A-FP-Εξέταση-οδηγός-ηια-Ασθενείς.jpg

AFP (Άλφα-φετοπρωτεΐνη): Δείκτης Ήπατος & Όγκων – Οδηγός για Ασθενείς 🧪

Τι είναι το AFP, πότε ζητείται η εξέταση, ποια είναι τα φυσιολογικά όρια και τι σημαίνει ένα υψηλό αποτέλεσμα. Ένας απλός, patient-friendly οδηγός για ασθενείς με θέματα ήπατος, όρχεων/ωοθηκών ή για εγκυμοσύνη.

1️⃣ Τι είναι το AFP;

Η Άλφα-φετοπρωτεΐνη (AFP) είναι μία πρωτεΐνη που φυσιολογικά παράγεται σε μεγάλες ποσότητες από το έμβρυο.
Σε ενήλικες, το AFP βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
Η μέτρηση του AFP στο αίμα βοηθά στην αξιολόγηση παθήσεων του ήπατος και ορισμένων όγκων γεννητικών αδένων (όρχεων/ωοθηκών), καθώς και σε ελέγχους εγκυμοσύνης.

2️⃣ Πότε ζητείται η εξέταση AFP;

  • Σε ηπατοπάθειες (χρόνια ηπατίτιδα B/C, κίρρωση) για έλεγχο/παρακολούθηση.
  • Όταν υπάρχει υποψία ηπατοκυτταρικού καρκινώματος (HCC).
  • Σε όγκους όρχεων/ωοθηκών (μαζί με άλλους δείκτες όπως β-hCG, LDH).
  • Κατά την εγκυμοσύνη ως μέρος προγεννητικού ελέγχου (μητρικό AFP).

3️⃣ Πώς γίνεται η εξέταση αίματος;

  • Δείγμα: Φλεβικό αίμα.
  • Νηστεία: Δεν απαιτείται.
  • Χρόνος απάντησης: Συνήθως την ίδια ή την επόμενη ημέρα.

4️⃣ Φυσιολογικές τιμές AFP

Οι τιμές διαφέρουν ανά εργαστήριο και πληθυσμό. Γενικά, σε ενήλικες χωρίς εγκυμοσύνη ισχύει ότι το AFP είναι χαμηλό (συχνά αναφέρεται έως ~10 ng/mL).
Στην εγκυμοσύνη οι τιμές είναι φυσιολογικά υψηλότερες και ερμηνεύονται με βάση την εβδομάδα κύησης.
Πάντα συγκρίνετε με τα όρια του εργαστηρίου σας.

5️⃣ Υψηλό AFP – Συχνές αιτίες

  • Καρκίνος ήπατος (HCC).
  • Όγκοι όρχεων/ωοθηκών (βλαστικοί όγκοι).
  • Κίρρωση ή χρόνια ηπατίτιδα (φλεγμονή/αναγέννηση ήπατος).
  • Εγκυμοσύνη (φυσιολογική αύξηση μητρικού AFP).
  • Σπάνια, άλλοι καρκίνοι ή ηπατικές βλάβες.

6️⃣ AFP και Καρκίνος Ήπατος (HCC)

Σε άτομα με κίρρωση ή χρόνια ηπατίτιδα, η άνοδος του AFP μπορεί να αυξήσει την υποψία για ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα,
ειδικά όταν συνοδεύεται από απεικονιστικά ευρήματα (π.χ. υπερηχογράφημα/αξονική).
Το AFP δεν αρκεί μόνο του για διάγνωση· χρησιμοποιείται μαζί με τις απεικονίσεις και την κλινική εκτίμηση.

7️⃣ AFP σε όγκους όρχεων/ωοθηκών

Σε ορισμένους βλαστικούς όγκους (π.χ. μη σεμινωματώδεις όγκοι όρχεων) το AFP μπορεί να είναι υψηλό.
Συνήθως μετριέται μαζί με β-hCG και LDH για καλύτερη διαγνωστική και προγνωστική εικόνα.

8️⃣ AFP στην εγκυμοσύνη

Το μητρικό AFP (MSAFP) είναι μέρος του προγεννητικού ελέγχου.
Οι τιμές ερμηνεύονται με βάση την εβδομάδα κύησης και άλλους παράγοντες.
Υψηλές ή χαμηλές τιμές δεν ισοδυναμούν με διάγνωση· μπορεί να απαιτηθούν επαναληπτικός έλεγχος ή εξειδικευμένος υπέρηχος.

