1) Τι είναι η καθ’ έξιν αποβολή – επαναλαμβανόμενες αποβολές
Η καθ’ έξιν αποβολή (Recurrent Pregnancy Loss – RPL) ορίζεται ως η απώλεια δύο ή περισσότερων κλινικά τεκμηριωμένων κυήσεων πριν από την 20ή–24η εβδομάδα κύησης. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που αφορά περίπου 1–2% των ζευγαριών και προκαλεί σημαντική ψυχολογική επιβάρυνση, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αντιμετωπίσιμο μετά από σωστή διερεύνηση.
📊 Βασικά σημεία:
- Αφορά κυήσεις που έχουν ήδη επιβεβαιωθεί με υπερηχογράφημα ή θετική χοριακή (hCG).
- Η πιθανότητα υποτροπής αυξάνει με τον αριθμό προηγούμενων απωλειών.
- Συνήθως πρόκειται για πολυπαραγοντική κατάσταση (γενετικοί, ανοσολογικοί, ενδοκρινικοί, θρομβωτικοί παράγοντες).
- Η αναγνώριση του αιτίου επιτρέπει εξατομικευμένη θεραπευτική παρέμβαση και βελτιώνει την πρόγνωση επόμενης κύησης.
• Η ESHRE (2023) θεωρεί ≥2 διαδοχικές αποβολές κλινικά επαρκές κριτήριο για έναρξη ελέγχου.
• Η ASRM (American Society for Reproductive Medicine) επίσης ορίζει RPL μετά από ≥2 απώλειες επιβεβαιωμένων κυήσεων.
• Ο παλαιότερος ορισμός ≥3 αποβολών έχει εγκαταλειφθεί για να επιτραπεί έγκαιρη διερεύνηση.
💡 Γιατί έχει σημασία η διάγνωση:
- Επιτρέπει εντοπισμό αιτίας (π.χ. θρομβοφιλία, APS, ενδοκρινική δυσλειτουργία, χρωμοσωμική ανωμαλία).
- Καθοδηγεί θεραπευτική στρατηγική (LMWH, ασπιρίνη, ρύθμιση θυρεοειδούς, ορμονική υποστήριξη).
- Αυξάνει την πιθανότητα επιτυχούς κύησης σε επόμενη προσπάθεια.
Η διερεύνηση πρέπει να γίνεται σε εξειδικευμένο εργαστήριο και σε συνεργασία με γυναικολόγο ή αιματολόγο, ώστε να αποφευχθούν άσκοπες ή λανθασμένες εξετάσεις. Το Μικροβιολογικό Λαμία διαθέτει πλήρες αιματολογικό, ορμονικό και θρομβοφιλικό panel για εξατομικευμένη διερεύνηση καθ’ έξιν αποβολών.
2) Πότε ξεκινά ο έλεγχος για επαναλαμβανόμενες αποβολές
Η διερεύνηση πρέπει να ξεκινά μετά από δύο ή περισσότερες συνεχόμενες αποβολές, ανεξάρτητα από την ηλικία κύησης. Όσο πιο νωρίς αρχίσει η αναζήτηση της αιτίας, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες επιτυχούς κύησης στο μέλλον.
📋 Πότε είναι ενδεδειγμένο να γίνει έλεγχος:
- Μετά από 2 συνεχόμενες αποβολές (ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης).
- Μετά από μία αποβολή στο 2ο τρίμηνο ή ενδομήτριο θάνατο χωρίς άλλη αιτία.
- Όταν υπάρχει ιστορικό θρόμβωσης ή θρομβοφιλίας στο ζευγάρι.
- Σε γυναίκες με προηγούμενη κύηση με προεκλαμψία ή πλακουντιακή ανεπάρκεια.
- Όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό καθ’ έξιν αποβολών.
⚠️ Πότε να καθυστερήσει ο έλεγχος:
- Σε αποβολές με επιβεβαιωμένη χρωμοσωμική ανωμαλία του εμβρύου (π.χ. τρισωμία).
- Αν υπάρχει σαφής μηχανική ή ορμονική αιτία, π.χ. πολύποδας, ανεπαρκής προγεστερόνη, ή λοίμωξη.
