινότητες παιδικής φροντίδας μπορεί να αυξάνουν την κυκλοφορία.
Η εποχικότητα ποικίλλει και δεν είναι τόσο έντονη όσο σε αναπνευστικούς ιούς.

Παρά τη μεγάλη διασπορά, ο HHV-7 παραμένει υποδιαγνωσμένος σε σύγκριση με άλλους ερπητοϊούς, κυρίως επειδή
η πρωτολοίμωξη είναι συχνά ήπια ή ασυμπτωματική και οι επιπλοκές εμφανίζονται σπανιότερα ή αποδίδονται σε άλλες αιτίες.
Η ευρύτερη χρήση μοριακών τεχνικών (PCR) έχει βελτιώσει την ανίχνευση του ιού σε κλινικά δείγματα.

4) Τρόποι Μετάδοσης του HHV-7

Ο HHV-7 μεταδίδεται κυρίως μέσω του σιέλου σε στενή, καθημερινή επαφή. Η μετάδοση είναι συχνότερη ενδοοικογενειακά
(γονείς/αδέλφια → παιδιά), αλλά μπορεί να συμβεί και σε χώρους παιδικής φροντίδας και σχολεία. Ο ιός ανιχνεύεται συχνά σε
στοματοφαρυγγικά δείγματα και μπορεί να αποβάλλεται ασυμπτωματικά για μεγάλα χρονικά διαστήματα, όπως συμβαίνει με άλλους ερπητοϊούς.

📦 Infobox – Κύριες Οδοί Μετάδοσης

Σάλιο/στοματοφαρυγγική επαφή (κύρια οδός)
Κοινή χρήση σκευών/ποτηριών σε οικιακό περιβάλλον
Στενή επαφή σε παιδικούς σταθμούς/σχολεία
Πιθανή μετάδοση μέσω σταγονιδίων σε πολύ κοντινή απόσταση
Επανενεργοποίηση σε ενήλικες → ασυμπτωματική αποβολή και μετάδοση

Η ασυμπτωματική αποβολή του ιού είναι συχνή και εξηγεί την υψηλή οροεπιπολασμότητα. Η ποσότητα ιικού φορτίου και η
συχνότητα αποβολής διαφοροποιούνται ανά άτομο και ηλικία. Σε περιόδους επανενεργοποίησης (stress, λοιμώξεις, ανοσοκαταστολή),
η αποβολή μπορεί να αυξηθεί.

Βιολογικό Υλικό	Συχνότητα Ανίχνευσης	Κλινική Χρήση
Σίελος/στοματοφαρυγγικό επίχρισμα	Υψηλή	Κύριο δείγμα για PCR
Αίμα (ολικό/πλάσμα/PBMCs)	Μεταβλητή	Ιοαιμία σε πρωτολοίμωξη/ανοσοκαταστολή
ΕΝΥ (εγκεφαλονωτιαίο υγρό)	Χαμηλή–μέτρια	Σε υποψία νευρολοίμωξης
Δέρμα/βλάβες	Μεμονωμένη	Εξειδικευμένη διερεύνηση

📌 Σημαντικές Παρατηρήσεις

Η στενή επαφή (φιλί, κοινή χρήση κουταλιού/μπουκαλιού) αυξάνει τον κίνδυνο.
Η καλή υγιεινή χεριών και η αποφυγή κοινής χρήσης σκευών μειώνουν τη μετάδοση.
Η μεταφορά χωρίς συμπτώματα είναι συχνή: η απουσία συμπτωμάτων δεν αποκλείει μεταδοτικότητα.
Η συλλοίμωξη με HHV-6 μπορεί να ενισχύσει τη συνολική ιογενή αποβολή.

4.1 Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Μεταδοτικότητα

Ηλικία: Τα μικρά παιδιά έχουν συχνότερη και υψηλότερη αποβολή.
Ανοσολογική κατάσταση: Ανοσοκαταστολή → αυξημένη επανενεργοποίηση/αποβολή.
Στοματική υγεία: Ουλίτιδα/στοματίτιδες μπορεί να διευκολύνουν την αποβολή.
Συνωστισμός: Οικιακή πυκνότητα, παιδικοί σταθμοί, σχολεία.
Συν-λοιμώξεις/στρες: Μπορούν να πυροδοτήσουν επανενεργοποίηση.

🔬 Infobox – Δυναμική Αποβολής

Ασυμπτωματική αποβολή: συχνή, διαλείπουσα.
Ποσότητα ιού: διαφέρει → δεν συσχετίζεται πάντα με συμπτώματα.
Διάρκεια αποβολής: εβδομάδες–μήνες, με υφέσεις/υποτροπές.
Η PCR είναι πιο ευαίσθητη από καλλιέργεια για ανίχνευση αποβολής.

4.2 Πρακτικές Συστάσεις Πρόληψης στην Κοινότητα

Αποφύγετε κοινή χρήση ποτηριών/μαχαιροπήρουνων, ειδικά με μικρά παιδιά.
Υγιεινή χεριών μετά από στένωση επαφών/φροντίδα παιδιών.
Ενημέρωση προσωπικού σε παιδικούς σταθμούς για βασικές πρακτικές υγιεινής.
Σε υποψία λοίμωξης: αποφυγή στενής στοματοφαρυγγικής επαφής για λίγες ημέρες.

🚨 Infobox – Τι ΔΕΝ Γνωρίζουμε με Βεβαιότητα

Δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα για ελάχιστη μολυσματική δόση.
Δεν έχει τεκμηριωθεί σταθερά αερογενής μετάδοση σε απόσταση.
Η μετάδοση μέσω αντικειμένων/επιφανειών θεωρείται πιθανή αλλά δευτερεύουσα.

Συνολικά, ο HHV-7 συμπεριφέρεται όπως οι άλλοι βήτα-ερπητοϊοί: ευρεία, αθόρυβη κυκλοφορία με επίμονη λανθάνουσα φάση και
διαλείπουσα αποβολή. Οι πρακτικές υγιεινής μειώνουν, αλλά δεν εξαλείφουν, την πιθανότητα μετάδοσης.

5) Κλινικές Εκδηλώσεις του HHV-7

Ο HHV-7 προκαλεί συνήθως ήπια ή ασυμπτωματική πρωτολοίμωξη στην παιδική ηλικία, αλλά μπορεί να σχετίζεται
με ποικίλο φάσμα εκδηλώσεων από το δέρμα, το νευρικό, το καρδιαγγειακό και το αιματολογικό σύστημα. Σε ανοσοεπαρκή άτομα
οι εκδηλώσεις είναι κατά κανόνα αυτοπεριοριζόμενες· σε ανοσοκατεσταλμένους, η κλινική εικόνα μπορεί να είναι σοβαρότερη.

📦 Infobox – Γρήγορη Επισκόπηση Εκδηλώσεων

Παιδιά: εμπύρετο σύνδρομο, ιογενής φαρυγγίτιδα, ροδόλα-όμοιο εξάνθημα, σπασμοί από πυρετό.
Έφηβοι/Ενήλικες: ιογενές σύνδρομο, μονοπυρηνοειδής εικόνα, κεφαλαλγία, κακουχία, εξάνθημα.
Δέρμα: μακουλοπαπουλώδες εξάνθημα κορμού, ροδόλα-μιμητικό, σπανιότερα φαρμακοεξάνθημα-όμοια.
Νευρολογικά: άσηπτη μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, επισκληρίδιο/ριζιτικό άλγος (σπάνια).
Καρδιά: μυοκαρδίτιδα/καρδιομυοπάθεια (σπάνιες συσχετίσεις).

5.1 Παιδική Ηλικία (Πρωτολοίμωξη)

Η πρωτολοίμωξη εμφανίζεται συνήθως στην ηλικία 1–5 ετών και μπορεί να εκδηλωθεί με παρατεινόμενο πυρετό (3–5 ημέρες),
φαρυγγαλγία, ευερεθιστότητα και ήπια τραχηλική λεμφαδενοπάθεια. Το εξάνθημα είναι συχνά
μακουλοπαπουλώδες, λεπτό, ξεκινά από τον κορμό και επεκτείνεται κεντρομόλα. Συνοδά: διάρροια, ανορεξία, βήχας.

🔬 Infobox – Ροδόλα-όμοιο Σύνδρομο

Πυρετός 39–40°C για 3–4 ημέρες, με απότομη πτώση και εμφάνιση εξανθήματος.
Εξάνθημα: ροδόχροο, μη κνησμώδες, διάρκειας 1–3 ημερών.
Συχνά προηγείται ιογενής φαρυγγίτιδα και ήπια ρινίτιδα.
Διαφορική: HHV-6, ερυθρά, ιλαρά (εμβολιασμός!), εντεροϊοί, φάρμακα.

Σε μικρά παιδιά, ο υψηλός πυρετός μπορεί να προκαλέσει πυρετικούς σπασμούς. Η συννοσηρότητα με HHV-6 δεν είναι σπάνια
και μπορεί να εντείνει τον πυρετό ή να παρατείνει τα συμπτώματα.

5.2 Έφηβοι & Ενήλικες

Η πρωτοδιάγνωση σε ενήλικες είναι λιγότερο συχνή· συνήθως πρόκειται για επανενεργοποίηση ή υποκλινική αποβολή.
Όταν εμφανίζεται συμπτωματική νόσος, συχνά μιμείται ιογενές σύνδρομο με κακουχία, μυαλγίες, κεφαλαλγία, υποπύρετο/πυρετό,
λεμφαδενοπάθεια και μερικές φορές μονοπυρηνοειδή εικόνα (λεμφοκυττάρωση/άτυπα λεμφοκύτταρα).

Σύνδρομο	Συμπτώματα/Σημεία	Σχόλια
Ιογενές/Γριπποειδές	Πυρετός, κεφαλαλγία, μυαλγίες, κακουχία	Αυτοπεριοριζόμενο 3–7 ημέρες
Μονοπυρηνοειδής εικόνα	Αγγειοφαρυγγίτιδα, λεμφαδενοπάθεια, ήπια ηπατοσπληνομεγαλία	Διαφορική: EBV, CMV, HIV, HHV-6
Δερματικό εξάνθημα	Μακουλοπαπουλώδες κορμού/άκρων	Συνήθως ήπιο, μη κνησμώδες

5.3 Δερματολογικές Εκδηλώσεις

Ροδόλα-όμοιο εξάνθημα: μετά την πτώση πυρετού, λεπτό ροδόχροο εξάνθημα, κορμός → αυχένας/πρόσωπο.
Μακουλοπαπουλώδης εξάνθημα ενηλίκων: ήπιο, αυτοπεριοριζόμενο.
Μιμητικά φαρμακοεξανθήματος: σπάνια, απαιτείται διαφοροδιάγνωση με αντίδραση φαρμάκου.
Εξάνθημα μετά από αντιβιοτικά: πιθανή συμπτωματική σύμπτωση (όπως σε EBV), προσοχή στην εσφαλμένη αλλεργική ετικέτα.

📌 Tips Δερματολογίας

Η εμφάνιση εξανθήματος μετά την πτώση του πυρετού ευνοεί ροδόλα-όμοια αιτιολογία (HHV-6/7).
Απουσία έντονου κνησμού και ταχείας αποδρομής → ιογενής αιτιολογία πιθανή.
Σε εμμονή/άτυπα στοιχεία, εξετάστε άλλες διαγνώσεις (ερυθηματώδης λύκος, ρικετσιώσεις, εντεροϊοί, φάρμακα).

5.4 Νευρολογικές Εκδηλώσεις (Σπάνιες αλλά σημαντικές)

Ο HHV-7 έχει ενοχοποιηθεί (κυρίως με PCR σε ΕΝΥ) για άσηπτη μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα,
οξύ εγκάρσιο μυελίτιδα, περιφερική νευροπάθεια και σπάνια παρεγκεφαλιδίτιδα. Η αιτιολογική απόδοση
απαιτεί συσχέτιση κλινικής εικόνας – απεικόνισης – εργαστηριακών, και αποκλεισμό άλλων ιών (HSV, VZV, EBV, εντεροϊοί).

🚨 Red Flags – Να αναζητηθεί άμεσα ιατρική εκτίμηση

Επιμένουσα/επιδεινούμενη κεφαλαλγία με αυχενική δυσκαμψία, φωτοφοβία.
Εστιακά νευρολογικά ελλείμματα, επιληπτικές κρίσεις.
Μεταβολή επιπέδου συνείδησης.
Σημεία καρδιακής δυσλειτουργίας (θωρακικό άλγος, δύσπνοια) μετά από ιογενές σύνδρομο.

5.5 Καρδιαγγειακές & Άλλες Συστηματικές Εκδηλώσεις

Μυοκαρδίτιδα/Καρδιομυοπάθεια: μεμονωμένες αναφορές, συνήθως σε νέους ή ανοσοκατεσταλμένους.
Ηπατική συμμετοχή: ήπια αύξηση τρανσαμινασών σε ιογενή σύνδρομα.
Αιματολογικά: λεμφοκυττάρωση ή, σπανιότερα, ήπια ουδετεροπενία/θρομβοπενία.
Οφθαλμολογικά: ραγοειδίτιδα/νευρίτιδα οπτικού (πολύ σπάνια, κυρίως σε ανοσοκαταστολή).

5.6 Διάρκεια & Φυσική Πορεία

Πυρετός: 3–5 ημέρες στα παιδιά (μπορεί και περισσότερο σε συννοσηρότητα HHV-6).
Εξάνθημα: 1–3 ημέρες, άνευ απολέπισης.
Κακουχία/Κεφαλαλγία: 3–7 ημέρες, σπανίως παρατεταμένα.

✅ Infobox – Πότε αρκεί υποστηρικτική αγωγή

Ήπιο εμπύρετο σύνδρομο χωρίς red flags.
Κλασικό ροδόλα-όμοιο εξάνθημα με καλή γενική κατάσταση.
Επάρκεια ενυδάτωσης/σίτισης, καλός έλεγχος πυρετού.

5.7 HHV-7 και Χρόνια Συμπτώματα

Έχουν αναφερθεί σχέσεις με παρατεινόμενη κόπωση, κεφαλαλγία τάσης ή δυσλειτουργία αυτόνομου νευρικού συστήματος·
η αιτιολογική συσχέτιση παραμένει αβέβαιη και χρειάζεται προσεκτική κλινική αξιολόγηση για αποκλεισμό άλλων αιτιών.

ℹ️ Διαφορική Διάγνωση Κατά Σύνδρομο (Quick Guide)

Ροδόλα-όμοιο: HHV-6, ερυθρά, ιλαρά (εμβολιασμός), εντεροϊοί, αντίδραση φαρμάκου.
Μονοπυρηνοειδές: EBV, CMV, πρωτολοίμωξη HIV, τοξόπλασμα.
Νευρολογικό: HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, αυτοάνοσα/μεταλοιμώδη.
Καρδιακό: εντεροϊοί, παρβοϊός B19, SARS-CoV-2, αυτοάνοσα.

Συμπερασματικά, ο HHV-7 προκαλεί κατά κανόνα ήπια νόσο, με σημαντικές αλλά σπάνιες νευρολογικές/καρδιακές εκδηλώσεις.
Η προσεκτική κλινική εκτίμηση και η στοχευμένη εργαστηριακή διερεύνηση βοηθούν στην ορθή απόδοση αιτιολογίας και στη διαχείριση.

6) HHV-7 στην Παιδική Ηλικία (Practical Guide)

Ο HHV-7 προκαλεί κατά κανόνα ήπια πρωτολοίμωξη σε ηλικίες 1–5 ετών, με εμπύρετο σύνδρομο και ροδόλα-όμοιο εξάνθημα.
Παρά ταύτα, σε μικρό ποσοστό μπορεί να εμφανιστούν πυρετικοί σπασμοί ή σπανιότερα νευρολογικές/συστηματικές επιπλοκές.
Η σωστή κλινική εκτίμηση και η στοχευμένη εργαστηριακή διερεύνηση αποτρέπουν υπερδιάγνωση/υπερθεραπεία.

📦 Infobox – Γρήγορη Επισκόπηση

Τυπικό σενάριο: 3–4 ημέρες υψηλός πυρετός → απότομη πτώση → λεπτό ροδόχροο εξάνθημα κορμού (1–3 ημέρες).
Συνοδά: φαρυγγαλγία, ήπια ρινίτιδα, ευερεθιστότητα, κακή όρεξη, +/- διάρροια.
Συχνή συλλοίμωξη με HHV-6 σε προσχολικές ηλικίες.
Άρχειο: υποστηρικτική αγωγή, εργαστηριακός έλεγχος μόνο με ενδείξεις.

Ηλικία	Τυπική εικόνα	Σχόλια
<3 μηνών	Πυρετός = επείγον	Εξαίρεση σοβαρής λοίμωξης, χαμηλός ουδός για έλεγχο
3–12 μηνών	Εμπύρετο ιογενές σύνδρομο ± εξάνθημα	Προσοχή σε αφυδάτωση/εισρόφηση, αξιολόγηση εμβολιασμών
1–5 ετών	Κλασικό ροδόλα-όμοιο μοτίβο	Συχνότερη πρωτολοίμωξη, πιθανότητα πυρετικών σπασμών

6.1 Κλινική Παρουσίαση

Πυρετός: συχνά 39–40°C επί 3–4 ημέρες, με καλή γενική κατάσταση μεταξύ επεισοδίων.
Εξάνθημα: λεπτό ροδόχροο μακουλοπαπουλώδες, ξεκινά από κορμό, διαρκεί 1–3 ημέρες, όχι έντονα κνησμώδες.
Λεμφαδενοπάθεια: ήπια τραχηλική/ινιακή.
Συνοδά: φαρυγγίτιδα, ανορεξία, ήπια διάρροια, κοιλιακά άλγη.

📌 Tips για τη διάγνωση στην πράξη

Το εξάνθημα μετά την απότομη πτώση του πυρετού είναι κλασικό για HHV-6/7 (ροδόλα-pattern).
Καλή γενική κατάσταση, φυσιολογικά ζωτικά και αρνητική επισκόπηση → υποστηρικτική αντιμετώπιση.
Εξάνθημα κατά τη διάρκεια αντιβίωσης συχνά είναι ιογενές (μην βιαστείτε να καταγράψετε «αλλεργία»).

6.2 Red Flags (ζητούν άμεση εκτίμηση)

Ηλικία <3 μηνών με πυρετό ή λήθαργο.
Επιμένουσα τοξική εικόνα, επαναλαμβανόμενοι έμετοι, σημαντική αφυδάτωση.
Αυχενική δυσκαμψία, επιληπτικές κρίσεις, μεταβολή συνείδησης.
Σημεία αναπνευστικής δυσχέρειας ή καρδιακής δυσλειτουργίας.
Πιτεχιώδες/πορφυρικό εξάνθημα, έντονος πόνος στα άκρα, απροκάλυπτη κακουχία.

6.3 Πότε ζητώ εργαστηριακό έλεγχο;

Δεν απαιτείται ρουτίνα σε τυπική κλινική εικόνα ροδόλας με καλή κατάσταση.
PCR HHV-7 (σίελος/ρινοφαρυγγικό, αίμα, σπανίως ΕΝΥ) αν:
- σοβαρή/άτυπη εικόνα ή παρατεινόμενος πυρετός >5–7 ημέρες,
- ύποπτη νευρολοίμωξη (PCR σε ΕΝΥ με παράλληλο πάνελ HSV/VZV/εντεροϊών),
- ανοσοκαταστολή ή μεταμόσχευση με επιδείνωση,
- διαφορική έναντι HHV-6 σε επίμονη ιαιμία.
Ορολογία (IgM/IgG): περιορισμένη αξία λόγω υψηλής οροθετικότητας και διασταυρούμενων αντιδράσεων.
Βασικά labs κατά περίπτωση: Γεν. αίματος, CRP/ESR, ηλεκτρολύτες/ενυδάτωση — όχι «τυφλά».

🔬 Infobox – PCR vs Ορολογία

PCR: ανιχνεύει ενεργή αποβολή/ιαιμία· υψηλότερη ειδικότητα σε νευρολογικά σενάρια (ΕΝΥ).
Ορολογία: χρήσιμη κυρίως σε σιροαρνητικά νήπια ή για επιδημιολογικούς λόγους.
Avidity IgG: περιορισμένος ρόλος κλινικά.

6.4 Αντιμετώπιση (υποστηρικτική)

Ενυδάτωση: συχνά μικρά υγρά, αποφυγή αφυδάτωσης.
Αντιπυρετικά: παρακεταμόλη/ιβουπροφαίνη (βλ. πίνακα). Όχι ασπιρίνη σε παιδιά.
Ανάπαυση/διατροφική ανοχή: ελαφρά δίαιτα όσο διαρκεί ο πυρετός.
Αντιιικά: δεν ενδείκνυνται ρουτίνα σε ανοσοεπαρκή παιδιά με ήπιο νόσημα.

Δοσολογίες ενημερωτικά – ακολουθείτε πάντα ιατρικές οδηγίες/προϊόντος
Φάρμακο	Δόση (mg/kg)	Συχνότητα	Μέγιστο/Ημέρα	Σχόλια
Παρακεταμόλη	10–15 mg/kg	κάθε 4–6 ώρες	≤60 mg/kg	Έλεγχος ηπατικής λειτουργίας αν χρειαστεί
Ιβουπροφαίνη	10 mg/kg	κάθε 6–8 ώρες	≤30–40 mg/kg	Αποφυγή σε <6 μηνών/αφυδάτωση/έμετο

✅ Infobox – Οδηγίες για Γονείς

Στόχος: άνεση παιδιού & ενυδάτωση, όχι «μηδενισμός» πυρετού.
Δροσερό περιβάλλον, ελαφριά ρούχα, υγρά συχνά.
Επιστροφή σε παιδικό/σχολείο: μετά από 24 ώρες απυρεξίας και καλή γενική κατάσταση.

6.5 Πυρετικοί Σπασμοί

Συνήθως απλοί, γενικευμένοι, <5 λεπτά, μία φορά ανά επεισόδιο πυρετού.
Απαιτείται εκτίμηση για αποκλεισμό μηνιγγίτιδας αν υπάρχουν νευρολογικά σημεία/ηλικία <12 μ.
Εκπαίδευση γονέων: θέση ασφαλείας, μέτρηση χρόνου, αποφυγή αντικειμένων στο στόμα.

6.6 Διαφορική Διάγνωση

Οντότητα	Γιατί μοιάζει	Τι βοηθάει
HHV-6 (ροδόλα)	Ίδιο μοτίβο πυρετού/εξανθήματος	PCR πάνελ· ηλικία 6–24 μ. συχνότερα
Ερυθρά/Ιλαρά	Εξάνθημα + πυρετός	Ιστορικό εμβολιασμού, συνοδά (επιπεφυκίτιδα/βήχας κ.λπ.)
Εντεροϊοί	Πυρετός ± εξάνθημα	Στοματική/παλαμοπελματιαία κατανομή, εποχικότητα
Φαρμακοεξάνθημα	Μακουλοπαπουλώδες εξάνθημα	Χρονισμός με νέo φάρμακο, κνησμός, επίμονη πορεία

6.7 Συλλοίμωξη με HHV-6

Η ταυτόχρονη ανίχνευση HHV-6/7 είναι συχνή. Κλινικά μπορεί να παρατείνει τον πυρετό ή να αυξήσει τον κίνδυνο
πυρετικών σπασμών. Η PCR πάνελ σε σίελο/αίμα/ΕΝΥ βοηθά στη διαλεύκανση όταν υπάρχει σοβαρή εικόνα.

6.8 Πρακτικός Αλγόριθμος (Outpatient)

Εκτίμηση ζωτικών/γενικής εικόνας → Red flags; αν ναι, παραπομπή/νοσηλεία.
Τυπικό μοτίβο ροδόλας με καλή κατάσταση → υποστηρικτική αγωγή, χωρίς εργαστηριακό έλεγχο.
Ατυπα/παρατεινόμενα συμπτώματα (>5–7 ημ.) → βασικά labs ± PCR HHV-6/7 ανά κλινική εικόνα.
Νευρολογικά σημεία → Επείγουσα εκτίμηση, απεικόνιση/ΕΝΥ και PCR πάνελ.
Επανεκτίμηση 24–48 ωρών ή νωρίτερα αν επιδείνωση.

ℹ️ Σημείωση

Το παρόν υλικό είναι εκπαιδευτικό και δεν υποκαθιστά την ιατρική γνωμάτευση. Για δοσολογία/παρεμβάσεις
ακολουθείτε πάντα οδηγίες παιδιάτρου και φύλλων οδηγιών προϊόντων.

7) Ανοσολογική Απόκριση στον HHV-7

Ο HHV-7, ως βήτα-ερπητοϊός, εγκαθιδρύει λανθάνουσα λοίμωξη μετά την πρωτολοίμωξη
και παραμένει ισοβίως στον ξενιστή με διαλείπουσες επανενεργοποιήσεις. Η ανοσοαπόκριση
περιλαμβάνει έμφυτους και επίκτητους μηχανισμούς (κυτταρική & χυμική ανοσία) που περιορίζουν
τον πολλαπλασιασμό και ελέγχουν την παθογονικότητα.

📦 Infobox – Γενική Εικόνα Ανοσίας

Έμφυτη ανοσία: IFN-I/III, NK κύτταρα, μακροφάγα/δενδριτικά.
Επίκτητη ανοσία: CD8⁺ T-κύτταρα κυτταροτοξικά, CD4⁺ T-helper, Β-κύτταρα/IgG.
Λανθάνουσα φάση: επιμονή σε CD4⁺ Τ-λεμφοκύτταρα & PBMCs.
Επανενεργοποίηση: stress, λοιμώξεις, ανοσοκαταστολή → αυξημένη αποβολή.

7.1 Έμφυτη Ανοσία (Innate)

Αντι-ιικές ιντερφερόνες (IFN-α/β/λ): περιορίζουν την πρώιμη αντιγραφή και προάγουν αντι-ιικές καταστάσεις στα κύτταρα-στόχους.
NK κύτταρα: στοχεύουν μολυσμένα κύτταρα με μειωμένη MHC-I έκφραση.
Δενδριτικά/μακροφάγα: αναγνώριση PAMPs (TLRs) → παραγωγή κυτταροκινών (IL-12, TNF) και παρουσίαση αντιγόνων.
Φλεγμονώδης απάντηση: συνεισφέρει στα συμπτώματα (πυρετός, κακουχία) αλλά ελέγχει τον ιό.

7.2 Επίκτητη Ανοσία (Adaptive)

CD8⁺ κυτταροτοξικά Τ: εξουδετερώνουν μολυσμένα κύτταρα και περιορίζουν ιαιμία.
CD4⁺ βοηθητικά Τ: υποστηρίζουν CD8 και Β-κύτταρα· ο HHV-7 μπορεί να τροποποιεί την έκφραση CD4.
Β-κύτταρα & αντισώματα: IgM πρώιμα, IgG διαρκείας με ουδετεροποίηση/ADCC· υψηλή οροθετικότητα ενηλίκων.

🔬 Infobox – IgM, IgG & Avidity

IgM: βραχύβιο, όχι πάντα ανιχνεύσιμο.
IgG: επιμένει για χρόνια· ένδειξη προηγούμενης έκθεσης.
Avidity IgG: θεωρητικά δείκτης «πρόσφατης» λοίμωξης όταν χαμηλή· περιορισμένη πρακτική αξία.

7.3 Λανθάνουσα Λοίμωξη

Ο HHV-7 εγκαθίσταται σε CD4⁺ T-λεμφοκύτταρα και άλλα μονοπύρηνα κύτταρα.
Κατά τη λανθάνουσα φάση η ιική έκφραση είναι ελάχιστη, αποφεύγοντας την ανοσοεπιτήρηση.
Η ισορροπία ξενιστή–ιού καθορίζεται από την κυτταρική ανοσία και εξηγεί γιατί σε
ανοσοεπαρκείς οι επανενεργοποιήσεις είναι συχνά υποκλινικές.

7.4 Επανενεργοποίηση

Εκλυτικοί παράγοντες: σωματικό/ψυχολογικό stress, συν-λοιμώξεις, ανοσοκαταστολή (κορτικοειδή, χημειοθεραπεία, μεταμόσχευση).
Κλινική σημασία: αύξηση ιικού φορτίου/αποβολής → πιθανή συμπτωματολογία (π.χ. εμπύρετο, δερματικά, νευρολογικά).
Διάγνωση: PCR (αίμα/σίελος/ΕΝΥ) σε συμβατή εικόνα· ορολογία λιγότερο χρήσιμη.

📌 Σημεία-Κλειδιά για Κλινικούς

Η κυτταρική ανοσία (CD8, CD4) είναι ο κύριος φραγμός κατά της επανενεργοποίησης.
Σε ανοσοκαταστολή η ιογενής αποβολή αυξάνει και τα συμπτώματα μπορεί να είναι σοβαρότερα.
Η ανίχνευση HHV-7 με PCR χωρίς συμβατή κλινική εικόνα μπορεί να αντιπροσωπεύει ασυμπτωματική αποβολή.

7.5 Ανοσοδιαφυγή (Immune Evasion)

Τροποποίηση MHC-I/MHC-II: μειωμένη παρουσίαση αντιγόνων → διαφυγή από CD8/CD4.
Ρύθμιση κυτταροκινών: αναστολή IFN μονοπατιών/αντι-ιικών γονιδίων.
Επίδραση σε CD4 έκφραση: δυσλειτουργία βοηθητικών Τ-κυττάρων.

7.6 Συν-αλληλεπιδράσεις με Άλλους Ιούς

HHV-6: συχνή συλλοίμωξη· πιθανή αμοιβαία ενίσχυση αποβολής.
HIV: θεωρητικές αλληλεπιδράσεις λόγω CD4 τροπισμού· κλινική σημασία μεταβλητή.
CMV/EBV: συνυπάρξεις σε ανοσοκαταστολή → περίπλοκη ερμηνεία PCR.

✅ Infobox – Τι σημαίνει για τη διάγνωση

Προτιμήστε PCR σε συμβατή κλινική εικόνα (ειδικά ΕΝΥ για νευρολογικά).
Ερμηνεύστε θετικά αποτελέσματα με κλινικό συσχετισμό (πιθανή ασυμπτωματική αποβολή).
Σε ανοσοκαταστολή, αξιολογήστε ιικό φορτίο και δυναμική (σειριακές μετρήσεις).

Συνολικά, η ανοσολογική ισορροπία καθορίζει την κλινική έκφραση του HHV-7: σε ανοσοεπαρκείς, συνήθως
ήπια/σιωπηλή πορεία· σε ανοσοκαταστολή, αυξημένος κίνδυνος συμπτωματικών επανενεργοποιήσεων.

8) Επανενεργοποίηση & Συννοσηρότητες

Ο HHV-7 παραμένει λανθάνων ισοβίως και μπορεί να επανενεργοποιηθεί διαλείπουσα, ιδιαίτερα σε καταστάσεις
ανοσοκαταστολής ή σωματικού/ψυχολογικού στρες. Η κλινική έκφραση κυμαίνεται από ασυμπτωματική αποβολή
μέχρι συμπτωματικά σύνδρομα (εμπύρετο, δερματικές/νευρολογικές εκδηλώσεις). Συχνά συνυπάρχει με άλλους ερπητοϊούς,
ιδίως HHV-6, αλλά και CMV/EBV σε ανοσοκατασταλμένους.

📦 Infobox – Πότε να υποψιαστώ επανενεργοποίηση HHV-7;

Ανοσοκαταστολή (κορτικοειδή, χημειοθεραπεία, μεταμόσχευση SOT/HSCT).
Παρατεινόμενο εμπύρετο ιογενές σύνδρομο χωρίς σαφή εστία.
Ροδόλα-όμοιο ή ροδόχρους πιτυρίαση-όμοιο εξάνθημα σε έφηβο/ενήλικα.
Νευρολογικά συμπτώματα με αρνητικό βασικό πάνελ άλλων ιών.
Σειριακή αύξηση ιικού φορτίου HHV-7 (PCR) σε συμβατή κλινική εικόνα.