9️⃣ Παρακολούθηση στο χρόνο

Μία μεμονωμένη τιμή έχει περιορισμένη αξία. Σημαντική είναι η πορεία του AFP σε διαδοχικές μετρήσεις.
Πτώση μετά από θεραπεία υποδηλώνει συνήθως ανταπόκριση, ενώ σταδιακή άνοδος μπορεί να εγείρει υποψία υποτροπής ή εξέλιξης νόσου.

🔟 Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

❓ Έχω AFP 12 ng/mL. Τι σημαίνει;
👉 Εξαρτάται από το εργαστήριο, το ιστορικό και τα απεικονιστικά ευρήματα. Συζητήστε το με τον/την γιατρό σας.

❓ Μπορεί να είναι υψηλό χωρίς καρκίνο;
👉 Ναι. Σε κίρρωση, χρόνια ηπατίτιδα ή εγκυμοσύνη.

❓ Αρκεί το AFP για διάγνωση HCC;
👉 Όχι. Συνδυάζεται με απεικονίσεις (υπέρηχο/CT/MRI) και κλινική εκτίμηση.

❓ Κάθε πότε να το ελέγχω αν έχω κίρρωση;
👉 Συνήθως ανά 6 μήνες μαζί με υπερηχογράφημα ήπατος, ανάλογα με τον/την γιατρό σας.

❓ Τι άλλο επηρεάζει την τιμή;
👉 Φλεγμονή ήπατος, αναγέννηση ηπατικών κυττάρων, καθώς και τεχνικές/βιολογικές διακυμάνσεις.

1️⃣1️⃣ 📌 Σε 1 λεπτό – Τι να θυμάστε

  • Το AFP είναι χρήσιμος δείκτης ήπατος και ορισμένων όγκων.
  • Η ερμηνεία γίνεται πάντα σε συνδυασμό με απεικονίσεις και το ιστορικό σας.
  • Η τάση στο χρόνο είναι πιο σημαντική από μία μεμονωμένη τιμή.

Το άρθρο είναι ενημερωτικό και δεν αντικαθιστά ιατρική συμβουλή. Για ακριβή διάγνωση/θεραπεία συμβουλευτείτε τον/την θεράποντα ιατρό.

🔎 Θέλετε έλεγχο δεικτών ήπατος και όγκων;

Συνδυάστε το AFP με:
CEA, CA 15-3
CA 19-9, CA 125
CRP,
Γενική Αίματος
και άλλες εξετάσεις για ολοκληρωμένη αξιολόγηση.


👉 Δείτε περισσότερα εδώ


ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ


 


AFP-1.jpg

🔍 Τι είναι η α-φετοπρωτεΐνη (AFP);

Η α-φετοπρωτεΐνη (AFP) είναι μια γλυκοπρωτεΐνη που παράγεται κυρίως κατά την εμβρυϊκή ζωή από:

  • 🟢 Το ήπαρ του εμβρύου

  • 🟡 Τον κρόκο του ωαρίου (yolk sac)

  • 🔵 Το γαστρεντερικό σωλήνα του εμβρύου

Μετά τη γέννηση, τα επίπεδα της AFP μειώνονται σταδιακά και παραμένουν πολύ χαμηλά σε υγιείς ενήλικες.


🧠 Φυσιολογικός ρόλος της AFP

Κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη, η AFP λειτουργεί ως:

  • 📦 Μεταφορέας ουσιών (π.χ. λιπαρών οξέων, ορμονών)

  • 🛡️ Προστατευτικός παράγοντας έναντι της ανοσολογικής απόρριψης του εμβρύου από τη μητέρα

  • 🔁 Συμμετέχει σε ρυθμίσεις ορμονών και ανάπτυξης

👉 Παρόλο που δεν είναι απόλυτα κατανοημένοι όλοι οι ρόλοι της, αποτελεί θεμελιώδη δείκτη ανάπτυξης και φυσιολογίας κατά την κύηση.