- Κατά τη διάρκεια κύησης ή λοχείας — ο έλεγχος θρομβοφιλίας και αντιφωσφολιπιδικών γίνεται ιδανικά εκτός κύησης.
💡 Χρήσιμες πρακτικές συμβουλές:
- Ξεκινήστε τον εργαστηριακό έλεγχο τουλάχιστον 4–6 εβδομάδες μετά την τελευταία αποβολή.
- Συλλέξτε όλα τα ιατρικά δεδομένα από προηγούμενες κυήσεις, αποξέσεις και υπερηχογραφήματα.
- Συνδυάστε αιματολογικό, ενδοκρινολογικό και γενετικό έλεγχο για ολοκληρωμένη εικόνα.
Η καθ’ έξιν αποβολή σπάνια οφείλεται σε έναν μόνο παράγοντα. Για το λόγο αυτό, η προσέγγιση πρέπει να είναι πολυπαραγοντική και εξατομικευμένη, σε συνεργασία με εξειδικευμένο εργαστήριο και ιατρική ομάδα.
3) Κύριες αιτίες καθ’ έξιν αποβολών
Οι καθ’ έξιν αποβολές αποτελούν πολυπαραγοντική κατάσταση. Σε αρκετές περιπτώσεις το αίτιο εντοπίζεται και μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς, ενώ σε ένα μικρό ποσοστό (10–20%) παραμένει ιδιοπαθές. Παρακάτω παρουσιάζονται οι βασικές κατηγορίες αιτιών:
🧬 1. Γενετικές αιτίες
- Χρωμοσωμικές ανωμαλίες εμβρύου (π.χ. τρισωμίες, μονοσωμίες) αποτελούν την πιο συχνή αιτία.
- Ισορροπημένες μεταθέσεις ή αντιστροφές σε έναν από τους γονείς αυξάνουν τον κίνδυνο επαναλαμβανόμενων αποβολών.
- Συνιστάται καρυότυπος ζεύγους και, εφόσον χρειάζεται, PGT (Προεμφυτευτικός Γενετικός Έλεγχος) σε εξωσωματική γονιμοποίηση.
🏥 2. Ανατομικές αιτίες
- Ανωμαλίες της μήτρας (π.χ. δίκερη, διαφραγματική, μονόκερη).
- Ενδομητρικές συμφύσεις (σύνδρομο Asherman) μετά από αποξέσεις ή λοιμώξεις.
- Μυώματα ή πολύποδες που παραμορφώνουν τη μητρική κοιλότητα.
- Αντιμετωπίζονται χειρουργικά με υστεροσκόπηση ή λαπαροσκόπηση ανάλογα με την περίπτωση.
🧫 3. Ενδοκρινικές και μεταβολικές αιτίες
- Υποθυρεοειδισμός ή θυρεοειδίτιδα Hashimoto (TSH >2.5 mIU/L) – συχνή και συχνά υποδιαγνωσμένη αιτία.
- Σακχαρώδης διαβήτης ή διαταραχή γλυκόζης νηστείας.
- Υπερπρολακτιναιμία ή ανεπάρκεια ωχρινικής φάσης.
- Παχυσαρκία ή ανεπάρκεια βιταμίνης D σχετίζονται με κακή ποιότητα ενδομητρίου.
🩸 4. Θρομβοφιλία και αιματολογικοί παράγοντες
- Κληρονομική θρομβοφιλία: μεταλλάξεις FVL, G20210A, ανεπάρκεια πρωτεϊνών C/S ή αντιθρομβίνης.
- Επίκτητη θρομβοφιλία (APS): παρουσία αντιφωσφολιπιδικών αντισωμάτων (LA, aCL, anti-β2GPI).
- Προκαλούν μικροθρομβώσεις στον πλακούντα και ισχαιμικές αλλοιώσεις του ενδομητρίου.
🧠 5. Ανοσολογικές και λοιμώδεις αιτίες
- Αντισώματα κατά των κυττάρων του τροφoβλάστη ή αυξημένη ΝΚ κυτταρική δραστηριότητα (σε ερευνητικό στάδιο).
- Χρόνια ενδομητρίτιδα ή λανθάνουσες λοιμώξεις, όπως Chlamydia trachomatis ή Ureaplasma urealyticum.