8.1 Ομάδες Υψηλού Κινδύνου

Μεταμοσχευμένοι: αιμοποιητικών κυττάρων (HSCT) & συμπαγών οργάνων (SOT).
Ασθενείς σε ισχυρή ανοσοκαταστολή: υψηλές δόσεις κορτικοειδών, βιολογικοί/χημειοθεραπείες.
Προχωρημένη HIV λοίμωξη ή σοβαρή CD4+ λεμφοπενία.
Συν-λοιμώξεις με άλλους ερπητοϊούς (HHV-6, CMV) ή σοβαρά συστημικά νοσήματα.

📌 Κλινική πρακτική

Η ανίχνευση PCR χωρίς συμπτώματα μπορεί να αντιστοιχεί σε σιωπηρή αποβολή.
Η ερμηνεία απαιτεί κλινικό συσχετισμό και, συχνά, σειριακές μετρήσεις.
Δεν υπάρχουν καθολικά επικυρωμένα κατώφλια ιικού φορτίου για θεραπευτικές αποφάσεις.

Κλινικό σενάριο	Συνιστώμενος Έλεγχος	Σχόλια Ερμηνείας
Εμπύρετο σε ανοσοκαταστολή	PCR HHV-7 (αίμα) ± HHV-6/CMV/EBV· βασικά labs	Συσχέτιση με συμπτώματα & δυναμική ιαιμίας
Νευρολογικά σημεία	PCR HHV-7 σε ΕΝΥ + HSV/VZV/εντεροϊοί, MRI	Η θετικότητα σε ΕΝΥ ενισχύει αιτιολογικό ρόλο
Δερματικό εξάνθημα ροδόχρους πιτυρίασης	Κλινική διάγνωση· PCR/βιοψία μόνο σε άτυπα	Συσχετίσεις με HHV-6/7 έχουν περιγραφεί
Μεταμόσχευση (HSCT/SOT) με επιδείνωση	Ποσοτική PCR HHV-7 (σειριακή) ± άλλοι ερπητοϊοί	Παρακολούθηση τάσης· απόφαση εξατομικευμένη

8.2 Κλινικές εκδηλώσεις επανενεργοποίησης

Σύνδρομο εμπύρετου/κακουχίας με ή χωρίς μακουλοπαπουλώδες εξάνθημα.
Νευρολογικές εκδηλώσεις: άσηπτη μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, σπάνια μυελίτιδα/νευροπάθεια.
Δερματολογικές εκδηλώσεις: ροδόχρους πιτυρίαση-όμοιο μοτίβο· άλλες εξανθηματικές εικόνες σπανιότερα.
Καρδιακή συμμετοχή: μεμονωμένες αναφορές μυοκαρδίτιδας—απαιτείται τεκμηρίωση με άλλα αίτια αποκλεισμένα.
Οφθαλμικές: ραγοειδίτιδα/νευρίτιδα οπτικού (κυρίως σε ανοσοκαταστολή).

🔬 Infobox – Ροδόχρους Πιτυρίαση & HHV-7

Πολλές μελέτες υποστηρίζουν σύνδεση με επανενεργοποίηση HHV-6/7.
Κλινικά είναι αυτοπεριοριζόμενη· η αντι-ιική θεραπεία δεν είναι συνήθως απαραίτητη.
Διάκριση από μυκητίαση/ψωρίαση/φαρμακοεξάνθημα σε άτυπα ή παρατεινόμενα περιστατικά.

8.3 Συννοσηρότητες & Συν-λοιμώξεις

HHV-6: συχνή συνύπαρξη σε παιδιά & ανοσοκαταστολή· ενδέχεται να αυξάνει συνολική ιογενή αποβολή.
CMV/EBV: συν-ενεργοποιήσεις μετά από μεταμόσχευση· πολύπλοκη ερμηνεία PCR.
Άλλα: εντεροϊοί/αναπνευστικοί ιοί μπορούν να δρουν ως εκλυτικοί παράγοντες στρες.

ℹ️ Σημεία προσοχής στην ερμηνεία

Η απλή θετικότητα PCR σε σίελο είναι συχνή· αξιολογείστε είδος δείγματος (αίμα/ΕΝΥ) & συμπτώματα.
Η ποσοτική PCR και η σειριακή τάση υπερτερούν της μονομερούς μέτρησης.
Συν-θετικότητα HHV-6/7 δεν αποδεικνύει αιτιολογία ενός συμπτώματος· χρειάζεται σύνθεση κλινικών δεδομένων.

8.4 Πρακτικός Αλγόριθμος Διαχείρισης Επανενεργοποίησης

Κλινική αξιολόγηση: ζωτικά, εστιασμένη εξέταση, red flags (νευρο/καρδιά).
Στοχευμένος έλεγχος:
- Αίμα: ποσοτική PCR HHV-7 ± HHV-6/CMV/EBV, ΓΑ, CRP, ηπατικά/νεφρικά.
- ΕΝΥ (αν ενδείκνυται): PCR πάνελ ερπητοϊών, κυτταρο/βιοχημικός έλεγχος.
- Δέρμα (άτυπα): PCR/βιοψία κατά περίπτωση.
Παρακολούθηση: επανάληψη ποσοτικής PCR σε 3–7 ημέρες αν τα συμπτώματα επιμένουν/επιδεινώνονται.
Θεραπευτική στρατηγική:
- Ήπια νόσος, ανοσοεπαρκής: υποστηρικτική αγωγή· χωρίς αντι-ιικά.
- Μέτρια–σοβαρή νόσος ή ανοσοκαταστολή: συμβουλευτείτε ειδικό λοιμωξιολόγο· σκέψη για αντι-ιικά (off-label) εξατομικευμένα.
- Νευρολογική συμμετοχή: νοσηλεία, ενδοφλέβια θεραπεία κατά κρίση, πολυεπιστημονική ομάδα.

🚨 Red Flags – Άμεση κλιμάκωση

Μεταβολή συνείδησης, επιληπτικές κρίσεις, εστιακά νευρολογικά.
Σημεία μυοκαρδίτιδας/καρδιακής ανεπάρκειας (θωρακικός πόνος, δύσπνοια, συγκοπτικά).
Επίμονος υψηλός πυρετός >7 ημέρες ή αιμοδυναμική αστάθεια.

✅ Infobox – Checklist για κλινικούς

Επιβεβαίωση συμβατής κλινικής εικόνας πριν την ερμηνεία PCR.
Προτιμήστε ποσοτική PCR & σειριακή παρακολούθηση.
Εξετάστε συν-λοιμώξεις (HHV-6/CMV/EBV) και λοιπούς εκλυτικούς παράγοντες.
Θεραπευτικές αποφάσεις: εξατομίκευση με βάση βαρύτητα, ανοσολογικό status, όργανο-στόχο.

Συνοψίζοντας, η επανενεργοποίηση HHV-7 είναι συχνά σιωπηλή και κλινικά ήπια. Η βαρύτητα αυξάνει σε
ανοσοκαταστολή και όταν εμπλέκονται ΚΝΣ ή καρδιά. Η διάγνωση στηρίζεται σε PCR με σωστή δειγματοληψία
και κλινικό συσχετισμό, ενώ η θεραπεία εξατομικεύεται.

9) Διάγνωση του HHV-7

Η διάγνωση του HHV-7 βασίζεται κυρίως στη μοριακή ανίχνευση (PCR) σε κατάλληλο δείγμα, με
κλινικό συσχετισμό. Η ορολογία (IgM/IgG) έχει περιορισμένη αξία λόγω υψηλής οροθετικότητας στον πληθυσμό και
πιθανών διασταυρούμενων αντιδράσεων. Σε νευρολογικά σενάρια, η PCR σε ΕΝΥ είναι το πιο χρήσιμο τεστ.

📦 Infobox – Τι θεωρείται «καλό» διαγνωστικό σενάριο για HHV-7;

Συμβατή κλινική εικόνα (π.χ. ροδόλα-όμοιο, νευρολογικά συμπτώματα, εμπύρετο σε ανοσοκαταστολή)
Κατάλληλο δείγμα για το όργανο-στόχο (ΕΝΥ για ΚΝΣ, αίμα για ιαιμία, σίελος για ενδοοικογενειακή κυκλοφορία)
Μέθοδος: προτιμάται ποσοτική PCR & σειριακή παρακολούθηση όπου χρειάζεται
Παράλληλος έλεγχος άλλων ερπητοϊών (HHV-6, CMV, EBV) όταν ενδείκνυται

9.1 Τύποι Δειγμάτων & Ενδείξεις

Δείγμα	Πότε ενδείκνυται	Σχόλια/Παγίδες
ΕΝΥ (CSF)	Υποψία μηνιγγίτιδας/εγκεφαλίτιδας	Υψηλή διαγνωστική αξία όταν συνδυάζεται με MRI & κυτταροχημεία
Αίμα (ολικό/πλάσμα/PBMC)	Ανοσοκαταστολή, μεταμόσχευση, εμπύρετο αγνώστου αιτιολογίας	Προτιμήστε ποσοτική PCR & επανάληψη για τάση ιαιμίας
Σίελος/ρινοφαρυγγικό	Επιδημιολογία/ενδοοικογενειακή κυκλοφορία, ήπια σύνδρομα	Συχνή ασυμπτωματική αποβολή → προσοχή στην ερμηνεία
Δέρμα/βλάβη	Άτυπα εξανθήματα, διαφορική με άλλα αίτια	Στοχευμένη λήψη· η απόδοση είναι μεταβλητή

9.2 PCR: Ποιοτική vs Ποσοτική – Ερμηνεία

Ποιοτική PCR: απάντηση θετικό/αρνητικό. Χρήσιμη για ΕΝΥ και αρχικό έλεγχο.
Ποσοτική PCR: δίνει ιικό φορτίο (copies/mL). Χρήσιμη σε ανοσοκαταστολή και παρακολούθηση.
Ct values: μη άμεσα συγκρίσιμα μεταξύ πλατφορμών· χαμηλό Ct ≈ υψηλότερο φορτίο, αλλά πάντα με κλινικό συσχετισμό.
Σειριακές μετρήσεις: σημαντικές για τεκμηρίωση τάσης (↑/↓) και λήψη αποφάσεων.

ℹ️ Παγίδες ερμηνείας PCR

Θετικός σίελος χωρίς συμπτώματα = συχνή εύρεση (ασυμπτωματική αποβολή).
Χαμηλό ιικό φορτίο στο αίμα μπορεί να είναι παροδικό ή μη κλινικά σημαντικό.
Απαιτείται εξειδίκευση εκκινητών/ανιχνευτών για αποφυγή διασταυρούμενης ενίσχυσης με HHV-6.

9.3 Ορολογία (IgM/IgG) & Avidity

IgM: βραχύβια, όχι πάντα ανιχνεύσιμα· πιθανές ψευδώς θετικές.
IgG: σχεδόν καθολικά θετικά στους ενήλικες → περιορισμένη διαγνωστική διακριτική ικανότητα.
Avidity IgG: θεωρητική βοήθεια σε πολύ πρώιμες λοιμώξεις, αλλά περιορισμένη πρακτική αξία.

🚨 Τι δεν συμπεραίνουμε από ορολογία HHV-7

Θετικό IgG δεν αποδεικνύει πρόσφατη λοίμωξη.
Μόνo θετικό IgM δεν αρκεί χωρίς κλινική εικόνα & μοριακή επιβεβαίωση.

9.4 Multiplex Panels & Διαφορική

Σε νευρολογική συμπτωματολογία, προτιμάται multiplex PCR πάνελ (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6, HHV-7, EBV, CMV)
στο ΕΝΥ. Σε εμπύρετο ανοσοκαταστολής, συνδυάστε ποσοτική PCR αίματος για HHV-7 με HHV-6/CMV/EBV.

🔬 Infobox – «Σύνδρομο-καθοδηγούμενη» δειγματοληψία

ΚΝΣ: ΕΝΥ + MRI + βασικός νευρολογικός έλεγχος
Συστηματικό εμπύρετο (ανοσοκαταστολή): αίμα (ποσοτική PCR) + βασικά εργαστηριακά
Δέρμα: κλινική διάγνωση· PCR/βιοψία μόνο σε άτυπα/επίμονα

9.5 Προ-αναλυτικά & Ποιότητα

Χρόνος/θερμοκρασία: γρήγορη μεταφορά, κατάλληλη συντήρηση (2-8°C βραχυπρόθεσμα, −20/−80°C μακρά).
Αναστολείς PCR: αιμόλυση/ικτέρους/λιπίδια μπορούν να επηρεάσουν την εξαγωγή/ενίσχυση.
Εσωτερικός μάρτυρας: απαιτείται για έλεγχο αναστολής & ποιότητας εκχύλισης.
Διασταυρούμενη επιμόλυνση: φυσικοί χωρισμοί pre/post-PCR, μονοκατευθυντική ροή εργασίας.

✅ Infobox – Σύντομο SOP (Εργαστήριο)

Επιβεβαίωση ενδείξεων & σωστού δείγματος
Εκχύλιση DNA με εσωτερικό μάρτυρα
Real-time PCR (στοχευμένα γονίδια HHV-7) με θετικό/αρνητικό control
Αναφορά αποτελέσματος με τύπο δείγματος, μέθοδο, όριο ανίχνευσης
Σε θετικά: πρόταση για κλινικό συσχετισμό ± σειριακή μέτρηση

9.6 Αναφορά Αποτελεσμάτων – Πρότυπο Κειμένου

Εξέταση: HHV-7 DNA PCR (ποσοτική)

Δείγμα: Αίμα (πλάσμα)

Αποτέλεσμα: 3.2 × 10³ copies/mL

Σχόλιο: Το αποτέλεσμα υποδηλώνει χαμηλού επιπέδου ιαιμία. Συνιστάται κλινικός συσχετισμός
και, εφόσον κρίνεται απαραίτητο, επαναληπτική μέτρηση εντός 3–7 ημερών. Σε ανοσοκαταστολή προτείνεται παράλληλος
έλεγχος για HHV-6/CMV/EBV.

9.7 Πότε «δεν» χρειάζεται έλεγχος

Τυπικό ροδόλα-όμοιο σύνδρομο σε ανοσοεπαρκές παιδί με καλή γενική κατάσταση.
Ασυμπτωματικά άτομα σε κοινοτικές δομές χωρίς κρούσματα ή ειδική ένδειξη.

🧭 Αλγόριθμος (συνοπτικός)

Κλινικό σύνδρομο & όργανο-στόχος → επιλογή δείγματος
PCR (ποιοτική για ΕΝΥ, ποσοτική για αίμα σε ανοσοκαταστολή)
Αρνητικό αλλά υψηλή υποψία → επαναλάβετε/αλλάξτε δείγμα
Θετικό → κλινικός συσχετισμός ± σειριακή παρακολούθηση

Συμπέρασμα: Η PCR στο σωστό δείγμα και ο κλινικός συσχετισμός είναι το κλειδί της διάγνωσης HHV-7.
Η ορολογία έχει δευτερεύοντα ρόλο· οι αποφάσεις στηρίζονται στην βαρύτητα, το ανοσολογικό status και την εντόπιση.

10) Θεραπευτικές Προσεγγίσεις

Για τον HHV-7 δεν υπάρχουν εγκεκριμένες ειδικές θεραπείες σε ανοσοεπαρκείς με ήπια νόσο· η αντιμετώπιση είναι
κατά βάση υποστηρικτική. Σε σοβαρή νόσο ή ανοσοκαταστολή (μεταμόσχευση, χημειοθεραπεία, προχωρημένη HIV λοίμωξη),
η θεραπευτική στρατηγική εξατομικεύεται, συχνά σε συνεργασία με λοιμωξιολόγο. Ορισμένα αντιϊκά έχουν in vitro και κλινική δραστικότητα
(κυρίως γανσικλοβίρη/βαλγανσικλοβίρη και φοσκαρνέτη), αλλά η χρήση τους είναι off-label για HHV-7 και απαιτεί προσεκτική εκτίμηση
οφέλους–κινδύνου.

📦 Infobox – Βασικές Αρχές

Ανοσοεπαρκείς με ήπιο νόσημα: υποστηρικτική αγωγή (ενυδάτωση, αντιπυρετικά, ξεκούραση).
Νευρολογική συμμετοχή/σοβαρή νόσος: νοσηλεία, διερεύνηση ΚΝΣ (MRI/ΕΝΥ), στοχευμένη αντιϊκή θεραπεία κατά κρίση.
Ανοσοκαταστολή/μεταμόσχευση: ποσοτική PCR & σειριακή παρακολούθηση + εξατομικευμένη αντιϊκή αγωγή.
Πάντα: κλινικός συσχετισμός των εργαστηριακών (ιδίως όταν το δείγμα είναι σίελος).

10.1 Υποστηρικτική Αντιμετώπιση (πρώτη γραμμή)

Ενυδάτωση από το στόμα, κλασματικά υγρά.
Αντιπυρετικά/αναλγητικά: παρακεταμόλη, ιβουπροφαίνη (σύμφωνα με ηλικία/αντενδείξεις).
Δερματικά συμπτώματα: ήπια τοπικά κορτικοστεροειδή/καλαμίνη για κνησμό, αντιισταμινικά από το στόμα σε ανάγκη.
Αντιβιοτικά: δεν έχουν θέση, εκτός αν τεκμηριωθεί βακτηριακή επιπλοκή.

✅ Πότε αρκεί η υποστηρικτική αγωγή

Ήπιο εμπύρετο σύνδρομο χωρίς red flags.
Ροδόλα-όμοιο εξάνθημα με καλή γενική κατάσταση.
Ανοσοεπαρκές άτομο χωρίς ενδείξεις οργανοπάθειας.

10.2 Πότε εξετάζονται αντιϊκά (off-label)

Αποδεδειγμένη/ισχυρά ύποπτη συμμετοχή ΚΝΣ (PCR HHV-7 σε ΕΝΥ + συμβατή κλινική/απεικόνιση).
Σοβαρή/παρατεινόμενη νόσος με υψηλό ιικό φορτίο και αποτυχία υποστηρικτικής αγωγής.
Μεταμοσχευμένοι ή βαριά ανοσοκατεσταλμένοι με συμβατή συμπτωματολογία και αυξανόμενη ιαιμία.

📌 Σχόλια

Δεν υπάρχουν καθολικά αποδεκτά κατώφλια ιικού φορτίου για έναρξη αγωγής.
Η απόφαση είναι εξατομικευμένη, συνεκτιμώντας βαρύτητα, συννοσηρότητες και τοξικότητες.

Αντιϊκό	Δραστικότητα έναντι HHV-7	Ενδεικτικές δόσεις* (ενήλικες)	Κύριες τοξικότητες	Σχόλια
Γανσικλοβίρη (IV) / Βαλγανσικλοβίρη (PO)	Συνήθως καλή in vitro/κλινική ανταπόκριση	GCV IV 5 mg/kg κάθε 12h · VGC 900 mg 2×/ημ.	Μυελοκαταστολή, νεφροτοξικότητα	Προσαρμογή σε ΧΝΑ, στενή αιματολογική παρακολούθηση
Φοσκαρνέτη (IV)	Ενεργός έναντι HHV-7, συμπεριλαμβανομένων ανθεκτικών στελεχών	60 mg/kg κάθε 8h ή 90 mg/kg κάθε 12h	Νεφροτοξικότητα, διαταραχές ηλεκτρολυτών	Ενυδάτωση/monitoring Mg/K/Ca, προσαρμογή δόσης
Σιντοφοβίρη (IV)	Δραστικό in vitro· κλινική εμπειρία περιορισμένη	5 mg/kg εβδομαδιαίως ×2, έπειτα ανά 2 εβδομ.	Έντονη νεφροτοξικότητα, ουδετεροπενία, ραγοειδίτιδα	Προφύλαξη με προβενεσίδη· αποφυγή σε ΧΝΑ
Ακυκλοβίρη/Βαλακυκλοβίρη	Ασθενής/ασταθής δραστικότητα έναντι HHV-7	—	Νεφρική κρυσταλλουρία (σπάνια), ΓΕΣ	Δεν προτείνεται ως μονοθεραπεία για HHV-7

*Ενδεικτικά σχήματα ενηλίκων· απαιτείται προσαρμογή βάσει Νεφρικής λειτουργίας/αιματολογίας και ιατρική έγκριση. Η χρήση για HHV-7 είναι off-label.

10.3 Παιδιατρική δοσολογία (ενδεικτικά)

Φάρμακο	Δόση (mg/kg)	Συχνότητα	Σχόλια ασφαλείας
Γανσικλοβίρη IV	5 mg/kg	κάθε 12 ώρες	CBC συχνά· προσαρμογή σε ΧΝΑ
Φοσκαρνέτη IV	60 mg/kg	κάθε 8 ώρες	Ενυδάτωση, ηλεκτρολύτες/νεφρική λειτουργία

Οι παιδιατρικές δόσεις ποικίλλουν με βάση ηλικία/βάρος/νεφρική λειτουργία και ένδειξη· ακολουθείτε πάντα παιδιατρικές κατευθυντήριες και φύλλα οδηγιών.

🚨 Monitoring & Ασφάλεια

CBC 2–3×/εβδ. με γανσικλοβίρη/βαλγανσικλοβίρη (κίνδυνος ουδετεροπενίας).
Ουρία/κρεατινίνη & ηλεκτρολύτες με φοσκαρνέτη/σιντοφοβίρη (νεφροτοξικότητα).
Προσαρμογή δόσεων βάσει eGFR· διακοπή/τροποποίηση σε τοξικότητα.

10.4 Νευρολογική Νόσος (υποψία μηνιγγοεγκεφαλίτιδας)

Νοσηλεία και αρχική κάλυψη για HSV/VZV (ακυκλοβίρη IV) έως ότου υπάρξει αποτέλεσμα ΕΝΥ.
Διερεύνηση: MRI εγκεφάλου, οσφυονωτιαία παρακέντηση (PCR πάνελ HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV).
Στοχευμένη αγωγή για HHV-7 (π.χ. γανσικλοβίρη ή φοσκαρνέτη) εφόσον υπάρχει συμβατή κλινική/απεικονιστική εικόνα και θετική PCR ΕΝΥ.
Υποστηρικτικά: αντιμετώπιση επιληπτικών κρίσεων, ICP, υγρά/ηλεκτρολύτες, ΜΕΘ αν απαιτηθεί.

10.5 Μεταμόσχευση & Ανοσοκαταστολή

Παρακολούθηση με ποσοτική PCR αίματος σε συμπτωματικούς· δεν υπάρχει καθολικό «προληπτικό» όριο.
Θεραπεία εάν: επίμονα αυξανόμενη ιαιμία και συμβατή συμπτωματολογία/οργανοπάθεια.
Βελτιστοποίηση ανοσοκαταστολής (π.χ. ελάττωση εφόσον εφικτό) σε συνεργασία με τη μεταμοσχευτική ομάδα.

10.6 Δερματολογικές Οντότητες (π.χ. ροδόχρους πιτυρίαση)

Συνήθως αυτοπεριοριζόμενη (6–8 εβδομάδες).
Συμπτωματική αγωγή: τοπικά κορτικοστεροειδή χαμηλής ισχύος, αντιισταμινικά, ενυδατικές.
Φωτοθεραπεία ή βραχύ υψηλό-dose acyclovir έχουν μελετηθεί σε βαριές περιπτώσεις — τεκμηρίωση μέτρια/ετερόκλητη.

10.7 Κριτήρια Νοσηλείας

Ύποπτη/τεκμηριωμένη νευρολοίμωξη ή καρδιακή συμμετοχή.
Ανοσοκαταστολή με συστηματικά συμπτώματα ή αιμοδυναμική αστάθεια.
Ανεπαρκής από του στόματος λήψη/αφυδάτωση, επαναλαμβανόμενοι έμετοι.
Βρέφη <3 μηνών με πυρετό ή τοξική εικόνα.

10.8 Παρακολούθηση

Κλινική επανεκτίμηση σε 24–72 ώρες (εξωνοσοκομειακά) ή νωρίτερα αν επιδείνωση.
Σειριακή ποσοτική PCR σε ανοσοκαταστολή/σοβαρή νόσο (π.χ. ημέρα 0, 3–7, 14).
Εργαστηριακά: CBC/Νεφρική/Ηπατική λειτουργία εφόσον λαμβάνονται αντιϊκά.

🔬 Infobox – Λήξη θεραπείας

Καθοδηγείται από κλινική βελτίωση ± πτώση ιικού φορτίου (όπου μετράται).
Συνήθεις διάρκειες IV αγωγής σε σοβαρή νόσο: 10–14 ημέρες, με μετάβαση σε PO όπου ενδείκνυται.
Πάντα εξατομίκευση ανά όργανο-στόχο και ανοσολογική κατάσταση.

10.9 Εγκυμοσύνη & Γαλουχία

Υποστηρικτική αγωγή ως προεπιλογή· αντιϊκά μόνο αν το όφελος υπερτερεί σαφώς των κινδύνων και μετά από ειδική συμβουλή.
Περιορισμένα δεδομένα για HHV-7· τηρείται διεπιστημονική προσέγγιση (μαιευτήρας–λοίμωξη–νεογνολόγος).

🧭 Αλγόριθμος Απόφασης (συνοπτικός)

Βαθμολόγησε βαρύτητα + ανοσολογικό status + όργανο-στόχο.
Αν ήπιο & ανοσοεπαρκής → υποστηρικτική αγωγή + οδηγίες επανεκτίμησης.
Αν σοβαρό/ΚΝΣ/ανοσοκαταστολή → νοσηλεία, στοχευμένος έλεγχος, σκέψη για αντιϊκά.
Παρακολούθηση συμπτωμάτων & (όπου ενδείκνυται) ιαιμίας· προσαρμογή θεραπείας.

Σημείωση ασφάλειας: Οι παραπάνω πληροφορίες έχουν εκπαιδευτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστούν ιατρική γνωμάτευση.
Η χρήση αντιϊκών για HHV-7 είναι συχνά off-label και απαιτεί εξατομικευμένη απόφαση από ειδικό, με στενή παρακολούθηση τοξικοτήτων.

11) HHV-7 & Ανοσοκαταστολή

Σε καταστάσεις ανοσοκαταστολής (μεταμόσχευση, HIV, χημειοθεραπεία/βιολογικά) ο HHV-7 μπορεί να
επανενεργοποιείται συχνότερα και να σχετίζεται με συμπτωματικές εκδηλώσεις (εμπύρετο, δερματικά,
νευρολογικά) ή/και συν-ενεργοποιήσεις άλλων ερπητοϊών (HHV-6, CMV, EBV). Δεν υπάρχουν καθολικά
επικυρωμένα κατώφλια ιικού φορτίου για θεραπευτικές αποφάσεις· η διαχείριση εξατομικεύεται
με βάση τη βαρύτητα, το όργανο-στόχο και τη δυναμική της ιαιμίας.

📦 Infobox – Κεντρικές Αρχές

Προτιμήστε ποσοτική PCR αίματος και σειριακή παρακολούθηση σε συμπτωματικούς.
Ελέγξτε παράλληλα HHV-6/CMV/EBV σε επιδείνωση, ιδίως μετά από μεταμόσχευση.
Αξιολογήστε όργανο-στόχο (ΚΝΣ, καρδιά, ήπαρ, μυελός) με κατάλληλη δειγματοληψία/απεικόνιση.
Σκεφτείτε προσαρμογή ανοσοκαταστολής μόνο σε συνεργασία με τη θεράπουσα ομάδα.

11.1 Μεταμόσχευση Αιμοποιητικών Κυττάρων (HSCT)

Μετά από HSCT, η επανενεργοποίηση ερπητοϊών είναι συχνή. Ο HHV-7 μπορεί να ανιχνευθεί σε αίμα/σίελο και
να συνυπάρχει με HHV-6/CMV. Κλινικά, αναφέρονται εμπύρετα σύνδρομα, δερματικές εκδηλώσεις και σπάνια
νευρολογική συμμετοχή. Η διαγνωστική/θεραπευτική προσέγγιση εστιάζει στη δυναμική του ιικού φορτίου και
στην κλινική βαρύτητα.

Σενάριο (HSCT)	Έλεγχος	Συχνότητα/Δράση
Εμπύρετο αγνώστου αιτιολογίας	Ποσοτική PCR HHV-7 ± HHV-6/CMV/EBV, ΓΑ/CRP, καλλιέργειες	Επανάληψη PCR σε 3–7 ημέρες αν επιμένει· κλινικός συσχετισμός
Νευρολογικά συμπτώματα	MRI + ΕΝΥ με PCR πάνελ (HSV/VZV/εντεροϊοί/HHV-6/7/CMV/EBV)	Νοσηλεία· σκέψη για στοχευμένα αντιϊκά εφόσον συμβατή εικόνα
Δερματικές βλάβες/εξάνθημα	Κλινική εκτίμηση ± PCR από βλάβη αν άτυπη	Συμπτωματική αγωγή· διερεύνηση συν-λοιμώξεων

ℹ️ Σχόλια (HSCT)

Η μόνη θετική PCR αίματος χωρίς συμπτώματα σπάνια οδηγεί σε αγωγή· προέχει η τάση & το κλινικό πλαίσιο.
Συχνή συν-ενεργοποίηση HHV-6· ελέγχετε/θεραπεύετε την επικρατούσα αιτία οργανοπάθειας.
Σκέψη για προσαρμογή ανοσοκαταστολής μόνο σε διεπιστημονικό συμβούλιο.

11.2 Μεταμόσχευση Συμπαγών Οργάνων (SOT)

Σε SOT, ο HHV-7 ανιχνεύεται κυρίως ως ασυμπτωματική ιαιμία ή ήπια συμπτωματολογία. Η συννοσηρότητα με CMV/EBV
είναι κρίσιμη, ιδίως σε ασθενείς υψηλού κινδύνου. Η απόφαση για αντιϊκή αγωγή λαμβάνει υπόψη όργανο-στόχο,
επίμονα αυξανόμενη ιαιμία και την παρουσία συμβατών συμπτωμάτων.

Σενάριο (SOT)	Διερεύνηση	Στρατηγική
Επίμονο εμπύρετο/κακουχία	PCR HHV-7/HHV-6/CMV/EBV αίματος, βασικά labs	Σειριακή PCR· αγωγή μόνο με συμβατά συμπτώματα/οργανοπάθεια
Ύποπτη οργανοπάθεια	Στοχευμένη δειγματοληψία (π.χ. ΕΝΥ, βιοψία) + απεικόνιση	Εξατομικευμένη αντιϊκή αγωγή σε συνεργασία με ομάδα μεταμόσχευσης

11.3 HIV Λοίμωξη

Σε προχωρημένη HIV με χαμηλά CD4, οι ερπητοϊοί επανενεργοποιούνται συχνότερα. Ο HHV-7 μπορεί να σχετίζεται
με επίμονα εμπύρετα, δερματικές εκδηλώσεις ή σπάνια νευρολογική νόσο. Η προτεραιότητα είναι η
βέλτιστη αντιρετροϊκή θεραπεία (ART) και η διερεύνηση άλλων ευκαιριακών λοιμώξεων.

✅ Πρακτικά σημεία (HIV)

Ελέγξτε CD4/VL και ART συμμόρφωση· διορθώστε αλληλεπιδράσεις φαρμάκων.
Σε νευρολογικά: MRI + ΕΝΥ PCR πάνελ· διαφορική με JC virus, CMV, HSV, τοξόπλασμα.
HHV-7 ειδική θεραπεία σπάνια απαιτείται· προέχει η αντιμετώπιση της υποκείμενης ανοσοανεπάρκειας.

