ΝΕΩΤΕΡΟ ΠΙΟ ΠΛΗΡΕΣ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ :
Αλδολάση – Τιμές, Ρόλος, Παθολογικές Καταστάσεις και Διαγνωστική Αξία
Τι είναι η Αλδολάση;
Η αλδολάση είναι ένα ένζυμο που συμμετέχει στη διαδικασία της γλυκόλυσης, δηλαδή στη διάσπαση της γλυκόζης για παραγωγή ενέργειας. Εντοπίζεται κυρίως:
στους σκελετικούς μυς
στο ήπαρ
στον εγκέφαλο
Υπάρχουν τρεις ισομορφές:
Α (aldolase A): σκελετικοί μύες
Β (aldolase B): ήπαρ, νεφρά
C (aldolase C): εγκέφαλος
📌 Πότε ζητείται η εξέταση;
Η μέτρηση της αλδολάσης ζητείται όταν υπάρχει υποψία για:
✅ Μυϊκές παθήσεις (π.χ. μυοσίτιδα, δυστροφία)
✅ Ηπατικά νοσήματα (π.χ. ηπατίτιδα, κίρρωση)
✅ Μυϊκή καταστροφή από τραύμα, ραβδομυόλυση ή έντονη άσκηση
✅ Παρακολούθηση νοσημάτων όπως η πολυμυοσίτιδα
✅ Διαφορική διάγνωση από την CPK και LDH
✅ Συμπτώματα όπως:
– Αδυναμία
– Μυϊκοί πόνοι
– Δυσκαμψία
– Οίδημα μυών
📊 Φυσιολογικές τιμές αλδολάσης
| Ηλικία | Φυσιολογικά επίπεδα (U/L) |
|---|---|
| Ενήλικες | 1.0 – 7.5 U/L |
| Παιδιά | 3.0 – 10.0 U/L |
| Άνδρες >50 ετών | ελαφρώς αυξημένα (<8.5) |
📝 Οι τιμές διαφέρουν ανάλογα με το εργαστήριο – συμβουλευτείτε τα όρια αναφοράς.
⚠️ Αυξημένες τιμές – Τι σημαίνουν;
Η αυξημένη αλδολάση σχετίζεται συχνότερα με:
💪 Μυϊκές παθήσεις:
Πολυμυοσίτιδα
Δερματομυοσίτιδα
Μυϊκή δυστροφία Duchenne
Μυοπαθητικές μορφές υποθυρεοειδισμού
Ραβδομυόλυση
🧬 Κληρονομικά νοσήματα:
Γλυκογονίαση τύπου VII (νόσος Tarui)
Μυοπαθητικές μεταλλάξεις στο γονίδιο ALDOA
🧠 Άλλες καταστάσεις:
Σκλήρυνση κατά πλάκας (σε υποτροπές)
Μυϊκοί τραυματισμοί (π.χ. συντριπτικά κατάγματα)
Έντονη άσκηση
Επιληπτικές κρίσεις
Σύνδρομο συντριβής (crush syndrome)
📉 Χαμηλές τιμές – Πότε παρατηρούνται;
Αρκετά σπάνια:
Ηπατική ανεπάρκεια τελικού σταδίου
Υποπρωτεϊναιμία
Καχεξία
Παλαιά μυϊκή βλάβη (πλήρης ατροφία)
⚕️ Αλδολάση vs CPK vs LDH
| Δείκτης | Εντόπιση | Χρόνος ανόδου | Ευαισθησία για μυϊκή βλάβη |
|---|---|---|---|
| Αλδολάση | Μύες, ήπαρ | 12–24 ώρες | Μέτρια |
| CPK | Μύες, εγκέφαλος, καρδιά | 4–6 ώρες | Υψηλή |
| LDH | Πολλοί ιστοί | 24–48 ώρες | Χαμηλότερη |
✅ Η CPK προτιμάται για οξεία μυϊκή βλάβη
✅ Η Αλδολάση παραμένει αυξημένη περισσότερο – ιδανική για χρόνιες μυοπάθειες
🤰 Αλδολάση και Εγκυμοσύνη
Η αλδολάση δεν επηρεάζεται σημαντικά από την εγκυμοσύνη. Όμως:
Σε προεκλαμψία και HELLP σύνδρομο, η τιμή μπορεί να αυξηθεί.
Δεν είναι εξέταση ρουτίνας στην κύηση.
💊 Φάρμακα που επηρεάζουν τα επίπεδα
Αύξηση:
Στατίνες (μυοπάθεια)
Κορτικοστεροειδή (σε χρόνια χρήση)
Κολχικίνη
Αντικαρκινικά (π.χ. κυκλοφωσφαμίδη)
Μείωση:
Μόνο σε περιπτώσεις συνοδού ηπατικής ανεπάρκειας με υποαλβουμιναιμία
🥗 Διατροφή και Αλδολάση
Δεν επηρεάζεται άμεσα από τη διατροφή.