🧪 AFP ως βιοχημικός δείκτης σε ενήλικες

Η AFP μετριέται συχνότερα σε δύο βασικά πλαίσια:

  1. 👶 Εγκυμοσύνη (προγεννητικός έλεγχος)

  2. 🧫 Ογκολογία (όπως καρκίνος ήπατος και γεννητικών αδένων)


📊 Φυσιολογικές τιμές AFP

Ηλικία / ΚατάστασηΤιμή (ng/mL)
Νεογέννητα (0–30 ημέρες)10.000 – 100.000
Βρέφη (μετά τον 1ο μήνα)< 100
Ενήλικες< 10
Έγκυες γυναίκες (2ο τρίμηνο)10 – 150 περίπου (ανάλογα με την εβδομάδα)

🧠 Οι φυσιολογικές τιμές ποικίλλουν ανά εργαστήριο.


⚠️ Πότε αυξάνεται η AFP;

Η αύξηση της AFP σε ενήλικες σχετίζεται με:

🩺 Καλοήθεις καταστάσεις:

  • Χρόνια ηπατίτιδα (Β ή C)

  • Κίρρωση

  • Καλοήθεις όγκοι ήπατος

🧬 Κακοήθειες:

  • Ηπατοκυτταρικός καρκίνος (HCC)

  • Όγκοι όρχεων (μη σεμινωματώδεις)

  • Όγκοι ωοθηκών

  • Μεταστατικοί όγκοι ήπατος

📈 Στο HCC, η AFP μπορεί να ξεπερνά τα 500–1000 ng/mL.

🤰 AFP και εγκυμοσύνη

Η μέτρηση της AFP στο αίμα της εγκύου είναι βασική στον προγεννητικό έλεγχο κατά το 2ο τρίμηνο (συνήθως 15η–20ή εβδομάδα κύησης). Η εξέταση είναι μέρος του τριπλού ή τετραπλού τεστ, μαζί με:

  • β-hCG (χοριακή γοναδοτροπίνη)

  • uE3 (μη συζευγμένη οιστριόλη)

  • ± Inhibin A (στο τετραπλό τεστ)


📊 Τι ελέγχει η AFP στην κύηση;

Η συγκέντρωση της AFP στο αίμα της μητέρας μπορεί να δώσει ενδείξεις για:

🧪 AFP Μητρικού ΟρούΠιθανή Κλινική Ένδειξη
ΥψηλήΑνευλοχία (spina bifida), ανευγκεφαλία
ΧαμηλήΣύνδρομο Down (τρισωμία 21), τρισωμία 18

🧠 Σημαντικό: Οι τιμές πρέπει πάντα να ερμηνεύονται σχετικά με την ηλικία κύησης, την πολλαπλότητα της κύησης, το βάρος της εγκύου, και με επαλήθευση υπερηχογραφικά.


🧫 Εξετάσεις που σχετίζονται με την AFP στην κύηση

  • MSAFP: Maternal Serum Alpha-Fetoprotein (μέτρηση στο αίμα της μητέρας)

  • Amniotic AFP: Μέτρηση AFP στο αμνιακό υγρό, αν υπάρχει ένδειξη για ανοιχτό νευρικό σωλήνα

📌 Οι εξετάσεις αυτές ΔΕΝ είναι διαγνωστικές αλλά δεικτικές – χρειάζεται επαλήθευση με αμνιοπαρακέντηση ή εξειδικευμένο υπερηχογράφημα.


📉 Πότε είναι παθολογική η AFP στην εγκυμοσύνη;

ΕύρημαΕνδεχόμενη αιτία
↑ AFPΑνευλοχία, ομφαλοκήλη, πολλαπλή κύηση, υπολογισμένο λάθος ηλικίας κύησης
↓ AFPΤρισωμία 21, Τρισωμία 18, υδράμνιο

📌 Τα αποτελέσματα συσχετίζονται με τα υπόλοιπα βιοδείκτες του τεστ για εκτίμηση κινδύνου.

🎯 AFP ως καρκινικός δείκτης

Η AFP θεωρείται καρκινικός δείκτης (tumor marker), ιδιαίτερα χρήσιμος σε:

🧠 Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (Hepatocellular Carcinoma – HCC)

  • 🔍 Ένας από τους σημαντικότερους δείκτες για την παρακολούθηση ασθενών με χρόνια ηπατοπάθεια (π.χ. ηπατίτιδα B, C, κίρρωση).

  • 📈 AFP > 400–500 ng/mL ενισχύει σημαντικά την υποψία HCC.