11.4 Ογκολογικές Θεραπείες & Βιολογικοί Παράγοντες

Χημειοθεραπεία, anti-CD20, κορτικοειδή υψηλών δόσεων και μεταμοσχευτικά σχήματα αυξάνουν την πιθανότητα
επανενεργοποίησης. Τα συμπτώματα είναι μη ειδικά (πυρετός/εξάνθημα/κακουχία), συχνά με συν-ενεργοποιήσεις
CMV/EBV/HHV-6. Η θεραπευτική απόφαση λαμβάνει υπόψη μυελοτοξικότητα των αντιϊκών και επικαλύψεις τοξικοτήτων.

📌 Drug-safety υπενθυμίσεις

Γανσικλοβίρη/Βαλγανσικλοβίρη: ουδετεροπενία/θρομβοπενία· στενή παρακολούθηση CBC.
Φοσκαρνέτη: νεφροτοξικότητα, ηλεκτρολυτικές διαταραχές· ενυδάτωση/monitoring.
Σιντοφοβίρη: έντονη νεφροτοξικότητα· αποφυγή όταν δεν είναι απαραίτητη.

11.5 Διαγνωστική Στρατηγική σε Ανοσοκαταστολή

Ποσοτική PCR αίματος για HHV-7 ± HHV-6/CMV/EBV σε συμπτωματικούς.
ΕΝΥ PCR πάνελ σε νευρολογική εικόνα (με MRI/κλινικοεργαστηριακή συσχέτιση).
Σειριακές μετρήσεις (π.χ. ημέρα 0, 3–7, 14) για τάση ιαιμίας.
Κλινικός συσχετισμός: η θετικότητα σιέλου χωρίς συμπτώματα σπάνια καθοδηγεί θεραπεία.

Κλινική κατάσταση	Προτεινόμενα tests	Κατεύθυνση
Ήπιο εμπύρετο χωρίς εστία	PCR HHV-7/HHV-6/CMV/EBV αίματος	Παρακολούθηση· χωρίς αγωγή αν ασυμπτωματική ιαιμία
Συμπτωματική οργανοπάθεια (π.χ. ΚΝΣ)	MRI, ΕΝΥ PCR πάνελ, βασικά labs	Νοσηλεία· σκέψη για αντιϊκά εφόσον συμβατή εικόνα
Επίμονη/αυξανόμενη ιαιμία	Σειριακή ποσοτική PCR, έλεγχος άλλων ερπητοϊών	Συζήτηση για αγωγή & ανοσοκαταστολή με διεπιστημονική ομάδα

11.6 Θεραπευτική Προσέγγιση

Ασυμπτωματική ιαιμία: συνήθως όχι αγωγή· συνέχιση παρακολούθησης.
Ήπια συμπτωματολογία χωρίς οργανοπάθεια: υποστηρικτική· σκέψη για μείωση ανοσοκαταστολής μόνο κατόπιν συνεννόησης.
Σοβαρή/οργανική νόσος ή νευρολογική συμμετοχή: νοσηλεία, στοχευμένα αντιϊκά (GCV/VGC ή FOS) off-label, στενό monitoring.

🚨 Red Flags για κλιμάκωση

Νευρολογικά ελλείμματα, κρίσεις, μεταβολή συνείδησης.
Σημεία μυοκαρδίτιδας/καρδιακής ανεπάρκειας.
Αιμοδυναμική αστάθεια, επίμονος υψηλός πυρετός >7 ημέρες.

11.7 Πρακτικός Αλγόριθμος (Ανοσοκαταστολή)

Κλινική εκτίμηση + στοχευμένα labs/απεικόνιση ανά όργανο-στόχο.
Ποσοτική PCR αίματος HHV-7 ± HHV-6/CMV/EBV· καταγραφή baseline.
Σειριακή παρακολούθηση (3–7 ημέρες) εάν επιμένουν τα συμπτώματα.
Απόφαση θεραπείας με βάση βαρύτητα + ιαιμία + συν-ενεργοποιήσεις.
Ανασκόπηση ανοσοκαταστολής σε συμβούλιο (όταν εφικτό)· προσεκτικές τροποποιήσεις.

ℹ️ Συχνά λάθη

Ερμηνεία μοναδικής θετικής PCR σιέλου ως ένδειξη ενεργού νόσου.
Παράβλεψη άλλων ερπητοϊών (ειδικά HHV-6/CMV) που συχνά ευθύνονται για οργανοπάθεια.
Έναρξη αντιϊκών χωρίς κλινικό συσχετισμό ή χωρίς αξιολόγηση τοξικοτήτων/αλληλεπιδράσεων.

Σημείωση: Το κείμενο έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά εξατομικευμένη ιατρική γνωμάτευση.
Οι θεραπευτικές αποφάσεις για ανοσοκατασταλμένους πρέπει να λαμβάνονται από εξειδικευμένες ομάδες με βάση το πλήρες κλινικό/εργαστηριακό προφίλ.

12) HHV-7 στην Εγκυμοσύνη & στο Νεογνό

Ο HHV-7 είναι εκτεταμένα διαδεδομένος στην κοινότητα και η πλειονότητα των ενηλίκων είναι οροθετικοί.
Στην εγκυμοσύνη, η λοίμωξη από HHV-7 φαίνεται να είναι συνήθως ήπια και δεν έχει τεκμηριωθεί σταθερά
ως σημαντική αιτία εμβρυϊκής βλάβης, σε αντίθεση με άλλους ερπητοϊούς (π.χ. CMV). Η κάθετη μετάδοση θεωρείται ασυνήθης,
ενώ η μεταγεννητική έκθεση μέσω σιέλου οικογενειακών μελών είναι πιθανότερη οδός μετάδοσης για το βρέφος.

📦 Infobox – Σε τι συμφωνεί η βιβλιογραφία

Σοβαρή συγγενής νόσος: δεν έχει τεκμηριωθεί σταθερά για HHV-7.
Κάθετη μετάδοση: πιθανή αλλά φαίνεται σπάνια.
Μεταγεννητική μετάδοση: πιθανότερη μέσω σιέλου εντός οικογένειας.
Προληπτικός έλεγχος: δεν συνιστάται ρουτίνα στην κύηση.

12.1 Κλινική εικόνα στη μητέρα

Συχνότερα ασυμπτωματική ή ήπιο ιογενές σύνδρομο (πυρετός, κακουχία, φαρυγγαλγία, ± μακουλοπαπουλώδες εξάνθημα).
Επανενεργοποίηση συχνότερη από πρωτολοίμωξη· συνήθως ήπια.
Σπάνια νευρολογική συμμετοχή· απαιτείται διαφοροδιάγνωση με HSV, VZV, εντεροϊούς κ.ά.

📌 Τι δεν προτείνεται ρουτίνα στην εγκυμοσύνη

Ορολογικός έλεγχος HHV-7 (IgM/IgG) χωρίς σαφή κλινική ένδειξη.
PCR σε ασυμπτωματικές έγκυες.
Αλλαγή τρόπου τοκετού (ΚΤ/ΦΤ) αποκλειστικά λόγω HHV-7.

12.2 Μετάδοση: τι γνωρίζουμε

Ενδομήτρια/κάθετη: έχει περιγραφεί, αλλά φαίνεται σπάνια και χωρίς σταθερό κλινικό αποτύπωμα.
Ενδοτοκειακή: θεωρητικά πιθανή, αλλά όχι καλά τεκμηριωμένη.
Μεταγεννητική: πιο πιθανή μέσω σιέλου από φροντιστές/αδέλφια.
Μητρικό γάλα: ανίχνευση ιικού DNA έχει αναφερθεί, η κλινική σημασία παραμένει αβέβαιη.

🔬 Infobox – Θηλασμός & HHV-7

Τα οφέλη του θηλασμού υπερτερούν της θεωρητικής/αβέβαιης έκθεσης σε HHV-7.
Τηρείτε υγιεινή χεριών, αποφυγή «φιλιών στο στόμα» του βρέφους από άτομα με εμπύρετο/στοματικές εστίες.
Σε μητέρα με σοβαρή υποψία ενεργής HHV-7 νόσου & βαρειά συμπτωματολογία, εξατομικευμένη συμβουλή με λοιμωξιολόγο/νεογνολόγο.

12.3 Αλγόριθμος μητρικής διερεύνησης (συνοπτικά)

Κλινική εκτίμηση: ζωτικά, γενική κατάσταση, εστιασμένη εξέταση.
Τυπικό ήπιο ιογενές σύνδρομο: υποστηρικτική αγωγή, χωρίς ειδικό έλεγχο HHV-7.
Άτυπα/σοβαρά (ιδίως νευρολογικά): βασικά labs, PCR πάνελ (στόμα/αίμα/ΕΝΥ κατά ένδειξη), αποκλεισμός HSV/VZV/εντεροϊών.
Απεικόνιση/ΕΝΥ εάν νευρολογικά σημεία· διαχείριση ενδονοσοκομειακά.

✅ Infobox – Ασφαλής φροντίδα στην κύηση

Ενυδάτωση, ανάπαυση, αντιπυρετικά ασφαλή στην κύηση (π.χ. παρακεταμόλη).
Αποφυγή κοινής χρήσης ποτηριών/κουταλιών με μικρά παιδιά.
Υγιεινή χεριών & αναπνευστική εθιμοτυπία στο σπίτι.

Μητρικό σενάριο	Προτεινόμενη προσέγγιση	Σχόλια
Ήπιο ιογενές σύνδρομο χωρίς red flags	Υποστηρικτική αγωγή· χωρίς HHV-7 testing	Εκπαίδευση για υγιεινή στο σπίτι
Παρατεινόμενος πυρετός/άτυπα εξανθήματα	Βασικά labs ± PCR πάνελ κατά ένδειξη	Διαφορική: CMV, παρβοϊός B19, εντεροϊοί, φάρμακα
Νευρολογικά συμπτώματα	MRI/ΕΝΥ + PCR πάνελ (HSV/VZV/HHV-6/7/εντεροϊοί)	Νοσηλεία· εξατομικευμένη αντιϊκή αγωγή εφόσον τεκμηριωθεί

12.4 Νεογνό & βρέφος: κλινική εικόνα & διερεύνηση

Στα νεογνά, η συμπτωματική HHV-7 νόσος φαίνεται σπάνια. Όταν υπάρχει, εκδηλώνεται με εμπύρετο,
μη ειδικό ιογενές σύνδρομο ή σπάνια άσηπτη μηνιγγίτιδα/εγκεφαλίτιδα. Η διαφορική διάγνωση καλύπτει πρώτα
HSV, CMV, εντεροϊούς και βακτηριακές λοιμώξεις.

🚨 Red Flags στο νεογνό

Κακή σίτιση, λήθαργος, υποθερμία/υπερθερμία.
Απνοϊκά επεισόδια, αναπνευστική δυσχέρεια.
Σπασμοί, ευερεθιστότητα με βοή ή υπόταση πρόσθιας πηγής.
Εξάνθημα φυσαλιδώδες/ελκωτικό (σκεφτείτε HSV!), ηπατοσπληνομεγαλία, ίκτερος.

Δείγματα & εργαστηριακά στο νεογνό (ανά σενάριο)

Ύποπτη σηψαιμία/μη ειδικό εμπύρετο: Αιμοκαλλιέργειες, ούρα, CRP/PCT, ΓΑ·
προσθέστε PCR πάνελ για ιούς (εντεροϊοί/HSV) πριν από HHV-7.
Νευρολογικά: ΕΝΥ για κυτταροχημεία + PCR πάνελ (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV).
Κοινότητα/οικογένεια με πρόσφατο ιογενές εξάνθημα: Σκέψη για στοματοφαρυγγικό PCR πολλαπλών ιών.

🔬 Infobox – Ερμηνεία νεογνικών αποτελεσμάτων

Θετικό HHV-7 σε σίελο χωρίς συμπτώματα = μπορεί να αντιπροσωπεύει παθητική/μεταγεννητική έκθεση.
Θετικό HHV-7 σε ΕΝΥ με συμβατή εικόνα → ενισχύει αιτιολογικό ρόλο· απαιτείται νοσηλεία.
Πάντα παράλληλος έλεγχος για HSV/εντεροϊούς (υψηλότερη προτεραιότητα στο νεογνό).

12.5 Θεραπεία στο νεογνό

Εμπειρική κάλυψη για HSV με ακυκλοβίρη IV όταν υπάρχει υποψία ΚΝΣ/διασποράς — πριν γνωστοποιηθεί HHV-7.
HHV-7-ειδική αγωγή: δεν υπάρχει καθιερωμένη· σε τεκμηριωμένη HHV-7 νευρολοίμωξη έχει χρησιμοποιηθεί
γανσικλοβίρη/φοσκαρνέτης (off-label) με εξατομίκευση και στενή παρακολούθηση τοξικοτήτων.
Υποστηρικτική: υγρά, αναπνευστική υποστήριξη, αντιεπιληπτικά αν απαιτηθούν, έλεγχος ηλεκτρολυτών/σάκχου.

Θέμα	Σύσταση προς γονείς/φροντιστές	Γιατί
Φιλιά στο στόμα	Αποφύγετε φιλιά στο στόμα του βρέφους, ειδικά αν έχετε πυρετό/φαρυγγίτιδα	Μειώνει μετάδοση ιών σιέλου (HHV-6/7, άλλοι)
Κοινή χρήση σκευών	Μην μοιράζεστε ποτήρια/κουτάλια με το βρέφος	Περιορίζει στοματοφαρυγγική μετάδοση
Υγιεινή χεριών	Πλύσιμο χεριών πριν την επαφή/σίτιση	Γενικό μέτρο κατά ιογενών/βακτηριακών λοιμώξεων

12.6 Μαιευτική διαχείριση & τρόπος τοκετού

Δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποστηρίζουν προγραμματισμένη ΚΤ αποκλειστικά για HHV-7.
Ο τρόπος τοκετού καθορίζεται από μαιευτικές ενδείξεις.
Τυπικές προφυλάξεις επαφής/σταγονιδίων σε εμπύρετη μητέρα κατά τη νοσηλεία.

ℹ️ Τι παραμένει αβέβαιο

Ο ακριβής κίνδυνος κάθετης μετάδοσης σε πρωτολοίμωξη κύησης.
Η κλινική σημασία της ανίχνευσης HHV-7 DNA στο μητρικό γάλα.
Καθιερωμένα πρωτόκολλα αγωγής για νεογνική HHV-7 νόσο.

12.7 Πρακτικός αλγόριθμος φροντίδας (μητέρα–βρέφος)

Μητέρα με ήπιο ιογενές σύνδρομο: υποστηρικτική αγωγή· συνέχιση θηλασμού· υγιεινή χεριών/αποφυγή φιλιών στο στόμα.
Μητέρα με σοβαρά/νευρολογικά: διερεύνηση σε νοσοκομείο· PCR πάνελ· εξατομικευμένη απόφαση για αντιϊκά.
Νεογνό συμπτωματικό (<28 ημερών): πλήρης σηπτικός έλεγχος, PCR για HSV/εντεροϊούς (πρώτη προτεραιότητα),
σκέψη για HHV-7 σε αρνητικό βασικό πάνελ/συμβατή εικόνα.
Θετικό HHV-7 σε ΕΝΥ/αίμα με συμβατή εικόνα: νοσηλεία· συζήτηση για GCV/FOS (off-label) με νεογνολόγο/λοιμωξιολόγο.

Σημείωση: Οι παραπάνω πληροφορίες είναι εκπαιδευτικές. Οι αποφάσεις στην κύηση και στο νεογνό πρέπει να λαμβάνονται
από εξειδικευμένες ομάδες (μαιευτήρας–νεογνολόγος–λοιμωξιολόγος), με εξατομίκευση κινδύνου/οφέλους.

13) Νευρολογικές Επιπλοκές από HHV-7

Ο HHV-7 μπορεί, σπανιότερα, να εμπλέκεται σε λοίμωξη ή φλεγμονή του ΚΝΣ, παρουσιάζοντας φάσμα εκδηλώσεων από
άσηπτη μηνιγγίτιδα έως εγκεφαλίτιδα, ενώ έχουν περιγραφεί οξεία εγκάρσια μυελίτιδα, ριζιτικές νευροπάθειες,
παρεγκεφαλιδίτιδα και νευρίτιδα οπτικού. Η απόδοση αιτιότητας απαιτεί σύνθεση κλινικών, απεικονιστικών και εργαστηριακών δεδομένων
και αποκλεισμό συχνότερων παθογόνων (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, CMV/EBV) και μη λοιμωδών αιτιών (αυτοάνοσες εγκεφαλίτιδες).

📦 Infobox – Γρήγορη Επισκόπηση

Συχνότερα σύνδρομα: άσηπτη μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα.
Σπανιότερα: εγκάρσια μυελίτιδα, ριζιτική/περιφερική νευροπάθεια, παρεγκεφαλιδίτιδα, οπτική νευρίτιδα.
Διάγνωση-κλειδί: PCR σε ΕΝΥ με συμβατή κλινική και υποστηρικτική απεικόνιση.
Διαχείριση: νοσηλεία, εμπειρική κάλυψη HSV έως αποκλεισμού, στοχευμένα αντιϊκά κατά κρίση.

13.1 Παθοφυσιολογία (τι υποπτευόμαστε)

Άμεση νευροτρόπος λοίμωξη: ο ιός μπορεί να φτάσει στο ΚΝΣ σε καταστάσεις αυξημένης ευαλωτότητας (π.χ. ανοσοκαταστολή).
Μεταλοιμώδης/ανοσομεσολαβούμενη βλάβη: φλεγμονώδης αντίδραση που πυροδοτεί απομυελινωτικές/ενθυλακωμένες βλάβες (π.χ. ADEM-όμοια).
Αλληλεπιδράσεις με άλλους ερπητοϊούς: συχνή συν-ανίχνευση (HHV-6/CMV/EBV) περιπλέκει την ερμηνεία.

Σύνδρομο	Κλινική εικόνα	ΕΝΥ (τυπικά)	MRI/EEG	Διαφορική
Άσηπτη μηνιγγίτιδα	Πυρετός, κεφαλαλγία, αυχενική δυσκαμψία, φωτοφοβία	Λεμφοκυττάρωση, ήπια↑ πρωτεΐνη, φυσιολογική γλυκόζη	MRI συχνά φυσιολογικό, EEG μη ειδικό	Εντεροϊοί, HSV-2, VZV, βακτηριακή μηνιγγίτιδα (αποκλεισμός)
Εγκεφαλίτιδα	Πυρετός, σύγχυση, διαταραχές συμπεριφοράς, σπασμοί, εστιακά ελλείμματα	Λεμφοκυττάρωση (μπορεί φυσιολογικό πρώιμα), ↑ πρωτεΐνη	T2/FLAIR υπέρπυκνα σε φλοιό/υποφλοιό· EEG διάχυτη επιβράδυνση ± εστιακή	HSV-1 (προτεραιότητα), VZV, αυτοάνοση εγκεφαλίτιδα, CMV/EBV
Οξεία εγκάρσια μυελίτιδα	Οξεία πάρεση/παραισθησίες, αισθητικό επίπεδο, διαταραχές ούρησης/κοπράνων	Ήπια πλειοκυττάρωση, ↑ πρωτεΐνη	MRI ΝΜΣ: επιμήκεις Τ2 βλάβες· αποκλεισμός συμπίεσης	Αυτοάνοσα (NMOSD/MOGAD), VZV, EBV, βακτηριακές
Παρεγκεφαλιδίτιδα	Αταξία, νυσταγμός, δυσμετρία ± πυρετός	Συνήθως ήπια φλεγμονώδης εικόνα	MRI: παρεγκεφαλιδικές αλλοιώσεις (T2/FLAIR)	Μεταλοιμώδης, VZV, εντεροϊοί, αυτοάνοσα
Νευρίτιδα οπτικού	Οπισθοβολβικός πόνος, μείωση οπτικής οξύτητας, δυσχρωματοψία	Συχνά μη ειδικό	MRI οπτικό νεύρο με σκιαγραφικό· αποκλεισμός απομυελινωτικών	MS/NMOSD/MOGAD, VZV, CMV (ανοσοκαταστολή)

📌 Σημεία-κλειδιά διάγνωσης ΚΝΣ

ΕΝΥ PCR για HHV-7 έχει μεγαλύτερη αξία από σίελο/αίμα στο νευρολογικό σενάριο.
Αρνητικό ΕΝΥ νωρίς δεν αποκλείει· επανάληψη εφόσον επιμένει η υποψία.
Multiplex πάνελ (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV) προτιμάται.
MRI και EEG βοηθούν στη διαφοροδιάγνωση (HSV-1 συχνά κροταφικολοβική εντόπιση).

13.2 Διαγνωστικός Αλγόριθμος (ύποπτη ΚΝΣ νόσος)

Άμεση νοσηλεία και σταθεροποίηση (αεραγωγός, αναπνοή, κυκλοφορία).
Απεικόνιση εγκεφάλου (MRI κατά προτίμηση, CT εάν επείγει) & EEG αν σπασμοί/επίμονη σύγχυση.
Οσφυονωτιαία παρακέντηση (εφόσον δεν αντενδείκνυται):
- Κυτταροχημεία, καλλιέργειες, multiplex PCR για ιούς (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV).
- Σκέψη για αυτοάνοσες εξετάσεις (αντισώματα NMDA-R κ.ά.) εάν το προφίλ το υποδηλώνει.
Αίμα: αιματολογικά/βιοχημικά, καλλιέργειες, HIV, θυρεοειδικά/αυτοάνοσα κατά περίπτωση.
Ερμηνεία: θετικό HHV-7 σε ΕΝΥ + συμβατή κλινική/απεικόνιση → ενισχυμένη πιθανότητα αιτιότητας.

🚨 Red Flags – άμεση κλιμάκωση

Μεταβολή επιπέδου συνείδησης, παρατεινόμενοι/επαναλαμβανόμενοι σπασμοί.
Ταχεία επιδείνωση εστιακών νευρολογικών σημείων.
Σημεία αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης (επίμονος έμετος, οίδημα θηλής, βραδυκαρδία/υπέρταση).

13.3 Θεραπευτική Προσέγγιση στην ΚΝΣ Νόσο

Εμπειρική θεραπεία εγκεφαλίτιδας: ξεκινά άμεσα κάλυψη για HSV/VZV (π.χ. ακυκλοβίρη IV) μέχρι να αποκλειστούν,
σύμφωνα με τοπικά πρωτόκολλα.
Στοχευμένα αντιϊκά για HHV-7 (off-label): γανσικλοβίρη/βαλγανσικλοβίρη ή φοσκαρνέτης
μπορούν να ληφθούν υπόψη όταν υπάρχει θετική PCR ΕΝΥ και συμβατή κλινική/απεικονιστική εικόνα.
Ανοσοθεραπεία (επιλεγμένα σενάρια): σε υποψία ανοσομεσολαβούμενης βλάβης (π.χ. ADEM-όμοια)
μπορεί να συζητηθεί κορτικοθεραπεία/IVIG μόνο με αποκλεισμό ενεργού λιθοτρόπου λοίμωξης και ειδική καθοδήγηση.
Επιληπτικές κρίσεις: πρωτόκολλα αντιμετώπισης οξείας κρίσης· συχνή επιλογή λεβετιρακετάμη ως πρώτης γραμμής συντήρησης.
Υποστήριξη: αντιμετώπιση οιδήματος/ICP, υγρά/ηλεκτρολύτες, έλεγχος θερμοκρασίας, ΜΕΘ όπου απαιτείται.

✅ Infobox – Πρακτική Σύνθεση

Μην καθυστερείτε εμπειρική κάλυψη HSV εν αναμονή PCR.
PCR ΕΝΥ θετική για HHV-7 + συμβατή εικόνα → συζήτηση για στοχευμένα αντιϊκά.
Ελέγξτε για συν-ενεργοποιήσεις (HHV-6/CMV/EBV) και άλλες αιτίες.
Στενό monitoring τοξικοτήτων εάν χορηγηθούν GCV/FOS.

13.4 Παιδιατρική οπτική

Στα παιδιά, οι πυρετικοί σπασμοί είναι συχνότεροι από τεκμηριωμένη εγκεφαλίτιδα HHV-7.
Σε ύποπτη ΚΝΣ νόσο: διαδρομή όπως στους ενήλικες (MRI, ΕΝΥ, πάνελ), με χαμηλό ουδό νοσηλείας.
Η πρόγνωση συνήθως είναι καλή, ειδικά χωρίς εστιακά ελλείμματα· απαιτείται νευροαναπτυξιακή παρακολούθηση όπου δει.

13.5 Πρόγνωση & follow-up

Μηνιγγίτιδα: καλή έκβαση στις περισσότερες περιπτώσεις.
Εγκεφαλίτιδα: μεταβλητή· ο κίνδυνος νευρογνωστικών υπολειμμάτων αυξάνει με την καθυστέρηση διάγνωσης/θεραπείας.
Μυελίτιδα/οπτική νευρίτιδα: συχνά ανακάμπτουν μερικώς· πρώιμη αποκατάσταση/φυσικοθεραπεία & οφθαλμολογική παρακολούθηση.

ℹ️ Συχνές Παγίδες

Ερμηνεία θετικής PCR σιέλου ως απόδειξη ΚΝΣ νόσου.
Καθυστέρηση εμπειρικής ακυκλοβίρης σε ύποπτη εγκεφαλίτιδα.
Παράλειψη διερεύνησης αυτοάνοσων αιτιών όταν τα ιολογικά είναι αρνητικά.

13.6 Εξιτήριο & οδηγίες

Επανεκτίμηση σε νευρολογικό ιατρείο 2–6 εβδομάδες μετά, με γνωστική/λειτουργική αξιολόγηση.
Εκπαίδευση για αναγνώριση υποτροπών: πυρετός με σύγχυση, νέοι σπασμοί, επίμονη κεφαλαλγία.
Αποκατάσταση (φυσιοθεραπεία/λογοθεραπεία) κατά περίπτωση.

Σημείωση: Οι πληροφορίες είναι εκπαιδευτικές και δεν υποκαθιστούν ιατρική γνωμάτευση.
Η διαχείριση νευρολογικών επιπλοκών πρέπει να γίνεται σε νοσοκομειακό περιβάλλον με πολυεπιστημονική ομάδα.

14) Δερματολογικές Εκδηλώσεις σχετιζόμενες με HHV-7

Ο HHV-7 σχετίζεται κυρίως με ιογενή μακουλοπαπουλώδη εξανθήματα τύπου ροδόλας και, σε ένα μέρος των περιστατικών,
με την ροδόχρου πιτυρίαση (pityriasis rosea, PR), πιθανώς στο πλαίσιο επανενεργοποίησης HHV-6/7.
Τα εξανθήματα είναι συχνά ήπια, αυτοπεριοριζόμενα και με προτίμηση στον κορμό και τις εγγύς επιφάνειες των άκρων.
Η διάγνωση είναι κατά κανόνα κλινική· μοριακός έλεγχος γίνεται μόνο σε άτυπες περιπτώσεις.

📦 Infobox – Συνηθέστερα δερματικά μοτίβα

Ροδόλα-όμοιο μακουλοπαπουλώδες εξάνθημα (μετά την πτώση πυρετού).
Ροδόχρους πιτυρίαση (PR): herald patch → «χριστουγεννιάτικο δέντρο» στον κορμό.
Μη ειδικά ιογενή εξανθήματα ενηλίκων (ήπιος κνησμός, ταχεία αποδρομή).
Σπάνια: ερυθηματώδεις πλάκες ή PR-όμοια εξανθήματα σε ανοσοκαταστολή.

14.1 Ροδόλα-όμοιο εξάνθημα

Κλινική πορεία: 3–4 ημέρες υψηλός πυρετός → απότομη πτώση → λεπτό ροδόχροο εξάνθημα κορμού/αυχένα.
Μορφολογία: μικρές, επίπεδες ή ελαφρά επηρμένες μακίλες/παπύλες, μη κνησμώδεις ή ήπια κνησμώδεις.
Διάρκεια: 1–3 ημέρες, χωρίς απολέπιση· αυτοπεριοριζόμενο.
Διαφορική: HHV-6, εντεροϊοί, ερυθρά/ιλαρά (εμβολιαστικό ιστορικό!), αντίδραση φαρμάκου.

📌 Tips

Η εμφάνιση εξανθήματος μετά την ύφεση του πυρετού υποστηρίζει ιογενή αιτιολογία τύπου ροδόλας.
Η καλή γενική κατάσταση και η ταχεία αποδρομή είναι τυπικές.

14.2 Ροδόχρους πιτυρίαση (Pityriasis rosea, PR)

Η PR είναι συχνό, καλοήθες εξάνθημα νεαρών ενηλίκων/εφήβων με πιθανή σύνδεση με επανενεργοποίηση HHV-6/7.
Συχνά προηγείται herald patch (προδρόμος πλάκα), ακολουθούμενο από πολυάριθμες οβάλ πλάκες με λεπτή περιφερική απολέπιση
σε διάταξη «χριστουγεννιάτικου δέντρου» κατά μήκος των γραμμών Langer στον κορμό.

🔬 Infobox – PR σε 60’’

Herald patch: 2–5 cm οβάλ, ροδόχρους πλάκα με κολερεττίωση.
Δευτερογενείς βλάβες: μικρότερες οβάλ πλάκες σε παράλληλη διάταξη στον κορμό.
Κνησμός: συνήθως ήπιος–μέτριος· απουσιάζει σε αρκετούς.
Διάρκεια: 6–8 εβδομάδες (εύρος 2–12), αυτοπεριοριζόμενη.

Διαφορική: τινέα σώματος (tinea corporis), δερματοφύτωση, φαρμακοεξάνθημα, δευτερογενής σύφιλη
(ιδίως με παλαμοπελματική συμμετοχή), ψωρίαση guttate, pityriasis lichenoides.
Διάγνωση: κλινική. Δερμοσκόπηση: περιφερική κολερεττίωση. Βιοψία σπάνια (μη ειδική).
Πρόγνωση: άριστη· υποτροπές σπάνιες.

✅ Αντιμετώπιση PR (βήματα)

Εκπαίδευση: καλοήθης & αυτοπεριοριζόμενη· αποφύγετε υπερθεραπεία.
Κνησμός: τοπικά κορτικοστεροειδή χαμηλής–μέτριας ισχύος, ενυδατικές· αντιισταμινικά PO αν χρειάζεται.
Εκτεταμένη/επίμονη PR: σκεφτείτε UVB narrowband ή βραχεία αγωγή υψηλής δόσης ακυκλοβίρης σε επιλεγμένα περιστατικά·
τεκμηρίωση μέτρια, απόφαση εξατομικευμένη.

Σημ.: Η PR σχετίζεται αλλά δεν αποδεικνύεται πάντα ιολογικά· αντιϊκά δεν αποτελούν ρουτίνα.

14.3 Άλλα εξανθηματικά μοτίβα

Μη ειδικό ιογενές εξάνθημα ενηλίκων: διάχυτες μακίλες/παπύλες κορμού, ήπιος κνησμός, 1–2 εβδομάδες.
PR-όμοια σε ανοσοκαταστολή: εκτεταμένες πλάκες, άτυπη κατανομή· απαιτείται διαφορική με φάρμακα/μυκητιάσεις.
Σπάνια: ερυθηματώδεις πλάκες ή EM-όμοια εικόνα — αναζητήστε εναλλακτικές αιτίες (HSV, φάρμακα).

