🔬 C-Πεπτίδιο: Τι είναι, Τι δείχνει & Πώς Σχετίζεται με Διαβήτη & Διατροφή
Focus Keyword: C-Πεπτίδιο
Meta Description: Μάθετε τι είναι το C-Πεπτίδιο, πώς σχετίζεται με τον διαβήτη, την ινσουλίνη και τη διατροφή. Αναλύουμε τι δείχνουν τα επίπεδά του και ποιες διατροφικές παρεμβάσεις το ρυθμίζουν.
Tags: C-ΠΕΠΤΙΔΙΟ, ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ, ΔΙΑΒΗΤΗΣ, ΔΙΑΤΡΟΦΗ, ΒΙΟΔΕΙΚΤΕΣ, ΥΠΟΓΛΥΚΑΙΜΙΑ, ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ
📊 Περιεχόμενα
- Τι είναι το C-Πεπτίδιο
- Παραγωγή και βιολογικός ρόλος
- Εξέταση C-Peptide: Πώς γίνεται
- Ερμηνεία τιμών
- C-peptide και διαβήτης τύπου 1 & 2
- Άλλες παθολογικές καταστάσεις
- Διατροφικές παρεμβάσεις
- Πίνακας φυσιολογικών τιμών
- Πλεονεκτήματα και περιορισμοί της εξέτασης
- Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
- Βιβλιογραφία
🧬 Τι είναι το C-Πεπτίδιο
Το C-Πεπτίδιο (C-peptide, από το αγγλικό “Connecting Peptide”) είναι μια μικρή πρωτεΐνη μήκους 31 αμινοξέων που παράγεται φυσιολογικά στο ανθρώπινο πάγκρεας κατά τη σύνθεση της ινσουλίνης.
Η ινσουλίνη δεν παράγεται άμεσα, αλλά σχηματίζεται πρώτα ως προϊνσουλίνη. Αυτή διασπάται από τα ένζυμα εντός των β-κυττάρων σε:
- 🧪 1 μόριο ενεργής ινσουλίνης
- 🧪 1 μόριο C-Πεπτιδίου
Επειδή εκκρίνονται ισομοριακά, η μέτρηση του C-Πεπτιδίου αποτελεί έναν έμμεσο, αλλά αξιόπιστο δείκτη της ενδογενούς παραγωγής ινσουλίνης.
📌 Χαρακτηριστικά του C-Πεπτιδίου:
- 🧬 Δεν έχει ορμονική δράση, αλλά μελετάται για πιθανό προστατευτικό ρόλο στο ενδοθήλιο.
- ⏳ Έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στο αίμα από την ινσουλίνη (~30 λεπτά).
- 🧪 Μετριέται στον ορό αίματος (ή σπάνια στα ούρα).
🔍 Γιατί είναι σημαντικό;
Η μέτρησή του βοηθά στη:
- ✅ Διάγνωση διαβήτη τύπου 1 vs τύπου 2
- ✅ Εκτίμηση υπολειπόμενης λειτουργίας του παγκρέατος
- ✅ Διάκριση ενδογενούς vs εξωγενούς υπογλυκαιμίας
- ✅ Διάγνωση ινσουλινώματος (όγκος παραγωγής ινσουλίνης)
📚 Ετυμολογία: Το γράμμα “C” προέρχεται από το “Connecting”, επειδή το C-Πεπτίδιο συνδέει (connects) τα δύο μέρη της προϊνσουλίνης (αλυσίδες A & B) πριν διασπαστεί.
🔬 Παραγωγή και Βιολογικός Ρόλος
- Προέλευση: Το C-Πεπτίδιο παράγεται από τα β-κύτταρα των νησιδίων του Langerhans στο πάγκρεας, τα οποία εκκρίνουν προϊνσουλίνη που στη συνέχεια διασπάται σε ινσουλίνη και C-πεπτίδιο.
- Ισομοριακή παραγωγή: Για κάθε μόριο ινσουλίνης που παράγεται ενδογενώς, απελευθερώνεται και ένα μόριο C-Πεπτιδίου.