  • 📉 Η πτωτική τάση της AFP μετά από θεραπεία δείχνει θετική ανταπόκριση.


🧪 Όγκοι γεννητικών κυττάρων

Άνδρες

  • Μη σεμινωματώδεις όγκοι όρχεων (π.χ. εμβρυϊκό καρκίνωμα, yolk sac tumor)

  • Συνήθως συνδυάζεται με β-hCG και LDH

Γυναίκες

  • Όγκοι ωοθηκών εμβρυϊκού τύπου (π.χ. yolk sac tumors)

📌 Η AFP δεν αυξάνεται σε σεμινώματα (Seminoma).


📋 Διαγνωστικά και προγνωστικά κριτήρια

AFP (ng/mL)Πιθανή Διάγνωση
10–100Χρόνια ηπατοπάθεια, ήπια φλεγμονή
100–500Πιθανός καρκίνος ήπατος (ή εξελισσόμενη κίρρωση)
>500Ισχυρή ένδειξη HCC ή όγκου γεννητικών κυττάρων
>1000Προχωρημένος ή επιθετικός όγκος

📈 Οι υψηλές τιμές δεν είναι διαγνωστικές μόνες τους, αλλά ενισχύουν την υποψία όταν συνδυάζονται με:

  • 🧪 Βιοχημικά ευρήματα

  • 🧬 Απεικονίσεις (υπέρηχος, MRI, αξονική)

  • 🧫 Βιοψία


📅 Χρήση της AFP στη μεταθεραπευτική παρακολούθηση

  • 📉 Πτώση της AFP → ανταπόκριση σε θεραπεία

  • 📈 Επανεμφάνιση AFP → πιθανή υποτροπή/επανεμφάνιση όγκου

    🧪 Πώς μετράται η AFP – Διαγνωστική πρακτική

    🧫 Τύπος δείγματος:

    • Ορός αίματος (φλεβική αιμοληψία)

    • Ειδικά στην εγκυμοσύνη, η μέτρηση αφορά το μητρικό αίμα (MSAFP)

    ⏱️ Προετοιμασία:

    • Δεν απαιτείται νηστεία

    • Αν είναι για παρακολούθηση όγκου, καλό είναι η δειγματοληψία να γίνεται την ίδια ώρα της ημέρας


    📉 Παράγοντες που επηρεάζουν την AFP

    • 🧬 Ηλικία: Υψηλότερη στα νεογνά και στα βρέφη

    • 🏥 Ηπατική λειτουργία: Σε ηπατίτιδα ή κίρρωση παρατηρούνται μέτριες αυξήσεις

    • 💊 Φαρμακευτική αγωγή: Π.χ. ανοσοκατασταλτικά ή χημειοθεραπεία

    • 🤰 Εγκυμοσύνη: Φυσιολογικά αυξημένη από το 2ο τρίμηνο


    🧠 Διαφορική διάγνωση – Ερμηνεία των τιμών AFP

    AFP ↑Πιθανές Καταστάσεις
    10–100Χρόνια ηπατίτιδα, ενεργή φλεγμονή, αλκοολική ηπατοπάθεια
    100–500Καλοήθη ηπατικά οζίδια, κίρρωση
    >500Ηπατοκυτταρικός καρκίνος, όγκοι γεννητικών κυττάρων

    📊 Διαφορά με άλλους δείκτες

    ΔείκτηςΕφαρμογήΣυνδυάζεται με AFP;
    β-hCGΌγκοι όρχεων, εγκυμοσύνη✅ Ναι
    CA-125Καρκίνος ωοθηκών✅ Ναι
    CEAΚαρκίνος παχέος εντέρου, ήπατος✅ Ναι
    LDHΜεταβολική δραστηριότητα όγκων✅ Ναι

    📌 Η πολυπαραγοντική ανάλυση είναι πιο αξιόπιστη από μεμονωμένους δείκτες.

    ❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)

    ✅ Τι είναι η α-φετοπρωτεΐνη (AFP);

    Η AFP είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται από το ήπαρ και τον γαστρεντερικό σωλήνα του εμβρύου. Σε ενήλικες χρησιμοποιείται ως βιοδείκτης για κακοήθειες και σε έγκυες για προγεννητικό έλεγχο.