Οντότητα	Κλειδιά διάκρισης	Έλεγχος που βοηθά	Σχόλια
Τινέα σώματος	Δακτυλιοειδές πλάκα με ενεργό υπερυψωμένο χείλος	KOH ή καλλιέργεια	PR μιμείται αλλά δεν έχει υγρό ενεργό χείλος
Δευτερογενής σύφιλη	Παλαμοπελματική συμμετοχή, συστηματικά σημεία	RPR/VDRL + ειδικές δοκιμασίες	Σκεφτείτε την σε άτυπα PR-όμοια εξανθήματα ενηλίκων
Φαρμακοεξάνθημα	Έναρξη 1–2 εβδομ. μετά νέο φάρμακο, περισσότερο κνησμώδες	Φαρμακευτικό ιστορικό, αποδρομή μετά διακοπή	HHV-7 μπορεί να συνυπάρχει τυχαία
Ψωρίαση (guttate)	Μικρές «σταγονοειδείς» βλάβες, άσηπτη απολέπιση, ιστορικό στρεπτοκόκκου	ASO, δερματοσκόπηση/βιοψία	Κατανομή/ιστορικό βοηθούν

14.4 Διαγνωστική προσέγγιση (πότε χρειάζεται εργαστηριακός έλεγχος)

Τυπική PR ή ροδόλα-όμοιο εξάνθημα: δεν απαιτείται HHV-7 testing.
Άτυπα/εκτεταμένα/επιμένοντα (>8–12 εβδομ.) ή ανοσοκαταστολή:
- Σκέψη για PCR HHV-6/7 από αίμα/σάλιο/βλάβη (ερμηνεία με προσοχή—συχνή ασυμπτωματική αποβολή).
- Έλεγχος διαφορικής: KOH, RPR, πλήρες φαρμακευτικό ιστορικό.
- Βιοψία μόνο εάν παραμένει διαγνωστική αμφιβολία.

ℹ️ Τι «λέει» η ιστολογία

PR: ήπια σπογγίωση, παρακεράτωση, επιπολής λεμφοϊστιοκυτταρικό διήθημα· μη ειδική.
Ιογενή εξανθήματα: μη ειδικά ευρήματα· η ιστολογία σπάνια καθορίζει αιτιολογία.

14.5 Θεραπευτικές επιλογές & φροντίδα δέρματος

Βασικές αρχές: ήπια καθαριστικά, χλιαρό ντους, ενυδατικές 2×/ημ., αποφυγή ερεθιστικών.
Κνησμός/φλεγμονή: τοπικά κορτικοστεροειδή (1–2 εβδομ.) + αντιισταμινικά PO κατά ανάγκη.
Εκτεταμένη PR ή σημαντική επίδραση στην ποιότητα ζωής:
- UVB narrowband (σχήματα 2–3/εβδ. για 2–4 εβδομ.).
- Σκέψη για βραχεία ακυκλοβίρη υψηλής δόσης (off-label) σε πρώιμη φάση — τεκμηρίωση μέτρια.
Αντιβιοτικά/μακρολίδες: δεν συνιστώνται για PR.

🚨 Πότε παραπέμπω σε δερματολόγο

Άτυπο/εκτεταμένο εξάνθημα, ερυθροδερμία ή συμμετοχή βλεννογόνων.
Επίμονη πορεία >12 εβδομ. ή συχνές υποτροπές.
Σοβαρός κνησμός/διαταραχή ύπνου παρά την τοπική αγωγή.
Υποψία διαφορικής υψηλού κινδύνου (δευτερογενής σύφιλη, μυκητίαση εκτεταμένη, φαρμακοεξάνθημα).

Μήνυμα προς ασθενή	Γιατί έχει σημασία
Το εξάνθημα είναι συνήθως καλοήθες & αυτοϊάσιμο	Μειώνει άγχος, αποφεύγονται άσκοπες θεραπείες
Χρησιμοποιήστε ενυδατικές & ήπια τοπικά στεροειδή για κνησμό	Βελτιώνει συμπτώματα, προστατεύει τον δερματικό φραγμό
Επιστροφή αν επιμένει >8–12 εβδομ. ή εμφανιστούν νέα συμπτώματα	Αποκλεισμός εναλλακτικών διαγνώσεων

14.6 Ειδικοί πληθυσμοί

Κύηση: PR γενικά καλοήθης· αντιμετώπιση κυρίως συμπτωματική· διεπιστημονική εκτίμηση σε εκτεταμένες/συμπτωματικές περιπτώσεις.
Ανοσοκαταστολή: PR-όμοια/εκτεταμένα εξανθήματα — χαμηλός ουδός για έλεγχο διαφορικής (μυκητιάσεις, φάρμακα)·
συζήτηση με λοιμωξιολόγο αν υπάρχει συσχέτιση με ιαιμία HHV-6/7.
Βρέφη/μικρά παιδιά: ροδόλα-όμοια εξανθήματα — υποστηρικτικά μέτρα, ενημέρωση γονέων, αποφυγή ασπιρίνης.

ℹ️ Σημείωση κλινικής ερμηνείας

Η PCR HHV-7 από σίελο ή δέρμα μπορεί να είναι θετική χωρίς να σημαίνει αιτιολογική σχέση με το εξάνθημα.
Η απόδοση αιτίας βασίζεται σε κλινικό μοτίβο, αποκλεισμό άλλων αιτιών και, όπου χρειάζεται, στην εξέλιξη της εικόνας.

Disclaimer: Το κείμενο είναι εκπαιδευτικό και δεν υποκαθιστά ιατρική γνωμάτευση. Σε επιμένοντα/άτυπα εξανθήματα ή συνοδά συστηματικά συμπτώματα, ζητήστε ιατρική αξιολόγηση.

15) HHV-7 & Ογκολογία

Σε αντίθεση με άλλους ερπητοϊούς (π.χ. EBV/HHV-4 και HHV-8), ο HHV-7
δεν έχει τεκμηριωθεί ως ογκογόνος ιός. Η βιβλιογραφία περιλαμβάνει μεμονωμένες παρατηρήσεις
ή μικρές σειρές όπου ανιχνεύεται HHV-7 DNA/RNA σε ιστικά δείγματα ή αίμα ασθενών με νεοπλασίες,
αλλά η αιτιολογική σχέση παραμένει μη αποδεδειγμένη. Τις περισσότερες φορές,
η παρουσία ιικού υλικού ερμηνεύεται ως «συνοδός» (bystander) λόγω της επίμονης λανθάνουσας λοίμωξης σε Τ-λεμφοκύτταρα.

📦 Infobox – Τι ξέρουμε / Τι δεν ξέρουμε

Δεν έχει αναγνωριστεί ως αιτία συγκεκριμένης κακοήθειας.
Περιστασιακή ανίχνευση HHV-7 σε δείγματα νεοπλασιών, χωρίς σταθερή αναπαραγωγιμότητα.
Πιθανή έμμεση επίδραση μέσω ανοσορρύθμισης σε ευπαθείς (π.χ. ανοσοκαταστολή).
Απουσιάζουν μεγάλες προοπτικές μελέτες με ισχυρά καταληκτικά σημεία.

15.1 Υποτιθέμενοι μηχανισμοί (θεωρητικοί/ερευνητικοί)

Χρόνια φλεγμονή & ανοσοδιαφυγή: διαλείπουσα επανενεργοποίηση → κυτταροκίνες/τοπική φλεγμονή που ίσως επηρεάζουν μικροπεριβάλλον όγκου.
Επιδράσεις σε CD4⁺ Τ-κύτταρα: τροποποίηση λειτουργίας βοηθητικών Τ, με πιθανές συνέπειες στην ανοσοεπιτήρηση καρκίνου.
Συν-ενεργοποίηση με άλλους ερπητοϊούς: έμμεση συμβολή σε ήδη ογκογόνες ιογενείς διεργασίες (π.χ. EBV/HHV-8) — μη αποδεδειγμένο.

Νεοπλασία/Οντότητα	Ευρήματα για HHV-7	Κλινική ερμηνεία
Δερματικά T-λεμφώματα (CTCL/MF)	Σποραδική ανίχνευση ιικού DNA σε βλάβες/αίμα σε μικρές σειρές	Μη συνεπές· πιθανός bystander σε δέρμα με φλεγμονή
Hodgkin / μη Hodgkin λεμφώματα	Μεμονωμένες θετικότητες PCR χωρίς σταθερή συσχέτιση	EBV παραμένει ο κύριος ιογενής ύποπτος· HHV-7 ρόλος αβέβαιος
Λευχαιμίες	Τυχαίες ευρήματα σε αίμα/PBMCs λόγω λανθάνουσας λοίμωξης	Δεν αποδίδεται αιτιολογία· προσοχή στην υπερερμηνεία PCR
Στερεοί όγκοι (εγκέφαλος, σιελογόνοι κ.ά.)	Σποραδικές αναφορές ανίχνευσης ιικού DNA	Χωρίς αναπαραγωγή/βιολογική τεκμηρίωση αιτιότητας

ℹ️ Μεθοδολογικές παγίδες

Δείγματα με λεμφοκύτταρα φέρουν λανθάνον ιό → ψευδής εντύπωση «ιστικής» αιτιότητας.
Ευαισθησία PCR & επιμόλυνση: ανιχνεύεται ελάχιστο ιικό φορτίο χωρίς κλινική σημασία.
Απουσία in situ τεκμηρίωσης (π.χ. ιστική έκφραση πρωτεϊνών/τρανσκριπτομική) σε πολλές μελέτες.

15.2 Πρακτικές επιπτώσεις για κλινικούς

Μην αποδίδετε κακοήθεια στον HHV-7 μόνο λόγω θετικής PCR σε αίμα/ιστό.
Θεραπευτικές αποφάσεις βασίζονται στα ογκολογικά πρωτόκολλα και όχι σε HHV-7 θετικότητα.
Σε ανοσοκαταστολή/μεταμόσχευση, αναζητήστε κυρίως EBV (PTLD) και άλλες καθιερωμένες αιτίες.
Αν συνυπάρχει κλινικά σημαντική ιογενής νόσος (π.χ. νευρολογική) με HHV-7, η αντιμετώπιση γίνεται
ως λοίμωξη (βλ. θεραπεία), όχι ως ογκολογικός στόχος.

✅ Infobox – Take-home messages

Ο HHV-7 δεν θεωρείται αποδεδειγμένα ογκογόνος.
Θετικές μοριακές δοκιμές απαιτούν προσεκτική ερμηνεία με κλινικό συσχετισμό.
Η ανοσορρύθμιση μπορεί να παίζει ρόλο, αλλά η αιτιολογία καρκίνου παραμένει μη τεκμηριωμένη.

15.3 Κατευθύνσεις έρευνας

Προοπτικές κοόρτες με συστηματική καταγραφή ιαιμίας/ιστικής έκφρασης & κλινικών εκβάσεων.
In situ υβριδισμός/ιστοχημεία & single-cell για χαρτογράφηση ιικού φορτίου εντός μικροπεριβάλλοντος όγκου.
Μεταγραφωμική/πρωτεωμική για διερεύνηση πιθανών ιικών πρωτεϊνών που επηρεάζουν σηματοδότηση/πρόληψη απόπτωσης.
Συν-λοίμωξη μοντέλα με EBV/HHV-8 για έλεγχο συνεργιστικών επιδράσεων.

🧭 Επίλογος (Ογκολογία)

Μέχρι σήμερα, ο HHV-7 δεν συνιστά επιβεβαιωμένο ογκολογικό στόχο. Η παρουσία του σε δείγματα
ερμηνεύεται κυρίως ως συνοδός λόγω της εκτεταμένης λανθάνουσας λοίμωξης στον πληθυσμό. Η κλινική πράξη
εστιάζει στην τεκμηριωμένη αιτιολογία κάθε νεοπλασίας και στη στοχευμένη θεραπεία βάσει κατευθυντήριων.

16) Εργαστηριακές Εξετάσεις για HHV-7 (Practical Lab Guide)

Η εργαστηριακή προσέγγιση στον HHV-7 είναι PCR-κεντρική (ποιοτική/ποσοτική), με έμφαση στο σωστό δείγμα,
στην προ-αναλυτική ποιότητα και στην ορθή ερμηνεία σε συνάφεια με το κλινικό σενάριο. Η ορολογία έχει
δευτερεύοντα ρόλο. Παρακάτω παρέχεται πρακτικός οδηγός παραγγελίας, λήψης, ανάλυσης και αναφοράς.

📦 Infobox – Test Menu (σε 30″)

PCR HHV-7 ποιοτική: ΕΝΥ, αίμα, σίελος, βλάβες δέρματος.
PCR HHV-7 ποσοτική: αίμα (ολικό/πλάσμα/PBMCs) για ιικό φορτίο & σειριακή τάση.
Multiplex PCR: πάνελ ΕΝΥ (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV).
Ορολογία (IgM/IgG): περιορισμένη κλινική αξία· επιλεκτική χρήση.

16.1 Επιλογή Δείγματος ανά κλινικό σενάριο

Σενάριο	Πρώτης γραμμής δείγμα	Εναλλακτικό/συμπληρωματικό	Σχόλια
Νευρολογική νόσος (ΚΝΣ)	ΕΝΥ για multiplex PCR	Αίμα ποσοτική PCR	Θετικότητα σε ΕΝΥ έχει τη μεγαλύτερη βαρύτητα
Ανοσοκαταστολή / μεταμόσχευση	Αίμα ποσοτική PCR	PBMCs για κυτταρική δεξαμενή	Σειριακές μετρήσεις για τάση ιαιμίας
Δερματολογικά (PR/ροδόλα-όμοιο)	Κλινική διάγνωση	PCR από βλάβη/σίελο μόνο σε άτυπα	Συχνή ασυμπτωματική αποβολή → προσοχή
Παιδί με ροδόλα-pattern	—	PCR σε επιπλοκές/ατυπία	Έλεγχος συνήθως δεν απαιτείται

16.2 Προ-αναλυτική φάση (SOP)

Σήμανση: 2 αναγνωριστικά + είδος δείγματος + ώρα λήψης.
Όγκος/δοχείο: ΕΝΥ ≥1–2 mL σε αποστειρωμένο σωληνάριο· αίμα σε EDTA (DNA)· σίελος σε VTM/αποστειρωμένο δοχείο.
Μεταφορά: 2–8°C εντός 24–48 h· για μακρά αποθήκευση −20/−80°C. Αποφύγετε πολλαπλά freeze–thaw.
Δείκτες απόρριψης: λάθος σωληνάριο, ανεπαρκής όγκος, έντονη αιμόλυση/ικτερία/λιπαιμία που αναστέλλει PCR, διαρροή/μη ταυτοποιήσιμο δείγμα.
Επιχρίσματα: προτιμήστε flocked νάιλον στυλεούς· αποφύγετε βαμβάκι/λιγνίνη (αναστολείς).

📌 Lab Checklist πριν από PCR

Ορθό δείγμα για το κλινικό ερώτημα (ΕΝΥ για ΚΝΣ, αίμα για ιαιμία).
Επαλήθευση θερμοκρασίας-μεταφοράς & χρόνου παραμονής.
Καταγραφή συννοσηροτήτων (HSCT/SOT, HIV, θεραπεία).
Συγχρόνως παραγγελία για HHV-6/CMV/EBV όταν ενδείκνυται.

16.3 Αναλυτική φάση – PCR

Εκχύλιση DNA με εσωτερικό μάρτυρα (IC) για αναστολή/απώλεια.
Ποιοτική PCR (real-time): αποτέλεσμα θετικό/αρνητικό· Ct ενδεικτικό φορτίου (μη συγκρίσιμο δια-εργαστηριακά).
Ποσοτική PCR: βαθμονόμηση με standards, αναφορά σε copies/mL (πλάσμα/ΕΝΥ) ή copies/10⁶ PBMCs.
Multiplex: προσοχή σε competition/αναστολή· επιβεβαίωση θετικών στόχων με μονοπλεκτική αν χρειαστεί.

QC/QA στοιχείο	Σκοπός	Ενέργεια αν αποτύχει
Εσωτερικός μάρτυρας (IC)	Έλεγχος αναστολής/εκχύλισης	Επανάληψη εκχύλισης/αραίωση δείγματος
Αρνητικός μάρτυρας (NTC)	Έλεγχος επιμόλυνσης	Stop run, απολύμανση, επανάληψη
Θετικός μάρτυρας	Ακεραιότητα αντιδραστηρίων/πλατφόρμας	Έλεγχος καμπύλης/LOD, αντικατάσταση kit

🔬 Infobox – Τεχνικές Σημειώσεις

Στόχοι γονιδίων: εξειδικευμένοι εκκινητές για HHV-7 ώστε να μην ενισχύουν HHV-6.
LOD/LOQ: να αναφέρεται στο δελτίο· το Ct δεν είναι απόλυτα συγκρίσιμο μεταξύ πλατφορμών.
PBMCs: αυξημένη ευαισθησία για λανθάνουσα δεξαμενή· πλάσμα για ενεργή ιαιμία.

16.4 Ερμηνεία αποτελεσμάτων (matrix)

Δείγμα	PCR	Κλινικό πλαίσιο	Ερμηνεία	Επόμενα βήματα
ΕΝΥ	Θετική	Συμβατή ΚΝΣ νόσος	Ισχυρή ένδειξη αιτιότητας	Θεραπεία κατά κρίση, έλεγχος για συν-ιοί
ΕΝΥ	Αρνητική	Υψηλή υποψία	Δεν αποκλείει πρώιμα	Επανάληψη/νέο δείγμα, εναλλακτικές αιτίες
Αίμα (πλάσμα)	Χαμηλό φορτίο	Ήπια συμπτώματα	Πιθανή παροδική ιαιμία	Σειριακή παρακολούθηση 3–7 ημ.
Σίελος	Θετική	Χωρίς κλινικά σημεία	Συχνή ασυμπτωματική αποβολή	Καμία θεραπευτική ενέργεια· κλινικός συσχετισμός

🚨 Triggers για άμεση επικοινωνία με κλινικό

Θετική PCR ΕΝΥ για HHV-7.
Ταχεία αύξηση ιικού φορτίου αίματος σε ανοσοκαταστολή.
Συν-θετικότητα με HHV-6/CMV/EBV σε συμβατή οργανοπάθεια.

16.5 Αναφορά αποτελεσμάτων – Πρότυπα

Εξέταση: HHV-7 DNA PCR (ποσοτική)

Δείγμα: Πλάσμα (EDTA)

Αποτέλεσμα: 2.8 × 10³ copies/mL

LOD/LOQ: 200 / 500 copies/mL

Σχόλιο ερμηνείας: Χαμηλού επιπέδου ιαιμία. Συνιστάται κλινικός συσχετισμός και,
εφόσον ενδείκνυται, σειριακή μέτρηση σε 3–7 ημέρες. Σε ανοσοκαταστολή προτείνεται παράλληλος έλεγχος HHV-6/CMV/EBV.

Εξέταση: HHV-7 DNA PCR (ποιοτική, ΕΝΥ)

Αποτέλεσμα: Θετικό

Σχόλιο: Η ανίχνευση HHV-7 DNA στο ΕΝΥ σε συμβατή κλινική εικόνα υποστηρίζει εμπλοκή του ιού στο ΚΝΣ.
Συνιστάται αξιολόγηση για άλλους ερπητοϊούς (HSV-1/2, VZV, HHV-6, CMV/EBV) και θεραπευτική εκτίμηση.

16.6 Reflex testing & αλγόριθμοι

ΚΝΣ δείγμα → multiplex πάνελ. Αν HHV-7 μόνο θετικό: επιβεβαιωτική μονοπλεκτική + ενημέρωση κλινικής ομάδας.
Ανοσοκαταστολή με ιαιμία → παράλληλη ποσοτική PCR HHV-6/CMV/EBV και επανάληψη εντός 3–7 ημερών.
Χαμηλό φορτίο κοντά στο LOD → επανάληψη εκχύλισης και/ή νέο δείγμα.

16.7 Διασφάλιση ποιότητας & διαπίστευση

ISO 15189 διαδικασίες: validation/verification, ακρίβεια, επαναληψιμότητα, αβεβαιότητα μέτρησης (ποσοτική PCR).
EQA/Proficiency: συμμετοχή σε εξωτερικά σχήματα όπου διατίθενται.
LIMS: ιχνηλασιμότητα δείγματος, audit trail, αυτόματα σχόλια ερμηνείας.
Βιοασφάλεια: ζώνες pre/post-PCR, UV απολύμανση, μονόδρομη ροή εργασίας.

✅ Infobox – «Καθαρό» report που αγαπούν οι κλινικοί

Τύπος δείγματος & χρόνος λήψης.
Μέθοδος (RT-PCR), LOD/LOQ, τυχόν αναστολή.
Αποτέλεσμα με μονάδες (copies/mL ή copies/10⁶ PBMCs).
Σύντομο σχόλιο ερμηνείας & πρόταση επανάληψης όπου δει.

16.8 Επικοινωνία εργαστηρίου–κλινικού

Critical values: θετική ΕΝΥ PCR κοινοποιείται τηλεφωνικά με καταγραφή.
Διαφοροποιήσεις: ασυνήθιστα μοτίβα (π.χ. υψηλό φορτίο χωρίς συμπτώματα) → συζήτηση για επαναληπτικό δείγμα.
Εκπαίδευση: ενημερωτικά φύλλα για «Ct ≠ φορτίο» και μη συγκρισιμότητα μεταξύ πλατφορμών.

ℹ️ Συχνές παγίδες

Υπερερμηνεία θετικού σιέλου ως ενεργού νόσου.
Σύγχυση Ct με απόλυτο ιικό φορτίο μεταξύ διαφορετικών κιτ.
Παράλειψη ελέγχου HHV-6/CMV/EBV σε ανοσοκαταστολή.

Σημείωση: Το παρόν SOP είναι εκπαιδευτικό και απαιτεί προσαρμογή στις διαδικασίες του εκάστοτε εργαστηρίου,
στα κιτ/πλατφόρμες και στις τοπικές κατευθυντήριες. Η ερμηνεία πρέπει να γίνεται σε στενή συνεργασία με την κλινική ομάδα.

17) Δημόσια Υγεία & Πρόληψη για HHV-7

Ο HHV-7 κυκλοφορεί ευρέως στην κοινότητα και μεταδίδεται κυρίως μέσω σιέλου/στενής επαφής
(π.χ. κοινή χρήση ποτηριών, «φιλιά στο στόμα», παιχνίδια που μπαίνουν στο στόμα). Τα περισσότερα επεισόδια είναι ήπια
ή ασυμπτωματικά· η πρόληψη εστιάζει σε υγιεινή χεριών, καθαρισμό επιφανειών και εκπαίδευση.
Δεν υπάρχει εμβόλιο για HHV-7.

📦 Infobox – Βασικά Μηνύματα Δημόσιας Υγείας

Μετάδοση: κυρίως σιέλος, στενή επαφή, κοινά σκεύη/αντικείμενα.
Έλεγχος: πλύσιμο χεριών, καθαρισμός υψηλής αφής, αποφυγή κοινής χρήσης σκευών.
Σχολείο/εργασία: επιστροφή μετά 24 ώρες απυρεξίας και καλή γενική κατάσταση.
Νοσηλευτικά ιδρύματα: Standard Precautions· μάσκα εάν υπάρχουν αναπνευστικά συμπτώματα.
Εμβόλιο: δεν υπάρχει για HHV-7· γενικά μέτρα υγιεινής.

17.1 Πρακτική Πρόληψη στο Σπίτι

Χέρια: σαπούνι & νερό ≥20″ ή αλκοολούχο αντισηπτικό (≥60%) όταν δεν υπάρχει νερό.
Σκεύη: όχι κοινή χρήση ποτηριών, πιρουνιών, καλαμακίων, οδοντόβουρτσας.
Στοματική επαφή: αποφυγή «φιλιών στο στόμα» ιδίως με βρέφη.
Παιχνίδια: τακτικός καθαρισμός/απολύμανση παιχνιδιών που μπαίνουν στο στόμα.
Άρρωστος στο σπίτι: χαρτομάντιλα μιας χρήσης, καλά αεριζόμενοι χώροι.

✅ Infobox – Ελάχιστα Απαιτούμενα Καθαριότητας

Καθημερινός καθαρισμός υψηλής αφής (λαβές, διακόπτες, τηλεκοντρόλ).
Πλύσιμο υφασμάτων (πετσέτες/σεντόνια) σε ζεστό κύκλο όταν λερωθούν με σάλιο.
Ασφαλής απόρριψη χαρτομάντιλων· υγιεινή χεριών μετά.

17.2 Σχολεία & Παιδικοί Σταθμοί

Θέμα	Πρακτική Σύσταση	Σχόλιο
Κριτήρια απομάκρυνσης/επιστροφής	Απουσία με πυρετό· επιστροφή μετά 24h απυρεξίας & καλή κατάσταση	Το εξάνθημα μόνο δεν αποτελεί λόγο αποκλεισμού
Υγιεινή	Σταθμοί αντισηπτικού, επίβλεψη πλυσίματος χεριών πριν φαγητό/μετά W.C.	Εκπαίδευση με αφίσες/παιχνίδια ρουτίνας
Παιχνίδια/επιφάνειες	Καθαρισμός/απολύμανση 1×/ημ. & επιπλέον αν λερωθούν με σάλιο	Χρήση εγκεκριμένων απολυμαντικών σύμφωνα με οδηγίες
Επικοινωνία με γονείς	Σύντομο ενημερωτικό σημείωμα (βλ. template)	Ήρεμος τόνος, έμφαση στην ήπια φύση

📌 Μικρός «Οδηγός Εξάρσεων» (για εκπαιδευτικές δομές)

Καταγραφή αυξημένων απουσιών με πυρετό/εξάνθημα ανά τάξη.
Ενίσχυση καθαρισμών υψηλής αφής (2×/ημ. για 1–2 εβδομάδες).
Ενημερωτικό προς γονείς με μέτρα υγιεινής & κριτήρια επιστροφής (template).
Στοχευμένη επικοινωνία με ευπαθείς (ανοσοκαταστολή στο σπίτι) για εξατομίκευση.
Ανάλυση μετά 2 εβδομάδες: επάνοδος στη συνήθη ρουτίνα εφόσον μειωθούν τα κρούσματα.

17.3 Χώροι Εργασίας & Κοινότητα

Παρουσία στην εργασία: αποφυγή όταν υπάρχει πυρετός ή συστηματικά συμπτώματα· επιστροφή μετά 24h απυρεξίας.
Μέτρα ρουτίνας: υγιεινή χεριών, «αναπνευστική εθιμοτυπία», καθαρισμός κοινόχρηστων.
Εκδηλώσεις/συνάθροιση: αν είστε εμπύρετος/καταπονημένος, προτιμήστε να αναβάλετε.

🔬 Infobox – Υγειονομικές Δομές

Precautions: Standard Precautions· γάντια/μάσκα μόνο εφόσον υπάρχει έκθεση σε σάλιο ή αναπνευστικά συμπτώματα.
Περιβάλλον: συνήθη πρωτόκολλα καθαρισμού επαρκούν (οι ερπητοϊοί είναι enveloped και ευαίσθητοι στα απολυμαντικά).
Ενημέρωση προσωπικού για αποφυγή κοινής χρήσης σκευών/μπουκαλιών νερού.

17.4 Ευπαθείς Ομάδες

Ανοσοκαταστολή/Μεταμοσχευμένοι: εξατομικευμένη συμβουλή· έμφαση στην υγιεινή & αποφυγή στενής επαφής με εμπύρετα άτομα.
Κύηση: γενική υγιεινή· αποφυγή κοινών σκευών με μικρά παιδιά· συμβουλή ιατρού σε επιμένοντα συμπτώματα.
Βρέφη: αποφυγή «φιλιών στο στόμα», καθαρισμός παιχνιδιών, υγιεινή χεριών φροντιστών.

ℹ️ Νομικό/Δηλωτικό Πλαίσιο

Ο HHV-7 συνήθως δεν αποτελεί νόσημα υποχρεωτικής δήλωσης· ακολουθήστε πάντα τους τοπικούς/εθνικούς κανονισμούς
και τις οδηγίες των αρμόδιων αρχών για διαχείριση συρροών σε σχολεία/ιδρύματα.

17.5 «Myth-busting» – Μύθοι & Γεγονότα

Μύθος	Γεγονός
«Κάθε εξάνθημα παιδιού = επικίνδυνο για συμμαθητές»	Τα περισσότερα ιογενή εξανθήματα είναι ήπια & αυτοπεριοριζόμενα. Επιστροφή μετά 24h απυρεξίας.
«Χρειάζεται ειδικό απολυμαντικό υψηλής ισχύος»	Τα συνήθη εγκεκριμένα απολυμαντικά επαρκούν για enveloped ιούς όπως οι ερπητοϊοί.
«Πρέπει να κάνουν όλοι τεστ για HHV-7»	Ο εργαστηριακός έλεγχος δεν απαιτείται ρουτίνα· έχει αξία μόνο με κλινική ένδειξη.

17.6 Έτοιμα Templates Επικοινωνίας

Για γονείς (σύντομο σημείωμα):

«Στο τμήμα παρατηρούνται μεμονωμένα περιστατικά εμπύρετου/εξανθήματος συμβατά με ιογενή λοίμωξη (όπως HHV-6/7).
Τα συμπτώματα είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενα. Παρακλούμε ενισχύστε την υγιεινή χεριών,
αποφύγετε την κοινή χρήση σκευών και κρατήστε τα παιδιά στο σπίτι αν έχουν πυρετό.
Επιστροφή στο σχολείο μετά 24 ώρες απυρεξίας και καλή γενική κατάσταση.»

Για προσωπικό καθαριότητας (οδηγία 1 σελίδας):

Επιφάνειες υψηλής αφής: καθαρισμός/απολύμανση 1–2×/ημ. με εγκεκριμένο προϊόν.
Παιχνίδια/υλικά στοματικής επαφής: πλύσιμο μετά από χρήση· αντικατάσταση αν φθαρούν.
Γάντια όταν χειριζόμαστε υλικά με σάλιο· υγιεινή χεριών μετά την αφαίρεση.

17.7 Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Υπάρχει εμβόλιο για HHV-7; Όχι.
Χρειάζεται απολύμανση ολόκληρου σχολείου; Όχι· αρκεί ενισχυμένος ρουτίνας καθαρισμός υψηλής αφής.
Το εξάνθημα σημαίνει μεταδοτικότητα; Όχι απαραίτητα· συχνά εμφανίζεται αφού πέσει ο πυρετός.
Πότε επιστρέφω; Μετά από 24h απυρεξίας και καλή γενική κατάσταση.
Πρέπει να κάνω test; Μόνο αν το συστήσει ιατρός με βάση συμπτώματα/κλινικό σενάριο.

🚨 Red Flags για αναζήτηση ιατρικής φροντίδας

Παρατεταμένος υψηλός πυρετός >5–7 ημέρες ή αφυδάτωση.
Νευρολογικά συμπτώματα (λήθαργος, σπασμοί, αυχενική δυσκαμψία).
Δύσπνοια, θωρακικός πόνος, αιμοδυναμική αστάθεια.
Βρέφη <3 μηνών με πυρετό.

17.8 Μικρός Αλγόριθμος Απόφασης (Κοινότητα/Σχολείο)

Συμπτώματα; Αν υπάρχει πυρετός → μένουμε σπίτι. Αν μόνο εξάνθημα & καλή κατάσταση → συνήθως παραμονή/επιστροφή επιτρέπεται.
Μέτρα: Ενίσχυση υγιεινής χεριών, καθαρισμός υψηλής αφής, αποφυγή κοινής χρήσης σκευών.
Επικοινωνία: Σύντομο ενημερωτικό σε γονείς/προσωπικό χωρίς πανικό.
Επανεκτίμηση: Μετά 1–2 εβδομάδες με βάση απουσίες/συμπτώματα.

Σημείωση: Το παρόν κεφάλαιο έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα και δεν αντικαθιστά οδηγίες δημόσιας υγείας.
Ακολουθήστε τις τοπικές κατευθυντήριες/νόρμες για σχολεία, χώρους εργασίας και υγειονομικές δομές.

