23/Oct/2025

🩸 Ομάδα Αίματος (ABO & Rhesus) – Φιλικός Οδηγός για Ασθενείς

Τι είναι η ομάδα αίματος, πώς καθορίζεται, πώς γίνεται η εξέταση, τι σημαίνει για μεταγγίσεις, εγκυμοσύνη και αιμοδοσία.

📑 Περιεχόμενα

1️⃣ Τι είναι η ομάδα αίματος;
2️⃣ Σύστημα ABO
3️⃣ Σύστημα Rhesus (RhD)
4️⃣ Πώς καθορίζεται γενετικά
5️⃣ Πώς γίνεται η εξέταση
6️⃣ Συμβατότητα μεταγγίσεων
7️⃣ Αιμοδοσία και σπανιότητα ομάδων
8️⃣ Εγκυμοσύνη και Rh-ασυμβατότητα
9️⃣ Μύθοι και αλήθειες
🔟 Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
1️⃣1️⃣ Προτεινόμενη Featured Image
1️⃣2️⃣ Κλείστε εξέταση
1️⃣3️⃣ Βιβλιογραφία & Πηγές

1) Τι είναι η Ομάδα Αίματος;

Η ομάδα αίματος είναι η ταξινόμηση των ερυθρών αιμοσφαιρίων βάσει ειδικών πρωτεϊνών (αντιγόνων) στην επιφάνειά τους.
Τα αντιγόνα αυτά καθορίζουν πώς θα αντιδράσει το σώμα σε μετάγγιση ή κύηση.
Τα δύο βασικά συστήματα είναι το ABO και το Rhesus (RhD).

Η γνώση της ομάδας αίματος είναι απαραίτητη σε κάθε ιατρικό φάκελο, καθώς παίζει καθοριστικό ρόλο στην ασφάλεια μεταγγίσεων, στη διαχείριση εγκυμοσύνης και στην επείγουσα ιατρική φροντίδα.

Η ομάδα αίματος δεν αλλάζει σε όλη τη διάρκεια της ζωής, καθώς καθορίζεται από τα γονίδια που κληρονομούμε από τους γονείς μας.

2) Σύστημα ABO – Οι βασικές ομάδες αίματος

Το σύστημα ABO είναι το σημαντικότερο και καθορίζεται από την παρουσία ή απουσία δύο αντιγόνων, του A και του B, στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Κάθε άτομο ανήκει σε μία από τις τέσσερις ομάδες:

🅰️ Ομάδα Α: Έχει αντιγόνο A και φυσικά αντισώματα anti-B στον ορό.
🅱️ Ομάδα Β: Έχει αντιγόνο B και αντισώματα anti-A.
🅰️🅱️ Ομάδα ΑΒ: Έχει και τα δύο αντιγόνα (A και B) και δεν έχει φυσικά αντισώματα — θεωρείται καθολικός λήπτης.
🅾️ Ομάδα Ο: Δεν έχει αντιγόνα, αλλά έχει αντισώματα anti-A και anti-B — θεωρείται καθολικός δότης ερυθρών.

Η ασυμβατότητα μεταξύ διαφορετικών ομάδων μπορεί να προκαλέσει αιμολυτική αντίδραση κατά τη μετάγγιση, γι’ αυτό η σωστή ταυτοποίηση είναι απολύτως κρίσιμη.

3) Σύστημα Rhesus (RhD)

Το σύστημα Rhesus (Rh) είναι το δεύτερο σημαντικότερο σύστημα ταξινόμησης ομάδων αίματος.
Το πιο καθοριστικό του αντιγόνο είναι το D.

Rh θετικό (Rh+): Υπάρχει το αντιγόνο D στην επιφάνεια των ερυθρών αιμοσφαιρίων.
Rh αρνητικό (Rh−): Δεν υπάρχει το αντιγόνο D. Το άτομο μπορεί να αναπτύξει αντισώματα anti-D εάν εκτεθεί σε Rh+ αίμα (π.χ. μετά από μετάγγιση ή εγκυμοσύνη).

Η γνώση του Rh είναι πολύ σημαντική σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Σε περίπτωση ασυμβατότητας μεταξύ μητέρας και εμβρύου (π.χ. μητέρα Rh− και έμβρυο Rh+), μπορεί να υπάρξει ανοσοποίηση και αιμολυτική νόσος του νεογνού.

