1) Τι είναι η εξέταση ASTO;
Η εξέταση ASTO (ή ASO τίτλος – Antistreptolysin O) είναι μια
αιματολογική εξέταση που μετράει τα επίπεδα αντισωμάτων εναντίον της
στρεπτολυσίνης Ο, μιας τοξίνης που παράγει ο Β-αιμολυτικός Στρεπτόκοκκος ομάδας Α (GAS).
Με απλά λόγια, η ASTO δείχνει αν ο οργανισμός είχε έρθει πρόσφατα σε επαφή με τον στρεπτόκοκκο
και ανέπτυξε ανοσολογική απόκριση.
Δεν ανιχνεύει το ίδιο το μικρόβιο, αλλά την «άμυνα» του οργανισμού απέναντί του.
Η εξέταση αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη όταν έχουν περάσει εβδομάδες από την αρχική λοίμωξη
και χρειάζεται να επιβεβαιωθεί αν η αιτία πιθανών επιπλοκών (π.χ. ρευματικός πυρετός ή νεφρική βλάβη)
σχετίζεται με τον στρεπτόκοκκο.
- ✅ Εντοπίζει πρόσφατη λοίμωξη από GAS
- ✅ Χρήσιμη για διάγνωση επιπλοκών μετά από στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα
- ✅ Δεν απαιτεί νηστεία και γίνεται με απλή αιμοληψία
Για ενεργή λοίμωξη χρειάζεται Strep test ή καλλιέργεια λαιμού.
2) Γιατί γίνεται η εξέταση ASTO;
Η εξέταση ASTO ζητείται όταν ο γιατρός θέλει να επιβεβαιώσει αν ο οργανισμός είχε
πρόσφατη λοίμωξη από στρεπτόκοκκο.
Δεν είναι εξέταση ρουτίνας, αλλά χρησιμοποιείται σε πιο εξειδικευμένες περιπτώσεις,
κυρίως για τη διάγνωση μεταστρεπτοκοκκικών επιπλοκών.
Κύριοι λόγοι που ζητείται η ASTO
- 🔹 Ρευματικός πυρετός: εμφανίζεται 2–4 εβδομάδες μετά από στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα και μπορεί να επηρεάσει την καρδιά και τις αρθρώσεις.
- 🔹 Οξεία σπειραματονεφρίτιδα: φλεγμονή των νεφρών με αίμα στα ούρα, πρήξιμο και υπέρταση.
- 🔹 Μεταστρεπτοκοκκική αρθρίτιδα: πόνος και φλεγμονή στις αρθρώσεις που εμφανίζονται μετά από λοίμωξη.
- 🔹 Ιστορικό πονόλαιμου χωρίς επιβεβαίωση τότε με Strep test, αλλά με ανάγκη εκ των υστέρων αξιολόγησης.
Παράδειγμα
Ένα παιδί είχε έντονο πονόλαιμο πριν 3 εβδομάδες χωρίς να γίνει Strep test.
Αν τώρα εμφανίσει πρήξιμο στα πόδια και αίμα στα ούρα, η ASTO μπορεί να δείξει αν η αιτία είναι στρεπτοκοκκική λοίμωξη.
αλλά για να βοηθήσει τον γιατρό να συνδέσει μια προηγούμενη λοίμωξη με σημερινά συμπτώματα ή επιπλοκές.
3) Πότε συνιστάται η εξέταση ASTO;
Η ASTO δεν ζητείται σε κάθε πονόλαιμο.
Συνιστάται κυρίως όταν έχουν περάσει εβδομάδες από την αρχική λοίμωξη
και εμφανίζονται συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με τον στρεπτόκοκκο.
Περιπτώσεις που ο γιατρός μπορεί να ζητήσει ASTO
- 🩺 Συμπτώματα ρευματικού πυρετού: πυρετός, αρθρίτιδα, πόνος στην καρδιά ή δύσπνοια.
- 🩺 Νεφρικά προβλήματα: αίμα στα ούρα, πρήξιμο προσώπου/ποδιών, υψηλή αρτηριακή πίεση.
- 🩺 Αρθρίτιδα μετά από λοίμωξη: πρήξιμο και πόνος στις αρθρώσεις λίγες εβδομάδες μετά από πονόλαιμο.
- 🩺 Επαναλαμβανόμενες στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις σε παιδιά ή εφήβους.
- 🩺 Έρευνα χρόνιας φλεγμονής όταν υπάρχει υποψία ότι ο στρεπτόκοκκος έπαιξε ρόλο.
Παράδειγμα
Ένας έφηβος εμφανίζει πόνο και πρήξιμο στις αρθρώσεις 3 εβδομάδες μετά από έναν έντονο πονόλαιμο.
Η ASTO βοηθά να φανεί αν το πρόβλημα σχετίζεται με προηγούμενη λοίμωξη από GAS.
(< 1 εβδομάδα από τον πονόλαιμο), γιατί τα αντισώματα χρειάζονται χρόνο για να ανέβουν.
3) Πότε συνιστάται η εξέταση ASTO;
Η ASTO δεν ζητείται σε κάθε πονόλαιμο.