- Η διερεύνηση λοιμώξεων γίνεται μόνο εφόσον υπάρχουν κλινικά ευρήματα ή υποτροπιάζουσες φλεγμονές.
🔍 6. Ιδιοπαθής (χωρίς εμφανές αίτιο)Σε περίπου 15–20% των περιπτώσεων δεν εντοπίζεται σαφής αιτία. Παρ’ όλα αυτά, οι πιθανότητες φυσιολογικής κύησης σε επόμενη προσπάθεια παραμένουν υψηλές (>60%) με σωστή υποστήριξη και παρακολούθηση.
Η ανίχνευση της πραγματικής αιτίας καθ’ έξιν αποβολών απαιτεί συνδυασμό αιματολογικού, ορμονικού και γενετικού ελέγχου, σε συνεργασία με το θεράποντα γυναικολόγο. Το Μικροβιολογικό Λαμία προσφέρει πλήρες panel για θρομβοφιλία, APS, ορμονικές και αυτοάνοσες διαταραχές που σχετίζονται με RPL.
4) Αιματολογικός έλεγχος σε επαναλαμβανόμενες αποβολές
Ο αιματολογικός και ανοσολογικός έλεγχος είναι θεμελιώδης για τη διερεύνηση καθ’ έξιν αποβολών, καθώς αποκαλύπτει θρομβωτικούς ή αυτοάνοσους μηχανισμούς που μπορεί να εμποδίζουν την εμφύτευση ή την ανάπτυξη του εμβρύου. Ο πλήρης έλεγχος περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες εξετάσεων:
1️⃣ Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο (APS) – Επίκτητη Θρομβοφιλία
- Lupus Anticoagulant (LA): μέσω dRVVT & LA-sensitive aPTT, με έλεγχο screening–mixing–confirm.
- Αντικαρδιολιπινικά αντισώματα (aCL IgG/IgM): σημαντικά σε μεσαίους–υψηλούς τίτλους >40 GPL/MPL ή >99η εκατοστιαία.
- Αντι-β2-γλυκοπρωτεΐνη I (anti-β2GPI IgG/IgM): ειδικότερο δείκτη APS.
Η επιμονή της θετικότητας ≥12 εβδομάδες μετά είναι προϋπόθεση διάγνωσης APS σύμφωνα με τα κριτήρια Sydney.
2️⃣ Κληρονομική Θρομβοφιλία
- Γονιδιακές μεταλλάξεις:
- Factor V Leiden (F5 c.1691G>A)
- Prothrombin G20210A
- MTHFR C677T / A1298C (μόνο εάν συνυπάρχει υπερομοκυστεϊναιμία)
- Δραστικότητα αντιπηκτικών πρωτεϊνών: Protein C, Protein S, Antithrombin III.
- Ομοκυστεΐνη: Αυξημένες τιμές υποδεικνύουν διαταραχή μεθυλίωσης ή έλλειψη φυλλικού/B12.
Η παρουσία κληρονομικής θρομβοφιλίας μπορεί να οδηγήσει σε προληπτική αγωγή με LMWH ή ασπιρίνη σε επόμενη κύηση.
3️⃣ Βασικός έλεγχος πήξης & αιματολογίας
- Γενική αίματος, αιμοπετάλια, δείκτες φλεγμονής (CRP, ESR).
- Πήξη: PT, INR, aPTT, Fibrinogen, D-Dimers.
- Αντιθρομβίνη (AT) και Fibrinogen βοηθούν στη διαφοροδιάγνωση διαταραχών αιμόστασης.
4️⃣ Αυτοάνοσες – Ανοσολογικές εξετάσεις
- ΑΝΑ (Antinuclear Antibodies): με reflex σε ENA προφίλ εφόσον θετικά.
- Anti-TPO & Anti-Tg: για θυρεοειδίτιδα Hashimoto που σχετίζεται με RPL.
- Αντιθυρεοειδικά αντισώματα ή παρουσία αυτοάνοσου νοσήματος μπορεί να επηρεάζουν την κύηση.
⚠️ Τι να προσέξετε:
- Οι πρωτεΐνες C, S και AT επηρεάζονται από την κύηση και τα αντιπηκτικά – καλύτερα να εξετάζονται εκτός κύησης.
- Το APS panel απαιτεί επανάληψη μετά ≥12 εβδομάδες για επιβεβαίωση.