- Μεταβολισμός: Η ινσουλίνη αποικοδομείται κυρίως στο ήπαρ, ενώ το C-Πεπτίδιο καθαρίζεται από τους νεφρούς — γεγονός που το καθιστά σταθερότερο δείκτη.
- Διάρκεια ημιζωής: Το C-Πεπτίδιο έχει ημιζωή περίπου 30 λεπτών, σε αντίθεση με την ινσουλίνη (3–5 λεπτά).
- Βιολογική δράση: Δεν διαθέτει γνωστή ορμονική δράση όπως η ινσουλίνη, αλλά ενδέχεται να συμμετέχει σε ενδοθηλιακή λειτουργία και μικροκυκλοφορία.
Γιατί έχει διαγνωστική αξία: Επειδή η εξωγενώς χορηγούμενη ινσουλίνη δεν περιέχει C-Πεπτίδιο, η μέτρησή του επιτρέπει τη διάκριση μεταξύ ενδογενούς και εξωγενούς προέλευσης ινσουλίνης. Αυτό είναι κρίσιμο για:
- Τη διάγνωση διαβήτη τύπου 1 (χαμηλό ή μηδενικό C-Πεπτίδιο)
- Τη διάκριση μεταξύ ινσουλινώματος και εξωγενούς υπογλυκαιμίας
- Την εκτίμηση της υπολειπόμενης λειτουργίας των β-κυττάρων σε μακροχρόνιο διαβήτη
💉 Εξέταση C-peptide: Πώς γίνεται
Η μέτρηση του C-πεπτιδίου αποτελεί μία απλή αιματολογική εξέταση, ωστόσο η διαγνωστική της αξία εξαρτάται σημαντικά από τον σωστό χρονισμό, την προετοιμασία και το κλινικό πλαίσιο.
🔬 Τύποι εξέτασης
- Νηστείας (Fasting): Χρήσιμη για τη βασική εκτίμηση της ενδογενούς παραγωγής ινσουλίνης. Απαιτεί 8–10 ώρες νηστείας.
- Μετά από διέγερση (Stimulated): Πραγματοποιείται μετά από πρόκληση με γλυκόζη ή γλυκαγόνη, όταν απαιτείται επιβεβαίωση σε περιπτώσεις αμφιβολίας.
📋 Προετοιμασία ασθενούς
- ⏳ Νηστεία τουλάχιστον 8 ώρες πριν την εξέταση.
- 🚫 Αποφυγή έντονης σωματικής άσκησης και καφεΐνης για 12–24 ώρες.
- 💊 Ενημέρωση για λήψη φαρμάκων (ινσουλίνη, σουλφονυλουρίες, GLP-1 αγωνιστές, κορτικοειδή).
- 📃 Ο γιατρός αποφασίζει εάν πρέπει να γίνει με ή χωρίς φαρμακευτική αγωγή ανάλογα με το διαγνωστικό ερώτημα.
🧾 Δείγμα & μέθοδος
- ✅ Αίμα (ορός): Η πλέον κοινή μέθοδος. Γίνεται σε σωληνάριο χωρίς αντιπηκτικό (serum).
- 🧪 Ούρα 24ώρου: Σπάνια χρησιμοποιείται. Χρήσιμη μόνο σε εξειδικευμένες περιπτώσεις.
- 🧬 Μέθοδος ανάλυσης: Immunoassay (RIA, CLIA, ELISA) με ειδικά αντισώματα.
📈 Πότε συνιστάται
- 📌 Για διαφορική διάγνωση διαβήτη τύπου 1 vs τύπου 2
- 📌 Σε υποψία ινσουλινώματος ή υπερινσουλιναιμικής υπογλυκαιμίας
- 📌 Για αξιολόγηση υπολειπόμενης λειτουργίας β-κυττάρων σε διαβήτη
- 📌 Σε διαγνωστικό έλεγχο MODY/LADA
- 📌 Σε ασθενείς που λαμβάνουν εξωγενή ινσουλίνη για εκτίμηση της ενδογενούς παραγωγής
💡 Κλινικά Tips:
- 🧠 Η εξέταση C-peptide είναι πιο χρήσιμη όταν συνδυάζεται με ταυτόχρονη μέτρηση γλυκόζης.