    ✅ Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές AFP;

    • Ενήλικες: <10 ng/mL

    • Έγκυες (2ο τρίμηνο): ~10–150 ng/mL

    • Νεογέννητα: μέχρι και 100.000 ng/mL


    ✅ Σε ποιες περιπτώσεις αυξάνεται η AFP;

    • Καρκίνος ήπατος (HCC)

    • Όγκοι όρχεων/ωοθηκών (μη σεμινωματώδεις)

    • Κίρρωση ή χρόνια ηπατίτιδα

    • Φυσιολογικά στην εγκυμοσύνη


    ✅ Η AFP είναι αξιόπιστος δείκτης για καρκίνο;

    Είναι ένας χρήσιμος δείκτης παρακολούθησης, αλλά όχι διαγνωστικός από μόνος του. Πρέπει να συνδυάζεται με άλλες εξετάσεις και απεικονίσεις.


    ✅ Γιατί μετριέται η AFP στην εγκυμοσύνη;

    Για την εκτίμηση κινδύνου για ανωμαλίες του νευρικού σωλήνα (π.χ. ανευλοχία) και χρωμοσωμικές ανωμαλίες (π.χ. σύνδρομο Down).


    ✅ Η AFP μειώνεται ποτέ;

    Ναι, χαμηλές τιμές AFP στην κύηση μπορεί να σχετίζονται με σύνδρομα όπως Down ή Edwards. Σε ενήλικες, η πτώση μετά από θεραπεία μπορεί να δείξει ύφεση όγκου.


    ✅ Ποια δείγματα χρησιμοποιούνται για μέτρηση της AFP;

    • Ορός αίματος (φλεβική αιμοληψία)

    • Σπανιότερα, αμνιακό υγρό (σε επεμβατικό έλεγχο)


    ✅ Τι σημαίνει AFP > 500 ng/mL;

    Πολύ πιθανή ένδειξη κακοήθειας ήπατος ή όγκου γεννητικών κυττάρων. Χρήζει περαιτέρω ελέγχου με MRI, αξονική ή βιοψία.

    📚 Βιβλιογραφία

    1. Johnson P.J. et al. (2010). Assessment of alpha-fetoprotein as a biomarker in hepatocellular carcinoma. Journal of Clinical Oncology, 28(22), 4436–4445. https://doi.org/10.1200/JCO.2009.27.6570

    2. Bruix J., Sherman M. (2011). Management of hepatocellular carcinoma: an update. Hepatology, 53(3), 1020–1022. https://doi.org/10.1002/hep.24199

    3. American Pregnancy Association. (2020). Alpha-fetoprotein Test (AFP). https://americanpregnancy.org

    4. Alpert E., Uriel J. (1983). Alpha-fetoprotein: functions and clinical applications. Journal of Clinical Laboratory Analysis, 7(2), 85–91.

    5. Moore K.L., Persaud T.V.N., Torchia M.G. (2022). Before We Are Born: Essentials of Embryology and Birth Defects, 11th Edition, Elsevier.

    6. National Cancer Institute (NCI). Alpha-Fetoprotein (AFP) Tumor Marker. https://www.cancer.gov

    7. Duffy M.J. (2013). Tumor markers in clinical practice: a review focusing on common solid cancers. Medical Principles and Practice, 22(1), 4–11. https://doi.org/10.1159/000355856


ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΛΗΡΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΜΑΣ ΚΑΙ ΖΗΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ !!

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ


 


Το Εργαστήριό μας

Από το 2004 προσφέρουμε διαγνωστικές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου με εξελιγμένο ιατρικό εξοπλισμό
και αφοσιωμένο προσωπικό. Δέσμευσή μας είναι η αξιοπιστία, η άμεση και ανθρώπινη φροντίδα σε κάθε ασθενή.

Social Networks

Facebook
Twitter

Χρήσιμοι Σύνδεσμοι

Επικοινωνία

22310 66841
6972 860905
Έσλιν 19, Λαμία 35100
©2025 Παντελής Αναγνωστόπουλος. All rights reserved.

©2023 Παντελής Αναγνωστόπουλος. All rights reserved.

Μικροβιολογικό Λαμία
Privacy Overview

This website uses cookies so that we can provide you with the best user experience possible. Cookie information is stored in your browser and performs functions such as recognising you when you return to our website and helping our team to understand which sections of the website you find most interesting and useful.