- Η σωστή ώρα λήψης δείγματος και η χρήση σωλήνα κιτρικού νατρίου είναι καθοριστικές για την αξιοπιστία.
Ο πλήρης αιματολογικός έλεγχος αποτελεί το πρώτο και πιο κρίσιμο βήμα για τον εντοπισμό αιτιών που προκαλούν αποβολές και πρέπει να συνδυάζεται με ορμονικό, θυρεοειδικό και γενετικό έλεγχο για ολιστική εκτίμηση.
5) Θρομβοφιλία και Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο (APS) στην καθ’ έξιν αποβολή
Η θρομβοφιλία και το Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο (APS) αποτελούν από τις πιο σημαντικές και θεραπεύσιμες αιτίες καθ’ έξιν αποβολών. Προκαλούν μικροθρομβώσεις στον πλακούντα και διαταραχή της αιμάτωσης του εμβρύου, οδηγώντας σε αποβολή, ενδομήτριο θάνατο ή προεκλαμψία.
📋 Κριτήρια διάγνωσης APS (Sydney 2006)Απαιτείται τουλάχιστον ένα κλινικό και ένα εργαστηριακό κριτήριο:
- Κλινικά: ≥3 διαδοχικές αποβολές <10ης εβδομάδας, ≥1 εμβρυϊκός θάνατος ≥10ης εβδομάδας ή πρόωρος τοκετός <34ης εβδομάδας λόγω προεκλαμψίας/ανεπάρκειας πλακούντα.
- Εργαστηριακά: Θετικά αντιφωσφολιπιδικά (LA, aCL, anti-β2GPI) σε μεσαίους/υψηλούς τίτλους, σε δύο μετρήσεις με διαφορά ≥12 εβδομάδες.
🧬 Κληρονομική θρομβοφιλία και RPL
- Factor V Leiden (F5 c.1691G>A): αυξάνει 5–10x τον κίνδυνο φλεβικής θρόμβωσης και RPL.
- Prothrombin G20210A: αυξάνει τον κίνδυνο μικροθρομβώσεων πλακούντα.
- Protein S/C deficiency ή Antithrombin deficiency: οδηγούν σε ανεπαρκή φυσική αντιπηκτική δραστικότητα.
- Η παρουσία δύο ή περισσότερων θρομβοφιλικών παραγόντων αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο RPL και προεκλαμψίας.
🔬 ΠαθογένειαΗ θρομβοφιλία οδηγεί σε θρομβώσεις των σπειροειδών αρτηριών του ενδομητρίου και σε πλακουντιακή ισχαιμία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μειωμένη οξυγόνωση του εμβρύου και αποβολή ή ενδομήτριο θάνατο.
💊 Θεραπευτική προσέγγιση
- Σε θετικό APS ή επιβεβαιωμένη θρομβοφιλία, συνιστάται συνδυασμός LMWH + χαμηλή δόση ασπιρίνης (75–100 mg/ημ.) από τη σύλληψη.
- Η δόση της LMWH προσαρμόζεται βάσει σωματικού βάρους και Anti-Xa monitoring.
- Σε ιστορικό αποβολών 2ου/3ου τριμήνου, απαιτείται συστηματική παρακολούθηση και υπερηχογραφικός έλεγχος ροής πλακούντα (Doppler).
- Μετά τον τοκετό, συνεχίζεται προφυλακτική LMWH για 6 εβδομάδες.
📈 Παρακολούθηση Anti-Xa
- Αιμοληψία 4 ώρες μετά τη δόση LMWH (peak).
- Στόχος Anti-Xa: 0.2–0.5 IU/mL (προφυλακτικά) ή 0.5–1.0 IU/mL (θεραπευτικά).
- Έλεγχος κάθε 4–6 εβδομάδες ή συχνότερα στο 3ο τρίμηνο.
💡 Συνοψίζοντας:
- Το APS είναι η πιο συχνή επίκτητη αιτία καθ’ έξιν αποβολών.
- Η κληρονομική θρομβοφιλία έχει μικρότερη, αλλά υπαρκτή συνεισφορά.
- Η LMWH και η ασπιρίνη βελτιώνουν την πρόγνωση στις περισσότερες περιπτώσεις.