- 🧮 Χρησιμοποιείται και για τον υπολογισμό του δείκτη HOMA-IR σε κάποιες περιπτώσεις.
- 🚨 Σε υπογλυκαιμία: Υψηλό C-peptide → ενδογενής ινσουλίνη (όχι ένεση).
⚠️ Προσοχή: Η ερμηνεία απαιτεί πάντα σύνδεση με το κλινικό ιστορικό, το διατροφικό status, τη φαρμακευτική αγωγή και τη νεφρική λειτουργία.
📊 Ερμηνεία Τιμών
Η ερμηνεία των επιπέδων C-πεπτιδίου βοηθά σημαντικά στη διάγνωση και παρακολούθηση μεταβολικών νοσημάτων, κυρίως του σακχαρώδη διαβήτη και της υπογλυκαιμίας. Τα επίπεδα μετρώνται συνήθως σε ng/mL ή pmol/L.
| Τιμές (ng/mL) | Ερμηνεία |
|---|
| < 0.5 | Πολύ χαμηλή παραγωγή ινσουλίνης – πιθανός διαβήτης τύπου 1 |
| 0.5 – 2.0 | Φυσιολογικά επίπεδα – σταθερή ενδογενής παραγωγή |
| > 2.0 | Υπερινσουλιναιμία – πιθανός διαβήτης τύπου 2 ή ινσουλίνωμα |
📎 Σημαντικές Παρατηρήσεις:
- Τα επίπεδα C-πεπτιδίου πρέπει να ερμηνεύονται πάντα σε συνδυασμό με τη γλυκόζη αίματος και το ιστορικό του ασθενούς.
- Σε ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια, τα επίπεδα C-peptide μπορεί να είναι τεχνητά αυξημένα.
- Η ταυτόχρονη μέτρηση ινσουλίνης και C-πεπτιδίου βοηθά στη διάκριση ενδογενούς vs εξωγενούς υπογλυκαιμίας.
💡 Συμβουλή: Αν η τιμή C-πεπτιδίου είναι χαμηλή και η γλυκόζη υψηλή, ενδείκνυται περαιτέρω έλεγχος για διαβήτη τύπου 1 ή LADA. Αντίθετα, υψηλό C-peptide με αυξημένη γλυκόζη υποδεικνύει αντίσταση στην ινσουλίνη.
🩸 C-peptide και Διαβήτης Τύπου 1 & 2
Η μέτρηση του C-πεπτιδίου αποτελεί βασικό εργαλείο για τη διαφορική διάγνωση του σακχαρώδους διαβήτη. Επειδή η εξωγενής ινσουλίνη δεν περιέχει C-πεπτίδιο, η παρουσία του στο αίμα δείχνει τη λειτουργικότητα των β-κυττάρων του παγκρέατος.
🔵 Διαβήτης Τύπου 1 (Αυτοάνοσος):
- 🧬 Οφείλεται σε αυτοάνοση καταστροφή των β-κυττάρων.
- 🚫 Δεν παράγεται ενδογενής ινσουλίνη.
- 📉 Χαμηλό ή μηδενικό C-peptide (< 0.3 ng/mL) σε πλήρως εγκατεστημένο διαβήτη.
- 📆 Σε πρώιμο στάδιο μπορεί να υπάρχει υπολειμματική παραγωγή (“honeymoon phase”).
- 🔎 Συνοδεύεται συχνά από θετικά αυτοαντισώματα (anti-GAD, IA-2, ICA).
🟢 Διαβήτης Τύπου 2 (Ινσουλινοαντοχή):
- 📈 Χαρακτηρίζεται από αντίσταση των ιστών στην ινσουλίνη.
- 🏃 Το πάγκρεας υπερπαράγει ινσουλίνη για να αντισταθμίσει – άρα και C-πεπτίδιο.
- 🔥 Αυξημένο C-peptide (> 2.0 ng/mL) στα αρχικά στάδια.