4) Πώς καθορίζεται γενετικά η ομάδα αίματος

Η ομάδα αίματος είναι κληρονομικό χαρακτηριστικό και καθορίζεται από γονίδια που κληρονομούμε από τους γονείς μας.

Σύστημα ABO:

Κληρονομούμε δύο αλληλόμορφα γονίδια, ένα από κάθε γονέα (A, B ή O).
Τα A και B είναι επικρατή έναντι του O.
Παραδείγματα:
- AA ή AO → Ομάδα Α
- BB ή BO → Ομάδα Β
- AB → Ομάδα ΑΒ
- OO → Ομάδα Ο

Σύστημα Rhesus (RhD):

Το γονίδιο RHD καθορίζει την παρουσία ή απουσία του αντιγόνου D.
Αν υπάρχει → Rh θετικό.
Αν λείπει → Rh αρνητικό.

Η ομάδα αίματος είναι σταθερή εφ’ όρου ζωής και δεν επηρεάζεται από διατροφή ή ασθένειες. Εξαίρεση αποτελούν σπάνιες περιπτώσεις μεταμόσχευσης μυελού ή αιματολογικών νεοπλασιών.

5) Πώς γίνεται η εξέταση ομάδας αίματος

Η εξέταση καθορισμού ομάδας αίματος είναι απλή, γρήγορη και ανώδυνη. Γίνεται με αιμοληψία και περιλαμβάνει ανάλυση του δείγματος για την παρουσία ή απουσία των αντιγόνων A, B και RhD.

🩸 Δείγμα: Φλεβικό αίμα, συνήθως σε σωληνάριο EDTA ή ορό.
🔬 Μέθοδοι:
- Forward grouping: ανίχνευση των αντιγόνων A και B πάνω στα ερυθρά αιμοσφαίρια.
- Reverse grouping: έλεγχος των φυσικών αντισωμάτων (anti-A, anti-B) στον ορό.
🧪 Διασταύρωση (crossmatch): τελικός έλεγχος συμβατότητας μεταξύ δότη και λήπτη πριν από μετάγγιση.
⏱️ Χρόνος αποτελέσματος: Συνήθως διαθέσιμο εντός λίγων ωρών ή αυθημερόν.

Σημαντικό: Αν δεν γνωρίζετε την ομάδα σας, συνιστάται να τη μάθετε προληπτικά. Είναι βασικό στοιχείο σε περιπτώσεις επείγουσας μετάγγισης ή τραυματισμού.

6) Συμβατότητα Μεταγγίσεων (ABO & RhD)

Η συμβατότητα καθορίζεται από τη συνδυασμένη δράση των συστημάτων ABO και Rhesus (RhD).
Η σωστή επιλογή αίματος είναι απαραίτητη για την αποφυγή αιμολυτικών αντιδράσεων.

↔️ Σύρετε οριζόντια για να δείτε όλες τις στήλες του πίνακα

Ομάδα Λήπτη	Μπορεί να λάβει από	Σχόλια Rh
Ο−	Μόνο Ο−	Καθολικός δότης ερυθρών. Δεν μπορεί να λάβει από καμία άλλη ομάδα.
Α−	Α−, Ο−	Προτιμάται Rh− για αποφυγή ευαισθητοποίησης.
Β−	Β−, Ο−	Rh− για ασφάλεια σε εγκυμοσύνη/μεταγγίσεις.
ΑΒ−	ΑΒ−, Α−, Β−, Ο−	Σπάνια ομάδα. Δέχεται μόνο Rh− αίμα.
Ο+	Ο+, Ο−	Πιο συχνή ομάδα. Δεν δέχεται Α ή Β αντιγόνα.
Α+	Α+, Α−, Ο+, Ο−	Δέχεται Rh+ ή Rh−.
Β+	Β+, Β−, Ο+, Ο−	Δέχεται Rh+ ή Rh−.
ΑΒ+	ΑΒ+, Α+, Β+, Ο+, και όλες οι Rh− εκδοχές	Καθολικός λήπτης ερυθρών.

Για πλάσμα: ισχύει το αντίθετο. Ομάδα ΑΒ μπορεί να δώσει πλάσμα σε όλους, ενώ Ο μόνο σε Ο.

7) Αιμοδοσία και συχνότητα ομάδων αίματος

Η αιμοδοσία βασίζεται στη συμβατότητα ομάδων αίματος και στη διαθεσιμότητα αποθεμάτων. Κάθε ομάδα έχει διαφορετική συχνότητα στον πληθυσμό και ξεχωριστή σημασία στη μεταγγισιοθεραπεία.