- Η συνεργασία αιματολόγου–γυναικολόγου είναι καθοριστική για τη σωστή αγωγή.
Η αξιολόγηση θρομβοφιλίας και APS είναι απαραίτητη σε κάθε γυναίκα με επαναλαμβανόμενες αποβολές. Η έγκαιρη διάγνωση επιτρέπει προληπτική θεραπεία και επιτυχή κύηση με στενή παρακολούθηση και εξατομικευμένο πρωτόκολλο.
6) Ενδοκρινικός & Μεταβολικός Έλεγχος
Οι ορμονικές και μεταβολικές διαταραχές επηρεάζουν την εμφύτευση, την αγγείωση του ενδομητρίου και την πλακουντογένεση. Ο στοχευμένος αιματολογικός έλεγχος βελτιώνει την πρόγνωση επόμενης κύησης.
| Εξέταση | Γιατί ζητείται | Στόχος/Ερμηνεία | Timing αιμοληψίας |
|---|---|---|---|
| TSH, FT4 | Υποθυρεοειδισμός ↑ κίνδυνο RPL | TSH <2.5 mIU/L πριν/στην αρχή κύησης | Πρωινή, εκτός οξείας νόσου |
| Anti-TPO, Anti-Tg | Θυρεοειδίτιδα Hashimoto, αυτοανοσία | Θετικότητα → στενή ρύθμιση TSH | Οποτεδήποτε |
| PRL (Προλακτίνη) | Υπερπρολακτιναιμία, ανωορρηξία | Φυσιολογική για κύκλο· αυξημένη → διερεύνηση | Πρωινή, νηστεία, χωρίς στρες/σεξ 24h |
| Progesterone (7 ημέρες μετά ωορρηξία) | Ωχρινική φάση/επαρκής υποστήριξη | Ενδείξεις ανεπάρκειας → υποστήριξη | Μέση-όψιμη ωχρινική φάση |
| Glucose νηστείας, HbA1c | ΔΜΣ↑/ΣΔ/IR αυξάνουν RPL | HbA1c <6.5% πριν σύλληψη | Νηστεία 8–12h |
| Vitamin D (25–OH) | Συσχετίζεται με ενδομήτριο/ανοσία | Στόχος 30–50 ng/mL | Οποτεδήποτε |
| AMH (ωοθηκικό απόθεμα) | Συνεισφορά στη στρατηγική σύλληψης/IVF | Χρήσιμη πληροφορία, όχι διάγνωση RPL | Οποτεδήποτε |
⚠️ Τι διορθώνουμε πριν από νέα κύηση
- Ρύθμιση θυρεοειδούς (TSH στόχος <2.5 mIU/L) ± λεβοθυροξίνη.
- Υπερπρολακτιναιμία → αντιμετώπιση (dopamine agonists).
- Διαβήτης/IR → ρύθμιση γλυκαιμίας, απώλεια βάρους, διαιτολογική υποστήριξη.
- Έλλειψη βιταμίνης D → συμπλήρωση έως στόχο.
- Ωχρινική υποστήριξη με προγεστερόνη όπου ενδείκνυται.
• Επαναλάβετε TSH/FT4 κάθε 6–8 εβδομάδες μέχρι σταθεροποίηση.
• Σε αυτοανοσία θυρεοειδούς, προγραμματίστε στενότερη παρακολούθηση στο α΄ τρίμηνο.
• Συνδυάστε τα ορμονικά ευρήματα με APS/θρομβοφιλία για ολοκληρωμένη εικόνα.
Η προληπτική διόρθωση ενδοκρινικών/μεταβολικών παραγόντων πριν από νέα σύλληψη μειώνει τον κίνδυνο αποβολής και βελτιώνει την ποιότητα εμφύτευσης και πλακούντα.
7) Γενετικός και Ανοσολογικός Έλεγχος
Ο γενετικός και ανοσολογικός έλεγχος συμπληρώνει τη διερεύνηση καθ’ έξιν αποβολών, ειδικά όταν ο αιματολογικός και ορμονικός έλεγχος είναι φυσιολογικοί. Στόχος είναι να εντοπιστούν χρωμοσωμικές ή ανοσολογικές δυσλειτουργίες που εμποδίζουν τη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου.