Συνιστάται κυρίως όταν έχουν περάσει εβδομάδες από την αρχική λοίμωξη
και εμφανίζονται συμπτώματα που μπορεί να σχετίζονται με τον στρεπτόκοκκο.
Περιπτώσεις που ο γιατρός μπορεί να ζητήσει ASTO
- 🩺 Συμπτώματα ρευματικού πυρετού: πυρετός, αρθρίτιδα, πόνος στην καρδιά ή δύσπνοια.
- 🩺 Νεφρικά προβλήματα: αίμα στα ούρα, πρήξιμο προσώπου/ποδιών, υψηλή αρτηριακή πίεση.
- 🩺 Αρθρίτιδα μετά από λοίμωξη: πρήξιμο και πόνος στις αρθρώσεις λίγες εβδομάδες μετά από πονόλαιμο.
- 🩺 Επαναλαμβανόμενες στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις σε παιδιά ή εφήβους.
- 🩺 Έρευνα χρόνιας φλεγμονής όταν υπάρχει υποψία ότι ο στρεπτόκοκκος έπαιξε ρόλο.
Παράδειγμα
Ένας έφηβος εμφανίζει πόνο και πρήξιμο στις αρθρώσεις 3 εβδομάδες μετά από έναν έντονο πονόλαιμο.
Η ASTO βοηθά να φανεί αν το πρόβλημα σχετίζεται με προηγούμενη λοίμωξη από GAS.
(< 1 εβδομάδα από τον πονόλαιμο), γιατί τα αντισώματα χρειάζονται χρόνο για να ανέβουν.
5) Πώς γίνεται η λήψη για την ASTO
Η εξέταση ASTO πραγματοποιείται με απλή αιμοληψία, όπως σε μια τυπική γενική αίματος.
Είναι μια ανώδυνη και σύντομη διαδικασία που διαρκεί λίγα λεπτά.
Βήματα της διαδικασίας
- Ο ασθενής κάθεται άνετα σε ειδική καρέκλα.
- Ο/Η μικροβιολόγος απολυμαίνει την περιοχή του χεριού (συνήθως τον αγκώνα).
- Τοποθετείται ένα λαστιχάκι (περίδεση) για να φανεί καλύτερα η φλέβα.
- Με μια πολύ λεπτή βελόνα λαμβάνεται μικρή ποσότητα αίματος.
- Η βελόνα αφαιρείται και εφαρμόζεται μικρή γάζα ή αυτοκόλλητο.
Μετά την αιμοληψία
Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει κανονικά στις δραστηριότητές του.
Ίσως μείνει ένα μικρό σημάδι ή ελαφρύ μελανιάσμα που υποχωρεί γρήγορα.
Η διαδικασία είναι γρήγορη και ασφαλής, και μπορείτε να ζητήσετε να ξαπλώσετε για μεγαλύτερη άνεση.
6) Τι σημαίνουν τα αποτελέσματα της ASTO
Η εξέταση ASTO δίνει ένα αποτέλεσμα σε IU/ml (διεθνείς μονάδες ανά ml αίματος).
Οι τιμές ερμηνεύονται πάντα από τον γιατρό, καθώς μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το εργαστήριο και την ηλικία του ασθενούς.
Γενικές τιμές αναφοράς
- 🔹 Ενήλικες: συνήθως < 200 IU/ml
- 🔹 Παιδιά: μπορεί φυσιολογικά να έχουν λίγο υψηλότερες τιμές, π.χ. έως 250 IU/ml
Ερμηνεία αποτελεσμάτων
- ✅ Φυσιολογικές/χαμηλές τιμές: Δεν υπάρχει ένδειξη πρόσφατης λοίμωξης από GAS.
- ⚠️ Αυξημένες τιμές: Δείχνουν ότι υπήρξε πρόσφατη στρεπτοκοκκική λοίμωξη (συνήθως τις τελευταίες 4–8 εβδομάδες).
- ⬆️ Πολύ υψηλές τιμές: Ενισχύουν την πιθανότητα ότι τωρινά συμπτώματα (π.χ. αρθρίτιδα, νεφρική βλάβη) σχετίζονται με στρεπτόκοκκο.
Παράδειγμα
Ένα παιδί με οίδημα στα πόδια και αίμα στα ούρα μετά από πονόλαιμο:
ASTO 600 IU/ml → πιθανή σπειραματονεφρίτιδα λόγω GAS.
Μπορεί να παραμείνει αυξημένο για μήνες μετά. Δεν χρειάζεται πάντα θεραπεία.
και άλλες εξετάσεις (π.χ. Anti-DNase B, γενικές εξετάσεις αίματος, ούρων).
7) ASTO σε παιδιά & ενήλικες
Η σημασία της εξέτασης ASTO μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την ηλικία.
Τα παιδιά έρχονται πιο συχνά σε επαφή με τον στρεπτόκοκκο (σχολείο, παιδικοί σταθμοί),
ενώ στους ενήλικες οι λοιμώξεις είναι πιο αραιές.