- ⚠️ Σε προχωρημένα στάδια τα β-κύτταρα εξαντλούνται και το C-πεπτίδιο μειώνεται.
🧩 Ειδικές μορφές διαβήτη:
- 🧠 LADA: Αυτοάνοσος διαβήτης σε ενήλικες με βραδεία εξέλιξη. Αρχικά φυσιολογικό ή ελαφρώς μειωμένο C-peptide, που μειώνεται σταδιακά.
- 🧬 MODY: Γενετική μορφή διαβήτη. Το C-peptide συχνά διατηρείται εντός φυσιολογικών ορίων.
- 👶 Νεογνικός διαβήτης: Σπάνιος, με μεταβλητά επίπεδα C-πεπτιδίου ανάλογα με το αίτιο.
📌 Κλινικές Εφαρμογές:
- ✔️ Καθορίζει εάν απαιτείται εξωγενής ινσουλίνη.
- ✔️ Παρακολουθεί τη λειτουργία του παγκρέατος σε μακροχρόνιο διαβήτη.
- ✔️ Χρήσιμο εργαλείο στην επιλογή φαρμακευτικής αγωγής (π.χ. GLP-1 vs ινσουλίνη).
💡 Συμπέρασμα: Το C-πεπτίδιο είναι κρίσιμος δείκτης που επιτρέπει την εξατομίκευση της θεραπείας και την κατανόηση του μηχανισμού κάθε τύπου διαβήτη. Είναι ιδανικό για διαφορική διάγνωση και πρόβλεψη πορείας.
📊 Infobox – C-peptide & Τύποι Διαβήτη
| Χαρακτηριστικό | Τύπος 1 | Τύπος 2 |
|---|
| C-Peptide | ⬇️ Πολύ χαμηλό ή μηδενικό | ⬆️ Αυξημένο (ιδίως στην αρχή) |
| Παραγωγή Ινσουλίνης | Κατεστραμμένα β-κύτταρα | Αρχικά αυξημένη → σταδιακή εξάντληση |
| Αντισώματα (π.χ. anti-GAD) | ✅ Συνήθως θετικά | ❌ Αρνητικά |
| Έναρξη | Νεαρή ηλικία / αιφνίδια | Μετά τα 40 / σταδιακή |
| Ανταπόκριση σε αλλαγές διατροφής | Περιορισμένη | Σημαντική (ιδίως αρχικά) |
💡 Συμβουλή: Η μέτρηση C-peptide μπορεί να αποκαλύψει λανθάνοντα αυτοάνοσο διαβήτη (LADA) ή να καθορίσει τη θεραπευτική ανάγκη για ινσουλίνη.
⚠️ Άλλες Παθολογικές Καταστάσεις
Η εξέταση C-Πεπτιδίου χρησιμοποιείται επίσης στη διαφορική διάγνωση πολλών παθολογικών καταστάσεων πέρα από τον διαβήτη, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις υπογλυκαιμίας, νεφρικής νόσου και ενδοκρινικών όγκων.
🧪 Υπογλυκαιμία (χαμηλό σάκχαρο αίματος):
- Ενδογενής υπογλυκαιμία: Το C-πεπτίδιο είναι αυξημένο (π.χ. ινσουλίνωμα, λανθάνουσα υπερινσουλιναιμία).
- Εξωγενής υπογλυκαιμία: Το C-πεπτίδιο είναι χαμηλό ή μηδενικό, διότι η χορηγούμενη ινσουλίνη δεν συνοδεύεται από C-πεπτίδιο.
🧬 Ινσουλίνωμα:
- Σπάνιος όγκος των β-κυττάρων του παγκρέατος.
- Προκαλεί ανεξέλεγκτη έκκριση ινσουλίνης και υπογλυκαιμία.
- ➡️ Το C-peptide είναι παθολογικά αυξημένο (> 3 ng/mL), ακόμη και όταν η γλυκόζη είναι χαμηλή.
🩺 Νεφρική ανεπάρκεια:
- Η νεφρική κάθαρση του C-πεπτιδίου μειώνεται.