🧬 1️⃣ Γενετικός έλεγχος
- Καρυότυπος ζεύγους (Peripheral Blood Karyotype): ανιχνεύει ισορροπημένες μεταθέσεις, αντιστροφές ή αριθμητικές ανωμαλίες. Ενδείκνυται μετά από ≥2 αποβολές ή ιστορικό συγγενών ανωμαλιών.
- PGT – Προεμφυτευτικός Γενετικός Έλεγχος: εφαρμόζεται σε ζευγάρια με IVF.
- PGT-A: για αριθμητικές ανωμαλίες (ανευπλοειδίες).
- PGT-M: για γνωστές μονογονιδιακές παθήσεις (π.χ. β-θαλασσαιμία, κυστική ίνωση).
- PGT-SR: για μεταθέσεις ή αναστροφές.
- Ανάλυση προϊόντων αποβολής (POC testing): προσδιορίζει εάν η αιτία της απώλειας είναι χρωμοσωμική, ώστε να αποφεύγονται άσκοπες εξετάσεις.
🧠 2️⃣ Ανοσολογικός έλεγχος
- ΑΝΑ (Antinuclear Antibodies): θετικά σε ΣΕΛ ή αυτοάνοσες καταστάσεις που επηρεάζουν την κύηση.
- Αντισώματα κατά θυρεοειδούς (TPOAb, TgAb): συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο RPL και προεκλαμψίας.
- NK cells & κυτταρική ανοσία: η αυξημένη δραστηριότητα μπορεί να επηρεάσει την εμφύτευση (ερευνητικό στάδιο, όχι ρουτίνα).
- Αντισώματα κατά τροφoβλάστης ή HLA συμβατότητα: δεν αποτελούν τεκμηριωμένες εξετάσεις ρουτίνας.
💡 Πότε ενδείκνυται ο γενετικός/ανοσολογικός έλεγχος
- Σε ≥2 ανεξήγητες αποβολές με φυσιολογικό αιματολογικό/ορμονικό έλεγχο.
- Σε αποβολή 2ου τριμήνου με φυσιολογικό πλακούντα.
- Όταν υπάρχει ιστορικό γενετικής πάθησης ή ανωμαλίας σε προηγούμενο έμβρυο.
- Όταν υπάρχει υποψία αυτοάνοσης διεργασίας (ANA+, Hashimoto, ΣΕΛ).
🚫 Εξετάσεις που δεν συνιστώνται ρουτίνα
- TORCH panel χωρίς συγκεκριμένες ενδείξεις.
- Αντισώματα “blocking”, KIR/HLA-C ή κυτταροτοξικά τεστ.
- Ανοσοθεραπεία με λεμφοκύτταρα συζύγου (μη τεκμηριωμένη).
Ο γενετικός και ανοσολογικός έλεγχος πρέπει να καθοδηγείται από ειδικό ιατρό αναπαραγωγής ή αιματολόγο, καθώς η ερμηνεία των ευρημάτων είναι πολύπλοκη και απαιτεί εμπειρία.
8) Προ-αναλυτικά & Timing αιμοληψιών
Η σωστή προετοιμασία για αιμοληψία και η επιλογή του κατάλληλου χρόνου είναι κρίσιμη για την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων, ειδικά σε θρομβοφιλία και ορμονικό έλεγχο. Τα παρακάτω σημεία συνοψίζουν τις κύριες οδηγίες.
📋 Προ-αναλυτικοί παράγοντες
- Αιμοληψία πρωινές ώρες (07:00–10:00), νηστεία 8–12 ωρών.
- Αποφυγή λήψης αντιπηκτικών ή αντιαιμοπεταλιακών πριν την αιμοληψία (εκτός εάν ζητείται ειδικά).
- Για θρομβοφιλία, αποχή από LMWH/ηπαρίνη ≥24 ώρες και από αντιπηκτικά βιταμίνης Κ ≥2 εβδομάδες.
- Αποφυγή αιμοληψίας κατά την οξεία φάση νόσου, εμπύρετο ή φλεγμονή (αλλοιώνει APS, CRP, πρωτεΐνες).
🧪 Timing για APS Panel
- Αντιφωσφολιπιδικά (LA, aCL, anti-β2GPI) πρέπει να επαναλαμβάνονται μετά από τουλάχιστον 12 εβδομάδες.