↔️ Σύρετε οριζόντια για να δείτε όλες τις στήλες του πίνακα

Ομάδα αίματος	Περίπου ποσοστό στον ελληνικό πληθυσμό	Σχόλιο
Ο+	~37%	Η πιο συχνή ομάδα. Πολύτιμη σε επείγοντα.
Α+	~33%	Συχνή και ιδιαίτερα χρήσιμη για μεταγγίσεις.
Β+	~12%	Μέτρια συχνότητα. Περιορισμένοι συμβατοί δότες.
ΑΒ+	~5%	Σπάνια ομάδα. Καθολικός λήπτης ερυθρών.
Όλες οι Rh− ομάδες	~13%	Πολύτιμες για εγκύους και έκτακτες ανάγκες. Πιο σπάνια διαθέσιμες.

Καθολικός δότης ερυθρών: Ο Rh− |
Καθολικός λήπτης: ΑΒ Rh+ |
Καθολικός δότης πλάσματος: ΑΒ.

Η τακτική αιμοδοσία εξασφαλίζει επάρκεια αίματος για ασθενείς με σπάνιες ομάδες.
Μπορείτε να γίνετε εθελοντής αιμοδότης στο πλησιέστερο κέντρο αιμοδοσίας ή στο νοσοκομείο της περιοχής σας.

8) Εγκυμοσύνη και Rh-Ασυμβατότητα

Κατά την εγκυμοσύνη, η ομάδα αίματος της μητέρας και του εμβρύου ελέγχεται προληπτικά. Το κύριο πρόβλημα μπορεί να προκύψει όταν η μητέρα είναι Rh αρνητική (Rh−) και το έμβρυο Rh θετικό (Rh+).

Τι συμβαίνει:Κατά τον τοκετό ή σε αιμορραγία μπορεί να περάσουν ερυθρά του εμβρύου στο αίμα της μητέρας, προκαλώντας την παραγωγή αντισωμάτων anti-D. Αν δεν προληφθεί, σε επόμενη κύηση τα αντισώματα αυτά μπορεί να προσβάλλουν τα ερυθρά του εμβρύου και να προκαλέσουν αιμολυτική νόσο του νεογνού.

Πρόληψη της Rh-ασυμβατότητας

🧪 Έλεγχος ομάδας αίματος και RhD στην αρχή της κύησης.
🩸 Διεξαγωγή έμμεσης Coombs για ανίχνευση αντισωμάτων anti-D.
💉 Προφυλακτική χορήγηση anti-D ανοσοσφαιρίνης (RhoGAM) στην 28η εβδομάδα κύησης και μετά τον τοκετό, αν το νεογνό είναι Rh+.
👩‍⚕️ Παρακολούθηση από γυναικολόγο και αιματολόγο σε θετικές περιπτώσεις.

Με τη σωστή προληπτική αγωγή, οι επιπλοκές της Rh-ασυμβατότητας έχουν σχεδόν εκμηδενιστεί στη σύγχρονη ιατρική.

9) Μύθοι και Αλήθειες για την Ομάδα Αίματος

❌ Μύθος: Η ομάδα αίματος μπορεί να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου.
✅ Αλήθεια: Είναι σταθερή σε όλη τη ζωή, καθορισμένη από τα γονίδια.
❌ Μύθος: Η διατροφή πρέπει να βασίζεται στην ομάδα αίματος.
✅ Αλήθεια: Δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να στηρίζουν τη “δίαιτα ανά ομάδα αίματος”.
❌ Μύθος: Οι ομάδες αίματος σχετίζονται με την προσωπικότητα.
✅ Αλήθεια: Δεν υπάρχει καμία αποδεδειγμένη βιολογική ή ψυχολογική συσχέτιση.
❌ Μύθος: Όλοι μπορούν να λάβουν αίμα από ομάδα Ο.
✅ Αλήθεια: Μόνο τα ερυθρά Ο− θεωρούνται καθολικός δότης και χρησιμοποιούνται σε επείγοντα με αυστηρούς κανόνες Rh.

Η κατανόηση της ομάδας αίματος βοηθά στη σωστή ενημέρωση και αποφυγή παραπληροφόρησης. Οι ιατρικές αποφάσεις βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, όχι σε μύθους.

10) Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Πώς μπορώ να μάθω την ομάδα αίματός μου;

Με απλή αιμοληψία στο εργαστήριο (ABO/RhD). Το αποτέλεσμα είναι συνήθως αυθημερόν.

Χρειάζεται νηστεία για την εξέταση;

Όχι. Δεν απαιτείται ειδική προετοιμασία.

Τι είναι ο έλεγχος αντισωμάτων;

Αναζήτηση αλλοαντισωμάτων εκτός ABO (π.χ. Kell, Duffy, Kidd) που μπορεί να προκαλέσουν αιμολυτικές αντιδράσεις.

Γιατί χρειάζεται διασταύρωση πριν από μετάγγιση;

Επιβεβαιώνει πρακτικά τη συμβατότητα δότη–λήπτη ώστε να αποφευχθούν αντιδράσεις.

Τι σημαίνει Rh− στην εγκυμοσύνη;

Αν η μητέρα είναι Rh− και το έμβρυο Rh+, απαιτείται προφύλαξη με anti-D ανοσοσφαιρίνη για αποφυγή ανοσοποίησης.

Αλλάζει ποτέ η ομάδα αίματος;

Όχι, παραμένει σταθερή. Εξαιρέσεις: μεταμόσχευση μυελού ή σπάνιες αιματολογικές καταστάσεις.

Ποιος είναι ο «καθολικός δότης» και ο «καθολικός λήπτης»;

Για ερυθρά: καθολικός δότης Ο Rh−, καθολικός λήπτης ΑΒ Rh+. Για πλάσμα: καθολικός δότης ΑΒ.

Ποια είναι η διαφορά ερυθρών, πλάσματος και αιμοπεταλίων ως προς τη συμβατότητα;

Στα ερυθρά ισχύει ο ABO/Rh κανόνας. Για πλάσμα ισχύει αντίστροφη συμβατότητα ABO. Τα αιμοπετάλια έχουν πιο ευέλικτη συμβατότητα αλλά προτιμάται ομάδα-ταυτόσημη.

Κλείστε εύκολα εξέταση Ομάδας Αίματος (ABO/RhD) ή δείτε τον πλήρη κατάλογο:

📘 Κατάλογος Εξετάσεων
📅 Κλείστε Ραντεβού Τώρα

📞 +30-22310-66841 • Δευτέρα–Παρασκευή 07:00–13:30

13) Βιβλιογραφία & Πηγές

1. AABB. Standards for Blood Banks and Transfusion Services, 33rd Edition. American Association of Blood Banks, 2023.
2. Daniels G. Human Blood Groups, 4th Edition. Wiley-Blackwell, 2022. Βασικό εγχειρίδιο ανοσοαιματολογίας για ABO και RhD.
3. Roback JD, Grossman BJ, Harris T, Hillyer CD (Eds). Technical Manual, 20th Edition. AABB, 2020.
4. British Society for Haematology. Guidelines on pre-transfusion compatibility procedures. b-s-h.org.uk
5. Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ). Οδηγίες για αιμοδότες και συμβατότητα ομάδων αίματος.
ekea.gr
6. Ελληνική Αιματολογική Εταιρεία (ΕΑΕ). Εκπαιδευτικό υλικό και οδηγίες για μεταγγίσεις.
eae.gr
7. ISBT – International Society of Blood Transfusion. Blood group systems and nomenclature.
isbtweb.org
8. ΕΟΔΥ – Ομάδες αίματος και προληπτικός εργαστηριακός έλεγχος.
eody.gov.gr

Οι πηγές περιλαμβάνουν διεθνείς και ελληνικές κατευθυντήριες οδηγίες, βιβλία αναφοράς και ενημερωμένους οργανισμούς αιμοδοσίας.

Παντελής Αναγνωστόπουλος

12/Jun/2025

🧬 Τι είναι το HBsAg;

Το HBsAg (Hepatitis B surface antigen – Επιφανειακό Αντιγόνο της Ηπατίτιδας B) είναι η πρώτη και σημαντικότερη ένδειξη λοίμωξης από τον ιό της ηπατίτιδας B (HBV). Ανιχνεύεται στο αίμα λίγες εβδομάδες μετά τη μόλυνση και υποδεικνύει ενεργή παρουσία του ιού στον οργανισμό.