- ➡️ Ψευδώς αυξημένες τιμές C-peptide λόγω συσσώρευσης στο αίμα, ανεξαρτήτως παραγωγής.
- Η ερμηνεία πρέπει να λαμβάνει υπόψη την eGFR ή την κρεατινίνη.
🧠 Μεταγευματική υπερινσουλιναιμία (Reactive hypoglycemia):
- Συνήθως καλοήθης κατάσταση μετά από γεύμα πλούσιο σε υδατάνθρακες.
- Το C-πεπτίδιο είναι αυξημένο για λίγο, υποχωρεί με νηστεία.
📌 Συνοψίζοντας:
Η εξέταση C-peptide παρέχει σημαντική βοήθεια για:
- Τη διάγνωση όγκων (ινσουλινώματα)
- Τη διάκριση αιτιών υπογλυκαιμίας
- Την εκτίμηση νεφρικής λειτουργίας σε σχέση με την ινσουλίνη
🥗 Διατροφικές Παρεμβάσεις
Η διατροφή παίζει κομβικό ρόλο στη ρύθμιση της έκκρισης ινσουλίνης και συνεπώς του C-Πεπτιδίου. Η επιλογή τροφών και διατροφικών προσεγγίσεων μπορεί να μειώσει την υπερινσουλιναιμία, να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και να προλάβει ή να καθυστερήσει την εξέλιξη του διαβήτη.
🍞 1. Διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη (GI)
- Προτιμήστε τροφές που δεν ανεβάζουν απότομα το σάκχαρο.
- Παραδείγματα: βρώμη, φακές, φασόλια, κινόα, πράσινα μήλα, αβοκάντο.
- ➡️ Βοηθούν στη μείωση της μεταγευματικής αιχμής C-peptide.
🥑 2. Κετογονική δίαιτα (Ketogenic diet)
- Διατροφή με πολύ χαμηλούς υδατάνθρακες και αυξημένα λιπαρά.
- Μειώνει τις ανάγκες για ινσουλίνη → χαμηλότερο C-πεπτίδιο.
- Χρήσιμη σε προδιαβήτη ή πρώιμη ινσουλινοαντίσταση (με ιατρική επίβλεψη).
⏰ 3. Διαλειμματική νηστεία (Intermittent fasting)
- Αποχή από τροφή για 12–16 ώρες την ημέρα (π.χ. 16:8).
- Βελτιώνει την ινσουλινική ευαισθησία και μειώνει τα βασικά επίπεδα C-peptide.
- Σημαντικό να μην προκαλείται υπερφαγία κατά τα γεύματα.
🍵 4. Αντιφλεγμονώδη τρόφιμα
- Παραδείγματα: κουρκουμάς, τζίντζερ, μούρα, πράσινο τσάι, λιναρόσπορος.
- Η χρόνια φλεγμονή επηρεάζει την αντίσταση στην ινσουλίνη.
- Μείωση φλεγμονής → βελτίωση παραγωγής και ρύθμισης ινσουλίνης/C-peptide.
❌ 5. Αποφυγή επεξεργασμένων υδατανθράκων & ζάχαρης
- Αποφύγετε λευκό ψωμί, γλυκά, αναψυκτικά, βιομηχανικά σνακ.
- Αυξάνουν απότομα το σάκχαρο και προκαλούν έκρηξη ινσουλίνης/C-peptide.
- ➡️ Η αποφυγή τους μειώνει τα χρόνια επίπεδα C-πεπτιδίου.
💧 6. Ενυδάτωση & φυσική δραστηριότητα
- Η επαρκής ενυδάτωση και η τακτική άσκηση ενισχύουν την ινσουλινική ευαισθησία.
- Ακόμα και 20–30 λεπτά περπάτημα την ημέρα μπορεί να μειώσει το C-πεπτίδιο.
⚠️ Σημείωση: Πριν την εφαρμογή δραστικών διατροφικών αλλαγών, συμβουλευτείτε ιατρό ή διαιτολόγο – ιδιαίτερα σε περίπτωση διαβήτη, υπογλυκαιμίας ή χρόνιας νόσου.