- Η πρώτη μέτρηση να γίνεται εκτός κύησης ή 6 εβδομάδες μετά αποβολή για αποφυγή ψευδώς θετικών.
- Σε κύηση: η παρουσία θετικού αποτελέσματος απαιτεί επιβεβαίωση μετά τον τοκετό.
🩸 Timing για έλεγχο Θρομβοφιλίας
- Ο γενετικός έλεγχος (Factor V, Prothrombin, MTHFR) μπορεί να γίνει οποτεδήποτε.
- Οι λειτουργικές πρωτεΐνες (C, S, AT) απαιτούν σταθερή αιμόσταση και όχι ενεργό φαρμακευτική αγωγή.
- Προτιμάται 3 μήνες μετά τον τοκετό ή αποβολή και 1 μήνα μετά τη διακοπή LMWH.
📈 Παρακολούθηση Anti-Xa σε γυναίκες με LMWH
- Αιμοληψία 4 ώρες μετά τη δόση (peak concentration).
- Στόχος 0.2–0.5 IU/mL για προφυλακτικά σχήματα, 0.5–1.0 IU/mL για θεραπευτικά.
- Περιοδικός έλεγχος κάθε 4–6 εβδομάδες ή μετά από αλλαγή δόσης.
- Επαναλαμβάνεται σε κύηση, 2ο–3ο τρίμηνο, λόγω αύξησης όγκου πλάσματος.
🧬 Χρονισμός ορμονικών εξετάσεων
- TSH/FT4: οποιαδήποτε ημέρα, πρωινή ώρα.
- Προγεστερόνη: 7 ημέρες μετά τεκμηριωμένη ωορρηξία.
- Προλακτίνη: πρωινή ώρα, χωρίς στρες ή σεξ 24 ώρες πριν.
- AMH: οποιαδήποτε ημέρα κύκλου (σταθερή τιμή).
💡 Πρακτικές οδηγίες
- Χρησιμοποιήστε πάντα σωλήνα κιτρικού νατρίου για μετρήσεις πήξης.
- Το δείγμα πρέπει να φυγοκεντρηθεί και να εξεταστεί άμεσα (<4 ώρες).
- Αποθήκευση πλάσματος για APS επιτρέπεται στους −20°C έως επανέλεγχο.
Η σωστή προετοιμασία, η νηστεία, και η τήρηση του κατάλληλου χρονισμού αιμοληψίας διασφαλίζουν αξιόπιστα αποτελέσματα και ακριβή ερμηνεία για τη διαχείριση των καθ’ έξιν αποβολών.
9) Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
Ποιες είναι οι πιο σημαντικές εξετάσεις για καθ’ έξιν αποβολές;
TSH/FT4, θυρεοειδικά αντισώματα,
καρυότυπο ζεύγους, και κληρονομική θρομβοφιλία (Factor V, Prothrombin, Protein C/S, Antithrombin).
Επηρεάζει η ηλικία της μητέρας τις αποβολές;
Στις περιπτώσεις αυτές βοηθά η PGT-A μέσω IVF.
Μπορεί να γίνει κύηση μετά από 3 ή περισσότερες αποβολές;
Η επιτυχία εξαρτάται από το αίτιο (π.χ. APS → LMWH + ASA, θυρεοειδής → ρύθμιση, γενετικό → PGT).
Χρειάζεται έλεγχος για λοιμώξεις (TORCH, CMV, Toxo κ.λπ.);
Ελέγχονται μόνο αν υπάρχουν κλινικές ενδείξεις ή υπερηχογραφικά ευρήματα.
Τι σημαίνει αν έχω θετικά αντιφωσφολιπιδικά;
Αντιμετωπίζεται με ηπαρίνη χαμηλού μοριακού βάρους (LMWH) και χαμηλή δόση ασπιρίνης στην επόμενη κύηση.
Πότε μπορώ να ξεκινήσω πάλι προσπάθεια για εγκυμοσύνη;
ώστε να ολοκληρωθεί ο έλεγχος και να ρυθμιστούν πιθανοί ορμονικοί ή αιματολογικοί παράγοντες.
Τι ρόλο έχει η διατροφή ή τα συμπληρώματα;
Η χορήγηση προγεστερόνης ή αντιπηκτικής αγωγής πρέπει πάντα να γίνεται κατόπιν ιατρικής ένδειξης.