🦠 Πώς λειτουργεί το HBsAg στον οργανισμό;

Το HBsAg αποτελεί το πρωτεϊνικό περίβλημα (επιφανειακή πρωτεΐνη) του ιού HBV. Αν το HBsAg παραμένει στο αίμα για >6 μήνες, αυτό υποδηλώνει χρόνια λοίμωξη. Αν εξαφανιστεί, σημαίνει ανάρρωση ή ανοσία.

🧪 Εξέταση HBsAg – Πότε γίνεται;

Η εξέταση ζητείται σε περιπτώσεις:

- Προληπτικού ελέγχου (γενικός έλεγχος ή check-up)
- Πριν από χειρουργείο ή αιμοδοσία
- Σε εγκύους
- Σε ασθενείς με αυξημένες τρανσαμινάσες
- Πριν από χορήγηση ανοσοκατασταλτικής αγωγής
- Σε άτομα με σεξουαλικές επαφές χωρίς προφύλαξη
- Σε οροθετικά άτομα ή χρήστες ουσιών

📊 Πίνακας – Ερμηνεία HBsAg

HBsAg	Ερμηνεία	Επόμενα βήματα
Θετικό	Ενεργός λοίμωξη HBV	Έλεγχος anti-HBc, HBeAg, HBV-DNA
Αρνητικό	Δεν υπάρχει ενεργός HBV	Έλεγχος anti-HBs (ανοσία)
Ψευδώς θετικό	Σπάνιο σε εγκύους/αυτοάνοσα	Επαλήθευση με PCR ή επαναληπτική μέτρηση

🧬 Συσχετιζόμενοι Δείκτες Ηπατίτιδας B

Δείκτης	Σημασία
HBsAg	Παρουσία ιού, ενεργός λοίμωξη
anti-HBs	Ανοσία (φυσική ή μετά εμβολιασμό)
anti-HBc	Παλαιότερη έκθεση (IgG/IgM)
HBeAg	Υψηλή λοιμογόνος ικανότητα
HBV-DNA	Ιικό φορτίο – μετρά τη συγκέντρωση του ιού

🧠 Οξεία vs Χρόνια Ηπατίτιδα Β

Οξεία Ηπατίτιδα Β

Εμφανίζεται 1-4 μήνες μετά από έκθεση
Συμπτώματα: Πυρετός, ίκτερος, κόπωση, ανορεξία
Συνήθως αυτοϊάται (90% στους ενήλικες)

Χρόνια Ηπατίτιδα Β

HBsAg παραμένει >6 μήνες
Υπάρχει κίνδυνος:
- Κίρρωσης
- Ηπατοκυτταρικού καρκίνου
Χρήζει τακτικής παρακολούθησης & θεραπείας

🤰 Εγκυμοσύνη & HBsAg

Τι σημαίνει θετικό HBsAg σε έγκυο;

Υπάρχει κίνδυνος κάθετης μετάδοσης από μητέρα → βρέφος
Το νεογνό πρέπει να λάβει:
- HBV εμβόλιο εντός 12 ωρών
- HBIG (HBV Immune Globulin) ταυτόχρονα

Συνιστάται:

Έλεγχος HBsAg σε κάθε έγκυο στο 1ο τρίμηνο
Εμβολιασμός γυναικών πριν την κύηση αν δεν έχουν ανοσία

🩸 Ηπατίτιδα B και Αιμοδοσία

Άτομα με θετικό HBsAg αποκλείονται μόνιμα από αιμοδοσία
Εξετάζονται επίσης anti-HBc και HBV-DNA
Ασυμπτωματικοί φορείς μπορούν να παραμείνουν αδιάγνωστοι χωρίς συστηματικό έλεγχο

💉 Εμβόλιο κατά της Ηπατίτιδας Β

Περιέχει αντιγόνο HBsAg για πρόκληση ανοσίας
Χορηγείται σε:
- Νεογνά (εντός 24 ωρών από τη γέννηση)
- Παιδιά (σε 3 δόσεις)
- Υγειονομικούς, ασθενείς αιμοκάθαρσης, χρόνια πάσχοντες

Έλεγχος Ανοσίας:

anti-HBs ≥10 IU/mL = Επαρκής ανοσία
<10 IU/mL = Ανάγκη για αναμνηστική δόση

💊 Θεραπεία Χρόνιας Ηπατίτιδας Β

Αντιιικό	Κατηγορία	Σχόλια
Tenofovir	NRTI	Πρώτης γραμμής, ασφαλές
Entecavir	NRTI	Επίσης πρώτης γραμμής
Interferon α	Ιντερφερόνη	Περιορισμένη χρήση σήμερα

➡️ Στόχος: Καταστολή ιικού φορτίου, διατήρηση αρνητικού HBV-DNA, ιδανικά ορομετατροπή HBsAg → anti-HBs

❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

Τι σημαίνει θετικό HBsAg;

Ότι υπάρχει ενεργός HBV λοίμωξη (οξεία ή χρόνια). Απαιτεί περαιτέρω έλεγχο με HBV-DNA, anti-HBc κ.ά.