18) Συχνά Λάθη & Checklists (HHV-7)

Η κλινική και εργαστηριακή ερμηνεία του HHV-7 σκοντάφτει συχνά σε υπερερμηνεία μοριακών αποτελεσμάτων,
λανθασμένη επιλογή δείγματος και μη αναγνώριση κρίσιμων κλινικών σημάτων (ιδίως στο ΚΝΣ και στην ανοσοκαταστολή).
Το παρόν τμήμα συμπυκνώνει τα συχνότερα σφάλματα και παρέχει πρακτικά checklists για άμεση χρήση.

🚫 Infobox – Top 10 Συχνά Λάθη

Ερμηνεία θετικής PCR σιέλου ως ενεργού νόσου χωρίς κλινικό συσχετισμό.
Χρήση ορολογίας (IgM/IgG) για διάγνωση πρόσφατης λοίμωξης.
Παράλειψη ποσοτικής PCR & σειριακής παρακολούθησης σε ανοσοκαταστολή.
Καθυστέρηση οσφυονωτιαίας παρακέντησης σε ύποπτη ΚΝΣ νόσο.
Υπερχρήση αντιϊκών σε ήπια/αυτοπεριοριζόμενα σενάρια.
Μη προσαρμογή δόσης σε ΧΝΑ (GCV/VGC/FOS) & ανεπαρκές monitoring τοξικοτήτων.
Παράβλεψη άλλων ερπητοϊών (HHV-6/CMV/EBV) σε μεταμόσχευση/ανοσοκαταστολή.
Σύγχυση Ct τιμών μεταξύ διαφορετικών πλατφορμών (μη συγκρίσιμες).
Ανεπαρκής προ-αναλυτική διαχείριση δείγματος (λάθος σωληνάριο, θερμοκρασία, όγκος).
Αχρείαστος αποκλεισμός από σχολείο/εργασία όταν υπάρχει μόνο εξάνθημα και καλή κατάσταση.

18.1 Κλινικές «παγίδες» & διορθωτικές κινήσεις

Παγίδα	Τι συμβαίνει	Πώς διορθώνεται
PCR σιέλου = διάγνωση	Η αποβολή στο σάλιο είναι συχνά ασυμπτωματική	Συσχετίστε με κλινική εικόνα· προτιμήστε ΕΝΥ για ΚΝΣ, αίμα για ιαιμία
IgM/IgG = «πρόσφατη λοίμωξη»	Υψηλή οροθετικότητα/διασταυρώσεις	Χρησιμοποιήστε PCR στο σωστό δείγμα; avidity έχει περιορισμένη αξία
Μη αναγνώριση ΚΝΣ νόσου	Καθυστέρηση MRI/ΕΝΥ, όχι εμπειρική κάλυψη HSV	Νοσηλεία, MRI, multiplex ΕΝΥ, ξεκίνημα acyclovir έως αποκλεισμού
Ανεπαρκής παρακολούθηση σε SOT/HSCT	Μοναδική μέτρηση ιαιμίας χωρίς τάση	Ποσοτική PCR αίματος & επανάληψη σε 3–7 ημέρες
Υπερθεραπεία δερματικών	Αχρείαστα αντιϊκά σε PR/ροδόλα-όμοιο	Συμπτωματική αγωγή· ενημέρωση ότι είναι αυτοπεριοριζόμενα

📦 Infobox – Do / Don’t (γρήγορη κάρτα)

✅ Κάνε

Σύνδεσε τεστ με όργανο-στόχο (ΕΝΥ vs αίμα).
Ζήτησε ποσοτική PCR & σειριακή μέτρηση σε ανοσοκαταστολή.
Έλεγξε για HHV-6/CMV/EBV όταν ενδείκνυται.
Τεκμηρίωσε LOD/LOQ και τύπο δείγματος στο report.

❌ Μην κάνεις

Μην ξεκινάς αντιϊκά σε ήπια/αυτοπεριοριζόμενα εξανθήματα.
Μην εξισώνεις Ct μεταξύ διαφορετικών εργαστηρίων.
Μην αγνοείς νεφρική λειτουργία & CBC στο monitoring τοξικοτήτων.
Μην αποκλείεις σχολείο/εργασία μόνο λόγω εξανθήματος χωρίς πυρετό.

18.2 Checklists για Κλινικούς

🩺 Checklist A – Ύποπτη ΚΝΣ νόσος

🚑 Νοσηλεία & σταθεροποίηση ABC.
🧠 MRI (ή CT αν επείγει) · EEG αν σπασμοί.
💉 ΟΝΠ: κυτταροχημεία + multiplex PCR (HSV-1/2, VZV, εντεροϊοί, HHV-6/7, CMV/EBV).
💊 Έναρξη acyclovir έως αποκλεισμού HSV/VZV.
📈 Επανάληψη ή δεύτερο δείγμα ΕΝΥ αν υψηλή υποψία με αρχικά αρνητικό.

🧬 Checklist B – Ανοσοκαταστολή (HSCT/SOT/χημειοθεραπεία)

🩸 Ποσοτική PCR HHV-7 αίματος (baseline) ± HHV-6/CMV/EBV.
🔁 Σειριακή μέτρηση σε 3–7 ημέρες εάν παραμένουν συμπτώματα.
🧪 Έλεγχος οργάνου-στόχου (ΕΝΥ/MRI, βιοψία κατά ένδειξη).
🤝 Συζήτηση για τροποποίηση ανοσοκαταστολής με τη θεράπουσα ομάδα.
💊 Σκέψη για αντιϊκά μόνο με συμβατή οργανοπάθεια/βαρύτητα.

🌸 Checklist C – Δερματολογικά (PR/ροδόλα-όμοιο)

👀 Κλινική διάγνωση· ενημέρωση ότι είναι αυτοπεριοριζόμενο.
🧴 Τοπικά χαμηλής–μέτριας ισχύος κορτικοστεροειδή + ενυδατικές.
🧪 Έλεγχος μόνο σε άτυπα/επίμονα ή ανοσοκαταστολή (KOH, RPR, ± PCR HHV-6/7).
☀️ UVB NB ή βραχεία high-dose acyclovir σε εκτεταμένα/επίμονα (επιλεκτικά).

🤰 Checklist D – Κύηση/Νεογνό

👩‍⚕️ Ήπιο σύνδρομο: υποστηρικτική αγωγή· χωρίς ρουτίνα testing HHV-7.
🧠 Νευρολογικά στη μητέρα: MRI/ΕΝΥ ± PCR πάνελ, νοσηλεία.
👶 Συμπτωματικό νεογνό: πλήρης σηπτικός έλεγχος, προτεραιότητα σε HSV/εντεροϊούς.
🍼 Θηλασμός: συνεχίζεται συνήθως· έμφαση στην υγιεινή χεριών.

18.3 Checklists για Εργαστήρια (SOP «τσέπης»)

🧪 Checklist E – Προ-αναλυτικά

🏷️ Διπλή ταυτοποίηση + είδος δείγματος + ώρα λήψης.
🧊 Μεταφορά 2–8°C (<24–48h)· −20/−80°C για αποθήκευση.
🔬 Σωστό δοχείο: ΕΝΥ σε αποστειρωμένο, αίμα σε EDTA.
🚫 Κριτήρια απόρριψης: ανεπαρκής όγκος, λάθος σωληνάριο, διαρροή.

🧫 Checklist F – Αναλυτικά (PCR)

🧩 Εσωτερικός μάρτυρας (IC) σε κάθε δείγμα.
➕/➖ Controls σε κάθε run· NTC χωρίς ενίσχυση.
🎯 Εξειδικευμένοι εκκινητές HHV-7 (μη διασταύρωση με HHV-6).
📏 Δήλωση LOD/LOQ & μονάδων (copies/mL, copies/10⁶ PBMCs).

📝 Checklist G – Αναφορά

🧾 Αναφέρατε: τύπο δείγματος, μέθοδο, LOD/LOQ, αποτέλεσμα με μονάδες.
💬 Σύντομο ερμηνευτικό σχόλιο & πρόταση σειριακής μέτρησης όπου δει.
📞 Critical: θετικό ΕΝΥ → τηλεφωνική ειδοποίηση & καταγραφή.

18.4 Μικρο-αλγόριθμοι απόφασης

🧭 Micro-Algorithm 1 – Θετική PCR σιέλου

Υπάρχουν συμπτώματα & όργανο-στόχος; αν όχι → πιθανή ασυμπτωματική αποβολή.
Αν συμπτώματα από ΚΝΣ → προτεραιότητα ΕΝΥ PCR.
Αν ανοσοκαταστολή με συστηματικά → προτεραιότητα αίμα ποσοτική PCR ± άλλοι ερπητοϊοί.

🧭 Micro-Algorithm 2 – Χαμηλό ιικό φορτίο στο αίμα

Επιβεβαίωσε κλινικό πλαίσιο & φάρμακα/ανοσοκαταστολή.
Επανάλαβε ποσοτική PCR σε 3–7 ημέρες.
Αν ↑τάση και συμπτώματα/οργανοπάθεια → συζήτηση για αγωγή.

18.5 Safety & Drug-monitoring «at a glance»

GCV/VGC: CBC 2–3×/εβδ. (ουδετεροπενία), κρεατινίνη/eGFR· προσαρμογή δόσης.
FOS: κρεατινίνη, Mg/K/Ca συχνά· ενυδάτωση.
Συνθεραπεία: αξιολόγηση αλληλεπιδράσεων (ιδίως με ART/χημειοθεραπείες).

🗂️ Pocket Card – 60″ Recap

Διάγνωση: PCR στο σωστό δείγμα (ΕΝΥ για ΚΝΣ, αίμα για ιαιμία).
Ερμηνεία: Σειριακή ποσοτική PCR > μοναδική μέτρηση.
Θεραπεία: Υποστηρικτική για ήπια· αντιϊκά off-label μόνο σε σοβαρά/οργανοπάθεια.
Δημόσια υγεία: Επιστροφή σχολείο/δουλειά μετά 24h απυρεξίας.

Σημείωση: Οι λίστες λειτουργούν ως πρακτικές υπενθυμίσεις και δεν υποκαθιστούν πρωτόκολλα/κατευθυντήριες της μονάδας σας.

19) Συμβουλευτική Ασθενούς & Επικοινωνία

Η επικοινωνία για τον HHV-7 πρέπει να είναι σαφής, καθησυχαστική και προσαρμοσμένη στο κοινό (γονείς, έγκυες, ανοσοκατεσταλμένοι).
Το μεγαλύτερο μέρος των λοιμώξεων είναι ήπιο ή ασυμπτωματικό, ενώ τα «κόκκινα σημαιάκια» απαιτούν άμεση αξιολόγηση.
Παρακάτω παρέχονται έτοιμα scripts, cards, FAQ και templates που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτούσια.

🎯 Infobox – «Elevator pitch» για HHV-7 (30″)

«Ο HHV-7 είναι ένας πολύ συχνός ιός που συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα, όπως πυρετό και παροδικό εξάνθημα.
Οι περισσότεροι αναρρώνουν μόνο με ξεκούραση και ενυδάτωση. Εξετάσεις/θεραπείες χρειάζονται μόνο όταν υπάρχουν
ειδικές ενδείξεις (π.χ. νευρολογικά συμπτώματα ή σοβαρή ανοσοκαταστολή).»

19.1 Τι λέω σε απλό λόγο (plain language)

Τι είναι: Ένας κοινός ιός της οικογένειας του έρπη που μένει «ήσυχος» στο σώμα.
Πώς κολλάει: Με σάλιο/στενή επαφή (ποτήρια, κουτάλια, φιλιά στο στόμα).
Συμπτώματα: Στα παιδιά συχνά πυρετός και μετά ένα ροζ εξάνθημα που περνά μόνο του. Στους ενήλικες, συνήθως ήπιο.
Θεραπεία: Κυρίως υγρά, ξεκούραση, αντιπυρετικά. Ειδικά αντιιικά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.
Πότε ανησυχώ: Εάν εμφανιστούν έντονη υπνηλία, σπασμοί, δύσπνοια, πόνος στο στήθος, επίμονος υψηλός πυρετός.
Πρόληψη: Πλύσιμο χεριών, όχι κοινή χρήση σκευών, αποφυγή «φιλιών στο στόμα» με βρέφη.

✅ Teach-back (1 λεπτό)

«Πώς θα περιγράφατε σε δικό σας άνθρωπο τι είναι ο HHV-7;»
«Ποια 2 πράγματα θα κάνετε στο σπίτι σήμερα;»
«Ποια σημάδια θα σας κάνουν να μας καλέσετε άμεσα;»

19.2 Scripts ανά σενάριο

Σενάριο	Μήνυμα (λέξη προς λέξη)	Call-to-action
Γονέας με παιδί «ροδόλα»	«Το εξάνθημα εμφανίζεται αφού πέσει ο πυρετός και φεύγει μόνο του σε λίγες μέρες. Δώστε υγρά, παρακεταμόλη αν χρειαστεί, και αφήστε το παιδί να ξεκουραστεί.»	Επιστροφή σχολείο μετά 24h απυρεξίας & καλή διάθεση
Ανοσοκατεσταλμένος ενήλικας με κακουχία	«Επειδή τα φάρμακά σας χαμηλώνουν την άμυνα, θα ελέγξουμε με ειδικό τεστ το αίμα. Αν δούμε αύξηση ή συμπτώματα, θα προσαρμόσουμε τη θεραπεία σας.»	Σειριακή PCR, επικοινωνία αν πυρετός >38.5°C ή νέα συμπτώματα
Έγκυος με ήπιο σύνδρομο	«Τα περισσότερα περιστατικά είναι ήπια και δεν χρειάζονται ειδικές εξετάσεις. Θα δώσουμε οδηγίες για ενυδάτωση και ξεκούραση, και θα επανεκτιμήσουμε αν κάτι αλλάξει.»	Επικοινωνία για επιμένοντα υψηλό πυρετό ή νευρολογικά
Τηλεφωνική συμβουλή για εξάνθημα ενηλίκου	«Αν δεν υπάρχει πυρετός/δύσπνοια/ζάλη, μπορείτε να δοκιμάσετε ενυδατική και ήπιο αντιισταμινικό. Αν επιμείνει >2 εβδομάδες ή χειροτερέψει, κλείστε ραντεβού.»	Ραντεβού εντός 7–10 ημερών αν δεν βελτιωθεί

📝 Οδηγίες εξιτηρίου (1 σελίδα)

Σήμερα: Υγρά/ξεκούραση, ελαφριά διατροφή, αντιπυρετικό αν χρειάζεται.
Δέρμα: Ενυδατική 2×/ημ., δροσερά ντους, αποφυγή ερεθιστικών σαπουνιών.
Επαφή: Όχι κοινά ποτήρια/κουτάλια, υγιεινή χεριών, αποφυγή φιλιών στο στόμα με βρέφη.
Πότε επικοινωνώ: Πυρετός >38.5°C >3–5 ημέρες, έντονη υπνηλία/σύγχυση, σπασμοί, δύσπνοια, πόνος στο στήθος.
Εργασία/σχολείο: Επιστροφή μετά 24h απυρεξίας & καλή γενική κατάσταση.

19.3 Καρτέλες ανά πληθυσμό

👨‍👩‍👧 Γονείς

Το εξάνθημα μετά τον πυρετό είναι συνηθισμένο και περνά μόνο του.
Δώστε υγρά/παρακεταμόλη, αποφύγετε ασπιρίνη.
Ζητήστε βοήθεια αν το παιδί είναι υπερβολικά νωθρό ή κάνει σπασμούς.

🛡️ Ανοσοκατεσταλμένοι

Ειδοποιήστε για πυρετό, εξάνθημα με κακουχία ή νευρολογικά.
Μπορεί να χρειαστούν επαναληπτικά τεστ αίματος (PCR).
Μην αλλάζετε μόνοι σας την ανοσοκαταστολή.

🤰 Κύηση

Τα περιστατικά είναι συνήθως ήπια· συνεχίστε ενυδάτωση/ανάπαυση.
Καλέστε αν ο πυρετός επιμένει ή υπάρχουν νευρολογικά.
Ο θηλασμός γενικά συνεχίζεται με καλή υγιεινή χεριών.

ℹ️ Μύθοι & Αλήθειες

Μύθος: «Κάθε εξάνθημα σημαίνει σοβαρή λοίμωξη» → Αλήθεια: τα περισσότερα είναι ήπια και αυτοπεριοριζόμενα.
Μύθος: «Χρειάζονται πάντα αντιιικά» → Αλήθεια: μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.
Μύθος: «Το εξάνθημα είναι μεταδοτικό» → Αλήθεια: συχνά εμφανίζεται αφού μειωθεί η μεταδοτικότητα.

19.4 Επικοινωνιακά «κλειδιά» για επαγγελματίες

Ενσυναίσθηση πρώτα: «Καταλαβαίνω ότι το εξάνθημα αγχώνει· ας το δούμε μαζί βήμα-βήμα».
Κανονικοποίηση: «Το βλέπουμε συχνά και συνήθως περνά γρήγορα».
Σαφή όρια: δώστε 3–4 συγκεκριμένα red flags και γραπτές οδηγίες.
Teach-back: ζητήστε από τον ασθενή να επαναδιατυπώσει το πλάνο.

💬 Templates (SMS/Portal)

Μετά την επίσκεψη: «Σύμφωνα με την αξιολόγηση, τα συμπτώματά σας είναι συμβατά με ήπια ιογενή λοίμωξη (π.χ. HHV-6/7). Υγρά, ανάπαυση, αντιπυρετικό αν χρειαστεί. Επικοινωνήστε άμεσα αν εμφανιστούν: επίμονος πυρετός >38.5°C >3–5 ημέρες, έντονη υπνηλία/σύγχυση, σπασμοί, δύσπνοια, πόνος στο στήθος.»

Ανοσοκαταστολή: «Θα επαναλάβουμε εξετάσεις αίματος (PCR) σε 3–7 ημέρες. Καλέστε εάν έχετε νέο πυρετό ή επιδείνωση.»

19.5 «Τρίλεπτη» συμβουλευτική (δομημένη)

Αναγνώριση ανησυχίας (20″) – «Ποιο είναι το μεγαλύτερο άγχος σας σήμερα;»
Πλαίσιο/προσδοκίες (40″) – «Συνήθως είναι ήπιο και αυτοπεριοριζόμενο…»
Πλάνο φροντίδας (60″) – 3 bullets: υγρά/ξεκούραση, δέρμα/κνησμός, επιστροφή δραστηριοτήτων.
Red flags (30″) – 3 σαφή σημεία.
Teach-back (30″) – «Ας βεβαιωθούμε ότι είμαστε στην ίδια σελίδα…»

🌍 Πολιτισμική επάρκεια & υγειονομικός γραμματισμός

Αποφύγετε ορολογία («ερπητοϊός») χωρίς εξήγηση· προτιμήστε «συχνός ιός».
Χρησιμοποιήστε εικόνες/παραδείγματα («μη μοιράζεστε ποτήρια»).
Δώστε γραπτές οδηγίες σε μία σελίδα με bullets.

19.6 Mini-FAQ για ασθενείς

Είναι επικίνδυνο; Συνήθως όχι· τις περισσότερες φορές περνά μόνο του.
Θα κολλήσουν οι άλλοι; Η μετάδοση γίνεται κυρίως με σάλιο· τηρήστε υγιεινή χεριών και μην μοιράζεστε σκεύη.
Χρειάζονται αντιιικά; Όχι συνήθως. Μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.
Πότε επιστρέφω; Μετά από 24 ώρες χωρίς πυρετό και αν αισθάνεστε καλά.

🚫 Συχνά λάθη στην επικοινωνία

Φόρτωση πληροφοριών χωρίς προτεραιοποίηση.
Ασαφή red flags («αν κάτι αλλάξει…») αντί για συγκεκριμένα σημεία.
Χρήση όρων που τρομάζουν («ιός του έρπη») χωρίς πλαίσιο.

19.7 After-Visit Summary (AVS) – Template

Διάγνωση/Εκτίμηση: Ήπιο ιογενές σύνδρομο συμβατό με HHV-6/7.

Σήμερα κάνουμε: Ενυδάτωση, ανάπαυση, αντιπυρετικό αν χρειαστεί.

Στο σπίτι: Μην μοιράζεστε σκεύη· υγιεινή χεριών· ενυδατική για κνησμό.

Red flags: Πυρετός >38.5°C >3–5 ημέρες, σύγχυση/υπνηλία, σπασμοί, δύσπνοια, πόνος στο στήθος.

Επιστροφή: Μετά 24h απυρεξίας και καλή γενική κατάσταση.

Επικοινωνία: Τηλ. κλινικής: ________ | e-mail: ________

Σημείωση: Το παρόν υλικό προορίζεται για ενημέρωση και δεν υποκαθιστά εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή.

20) Βιβλιογραφία & Περαιτέρω Ανάγνωση (HHV-7)

Επιλεγμένες πηγές με σύντομες σημειώσεις ανά θεματική. Περιλαμβάνονται σύγχρονες ανασκοπήσεις, κλινικές σειρές, εργαστηριακές οδηγίες και ελληνικές πηγές για δημόσια υγεία/ποιότητα.

20.1 Ανασκοπήσεις & «θεμέλια» για HHV-7

Verbeek R et al. Update on human herpesvirus 7 pathogenesis and clinical disease (2024). Αναλυτική επισκόπηση παθογένεσης, επιδημιολογίας και κενών γνώσης· προτείνει μοντέλο παθογένεσης. :contentReference[oaicite:0]{index=0}
ESPID Review (Παιδιατρικές λοιμώξεις): Human Herpesvirus 6 and 7 infections in immunocompetent children (2025, PDF). Πρακτικές κλινικές συστάσεις για πρωτογενείς λοιμώξεις/ερμηνεία PCR. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
StatPearls – Roseola infantum (τελευταία ενημέρωση 2023–2025). Περιγράφει «πυρετός→ταχεία ύφεση→εξάνθημα», HHV-6 ως κύριο αίτιο και HHV-7 σπανιότερα. Χρήσιμο για γρήγορη ανασκόπηση. :contentReference[oaicite:2]{index=2}

20.2 Νευρολογικές εκδηλώσεις & ΚΝΣ

Virology Journal (2025): Σειρά 12 ανοσοεπαρκών παιδιών με σοβαρή εγκεφαλίτιδα HHV-7 (mNGS σε ΕΝΥ). Φωτίζει σπάνια αλλά υπαρκτή βαρειά νόσο· χρήσιμο για red flags/διαγνωστική στρατηγική. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
Lynch M et al. (2023): Λιμβική εγκεφαλίτιδα σχετιζόμενη με HHV-7· λεπτομερές κλινικό/απεικονιστικό προφίλ. :contentReference[oaicite:4]{index=4}
Yang J et al. (2022): Αυτοάνοση εγκεφαλίτιδα με θετικό HHV-7—τονίζει τη σπανιότητα σε ανοσοεπαρκείς και τη νευροτροπικότητα. :contentReference[oaicite:5]{index=5}

20.3 Δερματολογία – Pityriasis rosea (PR) & HHV-6/7

Kurc MA et al. (2024): Systematic review/meta-analysis για συσχέτιση PR με HHV-6/7· υποστηρίζει αιτιολογικό ρόλο και συζητά σύγχυση στη βιβλιογραφία. :contentReference[oaicite:6]{index=6}
Drugs in R&D (2025): Σύνοψη αποδείξεων για αποτελεσματικότητα acyclovir στην PR (RR 2.45–5.72 σε αναλύσεις) — πιθανή εμπλοκή HHV-6/7. :contentReference[oaicite:7]{index=7}
StatPearls – Pityriasis rosea (2024): Κλασικά κλινικά στοιχεία (herald patch, «Christmas-tree» pattern), διαφοροδιάγνωση, θεραπευτικές επιλογές. :contentReference[oaicite:8]{index=8}

20.4 Αναπνευστικό/άλλα όργανα & κλινικές συσχετίσεις

Critical Care (2023): HHV-7 σε κατώτερο αναπνευστικό σε βαριά πνευμονία· συζήτηση για κλινική σημασία ανεύρεσης έναντι «bystander». :contentReference[oaicite:9]{index=9}
Pilot study (2024): Ανίχνευση HHV-7/HHV-6/5 σε ούρα υγιών—στρατηγικές «immune profiling»· βοηθά στην κατανόηση φορείας/απέκκρισης. :contentReference[oaicite:10]{index=10}

20.5 Εργαστηριακά – Διάγνωση & ερμηνεία

Eurofins Biomnis – οδηγός εξέτασης HHV-7 PCR: συνοπτικά για είδος δείγματος/κλινική αξία· καλή υπενθύμιση για «σωστό δείγμα για σωστή ερώτηση». :contentReference[oaicite:11]{index=11}
Δείκτες οροεπιπολασμού: μελέτη 2023 για HHV-7 IgG σε παιδιά—χρήσιμη για counseling γονέων (πρώιμη έκθεση). :contentReference[oaicite:12]{index=12}

20.6 Δημόσια υγεία – Παιδικά εξανθήματα & μετάδοση (για συσχέτιση/διαφορική)

ECDC – Συστηματική ανασκόπηση επώασης/μεταδοτικότητας στα παιδιά (συμπεριλαμβάνει στοιχεία για ροδοέξανθημα: επώαση ~10 ημέρες, απέκκριση σε σάλιο/κόπρανα εβδομάδων). :contentReference[oaicite:13]{index=13}
Cleveland Clinic / RCH Melbourne / DermNet: σαφή ενημερωτικά για ροδοέξανθημα, χρήσιμα για έγγραφα επικοινωνίας/AVS. :contentReference[oaicite:14]{index=14}
Mayo Clinic & Medscape – επικαιροποιημένα facts για αιτιολογία/κλινική φυσική ιστορία. :contentReference[oaicite:15]{index=15}

20.7 Θεραπείες/ανοσοτροποποιητικοί παράγοντες (ειδικές καταστάσεις)

Ανασκόπηση 2025: επανενεργοποίηση HHV-6/7 σε allogeneic CAR-T—σημασία για παρακολούθηση/mitigation στη βιομηχανική παραγωγή. :contentReference[oaicite:16]{index=16}

20.8 Ελληνικές πηγές – Δημόσια υγεία, εκπαίδευση, ποιότητα

ΕΟΔΥ: επίσημες σελίδες για ιογενή εξανθήματα άλλων αιτίων που μπαίνουν στη διαφορική (Parvovirus B19, Coxsackie)—χρήσιμες για σχολεία/δομές. :contentReference[oaicite:17]{index=17}
Υπουργείο Υγείας (Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών 2024–2025): επικαιροποιημένο χρονοδιάγραμμα/συστάσεις—βοηθά στην ορθή επικοινωνία προς γονείς. :contentReference[oaicite:18]{index=18}
ΕΣΥΔ – ISO 15189: Κατευθυντήρια για διαπίστευση κλινικών εργαστηρίων· σχετικό με ενότητες προ-/μετά-αναλυτικών και αναφοράς αποτελεσμάτων. :contentReference[oaicite:19]{index=19}
Παν. Αθηνών – Παιδιατρικές σημειώσεις/Annals (στα ελληνικά): περιγραφή PR (herald patch, κλινική πορεία)· χρήσιμο βοήθημα εκπαίδευσης. :contentReference[oaicite:20]{index=20}
Pergamos (ΕΚΠΑ) – διδακτικό PDF δερματολογίας: ελληνόγλωσση περίληψη για PR (επιδημιολογία/κλινική εικόνα). :contentReference[oaicite:21]{index=21}
ΕΔΑΕ: θεσμική πηγή για δερματολογική φροντίδα/παραπομπή (σε επίπεδο συστήματος). :contentReference[oaicite:22]{index=22}

20.9 Σύντομα «τι να θυμάμαι» για τις πηγές

Για παθογένεση/συσχετίσεις HHV-7 → προτιμήστε πρόσφατες ανασκοπήσεις (JVI 2024, ESPID 2025).
Για ΚΝΣ → μικρές αλλά ουσιαστικές σειρές/περιπτώσεις με ΕΝΥ mNGS/PCR και πλήρες νευρολογικό work-up.
Για δημόσια επικοινωνία → ECDC, Mayo/DermaNet/RCH προσφέρουν καθαρή διατύπωση για ενημερωτικά.
Για εργαστήρια → σταθείτε σε ISO 15189 (ΕΣΥΔ) & αναφορά LOD/LOQ, τύπου δείγματος & ερμηνευτικού σχολίου.

20.10 Πώς να παραπέμψετε το παρόν υλικό

HHV-7: Κλινικός & Δημόσιας Υγείας Οδηγός (έκδ. 2025). Διαθέσιμο σε μορφή HTML sections (TOC-ready).
Ενότητα 20: Βιβλιογραφία & Περαιτέρω Ανάγνωση.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

21/Aug/2025

Ερπητοιοι Ολοι διαγνωση θεραπεια διαφορες

Ερπητοϊοί (Herpesviridae): Πλήρης Οδηγός για Τύπους, Συμπτώματα, Διάγνωση & Θεραπεία

Η οικογένεια Herpesviridae περιλαμβάνει 8 ερπητοϊούς που προσβάλλουν τον άνθρωπο (HHV-1 έως HHV-8).
Χαρακτηρίζονται από διά βίου λανθάνουσα λοίμωξη και δυνατότητα επανενεργοποίησης.
Παρακάτω θα βρεις ό,τι χρειάζεται ένας επαγγελματίας υγείας ή ένας ενημερωμένος ασθενής: από παθοφυσιολογία και κλινικά σύνδρομα,
έως εργαστηριακή διάγνωση, θεραπευτικές επιλογές, πρόληψη και ειδικούς πληθυσμούς.

1) Τι είναι οι Ερπητοϊοί – Βασικές Έννοιες

🔬 Με μια Ματιά

Μεγάλοι DNA ιοί που ανήκουν στην οικογένεια Herpesviridae.
Διακρίνονται σε 3 υποοικογένειες: Άλφα (HSV-1, HSV-2, VZV), Βήτα (CMV, HHV-6, HHV-7) και Γάμμα (EBV, HHV-8).
Βασικό χαρακτηριστικό: Λανθάνουσα λοίμωξη μετά την πρωτολοίμωξη, με δυνατότητα επανενεργοποίησης.
Προκαλούν ευρύ φάσμα νοσημάτων: από ήπιες βλάβες δέρματος/βλεννογόνων έως σοβαρές λοιμώξεις ΚΝΣ, νεογνικές ή ανοσοκατασταλμένων.

💡 Γιατί έχουν σημασία;

Οι ερπητοϊοί προσβάλλουν σχεδόν όλο τον παγκόσμιο πληθυσμό. Η λοίμωξη παραμένει εφ’ όρου ζωής,
ενώ οι υποτροπές και οι επιπλοκές μπορεί να επηρεάσουν σοβαρά την ποιότητα ζωής, ιδίως σε
εγκύους, νεογνά και ανοσοκατασταλμένους ασθενείς.

⚠️ Σημαντικές Επισημάνσεις

Η διάγνωση απαιτεί μοριακές τεχνικές (PCR) ή ορολογικές μεθόδους (IgM, IgG, avidity).
Η θεραπεία με αντιερπητικά (acyclovir, valacyclovir, ganciclovir) μειώνει συμπτώματα & επιπλοκές, αλλά δεν εκριζώνει τον ιό.
Η πρόληψη βασίζεται σε εμβολιασμό (VZV/Shingrix), υγιεινή μέτρων και έλεγχο σε εγκυμοσύνη/μεταμοσχεύσεις.
🔬 Τι είναι οι Ερπητοϊοί – Βασικές Έννοιες
Οι ερπητοϊοί (Herpesviridae) αποτελούν μία μεγάλη οικογένεια DNA ιών
που χαρακτηρίζονται από την ικανότητά τους να προκαλούν πρωτοπαθείς λοιμώξεις
και να παραμένουν σε λανθάνουσα κατάσταση στον οργανισμό για όλη τη ζωή.
- Διπλής έλικας DNA ιοί με περίβλημα.
- Ικανότητα λανθάνουσας λοίμωξης και επανενεργοποίησης.
- 8 αναγνωρισμένοι τύποι που προσβάλλουν τον άνθρωπο (HHV-1 έως HHV-8).
- Συνδέονται με κοινές αλλά και σοβαρές παθήσεις (π.χ. ανεμευλογιά, γεννητικός έρπης, λεμφώματα).
💡 Σημαντικό: Όλοι οι ερπητοϊοί έχουν το χαρακτηριστικό της
δια βίου παραμονής στον ξενιστή, γεγονός που καθιστά την πρόληψη και παρακολούθηση ιδιαίτερα κρίσιμη.