Παιδιά
- 👶 Συχνά παρουσιάζουν υψηλότερους τίτλους ASTO λόγω επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων.
- 👶 Ένα αποτέλεσμα π.χ. 250–300 IU/ml μπορεί να θεωρείται φυσιολογικό σε ορισμένες περιοχές με υψηλή συχνότητα λοιμώξεων.
- 👶 Χρησιμοποιείται κυρίως όταν υπάρχουν επιπλοκές, όπως ρευματικός πυρετός ή νεφρική φλεγμονή.
Ενήλικες
- 🧑 Έχουν πιο σταθερά επίπεδα, συνήθως < 200 IU/ml.
- 🧑 Υψηλές τιμές ASTO σε ενήλικες είναι πιο «ειδικές» για πρόσφατη λοίμωξη.
- 🧑 Χρησιμοποιείται για να συνδεθεί ένα κλινικό πρόβλημα (π.χ. αρθρίτιδα) με παλιό στρεπτοκοκκικό επεισόδιο.
ενώ στους ενήλικες συνήθως είναι πιο ενδεικτικό πρόσφατης λοίμωξης.
Παράδειγμα
Ένα παιδί με ASTO 280 IU/ml μπορεί να θεωρηθεί φυσιολογικό για την ηλικία του,
ενώ σε έναν ενήλικα η ίδια τιμή πιθανόν να δείχνει πρόσφατη στρεπτοκοκκική λοίμωξη.
8) FAQ – Συχνές Ερωτήσεις
1. Χρειάζεται νηστεία πριν την εξέταση ASTO;
Όχι. Η ASTO γίνεται με απλή αιμοληψία και δεν απαιτείται νηστεία ή ειδική προετοιμασία.
2. Είναι η ASTO αξιόπιστη για ενεργή λοίμωξη;
Όχι. Η ASTO δείχνει πρόσφατη λοίμωξη, όχι ενεργή. Για τρέχουσα λοίμωξη χρειάζεται Strep test ή καλλιέργεια λαιμού.
3. Πόσο καιρό παραμένει αυξημένος ο τίτλος ASTO;
Συνήθως μένει υψηλός για 4–8 εβδομάδες μετά τη λοίμωξη, αλλά μπορεί να παραμείνει αυξημένος και για μήνες σε μερικούς ασθενείς.
4. Σε ποιες περιπτώσεις ζητάται η ASTO;
Ζητείται όταν υπάρχει υποψία ρευματικού πυρετού, σπειραματονεφρίτιδας ή άλλων μεταστρεπτοκοκκικών επιπλοκών.
5. Ποιες είναι οι φυσιολογικές τιμές;
Συνήθως κάτω από 200 IU/ml για ενήλικες. Στα παιδιά οι τιμές μπορεί να είναι λίγο υψηλότερες. Τα όρια διαφέρουν ανά εργαστήριο.
6. Τι σημαίνει ένας υψηλός ASTO τίτλος χωρίς συμπτώματα;
Μπορεί να σημαίνει ότι ο οργανισμός ήρθε πρόσφατα σε επαφή με στρεπτόκοκκο. Δεν σημαίνει απαραίτητα τρέχουσα νόσο.
7. Χρησιμοποιείται η ASTO στην εγκυμοσύνη;
Ναι, μπορεί να γίνει με ασφάλεια. Σε εγκύους χρησιμοποιείται όταν υπάρχει ανάγκη διερεύνησης επιπλοκών μετά από πιθανή λοίμωξη.
8. Μπορεί η ASTO να είναι αυξημένη σε υγιή άτομα;
Ναι. Σε περιοχές με συχνές στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις, αρκετά άτομα έχουν μέτρια αυξημένο ASTO χωρίς κλινικά προβλήματα.
9. Χρειάζεται θεραπεία αν ο ASTO είναι αυξημένος;
Όχι, εκτός αν συνυπάρχουν συμπτώματα ή επιπλοκές. Ο γιατρός αξιολογεί τα αποτελέσματα μαζί με άλλες εξετάσεις και την κλινική εικόνα.
10. Καλύπτεται η ASTO από τα ασφαλιστικά ταμεία;
Συνήθως ναι, όταν ζητείται από γιατρό. Σε ιδιωτικά μικροβιολογικά εργαστήρια το κόστος είναι χαμηλό.
9) Βιβλιογραφία & Πηγές
✔ ΕΟΔΥ – Οδηγίες για στρεπτοκοκκικές λοιμώξεις.
✔ MedlinePlus – Antistreptolysin O (ASO) Titer
✔ Mayo Clinic – ASO blood test
✔ MSD Manual – Group A Streptococcal Infections
✔ PubMed – Επιστημονικές δημοσιεύσεις για ASTO/ASO test
✔ NCBI Bookshelf – Antistreptolysin O Titer
📌 Στο εργαστήριό μας εκτελούνται αξιόπιστα αιματολογικά τεστ ASTO (ASO τίτλος)
για τη διάγνωση στρεπτοκοκκικών λοιμώξεων και επιπλοκών.
📞 +30-22310-66841
🕒 Δευτέρα–Παρασκευή: 07:00–13:30