🔺 Πίνακας Φυσιολογικών Τιμών
Η συγκέντρωση του C-Πεπτιδίου στο αίμα αξιολογείται σε διάφορες μονάδες μέτρησης. Η σωστή ερμηνεία προϋποθέτει γνώση της χρησιμοποιούμενης μονάδας από το εργαστήριο. Παρακάτω παρουσιάζεται mobile-friendly πίνακας με τις φυσιολογικές τιμές:
| Μονάδα | Φυσιολογικά Όρια | Παρατηρήσεις |
|---|
| ng/mL | 0.5 – 2.0 | Η πιο συνηθισμένη μονάδα στην Ελλάδα |
| nmol/L | 0.17 – 0.66 | Σύστημα μονάδων SI |
| pmol/L | 170 – 660 | Εναλλακτική μονάδα σε ευρωπαϊκά εργαστήρια |
📌 Χρήσιμες Παρατηρήσεις:
- Οι τιμές μπορεί να διαφέρουν ελαφρώς ανάλογα με τη μέθοδο ανάλυσης και το εργαστήριο.
- Η τιμή νηστείας είναι η πιο σταθερή για διαγνωστική χρήση.
- Σε υπογλυκαιμία, η ταυτόχρονη μέτρηση C-πεπτιδίου και γλυκόζης είναι πιο ενδεικτική.
- Η ερμηνεία πρέπει πάντα να γίνεται με ιατρική καθοδήγηση.
✅ Πλεονεκτήματα και Περιορισμοί της Εξέτασης
Η εξέταση του C-Πεπτιδίου αποτελεί πολύτιμο εργαλείο στη διάγνωση και παρακολούθηση μεταβολικών διαταραχών. Παρότι δεν είναι τόσο ευρέως χρησιμοποιούμενη όσο η γλυκόζη ή η HbA1c, προσφέρει μοναδικά διαγνωστικά πλεονεκτήματα, αλλά και ορισμένους περιορισμούς.
🟢 Πλεονεκτήματα:
- ✅ Διαχωρισμός ενδογενούς vs εξωγενούς ινσουλίνης: Η εξωγενής ινσουλίνη δεν περιέχει C-πεπτίδιο.
- ✅ Αξιολόγηση υπολειπόμενης β-κυτταρικής λειτουργίας: Χρήσιμη σε χρόνιο διαβήτη τύπου 1 ή LADA.
- ✅ Αναγνώριση ινσουλινώματος: Πολύτιμο εργαλείο στη διάγνωση όγκων που εκκρίνουν ινσουλίνη.
- ✅ Δεν επηρεάζεται από εξωγενή ινσουλίνη: Ιδανική σε ασθενείς που λαμβάνουν ινσουλίνη για αξιολόγηση της ενδογενούς παραγωγής.
🔴 Περιορισμοί:
- ⚠️ Επηρεάζεται από τη νεφρική λειτουργία: Η κάθαρση του C-peptide γίνεται από τους νεφρούς, οπότε σε νεφρική ανεπάρκεια τα επίπεδα μπορεί να είναι τεχνητά αυξημένα.
- ⚠️ Όχι απόλυτος δείκτης παραγωγής ινσουλίνης: Μπορεί να υπάρχουν διακυμάνσεις σε καταστάσεις στρες, λοιμώξεων ή νηστείας.
- ⚠️ Διαφορές μεταξύ μεθόδων: Οι μεθοδολογίες μέτρησης ενδέχεται να δίνουν ελαφρώς διαφορετικές τιμές.
- ⚠️ Όχι χρήσιμη σε οξεία κρίση: Η ερμηνεία απαιτεί σταθερή γλυκαιμική κατάσταση (όχι κατά τη διάρκεια υπογλυκαιμίας ή κετοξέωσης).
📌 Συμβουλή: Η εξέταση C-peptide έχει τη μέγιστη διαγνωστική αξία όταν συνδυάζεται με άλλες μετρήσεις όπως: γλυκόζη, HbA1c, αντισώματα GAD, ICA ή IA2, ανάλογα με την κλινική περίπτωση.
❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
🧪 Πότε πρέπει να κάνω την εξέταση C-peptide;
Όταν υπάρχει υποψία για διαβήτη τύπου 1 ή 2, ανεξήγητη υπογλυκαιμία, αξιολόγηση ινσουλινώματος ή για έλεγχο της υπολειπόμενης ενδογενούς παραγωγής ινσουλίνης σε ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία.
⚖️ Ποια είναι η διαφορά μεταξύ C-peptide και ινσουλίνης;
Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που μειώνει το σάκχαρο στο αίμα. Το C-πεπτίδιο είναι υποπροϊόν της παραγωγής ινσουλίνης και λειτουργεί ως δείκτης για να διαπιστώσουμε αν η ινσουλίνη παράγεται από το πάγκρεας ή δίνεται εξωγενώς.
⚠️ Το C-peptide αυξάνεται με την παχυσαρκία;
Ναι. Η υπερινσουλιναιμία που παρατηρείται σε παχύσαρκα άτομα αυξάνει και τα επίπεδα C-peptide, λόγω της αυξημένης παραγωγής ινσουλίνης από το πάγκρεας.
🍎 Πώς μπορώ να μειώσω φυσικά το C-peptide;
Με διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη, αποφυγή ζάχαρης και επεξεργασμένων τροφών, άσκηση και ενίσχυση της ινσουλινικής ευαισθησίας. Πάντα με ιατρική καθοδήγηση.
💊 Ποια φάρμακα επηρεάζουν τα επίπεδα του C-peptide;
Φάρμακα όπως οι σουλφονυλουρίες, η εξωγενής ινσουλίνη, η GLP-1 αγωνιστές και μερικά κορτικοστεροειδή μπορούν να επηρεάσουν τα επίπεδα C-πεπτιδίου. Συζητήστε πάντα με το γιατρό σας.
👧 Μπορεί η εξέταση να γίνει σε παιδιά;
Ναι, η εξέταση γίνεται και σε παιδιά, ιδιαίτερα για τη διάγνωση διαβήτη τύπου 1 ή γενετικών μορφών διαβήτη (MODY).
🧪 Είναι χρήσιμη η εξέταση σε προδιαβήτη;
Ναι. Το C-πεπτίδιο μπορεί να δώσει ένδειξη για την εναπομείνασα λειτουργία του παγκρέατος και την πρόοδο προς διαβήτη τύπου 2, ιδίως όταν συνοδεύεται από αντίσταση στην ινσουλίνη.
🛑 Πρέπει να διακόψω τη φαρμακευτική αγωγή πριν την εξέταση;
Εξαρτάται από το σκοπό της εξέτασης. Σε κάποιες περιπτώσεις (π.χ. διαφοροδιάγνωση υπογλυκαιμίας) μπορεί να χρειαστεί διακοπή συγκεκριμένων φαρμάκων – πάντα υπό ιατρική καθοδήγηση.
📚 Βιβλιογραφία
📌 Γρήγορη Σύνοψη: Εξέταση C-Πεπτιδίου
- Τι είναι: Πεπτίδιο που παράγεται ισομοριακά με την ινσουλίνη – δείκτης ενδογενούς παραγωγής ινσουλίνης.
- Πότε γίνεται: Σε υποψία διαβήτη, υπογλυκαιμίας ή ινσουλινώματος – σε νηστεία ή μετά από διέγερση.
- Ερμηνεία:
- 🔵 Χαμηλό → Πιθανός διαβήτης τύπου 1
- 🟡 Φυσιολογικό → Υγιής λειτουργία παγκρέατος
- 🔴 Υψηλό → Πιθανός διαβήτης τύπου 2 ή ινσουλίνωμα
- Φυσιολογικές Τιμές: 0.5–2.0 ng/mL (ή 170–660 pmol/L)
- Σημαντικό: Δεν επηρεάζεται από εξωγενή ινσουλίνη – πολύτιμος δείκτης σε προχωρημένα στάδια διαβήτη.
- Διατροφή: Βελτιώνεται με κετογονική, νηστεία, GI-χαμηλής δίαιτας & άσκηση.