2) Τα 8 Ανθρώπινα HHV – Γρήγορη Επισκόπηση

Η οικογένεια Herpesviridae περιλαμβάνει 8 τύπους ερπητοϊών που προσβάλλουν τον άνθρωπο (HHV-1 έως HHV-8).
Ο καθένας έχει ξεχωριστό τροπισμό, κλινικό φάσμα και ιδιαιτερότητες στη διάγνωση & θεραπεία.

Ιός (HHV)	Κύριος Τροπισμός	Τυπικές Εκδηλώσεις	Σχόλια
HSV-1 (HHV-1)	Γαγγλία τριδύμου	Επιχείλιος έρπης, κερατίτιδα, εγκεφαλίτιδα	Συχνές υποτροπές στο στόμα/χείλη
HSV-2 (HHV-2)	Ιερά γαγγλία	Γεννητικός έρπης, νεογνικός έρπης	Μετάδοση κυρίως σεξουαλικά
VZV (HHV-3)	Αισθητικά γαγγλία	Ανεμευλογιά, Ζωστήρας, PHN	Διαθέσιμο εμβόλιο (Ανεμευλογιά & Shingrix)
EBV (HHV-4)	Β-λεμφοκύτταρα	Λοιμώδης μονοπυρήνωση	Συσχετίζεται με λεμφώματα
CMV (HHV-5)	Μονοκύτταρα / Ουδετερόφιλα	Συγγενής λοίμωξη, μονοπυρήνωση-like σύνδρομο	Κρίσιμος σε ανοσοκαταστολή
HHV-6A/6B	Τ-λεμφοκύτταρα	Αιφνίδιο εξάνθημα (παιδιά)	Συχνή επανενεργοποίηση
HHV-7	Τ-λεμφοκύτταρα	Πυρετός / εξάνθημα	Συχνά συν-λοίμωξη με HHV-6
HHV-8 (KSHV)	Ενδοθήλιο / Β-κύτταρα	Σάρκωμα Kaposi, Castleman	Σημαντικός σε HIV+

ℹ️ Σημαντικό

Παρόλο που όλοι οι ερπητοϊοί μοιράζονται το χαρακτηριστικό της λανθάνουσας λοίμωξης,
οι κλινικές εκδηλώσεις και οι επιπλοκές διαφέρουν δραματικά ανάλογα με τον τύπο HHV.

🧠 Quick Memory Card – Οι 8 Ερπητοϊοί (HHV)

HSV-1: Επιχείλιος έρπης • Κερατίτιδα • Εγκεφαλίτιδα
HSV-2: Γεννητικός έρπης • Νεογνικός έρπης • Σεξουαλική μετάδοση
VZV (HHV-3): Ανεμευλογιά • Ζωστήρας • PHN • Εμβόλιο διαθέσιμο
EBV (HHV-4): Λοιμώδης μονοπυρήνωση • Λεμφώματα
CMV (HHV-5): Συγγενής λοίμωξη • Σύνδρομο μονοπυρήνωσης • Κρίσιμος σε ανοσοκαταστολή
HHV-6A/6B: Αιφνίδιο εξάνθημα • Συχνές επανενεργοποιήσεις
HHV-7: Πυρετός • Εξάνθημα • Συν-λοίμωξη με HHV-6
HHV-8 (KSHV): Σάρκωμα Kaposi • Νόσος Castleman • HIV+

3) Παθογένεση: Λοίμωξη, Λανθάνουσα Φάση & Επανενεργοποίηση

🧬 Βασικό Μοντέλο Λοίμωξης

Είσοδος: προσκόλληση σε υποδοχείς επιφάνειας (π.χ. νευρικά/αιμοποιητικά κύτταρα) → σύντηξη φακέλου.
Άμεση γονιδιακή έκφραση (Immediate Early/IE) → ρύθμιση ιικής αντιγραφής.
Πρώιμα/Όψιμα γονίδια (Early/Late) → αντιγραφή DNA & παραγωγή καψιδίου/φακέλου.
Τοπική φλεγμονή & κλινικές βλάβες (φυσαλίδες, έλκη, εξάνθημα).

⚠️ Αποφυγή Ανοσολογικής Απόκρισης

Καταστολή MHC-I & παρεμπόδιση αντιγονικής παρουσίασης (ιδίως CMV).
Ρύθμιση κυτταροκινών & αναστολή απόπτωσης μολυσμένων κυττάρων.
Γονιδιακά προγράμματα λανθάνουσας φάσης (π.χ. HSV LAT, EBV EBNA/LMP).

📍 Πού «κρύβεται» ο κάθε ιός;

HSV-1/HSV-2: αισθητικά γαγγλία (τριδύμου/ιερά) – νευρώνες.
VZV: αισθητικά γαγγλία (δερμοτόμια).
EBV: Β-λεμφοκύτταρα (επιμονή/μετασχηματισμός).
CMV: μονοκύτταρα/ουδετερόφιλα, ενδοθηλιακά.
HHV-6/7: Τ-λεμφοκύτταρα (ενίοτε ενσωμάτωση στο γονιδίωμα ξενιστή).
HHV-8: ενδοθηλιακά/Β-κύτταρα (σάρκωμα Kaposi, PEL).

📌 Πότε επανενεργοποιούνται οι Ερπητοϊοί;

🔄 Παράγοντες Επανενεργοποίησης

Στρες (σωματικό ή ψυχολογικό).
Πυρετός ή άλλες λοιμώξεις.
Τραύμα στην πάσχουσα περιοχή.
Υπεριώδης ακτινοβολία (UV) – π.χ. έντονη έκθεση στον ήλιο.
Ορμονικές διακυμάνσεις (π.χ. κύκλος, εγκυμοσύνη).
Ανοσοκαταστολή (HIV, κορτικοστεροειδή, χημειοθεραπεία, μεταμόσχευση).
Τοπική φλεγμονή ή συν-λοίμωξη → «ξύπνημα» του ιικού γονιδιώματος.

🧬 Στάδια Λοίμωξης & Επανενεργοποίησης

Στάδιο	Τι συμβαίνει	Κλινική Σημασία
Πρωτολοίμωξη	Υψηλή ιαιμία ή τοπικός πολλαπλασιασμός, έντονη φλεγμονώδης αντίδραση.	Συμπτωματική νόσος (π.χ. στοματίτιδα HSV, ανεμευλογιά, μονοπυρηνοειδής εικόνα).
Λανθάνουσα Φάση	Ελαχιστοποίηση γονιδιακής έκφρασης, επιγενετική καταστολή στο «νίδιο» τροπισμού.	Χωρίς συμπτώματα· ο ιός παραμένει δια βίου σε νευρικά ή άλλα κύτταρα.
Επανενεργοποίηση	Επανεκκίνηση IE/E/L γονιδίων, αξονική μεταφορά (ιδίως HSV/VZV).	Υποτροπές (χείλους, γεννητικών, ζωστήρας), ιοφορία & πιθανή μετάδοση.

🧪 Διαγνωστικά «κλειδιά» της παθογένεσης

PCR από βλάβες/βιολογικά υγρά → τεκμηριώνει ενεργό αναπαραγωγή.
IgM/IgG + Avidity → χρονολόγηση πρωτολοίμωξης vs παλαιάς λοίμωξης.
Ιικό φορτίο (CMV/EBV) → παρακολούθηση σε μεταμοσχευμένους.

🧯 Κλινικά Pearls

Η ασυμπτωματική αποβολή HSV/CMV εξηγεί μεταδόσεις χωρίς ορατές βλάβες.
Σε ζωστήρα, αντιϊκά ≤72 ώρες μειώνουν κίνδυνο PHN.
Σε εγκυμοσύνη/νεογνά μικρά ιικά φορτία μπορεί να έχουν δυσανάλογες συνέπειες.

Ερπητοιοι-Herpesviridae διαγνωση θεραπεια

4) Κλινικά Σύνδρομα ανά Ιό

4.1 HSV-1 / HSV-2

Δερματοβλεννογόνιες βλάβες: ομάδες φυσαλίδων σε ερυθηματώδη βάση (χείλη, γεννητικά).
Νευρολογικά: εγκεφαλίτιδα (κυρίως HSV-1), άσηπτη μηνιγγίτιδα (HSV-2), νευραλγίες.
Οφθαλμός: κερατίτιδα (δενδροειδής), κερατοεπιπεφυκίτιδα.
Νεογνικός έρπης: δερματικός/οφθαλμικός/στοματικός, ΚΝΣ, διάχυτος – υψηλή θνητότητα χωρίς αγωγή.

Κλινικές νύξεις

Συμπτώματα προειδοποίησης υποτροπής: μυρμήγκιασμα/κάψιμο πριν την έκθυση βλαβών.
Στον γεννητικό έρπη, η ασυμπτωματική αποβολή ιού εξηγεί μεταδόσεις χωρίς ορατές βλάβες.

4.2 VZV (Ανεμευλογιά & Ζωστήρας)

Ανεμευλογιά: γενικευμένο κνησμώδες εξάνθημα «διάφορων ηλικιών» (βλατίδα→φυσαλίδα→εφελκίδα).
Ζωστήρας: δερματομερική φυσαλιδώδης έκθυση, νευραλγικός πόνος, κίνδυνος PHN.
Επιπλοκές: οφθαλμικός ζωστήρας, πνευμονία, εγκεφαλίτιδα, δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις.

4.3 EBV

Λοιμώδης μονοπυρήνωση: πυρετός, φαρυγγαλγία, λεμφαδενοπάθεια, κόπωση, ηπατοσπληνομεγαλία.
Αιματολογία: άτυπα λεμφοκύτταρα, θετικά ορολογικά (VCA IgM/IgG, EBNA), +/- Monospot.
Ογκολογία: συσχετίσεις με λεμφώματα, καρκίνωμα ρινοφάρυγγα (πολυπαραγοντικές).

4.4 CMV

Ανοσοεπαρκείς: πυρετός, κακουχία, «mono-like» σύνδρομο, ήπια ηπατική διαταραχή.
Ανοσοκαταστολή/Μεταμόσχευση: πνευμονίτιδα, γαστρεντερίτιδα/κολίτιδα, ρετινίτιδα, ηπατίτιδα.
Συγγενής CMV: μικροκεφαλία, ασβεστώσεις, νευροαναπτυξιακά προβλήματα, βαρηκοΐα.

4.5 HHV-6/7

Παιδιά: αιφνίδιο εξάνθημα (roseola), υψηλός πυρετός, ενίοτε σπασμοί.
Ανοσοκαταστολή: επανενεργοποίηση με πυρετό, μυελοκαταστολή, σπανιότερα ΚΝΣ εκδηλώσεις.

4.6 HHV-8 (KSHV)

Σάρκωμα Kaposi: αγγειογενείς βλάβες δέρματος/βλεννογόνων/σπλάγχνων, ιδιαίτερα σε HIV+.
Άλλα: πρωτοπαθές πλευριτικό λέμφωμα (PEL), νόσος Castleman (πολυκεντρική).

5) Διάγνωση: PCR, Ορολογία (IgM/IgG), Avidity, Καλλιέργεια

5.1 Μοριακές μέθοδοι (PCR/NAAT)

Πρώτη γραμμή για HSV/VZV σε βλάβες (επίχρισμα/υγρό), για CMV/EBV σε αίμα/πλάσμα κατά περίπτωση.
Υψηλή ευαισθησία/ειδικότητα, γρήγορη αναστροφή αποτελεσμάτων, ποσοτικοποίηση (ιικό φορτίο).

5.2 Ορολογία

IgM: συνήθως πρώιμη απόκριση· μπορεί να επιμείνει ή να εμφανιστεί σε επανενεργοποίηση.
IgG: δια βίου ανοσιακή μνήμη· αυξάνει μετά τη λοίμωξη/εμβολιασμό.
Avidity IgG: βοηθά στη χρονολόγηση (χαμηλή avidity = πρόσφατη πρωτολοίμωξη).

Δειγματοληψία – Best practices

Βλάβες: συλλογή υγρού από φρέσκες φυσαλίδες με swab σε VTM.
Αίμα: EDTA πλάσμα για ιικό φορτίο CMV/EBV.
Οφθαλμός/ΚΝΣ: υλικό από κερατοεπιθήλιο/ΕΝΥ με PCR.
Εγκυμοσύνη: συνδυασμός ορολογίας ± PCR (αμνιοπαρακέντηση για CMV κατά ένδειξη).

5.3 Καλλιέργεια & Άλλα

Η κλασική καλλιέργεια έχει αντικατασταθεί σε μεγάλο βαθμό από PCR. Άλλες μέθοδοι (π.χ. αντιγόνο pp65 για CMV) χρησιμοποιούνται σε ειδικά κέντρα.

6) 💊 Θεραπεία: Αντιερπητικά & Αρχές Χρήσης

Η θεραπεία των ερπητοϊών στηρίζεται κυρίως σε νουκλεοσιδικά/νουκλεοτιδικά ανάλογα που αναστέλλουν την ιική DNA πολυμεράση.
Η επιλογή φαρμάκου εξαρτάται από τον τύπο HHV, τη βαρύτητα της λοίμωξης, την ανοσολογική κατάσταση και την ύπαρξη ανθεκτικών στελεχών.

Φάρμακο	Κύριες Ενδείξεις	Βασική Φαρμακολογία	Σχόλια / Προσοχές
Ακυκλοβίρη	HSV-1/2, VZV	Νουκλεοσιδικό ανάλογο, IV/PO/τοπικό	Έλεγχος νεφρικής λειτουργίας, ανάγκη καλής ενυδάτωσης
Βαλακυκλοβίρη	HSV-1/2, VZV	Προφάρμακο ακυκλοβίρης (καλύτερη βιοδιαθεσιμότητα)	Εναλλακτική PO, βολική χορήγηση
Φαμσικλοβίρη	HSV-1/2, VZV	Προφάρμακο πενσικλοβίρης	Εναλλακτική θεραπεία από του στόματος
Γανσικλοβίρη / Βαλγανσικλοβίρη	CMV	Νουκλεοσιδικά ανάλογα	Κίνδυνος μυελοκαταστολής & τερατογένεσης – στενή παρακολούθηση
Φοσκαρνέτη	Ανθεκτικά HSV / CMV	Αναστολέας DNA πολυμεράσης	Νεφροτοξικότητα, ηλεκτρολυτικές διαταραχές
Σιδοφοβίρη	Ανθεκτικά CMV / HSV	Νουκλεοτιδικό ανάλογο	Νεφροτοξικότητα – απαιτεί προθεραπεία με προβενεσίδη

ℹ️ Tips Χρήσης:

Η ακυκλοβίρη χρειάζεται καλή ενυδάτωση για αποφυγή νεφροτοξικότητας.
Η βαλακυκλοβίρη προτιμάται για καλύτερη βιοδιαθεσιμότητα & απλούστερη λήψη.
Η γανσικλοβίρη απαιτεί παρακολούθηση αιματολογικών λόγω μυελοκαταστολής.
Τα φάρμακα δεύτερης γραμμής (φοσκαρνέτη, σιδοφοβίρη) χρησιμοποιούνται μόνο σε ανθεκτικά στελέχη λόγω έντονης τοξικότητας.
⚠️ Συχνά Λάθη & Παγίδες στη Θεραπεία:
- Πρόωρη διακοπή της αντιικής αγωγής → αυξάνει τον κίνδυνο υποτροπής.
- Παράλειψη προσαρμογής δόσης σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια → αυξημένη τοξικότητα.
- Αλόγιστη χρήση αντιερπητικών σε ασυμπτωματικούς φορείς χωρίς σαφή ένδειξη.
- Καθυστέρηση έναρξης θεραπείας σε βαριές λοιμώξεις (π.χ. HSV-εγκεφαλίτιδα) → χειρότερη πρόγνωση.
- Μη έλεγχος αλληλεπιδράσεων (π.χ. με μυελοκατασταλτικά, νεφροτοξικά φάρμακα).

7) Αντοχή στα Αντιϊκά & Εναλλακτικές

🧠 Τι σημαίνει «αντοχή»;

Η ιογενής αντοχή αφορά μεταλλάξεις που μειώνουν την ευαισθησία στα αντιερπητικά (συνήθως στην θυμιδινική κινάση ή στην
DNA πολυμεράση). Κλινικά εκδηλώνεται ως αποτυχία ανταπόκρισης παρά σωστή δόση, συμμόρφωση και επαρκή διάρκεια.

⚠️ Πότε τη σκέφτομαι;

Βλάβες HSV/VZV δεν υποχωρούν μετά από 5–7 ημέρες κατάλληλης θεραπείας.
Επιμονή/επέκταση βλαβών σε ανοσοκαταστολή ή νεογνά.
Υποτροπές πολύ συχνές παρά κατασταλτική αγωγή.
CMV: στασιμότητα/άνοδος ιικού φορτίου παρά επαρκή γανσικλοβίρη/βαλγανσικλοβίρη.

🧪 Τι ελέγχω πρώτα;

Συμμόρφωση (σωστές δόσεις, χρονισμός).
Απορρόφηση (έμετοι, γαστρεντερικά, αλληλεπιδράσεις).
Νεφρική λειτουργία → τυχόν υποδοσολογία λόγω λάθους προσαρμογής.
Ποιότητα δείγματος (φρέσκια βλάβη για PCR/καλλιέργεια).

7.1 Μηχανισμοί Αντοχής (mobile-friendly πίνακας)

Ιός	Κύριος Στόχος	Συχνές Μεταλλάξεις	Κλινικό Αποτέλεσμα
HSV-1/HSV-2	Θυμιδινική κινάση (TK), DNA πολυμεράση	TK-αρνητικά/μεταλλαγμένα στελέχη	Μειωμένη δράση acyclovir/valacyclovir/famciclovir
VZV	TK, DNA πολυμεράση	Μεταλλάξεις ενεργοποίησης προφαρμάκου	Ανεπαρκής ανταπόκριση στα κλασικά νουκλεοσίδια
CMV	UL97 (κινάση), UL54 (DNA πολυμεράση)	UL97: αντοχή σε (βαλ)γανσικλοβίρη · UL54: ευρύτερη αντοχή	Αποτυχία ιικού ελέγχου με (βαλ)γανσικλοβίρη

7.2 Διαγνωστική Προσέγγιση Αντοχής

🔍 Βήματα

Λήψη φρέσκου δείγματος (υγρό/επίχρισμα βλάβης για HSV/VZV · αίμα/πλάσμα για CMV).
PCR για επιβεβαίωση ενεργού λοίμωξης και/ή ποσοτικό ιικό φορτίο (CMV).
Αν επιμένει: γονιδιωματική ανάλυση ανθεκτικότητας (π.χ. UL97/UL54 για CMV, TK/DNApol για HSV).
Παράλληλα: αξιολόγηση φαρμακοκινητικών (π.χ. επίπεδα φαρμάκου όπου διαθέσιμο).

7.3 Θεραπευτικές Εναλλακτικές

🧰 Όταν αποτύχει το κλασικό σχήμα

HSV/VZV ανθεκτικός σε νουκλεοσίδια → Foscarnet IV (παράκαμψη TK).
CMV με UL97 αντοχή → Foscarnet ή/και αλλαγή σε Cidofovir όπου ενδείκνυται.
UL54 αντοχή (ευρύτερη) → απαιτείται εξατομίκευση σε εξειδικευμένο κέντρο.
Επανεξέταση διάρκειας/δόσης, ενυδάτωση, διόρθωση ηλεκτρολυτών.

⚗️ Τοξικότητες & Παρακολούθηση

Foscarnet: νεφροτοξικότητα, διαταραχές Ca/Mg/K/Phos → συχνές βιοχημικές μετρήσεις, ενυδάτωση.
Cidofovir: ισχυρή νεφροτοξικότητα → προβενεσίδη + ενυδάτωση, αποφυγή σε ΧΝΑ εάν αντενδείκνυται.
(Βαλ)Γανσικλοβίρη: μυελοκαταστολή → τακτικό αιματολογικό monitoring.

7.4 Μικρός Αλγόριθμος Απόφασης

Κλινική αποτυχία παρά σωστή θεραπεία → έλεγξε συμμόρφωση/δόση/νεφρική λειτουργία.
Επιβεβαίωσε ενεργή λοίμωξη (PCR ± ιικό φορτίο) & σωστό δείγμα.
Ύποπτη αντοχή → γενετικός έλεγχος ανθεκτικότητας (όπου διαθέσιμο).
HSV/VZV: άλλαξε σε Foscarnet IV ± υποστηρικτικά μέτρα.
CMV: προσαρμογή σε Foscarnet/Cidofovir με στενή παρακολούθηση τοξικότητας.
7.5 FAQ – Αντοχή στα Αντιϊκά (Collapsible)

Πόσο συχνή είναι η αντοχή στα αντιερπητικά;
Σε ανοσοεπαρκείς είναι σπάνια. Αυξάνει σε ανοσοκαταστολή (π.χ. μεταμοσχευμένοι) και σε ασθενείς με παρατεταμένη/επαναλαμβανόμενη έκθεση σε νουκλεοσιδικά ανάλογα.

Πότε πρέπει να υποπτευθώ αντοχή;
Όταν βλάβες HSV/VZV δεν υποχωρούν μετά από 5–7 ημέρες κατάλληλης θεραπείας ή το ιικό φορτίο CMV παραμένει/ανεβαίνει παρά επαρκή (βαλ)γανσικλοβίρη. Εξαιρώ πρώτα συμμόρφωση, δόση και σωστό δείγμα.

Πώς επιβεβαιώνεται;
Με PCR για ενεργό λοίμωξη και, όπου διαθέσιμο, γονιδιωματική ανάλυση ανθεκτικότητας (π.χ. UL97/UL54 για CMV, TK/DNAπολυμεράση για HSV). Σε CMV βοηθά η δυναμική του ποσοτικού ιικού φορτίου.

Τι αλλάζω θεραπευτικά όταν υπάρχει υποψία;
Για HSV/VZV ανθεκτικό στα νουκλεοσίδια → foscarnet IV. Για CMV με UL97 μεταλλάξεις → foscarnet (± cidofovir κατά ένδειξη). Η απόφαση/δοσολογία είναι ιατρική και γίνεται σε ειδικό κέντρο.

Ποιες είναι οι κύριες τοξικότητες των εναλλακτικών;
Foscarnet: νεφροτοξικότητα, ηλεκτρολυτικές διαταραχές· χρειάζεται ενυδάτωση και συχνές βιοχημικές. Cidofovir: έντονη νεφροτοξικότητα· απαιτεί προβενεσίδη + ενυδάτωση, αντενδείξεις σε ΧΝΑ.

Πώς μειώνω τον κίνδυνο ανάπτυξης αντοχής;
Σωστή ένδειξη, επαρκείς δόσεις/διάρκεια, καλή συμμόρφωση, έγκαιρη έναρξη σε σοβαρά περιστατικά και στενή παρακολούθηση (π.χ. ιικό φορτίο σε CMV).

Do ✅	Don’t ❌
Πάρε φρέσκο δείγμα για PCR/γενετικό έλεγχο.	Μην βασίζεσαι σε παλιά κρούστα/ξηρές βλάβες.
Έλεγξε συμμόρφωση, δόση, αλληλεπιδράσεις.	Μην αλλάζεις θεραπεία χωρίς να αποκλείσεις κακή λήψη.
Παρακολούθησε νεφρική λειτουργία & ηλεκτρολύτες με foscarnet/cidofovir.	Μην αγνοείς πρώιμα σημεία τοξικότητας.
Χρησιμοποίησε ποσοτικό ιικό φορτίο (CMV) για κατεύθυνση αγωγής.	Μην στηρίζεσαι μόνο σε συμπτώματα για CMV σε μεταμόσχευση.

🔒 Σημαντική Υπενθύμιση

Η διαχείριση ανθεκτικών ερπητοϊών, ειδικά σε ανοσοκαταστολή ή νεογνά,
πρέπει να γίνεται σε συνεργασία με εξειδικευμένο κέντρο. Η ακριβής αγωγή, δόσεις και διάρκεια
αποτελούν ιατρική απόφαση.

8) Ειδικοί Πληθυσμοί: Εγκυμοσύνη, Νεογνά, Ανοσοκαταστολή

Εγκυμοσύνη & Νεογνά

HSV: πρωτολοίμωξη κοντά στον τοκετό → υψηλός κίνδυνος νεογνικού έρπητα. Συζητείται καισαρική αν υπάρχουν ενεργές βλάβες/πρόδρομα συμπτώματα.
CMV: σημαντική αιτία συγγενούς λοίμωξης· πρόληψη με υγιεινή/αποφυγή έκθεσης, στοχευμένος έλεγχος κατά ένδειξη.
VZV: έκθεση εγκύου χωρίς ανοσία → άμεση επικοινωνία με ιατρό (IG/κατάλληλη αντιμετώπιση).

Ανοσοκαταστολή

Μεταμοσχευμένοι/ΧΜΘ/HIV: αυξημένος κίνδυνος βαριάς νόσου CMV, HSV, VZV, HHV-8.
Πρωτόκολλα προφύλαξης/προemptive θεραπείας με παρακολούθηση ιικού φορτίου (ιδίως CMV) όπου ενδείκνυται.

9) Πρόληψη & Εμβολιασμοί

🎯 Στόχος Πρόληψης

Μείωση μετάδοσης (ιδίως HSV/CMV) με συμπεριφορικά μέτρα.
Πρόληψη νόσησης/επιπλοκών από VZV/ζωστήρα μέσω εμβολιασμού.
Προστασία ευάλωτων ομάδων (έγκυοι, νεογνά, ανοσοκαταστολή).

🧼 Συμπεριφορική Πρόληψη

Αποφυγή επαφής με ενεργές βλάβες (στόμα/γεννητικά)· αποχή κατά την έξαρση.
Προφυλακτικό σε γεννητικό HSV — μειώνει, δεν μηδενίζει τη μετάδοση.
Υγιεινή χεριών και αποφυγή κοινής χρήσης σκευών/πετσετών (
, VZV).
Εκπαίδευση για πρόδρομα συμπτώματα (μυρμήγκιασμα, κάψιμο) & έγκαιρη αντιμετώπιση.

🤰 Εγκυμοσύνη – Τι προσέχω

Έκθεση εγκύου σε VZV χωρίς αποδεδειγμένη ανοσία → άμεση επικοινωνία με ιατρό.
CMV: σχολαστική υγιεινή χεριών, αποφυγή επαφής με σάλιο/ούρα μικρών παιδιών.
Γεννητικός HSV στο 3ο τρίμηνο ή κοντά στον τοκετό → εξατομικευμένη στρατηγική τοκετού.

9.1 Εμβολιασμοί (mobile-friendly πίνακας)

Εμβόλιο	Στόχος	Σχήμα	Ενδείξεις (ενδεικτικές)	Σχόλια
Ανεμευλογιάς (VZV)	Πρόληψη πρωτολοίμωξης VZV	2 δόσεις στην παιδική ηλικία (σύμφωνα με εθνικό πρόγραμμα)	Παιδιά· ανεμβολίαστοι έφηβοι/ενήλικες χωρίς ανοσία	Μειώνει νόσηση/επιπλοκές· ζων εξασθενημένο
Ζωστήρα (π.χ. Shingrix)	Πρόληψη έρπητα ζωστήρα & PHN	2 δόσεις (0, 2–6 μήνες)	≥50 ετών & επιλεγμένες ευπαθείς ομάδες	Μη-ζων, ανασυνδυασμένο· υψηλή αποτελεσματικότητα

💉 Πρακτικά Tips Εμβολιασμών

Επιβεβαίωσε ιστορικό ανοσίας για VZV (εμβόλιο ή τεκμηριωμένη νόσηση).
Σε υποψία έκθεσης εγκύου σε VZV χωρίς ανοσία → άμεση ιατρική καθοδήγηση.
Για ζωστήρα: ενημέρωσε για 2 δόσεις και πιθανές παροδικές τοπικές αντιδράσεις.

🚫 Αντενδείξεις/Προσοχές (σύνοψη)

Ζων εξασθενημένο VZV: προσοχή σε εγκύους & βαριά ανοσοκαταστολή (αντένδειξη).
Ανασυνδυασμένο ζωστήρα (μη-ζων): γενικά ασφαλές· ακολουθούμε οδηγίες ειδικού.
Εξατομίκευση σε μεταμοσχευμένους/θεραπεία με βιολογικούς παράγοντες.

9.2 Συνολική Στρατηγική Πρόληψης

Εντοπισμός κινδύνου (ηλικία, εγκυμοσύνη, ανοσοκαταστολή, επαφή με μικρά παιδιά).
Εμβολιασμός όπου ενδείκνυται (VZV/ζωστήρα) + έλεγχος ανοσίας.
Συμπεριφορικά μέτρα για HSV/CMV: εκπαίδευση, προφυλακτικό, υγιεινή χεριών.
Έγκαιρη θεραπεία σε υποτροπές ζωστήρα/HSV για μείωση επιπλοκών & μετάδοσης.

10) Δημόσια Υγεία, Μετάδοση & Συμπεριφορικές Παρεμβάσεις

Η μετάδοση γίνεται συνήθως μέσω στενής επαφής δέρμα-δέρμα/βλεννογόνων, σταγονιδίων (VZV), σωματικών υγρών (CMV),
ή σεξουαλικής επαφής (HSV-2, HHV-8). Η ασυμπτωματική αποβολή ιού αποτελεί βασικό μοχλό διασποράς για HSV-1/2 και CMV.

Πρακτικές συμβουλές

Εκπαίδευση ασθενών για αναγνώριση πρόδρομων συμπτωμάτων.
Συνεπής χρήση προφυλακτικών· αποχή κατά την ενεργό φάση.
Σχολαστική υγιεινή χεριών (CMV σε βρεφονηπιακούς χώρους).

11) Συχνά Λάθη & Παγίδες

🚨 Red Flags – Μην τα προσπερνάς

Οφθαλμικά συμπτώματα (άλγος, φωτοφοβία, θάμβος) → επείγουσα οφθαλμολογική εκτίμηση (HSV/VZV).
Νευρολογικά (κεφαλαλγία, διαταραχή συνείδησης) → υποψία εγκεφαλίτιδας HSV → άμεση έναρξη IV ακυκλοβίρης + έλεγχος ΕΝΥ/PCR.
Εγκυμοσύνη με πρωτολοίμωξη HSV στο 3ο τρίμηνο ή έκθεση σε VZV χωρίς ανοσία → άμεση επικοινωνία με μαιευτήρα/λοιμωξιολόγο.
Ανοσοκαταστολή/μεταμόσχευση με πυρετό/πνευμονικά/γαστρεντερικά → αποκλεισμός CMV με ποσοτικό PCR.

🧪 Διαγνωστικά Λάθη

Υπερερμηνεία IgM: μπορεί να επιμείνει ή να επανεμφανιστεί σε επανενεργοποίηση. Χρειάζεται συσχέτιση με κλινική εικόνα, IgG και, όταν πρέπει, avidity/PCR.
Λανθασμένη δειγματοληψία: PCR από παλιές/ξηρές βλάβες δίνει ψευδώς αρνητικά. Προτίμησε φρέσκες φυσαλίδες ή υγρό βλάβης σε VTM.
Το λάθος δείγμα: CMV σε ορό αντί για EDTA πλάσμα για ιικό φορτίο· EBV heterophile test χωρίς ηλικιακό φίλτρο (παιδιά → συχνά αρνητικό).
Αναζήτηση “γενικής” ορολογίας HSV για οξείες βλάβες → προτιμάται PCR από τη βλάβη· ορολογία βοηθά σε χρονολόγηση ή ειδικές περιπτώσεις.
Παράβλεψη συν-λοιμώξεων (π.χ. βακτηριακή επιμόλυνση βλαβών, VZV με βακτηριακές επιπλοκές).