Τι είναι το PGT και πότε χρειάζεται;
για ανίχνευση χρωμοσωμικών ή γονιδιακών ανωμαλιών.
Ενδείκνυται σε ζευγάρια με ισορροπημένες μεταθέσεις, μονογονιδιακές παθήσεις ή πολλαπλές αποβολές ανεξήγητες.
Πότε ελέγχονται οι πρωτεΐνες C, S και η Αντιθρομβίνη;
για να αποφευχθούν ψευδώς χαμηλές τιμές.
Ποιος συντονίζει τη διερεύνηση;
με ανάλυση όλων των αποτελεσμάτων στο πλαίσιο της συνολικής κλινικής εικόνας.
Οι αποβολές μπορεί να οφείλονται σε περισσότερους του ενός παράγοντες. Η σωστή καθοδήγηση και ο πλήρης αιματολογικός έλεγχος αυξάνουν ουσιαστικά τις πιθανότητες επιτυχούς κύησης.
10) ⏱️ Σε 30’’ – Τι να θυμάστε
- Η καθ’ έξιν αποβολή αφορά ≥2 συνεχόμενες απώλειες κύησης· απαιτεί διερεύνηση.
- Ξεκινήστε με APS panel, TSH/FT4, θυρεοειδικά αντισώματα και καρυότυπο ζεύγους.
- APS = επίμονη θετικότητα αντιφωσφολιπιδικών αντισωμάτων σε 2 μετρήσεις ≥12 εβδομάδες χώρια.
- Η θρομβοφιλία αντιμετωπίζεται συνήθως με LMWH + χαμηλή δόση ασπιρίνης.
- Ο θυρεοειδής και η προλακτίνη πρέπει να ελέγχονται και να ρυθμίζονται πριν νέα προσπάθεια.
- Ο PGT σε εξωσωματική βοηθά σε γενετικά αίτια και ανευπλοειδίες.
- Η σωστή προετοιμασία αιμοληψίας και ο κατάλληλος χρόνος λήψης είναι κρίσιμοι για αξιόπιστα αποτελέσματα.
- Πάνω από 60–70% των γυναικών με καθ’ έξιν αποβολές επιτυγχάνουν φυσιολογική κύηση μετά τη θεραπευτική παρέμβαση.
Η επιτυχία μιας επόμενης κύησης εξαρτάται από τον συνδυασμό σωστής διάγνωσης,
εξατομικευμένης αγωγής και στενής συνεργασίας γυναικολόγου–αιματολόγου–εργαστηρίου.
Η έγκαιρη και τεκμηριωμένη διερεύνηση των καθ’ έξιν αποβολών προσφέρει πραγματικές λύσεις και υψηλά ποσοστά επιτυχίας για γυναίκες που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί.
12) Βιβλιογραφία & Πηγές
- 1. ESHRE Guideline: Recurrent Pregnancy Loss (2023). Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας (ESHRE).
- 2. American Society for Reproductive Medicine (ASRM). Evaluation and Treatment of Recurrent Pregnancy Loss. Fertil Steril. 2023;120(4):734–749.
- 3. van Dijk MM, et al. “ESHRE guideline: recurrent pregnancy loss.” Human Reproduction. 2023;38(7):1157–1176.
- 4. Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG) – Green-top Guideline No. 17: Recurrent Miscarriage. London; 2023.
- 5. Miyakis S, et al. “International consensus statement on an update of the classification criteria for antiphospholipid syndrome (APS).” J Thromb Haemost. 2006;4(2):295–306.
- 6. Rai R, Regan L. “Recurrent miscarriage.” Lancet. 2006;368(9535):601–611.
- 7. NHS – Recurrent Miscarriage (2024). Ενημερωτικό υλικό για ασθενείς.
- 8. British Society for Haematology – Guidelines on Thrombophilia Testing and Antiphospholipid Antibodies (2022).
🔗 Όλες οι παραπάνω πηγές είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες και βασίζονται σε διεθνείς οδηγίες (ESHRE, ASRM, RCOG) και ελληνικά ιατρικά άρθρα ενημέρωσης για τον αιματολογικό και ενδοκρινικό έλεγχο καθ’ έξιν αποβολών.</