Πόσο καιρό μένει θετικό το HBsAg;

Αν διαρκέσει >6 μήνες = χρόνια ηπατίτιδα. Αν εξαφανιστεί = ανάρρωση.

Μπορώ να εμβολιαστώ αν έχω περάσει HBV;

Όχι. Αν έχεις θετικά anti-HBs από φυσική νόσηση, δεν χρειάζεσαι εμβόλιο.

Είναι μεταδοτικός ο ιός αν έχω μόνο HBsAg θετικό;

Ναι, είσαι δυνητικά μεταδοτικός, ιδιαίτερα αν έχεις και θετικό HBeAg.

Τι σημαίνει να έχω anti-HBc θετικό και HBsAg αρνητικό;

Πιθανή παλαιά λοίμωξη. Αν τα anti-HBs είναι αρνητικά, μπορεί να χρειαστεί εμβολιασμός.

Τι ακριβώς δείχνει το HBsAg;

Το HBsAg είναι η πρωτεΐνη που καλύπτει τον ιό HBV. Ανιχνεύεται στο αίμα όταν υπάρχει ενεργή παρουσία του ιού, είτε σε οξεία είτε σε χρόνια φάση.

Πότε θεωρείται ότι η λοίμωξη γίνεται χρόνια;

Όταν το HBsAg παραμένει θετικό για διάστημα μεγαλύτερο των έξι (6) μηνών, ταξινομείται ως χρόνια ηπατίτιδα B.

Τι σημαίνει να έχω HBsAg θετικό αλλά HBeAg αρνητικό;

Δείχνει ότι ο ιός υπάρχει, αλλά η λοιμογονός ικανότητα (μεταδοτικότητα) μπορεί να είναι χαμηλότερη. Απαιτείται έλεγχος HBV-DNA για επιβεβαίωση.

Είναι δυνατόν να έχω θετικό HBsAg χωρίς συμπτώματα;

Ναι. Πολλοί φορείς παραμένουν ασυμπτωματικοί για χρόνια, αλλά ο ιός εξακολουθεί να προκαλεί βλάβη στο ήπαρ.

Μπορώ να κάνω το εμβόλιο της ηπατίτιδας B αν είμαι HBsAg θετικός;

Όχι. Το εμβόλιο προορίζεται για άτομα χωρίς ενεργή λοίμωξη. Σε θετικούς φορείς απαιτείται ιατρική παρακολούθηση και πιθανή αντιιική αγωγή.

Αν το HBsAg γίνει αρνητικό, είμαι θεραπευμένος;

Συνήθως ναι. Η απώλεια του HBsAg και η εμφάνιση anti-HBs υποδηλώνει ανάρρωση ή λειτουργική ίαση. Ωστόσο, ο ιός μπορεί να παραμένει λανθάνων στο ήπαρ (cccDNA).

Τι είναι τα «ψευδώς θετικά» αποτελέσματα HBsAg;

Σπάνια, ανοσολογικοί παράγοντες (π.χ. αυτοαντισώματα) ή τεχνικά σφάλματα δίνουν θετικό αποτέλεσμα σε μη μολυσμένους. Επιβεβαιώνουμε με PCR HBV-DNA.

Πόσο συχνά πρέπει να ελέγχεται το HBsAg σε χρόνιους φορείς;

Συνήθως κάθε 6–12 μήνες μαζί με ηπατικά ένζυμα (ALT/AST) και HBV-DNA, εκτός αν ο γιατρός συστήσει συχνότερα.

Μπορώ να μεταδώσω τον ιό μέσω θηλασμού;

Ο κίνδυνος είναι εξαιρετικά χαμηλός όταν το νεογνό έχει λάβει εμβόλιο και HBIG. Ο θηλασμός επιτρέπεται γενικά.