💊 Θεραπευτικές Παγίδες

Καθυστέρηση έναρξης αντιϊκών σε ζωστήρα (>72 ώρες) → ↑ κίνδυνος PHN.
Μη προσαρμογή δόσης σε ΧΝΑ (acyclovir/valacyclovir, ganciclovir) → νεφρο/αιματοτοξικότητα.
Ανεπαρκής ενυδάτωση σε IV ακυκλοβίρη/φοσκαρνέτη → νεφροτοξικότητα.
Παράβλεψη αλληλεπιδράσεων (π.χ. μυελοκαταστολή με βαλγανσικλοβίρη + άλλα μυελοτοξικά).
Χρήση τοπικών κορτικοστεροειδών σε οφθαλμική λοίμωξη HSV χωρίς ειδικό → επιδείνωση.
Ανεπαρκής διάρκεια αγωγής σε ανοσοκαταστολή/νεογνά.

Do ✅	Don’t ❌
Πάρε PCR από φρέσκια φυσαλίδα ή υγρό βλάβης.	Μη βασίζεσαι σε παλιά κρούστα/ξηρή βλάβη για PCR.
Συσχέτισε IgM/IgG/avidity με κλινική εικόνα & χρόνο.	Μην ερμηνεύεις IgM ως απόδειξη «οξείας» χωρίς άλλα δεδομένα.
Έναρξη αντιϊκού νωρίς στον ζωστήρα (≤72 ώρες).	Μην «περιμένεις να περάσει» σε επώδυνο δερμοτόμιο.
Προσαρμογή δόσης σε νεφρική δυσλειτουργία.	Μην δίνεις τυφλά full δόσεις σε ΧΝΑ.
Ενημέρωση για ασυμπτωματική αποβολή HSV/CMV.	Μην υπόσχεσαι «μηδενική» μεταδοτικότητα χωρίς προφύλαξη.
Εμβολιασμός κατά VZV/Shingrix όπου ενδείκνυται.	Μην παραλείπεις πρόληψη σε ≥50 ετών/ευπαθείς ομάδες.
Σε εγκυμοσύνη: άμεση επικοινωνία όταν υπάρχει έκθεση/βλάβες.	Μην αγνοείς πρόδρομα συμπτώματα γεννητικού HSV κοντά στον τοκετό.
Σε μεταμόσχευση: προemptive στρατηγική με ιικό φορτίο CMV.	Μην καθυστερείς έλεγχο/θεραπεία CMV σε συμβατή συμπτωματολογία.

✅ Mini-Checklist πριν «κλείσεις» τη διάγνωση

Σωστό δείγμα, σωστός χρόνος (π.χ. φρέσκια βλάβη).
Συνδυασμός PCR και ορολογίας όπου χρειάζεται.
Εξέταση ειδικών πληθυσμών (εγκυμοσύνη, ανοσοκαταστολή, νεογνά).
Καταγραφή νεφρικής λειτουργίας πριν από αντιϊκά.

👥 Συμβουλευτική & Πρόληψη

Εξήγησε την έννοια της λανθάνουσας λοίμωξης και των υποτροπών.
Συνέστησε προφυλάξεις (αποχή στην ενεργό φάση, προφυλακτικό, υγιεινή χεριών).
Επανεκτίμηση για προφυλακτική αγωγή σε συχνές υποτροπές γεννητικού HSV.

12) FAQ – Συχνές Ερωτήσεις (Collapsible)

1) Γιατί «επανέρχεται» ο έρπης; Δεν θεραπεύεται ποτέ;

Οι ερπητοϊοί εγκαθίστανται σε λανθάνουσα μορφή στα νευρικά/αιμοποιητικά κύτταρα και μπορούν να επανενεργοποιηθούν όταν
μειωθεί η τοπική/συστηματική ανοσία ή αυξηθεί το στρες. Η θεραπεία μειώνει τη διάρκεια/βαρύτητα και τη μεταδοτικότητα,
αλλά δεν εκριζώνει τον ιό.

2) Πόσο διαρκεί η θετικότητα των IgM; Μπορεί να εμφανιστούν ξανά;

Τυπικά 2–8 εβδομάδες μετά την πρωτολοίμωξη, αλλά μπορεί να επιμείνουν ή να επανεμφανιστούν σε επανενεργοποίηση.
Πάντα ερμηνεία μαζί με συμπτώματα, IgG και –αν χρειάζεται– avidity ή PCR.

3) Τα IgG είναι «διά βίου»;

Συνήθως ναι και υποδηλώνουν παλαιά επαφή/ανοσία. Ωστόσο, τα επίπεδα IgG μπορεί να μειωθούν με τον χρόνο ή σε ανοσοκαταστολή.

4) Μπορώ να μεταδώσω HSV χωρίς ορατές βλάβες;

Ναι. Η ασυμπτωματική αποβολή HSV είναι συχνή· γι’ αυτό η χρήση προφυλακτικού και η προφυλακτική αγωγή
σε υποτροπιάζοντες ασθενείς μειώνει τη μετάδοση.

5) Πότε κάνω PCR και πότε ορολογία;

Για βλάβες δέρματος/βλεννογόνων (HSV/VZV) προτιμάται PCR στο υλικό της βλάβης.
Η ορολογία βοηθά σε CMV/EBV (χρονολόγηση λοίμωξης) ή στην εγκυμοσύνη.

6) Τι ισχύει για τον εμβολιασμό κατά του ζωστήρα;

Ο ανασυνδυασμένος εμβολιασμός (π.χ. Shingrix) μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ζωστήρα και μεθερπητικής νευραλγίας
σε μεγαλύτερες ηλικίες και ιδίως σε ευπαθείς ομάδες, σύμφωνα με τις ισχύουσες συστάσεις.

7) Πότε χρειάζεται προφύλαξη με αντιερπητικά;

Σε συχνές/βαριές υποτροπές γεννητικού HSV, σε ανοσοκαταστολή ή προ/μετα-μεταμοσχευτικά σχήματα (CMV) – πάντα εξατομίκευση.

8) Είναι ασφαλή τα αντιερπητικά στην εγκυμοσύνη;

Η ακυκλοβίρη/βαλακυκλοβίρη χρησιμοποιούνται όταν ενδείκνυται. Η απόφαση είναι ιατρική και εξατομικευμένη·
σε έκθεση VZV ή ενεργό γεννητικό HSV κοντά στον τοκετό απαιτείται άμεση επικοινωνία με ιατρό.

9) Πώς ξεχωρίζω έρπη ζωστήρα από αλλεργικό εξάνθημα;

Ο ζωστήρας εντοπίζεται κατά μήκος ενός δερμοτομίου με μονόπλευρη, επώδυνη φυσαλιδώδη έκθυση.
Σε αμφιβολία, PCR από βλάβη λύνει τη διάγνωση.

10) Πόσο γρήγορα πρέπει να αρχίσω θεραπεία στον ζωστήρα;

Ιδανικά μέσα στις πρώτες 72 ώρες από την εμφάνιση του εξανθήματος (ή νωρίτερα στα πρόδρομα συμπτώματα).

11) Μπορεί ο έρπης να επηρεάσει την όραση;

Ναι. Η κερατίτιδα HSV ή ο οφθαλμικός ζωστήρας είναι επείγουσες καταστάσεις – άμεση οφθαλμολογική εκτίμηση.

12) Τι είναι η μεθερπητική νευραλγία (PHN);

Επίμονος νευροπαθητικός πόνος μετά τον ζωστήρα. Πρόληψη με έγκαιρη αντιϊκή θεραπεία και εμβολιασμό·
αντιμετώπιση με γκαμπαπεντίνη/πρεγκαμπαλίνη, τρινικετικά, τοπικές θεραπείες κ.ά.

13) Πώς προστατεύομαι από CMV σε βρεφονηπιακούς χώρους;

Σχολαστική υγιεινή χεριών, αποφυγή κοινής χρήσης σκευών/πιπιλών, καθαρισμός επιφανειών· ιδιαίτερα σημαντικό στην εγκυμοσύνη.

14) Μπορώ να γυμναστώ με ενεργό έρπη;

Απόφυγε αθλήματα με στενή επαφή κατά την ενεργή φάση (π.χ. πάλη) για να μειώσεις τη μετάδοση και την επιμόλυνση βλαβών.

15) Πότε υποπτεύομαι αντοχή στα αντιϊκά;

Όταν η κλινική ανταπόκριση είναι φτωχή παρά επαρκείς δόσεις/συμμόρφωση. Απαιτείται εργαστηριακή τεκμηρίωση και εναλλακτική θεραπεία.

13) Σύνοψη για Ασθενείς (1-Λεπτού Οδηγός)

⏱️ Σε 1 λεπτό: Όσα χρειάζεται να ξέρεις για τους Ερπητοϊούς

Οι ερπητοϊοί είναι μια οικογένεια ιών που μένουν στο σώμα για πάντα (λανθάνουσα λοίμωξη).
Μπορούν να επανενεργοποιούνται σε περιόδους στρες, κούρασης ή χαμηλής άμυνας.
Προκαλούν διαφορετικές ασθένειες:
- HSV-1: επιχείλιος έρπης
- HSV-2: γεννητικός έρπης
- VZV: ανεμευλογιά & έρπητας ζωστήρας
- EBV: λοιμώδης μονοπυρήνωση
- CMV: επικίνδυνος σε ανοσοκαταστολή & εγκυμοσύνη
Η μετάδοση γίνεται με στενή επαφή, σάλιο, σεξουαλική επαφή, σταγονίδια.
Δεν υπάρχει οριστική θεραπεία, αλλά υπάρχουν φάρμακα που μειώνουν τα συμπτώματα και τις υποτροπές.

👍 Τι μπορείς να κάνεις

Χρησιμοποίησε τα φάρμακά σου όπως σου τα έγραψε ο γιατρός.
Φρόντισε την υγεία σου: ύπνος, διατροφή, μείωση στρες.
Χρησιμοποίησε προφυλακτικά για μείωση μετάδοσης του HSV.
Εμβολιάσου (π.χ. Shingrix για έρπητα ζωστήρα) αν ανήκεις σε ευπαθή ομάδα.

⚠️ Πότε να ανησυχήσεις

Αν έχεις έντονο πόνο στο μάτι, θάμβος όρασης ή φωτοφοβία.
Αν έχεις νευρολογικά συμπτώματα (δυνατός πονοκέφαλος, σύγχυση, σπασμούς).
Αν είσαι έγκυος και εμφανίσεις βλάβες ή έρθεις σε επαφή με ανεμευλογιά/ζωστήρα χωρίς ανοσία.
Αν έχεις αδύναμο ανοσοποιητικό και πυρετό ή πολλά συμπτώματα.

ℹ️ Μήνυμα-Κλειδί

Οι ερπητοϊοί δεν φεύγουν ποτέ από τον οργανισμό, αλλά με σωστή παρακολούθηση και θεραπεία
η ζωή σου παραμένει φυσιολογική. Μίλα με τον γιατρό σου αν έχεις συχνές υποτροπές, εγκυμοσύνη
ή σοβαρά συμπτώματα.

14) Θεραπευτικές Επιλογές & Πρόληψη

🎯 Στόχοι Θεραπείας

Μείωση διάρκειας και έντασης συμπτωμάτων.
Πρόληψη επιπλοκών (π.χ. οφθαλμικές, νευρολογικές, PHN).
Μείωση ιικής αποβολής και μετάδοσης.
Προφύλαξη/προεμπλεκόμενη θεραπεία (pre-emptive) σε υψηλού κινδύνου ομάδες.

🧭 Πότε ξεκινώ αντιϊκή αγωγή;

Ζωστήρας: όσο το δυνατόν νωρίτερα (ιδανικά ≤72 ώρες από το εξάνθημα).
Οφθαλμικός HSV/VZV ή νευρολογικές εκδηλώσεις: άμεση έναρξη, επείγουσα παραπομπή.
Γεννητικός HSV: επεισοδιακή αγωγή στην έξαρση ή κατασταλτική σε συχνές υποτροπές.
Ανοσοκαταστολή/μεταμόσχευση: σύμφωνα με πρωτόκολλο κέντρου (προφύλαξη ή pre-emptive).

⚠️ Γενικές Προσοχές

Προσαρμογή δόσης σε ΧΝΑ (acyclovir/valacyclovir, ganciclovir, foscarnet, cidofovir).
Καλή ενυδάτωση (ιδιαίτερα σε IV σχήματα).
Έλεγχος για αλληλεπιδράσεις (μυελοκαταστολή, νεφροτοξικότητα).
Η δοσολογία/διάρκεια είναι ιατρική απόφαση εξατομικευμένα.

14.1 Αντιϊκά Φάρμακα (Επισκόπηση)

Φάρμακο	Κύριες Ενδείξεις	Οδός	Κρίσιμες Προσοχές	Τυπική Προσέγγιση Διάρκειας*
Acyclovir	HSV-1/2, VZV	PO/IV/τοπικά	ΧΝΑ, ενυδάτωση (IV), νευροτοξικότητα σπάνια	Επεισόδιο λίγες ημέρες · οφθαλμικά/ΚΝΣ κατά ένδειξη
Valacyclovir	HSV-1/2, VZV	PO	Προσαρμογή σε ΧΝΑ, καλύτερη συμμόρφωση	Όπως acyclovir (βολικό δοσολογικό σχήμα)
Famciclovir	HSV-1/2, VZV	PO	Εναλλακτικό όταν απαιτείται	Επεισόδιο/καταστολή κατά ένδειξη
Ganciclovir / Valganciclovir	CMV (ιδίως σε ανοσοκαταστολή)	IV / PO	Μυελοκαταστολή, τερατογένεση · στενή παρακολούθηση	Επαγωγή → συντήρηση/προφύλαξη (πρωτόκολλο κέντρου)
Foscarnet	Ανθεκτικό HSV/CMV	IV	Νεφροτοξικότητα, ηλεκτρολυτικές διαταραχές	Κατά ένδειξη έως κλινικής/ιικής ανταπόκρισης
Cidofovir	Επιλεγμένες περιπτώσεις ανθεκτικού CMV/HSV	IV	Νεφροτοξικότητα · προβενεσίδη + ενυδάτωση	Πρωτόκολλο ειδικού κέντρου

* Ενδεικτική επισκόπηση. Η ακριβής δοσολογία/διάρκεια καθορίζεται από τον θεράποντα ιατρό.

💡 Tips Χρήσης

Acyclovir (IV): Πάντα επαρκής ενυδάτωση → μείωση κίνδυνου νεφροτοξικότητας.
Val/ Ganciclovir: Απαιτείται αιματολογικός έλεγχος (ουδετερόφιλα, αιμοπετάλια).
Foscarnet: Συχνή παρακολούθηση ηλεκτρολυτών & νεφρικής λειτουργίας.
Cidofovir: Προθεραπεία με προβενεσίδη + ενυδάτωση → μείωση νεφροτοξικότητας.

* Ενδεικτική επισκόπηση. Η ακριβής δοσολογία/διάρκεια καθορίζεται από τον θεράποντα ιατρό, σύμφωνα με κλινική εικόνα & κατευθυντήριες οδηγίες.

14.2 Δοσολογικά Σχήματα (παραδείγματα)

Τα αντιερπητικά φάρμακα χορηγούνται με διαφορετικά σχήματα ανάλογα με τον τύπο της λοίμωξης,
τη βαρύτητα και την κλινική κατάσταση (π.χ. ανοσοκαταστολή, νεογνά). Παρακάτω
παρουσιάζονται ενδεικτικά παραδείγματα – οι τελικές αποφάσεις ανήκουν πάντα στον θεράποντα ιατρό.

Κατάσταση	Φάρμακο	Ενδεικτική Δοσολογία*	Διάρκεια
Πρωτολοίμωξη HSV-1 (χειλικός έρπης)	Acyclovir	400 mg PO 3×/ημέρα	7–10 ημέρες
Υποτροπή HSV-2 (γεννητικός έρπης)	Valacyclovir	500 mg PO 2×/ημέρα	3–5 ημέρες
Κατασταλτική θεραπεία HSV-2	Valacyclovir	500–1000 mg PO 1×/ημέρα	Μακροχρόνια (έτη) ανάλογα με τις υποτροπές
Ζωστήρας (VZV)	Acyclovir	800 mg PO 5×/ημέρα	7–10 ημέρες
CMV σε ανοσοκαταστολή	Ganciclovir	5 mg/kg IV 2×/ημέρα	Επαγωγή 2–3 εβδομάδες → συντήρηση

⚠️ Σημείωση: Οι παραπάνω δοσολογίες είναι ενδεικτικές και αφορούν τυπικά σχήματα
ενηλίκων. Η ακριβής δόση, διάρκεια και τρόπος χορήγησης
καθορίζονται μόνο από τον θεράποντα ιατρό με βάση το ιστορικό, την ηλικία,
τη νεφρική/ηπατική λειτουργία και τυχόν συνοσηρότητες.

14.3 Συνδυαστικές Προσεγγίσεις & Νεότερα Δεδομένα

🎯 Τι εννοούμε «συνδυαστική»;

Σε επιλεγμένα δύσκολα περιστατικά μπορεί να απαιτηθεί τροποποίηση ή συνδυασμός αντιϊκών,
ενίσχυση υποστηρικτικής αγωγής και στενή παρακολούθηση. Δεν είναι «ρουτίνα» —
εφαρμόζεται εξατομικευμένα από εξειδικευμένη ομάδα.

🧩 Πότε σκέφτομαι «συνδυασμό»;

Σοβαρή/εκτεταμένη νόσος (π.χ. οφθαλμική, ΚΝΣ, διάσπαρτη VZV).
Υποψία/απόδειξη αντοχής ή αποτυχία σε μονοθεραπεία.
Ανοσοκαταστολή/μεταμόσχευση με υψηλό ιικό φορτίο (ιδίως CMV).
Νεογνά/κύηση: αποφάσεις μόνο σε εξειδικευμένο κέντρο.

⚠️ Γενικές Αρχές

Πρώτα επιβεβαιώνουμε σωστή διάγνωση, δόσεις, συμμόρφωση & δείγμα.
Συνυπολογίζουμε νεφρική λειτουργία, ηλεκτρολύτες, αλληλεπιδράσεις.
Η διάρκεια/συνδυασμός είναι ιατρική απόφαση· όχι «one-size-fits-all».

14.3.1 Σενάρια & προσεγγίσεις

Σενάριο	Πιθανή Προσέγγιση	Παρακολούθηση
HSV/VZV με κλινική αποτυχία ή υποψία αντοχής	Αλλαγή από νουκλεοσίδια → Foscarnet IV. Σε εκτεταμένη νόσο: νοσηλεία, ενυδάτωση, αναλγησία.	Νεφρική λειτουργία, ηλεκτρολύτες, κλινική ανταπόκριση/βλάβες.
CMV με εμμένουσα ιαιμία σε ανοσοκαταστολή	Τροποποίηση σχήματος (π.χ. εναλλαγή σε Foscarnet· Cidofovir εκλεκτικά). Επανεκτίμηση ανοσοκαταστολής.	Ποσοτικό ιικό φορτίο ανά πρωτόκολλο κέντρου, αιματολογικός/νεφρικός έλεγχος.
Οφθαλμικός HSV/VZV	Συστηματικό αντιϊκό ± εξειδικευμένη τοπική αγωγή από οφθαλμίατρο. Αποφυγή τυφλής κορτιζόνης.	Στενή οφθαλμολογική παρακολούθηση.
Νευρολογική λοίμωξη HSV (εγκεφαλίτιδα)	IV Acyclovir πλήρους δόσης, πρώιμη έναρξη. Υποστηρικτικά μέτρα ΜΕΘ όπου χρειάζεται.	Νεφρική λειτουργία, νευρολογική εικόνα, απεικόνιση/ΕΝΥ κατά ένδειξη.

🧪 Παρακολούθηση & Δείκτες

Κλινική εικόνα: υποχώρηση βλαβών/άλγους, πυρετού.
Εργαστηριακά: νεφρική λειτουργία, ηλεκτρολύτες (ιδίως με foscarnet/cidofovir).
Ιικό φορτίο (CMV): καθοδήγηση pre-emptive/αλλαγών θεραπείας.

🔧 Υποστηρικτικές Παρεμβάσεις

Ενυδάτωση με IV σχήματα· πρόληψη νεφροτοξικότητας.
Αναλγησία/νευροπαθηκός πόνος (ζωστήρας/PHN) κατά ιατρική κρίση.
Αναθεώρηση ανοσοκαταστολής όπου είναι εφικτό, σε συνεργασία με το κέντρο.

📚 Νεότερα/εξελισσόμενα σημεία (high-level)

Βελτιωμένα πρωτόκολλα παρακολούθησης σε μεταμόσχευση με βάση τη δυναμική ιικού φορτίου CMV.
Στρατηγικές “pre-emptive” για CMV σε υψηλού κινδύνου λήπτες σύμφωνα με τα κέντρα.
Ταχεία μοριακή τυποποίηση μεταλλάξεων αντοχής (όπου διαθέσιμο) για ταχύτερη προσαρμογή αγωγής.

🔎 Λεπτομέρειες/φαρμακοτεχνικά ζητήματα ακολουθούν τα πρωτόκολλα του εκάστοτε κέντρου.

🔒 Σημαντική Υπενθύμιση

Οι συνδυαστικές/εναλλακτικές αγωγές εφαρμόζονται εξειδικευμένα. Η επιλογή φαρμάκου, δόσεων,
διάρκειας και τυχόν αλλαγών γίνεται αποκλειστικά από τον θεράποντα ιατρό ή το εξειδικευμένο κέντρο.

14.3.2 Mini-FAQ

Όχι ρουτίνα. Σε αντοχή ή βαριά νόσο μπορεί να γίνει αλλαγή/εναλλαγή σχήματος ή εξατομικευμένος συνδυασμός, με στενή παρακολούθηση τοξικότητας.

Πότε «μετράω» ιικό φορτίο;

Κυρίως στον CMV (μεταμοσχευμένοι/ανοσοκαταστολή) για pre-emptive στρατηγική και αξιολόγηση ανταπόκρισης.

Τι ρόλο έχει η μείωση ανοσοκαταστολής;

Όπου είναι εφικτό και ασφαλές, μπορεί να βοηθήσει στην ιική κάθαρση, πάντοτε σε συνεννόηση με το κέντρο μεταμόσχευσης/ειδικούς.

14.4 Πρόληψη & Εμβολιασμοί

💉 Εμβολιασμοί

Ανεμευλογιά (VZV): παιδικός εμβολιασμός όπου προβλέπεται από το εθνικό πρόγραμμα.
Ζωστήρας (π.χ. Shingrix): μειώνει σημαντικά ζωστήρα/PHN σε μεγαλύτερες ηλικίες και ευπαθείς ομάδες.
Ακολουθούμε πάντα τις εθνικές συστάσεις και την ιατρική καθοδήγηση.

🧼 Συμπεριφορική Πρόληψη

Αποφυγή επαφής με ενεργές βλάβες, αποχή κατά την έξαρση.
Συνεπής χρήση προφυλακτικού σε γεννητικό HSV (μειώνει, δεν μηδενίζει).
Υγιεινή χεριών, αποφυγή κοινής χρήσης σκευών/πετσετών (ιδίως για CMV σε βρεφονηπιακούς χώρους).

🤰 Εγκυμοσύνη & Έκθεση

Έκθεση εγκύου σε VZV χωρίς αποδεδειγμένη ανοσία → άμεση επικοινωνία με ιατρό.
Γεννητικός HSV στο 3ο τρίμηνο ή κοντά στον τοκετό → εξατομικευμένη στρατηγική (π.χ. καισαρική αν ενεργές βλάβες/πρόδρομα).
Συμβουλευτική για μείωση μετάδοσης και έλεγχο όταν ενδείκνυται.

📌 Μην ξεχνάς

Οι ερπητοϊοί παραμένουν δια βίου· στόχος είναι ο έλεγχος, όχι η εκρίζωση.
Η έγκαιρη έναρξη θεραπείας αλλάζει την πορεία (ιδίως στον ζωστήρα).
Σε οφθαλμικές/νευρολογικές εκδηλώσεις: επείγουσα εκτίμηση.
Οι αποφάσεις για δοσολογία/διάρκεια λαμβάνονται από τον θεράποντα ιατρό.

15) 📚 Βιβλιογραφία

➕ Πατήστε για εμφάνιση / απόκρυψη βιβλιογραφίας

ℹ️ Σημείωση

Οι βιβλιογραφικές αναφορές ενημερώνονται συνεχώς. Για ειδικά πρωτόκολλα (HIV, μεταμόσχευση, κύηση)
συμβουλευτείτε τις αντίστοιχες κατευθυντήριες οδηγίες (guidelines).

🔹 Διεθνείς Πηγές

Whitley RJ, Roizman B. Herpes simplex viruses. In: Fields Virology. 7th Edition. Lippincott Williams & Wilkins; 2021.
Arvin A, Campadelli-Fiume G, Mocarski E, et al.
Human Herpesviruses: Biology, Therapy, and Immunoprophylaxis. Cambridge University Press; 2007.
[NCBI Bookshelf]
Centers for Disease Control and Prevention (CDC).
Herpesvirus Infections – cdc.gov/herpes
World Health Organization (WHO).
Herpes simplex virus – Fact sheet
Cohen JI. Clinical practice: Herpes zoster. N Engl J Med. 2013;369(3):255–263.
[NEJM]
Griffiths PD, Emery VC. Cytomegalovirus. In: Mandell, Douglas, and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases. 9th Edition. 2020.
IAS–USA. Guidelines για CMV/HSV σε HIV ασθενείς

🇬🇷 Ελληνικές Πηγές

Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων – Οδηγίες για Ιογενείς Λοιμώξεις
Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ – Μαθήματα Ιολογίας
ΕΟΔΥ – Οδηγίες για λοιμώξεις HSV, VZV, CMV, EBV
Πανεπιστήμιο Πατρών – Τμήμα Ιατρικής (Σημειώσεις Ιολογίας)
Ιατρική Βιβλιοθήκη ΑΠΘ – Πρόσβαση σε PubMed & διεθνείς βάσεις
Μικροβιολογικό Λαμίας – Ιατρικά Άρθρα. Ερπητοϊοί και διαγνωστικές εξετάσεις.
Διαθέσιμο στο: mikrobiologikolamia.gr

📌 Online Resources

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

31/Jul/2025

🧪 Τι είναι το CMV IgM;

Ο Κυτταρομεγαλοϊός (Cytomegalovirus – CMV) είναι ένας DNA ιός της οικογένειας των Herpesviridae και αποτελεί έναν από τους πιο διαδεδομένους ιούς παγκοσμίως. Μεταδίδεται μέσω σωματικών υγρών (σάλιο, ούρα, αίμα, σπέρμα, τραχηλικά εκκρίματα) και είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για ανοσοκατεσταλμένα άτομα και εγκύους.

Η ανοσολογική απάντηση έναντι του CMV περιλαμβάνει την παραγωγή εξειδικευμένων αντισωμάτων, όπως:

IgM (Immunoglobulin M): Πρώτης γραμμής αντίδραση – εμφανίζεται νωρίς κατά τη διάρκεια της λοίμωξης.
IgG (Immunoglobulin G): Παράγεται αργότερα – παραμένει εφ’ όρου ζωής και υποδηλώνει ανοσία.

Η ανίχνευση CMV IgM στον ορό του αίματος θεωρείται γενικά ένδειξη πρωτογενούς ή πρόσφατης λοίμωξης, ή πιθανώς επανενεργοποίησης σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα. Ωστόσο, η παρουσία IgM δεν είναι απόλυτα ειδική για ενεργό νόσημα.

ℹ️ Κλινική Σημείωση: Η IgM μπορεί να ανιχνεύεται για πολλές εβδομάδες ή και μήνες μετά από μια λοίμωξη – ακόμη και μετά από πλήρη ανάρρωση. Επιπλέον, μπορεί να εμφανίζεται σε επαναδραστηριοποιήσεις ή να είναι ψευδώς θετική.

📅 Χρονολόγιο Παραγωγής Αντισωμάτων μετά από CMV Λοίμωξη

Φάση	IgM	IgG
1η–3η εβδομάδα	⬆ Ανιχνεύσιμη (πρώιμη αύξηση)	– Μη ανιχνεύσιμη ή πολύ χαμηλή
4η–6η εβδομάδα	⬆⬆ Υψηλή	⬆ Αρχίζει η παραγωγή IgG
>8 εβδομάδες	⬇ Μειώνεται σταδιακά	⬆⬆ Σταθερά αυξημένο – εφ’ όρου ζωής

Η ερμηνεία του CMV IgM απαιτεί πολύπλευρη αξιολόγηση, ιδίως στην εγκυμοσύνη, καθώς η λανθασμένη διάγνωση πρωτογενούς λοίμωξης μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπτώσεις.

⚠️ Προσοχή: Το CMV IgM δεν πρέπει ποτέ να αξιολογείται απομονωμένα. Η διάγνωση βασίζεται σε συνδυασμό CMV IgM, IgG, IgG avidity και, αν χρειαστεί, PCR.

❗ CMV IgM Ψευδώς Θετικό – Τι Σημαίνει;

Το CMV IgM θεωρείται εργαστηριακός δείκτης πρόσφατης ή ενεργής λοίμωξης από Κυτταρομεγαλοϊό. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις, εντοπίζεται θετικό αποτέλεσμα IgM χωρίς να υπάρχει πραγματική ή ενεργή λοίμωξη. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται ψευδώς θετικό CMV IgM και μπορεί να προκαλέσει σύγχυση ή λανθασμένες ιατρικές αποφάσεις.

📌 Ορισμός: Ψευδώς θετικό CMV IgM είναι το εργαστηριακό αποτέλεσμα κατά το οποίο η εξέταση ανιχνεύει IgM αντισώματα έναντι του CMV, ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ενεργός, πρωτογενής ή πρόσφατη λοίμωξη.

⚠️ Γιατί Είναι Σημαντικό να Γνωρίζουμε Τι Είναι Ψευδώς Θετικό;

Ένα ψευδώς θετικό αποτέλεσμα μπορεί να:

⛔ Προκαλέσει άσκοχη ανησυχία στον ασθενή
⛔ Οδηγήσει σε περιττές και ακριβές εξετάσεις (π.χ. PCR, αμνιοπαρακέντηση)
⛔ Στην εγκυμοσύνη, να οδηγήσει σε λανθασμένες αποφάσεις όπως διακοπή κύησης
⛔ Να οδηγήσει σε λανθασμένη παρακολούθηση/θεραπεία σε ανοσοκατεσταλμένους

🔍 Πώς Συμβαίνει το Ψευδώς Θετικό;

Οι κυριότεροι λόγοι που μπορεί να εμφανιστεί ψευδώς θετικό αποτέλεσμα CMV IgM περιλαμβάνουν:

🔄 Διασταυρούμενη αντίδραση με άλλα αντισώματα (EBV, HSV, κ.λπ.)
🧬 Παρουσία ρευματοειδούς παράγοντα ή αυτοαντισωμάτων
🧫 Τεχνικά λάθη ή χρήση χαμηλής ειδικότητας τεστ
💉 Πρόσφατοι εμβολιασμοί ή άλλες ιογενείς λοιμώξεις
🧪 Εργαστηριακή παραλλαγή (assay variability)

💡 Παράδειγμα: Μια έγκυος γυναίκα κάνει τεστ CMV. Το IgM είναι θετικό, το IgG αρνητικό. Επαναλαμβάνει την εξέταση σε 10 ημέρες: το IgG παραμένει αρνητικό και το IgM εξασθενεί. Πρόκειται για ψευδώς θετικό αποτέλεσμα – αποφεύγεται άσκοπη αμνιοπαρακέντηση.