Αλλά:
Δίαιτα φτωχή σε θερμίδες μπορεί να συμβάλει σε μυϊκή απώλεια
Ελλείψεις βιταμινών (Β12, D) σε χρόνιες καταστάσεις μπορεί να επηρεάσουν τους μύες
🧠 Κληρονομικά Μυϊκά Σύνδρομα και Αλδολάση
Νόσος Tarui (γλυκογονίαση τύπου VII)
Ελλιπής λειτουργία φωσφοφρουκτοκινάσης
Αυξημένη αλδολάση λόγω μυϊκής διάσπασης
Νόσος Pompe
Αυξημένα επίπεδα αλδολάσης και CPK
Μυοτονική δυστροφία:
Αυξημένη, αλλά ήπια και σταθερή αύξηση
📋 Πορεία – Παρακολούθηση
Η αλδολάση μπορεί να παρακολουθείται:
🗓️ Σε μηχανική υποστήριξη ασθενών με crush injuries
📈 Σε πολυμυοσίτιδα/δερματομυοσίτιδα μαζί με CPK
📉 Στην ανταπόκριση σε θεραπεία μυοπαθειών
📊 Mobile-Friendly Scrollable Πίνακας
| Κατάσταση | Αλδολάση | Σημείωση |
|---|---|---|
| Πολυμυοσίτιδα | ↑↑ | Μαζί με CPK |
| Ραβδομυόλυση | ↑↑↑ | Οξεία αύξηση |
| Ηπατίτιδα | ↑ | Ήπια αύξηση |
| Καχεξία | ↓ | Μυϊκή ατροφία |
| Μυϊκή δυστροφία | ↑ ή ↔ | Ανάλογα το στάδιο |
❓ Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
🔍 Τι δείχνει η εξέταση αλδολάσης;
Η αλδολάση δείχνει εάν υπάρχει βλάβη στους σκελετικούς μύες ή το ήπαρ. Αυξάνεται σε μυοπάθειες, ραβδομυόλυση και τραύματα.
🧪 Πότε χρειάζεται να τη μετρήσω;
Όταν έχετε μυϊκούς πόνους, αδυναμία, ή εάν υπάρχει υποψία για μυοπάθεια ή ηπατική βλάβη.
💊 Επηρεάζουν τα φάρμακα την αλδολάση;
Ναι. Φάρμακα όπως στατίνες και κορτιζόνη μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα.
⚖️ Ποια η διαφορά με την CPK;
Η CPK αυξάνεται πιο γρήγορα και είναι πιο ευαίσθητη. Η αλδολάση όμως παραμένει αυξημένη περισσότερο σε χρόνιες παθήσεις.
👩⚕️ Χρειάζεται νηστεία για την εξέταση;
Όχι απαραίτητα, αλλά καλό είναι να αποφεύγεται η έντονη άσκηση πριν την εξέταση.
📚 Εκτεταμένη Βιβλιογραφία
🔬 Διεθνείς Ιατρικές Πηγές (PubMed, MedlinePlus, NIH)
MedlinePlus – Aldolase Blood Test
U.S. National Library of Medicine
🔗 https://medlineplus.gov/lab-tests/aldolase/NIH: Aldolase and Myopathies
National Institutes of Health
🔗 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK557717/Aldolase A deficiency and muscle glycogenoses
Author: Kishnani PS, et al.
Journal of Inherited Metabolic Disease, 2018
🔗 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29090345/Aldolase isoenzymes in clinical diagnostics
Smith DA, Taylor A.
Clinical Chemistry, 2021
🔗 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33987201/CPK vs Aldolase in diagnosis of inflammatory myopathies
Neurology International, 2020
🔗 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32713127/
🇬🇷 Ελληνικές Πηγές – Ιατρικοί Οργανισμοί
Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ)
🔗 https://eody.gov.grΕλληνική Εταιρεία Νευρομυϊκών Παθήσεων (ΕΕΝΠ)
Πληροφορίες για πολυμυοσίτιδα, δυστροφίες και εργαστηριακούς δείκτες
🔗 https://www.ene.grΙατρικός Σύλλογος Αθηνών – Εργαστηριακοί δείκτες σε ηπατικά και μυϊκά νοσήματα
🔗 https://www.isathens.gr
📖 Ιατρικά Εγχειρίδια και Ανασκοπήσεις
Tietz Fundamentals of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics
8th Edition, Elsevier, 2020
ISBN: 9780323530449Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods
24th Edition, Elsevier, 2021
ISBN: 9780323673207UpToDate: Serum muscle enzymes in the evaluation of neuromuscular diseases
🔗 https://www.uptodate.com