Χρειάζομαι ειδική διατροφή αν είμαι HBsAg θετικός;

Δεν υπάρχει ειδική «δίαιτα HBV». Συνίσταται υγιεινή διατροφή, αποφυγή αλκοόλ και προσοχή σε ηπατοτοξικά φάρμακα/βότανα.

Πρέπει να ενημερώσω τον/την σύντροφό μου;

Ναι. Ο HBV μεταδίδεται σεξουαλικά· ο/η σύντροφος πρέπει να ελεγχθεί και να εμβολιαστεί.

Πότε χορηγείται προφυλακτική θεραπεία (HBIG);

Σε νεογνά HBsAg-θετικών μητέρων, σε τυχαία έκθεση (βελόνα) και σε οροαρνητικά άτομα με υψηλού κινδύνου επαφή εντός 24–72 ωρών.

Τι είναι ο «ανενεργός φορέας»;

Άτομο με θετικό HBsAg, αρνητικό HBeAg, χαμηλό HBV-DNA (<2 000 IU/mL) και φυσιολογικές τρανσαμινάσες. Χρειάζεται παρακολούθηση, όχι πάντα θεραπεία.

Μπορώ να δωρίσω όργανα αν είμαι φορέας HBsAg;

Μερικά κέντρα μεταμόσχευσης αποδέχονται όργανα από HBV-θετικούς δότες για HBV-θετικούς λήπτες. Απαιτείται ειδική διαδικασία.

Ποια φάρμακα πρέπει να αποφεύγω;

Αποφυγή αλκοόλ, περιορισμός παρακεταμόλης >2 g/ημέρα και προσοχή σε ηπατοτοξικούς παράγοντες (π.χ. αναβολικά, βότανα kava).

Πότε ξεκινά αντιιική θεραπεία;

– ALT >2×ULN **και** HBV-DNA >20 000 IU/mL (HBeAg+)
– ALT >2×ULN **και** HBV-DNA >2 000 IU/mL (HBeAg–)
– Κίρρωση, ανοσοκαταστολή ή θετικό οικογενειακό ιστορικό HCC
Τελική απόφαση από ηπατολόγο.

Πόσο διαρκεί η θεραπεία με tenofovir ή entecavir;

Συνήθως μακροχρόνια (πολλά έτη). Διακοπή όταν επιτευχθεί απώλεια HBsAg ή με βάση εξειδικευμένα κριτήρια.

Υπάρχει πιθανότητα ίασης με τα νέα φάρμακα;

Εξελίσσονται πειραματικές θεραπείες (RNA-interference, Capsid inhibitors). Οι περισσότερες κλινικές δοκιμές βρίσκονται σε φάση 2–3.

Τι εξετάσεις χρειάζομαι για καρκίνο ήπατος;

Σε χρόνια HBV, υπέρηχος ήπατος & AFP κάθε 6 μήνες για έγκαιρη ανίχνευση ηπατοκυτταρικού καρκίνου.

Πώς προστατεύομαι στην καθημερινότητα;

– Χρήση προφυλακτικού
– Μη κοινή χρήση ξυραφιών/οδοντόβουρτσας
– Κάλυψη ανοιχτών πληγών
– Τακτικός εμβολιασμός οικογενειακών μελών

Μπορεί ο HBV να «ξαναξυπνήσει» μετά από χρόνια;

Ναι, ιική επανενεργοποίηση μπορεί να συμβεί με ανοσοκαταστολή (π.χ. βιολογικά, χημειοθεραπεία). Γι’ αυτό απαιτείται προεγχειρητικός/προθεραπευτικός έλεγχος.

📚 Εκτεταμένη Βιβλιογραφία

CDC – Hepatitis B Overview

cdc.gov/hepatitis/hbv

WHO – Hepatitis B

who.int

ΕΟΔΥ – Ηπατίτιδα Β

eody.gov.gr

Terrault NA et al., AASLD 2018 Guidelines

doi.org/10.1002/hep.29800

Lok AS, McMahon BJ. Chronic hepatitis B update

PubMed

Το ιατρείο μας από το 2004 παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες διαθέτοντας άρτιο και σύγχρονο εξοπλισμό καθώς επίσης έμπειρο,υπεύθυνο και ανθρώπινο προσωπικό.Προτεραιότητα μας ο ΑΣΘΕΝΗΣ…

Ομάδα Αίματος (ABO & RhD) – Συμβατότητα, Εγκυμοσύνη & Αιμοδοσία