📌 Πότε να Υποπτευθούμε Ψευδώς Θετικό;

📉 CMV IgM θετικό χωρίς IgG → επανελέγξτε σε 1–2 εβδομάδες
🧪 CMV IgM θετικό με υψηλό IgG avidity → παλαιά λοίμωξη, όχι ενεργή
🔁 CMV IgM θετικό αλλά σταθερό για μήνες χωρίς αύξηση IgG → πιθανόν ψευδές
🧬 CMV PCR αρνητικό → δεν υποστηρίζεται ενεργός λοίμωξη

🩺 Τι Κάνουμε σε Περιπτώσεις Ψευδώς Θετικού CMV IgM;

✅ Επαναληπτικός έλεγχος σε 2–3 εβδομάδες
✅ Έλεγχος CMV IgG και IgG avidity
✅ PCR CMV αίματος (ή αμνιακού υγρού στην κύηση)
✅ Χρήση διαφορετικής μεθόδου/kit για IgM για επιβεβαίωση

🔎 Συμπέρασμα: Το CMV IgM είναι χρήσιμο εργαλείο, αλλά δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται μεμονωμένα. Η τελική διάγνωση βασίζεται σε συνδυασμό IgG, IgG avidity και PCR. Σε πληθυσμούς χαμηλού κινδύνου, όπως υγιείς έγκυες, το ψευδώς θετικό είναι συχνότερο από την πραγματική λοίμωξη.

🔎 Πιθανές Αιτίες Ψευδώς Θετικού Αποτελέσματος CMV IgM

Το ψευδώς θετικό αποτέλεσμα στο CMV IgM τεστ είναι ένα γνωστό φαινόμενο στην ιατρική πράξη και μπορεί να οφείλεται σε διάφορους βιολογικούς ή τεχνικούς λόγους. Η κατανόηση αυτών των αιτιών είναι ζωτικής σημασίας για την αποφυγή λανθασμένων κλινικών αποφάσεων.

Ακολουθεί ένας συνοπτικός πίνακας με τις συχνότερες αιτίες:

🧬 Αιτία	📝 Περιγραφή
🔄 Διασταυρούμενη αντίδραση (cross-reactivity)	Τα αντισώματα IgM που δημιουργούνται για άλλους ιούς (π.χ. EBV, HSV, VZV) μπορεί να αλληλεπιδρούν με τα αντιδραστήρια της εξέτασης CMV, οδηγώντας σε ψευδές θετικό αποτέλεσμα.
🧪 Χαμηλή ειδικότητα του τεστ	Ορισμένα εμπορικά τεστ έχουν περιορισμένη ειδικότητα, με αποτέλεσμα να εντοπίζουν και μη ειδικά αντισώματα.
🧫 Τεχνικά εργαστηριακά σφάλματα	Αποθήκευση δειγμάτων, ανθρώπινα σφάλματα ή παλαιά αντιδραστήρια μπορούν να αλλοιώσουν τα αποτελέσματα.
🧬 Παρουσία αυτοαντισωμάτων	Ρευματοειδής παράγοντας (RF), ANA ή άλλα αυτοαντισώματα μπορεί να δώσουν μη ειδική θετικότητα στα IgM.
💉 Πρόσφατος εμβολιασμός	Ορισμένοι εμβολιασμοί μπορεί να οδηγήσουν σε παροδική μη ειδική IgM αντίδραση.
🦠 Λοίμωξη με άλλους ερπητοϊούς	Ενεργός λοίμωξη με EBV, HSV, ή HHV-6 μπορεί να διεγείρει παραγωγή πολυκλωνικών IgM αντισωμάτων που “ξεγελούν” την ανάλυση.

💡 Συμβουλή: Αν εντοπιστεί CMV IgM θετικό, αλλά τα υπόλοιπα ευρήματα είναι αμφίβολα, μην βασιστείτε αποκλειστικά στο αποτέλεσμα. Αναζητήστε επιβεβαιωτικές εξετάσεις (PCR, IgG avidity).

🔁 Επιβεβαίωση και Διαγνωστική Προσέγγιση

Ένα θετικό CMV IgM αποτέλεσμα δεν αρκεί από μόνο του για να τεκμηριώσει πρόσφατη ή ενεργή λοίμωξη. Αντίθετα, απαιτείται συνδυαστική προσέγγιση με άλλες εργαστηριακές εξετάσεις, ώστε να καθοριστεί:

✅ Εάν πρόκειται για αληθή πρωτογενή λοίμωξη
✅ Εάν πρόκειται για επανεργοποίηση (reactivation)
✅ Εάν πρόκειται για ψευδώς θετικό εύρημα

🔬 Ποια Εξετάσεις Βοηθούν στη Διάγνωση;

Οι βασικές εξετάσεις που συνιστώνται σε κάθε ύποπτο ψευδώς θετικό CMV IgM είναι οι εξής:

Εξέταση	Σκοπός	Τι Ερμηνεύουμε
CMV IgG	Ανίχνευση προηγούμενης έκθεσης στον ιό	Αρνητικό IgG → πιθανή πρωτολοίμωξη ή ψευδές IgM
CMV IgG Avidity	Αξιολόγηση “ωριμότητας” IgG	Χαμηλή avidity → πρόσφατη λοίμωξη Υψηλή avidity → παλαιά λοίμωξη
CMV PCR (αίμα ή ούρα)	Ανίχνευση ιικού DNA	Θετική PCR → ενεργή λοίμωξη
Επαναληπτικός έλεγχος IgM/IgG	Αξιολόγηση της δυναμικής των αντισωμάτων	Αύξηση τίτλου IgG → πρόσφατη λοίμωξη Μείωση IgM → παλαιό ερέθισμα

ℹ️ Tip: Η CMV IgG avidity θεωρείται κομβικής σημασίας στην εγκυμοσύνη. Ένα υψηλό επίπεδο avidity αποκλείει πρόσφατη πρωτολοίμωξη στο 1ο τρίμηνο.

📅 Πότε Συνιστάται Επανάληψη Εξετάσεων;

Αν υπάρχει υποψία για ψευδώς θετικό CMV IgM, αλλά τα υπόλοιπα αποτελέσματα είναι μη διαγνωστικά:

📆 Επανέλεγχος CMV IgG και IgM σε 2-3 εβδομάδες είναι συχνά χρήσιμος
🔍 Παρακολούθηση των τίτλων αντισωμάτων και της avidity
📈 Επιδεινούμενος τίτλος IgG + πτώση IgM → σταδιακή ανοσολογική απάντηση
⚠️ Σταθερά θετικό IgM χωρίς PCR ή avidity συμβατή με πρόσφατη λοίμωξη → πιθανώς ψευδώς θετικό

🤰 CMV IgM στην Εγκυμοσύνη – Τι Πρέπει να Γνωρίζουν οι Έγκυες

Η ερμηνεία ενός θετικού CMV IgM κατά την εγκυμοσύνη απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, καθώς μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο στη μητέρα όσο και στο έμβρυο. Ο CMV είναι ένας από τους κυριότερους ιούς που σχετίζονται με συγγενείς λοιμώξεις και νεογνικές επιπλοκές, επομένως η σωστή αξιολόγηση είναι ζωτικής σημασίας.

📌 Κίνδυνοι από Πρωτογενή CMV Λοίμωξη στην Κύηση

🧠 Συγγενής λοίμωξη CMV: μπορεί να προκαλέσει μικροκεφαλία, καθυστέρηση ανάπτυξης, κώφωση
📉 Απώλεια κύησης: ειδικά σε περιπτώσεις πρωτογενούς λοίμωξης στο 1ο τρίμηνο
🧬 Μη αναστρέψιμες βλάβες στο έμβρυο

⚠️ Προσοχή: Ένα ψευδώς θετικό CMV IgM στην εγκυμοσύνη μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες αποφάσεις, περιττές επεμβατικές εξετάσεις (π.χ. αμνιοπαρακέντηση), και άσκοχο άγχος.

🧭 Διαγνωστικός Αλγόριθμος για Εγκύους με Θετικό CMV IgM

Η ερμηνεία ενός θετικού CMV IgM στην κύηση απαιτεί εξαιρετική ακρίβεια, ώστε να διασφαλιστεί η σωστή διάγνωση χωρίς περιττό άγχος ή βλαπτικές παρεμβάσεις. Ακολουθεί βήμα-βήμα ο αλγόριθμος που εφαρμόζεται στην κλινική πράξη:

🧪 CMV IgM θετικό
→ Προκαταρκτικό εύρημα που δεν αρκεί για διάγνωση ενεργού λοίμωξης.
🧬 Έλεγχος CMV IgG
➤ Αν αρνητικό IgG → πιθανή πρώιμη λοίμωξη ή ψευδές IgM
➤ Αν θετικό IgG → Προχωράμε σε έλεγχο IgG avidity
🧪 Έλεγχος IgG Avidity
➤ Υψηλή avidity: Υποδηλώνει παλαιά λοίμωξη – καθησυχαστικό εύρημα
➤ Χαμηλή avidity: Υποψία πρωτολοίμωξης → απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση
🧾 Έλεγχος με CMV PCR
➤ PCR στο αίμα της μητέρας (ή σίελο/ούρα σε νεογνό)
➤ Σε περίπτωση ενδείξεων: PCR σε αμνιακό υγρό (μετά την 21η εβδομάδα)
🩺 Συμβουλευτική & απόφαση για αμνιοπαρακέντηση
➤ Μόνο αν χαμηλή avidity + θετική PCR ή υπερηχογραφικά ευρήματα
➤ Συστήνεται ενημερωμένη συγκατάθεση και συμβουλευτική από ιατρό μητρικής-εμβρυϊκής ιατρικής
📅 Παρακολούθηση εγκύου & εμβρύου
➤ Επαναληπτικοί υπέρηχοι για σημεία συγγενούς λοίμωξης (π.χ. εγκεφαλική ασβεστοποίηση, ηπατομεγαλία, ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξης)
➤ Επανέλεγχος αντισωμάτων αν υπάρχει διαγνωστική αμφιβολία

💡 Tip: Ο συνδυασμός CMV IgG + IgM + IgG Avidity είναι ο πιο κρίσιμος παράγοντας στη διαγνωστική αξιολόγηση εγκύου. Η υψηλή avidity πρακτικά αποκλείει πρωτογενή λοίμωξη στο 1ο τρίμηνο.

🚫 Τι να ΜΗΝ Κάνετε στην Εγκυμοσύνη με Θετικό CMV IgM

Η ανεύρεση θετικού CMV IgM κατά την κύηση είναι συχνά αγχωτική για την έγκυο και τον θεράποντα ιατρό. Ωστόσο, η βιαστική ερμηνεία ή η λήψη αποφάσεων χωρίς επιβεβαίωση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά λάθη. Δείτε τι πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγεται:

❌ Μην βγάζετε διάγνωση βασιζόμενοι ΜΟΝΟ στο θετικό CMV IgM
➤ Η IgM μπορεί να είναι ψευδώς θετική ή να παραμένει θετική μήνες μετά από παλαιά λοίμωξη.
❌ Μην προχωράτε σε αμνιοπαρακέντηση χωρίς σαφείς ενδείξεις
➤ Απαιτείται επιβεβαίωση με IgG avidity, PCR ή/και υπερηχογραφικά ευρήματα.
❌ Μην προτείνετε διακοπή κύησης χωρίς πλήρη τεκμηρίωση
➤ Αποκλειστικά το θετικό IgM ΔΕΝ αποτελεί αιτία διακοπής. Απαιτείται πλήρης διαγνωστικός έλεγχος.
❌ Μην προκαλείτε άσκοχο άγχος στην έγκυο
➤ Ενημερώστε για τη φύση του CMV, τη συχνότητα ψευδών θετικών και τη σημασία της σταδιακής διερεύνησης.
❌ Μην ξεχνάτε τον επανέλεγχο
➤ Επαναλάβετε CMV IgG/IgM σε 2–3 εβδομάδες και ζητήστε αξιόπιστη avidity για ακριβή χρονική τοποθέτηση της λοίμωξης.
❌ Μην αμελείτε τη διεπιστημονική προσέγγιση
➤ Συνεργασία με ειδικό ιατρό μητρικής-εμβρυϊκής ιατρικής ενδείκνυται σε κάθε περίπτωση αμφιβολίας.

⚠️ Υπενθύμιση: Το CMV IgM μπορεί να παραμείνει θετικό έως και 3–6 μήνες μετά την πρωτολοίμωξη. Μόνο το συνδυασμένο προφίλ αντισωμάτων και PCR μπορεί να οδηγήσει σε ασφαλή διάγνωση.

📊 Πίνακες και Συγκρίσεις: Ερμηνεία CMV IgM, IgG & Avidity

Η σωστή ερμηνεία των συνδυασμών CMV IgM, CMV IgG και IgG avidity είναι καθοριστική για τη διάκριση μεταξύ πρωτογενούς λοίμωξης, παλαιάς ανοσίας και ψευδώς θετικού IgM. Ακολουθούν συγκεντρωτικοί πίνακες που βοηθούν στη διαγνωστική προσέγγιση.

📌 Πίνακας 1: Συνδυασμοί IgM & IgG

CMV IgM	CMV IgG	Ερμηνεία
Θετικό	Αρνητικό	Πιθανή πρώιμη πρωτολοίμωξη ή ψευδώς θετικό IgM
Θετικό	Θετικό	Πιθανή πρόσφατη λοίμωξη ή επανεργοποίηση ή ψευδώς θετικό
Αρνητικό	Θετικό	Παλαιά λοίμωξη (ανοσία)
Αρνητικό	Αρνητικό	Καμία προηγούμενη έκθεση – ευάλωτος ασθενής

📌 Πίνακας 2: Ερμηνεία IgG Avidity

Η εξέταση CMV IgG avidity αξιολογεί πόσο ισχυρά δεσμεύονται τα IgG αντισώματα στον ιό. Όσο πιο πρόσφατη είναι η λοίμωξη, τόσο χαμηλότερη είναι η avidity.

Avidity	Ερμηνεία	Κλινική Σημασία
Χαμηλή (< 30%)	Πρόσφατη (<3 μηνών) λοίμωξη	Επιβεβαιώνει πιθανή πρωτολοίμωξη – κρίσιμο στην εγκυμοσύνη
Μέτρια (30–50%)	Ασαφές χρονικό πλαίσιο	Μπορεί να απαιτεί επανέλεγχο σε 2–3 εβδομάδες
Υψηλή (> 60%)	Παλαιά (>3–4 μηνών) λοίμωξη	Αποκλείει πρωτολοίμωξη στο 1ο τρίμηνο – καθησυχαστικό

📌 Συμπέρασμα: Ο συνδυασμός CMV IgG + IgM + IgG avidity δίνει την πιο αξιόπιστη εικόνα για την ανοσολογική κατάσταση του ασθενούς. Σε περιπτώσεις αμφιβολίας, ζητείται επιβεβαίωση με PCR.

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

📍 Τι σημαίνει θετικό CMV IgM με αρνητικό IgG;

Αυτό το προφίλ μπορεί να υποδηλώνει πολύ πρόσφατη πρωτογενή λοίμωξη ή να πρόκειται για ψευδώς θετικό αποτέλεσμα. Συνιστάται επανάληψη της εξέτασης σε 1–2 εβδομάδες και έλεγχος IgG avidity αν το IgG μετατραπεί σε θετικό.

🧬 Πόσο συχνά συμβαίνει ψευδώς θετικό CMV IgM;

Η συχνότητα διαφέρει ανάλογα με την ευαισθησία και ειδικότητα του τεστ. Σε ορισμένες σειρές μπορεί να φτάσει το 5–10%. Σε πληθυσμούς χαμηλού κινδύνου (όπως υγιείς έγκυες γυναίκες), τα ψευδώς θετικά είναι συχνότερα.

🤰 Πόσο επικίνδυνο είναι για την κύηση ένα ψευδώς θετικό CMV IgM;

Αν δεν αναγνωριστεί σωστά, μπορεί να οδηγήσει σε άσκοχο άγχος, περιττές εξετάσεις όπως αμνιοπαρακέντηση ή και λανθασμένες αποφάσεις όπως διακοπή κύησης. Γι’ αυτό απαιτείται επιβεβαίωση με IgG avidity και PCR.

🧪 Η παρουσία IgM σημαίνει σίγουρα ενεργή λοίμωξη;

Όχι. Η IgM μπορεί να παραμείνει θετική για εβδομάδες ή και μήνες μετά από παλιά λοίμωξη. Επίσης, μπορεί να είναι ψευδώς θετική λόγω τεχνικών παραγόντων ή άλλων λοιμώξεων.

📈 Πώς ερμηνεύουμε τη δυναμική των αντισωμάτων στον χρόνο;

Αν ο τίτλος των IgG αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου, ενώ τα IgM μειώνονται, πρόκειται για φυσιολογική ανοσολογική απάντηση σε πρόσφατη λοίμωξη. Η σταθερότητα των IgM χωρίς αύξηση IgG είναι ενδεικτική ψευδώς θετικού αποτελέσματος.

🧬 Πώς βοηθά το CMV PCR στη διάγνωση;

Η ανίχνευση ιικού DNA στο αίμα ή στα ούρα με PCR είναι η πιο ειδική μέθοδος για ενεργή λοίμωξη. Στην εγκυμοσύνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί και PCR στο αμνιακό υγρό για να αξιολογηθεί εμβρυϊκή λοίμωξη.

🧾 Σε περίπτωση αμφιβολίας, ποια είναι η σωστή προσέγγιση;

Επαναλάβετε IgG και IgM μετά από 2–3 εβδομάδες, ζητήστε εξέταση IgG avidity και CMV PCR. Η συνδυαστική ερμηνεία όλων των δεικτών παρέχει τη μεγαλύτερη αξιοπιστία.

📚 Βιβλιογραφία

🔗 Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ): Κυτταρομεγαλοϊός (CMV) – Γενικές Πληροφορίες
🔗 Revello MG, Gerna G. “Diagnosis and management of human cytomegalovirus infection in the mother, fetus, and newborn infant.” Clin Microbiol Rev. 2002 Oct;15(4):680–715. DOI: 10.1128/CMR.15.4.680
🔗 Kagan KO, Hamprecht K. “Cytomegalovirus infection in pregnancy.” Arch Gynecol Obstet. 2017;296(1):15–26. DOI: 10.1007/s00404-017-4424-2
🔗 Centers for Disease Control and Prevention (CDC): CMV and Congenital Infection
🔗 Boppana SB et al. “Saliva Polymerase-Chain-Reaction Assay for Cytomegalovirus Screening in Newborns.” N Engl J Med. 2011;364(22):2111–2118. DOI: 10.1056/NEJMoa1006561
🔗 Παιδιατρική Εταιρεία Ελλάδος – Λοιμώξεις: www.pediatrics.gr
🔗 ACOG Committee Opinion No. 813. “Screening for Cytomegalovirus During Pregnancy.” Obstet Gynecol. 2020;136(3):e1–e6. DOI: 10.1097/AOG.0000000000004083
🔗 Κλινικές Κατευθυντήριες Οδηγίες ΕΕΜΥ: www.eemyy.gr/odigies
🔗 Prince HE, Lapé-Nixon M. “Role of cytomegalovirus (CMV) IgG avidity testing in diagnosing primary CMV infection during pregnancy.” Clin Vaccine Immunol. 2014;21(10):1377–1384. DOI: 10.1128/CVI.00203-14

📌 Σημείωση: Η παρούσα βιβλιογραφία ενημερώθηκε τον Ιούλιο 2025 και περιλαμβάνει τόσο ελληνικές πηγές δημόσιας υγείας όσο και peer-reviewed διεθνείς δημοσιεύσεις.

Η βιβλιογραφία ενημερώθηκε τον Ιούλιο 2025.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

https://mikrobiologikolamia.gr/katalogos-eksetaseon/

Παντελής Αναγνωστόπουλος

07/Jun/2025

🔬 Τι είναι ο Κυτταρομεγαλοϊός (CMV);

Ο κυτταρομεγαλοϊός (CMV) είναι ένας DNA ιός της οικογένειας των ερπητοϊών (Herpesviridae), γνωστός και ως ανθρώπινος ερπητοϊός τύπου 5 (HHV-5). Πρόκειται για έναν ιό που μολύνει μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού και παραμένει λανθάνων στο σώμα για όλη τη ζωή.

📈 Επιδημιολογία

Παγκόσμια επίπτωση: 40–100%
Στις αναπτυσσόμενες χώρες >90%
Στις ανεπτυγμένες χώρες: 50–70%
Μεγαλύτερη συχνότητα σε άτομα με ανοσοκαταστολή και εγκύους

🔄 Πώς Μεταδίδεται ο CMV;

Ο CMV μεταδίδεται μέσω:

Σιέλου και δακρύων
Ούρων
Σπέρματος και τραχηλικής βλέννης
Θηλασμού
Μεταγγίσεων αίματος
Μεταμοσχεύσεων οργάνων
Κάθετα (από τη μητέρα στο έμβρυο)

💥 Τύποι Λοίμωξης από CMV

Πρωτοπαθής λοίμωξη: Η πρώτη επαφή με τον ιό
Επαναδραστηριοποίηση: Ο ιός αφυπνίζεται από λανθάνουσα φάση
Επανελοίμωξη: Νέα μόλυνση με διαφορετικό στέλεχος

🤒 Συμπτώματα CMV σε Υγιείς και Ανοσοκατεσταλμένους

✅ Υγιή Άτομα

Πυρετός, κόπωση
Πονόλαιμος, λεμφαδενοπάθεια
Μυαλγίες, μονοπυρηνικό σύνδρομο (όπως EBV)

❗ Ανοσοκατεσταλμένοι (HIV, μεταμόσχευση, χημειοθεραπεία)

CMV πνευμονία
Ρετινίτιδα (τυφλότητα)
Ηπατίτιδα
Γαστρεντερίτιδα, κολίτιδα
Νευρολογικές επιπλοκές

🤰 CMV στην Εγκυμοσύνη – Συγγενής CMV Λοίμωξη

Ο CMV αποτελεί τη συχνότερη συγγενή λοίμωξη παγκοσμίως.

📌 Πότε είναι επικίνδυνος;

Πρωτολοίμωξη της μητέρας στο 1ο τρίμηνο → 40% πιθανότητα μετάδοσης
Επαναλοίμωξη ή επαναδραστηριοποίηση → <5% μετάδοση

🧠 Επιπτώσεις στο έμβρυο

Μικροκεφαλία
Ασβεστώσεις εγκεφάλου (periventricular calcifications)
Κώφωση, ψυχοκινητική καθυστέρηση
Ίκτερος, ηπατοσπληνομεγαλία, χαμηλό βάρος γέννησης

🧪 Έλεγχος στην Εγκυμοσύνη

CMV IgG, IgM, Avidity test (εκτίμηση πρόσφατης λοίμωξης)
Αμνιοπαρακέντηση για PCR CMV DNA
Εμβρυϊκό υπερηχογράφημα

🧪 Διάγνωση CMV

🔍 Ορολογικές Εξετάσεις

CMV IgM: θετικό = πρόσφατη λοίμωξη
CMV IgG: παλαιά λοίμωξη ή ανοσία
Avidity IgG: διαχωρίζει πρωτολοίμωξη από παλαιά

🧬 Μοριακές Μέθοδοι

PCR CMV DNA σε αίμα, ούρα, ΕΝΥ ή αμνιακό υγρό
Ποσοτικός προσδιορισμός για monitoring θεραπείας

🧫 Καλλιέργεια ιού / Ανοσοϊστοχημεία (σε ιστικά δείγματα)

💊 Θεραπεία CMV

🔹 Πότε χρειάζεται θεραπεία;

Ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς
Συγγενής CMV με συμπτώματα

💊 Φάρμακα

Ganciclovir (IV) – πρώτης γραμμής
Valganciclovir (per os)
Foscarnet / Cidofovir σε ανθεκτικές περιπτώσεις

⚠️ Ανεπιθύμητες ενέργειες

Μυελοκαταστολή
Νεφροτοξικότητα

🛡 Πρόληψη – Εμβόλια – Αντισώματα

🧴 Προφύλαξη

Πλύσιμο χεριών μετά από επαφή με βιολογικά υγρά
Χρήση προφυλακτικού
Προσοχή σε παιδικούς σταθμούς και βρεφικά τμήματα

💉 Εμβόλιο

Δεν υπάρχει ακόμα εγκεκριμένο εμβόλιο
Υπό ανάπτυξη: εμβόλια mRNA, υπομονάδων, εξασθενημένων ιών

🧪 Χρήση ειδικών αντισωμάτων (CMV-IVIG)

Σε επιλεγμένες περιπτώσεις εγκύων ή μεταμοσχευμένων

📊 Πίνακας Ερμηνείας CMV Εξετάσεων

ξέταση	Ερμηνεία
IgM (-), IgG (-)	Δεν έχει εκτεθεί στον CMV
IgM (+), IgG (-)	Πρώιμη πρωτολοίμωξη ή ψευδώς θετικό
IgM (+), IgG (+)	Πρόσφατη λοίμωξη
IgM (-), IgG (+)	Παλαιά λοίμωξη / ανοσία

❓ FAQ

📦 Μετάδοση

Πώς μεταδίδεται ο CMV;
Μέσω σιέλου, ούρων, αιμοδοσίας, μεταμόσχευσης, σεξουαλικής επαφής και κάθετα από μητέρα σε έμβρυο. Ο φάρυγγας και το γεννητικό σύστημα είναι βασικές πύλες εισόδου και μετάδοσης.

Υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης του CMV σε παιδικούς σταθμούς;
Ναι. Μικρά παιδιά αποβάλλουν τον ιό για μήνες. Οι γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που εργάζονται σε τέτοιους χώρους χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή.

🤰 Εγκυμοσύνη

Είναι επικίνδυνος στην εγκυμοσύνη;
Ναι. Η πρωτολοίμωξη στο πρώτο τρίμηνο μπορεί να οδηγήσει σε συγγενή CMV με σοβαρές συνέπειες για το έμβρυο όπως μικροκεφαλία και κώφωση.

Πώς διαχειρίζονται οι γιατροί τις CMV λοιμώξεις σε έγκυες γυναίκες;
Με CMV IgG/IgM, avidity test, υπερηχογραφική παρακολούθηση και PCR σε αμνιακό υγρό. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί CMV-IVIG.

Μπορεί να περάσει ο CMV μέσω θηλασμού;
Ναι, κυρίως σε πρόωρα νεογνά. Σε ΜΕΝΝ εφαρμόζεται θερμική επεξεργασία μητρικού γάλακτος.

Χρειάζεται έλεγχος για CMV πριν από την εγκυμοσύνη;
Συνιστάται σε γυναίκες που εργάζονται με μικρά παιδιά. Αν IgG(-), απαιτείται αυξημένη προσοχή στην κύηση.

🧪 Διάγνωση

Ποια είναι η σημασία του CMV PCR σε αίμα;
Η PCR ανιχνεύει και ποσοτικοποιεί τον ιό. Χρήσιμη για ανοσοκατεσταλμένους και για monitoring θεραπείας.

Ποια είναι η σημασία της IgG Avidity;
Μετρά τη σταθερότητα των IgG. Χαμηλή avidity υποδηλώνει πρόσφατη λοίμωξη.

Πότε συνιστάται επανάληψη IgM και IgG για CMV;
Σε αρχικά ασαφή αποτελέσματα ή υπόνοια πρόσφατης λοίμωξης. Επανεξέταση σε 2–3 εβδομάδες.

Πώς γίνεται η διάγνωση;
Με IgM, IgG, avidity test και PCR. Σε εγκύους μπορεί να γίνει και PCR σε αμνιακό υγρό.

💊 Θεραπεία

Ποια είναι η θεραπεία;
Valganciclovir ή ganciclovir σε σοβαρές ή ανοσοκατεσταλμένες περιπτώσεις. Όχι απαραίτητη σε υγιή άτομα με ήπια συμπτώματα.

Υπάρχει εμβόλιο;
Όχι ακόμα. Εμβόλια mRNA και υπομονάδων βρίσκονται υπό ανάπτυξη.

📉 Επιπλοκές

Επηρεάζει ο CMV το ήπαρ;
Ναι. Μπορεί να προκαλέσει ηπατίτιδα, κυρίως σε ανοσοκαταστολή ή συγγενή λοίμωξη.

Υπάρχουν επιπλοκές στο ΚΝΣ;
Ναι. Μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλίτιδα, σπασμούς ή καθυστέρηση σε νεογνά και ανοσοκατεσταλμένους.

Επηρεάζει την καρδιά ή άλλους ιστούς;
Ναι. Μπορεί να προσβάλει μυοκάρδιο, πνεύμονες, ήπαρ, ΚΝΣ, γαστρεντερικό.

📚 Διάφορα

Ποια είναι τα πρώιμα συμπτώματα σε υγιείς ενήλικες;
Κόπωση, χαμηλός πυρετός, πονόλαιμος, διογκωμένοι λεμφαδένες – μοιάζει με μονοπυρηνική λοίμωξη.

Πόσο διαρκεί η λοίμωξη;
Η οξεία φάση διαρκεί 1–3 εβδομάδες. Ο ιός παραμένει λανθάνων εφ’ όρου ζωής.

Πόσο συχνός είναι ο CMV;
Προσβάλλει το 50–90% των ενηλίκων. Συχνά ασυμπτωματικός.

Μπορεί να επανενεργοποιηθεί;
Ναι, σε ανοσοκατεσταλμένους ή υπό stress.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Ανοσοκατεσταλμένοι, νεογνά, έγκυες χωρίς ανοσία, άτομα σε χημειοθεραπεία.

Επηρεάζει τη μεταμόσχευση;
Ναι. Είναι μία από τις συχνότερες ευκαιριακές λοιμώξεις σε λήπτες μοσχευμάτων.

Σχέση με άλλους ερπητοϊούς;
Ανήκει στην ίδια οικογένεια με HSV, VZV, EBV – παραμένει λανθάνων.

Συσχέτιση με καρκίνο;
Δεν είναι ογκογόνος, αλλά μελετάται η πιθανή συμβολή σε χρόνιες φλεγμονές ή καρκινογένεση.

📚 Βιβλιογραφία

Cannon MJ, Schmid DS, Hyde TB. “Review of cytomegalovirus seroprevalence and demographic characteristics associated with infection.” Rev Med Virol. 2010.
Kenneson A, Cannon MJ. “Review and meta-analysis of the epidemiology of congenital cytomegalovirus (CMV) infection.” Rev Med Virol. 2007.
Manicklal S, Emery VC, Lazzarotto T, Boppana SB, Gupta RK. “The ‘silent’ global burden of congenital cytomegalovirus.” Clin Microbiol Rev. 2013.
Rawlinson WD, Boppana SB, Fowler KB, et al. “Congenital cytomegalovirus infection: clinical outcomes and diagnosis.” Clin Microbiol Rev. 2017.
Kotton CN, Kumar D, Caliendo AM, et al. “Updated international consensus guidelines on the management of cytomegalovirus in solid-organ transplantation.” Transplantation. 2013.
Fowler KB, Stagno S, Pass RF. “Maternal immunity and prevention of congenital cytomegalovirus infection.” JAMA. 2003.
Griffiths P, Baraniak I, Reeves M. “The pathogenesis of human cytomegalovirus.” J Pathol. 2015.
Bialas KM, Permar SR. “The March towards a vaccine for congenital CMV: rationale, status, and the case for continued funding.” Clin Ther. 2016.

Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…